Bhadratha Handbook - PDS · 2019. 8. 5. · kwhn[m\sØ Ipdn®p≈ Aht_m[an√mbva ImcWw...

116

Transcript of Bhadratha Handbook - PDS · 2019. 8. 5. · kwhn[m\sØ Ipdn®p≈ Aht_m[an√mbva ImcWw...

  • `{ZXtIcf k¿°m¿

    `£y s]mXphnXcW hIp∏v

    ssI∏pkvXIw

    BHADRATHAHANDBOOKDepartment of

    Food and Civil SuppliesGovernment of Kerala

  • tIcf k¿°m¿`£y s]mXphnXcW hIp∏vssI∏pkvXIw

    BHADRATHA

    `{ZX

    HANDBOOKDepartment of Food and Civil SuppliesGovernment of Kerala

    Copyright © CSD GoK

    No^v FUn‰¿tUm.\cknwlpKmcn ‰n F¬ sdÕn sF F FkvUbdŒ¿, s]m-Xp-hnX-c-W h-Ip∏v

    tIm˛ Hm¿Unt\‰nwKv FUn‰¿ao\ B¿I¨t{Smf¿ Hm^v tdj\nwKv

    sU]yq´n No^v FUn‰¿thWptKm]m¬ hnAkn. sk{I´dn, s]mXphnXcW hIp∏v

    FUn‰¿Pblcn knPq\nb¿ kq{]≠v, sF ‰n sk¬s]mXp-hn-X-cW hIp∏v

    Akn v FUn‰¿/k¿°ptej≥jn_p F

    Unssk\¿cXojv Ipam¿ B¿[email protected]

    A®SnK-h. {] v, Xn-cp-h-\-¥-]pcw

    kuP\y hnXcWØn\vs^{_phcn 2019tIm∏n 10,000

    Cu ]pkvXIØnse hnhcßfnepw ÿnXn hnhcIW°pIfnepw Imem\pkrXam‰ßƒ hcmhp∂XmWv

  • ktµiw

    kpÿn-c hnI-k-\ e-£y-ß-fn¬ `-£y-`-{Z-X-bv-°v h-en-b ÿm-\-am-Wp-≈Xv. C-Xpa\ n-em-°n-bm-Wv `-£y -`-{Z-Xm \nb-aw]q¿W-am-bpw tIc-fw \-S-∏m-°n-bXv.

    I-gn -™ 1000 Zn -h-k-߃ sIm-≠vPt\m]Im-c-{]-Zam-b am-‰-߃ tI-c-f-Øn-ses]mXp-hnX-c-W cwK-Øv D-≠m-°m≥ ̀ -£y-s]m-Xp-hnX-c-W h-Ip-∏n-\v I-gn-™n-´p≠v. P\Io-b-am-bn amdn-b tI-c-f-Øn-se s]m-Xp-hnX-c-Wcw-K-sØ-°p-dn-®p-≈ k-a-{Kam-b hnh-c-߃Dƒ-s°m-≈n®v ‘`-{Z-X' F-∂ t]cn¬ HcpssI∏p-kvXIw h-Ip-∏v {]-kn-≤o-I-cn-°p-∂pF∂-dn-™-Xn¬ k-t¥m-j-ap≠v. `£y˛-s]mXp-hnX-c-W cw-K-sØ-°p-dn-®v P-\-߃-°vAdn-hp ]Icm≥ Cu lm≥Uv _p°v D-]-I-cn-°p-sa∂v {]-Xo-£n-°p∂p. F√m `mhp-I-ßfpw t\cp∂p.

    ]nWdmbn hnPb≥tIcf apJya{¥n

  • ktµiw

    P\ßfpsS \nXyPohnXhpambn G‰hpw IqSpX¬_‘s∏´ncn°p∂ hIp∏pIfnsem∂mWv ̀ £y -̨s]mXp-hnXcW hIp∏v. tZiob ̀ £y ̀ {ZXm \nbaw \S∏n¬h∂tXmsS s]mXphnXcW hIp∏ns‚ {]h¿Ø\-ßfn¬ ka{Kamb am‰amWv kw`hn®ncn-°p∂Xv.P\ßfpsS ̀ £y`{ZX Dd∏phcpØpI F∂Xp IqSmsX,hIp∏n¬ \n∂v P\߃°v e`yam-Ip∂ tkh\ß-sf√mw B[p\nI-h¬°cn°-s∏´ncn -°p∂p.thKØnepw Imcy£aambpw tkh\߃ P\߃°ve`n°Ø°coXnbn¬ \S∏nem°phm≥ hIp∏n\pIgn™p. Ct∏mƒ s]mXphnXcW hIp∏ns‚{]h¿Ø\߃ kpXmcyhpw AgnaXn clnXhpwImcy£ahpamWv. `£y s]mXphnXcW cwKØvkw`hn®p sIm≠ncn°p∂ \√ am‰ßsf-°pdn®vP\߃°v Adnhp \¬tI≠Xp≠v. \ΩpsS kaqlØn-se√m-h¿°pw {]tXyIn®v am[ya-{]h¿Ø-I¿°pwDtZymK-ÿ¿°pw `£y s]mXphnXcW hIp∏ns\-∏‰nbpw hIp∏v \¬Ip∂ tkh\ßsf-°pdn®pws]mXphnXcW kwhn[m\sØ°pdn®pw a\knem°p-hm≥ th≠nbmWv Hcp ssI∏pkvXIw {]kn≤oIcn°p-∂Xn\v `£y˛-s]mXp-hnXcW hIp∏v Xocpam\n®Xv.\ΩpsS s]mXphnXcW kwhn[m\-Øns‚ LS\sbbpwtkh\ßsfbpw Ipdn®v kºq¿Wamb Adnhp\¬Ip∂ ‘`{ZX' F∂ ssI∏pkvXIw \nßfpsSssIIfnse-ØpIbmWv. F√m ̀ mhpIßfpw t\-cp∂p.

    ]n Xntem-Ø-a≥-̀£y˛s]m-Xp-hnXcW h-Ip∏vv a{¥n

  • ktµiw

    kaqlØnse F√m hn`mKw P\߃°pw ̀ £ye`yX Dd∏p hcpØpI F∂ e£yw ap∂n¬I≠v {]h¿Øn°p∂ `£y˛s]mXphnXcWhIp∏ns\°pdn®v ka{K hnhc߃ \¬Ip∂lm≥Uv _p°v ‘`{ZX' ]pdØndßp∂Xn¬hfsc kt¥mjap≠v. tdj≥ ISIfpsS\hoIcWw, tZiob `£y `{ZXm \nbaa\p-kcn®p≈ ap≥KW\m ]´nI Xømdm°¬,hmXn¬]Sn hnXcWw, tdj≥ t]m¿´_nen‰nF∂nßs\ Ign™ c≠p h¿j°meambntIcfØnse s]mXphnXcW cwKØv\S∏nem°n-s°m≠ncn°p∂ Pt\m]Imc{]Zamb ]cnjvImc߃ \nch[nbmWv. s]mXphnXcW cwKØv D≠mbns°m≠ncn°p∂am‰ßsf°pdn®pw s]mXphnXcW kwhn[m\-Øns‚ {]h¿Ø\ coXnIsf -°pdn®pw]cnjvImcßsf°pdn®pw LS\sb°pdn®pwka{Khpw B[nImcnIhpambn hnhcn°p∂Cu ssI∏p-kvXIw P\߃°v Gsd {]tbmP\IcamIs´sb∂v Biwkn°p∂p.

    an-\n B‚Wn sF F Fkvsk-{I´dn `-£y˛s]m-Xp-hnX-c-W h-Ip-∏v

  • ktµiw

    `£y˛s]mXphnXcW hIp∏ns\°pdn®p≈hnhc߃ Dƒs°m≈n®p sIm≠v ‘`{ZX' F∂t]cn¬ Hcp ssI∏pkvXIw {]kn≤oIcn°p∂pF∂dn™Xn¬ AXnbmb kt¥mjap≠v.s]mXphnXcW kwhn[m\Ønse F√mLSIßsf°pdn®pw P\ßfn¬ Aht_m[-ap≠m°m≥ `{ZXbneqsS Ignbs´sb∂vBiwkn°p∂p. IqSpX¬ kpXmcyambXpwPt\m]Imc{]ZambXpamb Hcp s]mXphnXcWkwhn[m\w cq]s∏SpØm≥ s]mXphnXcWhIp∏ns‚ {]h¿Ø\߃ P\ßfpsS]cntim[\bv°v hnt[bamtI≠Xp≠v.s]mXpP\߃°v Aht_m[w \¬InbmseP\Iob ]¶mfnØw Dd∏m°m≥ Ignbq.P\Iob ]¶mfnØtØmsS tIcfØns‚ ̀ £y`{ZX Dd∏phcpØphm\pw tkh\߃sa®s∏SpØphm\pw s]mXphnXcW hIp∏v\SØp∂ Bflm¿∞ {iaßfpsS ]cºcbn¬‘`{ZX'Hcp \mgnI°√mIs´ F∂v Biwkn-°p∂p.

    kn F eX sF F Fkvknhn¬ k]vssfkv IΩojW¿

  • D≈S°w

    \ΩpsS `£y`{ZX,tIcfw t\´ßfpw \yq\XIfpw ...................................... 10

    `£ys]mXphnXcW hIp∏v ˛LS\, e£y߃/ISaIƒ .............................................. 12

    tZiob `£y `{ZXm \nbaw ............................................ 32

    ]≤XnIƒ ]cn-]m-Sn-Iƒ ..................................................... 40

    tdj≥ hnXcW k{ºZmbwirwJebpw hnXcWhpw ................................................... 44

    tdj≥ tcJ ........................................................................... 49

    kpXm-cy-Xbpw A-°u-≠-_n-en-‰n-bpwkp-Xm-cy-X, tkm-jy¬ Hm-Un-‰v ......................................... 61

    ap≥KW\m]´nIbpw am\Zfißfpw ......................... 70

    ka{K Iºyq´¿h¬°cWw ............................................ 74

    ]cmXn ]cnlmc kwhn[m\w .......................................... 82

    Fw KthW≥kv, C˛KthW≥kv ................................ 84

    KpW\nehmcwkn F-^v B¿ Un ................................................................ 85

    KSCSC (k]v-ssftIm) .................................................... 87

    {][m\ t^m¨ \ºdpIƒ/hnemk߃ ................... 90

  • BapJwkpXmcyhpw ^e{]Zhpw Imcy£ahpamb Hcps]mXphnXcW kwhn[m\w cq]s∏SpØn-sbSp°p∂Xn¬P\ßfpsS ]¶v \n¿WmbIamWv. s]mXphnXcWk{ºZmbsØ°pdn®v P\ßfn¬ Aht_m[w kr„n®m¬am{Xta s]mXphnXcWw P\Iobambpw hnPbIcambpw\S∏nem°phm≥ km[n°pIbp≈q. s]mXphnXcWkwhn[m\sØ Ipdn®p≈ Aht_m[an√mbva ImcWwKpWt`m‡m°ƒ ]eXcw NqjW߃°v hnt[bcm-Im\p≈ km[yX h¿≤n°p∂p. `£y˛-s]mXphnXcWhIp∏ns\-°pdn®v ‘`{ZX' F∂ t]cn¬ Hcp ssI∏p-kvXIw]pdØnd°p∂Xv, hIp∏ns\ Ipdn®v s]mXpP\߃°vka{Kamb Adnhv \¬Ip∂Xn\v th≠nbmWv. Cu ssI∏p-kvX-I-Øn¬ tZiob `£y `{ZX \nbaw, tIcfØnses]mXphnXcW hIp∏ns‚ LS\, hIp∏ns‚ {]h¿Ø\-߃XpSßn s]mXphnXcW kwhn[m\Ønse F√m hnhcßfpwka{Kambn {]Xn]mZn°p∂p≠v. CØ-c-Øn¬ Hcp ssI∏p-kvXIw ]pd-Øn-d-°p-∂-Xn\v th≠ am¿K-\n¿t±-i-߃\¬Inb _lp. ̀ £y s]mXp-hn-X-cW D]-t`m‡r Imcy a{¥n{io. ]n Xntem-Ø-a≥, ssI∏p-kvX-I-Øn\v ̀ {Z-X F-∂ t]-cv\n¿-t±-in-® _-lp-am-\-s∏-´ ̀ -£y-s]m-Xp-hnX-c-W sk-{I´-dn{ioa-Xn an-\n B‚Wn sF.F.F-kv F∂n-h¿°v {]-tXy-I \µntc-J-s∏-Sp-Øp∂p. Cu ssI∏p-kXvIw {]kn≤oIcn-°p∂Xn\vklmbn® F√mhtcmSpw R߃°p≈ \n oaamb \µnAdn-bn-°p∂p.

    tUm. \cknwlpKmcn ‰n F¬ sdÕn sF F Fkv UbdŒ¿ s]mXphnXcW hIp∏v

  • 12`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    \ΩpsS `£y`{ZX,tIcfwt\´ßfpw \yq-\-X-Ifpw

    alØmb ISaIƒ

    \ΩpsS tZiØns‚ `£y`{ZX Dd∏phcpØpIF∂XmWv `£ys]mXphnXcW hIp∏ns‚ {]Yahpw{][m\hpamb I¿Øhyw.

    `m-c-X-Øn¬ k¿°m¿ \nivNbn°p∂ Xmßphne \¬In(MSP) I¿jIcn¬ \n∂pw `£y[m\y߃kw`cn°pI F∂ NpaXe hIp∏v Imcy£aambn\n¿hln®v hcp∂p. kw`cn® `£y[m\y߃ Ip‰a‰coXnbn¬ tiJcn°pIbpw hnXcWw \SØpIbpwsNøp∂Xv `£ys]mXphnXcW hIp∏mWv.`£y[m\y߃°p ]pdsa `£y FÆIfpsSbpw]©kmcbpsSbpw e`yX kZm Dd∏phcpØpI,`£y[m\yßfpsS IcpX¬ tiJcw Dd∏phcpØpI

  • 13ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    F∂n-h-bmWv ̀ £y s]mXp-hn-X-cW hIp∏ns‚ {][m\NpaXeIƒ. P\߃°v {]tXyIn®v kaqlØnseZp¿_e hn`mK߃°v `£y[m\y߃ \ymbhne°vTPDS eqsS e`yam°pI F∂ alØmb NpaXebmWvCu hIp∏ns‚ {]m[m\yw h¿≤n∏n°p∂Xv.

