Biblioteka jako makerspace

94
DIY w bibliotece Biblioteka jako makerspace dr Bożena Jaskowska Biblioteka Uniwersytetu Rzeszowskiego Jawornik Polski, 11 grudnia 2014

Transcript of Biblioteka jako makerspace

DIY w bibliotece

Biblioteka jako makerspace

dr Bożena Jaskowska

Biblioteka Uniwersytetu

Rzeszowskiego

Jawornik Polski, 11 grudnia 2014

Co oprócz wypożyczania książek można robić w bibliotece

• Spotkania autorskie

• Konkursy czytelnicze

• Wystawy

• Głośne czytanie

• Szkolenia i kursy komputerowe

• Giełdy i wymiany książek

• Kluby dyskusyjne

• …

Czy biblioteka to jednak tylko książki i czytanie?

Sporo się zmieniło i zmienia nadal…

• Społeczeństwo danych i Big data• Mobilność, smartfonizacja, wieloekranowość• Internet rzeczy• Wearebles• Podłączone samochody• Roboty • Drony• Bitcoiny• Drukarki 3D• Ale też local, slow, ekologicznie…

BIG DATA

Społeczeństwo danych

• 90% danych na świecie zostało stworzonych w ciągu ostatnich dwóch lat

• 500 tys. nowych miejsc pracy koniecznych do przetwarzania danych w ciągu najbliższych 5 lat

• 2,5 kwintyliona bajtów danych tworzonych każdego dnia

Big Data czyli Wielki Brat patrzy… (?)

• Duże, zmienne i różnorodne zbiory danych, których przetwarzanie i analiza jest trudna, ale jednocześnie wartościowa

• Wszystko to, co liczymy w petabajtach*• Firmy (legalnie!) pobierają dane z różnych źródeł,

porównują je, analizują, a następnie wyciągają wnioski i wykorzystują (big data marketing)

• Źródła danych:– Profile w serwisach społecznościowych– Dane z wyszukiwań, wykorzystywanych aplikacji– Serwisy internetowe (udzielona zgoda poprzez akceptację

regulaminu)

*biliard bajtów

SMARTFONIZACJA

• Obecnie 44% Polaków posiada smarfony (wg szacunków w 2015 r. będzie to 60%)

– Największy odsetek (74%) w grupie 15-19 lat

• 46% posiadaczy smartfonów korzysta z aplikacji mobilnych

• 3 na 5 użytkowników surfuje po internecie za pomocą swojego urządzenia

Czy moja lodówka mnie szpieguje?

• Przedmioty potrafiące komunikować się między sobą i wymieniać dane za pośrednictwem sieci– Samochody

– Urządzenia przemysłowe

– Wearables

• Globalny system spiętych w sieć komputerów, czujników, urządzeń

• Wg prognoz w 2015 r. dostęp do internetu będzie udziałem nie tylko 75% ludzkości, ale również kilkunastu mld urządzeń (a do 2020 r. ok. 50 mld)

INTERNET RZECZY

• Technologia Bluetooth Smart, „bliskiego zasięgu” pomiędzy rzeczami i miejscami (np. sklepem internetowym i tradycyjnym)

• Pozwala na przesyłanie informacji doskonale pasującej do kontekstu, w której się osoba znajduje (technologia „rozumie” gdzie znajduje się użytkownik, tj. właściciel np. smartfona czy tabletu)

INTERNET MIEJSC

WEARABLES

• Urządzenia do noszenia / Technologia ubieralna

– Smartwatches

– Opaski sportowe

– Google glass

• Obszary zastosowań:

– Śledzenie i analiza aktywności fizycznej (pulsometr, akcelerometr, żyroskop, GPS, czujniki skóry, czujnik UV itd.)

– Monitoring zdrowia (mierzenie czasu snu)

– Rozszerzona rzeczywistość

Google glass

CONNECTED CARS

• Inteligentne samochody

• Samochody z fabrycznie wbudowaną technologią internetową (nawigacja, media społecznościowe, aplikacje mediowe, muzyczne itp.)

• Bezpieczniej, ekologiczniej, szybciej– Kiedy muszę wymienić olej i gdzie?

– Gdzie jest najtańsza benzyna w mieście?

– Jak szybko poruszam się w porównaniu z innymi kierowcami?

– Który z domowników aktualnie zasiada za kierownicą?

– Jak uniknąć korka, w którym teraz stoję?

– Gdzie jest najbliższe miejsce parkingowe?