    `£y[m\y kw`cWw

    ^pUv tIm¿∏tdj≥ Hm^v C¥y (FCI) bmWv hnhn[kwÿm\k¿°m¿ GP≥knIfpsS klmbtØmsS`£y[m\y߃ Xmßphne \¬In I¿jIcn¬ \n∂pwkw`cn°p∂Xv. F√m dm_n/Jmcn^v hnfshSp∏vIme߃°p apºpw tI{µ k¿°m¿ ̀ £y[m\y߃°vXmßp hne {]Jym]n°pw. IΩoj≥ t^m¿A{KnIƒ®¿ tImÃv B‚ v ss{]kkv (CACP) BWvXmßphne ip]m¿i sNøp∂Xv. kwÿm\߃°pIqSn]¶p≈ hntI{µoIrX (DCP) kw`cWamWvtI{µk¿°m¿ t{]m¬kmln∏n°p∂Xv.

    lcnX hnπhØns‚ {]`mhw `£y[m\ykw`cWØn¬ {]Xn^en®t∏mƒ 2012˛¬ k¿hImesdt°m¿Uv Bb 805.16 e£w S¨ `£y[m\y߃tI{µtiJcØn¬ D≠mbncp∂p. 319 e£w S¨IcpX¬ `£y[m\y tiJcw D≠mtI≠ÿm\Ømbncp∂p Cu sdt°mUv t\´w. F∂m¬1972˛¬ CX√mbncp∂p ÿnXn. D¬]mZ\w Ipd™ BkabØv EC Act 1955 {]Imcw Hcp sehn k{ºZmbw\S∏nem°nbncp∂p. Cu sehn k{ºZmbw 2015˛¬]q¿Wambpw \n¿Ø¬ sNbvXp.

    TPDS Sm¿P‰Uv ]_vfnIv Unkv{Sn_yqj≥ knÃw AZ¿sh¬^b¿ k- vIow (OWS) F∂nßs\ c≠pXcØnemWv tI{µ]qfn¬ \n∂pw `£y[m\y߃kwÿm\߃°pw/tI{µ`cW {]tZi߃°pw\¬Ip∂Xv.

  • 14`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    tIcfØnse s]mXphnXcW k{ºZmbØn\vkpZo¿Lamb Hcp Ncn{Xap≠v. c≠mw temIalmbp≤-ImeØp Xs∂ tIcfØn¬ tdj\nwKv k{ºZmbw\S∏n¬ hcpØnbncp∂p. F¶nepw 1965 Pqsse 1 \mWvtIcfØn¬ km¿h{XnIhpw \nbahnt[bhpambtdj\nwKv kwhn[m\w \nehn¬ h∂Xv. cmPysØ a‰vkwÿm\߃s°m∏w 1997˛¬ tIcfhpw TPDS te°vamdn. \n-e-hn¬ tZiob ̀ £y-`-{ZXm \nbaw ]q¿W-ambn\S-∏n-em-°nb Htc-sbmcp kwÿm-\-amWv tIc-fw.tIcfØn¬ \nehn¬ GXm≠v kºq¿Wambn Xs∂tdj≥ Im¿Uv IhtdPv D≠v.

    tIcfØn¬ tdj≥ kwhn-[m\w Imcy-£-a-ambn \S-∏n-em-°m≥ hn]pehpw hy‡hpamb LS\bp≈ anI®Hcp s]mXphnXcW irwJebmWp≈Xv.

    `£ys]mXphnXcW hIp∏v sk{I-´-dnbpw k¿°m¿hIp∏pw AXn\p Io -gn¬ IΩojWtd‰pw D≠v.kwÿm\-Øv s]m-Xp-hnX-c-W k-{º-Zm-bw ̂ -e-{]-Z-ambn\-S-∏n-em-°p∂p. td-j≥ hn-Xc-Ww kw-_-‘n-® ]cm-Xn-Iƒ- ]-cn-l-cn-°p-∂p. td-j≥ Im¿-Up-I-fp-sS hn-X-c-Whpwam-‰w h-cp-Ø-ep-I-fpw \-S-Øp∂p. A-\m-Ym-e-b-߃ Xp-S-ßn-b ÿm-]-\-߃-°p-≈ td-j≥ hn-Xc-Ww, s]m-Xp-hn-]-Wn-bn-se ]cn-tim-[-\-Iƒ, ]m-N-IhmX-Iw Dƒ-s∏-sSk¿-°m¿ k-_v-kn-Un \¬-Ip-∂ h-kv-Xp-°-fp-sS hn-Xc-Ww kw-_-‘n-® ]-cm-Xn-]-cn-lm-cw, s]t{Smƒ ]-ºp-I-fn-

    `£y`£y`£y`£y`£ys]mXphnXcWs]mXphnXcWs]mXphnXcWs]mXphnXcWs]mXphnXcWhIp∏vhIp∏vhIp∏vhIp∏vhIp∏v

  • 15ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    se ]cn -tim -[ -\ -Iƒ F∂nhbmWv kwÿm-\`£y˛s]mXp-hnX-c-W hIp-∏n-s‚ {][m\ Np-a-X-eIƒ.

    kwÿm\ XeØn¬ IΩojWtd‰v, Pn√mXeØn¬Pn√m kssπ Hm^okpIƒ, Xmeq°v XeØn¬ Xmeq°vk]vssf Hm^okpIƒ F∂nßs\ aq∂p XeØnemWv`cW \n¿∆lWw.

    l a{¥n, `£y s]m-Xp-hn-XcWw

    l sk-{I´dn, `£y s]m-Xp-hn-XcWw

    l IΩojW¿ `£y s]m-Xp-hn-XcWw

    l UbdIvS¿, s]m-Xp-hn-XcWw

    l ko\n-b¿ AUvan-\n-kvt{S-‰ohv Hm^o-k¿(s]m-Xp`c-W h-Ip∏v)

    l tdj\nwKv I¨t{Sm-f¿

    l No^v A-°u≠vkv Hm^ok¿(tI-c-f P-\-d¬ k¿-hokv)

    l ko-\n-b¿ A-Uv-an-\n-kv-t{S-‰o-hv Hm-^o-k¿

  • 16`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    l ^n\m≥kv Hm^ok¿ (^n\m≥kv Un-∏m¿´psa‚ v)

    l A-°u≠v Hm^o-k¿

    l Ãm‰nÃnI-vkv Hm^o-k¿

    l hnPne≥kv Hm^o-k¿

    l Akn v sk-{I´dn (I, II & III)

    l \nba Hm^o-k¿

    l sU-]yq´n I¨t{Smf¿ Hm^v tdj\nwKv(sIm√w, tkm¨) (tImgnt°mSv tkm¨)sk{I´dn, No^v FI-vkn-Iyq´ohv (KRDWF)tIc-f td-j≥ hym-]m-cn t£-a-\n[n

    l Pn√m kssπ Hm^ok¿(14 Pn√Ifnepw Hm-tcm∂v hoXw)

    l Xmeq°v kssπ Hm^ok¿ (75 t]mÃv) (HmtcmXmeq°nepw H∂phoXw), kn‰n tdj\nwKvHm^ok¿ (2FÆw hoXw Xncph\¥]pcw,sIm®n, tIm-gn-t°mSv)

  • 17ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A 17ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

  • 18`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    `£ymhÿbpsS AhtemI\w(Review of food situation)

    Bhiyamb `t£ymXv]∂ßfpsS e`yX Dd∏m°pIF∂XmWv `£y kpc£bpsS BZy]Sn. Im¿jnI[m\yßfpsS B`y¥tcmev]mZ\w Hmtcm hoSns‚bpw`£W kpc£ Dd∏phcpØp∂p. AcnbpsSbpwac®o\nbptSbpw (kp{][m\amb `£y hnf)B`y¥tcmev]mZ\Ønse KWyamb Ipdhv kwÿm-\sØ `£ye`yXbv°v Imcyamb sh√phnfnIƒDb¿Øp∂p.

    tIcf kwÿm\Øn\v Ahiyw th≠p∂ `£y[m\yßfpsS \mensem∂v t]mepw Dev]mZn∏n°p∂n√.\ap°v {]Xnh¿jw th≠ Acn 42.65 e£w SÆmWv.F∂m¬ Ct∏mgsØ Dev]mZ\w 5.98 S¨ am{XamWv.Ahiyw th≠p∂ `£y [m\yßfpsS 86 iXam\hpwhcp∂Xv Ab¬kwÿm\ßfmb B{‘m{]tZiv,Xangv\mSv F∂nhnSßfn¬ \n∂mWv. Dev]mZ\hpwBhiyIXbpw XΩnep≈ Cu hnShv {]Xnh¿jwh¿≤n®v sIm≠ncn°p∂p. s\¬I¿jI¿ Im¿jnI-hrØnbn¬ \n∂v ]n≥Xncnbp∂Xv Cu {]Xnk‘nIqSpX¬ cq£am°p∂p. F√mØn\pw ]pdta, ImewsX‰nbp≈ ag, Db¿∂ NqSv, `qK¿` PeØns‚e`yXbn√mbva, Imemhÿ hyXnbm\w F∂nßs\-bp≈ Im¿jnI {]XnIqeLSI߃ ImcyßsfIqSpX¬ hjfm°p∂p.

    tIcfØn¬ Hcp hy‡n°v {]Xnamkw e`yamt°≠`£y[m\y߃, 13.8 In. BWv. Hcp hy‡n°v HcpZnhkw 370 {Kmw `£y [m\y߃ F∂ C≥Uy≥Iu¨kn¬ Hm^v saUn°¬ dnk¿®v\n¿t±i{]Imcap≈ IW°ns\ ASnÿm\s∏SpØnbmWv CuAfhv \n›bn°p∂Xv. s]mXphnXcWirwJ-e (PDS)B{ibn®v `£y [m\y߃ hmßp∂ ImcyØn¬tIcfw a‰v kwÿm\ßtf°mƒ ap∂nemWv. 1991 se

  • 19ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    IW°v {]Imcw s]mXphnXcW kwhn[m\Øn¬ \n∂vtIcfØnse Hcp hy‡n hmßp∂Xv icmicn 69.9In.{Kmw [m\yßfmWv. Aßs\ t\m°ptºmƒ ]n UnFkv kwhn[m\w D]t`mKØns‚bpw t]mjImlmce`yXbptSbpw ImcyØn¬ {InbmflIamb ]¶vhln®n´p≠v.

    s]mXphnXcW kwhn[m\w

    tI{µ k¿°mcns‚ kmaqlyt£a, Zmcn{Zy\n¿Ωm¿÷\ {]h¿Ø\ßfpsS {]mYanIamb Hcp]cn]mSnbmWv s]mXphnXcW kwhn[m\w (PDS)k_vknUn \nc°n¬ Ahiy Dev]∂ßfmb Acn,tKmXºv, ]©mkmc, asÆÆ XpSßnb s]mXp-

    P\߃°v e`yam°p∂Xn¬ C¥ybpsS `£yë`{ZXmkwhn[m\Øn¬ h¿jßfmbn Cu k{ºZmbwImcyamb ]¶v hln°p∂p. s]mXphnXcW k{ºZmb-ØneqsS cmPyØmsIbp≈ \ymbhne tI{µßfneqsS(FPS) `£yhkvXp°fpw (Acn, tKmXºv, ]©kmc,

  • 20`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    `£y FÆ) `t£yXc hkvXp°fpw (asÆÆ,I¬°cn, XpWn) s]mXp P\߃°v hn]Wnhnetb°mƒ hfsc Ipd™ \nc°n¬ hnXcWwsNbvXphcp∂p. {][m\ `£y[m\yßfmb AcnbpwtKmXºpw s]mXphnXcW k{ºZmbØneqsSbmWvssIImcyw sNøp∂Xv F∂ hkvXpX a\ nem°p-tºmgmWv Cu k{ºZmbØns‚ {]k‡n hy‡-amIp∂Xv. C¥ybnse s]mXphnXcW-k{ºZmbwcmPyØtßmfantßmfap≈ 4,00,000 \ymbhnetI{µßfm¬ hym]n®p InS°p∂ temIØnse Xs∂henb s]mXphnXcW k{ºZmbamWv. Cus]mXphnXcW kwhn[m\w hgn {]Xnh¿jw 15,000tImSncq]bne[nIw hnehcp∂ hkvXp°ƒ cmPysØ16 tImSnIpSpw_߃°v e`yam°p∂p. Ahiywth≠p∂ `£y[m\y߃ e`yam°nsIm≠vcmPyØmsI hym]n®v InS°p∂ Cu s]mXphnXcWk{ºZmbØns‚ {][m\ hnPbw AXn\v C¥ybnseHmtcm ]mhs∏´ ̀ h\ßtfbpw sNdnbtXmXnse¶nepwkzbw ]cym]vXXbntes°Øn°m≥ Ignbp∂pF∂XmWv. Zcn{ZP\hn`mKßfpsS kmaqlykpc£°vth≠nbp≈ k¿°mcns‚ kp{][m\ klmb-lkvX-ßfn¬ H∂mbn amdnbncn-°pIbmWv s]mXphnXcWk{ºZmbw. Zcn{ZP\-hn`mKßfpsS kpc£,restrictional status h¿≤\hv, Itºmf hne\n›bØn¬Imcyamb CSs]S¬ F∂o aq∂v kp{][m\e£yßfmWv s]mXphnXcW kwhn[m\Øn¬\n¿hln®p hcp∂Xv.

    s]mXphnXcW k{ºZmbØns‚{][m\s∏´ e£y߃

    l hneÿncX \ne\n¿Øp∂p.

    l Zcn{Z P\hn`mKßfpsS kmaqly D∂a\w(Ahiyw th≠p∂ ̀ £y hkvXp°ƒ \ymbhne

  • 21ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    tI{µßƒ hgn k_vknUn \nc°n¬e`yam°p∂p.)

    l `£y hkvXp°fpsS Zu¿_eyw ]cnlcn°p∂-Xn\p≈ tdj\nwKv kwhn[m\w.

    l kzImcy I®hSsØ \nb{¥n°p∂p. (keepinga check on private trade)

    l kmaqly \oXn Dd∏m°ns°m≠v kpÿnchnIk\w Dd∏phcpØp∂p.

    s]mXphnXcW kwhn[m\whnhn[ L´ßƒ

    ]n.Un.Fkns‚ e£yØnepw Dt±iyØnepsams°ImXemb am‰ßƒ Ign™ h¿jßfn¬ D≠mbn´p≠v.temIalmbp≤ImeØv `£y-hkvXp -°fpsSs]mXpPt\m]tbmKw \nb{¥n -°pI-bp≠mbn.t]m¿\neßfn¬ t]mcmSp∂ tk\°v `£Wwe`yam°p∂Xn\p th≠nbmWv CØcØn¬ \nb{¥W-߃ G¿s∏SpØnbXv. \nc¥camb ̀ £y e`yX°pdhv`£y Zu¿_eysØ∏‰n Nn¥n°m≥ DØchmZnØ-s∏´hsc t{]cn∏n®p. CØcØnep≈ ̀ £y {]Xnk‘n]cnlcn°phm≥ tdj\nwKv kwhn[m\w sIm≠p h∂p.\mKcnI taJebn¬ \ymbhne tI{µßƒ Xpd∂v`£ykm[\߃ hnXcWw sNøphm≥ Bcw`n®p. Cukwcw`w Hcp hnPbambnØo¿∂p. CXns‚ hnPbwCØcw \ymbhne tI{µßƒ {KmaoW taJeIfnte°vIqSn hym]n∏n-°p∂Xnte°v \bn®p. 1992˛apX¬,hcƒ®m_m[nX {]tZi ]≤Xn, acp`qan hnIk\t{]m{Kmw XpSßnb ]≤XnIƒ \S∏nem°nh∂{]tZißfn¬ ]pXp°nb Hcp s]mXphnXcWkwhn[m\w kPohambn AhXcn∏n°s∏´p. Cukwhn[m\w hgn P\߃°v th≠p∂ `£yhkvXp°ƒ \ymbhnetI{µßfn¬ \n∂v k_vknUn

  • 22`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    \nc°n¬ hmßphm≥ km[n®p XpSßn. 1996 seapJya{¥namcpsS ktΩf\Øn\p tijw ho≠pws]mXphnXcW k{ºZmbw ]pXp°¬ \S]SnIƒ°vhnt[bambn. Sm¿P‰Uv ]nUnFkv F∂ Cu k{ºZmbwcmPysØ 4.74 e£w hcp∂ \ymbhne tI{µßfpsSklmbtØmsS AhXcn∏n°s∏´p.

    Cu kwhn[mØns‚ Iogn¬ Sp˛Sb¿ k_vknUn hnek{ºZmbw Bcw`n®p. cmPysØ tdj≥ Im¿Up≈-hsc F.]n.F¬, _n.]n.F¬. F∂nßs\ c≠mbn XcwXncn®p F]nF¬, _n]nF¬ F∂nßs\bp≈hn`P\Øns‚bSnÿm\Øn¬ _n]nF¬ IpSpw_-߃°v `£yhkvXp°ƒ k_vknUn \nc°n¬e`yam°n XpSßn 2000 Unkw_¿ amkØn¬‰n]nUnFkv kwhn[m\w ho≠pw am‰ßƒ°vhnt[bam°n, At¥ymZb A∂ ]q¿Æ kvIow IqSnDƒs∏SpØn. Cu ]≤Xn IqSpX¬ hn]peam°n. kvIow{]Imcw 65.2 aney¨ hcp∂ _n]nF¬ Im¿UvD]t`m‡m°fn¬ Zcn{Zcn¬ Zcn{Zcmb 10 aney¨\n¿[\ IpSpw_ßsf Is≠Øn. Ah¿°v 35 In.{Kmw`£y[m\y߃ {]Xnamkw e`yam°n.

    `£y k_vknUn

    `£y k_vknUn F∂m¬ `£yhkvXp°fpsSsImSp°¬ hm߬ hnebnep≈ hnShv ]cnlcn°p-∂Xn\v tI{µ `£y GP≥knIfmb ^pUv tIm¿∏-tdj≥ Hm^v C¥y XpSßnbhbv°v tI{µ k¿°m¿A\phZn®v sImSpØn´p≈ B\pIqeyamWv.CØcØn¬ k_vknUn A\phZn®v sImSp°p∂Xv hgnI¿jIs‚ hnfIƒ°v am\yamb hne e`n°p∂p. AtXkabw Xs∂ Zcn{Z P\ hn`mK߃°v s]mXp-hn]Wn-bnte°mƒ hne Ipd®v `£W km[\߃ e`n°p-Ibpw sNøp∂p.

  • 23ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    tI{µ ̀ £y hnXcW GP≥knIƒ CØcw hkvXp°ƒIqSnb hne sImSpØv hmßpIbpw AXv hneIpd®vhn¬°pIbpw sNøp∂p. Cu sImSp°¬ hm߬{Ibhn{IbØnse kmºØnI A¥cw tI{µKh¨sa‚ v hln°p∂p. `£y k_vknUnbn¬ c≠v{][m\ LSI߃ ASßnbncn°p∂p. H∂v hnXcWk_vknUn. c≠v _^¿ tÃm°v sNehv. `£y[m\y߃ sImSp°p∂ hnebpw (Kh¨sa‚ vhnev°p∂hne) hnXcWØns\Sp°p∂ hnebpw XΩnep≈hyXymksØbmWv hnXcW k_vknUn F∂p]dbp∂Xv . Hcp {]_eamb `£y kpc£kwhn[m\Øn\v AXni‡amb kmºØnIklmbØns‚ ]n≥_e-ap≠m-th≠XmhiyamWv.

    2018- ---- 19 Imebfhnse _UvP‰n¬ am‰nsh® `£yk_vknUn XpI 1,69,323* tImSncq]bmWv.

    *Ah-ew_w: C¥y 2019

  • 24`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    tIcfØnse s]mXphnXcW k{ºZmbw

    tIcfØnse s]mXphnXcW k{ºZmbØns‚{]tXyIXIƒ \nch[nbp≠v. km¿h{XnIX, D]tbmK-Øns‚ Db¿∂ \nehmcw, \ymbhne tI{µßfpambn_‘n∏n°s∏´p InS°p∂ i‡ambhnXcW irwJe,{KmaoW taJeIfnse kPohX, s]mXphnXcW-k{ºZmbØns‚ hnPb-Icamb D]tbmKwF∂nhbmWv. tIcf s]mXphnXcW kwhn[m\Øns‚{][m\s∏´ khntijXIƒ.

    tIcfØnse s]mXphnXcW k{ºZmbØns‚ D¤hwc≠mw temIalmbp≤ ImeØmWv kw`hn®Xv F∂p]dbmw. cmPysØ km[mcW P\ßfpsS `£ymhiy-߃ ]cnKWn°p∂Xn\pw Ahsc a‰v I®hS°m¿NqjWw sNøp∂Xn¬ \n∂v XSbp∂Xn\pw kpk÷-amb Hcp s]mXphnXcW k{ºZmbw kzX{¥ym\¥cImeL´Øn¬ tIcfkwÿm\w cq]w {]m]n°p∂-Xn\p aptº kPohambn´p≠v 1954˛1956, F∂o c≠vh¿jßfn¬ am{XamWv CØcsamcp kwhn[m\wtIcfØn¬ D≠mhmXncp∂Xv.

    tIcf kwÿm\ cq]w sIm≠Xn\ptijw 1957˛¬kwÿm\ k¿°m¿ ]mh߃°pw \n¿[\¿°pw Acne`yam°p∂Xn\pth≠n s]mXphnXcWw k{ºZmbw\nehn¬ sIm≠ph∂p. CXv 1974 HIvtSm_¿ hscXpScpIbp≠mbn. F∂m¬, AtX h¿jw sXt°C¥ybnse Nne kwÿm\߃ G¿s∏SpØnbhne°ns‚ ^eambn tIcfw cq£amb Acn£mawt\cn´p. 1964 \hw_¿ 1˛mw XobXn Hu]NmcnI XeØn¬tIcfØn¬ tdj\nwKv k{ºZmbw \nehn¬ h∂p.

    C∂v, tIcfØnse F√m `h\ßfnepw tdj≥ Im¿UvD≠v. CXv D]tbmKn®v Ah¿°v Acn, tKmXºv,]©kmc, asÆÆ apXemb km[\߃ k_vknUn\nc°n¬, BgvNbntem amkØntem hmßphm≥

  • 25ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    km[n°pw. CXns‚ ^eambn CXc kwÿm\ßsfAt]£n®v tIcfØn¬ `£y km[\ßfpsSdos´bn¬ hne {IamXoXambn IqSp∂n√ F∂ Imcyw{it≤bamWv. tIcfØn¬ Hmtcm c≠v Intemao‰¿ Np‰f-hnepw Hcp \ymbhne s]mXphnXcW tI{µ-Øns‚km∂n≤yw D≠v. F∂m¬, C¥ybnsem´msI{KmaoWtaJebn¬ CØcw hnXcW tI{µßfpsSkm∂n≤yw tIhew 35 iXam\w am{XamWv.

    s]mXp-hn-X-cW k{º-Zm-b-Øn¬ (PDS) cmP-y-Øm-sI-bp--≈Xn¬h®v kpi-‡-hpw, kp-Xmc-y-hp-ambn \SØs∏-Sp-∂ H∂mWv tIc-f-Ønse s]mXp-hn-X-cW irwJ-e.1997se Sm¿P‰v k{º-Zmb-Øns‚ Bhn¿`m-h-Øn-\p-ap≥]vtIcfw Cu cwKsØ amXrIbmbn-cp∂p. CXc kwkvYm-\-ßsf At]£n®v s]mXp-hn-X-cW irwJebneqsS\mSns‚ \m\m taJeIsfbpw _‘-s∏Sp-Øn-bn´p≈GI kwÿm\amWv tIcfw. 90 iX-am-\-tØmfw hcp∂`h-\-ßfpw Cu irwJ-e-bpsS Iogn-em-bn-´p≠v. F√m

  • 26`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    P\-hn-̀ m-K-߃°pw tdj≥ Im¿-Up-≠v ]n.-Un.-F-kv. hgn`£-W-[m-\-y-߃ hmßp--∂Xns‚ Afhv CXc kwÿm-\-ß-tf-°mƒ tIcfØn¬ IqSp-X-em-Wv.

    C¥-y≥ Iu¨kn¬ Hm^v saUn-°¬ dnk¿®v \n¿t±-i-{]-Imcw Hcp hy-‡n°v {]Xn-Zn\w Bh-i-y-ambn h-cp∂370 {Kmw [m\y߃ s]m-Xp-hn-X-cW irwJe hgn-bmWvhnX-cWw sN-tø-≠-Xv. Hcp hy-‡n°v {]Xn-amkwA\phZn® ̀ £-W-[m-\-y-ß-fpsS Afhv 13.8 In.{Kmw (7460{Kmw {]Xn-Zn-\w) Bbn-cp∂p. cmP-y-ØmsI \S-Ønb D]-t`m‡r k¿t∆-bn¬, s]mXp-hn-X-cW irwJ-e-sb hnP-b-Ønte°v \bn® {][m-\-s∏´ LSIamb s]mXp-hn-X-cW tI-{µß-fpw a‰pw \√ co-Xn-bn¬ \S∂v h-cp-∂-XvtIc-f-Øn-emWv F∂v Is≠Øp-I-bp-≠m-bn. 2000 t]¿°vHcp \ym-b-hne tI{µ-sa∂- tI{µ k¿°m¿ am\ZfiwtIc-fsØ kw_-‘n®v h¿j-߃°v ap≥t] \nd-th-‰nb e£y-am-Wv. XnI-®pw {Kmao-Wamb taJ-e-bn¬t]mepw Hcp hy-‡n°v CØcw \ym-b-hne tI-{µß-fn-se-Ø-W-sa-¶n¬ 2 Intem-ao-‰dn¬ IqSp-X¬ \-S-t°≠nh-cp∂-n -√. kwkvYm-\sØ Zmcn-{Z-ym -hÿ \nc°vAJnte¥ym icmicnsb°mƒ Xmsg-bm-Wv F∂mWvIW-°p-Iƒ kqNn-∏n-°p∂Xv.

    tI-c-f-Øn-s‚ t\-´ßƒ

    Np-cpßn-b Im-e-Øn-\p-≈n¬ tIc-fw tZio-b `-£y `-{Z-Xm \nb-aw ]q-¿-W-ambpw \-S-∏n-em°n.

    NFSA 1.11.2016 ap-X¬ kw-ÿm\-Øv \-S-∏n-em-°n

    l k¿-°m¿ Aw-Ko-I-cn-® am-\-Z-fi-߃-°-\p-kr-X-am-bn A¥n-a ap≥-K-W-\m-]´n-I {]-kn-≤o-I-cn®p. ap-≥-KW-\m ]-́ n-I Im-em-Im-e-ß-fn¬ ]-cn-jv-I-cn-°p-IbpwsN-bv-Xp h-cp-∂p.

    l 01.06.2017 ap-X¬ ]pXn-b td-j≥ Im¿-Uv \n-e-hn¬h∂p.