ROBOTY

DRONY

DRUKARKI 3D

• Drukowanie przestrzenne

• Wytwarzanie trójwymiarowych, fizycznych obiektów na podstawie komputerowego modelu

• Materiały 3D:– Kompozyt

– Fotopolimer

– Poliamid

– Żywica

– Metale

– ABS i PLA

• Oprogramowanie open source używające zdecentralizowanej bazy danych

• Kryptowaluta rozprowadzana pomiędzy węzłami sieci peer to peer

• Transakcje są publiczne

BITCOINY

Zejdźmy na ziemię…

Kontynuacja, rozwój czy

rewolucja „starych” form

pracy z czytelnikami?

BIBLIOTEKA JAKO TRZECIE MIEJSCE

Biblioteka miejscem spotkań

Biblioteka przestrzenią edukacyjną

Biblioteka miejscem komunikacji

Biblioteka

partycypacyjna

BIBLIOTEKA

OTWARTA

BIBLIOTEKA KREATYWNA

Biblioteka glamour

mediateka

arteteka

BIBLIOTEKA JAKO

MAKERSPACE

Ogólnie dostępna przestrzeń, w której można kreatywnie pracować nad fizycznymi obiektami, urzeczywistniać idee i realizować projekty „zrób to sam” (DYI)

Pracownia hobbistyczna epoki cyfrowej

– Współdziałanie

– Tworzenie nowych rzeczy

– Wspólne uczenie się i dzielenie wiedzą

• Makerspace

• Hackerspace

• Techspace

• Creation Station

• FabLab

• Innovation Lab

• DIY Lab

• …

Dlaczego w bibliotece?

• Lokalna społeczność• Kreatywność• Innowacja• Sprzęt• Wiedza• Jakość• Otwartość

• „mniej książek, a więcej miejsca do spotkań i twórczych działań?”

Jak to robią inni?

• Samodzielne projektowanie i wydruk 3D

– Selfie 3D

• Kursy projektowania i druku 3D

• Kursy programowania i grafiki komputerowej (ponad 30 kursów!)

• Samodzielne skanowanie starych fotografii

• Samodzielne konwertowanie kaset VHS do postaci cyfrowej

Digital Innovation HubToronto Public Library

Drukarki 3D w bibliotekach na świecie*

• 51 bibliotek w 2013 r.

• Najwięcej (75%) w bibliotekach amerykańskich

• Najczęściej w bibliotekach publicznych

• Wnioski: będzie rosła popularność technologii 3D w bibliotekach – wykorzystanie, kursy

Badanie „3D Printing in Libraries Around the World”, http://www.3ders.org , 2013

• 3DMaker Lab

• YOUmedia Program

• Roboty Finch - stworzone z inicjatywy Google do nauki podstaw oprogramowania (500 szt.)

• Ale też rękodzieło, grafika, malarstwo

ChiPubLib MakerspaceChicago Public Library

Westport Library Makerspace

4th floor Chattanooga Public Library

Bubbler RoomMadison Central Library

• Miejsce twórczego spędzania czasu dla wszystkich

• „od picia piwa do projektowania przedmiotów 3D”

• MediaLab

• Przykłady imprez i projektów:– Tworzenie trailerów książek

– Projektowanie plakatów

– Programowanie gier

– Spotkania z artystami

– Naprawa rowerów dla początkujących

– Rysowanie

– Klejenie

– …

Tool Lending LibraryBerkeley Public Library

• Narzędzie do cięcia dywanów – 1$• Sekator duży – 2$

Okres wypożyczenia: 3-7 dniMożliwość rezerwacji online za pośrednictwem strony www

HYPE MAKERSPACEDetroit Public Library

• Rzemiosło „zrób to sam”

• Naprawa rowerów

• Podstawy elektroniki

• Projektowanie grafiki (naklejki na płyty, plakaty, technika sitodruku)

• Szycie i projektowanie ubrań (wearables też)

• Robotyka

Co i jak możemy robić

w naszych bibliotekach?

Decoupage, malarstwo, fotobudkaBiblioteka Publiczna Miasta i Gminy Twardogórze

Młodzieżowy BiblioRapGminna Biblioteka Publiczna Krypno

• Dla dzieci w wieku 6-10 lat

• Tematyka zajęć:

– Bezpieczeństwo w sieci

– Netykieta

– Pierwsze kroki w programowaniu

– Książki elektroniczne

– Cyberprzemoc

– Gry komputerowe

– …

KLUB SIECIAKAMiejska Biblioteka Publiczna w Jaśle

Cele z warsztatów:

• zapoznanie dzieci z podstawową wiedzą z zakresu robotyki,

• zainteresowanie ich budową robotów z klocków Lego Mindstorms

• zachęcenie dzieci do budowy robotów z rzeczy powszechnego użytku, np. puszki po napojach.

Robotyka w Jaśle i Fundujesz.pl

Biżuteria

Warsztaty komiksowe

Warsztaty DJBiblio Lublin

Targi cyfrowe w biblioteceBiblioteka Elbląska

Brakuje nam pieniędzy na książki, trudno myśleć o drukarce 3D

Jestem tylko bibliotekarzem, nie żadnym mejkerem(a w ogóle, co to za słowo?)

Nie umiem programować

Nie umiem szydełkować ani malować na szkle

Biblioteka to książki, a nie żadne roboty czy szycie zasłon

Skąd mam wziąć tablety

i tablice interaktywne?

Nigdy nie widziałem robota

Nie mam pomysłu

Nie mam ludzi

Nie mamy czasu

Nie mam

odpowiednich

umiejętności

NIEWAŻNE!

Spróbuj zrobić

coś nowego!

Zestaw „makera” dla początkujacychwg Ewy Rozkosz i Agnieszki Koszowskiej

• Stare komputery, zużyte telefony komórkowe• Narzędzia majsterkowicza (klucze imbusowe, narzędzia

z Ikea, wkrętaki)• Dostęp do internetu• Akcesoria do szycia (włóczka, szydełko, igła, nici),

maszyna do szycia• Taśma klejąca, pistolet do kleju na gorąco• Zestaw „mały elektronik”• Klocki lego• Stare kasety, płyty, dyskietki• Stare zabawki • Butelki plastikowe, papier

Zestaw „makera” zaawansowanych

• Drukarka 3D

• Wycinarka

• Frezarka

• Oprogramowanie (do projektowania)

Jak zorganizować spotkanie (Lab?)

1. Pomysł

2. Zorganizuj przestrzeń i narzędzia

3. Zorganizuj pierwsze spotkanie. Zaproś osobę zarażoną ideą Labu

4. Zastanów się w jakich obszarach możesz działać sam, a w jakich potrzebujesz wsparcia

5. Organizuj spotkania

6. Pozwól uczestnikom realizować własne pomysły. Uznaj, że jesteś członkiem zespołu, a nie jego konstruktorem

Co jeszcze?

• Szukaj kontaktów z bibliotekami, organizacjami pozarządowymi i firmami komercyjnymi

• Nawiąż współpracę ze szkołami i uczelniami• Stwórz wokół biblioteki krąg zaangażowanych w

jej działalność osób• Szukaj kontaktów w lokalnej społeczności• Ucz się od innych, szukaj inspiracji

– Labib.pl– Program Rozwoju Bibliotek– Ngo.pl– Internet

POWODZENIA

!

Dziękuję za uwagę

Bożena Jaskowska

[email protected]

Wykorzystane źródła i obrazy• A. Koszowska http://bibliowizjer.blogspot.com/2014/02/o-co-chodzi-z-tymi-

drukarkami-3d.html• A. Koszowska http://www.slideshare.net/AgaK/bibliohackerzy-hackerspace-i-

makerspace-w-kadej-bibliotece• A. Koszowska http://www.slideshare.net/AgaK/majsterkowanie20• E. Rozkosz http://www.slideshare.net/EwaRozkosz/makerspace-w-bibliotekach-

publicznych• N. Hatalska Trendbook 2014 http://hatalska.com/2014/05/13/trendbook-2014-

gotowy-do-pobrania• Medialab: instrukcja obsługi http://labkit.pl/wp-

content/uploads/2011/12/Medialab.-Instrukcja-obs%C5%82ugi.pdf• LABIB.PL https://labib.pl/inspiracja/szukaj

• Ilustracje ze stron: http://technology.amis.nl, http://cloudtimes.org, http://www.wired.com, http://mambiznes.pl, http://www.forbes.com, http://www.unic.ac.cy, http://kulisykultury.pl,

• Zdjęcia oraz materiały wideo pochodzą ze stron www, blogów oraz profili w serwisach społecznościowych (Facebook, Flickr, Pinterest, YouTube) omawianych bibliotek: Toronto Public Library, Chicago Public Library, Westport Library, Madison Central Library, Berkeley Public Library, Detroit Public Library, Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Twardogórze, Gminna Biblioteka Publiczna Krypno, Miejska Biblioteka Publiczna w Jaśle, Biblio Lublin, Biblioteka Elbląska.