  • 27ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    l 05.2017 ap-X¬ hm-Xn¬]-Sn hn-Xc-Ww ap-tJ-\ `-£y-[m-\y-߃ hn-Xc-Ww sN-øp-hm-\m-cw-`n®p.

    l kw-ÿm\-Øv tZio-b `-£y-`-{Z-Xm \nb-aw \-S-∏n-em-°p-∂-Xn-s‚ `m-K-am-bn 5472 e-£w cq-] sN-e-h-gn-®p-sIm-≠v kw-ÿm\-sØ F√m td-j≥ I-S-I-fnepwC˛t]m-kv sa-jo-\p-Iƒ ÿm-]n®-Xv hgn, td-j≥ hn-Xc-Ww ]-c-º-cm-K-X ssi-en-bn¬ \n∂pw am-‰p-hm≥km[n®p.

    l kw-ÿm\-Øv tZio-b `-£y-`-{Z-Xm \n-b-aw 2013 \-S-∏n-em-°p-∂-Xn-s‚ ̀ m-K-am-bn s]m-Xp-P-\-߃-°v Iq-Sp-X¬ sa-®-s∏-́ Xpw th-K-Øn-ep-ap-≈ tk-h-\-߃ \¬-Ip-∂-Xn-\m-bn s]m-Xp-hnX-c-W h-Ip-∏nse Hm-^o-kp-Iƒ \-ho-I-cn-®p.

    td-j≥ hn-ln-X-a-dn-bm≥ Fkv. Fw. Fkv.

    l kw-ÿm\-sØ F√m td-j≥ Im¿-Uv D-S-a-Iƒ°pwX-߃-°v H-cp am-kw A-\p-h-Zn-®n-´p-≈ `-£y-[m-\y-Øn-s‚ e-`y-X, A-fhv, hn-e Xp-Sßn-b hn-h-c-߃SMS aptJ-\ A-dn-bn-°p-∂ kw-hn-[m-\w \-S-∏n-em°n.Iq-Sm-sX F√m td-j≥ I-S-bp-S-a-Iƒ°pw X-߃-°-\p-h-Zn-®n-́ p-≈ ̀ -£y-[m-\y-Øn-s‚ hn-h-c-ßfpw km[-\-߃ hmßn Ign-™m¬ _n√nse hnh-c-ßfpw

  • 28`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    SMS eq-sS A-dn-bn-®p h-cp-∂p.

    l F√m Pn√-I-fn-ep-ap-≈ s]m-Xp-hnX-c-W h-Ip-∏n-seDtZym-K-ÿ¿°pw td-j≥ I-S-bp-S-a-Iƒ-°pw Xt±-ikz-bw `-c-W ÿm-]-\-߃°pw C˛t]m-kp-am-bn_‘-s∏-´ ]-cn-io-e-\ ]-cn-]m-Sn-Iƒ \-SØn.

    l s]m-Xp-hnX-c-W h-Ip-∏n-se td-j-\nw-Kv C≥-kv-s]-Œ¿ap-X-ep-≈ F√m Hm-^o-k¿-am¿°pw CUG (ClosedUser Group) I-W-£≥ e-`y-am-°n-bn-´p≠v. NFSA,td-j≥ Im¿-Uv hn-X-c-W-hp-am-bn _-‘-s∏-´ tPm-en-Iƒ Iq-Sp-X¬ F-fp-∏-Øn¬ \n¿-h-ln-°p-∂-Xn-\m-bnh-Ip-∏n-se F√m td-j-\nw-Kv C≥-kv-s]-Œ¿-am¿°pwem-]v tSm-∏v hm-ßn \¬-In-bn-´p≠v. _n√p-I-fnepwtdj≥ I-S-I-fnepw td-j≥ Im¿-Up-I-fnepw sh-_v-ssk-‰nepw CUG \-º-cp-Iƒ e-`y-amWv.

    l tZio-b `-£y-`-{Z-Xm \nb-aw ˛2013 \-S-∏n-em-°p-∂-Xn-s‚ t\m-U¬ G-P≥-knbm-b kssπ-tIm-bv°v NFSAtKm-Uu-Wp-I-fn¬ ̀ uXn-I km-l-N-cyw (I-ºyq-́ -dpIƒ,sh-bnw-Kv _m-e≥kv, {]n‚¿, ^¿-Wn-®¿ Xp-S-ßnb-h) H-cp-°p-∂-Xn-\m-bn 841.2 e-£w cq-] \¬-In-bn-́ p≠v.`-£y-[m-\y-߃ kw-`-cn-°p-∂-Xn-\m-bn B-[p\n-I co-Xn-bn-ep-≈ C‚¿-ao-Unb-dn tKm-Uu-Wp-I-fp-sS \n¿-am-Ww h-en-b-Xp-d, sIm√w, Xn-cph√, sIm-®n F-∂n-hn-S-ß-fn¬ ]p-tcm-K-an-®p-sIm-≠n-cn-°p∂p. C-Xn-\mbn5.35 tIm-Sn cq-] sN-e-h-gn-®n-´p-≠v.

    l kz-Im-cy sam-Ø-hn-X-c-W-°m-sc ]q¿-W-ambpw Hgn-hm°n k¿-°m¿ hm-Xn¬∏-Sn hn-Xc-Ww G-s‰-SpØp.kw-ÿm\-sØ F√m td-j≥ I-S-I-fn-te-bv°pw`£y [m-\y-߃ k¿-°m¿ t\-cn-́ v F-Øn-®p Xp-Sßn.

    l tZio-b `-£y-`-{Z-Xm \nb-aw \-S-∏n-em-°p-∂-Xn-s‚ `m-K-am-bn 350 e£w cq-] sN-e-h-gn-®p-sIm-≠v kw-ÿm\-sØ td-j≥ I-S-Iƒ \-ho-I-cn-°p-∂-Xn-\m-bn H-cp I-S-bv-°v 2,500 cq-] ho-Xw A-\p-h-Zn®p. Xn-cn-®-dn-bp-∂-Xn-

  • 29ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    \m-bn I-S-Iƒ-°v H-tc \n-dw \¬In.

    l tZ-io-b ̀ -£y-`-{Z-Xm \nb-aw \-S-∏n-em-°p-∂-Xn-s‚ ̀ m-K-am-bn B-Zym-¥ I-ºyq-´¿ h¬-°-c-Ww (50% tI-{µ-k-lmbw) \-S-∏n-em°p-I h-gn F√m td-j≥ Im¿-UvD-S-a-I-fp-sSbpw hn-h-c-߃ Un-Pn-‰-sse-kv sN-bv-Xpkq-£n-°p-∂-Xn-\m-bn ]pXn-b sk¿-h¿ hm-ßn. NICbp-sS k-lm-b-tØm-sS hn-h-c-߃ Un-Pn-‰-sse-kv sN-bv-Xv kq-£n-°p-∂p. F√m td-j≥- Im¿-Uv D-S-a-I-fp-sS-bpw Aadhar seeding ]q¿-Øn-bm-°n-bn-́ p≠v. NFSAtKm-Uu-Wp-I-fn¬- \n∂pw td-j≥ I-S-I-fn-se-Øn-°p∂-Xv online Tracking h-gn \n-co-£n-°p-∂-Xn-\p-≈\-S-]-Sn-Iƒ kzo-I-cn-®n-´p≠v. Cu ]-≤-Xn-bn¬ C-Xph-sc B-sI 12.22 tIm-Sn cq-] sN-e-h-gn-®n-´p-≠v.

    l td-j≥-Im¿-Uv kw-_-‘am-b A-t]-£-I-sf√mw ]q¿-W-ambpw Hm¨-sse≥ B°n. A-t]-£n-®m-ep-S≥tdj≥ Im¿-Uv e-`n-°pw.

    l ‘hn-i-∏p- cln-X tIc-fw’ ]≤-Xn ss]e-‰v A-Sn-ÿm-\-Øn¬ 2017˛18 k-m-ºØn-I h¿-j-Øn¬ B-e∏p-gPn√-bv-°v 70 e-£w cq-] A-\p-h-Zn-®p. {]-kvXp-Xt{]mPŒv ]q¿-Øn-bm-bn h-cp-∂p.

    2018˛19 km-ºØn-I h¿-j-Øn¬ {]-kvXp-X ]≤-Xn ]-Ø-\w-Xn-´, Xr-iq¿, tIm´-bw F-∂o Pn√-I-fn¬ hym-]n-∏n-

  • 30`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    °p-∂-Xn-s‚ `m-K-am-bn 3 tIm-Sn cq-]bpw {]-kvXp-Xt{]mPŒn-s‚ {]-Nm-c-W-Øn-\v 52 e-£w cq-]-bpw tN¿Øv3.52 tIm-Sn cq-] kwÿm-\ ]≤-Xn C-\-Øn¬ \o-°n-h-®n-´p≠v. Xp-S¿ \-S-]-Sn-Iƒ kzo-I-cn-®p h-cp-∂p. ]≤-Xn\-S-∏n¬ h-cp-Øp-∂-Xn-\m-bn Xr-iq¿, ]-Ø-\w-Xn-´ Pn√-Iƒ-°v 1 tIm-Sn cq-] ho-Xw A-\p-h-Zn-®n-´p≠v.

    hn-Pn-e≥-kv I-Ωn-‰n-Iƒ`-£y-`-{Z-Xm-\n-b-aw 2013 ˛se A-\p-tO-Zw 29 {]-Im-cwkwÿm-\ X-e-Øn-ep-≈ hn-Pn-e≥-kv I-Ωn-‰n-Iƒ ap-X¬td-j≥ I-S X-e-Øn-ep-≈ I-Ωn-‰n-Iƒ h-sc kw-L-Sn-∏n-°p-∂-Xn-\v \-S-]-Sn-Iƒ kzo-I-cn-®n-´p≠v.

    tkm-jy¬ Hm-Un-‰nw-Kv

    s]m-Xp-hnX-c-W k-{º-Zm-b-Øn¬ Iq-Sp-X¬ kp-Xm-cy-XbpwD-Ø-c-hm-Zn-Xzhpw h-cp-Øp-∂-Xn-te-bv-°m-bn s]m-Xp-hnX-c-W k-{º-Zm-bw ap-gp-h-\mbpw NFSA˛2013 se A-\p-tOZw28 {]-Im-cw \n-jv-I¿-jn-®n-´p-≈ co-Xn tkm-jy¬ Hm-Un-‰nw-Kn-\pw hn-t[-b-am-°p-hm≥ Xo-cp-am-\n®p. B-b-Xn-s‚`m-K-am-bn Sm-‰m C≥-kv-‰n-‰yq´v Hm-^v tkm-jy¬ k-b≥-kp-am-bn [m-c-Wm-]-{Xw H-∏p-h-®n-´p≠v. C-Xn-s‚ {]mcw`\-S-]-Sn-Iƒ B-cw-`n-®-Xm-bn Sm-‰m C≥-Ãn-‰yq´v Hm-^vtkmjy¬ k-b≥-kv A-dn-bn-®n-´p≠v.

    `-£y-I-Ωn-j≥

    tZio-b ̀ -£y-̀ -{Z-Xm \nb-aw 2013˛se A-\p-tO-Zw 16 A\p-im-kn-°p-∂ hn-[w kwÿm-\ `-£y I-Ωn-j≥ kw-L-Sn-∏n-°p-Ibpw B-b-Xn-\p-≈ sN-b¿-t]-gv-ks\bpw sa-º¿sk-{I-´-dn-sbbpw \n-b-an-°p-Ibpw sN-bv-Xn-´p≠v. a-‰v 5AwKß-sfbpw \nb-an®p I-gn™p. Xp-S¿\-S-]-Sn-IƒBcw-`n-®n-´p≠v. Cu km-ºØn-I h¿-jw X-s∂ ]q¿-W-\n-e-bn-ep-≈ `£y I-Ωn-j≥ kw-ÿm\-Øv {]-h¿Ø-\w B-cw-`n-°p-∂-XmWv.

  • 31ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    C-t‚-W¬ {Ko-h≥-kv sa-°m-\n-kw

    tZio-b ̀ -£y-̀ -{Z-Xm \nb-aw 2013˛se A-\p-tO-Zw 14 {]Im-c-ap-≈ co-Xn-bn¬ C-t‚-W¬ {Ko-h≥-kv sa-°m-\nkw Du¿-÷n-X-am-°p-∂-Xn-s‚ `m-K-am-bn h-Ip-∏n-\v {]-tXy-I-am-bntImƒ-sk‚¿ cq-]o-I-cn-°p-∂-Xn-\p-≈ \-S-]-Sn-Iƒ I-Ωo-j-W-td-‰n¬ B-cw-`n-®n-´p≠v.

    l ss{]-kv tam-Wn-‰nw-Kv sk¬ kwÿm-\ X-e-Øn¬cq-]o-I-cn-®v {]-h¿Ø-\w \-S-Øn-h-cp-∂p.

    l Xt±-i kz-bw`-c-W ÿm-]-\-ß-fn-se P-\-{]-Xn-\n-[n-Iƒ-°v tZio-b `-£y-`-{Z-Xm \n-b-aw 2013 s\ kw-_-‘n-®v ]-cn-io-e-\ ]-cn-]m-Sn-Iƒ \S-Øn h-cp∂p.

    l Pn√m X-e ]-cm-Xn-]-cnlm-c D-tZym-K-ÿ-cm-bn (Un PnB¿ H) A-Uo-j-W¬ Un-kv-{Sn-Œv a-Pn-kv-t{S-‰p-am-sc\n-b-an-®v {]-h¿Ø-\w \-S-Øn-h-cp∂p.

    l 330˛¬ A[nIw hcp∂ kzImcy samØhnXcW°msc Hgnhm°n k¿°m¿ s]mXptaJemÿm]\amb kssπtImsb samØhnXcWGP≥knbmbn \ntbmKn®p.

    l k¿°m¿ t\cn´v tdj≥ [m\y߃ F^v kn sFbn¬ \n∂pw hns´SpØv tdj≥ ISIfn¬hmXn¬]Sn hnXcWw XpSßn.

    l tdj≥ ISIƒ°v am\yamb {]Xn^e ]mt°Pv\n›bn®p. Ipd™Xv 18,000 cq] {]Xnamk IΩoj≥e`n°p∂ kmlNcyw D≠m°n.

    l s]mXpP\߃°v tdj≥ km[\߃ ISIfnse-Øp∂ hnhcw Fkv.Fw.Fkv. \¬InØpSßn.

    l F√m tdj≥ ISIfnepw C˛t]mkv b{¥ßƒÿm]n®v kºq¿W Iºyq´¿h¬°cWw ]q¿Øn-bm°n.

    l B[m¿ A[njvTnXamb _tbmsa{SnIv kmt¶XnIkwhn[m\w hgn tdj≥ hnXcWw kpXmcyambn.

  • 32`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    l D]t`m‡m°ƒ°v CjvSs∏´ GXv tdj≥ ISbn¬\n∂pw A¿lXs∏´ tdj≥ hnlnXw hmßm≥km[n°p∂ tdj≥ t]m¿´_nen‰n kwhn[m\w\S∏m°n.

    l tdj≥ ISIƒ hgnbp≈ B´ hnXcWw]p\xÿm]n®p.

    l tdj≥ Im¿UpIƒ C√mØh¿°v ]pXnb At]£-Iƒ \¬Iphm≥ ]q¿Whpw Imcy£ahp-ambHm¨sse≥ kwhn[m\w Xømdmbn. ]pXnbXmbn 3.5e£w Im¿UpIƒ A\phZn®p.

    l tdj≥ kuP\yØn\v A¿lXbp≈ ap≥KW\m]´nI ip≤oIcn®p. 2 .86 e£w ap≥KW\mIm¿UpIƒ A\¿lcmsW∂v Is≠Øn. Dt±iw15 e£w ]pXnb KpWt`m‡m°sf ap≥KW\m]´nIbn¬ Dƒs∏SpØn.

    l ap≥KW\m ]´nIbnse A\¿lsc Is≠Øp∂XvHcp XpS¿ {]{Inbbmbn \n›bn®p. s]mXphnXcWhIp∏n¬ Cu hnjbw Zn\w{]Xn AhtemI\wsNøm≥ {]tXyI sk¬ {]h¿Ø\w Bcw`n®p.

  • 33ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    l s]mXphnXcW Hm^okpIƒ apgph\pw Iºyq´¿-h¬°cn®v CeIvt{SmWnIv ^benwKv G¿s∏Sp-Øm≥ \S]Sn XpSßn.

    l ]cmXn ]cnlmcØn\v DtZymKÿ¿°v kn bp Pn\ºdpIƒ.

    l tdj≥ ISIƒ hgn an\n _m¶nwKv kwhn[m\Øn\v\S]Sn XpSßn.

    P\IobwP\IobwP\IobwP\IobwP\Iobwtdj≥ ISIƒ°v GIo-IrX \nd߃

    l tdj≥ ISIƒ sshhn-[y-h¬°-cn-°p-∂-Xn\v \S-]SnXpS-ßn. s]s´∂v Xncn-®-dn-bp-∂-Xn\v F√m ISIƒ°pwGIoIrX \ndhpw LS\bpw \S∏m°n.

    l ]cmXn]cnlmcw Hm¨sse\neqsS. CXn\mbn ]cmXn]cnlmc t]m¿´¬ k÷am°n.

    l s]mXphnXcW k{ºZmbw tkmjy¬ BUn‰nwKv\SØphm≥ Sm‰m C≥kv‰n‰yq´v Hm^v tkmjy¬kb≥kpambn [mcWbmbn.

    l kwÿm\ `£y IΩoj≥ {]h¿Ø\w Bcw`n®p.sNb¿am≥, saº¿ sk{I´dn F∂nhcpsS \nba\w\SØn.

    l NFSA bp-sS \-S-Øn-∏n-\v h-Ip-∏n¬ 42 X-kv-Xn-I-Iƒkr-„n®p.

  • 34`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    `mcXØns‚ ̀ £y s]mXphnXcW cwKØv Zqchym]I-amb ]cnh¿Ø\߃°v XpS°an´ \nbaamWv tZiob`£y `{ZXm \nbaw 2013. `t£ym¬]mZ\w XmcX-tay\hyXnbm\an√msX \ne\n¬°ptºmgpw `£yBhiyIX A\pZn\w Gdnhcp∂ \mSmWv \ΩptSXv.A¿lcmb hy‡nIƒ°v Bhiyamb Afhn¬Blmc km[\߃ FØn°pI F∂ _rlØmbe£yamWv Cu \nbaØn\p ]n∂nep≈Xv.`£yhnXcWØn¬ kXzc {i≤ Bhiyap≈hscIs≠Øn Ahsc ap≥KW\m hn`mKØnepw ap‰p≈-hsc ap≥KWt\Xc hn`mKØnepw Dƒs∏SpØn-s°m≠p≈ ]´nIbmWv Cu \nbaØn¬ hn`mh\wsNbvXn´p≈Xv.

    tZiob `£y `{ZX (\n-b-aw) 2013{]tXy-I-X-Iƒ

    e£yw: ̀ £y t]mjImlmc kpc£nXXzw Dd∏m°pI.a\pjyPohnXw \bn°p∂Xn\mhiyamb `£Wwam\yhpw anXhpamb \nc°n¬ e`yam°pI F∂Xv Cu\nb-aØns‚ {][m\ e£yßfnsem∂mWv.

    Sm¿P‰v ]ªnIv Unkv{Sn_yqj≥ (Sn]nUnFkv)kwhn[m\Øns‚ IhtdPv : Sn]nUnFkvkwhn[m\ØneqsS cmPysØ 76% hcp∂ {KmaoW(46% {]tbmdn‰n ̀ h\߃){KmaoW P\kwJybn¬ 50%(28% {]tbmdn‰n `h\߃) hcp∂hscbpw \mK-cnIP\-kw-Jy -bn¬ hcp -∂-h-scbpw Sn. -]n . -Un. -Fkv]≤XnbpsS B\pIqeyw e`yam°Wsa∂v Dt±in-

    tZiob `£y `{ZXmtZiob `£y `{ZXmtZiob `£y `{ZXmtZiob `£y `{ZXmtZiob `£y `{ZXm\nbaw 2013\nbaw 2013\nbaw 2013\nbaw 2013\nbaw 2013

  • 35ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    °p∂p. (kwÿm\ XeØnep≈ `£y [m\yßfpsSCØcØnep≈ hnXcWw Xocpam\n°p∂XvtI{µk¿°mcmWv.)

    A¿lXs∏´ `h\ßsf Is≠ج ({]-tbm-dn‰n lukvtlmƒUv Is≠-ج): {]tbmdn‰n`h\ßtfbpw P\d¬ `h\ßtfbpw Is≠tØ≠Xvkwÿm\ k¿°mdpItfm, A\p_‘ GP≥knItfmBWv. CØcØn¬ A¿l ̀ h\ßsf Is≠Øm\p≈tI{µk¿°mcns‚ \nbaßsf bmsXmcp XcØnepwZp¿hym-Jym\w sNøm≥ ]mSn-√. am{X-a√ kzm[o-\-ap-]-tbm-Kn®v A¿l-X-bn-√mØ Hcp `h-\-sØ-t∏mepw Cu]≤XnbpsS `mKam°m≥ ]mSn-√.

    hnln-Xhpw hnebpw (Entitlements and price underTPDS): {]Xnamkw {]mtbmdn‰n ̀ h\߃°v AwK-sam-∂n\v A©v Intem {Kmw `£y[m\y߃ [m\y-߃ 3,2, 1 cq]bn¬ IpdbmØ \nc°n¬ BIpw e`n-°p-I.

  • 36`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    tKmXºv, Acn CXc [m\y߃ F∂n -h -IqSne`yam°Ww. P\d¬ `h\߃°v {]Xnamkw AwK-sam-∂n\v aq∂v Intem {Kman¬ IpdbmØ [m\y߃50% Mininum Support Price (MSP) ¬ e`y-am-°-Ww(tKmXºpw CXc [m\yßfpw). CØ-c-Øn¬ Acnbpw50% ¬ IpdbmØ derived (MSP) ¬ e`yam°Ww.

    h\nXIƒ°pw Ip´nIƒ°pap≈ hnlnXw: Cu\nb-aØn¬ h\nXIƒ°pw Ip´nIƒ°pw {]tXyIt]mjI ]cnKW\ hn`mh\w sNbvXncn°p∂p.apebq´p∂ AΩam¿, K¿`nWnIƒ F∂nh¿°v Cu \nb-aØn¬ hn`mh\ sNbvXncn -°p∂ t]mjImlmcaqeyØn\p ]pdsa {]Xnamkw (cq] 1000) Bbncwcq]bpsS amXr-Xzm-\p-Iqeyw (Maternity Benefit) BdvamktØ°v e`n°pw. t]mjImlmc ]cnKW\b\p-kcn®v Bdv amkw apX¬ aq∂v h¿jwhsc {]mbap≈-h¿°v tlmw tdj\pw aq∂v apX¬ Bdch¿jw hsc{]mbap≈-h¿°v cmhnse eLp`£Whpw, D®bv°vNqSp≈ DuWpw e`yamt°≠XmWv. temh¿, A∏¿ss{]adn kvIqfn¬ ]Tn°p∂ hnZym¿∞nIƒ°v D®bqWvCu ]≤Xn {]Imcw \n¿_‘am°nbn´p≠v.

    Other entitlements (a‰v hnln-X-߃): ̀ £y ̀ {ZXm\nba {]Imcw kwÿm\ k¿°m-cp-Iƒ AicW¿°pw,A\mY¿°pw, A]ISØn¬-s∏Sp∂-h¿°pw, {]IrXn-t£m`ßfn¬--s∏Sp∂h¿°p-sams° ̀ £Ww kuP\y-amtbm, anXamb \nc°ntem hnX-cWw sNøp-∂-Xn\vth≠p∂ am¿§\n¿t±i߃ D≠m°pI-bpw ]pds∏Sp-hn-°pIbpw sNøWsa∂v Cu \nbaw \njvI¿jn-°p∂p.

    `£y `{ZX Aeh≥kv: tI{µk¿°m¿,kwÿm\߃°v/tI{µ-`-cW {]tZ-i-߃°v {]tXyI^≠v A\phZn°mdp≠v. Cu kwÿm\߃tI{µ]qfn¬ \n∂\phZn°mdp≈ `£y[m\yßfpsSkssπbn¬ Ipdhv t\cnSptºmgmWv Cßs\ {]tXyI^≠v A\p-h-Zn-°p-∂-Xv. CXns‚ ASn-ÿm-\-Øn¬

  • 37ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    A¿lcmb KpWt`m‡m°ƒ°v `£y-[m\yßsfØn-°m≥ IgnbmsX hcptºmƒ kwÿm\/ tI{µ `cWk¿°mcpIƒ {]tXyI `£ykpc£ Aeh≥kvA\phZn°Wsa∂v \nbaw \njvI¿®n´p≠v. G-sX-¶nepw{]-tZi-sØ td-j≥ A¿-l-X-s∏-´ Kp-W-t`m-‡m-°ƒ-°vkwÿm-\ k¿-°m-cns‚tbm s]m-Xp-hnX-c-W h-Ip-∏vDtZym-K-ÿ-cpsStbm A-ew-̀ m-htam a-s‰-s¥-¶nepw A{]-Xo£n-X kw-`-h-߃ Imc-Wtam td-j≥ e-`n-°m-sXh∂m¬ Kp-W-t`m-‡m-°ƒ-°v `-£y `-{Z-Xm _-Ø e-`n-°p-hm-\p-≈ A-¿-l-X-bp≠v. A-Xm-Xv {]-tZ-i-ß-fn-se tdj-\nw-Kv C-≥-kv-s]-Œ¿-am-cm-bn-cn°pw `-£y `-{Z-Xm _-Ø-bp-sS t\m-U¬ Hm-^o-k¿-am¿. td-j≥ hn-Xc-Ww ap-S-ßn-bm¬ A-Xv Kp-cp-X-cam-b Ir-Xyhn-tem-]-am-bn I-W-°m-°n D-tZym-K-ÿ¿-s°-Xn-sc \-S-]-Sn-Iƒ ssI-s°m-≈-W-sa-∂v \nb-aw A-\p-im-kn-°p∂p.

    TPDS ]cnh¿Ø\߃: Sn]nUnFkns‚ ImtemNn-Xamb ]cnh¿Ø\߃°v tI{µ/kwÿm\

  • 38`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    k¿°mcpIƒ \mµnIpdn®n-´p≠v. `£[m\yßfpsShmXn¬∏Sn hnX -cWw (door to door delivery)e`yam°¬, hnhc, Bibhn\nab kmt¶-XnIhnZybneqsS kºq¿Æ Iºyq´¿ hXv°cWw F∂n-h-bmWh. KpWt`m‡m-°fpsS Xn-cn-®-dn-b-en\v "B[m¿’t]mep≈ Xncn®dnb¬ tcJIfpsS D]tbmKw F∂nhCu BIvSv {]m_eyØn¬ hcp∂ Znhkw apX¬ \S-∏n-em-t°-≠-Xp-≠v. AXns‚ ASn-ÿm-\-Øn-em-IWwap≥K-W-\/ap≥-K-W-t\Xc hn`m-K-߃°p≈ hnlnXwA\p-h-Zn-t°-≠-Xv.

    kv{Xo im‡oIcWw : IpSpw-_-Ønse 18 hb n¬IqSp-Xep≈ kv{XoP\ßfmbncn°pw tdj≥ Im¿Un¬XeapXn¿∂mfmIpI. Cßs\bmcpan√mØ kmlNcy-Øn¬ am{Xta ]pcpj∑msc AØcØn¬ ho´nseXeh∑m-cmbn ]cnKWn°pIbp≈q.

    ]cmXn ]cnlmc kwhn[m\w: s]mXpP\-߃°v`£y[m\yw A\phZn°p∂Xnepw, hnXcWwsNøp∂Xnepw D≈ ]cmXnIƒ ]cnlcn-°p∂Xn\v ̀ £y`{ZXm \nb-aØns‚ `mKamb {XnXe ({Xo˛ssSb¿)kwhn[m\w \n¿t±in°s∏´n-cn°p∂p. Unkv{SnIv‰v{Koh≥kv do{Uk¬ Hm^ok¿ (DGRO) kwÿm\^pUv IΩoj≥, tZiob ^pUv IΩoj≥F∂nßs\bmWv- -Cu {XnXe kwhn-[m\w \ne-hn¬h∂n-cn -°p∂Xv. CXn\p]pdta, tI{µ˛-kwÿm\k¿°mcpIƒ B`y-¥c GP≥kn-Isf ]cmXn]cnlmcØn\mbn D≠m°n-sbSp°Wsa∂v \n-b-aw\njvI¿jn°p∂p.

    Xt±i ÿm]\m[nImcnIfpsS ]¶v: Cu BIvSv\S∏nem°p∂Xn\pth≠n Xt±i ÿm]\ßfnseA[nImcnIfpsS kp{]-[m\ ]¶v AhchcptSXmbÿeßfn¬ Bhiys∏Sp∂p. Sn]nUnFkv ]≤Xntbma‰p ]≤XnItfmhnPbIcambn \S∏nem°p∂Xn\vXt±i ÿm]\ßfnse A[nImcnIƒ°v ]≤Xn \S-

  • 39ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    Øn∏p kw_‘n® {][m\ NpaXe kwÿm\k¿°mcpIƒ \¬IWw.

    kpXmcyXbpw, hnizmkyXbpw: kpXmcyXbpwhnizmkyXbpw Cu BIvSns‚ `mKambn sIm≠p-hcp∂Xnte°mbn s]mXp-hn-X-cW tkmjy¬ HmUn‰pwhnPne≥kv IΩn‰nbpsS \n¿ΩmWhpw BIvSv hn`m-h\wsNøp-∂p. IqSmsX F√m tcJ-Ifpw ]c-ky-s∏-Sp-Øp-∂-Xn\p th≠n-bp≈ hyhÿ Cu \n-b-a-Øn-ep≠v.

    tamiw PohnX kmlNcyØn¬ Pohn°p∂a\pjy¿°v {]tXyI ]cnKW\: tamiw PohnXkmlNcyap≈ BZnhmknIƒ, {KmaoW/ae{ºtZi-ßfn¬ Pohn°p∂h¿ XpS-ßnb hn`m-K-߃°v`£ykpc£ Dd∏v hcptØ≠Xn\mhiyamb {]tXyI]cnKW\ \¬IWsa∂v Cu BIvS v hn`mh\wsNøp∂p.

    Irjn ]p-\-cp-÷o-hn-∏n-°p-∂-Xn\pw BIvSn¬ hyh-ÿ-bp-≠v. `£y-kp-c£ Dd-∏p-h-cp-Øp-∂-Xn\v hn]p-e-am-°-

  • 40`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    s∏-´Xpw hntI-{µo-Ir-X-hp-amb kw`-cWw, kw`-c-W-ti-jn-bpsS h¿≤n-∏n-°¬ XpS-ßnb Imcy-߃ Dd-∏p-h-cp-Ø-Ww. Bhiyamb ip≤PeØn\p≈ kuIcyw,aeaq{X hnk¿÷\Øn\p≈ kuIcyw, BtcmKykpc£, BtcmKy t]mjImlmc ]n¥pW, {]mb]q¿-Ønbmb s]¨Ip´nIƒ°p hnZym`ymk-Øn-\p≈klmbw, {]mbambh¿°pw icoc _elo\Xbp-≈h¿°pw hnIemwK¿°pw A¿lamb s]≥j≥F∂nhbn-eqsS kmaq-lnI kpc-£n-XXzw F∂Xp BIvSvhn`m-h\w sNøp-∂p.

    a‰v kpc£m ]≤XnIƒ : a‰v kmaqly kpc£m]≤Xn-Iƒ hn`mh\w sNøp∂Xn\v tI{µ˛kwÿm\k¿-°mcp-Iƒ°v ]pXnb `£ykpc£ \n-b-aw XS -amIcpXv. DGRO \njvI¿jn® {]Imcap≈ BizmkwKpWt`m‡mhn\v e`yam°p∂Xn¬, A[nImcs∏´DtZymKÿ¿ Fs¥¶nepw hog vNhcpØnbm¬kwÿm\/-tZiob `£y IΩo-j-\p-Iƒ°v Ah¿°pta¬ ]ng NpaØmhp∂XmWv.

    `£y`{ZX Hcp B\pIqeyw F∂\nebn¬ \n∂vAhImiambn am‰n F∂XmWv `£y`{ZXm\nbaØns‚ G‰hpw khntijamb {]tXyIX. 75%{KmaoW P\X°pw 50% \mKcnI P\X°pw k_vknUn\nc°n¬ `£y[m\y߃ e`yam°n `£y`{ZXDd∏phcpØphm≥ NFSA -bneqsS Ignbp∂p. NFSA{]Imcw `mcXØnse BsI P\kwJybpsS aq∂n¬c≠v hn`mKØn\pw `£y`{ZX Dd∏phcpØphm≥Ignbp∂p. At¥ymZb A∂tbmP\ (AAY) {]tbmcn‰nIpSpw_߃°v kuP\y \nc°n¬ `£y[m\y߃hnXcWw sNøp∂p.

    2000˛emWv Zcn{Zcn¬ Zcn{Zcmbh¿°v th≠n F.F.ssh]≤Xn Bcw`n°p∂Xv . cmPysØ 2.5 tImSnIpSpw_߃°v At¥ymZb A∂tbmP\ ]≤Xnbn-eqsS {]tbmP\w e`n°p∂p.

  • 41ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    s]mXphnXcW kwhn[m\Øn¬ kpXmcyXbpw DØc-hm-Zn-Xzhpw Dd∏phcpØp∂Xn\p≈ hyhÿIƒ NFSAbn¬ Dƒs∏SpØnbn´p≠v. kwÿm\ Pn√mXeßfn¬]cmXn ]cnlmc kwhn[m\߃ ÿm]n°phm≥ NFSA{]tXyIw hyhÿ sNøp∂p≠v.

    t\´ßƒ

    cmPysØ F√m kwÿm\ßfnepw tI{µ`cW{]tZißfnepw tZiob `£y`{ZXm \nbaw\S∏nem°nbn´p≠v. 81.34 tImSn KpWt`m‡m°ƒ°vNFSA bpsS {]tbmP\w e`yam°pI F∂ {]Jym]nXe£ytØmSv ASp°pIbmWv. CXphsc 80.55 tImSnKpWt`m‡m°ƒ°v NFSA {]Imcap≈ {]tbmP\we`n°p∂p≠v. NfioKUv, ]pXptNcn F∂nhnSßfnepwZm{Zm \K¿ lthenbnse \Kc{]tZißfnepwKpWt`m‡m°ƒ°v t\cn´v `£y k_vknUn _m¶vA°u≠v hgn \¬In hcp∂p. Cu k_vknUnD]tbmKn®v KpWt`m‡m°ƒ°v s]mXphn]Wnbn¬\n∂v `£yhkvXp°ƒ hmßphm≥ Ignbpw.

    TPDS (control) order 2015

    NFSA {]Imcw kw`cWhpw hnXcWhpw Dd∏p-hcpØnAhiykm[\ßfpsS e`yX Dd∏p-hcpØp-∂Xn\mbntI{µk¿°m¿ ̀ £y˛s]mXphnXcW hIp∏v a{¥mebwTargeted Public Distribution system (control) order 2015]pdØnd°n. clause 9(1) of the TPDS (C) order 2015{]Imcw kwÿm\ k¿°mcpIƒ°v 1955˛se EC Act-\p Iogn¬ Ahiykm[\ßfpsS hnXcWw \nb{¥n-°p∂-Xn\p≈ A[nImcw Dd∏phcpØnbn´p≠v.

  • 42`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    D®`£W ]≤Xn

    tI{µ am\htijn hnIk\ a{¥mebw \S∏nem°p∂]≤XnbmWnXv. k¿°m¿/FbnUUv k-vIqfpIfn¬ss{]adn/A∏¿ ss{]adn ¢mkpIfn¬ ]Tn°p∂Ip´nIƒ°v D®`£Ww \¬IpI F∂XmWv e£yw.Xt±i kzbw `cW ÿm]\߃ apJm¥ncamWv CXv\S∏nem°p∂Xv. ss{]adn kvIqƒ Ip´nIƒ°v 100{KmwhoXhpw A∏¿ ss{]adn kvIqƒ Ip´n-Iƒ°v 150 {KmwhoXhpw ]mIw sNbvX Blmcw NqtSmSpIqSn \¬I-W-sa∂mWv hyhÿ.

    t]mjImlmc ]≤Xn (tKmXºv)

    tI{µ h\nXm inip hnIk\ a{¥mebØn\v IognemWvtKmXºv A[njvTnXamb t]mjImlmc ]≤Xn\S∏nem°p∂Xv. Cu ]≤Xn°p Iogn¬ A\phZn°p∂

    ]≤XnIƒ]≤XnIƒ]≤XnIƒ]≤XnIƒ]≤XnIƒ]cn]mSnIƒ]cn]mSnIƒ]cn]mSnIƒ]cn]mSnIƒ]cn]mSnIƒ

  • 43ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    `£y [m\y߃kwÿm\ßfpwtI{µ`cW {]tZ-i-ßfpw C‚t{K‰UvssN¬Uv Uhe-]vsa‚ v k¿ho -kkv (sFkn-Un-Fkv) k- vIow{]Imcw 0˛6 hbkp hscbp≈Ip´nIƒ°pw K¿`nWnIƒ°pw apebq´p∂ AΩam¿°pwt]mjImlmcw \¬Ip∂Xn\mbn D]tbmKn°p∂p.dmKn, tNmfw, Acn F∂o [m\yßfpw Cu ]≤Xn°pIogn¬ hnXcWw sNbvXphcp∂p.

    Iuamc°mcmb s]¨Ip´nIƒ°mbp≈]≤Xn (SABLA)

    tI{µh\nXm inipt£a a{¥mebw IpamcnIƒ-°mbn\S∏nem°p∂ ]≤XnbmWv SABLA. Cu ]≤Xn-°m-hiyamb ̀ £y[m\y߃ ap≥KW\m \nc°n¬ ̀ £ys]mXphnXcW hIp∏mWv \¬Ip∂Xv. 11 hbkpapX¬18 hbkphscbp≈ s]¨Ip´nIƒ°v t]mjIm-lmc߃ e`yam°n im‡oIcn°pIbmWv SABLA]≤XnbpsS e£yw. tKmXºn\pw Acn°pw ]pdtadmKnbpw tNmfhpw Cu ]≤Xn {]Imcw hnXcWwsNøp∂p≠v.

    sh¬^b¿ ÿm]\߃°mbp≈`£yhnXcW ]≤Xn

    Nmcn‰_nƒ ÿm]\߃, \mcn \ntIX\pIƒ, AKXnaµnc߃, AXpt]msebp≈ a‰v t£aÿm]\߃F∂nh TPDS- \p Iogntem a‰v GsX¶nepw t£a]≤XnIƒ°v Iogntem hcp∂n√ F∂Xn\m¬sh¬^b¿ ÿm]\߃ {]tXyIw `£y [m\y߃\¬tI≠Xmbn hcp∂p. F√m ÿm]\߃°pw/

  • 44`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    tI{µ`cW {]tZi߃°pw AhchcpsS ap≥KW\mtdj≥ ̀ £y hnlnXØns‚ 5%˛Øn¬ A[nIcn°mØ`£y[m\yhnlnXw sh¬^b¿ ÿm]\߃°vhnXcWw sNøphm\mbn tI{µ a{¥mebw \¬Ip∂p.tKmXºpw Acnbpw Cu ]≤Xn {]Imcw hnXcWwsNøp∂p≠v.

    tI-c-f-Øn¬ B-h-iy-Øn-\p-≈ A-tem-´v-sa‚ v e-`y-am-WvF-∂-Xn -\m¬ tkm-jy¬ P-kv -‰n -kv t_m¿-Un -s‚AwKoIm-c-ap≈ sh¬-^-b¿ ÿm-]-\-߃-°v `-£y-[m\y-߃-°m-bn A-t]-£-n-°m-hp-∂-XmWv. Pn√m kssπHm^ok¿am¿-°m-Wv A-t]-£ \¬-tI-≠Xv. hn-i-Z-hn-h -c -߃ knhn¬ kssπ-kv h -Ip -∏ns‚www.civilsupplieskerala.gov.in F∂ URL ˛en¬ e-`y-am-Wv. H-cp At¥-hm-kn°v 15 Intem hoXw ̀ -£y-[m\ywe`n-°pw. tI-c-f-Øn¬ C-t∏mƒ e-`yamb A-tem-´v-sa‚-n-s‚ 50% am-{X-ta CXn-\mbn hn\n-tbm-Kn-°p-∂p-≈q.

    Fkvkn/FkvSn/H_nkntlmkv‰epIƒ°p≈ `£y[m\y ]≤Xn

    `£y˛s]mXphnXcW hIp∏v kwÿm\ßfpsSbpwtI{µ`cW {]tZißfpsSbpw At]£ {]ImcamWvtlmÃepIƒ°p≈ ̀ £y[m\yhnlnXw A\phZn°pI.

    tlmÃepIfnse aq∂n¬ c≠v At¥hmknIfpwFkv.kn./Fkv.Sn./H._n.kn. hn`mKØn¬ \n∂p≈-hcmbncp∂m¬ Hmtcm At¥hmkn°pw {]Xnamkw 15In.{Kmw. ̀ £y[m\y߃ Cu ]≤Xn {]Imcw e`yamIpw.

    A∂]q¿W ]≤Xn

    tI{µ {Kma hnIk\ hIp∏mWv A∂]q¿W ]≤Xn\S∏nem°p∂Xv. National Old Age Pension Scheme(NOAPS)˛\ v Iogn¬ hm¿≤IyIme s]≥j≥e`n°mØ 65 hbtkm AXn\p apIfntem {]mbap≈

  • 45ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    apXn¿∂ ]uc∑m¿°v {]Xnamkw 10 Intem{Kmw`£y[m\yw kuP\yambn \¬Ip∂ ]≤XnbmWvA∂]q¿W ]≤Xn.

    `£ys]mXphnXcW hIp∏v ap≥KW\m \nc°n¬`£y[m\y߃ e`yam°pw.

    s]mXphn]Wn hn¬]\ ]≤Xn (B`y¥cw)

    tI{µ ]qfn¬ \n∂v TPDS, a‰v t£a ]≤XnIƒ (OWS)F∂nhbneqsS hnXcWw sNtø≠ `£y[m\y߃,IcpX¬ tiJcØnte°p≈ `£y[m\y߃F∂nh°p am‰nh®Xn\ptijw A[nIw hcp∂`£y[m\y߃ F^v kn sF ImemImeßfn¬s]mXphn]Wnbn¬ hnebv°pw ap≥\nivNbn°s∏´hnebn¬ Bhpw hn¬]\ \SØpI. eo≥ kokWn¬hn]Wnbn¬ `£y[m\y߃ aXnbmb Afhn¬Dd∏phcpØpI F∂XmWv {][m\ Dt±iyw. C˛sS≠¿aptJ\bmWv [m\yßfpsS hn‰gn°¬ \SØp∂Xv.

    s]mXphn]Wn hn¬]\ ]≤Xn (B`y¥cw),Open Market Sale Scheme (Km¿lnIw)

    FCI bpsS tI{µ]qfnse IcpX¬ `£y[m\ytiJcØn¬ \n∂pw TPDS hgnbp≈ hnXcWwIgn™p≈ an®[m\yw s]mXphn]Wnbn¬ hn‰gn°p∂]≤XnbmWnXv . C˛sS≠¿ aptJ\ \nivNnXhne°mbncn°pw hn¬]\. s]mXphn]Wnbn¬AcnbpsSbpw tKmXºns‚bpw kssπ h¿≤n∏n°p∂-Xn\pXIp∂ Cu ]≤Xn km[mcW eo≥ kokWp-Ifn¬ [m\yIΩn A\p`hs∏Sp∂ ÿeßfnem-bncn°pw hn‰gn°pI.

  • 46`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    td-j≥ hn-XcWw

    {]-Xn-am-kw tI-{µ k¿-°m¿ A-\p-h-Zn-°p-∂ ̀ -£y-[m-\y-߃/td-j≥ km-[-\-߃ kwÿm-\ ̀ -£y˛s]m-Xp-hnX-c-W h-Ip-∏v (U-b-dŒ¿) hnhn-[ Pn√-Iƒ-°v A-\p-h-Zn-°p-Ibpw Pn√m kssπ Hm-^o-k¿-am¿ A-h Xm-eq-°p-I-fn-te-°v ho-Xn-®v \¬-Ip-I-bpw sN-øp∂p.

    tI-{µ-k¿-°m¿ hn-ln-Xw A-XmXv FCI tKm-Uu-Wp-I-fn¬\n-∂v hn-s´-Sp-Øv A-h kssπtIm-bp-sS Io-gn-ep≈NFSA tKm-Uu-Wp-I-fn¬ (C‚¿-ao-Un-b-dn tKm-Uu-WpIƒ) F-Øn-®v A-hn-sS \n-∂v hm-Xn¬]-Sn hn-Xc-Wwhgn Hmtcm td-j≥-I-S-I-fn-te°pw F-Øn-°p∂p.

    tdj≥ hnXcW k{ºZmbwtdj≥ hnXcW k{ºZmbwtdj≥ hnXcW k{ºZmbwtdj≥ hnXcW k{ºZmbwtdj≥ hnXcW k{ºZmbwirwJebpw hnXcWhpwirwJebpw hnXcWhpwirwJebpw hnXcWhpwirwJebpw hnXcWhpwirwJebpw hnXcWhpw

  • 47ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    tI-{µ-k¿-°m-cn¬ \n-∂p-≈ \n-e-hnse A-tem-́ v-sa‚n-s‚hn-i-Zmw-i-߃ Xm-sg sIm-Sp-°p∂p.

    Acn, tKmXºv

    kwÿm\Øv `£y `{ZXm \nbaw \S∏n¬ hcpØnb2016 \hw_¿ apX¬ {]kvXpX \nba{]Imcwkwÿm\Øn\\phZn®n´p≈ `£y[m\yßfpsSAtem´vsa‚ v kwÿm\Øn\p e`yambn-s°m≠n-cn°p∂p. `£y `{ZXm \nba{]Imcw {]Xnh¿jw 14.25e£w sa.S¨ `£y[m\yßfmWv kwÿm\Øn\v\n›bn®n´p≈Xv. BbXp{]Imcw \nehn¬ e`yamIp∂Atem´vsa‚ v NphsS tN¿°p∂p.

    hǹ mKw {]Xnamk Atem´vsa‚v kwÿm\Øn\v(sa.SÆn¬) e`yamIp∂ \nc°v

    In.{Kman\v

    Acn tKmXºv BsI Acn tKmXºv

    F.F.ssh. 17757.490 3095.475 20852.965 3 cq] 2 cq]

    ap≥KW\m

    hn`mKw 52073.178 12533.742 64606.92 3 cq] 2 cq]

    F.F.ssh.

    DĸsS

    ap≥KW\m

    hn`mKØn\v

    BsI 69830.668 15629.217 85459.885 3 cq] 2 cq]

    ssSUv Hmh¿ 26835.124 6459.074 33294.198 8.30cq]6.10 cq]

    BsI 96665.792 22088.291 118754.083

    ta¬ ]dbs∏´ Acn hnlnXØn¬, kssπtIm s\√pkw`cWw aptJ\ Hmtcm amkhpw e`yam°p∂IpØcnbpsS hnlnXhpw Dƒs∏Sp∂p. Cu Afhns‚_m°n hcp∂ AfhmWv FCI bn¬ \n∂v hns´Sp-°p∂Xv.

  • 48`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    ta¬ ]dbs∏´`£y -- [ m\ y -߃Im¿Uv/D]t`m-‡m-°fpsS FÆØn\-\p-kcn®v Pn√Iƒ°vhoXn®p \¬Ip-I-bpw FCI bn¬\n∂pw AcnbpwtKmXºpw kssπtImbn¬ \n∂pw IpØcnbpw \n›nXkab-]cn[n°p≈n¬ hns´SpØv kssπtImbpsShmXn¬∏Sn hnXcWw aptJ\ tdj≥ ISIfn¬FØn°pIbmWv sNbvXp hcp∂Xv.

    F.F.ssh. hn`mKØnse Hmtcm Im¿UpIƒ°pw 30In.{Kmw Acnbpw 5 In.{Kmw tKmXºpw hoXw kuP\y\nc°nepw ap≥KW\m hn`mKßfnse Hmtcm

  • 49ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    AwKØn\pw 4 In.{Kmw Acnbpw 1 In.{Kmw tKmXºpwhoXhpw In.{Kman\v 2 cq] \nc°nepw \¬Inhcp∂p.

    ssSUv Hmh¿ hnlnXambn e`yamIp∂ Acn,ap≥KWt\Xc k_vknUn(NPS) hn`mKØnse HmtcmAwKØn\pw 2 In.{Kmw Acn hoXw In.{Kman\v 4 cq]m\nc°n¬ \¬In hcp∂p. _m°n hcp∂ Acn,ap≥KWt\Xc t\m¨ k_vknUn (NPNS) hn`mK-Ønse Hmtcm Im¿Un\pw e`yXb\pkcn®v In.{Kman\v10.90 cq] \nc°n¬ \¬Inhcp∂p.

    ssSUv Hmh¿ hnlnXØn¬ e`yamIp∂ tKmXºv,kssπtIm apJm¥cw B´bm°n, F√m ap≥KW-t\Xchn`mKØn\pw In.{Kman\v 17 cq] \nc°n¬ \¬Inhcp∂p.

    ]©kmc

    {]Xnamkw tI{µ k¿°mcn¬ \n∂v e`yamIp∂ 595sa.S¨ ]©kmc, Pn√Ifnse AAY Im¿UpIfpsSFÆØn\\pkcn®v hoXn®p \¬IpIbpw kssπtImC˛sS≥U¿ aptJ\ Hm∏¨ am¿°‰n¬ \n∂v hmßp∂]©kmc hmXn¬∏Sn hnXcWw aptJ\ tdj≥ISIfnseØn°pIbpamWv sNøp∂Xv. Hmtcm AAYIm¿Un\pw 1 In.{Kmw hoXw ]©kmc In.{Kman\v 21-cq] \nc°n¬ \¬In hcp∂p.

    asÆÆ

    Izm¿t´¿en Atem´vsa‚mWv tI{µ k¿°mcn¬ \n∂ve`n®psIm≠ncn°p∂Xv \S∏p kmºØnI h¿jsØAhkm\ Izm¿´dmb 2019 P\phcn, s^{_phcn, am¿®vamkßfnte°v BsI 13908 KL asÆÆbmWve`yambn´p≈Xv. BbXns‚ Hmbn¬ Iº\n Xncn®p≈e`yXbpw tI{µ k¿°mcn¬ \n∂v e`n°pw BbXns‚ASnÿm\Øn¬ Pn√Ifnse BhiyIXbpwIW°nseSpØv Atem´vsa‚ v hoXn®p \¬IpIbpw

  • 50`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    SCMS kp-{][m\ tkm-^v-‰v shb¿

    `£y`{ZXm \nbaw A\pimkn°p∂ BZy¥ Iw]yq´¿h¬°cWØnse A©v LSIßfnse c≠masØLSIamWv kssπ sNbn≥ amt\Pvsa‚ v skmeqj≥AYhm SCMS tkm^v‰ v shb¿.CXv kwÿm\k¿°mcns‚ \nb{¥WØnep≈ a≤yXe tKmUu-WpIfnse {]h¿Ø\ßfpsS kpXmcyX Dd∏vhcpØp∂p. kssπ sN-bn≥ am-t\-Pv-sa‚n-s\-°p-dn-®v Iq-

    Hmtcm Xmeq°pIfnsebpw KWD Iƒ Hmbn¬ Iº\n-bn¬ \n∂v XßfpsS Atem´vsa‚ v hns´Sp°p-IbpwARD Iƒ AXmXp KWD Ifn¬ \n∂v asÆÆhns´Sp°pIbpamWv sNbvXp hcp∂Xv.

    hoSv sshZypXoIcn°mØ IpSpw_߃°v 4 en‰¿hoXhpw hoSv sshZypXoIcn® IpSpw_߃°v ½ en‰¿hoXhpw asÆÆ en‰dn\v 33 cq] \nc°n¬ \¬Inhcp∂p.

  • 51ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    Sp-X¬ A-dn-bm≥ http://scm.kerala.gov.in/Home_SCMF∂ URL ˛en¬ ¢n-Iv sNøpI

    l ^pUv tIm¿∏tdj≥ Hm v̂ C¥ym tKmUuWp-Ifn¬\n∂pw knhn¬ kssπkv UbdŒdpsS Atem´v-sas‚ v enÃv {]Imcw kwÿm\sØ F√mXmeq°pIfnepw ÿnXn sNøp∂ a≤yXetKmUuWpIfn¬ ]n Un Fkv `£ykm[\߃FØnt®cp∂p

    l Hmtcm amkhpw s^b¿ ss{]kv tjm∏pIfnse\o°nbncn∏v Ingn®v hnhn[ k-vIoapIfnte°vBhiyamb `£ykm[\ßfpsS tkm^v‰v shb¿P\td‰v sNøp∂ Atem´vsa‚ v A\pkcn®v dneokv

    F-^v kn sF bn¬ \n-∂v `-£y-km[\߃kwÿm-\ K-h¨-sa‚n-s‚ \n-b-{¥-W-Øn-ep-≈ F≥F-^v F-kv F tKm-Uu-Wp-I-fn¬ kw-`-cn-®v A-hn-sS\n∂v Hm¨-sse≥ ap-Jm-¥n-cw \ym-bhn-e tI-{µ-ß-fn¬F-Øn-°p-∂-Xn -\v th-≠n X-øm-dm -°n-bn -cn -°p-∂tkm^v‰vsh-b-dm-Wv k-ssπ sN-bn≥ am-t\-Pv-sa‚ vtkm^v-‰vshb¿. {]-kvXpX tkm-^v-‰vsh-b¿ D-]-tbm-Kn-®v X-øm-dm-°p-∂ dn-eo-knwKv Hm¿-U-dp-Iƒ, {S-°v No-‰vhn-h-c-߃, kw-ÿm-\-sØ 108 F≥ F-^v F-kv FtKm-Uu-Wp-I-fn-se A-Xm-Xv k-ab-sØ kv-t‰m-°v hn-h-c-߃ F∂nh tlmw t]-Pn¬ Im-Wp-∂-Xn-\v km-[n-°pw.

    Hm¿U¿, {S°v Nn‰v F∂nh P\td‰v sNbvXv s^b¿ss{]kv tjm∏pIfnse C˛t]mkv sajo\pIfn¬Hm¨sse\mbn tÃm°v FØn°p∂Xn\pwtKmUuWpIfnse ]n Un Fkv ̀ £ykm[\ßfpsStÃm°v \nco£n°p∂Xn\pw th≠nbmWv SCMStkm^v‰v shb¿ Xømdm°nbn´p≈Xv.

  • 52`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    l kssπ sN-bn≥ am-t\-Pv-sa‚n-s\-°p-dn-®v Iq-Sp-X¬A-dn-bm≥ supply chain management kerala F-∂sh_v-ssk-‰n¬ {]-th-in-°pI.

    l \nehn¬ kwÿm\sØ 108 tKmUuWpIfnepw{]kvXpX tkm^v‰v shb¿ ÿm]n®v tKmUuWp-Ifnse {]h¿Ø\߃ \nco-£n-°p-∂p≠v.

    td-j≥ tc-J

    td-j≥ tc-J F∂-Xv td-j≥ Im¿-UmWv. tI-c-f-Øn¬tZio-b `-£y `-{Z-Xm \nb-aw \-S-∏n-em-°p-∂-Xn-\v ap-ºvF F ssh, _n ]n F¬, F ]n F¬ (F-kv Fkv), F-]nF¬ (t\m¿a¬) F-∂n-ß-s\-bp-≠m-bn-cp-∂ \m-epX-cw td-j≥ Im¿-UpIƒ NFSA \n-e-hn¬ h-∂-tXm-sS FF ssh (a-™ Im¿-Uv) ap≥-K-W-\ {]-tbm-cn‰n (]n-¶vIm¿-Uv˛ PHH), s]m-Xp-hn-`mKw (k-_v-kn-Un) \o-e-°m¿-Uv (NPS), s]m-Xp-hn-`m-Kw (sh-≈ Im¿Uv) NPNS F∂n-ß-s\-bm-bn am-dn-bn-́ p-≠v.

    Im¿-Up-I-fp-sS F-Æw F-I-tZiw*NFSA bv°p ap-ºv \n-e-hn¬

    AAY ̨ 5.95 e£w AAY˛ 5.95 e£w

    BPL -̨ 14.6 e£w Priority ˛ 30.2 e£w

    APL-SS ˛41 e£w Non-Priority (Sub) ˛26 e£w

    APL -Normal Non-Priority (Non-Sub) ˛21.7 e£w 21.3 e£w

    tdj≥ Im¿Uv; Fßs\ At]-£n°mw

    ]pXn-b td-j≥ Im¿Uv, t]-cv tN¿°¬, t]-cv Ip-d-bv°¬,td-j≥ Im¿-Uv kw-_-‘n-®p-≈ F√m A-t]-£-IfpwC-t∏mƒ Hm¨-sse≥ B-bn-´m-Wv kzo-I-cn-°pI. Hm¨-

    * Hmtcm amkhpw amdp∂ IW-°m-Wn-Xv. G‰hpw ]pXnbIW°p-Iƒ Adn-bm≥ https://epos.kerala.gov.in/KeyRegCards_Interface.jsp F∂ URL ¬ Xnc-bp-I.

  • 53ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    sse≥ h-gntbm A-£-b tI-{µ-߃ hgntbm td-j≥Im¿-Uv kw-_-‘n-® A-t]-£-Iƒ \¬-Im-hp-∂-XmWv.tdj≥ Im¿Up-Iƒ kw_-‘n® At]£m t^map-IƒUu¨temUv sNøm≥ https://civilsupplieskerala.gov.in/index.php/content/index/ration-card-

    application-forms F∂ URL D]-tbm-Kn-°pI.

    http://ecitizen.civilsupplieskerala.gov.in/index.php/

    c_login F∂ URL ˛ en¬ sk¿-®p sN-bv-Xm¬ Hm¨-sse≥ A-t]-£-Iƒ k-a¿-∏n-°m≥ I-gn-bpw. t\-cn v́ Hm -̈sse≥ A-t]-£-Iƒ \¬-Im-\m-bn C-\n ]-dbpw {]-Im-c-ap-≈ sÃ-∏p-Iƒ sN-ømw.

    l http://ecitizen.civilsupplieskerala.gov.in/index.php/

    c_login F∂ URL ˛ en¬ I-b-dp-I.

    l kn-‰n-k¨ tem-Kn≥, A-£b tem-Kn≥ F-∂o c-≠vHm-]v-j-\p-Iƒ Im-Wmw. A-h-bn¬ kn-‰n-k¨ tem-Kn≥ ¢nIv sN-øp-I.

    l tem-Kn≥ t]-Pn¬ {In-tb-‰v B≥ A-°u-≠v F-∂ en-¶n¬ ¢n-Iv sN-øpI. A-t∏mƒ c-Pn-kv-t{S-j≥ t^mwF-∂ t]-Pn¬ F-Øpw.

    l c-Pn-kv-t{S-j≥ t^mw t]-Pn¬ ]pXn-b td-j≥ Im¿-Uv D-≠m-°p-∂-Xn-\p th-≠nbmtWm F-∂ tNm-Zy-Øn-\v YES/NO F∂v Im-Wmw.

    l C-Xn¬ ]pXn-b Im¿-Un-\v th-≠n-bm-sW-¶n¬ am{XwYes sIm-Sp-°p-I. _m-°n F√m A-t]-£-Iƒ°v th-≠n-bm-sW-¶n¬ NO sIm-Sp-°p-I.

    l A-t]-£Is‚ Xm-eq-°v/CRO Xn-c-s™-Sp-°p-I.

    l t]cv, C˛sa-bn¬ hn-em-kw, sam-ss_¬ t^m¨\º¿ F∂n-h sIm-Sp-Øv bqk¿ sF-Unbpw ]m-kvth¿Upw Im-]v-tj tImUpw sIm-Sp-Øv k-_v-an-‰v sN-øp-I.

    l A-t∏mƒ A-t]-£Is‚ C˛sa-bn-en¬ h-cp-∂ B-Œn-th-j≥ en-¶n¬ ¢n-Iv sN-bv-Xv bqk¿ sF-Un-bpw

  • 54`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    ]m-kv th¿-Upw sIm-Sp-Øv tem-Kn≥ sN-bv-Xv A-t]-£ k-a¿-∏n-°mw. (\n-e-hn-ep-≈ Im¿-Up kw-_-‘n-®p-≈ A-t]-£-Iƒ°v c-Pn-kv-t{S-j≥ t^mw t]-Pn¬NO sIm-Sp-°p-I. Xp-S¿-∂v B-[m¿ \-º¿/td-j≥ Im¿-Uv \-º¿ F∂n-h \¬In k-Ω-X ]{Xw ¢n-Iv sNøpI.Xp-S¿-∂v tem-Kn≥ sF-Un {In-tb-‰v sN-ømw.)

    t^m-t´m-Iƒ/a-‰v tc-J-Iƒ Fß-s\A-]v tem-Uv sN-øWw

    t^m-t´m-Iƒ JPEG t^m¿-am-‰nepw (15 KB bn¬ Iq-SmsX)/a-‰p tc-J-Iƒ PDF t^m¿-am-‰nepw (200 KB bn¬IqSmsX) A-]v tem-Uv sN-ømw.

    {i-≤n-°pIbqk¿ sF-Unbpw ]m-kv th¿Upw kq-£n-®vhbv°pI. Xp-S¿ A-t\z-j-W-߃-°v tem-Kn≥ sN-øp-hm≥ CXv B-h-iy-am-Wv. H-cp ]-t£ ad-∂p t]m-bm¬0471˛2322155 F∂ t^m-Wn¬ _-‘-s∏[email protected] F-∂ sa-bn¬ sF-Un-bn-te°v C˛sa-bn¬ sN-øp-I-tbm sN-ømw.

    hn-i-Zam-b bq-k¿ am-\z¬ sh_v-ssk-‰n¬ e-`y-am-Wv.kw-i-b-߃ Zq-co-I-cn-°m≥ 0471˛2322155 F∂ t^m-Wn¬_-‘-s∏-Sp-I.

    Hm¨ sse≥ A-t]-£ k-a¿-∏n-®-ti-jw A-Xn-s‚ {]n‚ vF-Sp-Øv _-‘-s∏-´ tc-J-Iƒ k-ln-Xw kq-£n-°p-I.

    td-j≥ Im¿Uv TSO/CRO Aw-Ko-I-cn-®p I-gn-bp-tºmƒA-t]-£I\v SMS ap-tJ-\tbm t^m-Wn-eqsStbm A-dn-bn-∏p e`n-°pw. A-dn-bn-∏p e-`n-®m¬ kssπ Hm-^o-kn¬t\-cn-´v lm-P-cm-bn A-t]-£-bp-sS lm¿-Uv tIm-∏n \¬-In td-j≥ Im¿-Uv ssI-∏-‰mw. td-j≥ Im¿-Uv {]n‚psN-øp-∂-Xn-\v 100 cq-]-bm-Wv ̂ okv Cu-Sm-°p∂-Xv F-∂m¬ap≥-KW-\ F F ssh, hn-`m-K-߃-°v 50 cq-]-bm-Wv

  • 55ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    ^okv. ST hn-`m-K-Øn\v ^o-kv\¬-tI-≠-Xn√.

    tdj≥ Im¿Uvkw_‘amb kwibßfpwadp]SnIfpw

    tdj≥ Im¿Un¬ Xncp-Øep-IƒhcpØp∂Xn\mbn Im¿Uv A®SnIgn™v e`n® tijw Hm¨-sse\mtbm A-£-b tI{µ-߃ ap-tJ-\tbm Bhiy-amb tcJIƒklnXw At]£ \evImhp∂-XpamWv.

    tdj≥ Im¿Un¬hcpØmhp∂ XncpØepIfpwBhiyamb tcJIfpw

    DSasb am‰p∂Xn\v: am‰whcpØp∂Xn\p≈ ImcWwhy‡am°ns°m≠p≈ At]£. At]£bv°m-[mcamb tcJIfpsS ]I¿∏pIƒ ( DZm. DSabpsS acWk¿´n^n°‰v). CØcØn¬ am‰w hcpØptºmƒIpSpw_Ønse apXn¿∂ kv{Xobmbn-cn°pw ASpØAhImin. apXn¿∂ kv{XobpsS A`mhØn¬am{Xambncn°pw ]pcpj∑m¿ ]cnKWn°-s∏SpI.

    Im¿Unse hnemkw am‰p∂Xn\v: \n›nX t^man¬At]£ ka¿∏n°pI. H∏w ]pXnb hnemkwsXfnbn°p∂Xn\p≈ dknU‚ vkv k¿´n^n°‰vlmPcm°pI.

    AwKßsf Iq´nt®¿°p∂Xn\v{]mb]q¿Ønbmb hy‡nIsf tN¿°p∂Xn\v

    \n›nX t^man¬ At]£ ka¿∏n°pI. Im¿UpSa-bpsS kΩX]{Xw, ap≥ Im¿Un¬ \n∂pw Ipdhv sNbvXdnU£≥ k¿´n^n°‰v, Im¿UpSabp-ambp≈ _‘w

    F-¥mWvRCMS?

    td-j≥ Im¿-Up-Ifpw A-\p-_-‘-tk-h-\-ßfpws]m-Xp-P-\-߃°vHm¨-sse-\m-bn\¬-Ip-∂-Xn-\p≈tkm-^v-‰v sh-b¿BWv td-j≥Im¿Uv am-t\-Pv-sa‚ v kn-kv-‰wAYhm RCMS

  • 56`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    sXfnbn°p∂ tcJIfpsS ]I¿∏v, {]mbw / P\\XobXn sXfnbn°p∂ tcJ, hcpam\ k¿´n^n°‰v

    {]mb]q¿ØnbmImØ Ip´nIsf tN¿°p∂Xn\vP\\ k¿´n^n°‰ns‚ ]I¿∏v

    ap≥Im¿UpIfn¬ t]cv Dƒs∏´n´n√mØ hy‡nIsfkw_‘n®v.

    Sn hy‡nbpsS t]cn¬ Fw F¬ F \evIp∂ k¿´n-^n°t‰m hy-‡n-bp-sS B-[mtdm, Im¿UpSabpsS kΩX]{Xw, Im¿UpSa-bp-ambp≈ _‘w sXfnbn°p∂tcJIfpsS ]I¿∏v, hcpam\ k¿´n^n°‰v.

    AwKßsf Hgnhm°p∂Xn\v\n›nXAt]£m t^mant\msSm∏w AwKsØHgnhm°p-∂Xn\p≈ hy‡amb ImcWhpw sXfnbn°m-\mhiyamb tcJIfpw (DZm. acWk¿´n^n°‰v,hnhml k¿´n^n°‰v XpSßnbh).

    Im¿Uv kd≠¿ sNøp∂Xn\v\n›nX At]£m t^mant\msSm∏w Im¿Uv kd≠¿sNøp∂Xn\p≈ ImcWw hy‡am°pIbpw AtXmsSm∏w ]pXpXmbn Im¿Uv tN¿t°≠ Xmeq°ns‚

  • 57ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    t]cp hy‡am°pIbpw sNøpI.

    AwKßfpsS t]cp XncpØp∂Xn\v\n›nX At]£m t^mant\msSm∏w hmZw sXfnbn-°p∂Xn\p≈ tcJIfpsS ]I¿∏pIƒ lmPcm°pI.(Bhiysa¶n¬) hnt√Pv Hm^okdpsS H¨& skbnwk¿´n^n°‰v lmPcm°pI.

    NRI /NRK Ãm‰kv XncpØp∂Xn\v\n›nX At]£m t^mant\msSm∏w ]mkvt]m¿´ns‚ko¬Uv t]Pns‚ ]I¿∏pw lmPcm°pI.

    Im¿Unse hcpam\w am‰p∂Xn\vhnt√Pv Hm^ok¿ \evIp∂ hcpam\ k¿´n^n°‰vklnXw At]£ ka¿∏n°pI.

    tdj≥ Im¿Uv \„s∏´m¬\n¿±n„ t^mdØn¬ Bhiyamb tcJs∏SpØepIƒhcpØn Sn Fkv H/kn B¿ H Iƒ°v At]£ka¿∏n°pI.

    ]cmXn ]cnlmckwhn[m\w(Grievance Redressal System)

    s]mXphnXcWcwKsØ kw_‘n®p≈ ]cmXnIƒ]cnlcn°p∂Xn\mbn Imcy£aamb Hm¨ sse≥kwhn[m\w hIp∏v G¿s∏SpØnbn´p≠v. http://pg.civilsupplieskerala.gov.inF∂URL- - e nepws]mXpP\߃°v 1967 F∂ tSmƒ {^o \ºcnepwHm^okpIfn¬ t\cn´pw ]cmXn \evImhp∂XmWv. Cu]cmXnIƒ _‘s∏´ DtZymKÿ¿°v e`yam°p∂-XmWv. Sn ]cmXnIfn¬ kzoIcn°p∂ \S]SnIƒ\nco£n°phm≥ hIp∏p a{¥n°pw F√m Xe-ß-fn-ep-ap≈ DtZymKÿ¿°pw km[n°p∂XmWv.

    Pn√m ]cmXn ]cnlmc Hm^ok¿(District Grievance Redressal Officer)

    s]mXphnXcWcwKsØ kw_‘n®p≈ ]cmXnIƒ

  • 58`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    ]cnlcn°p∂Xn\mbn AXmXv Pn√m F Un Fw-s\(Additional District Magistrate) ]cmXn ]cnlmc Hm^ok¿Bbn \nban®p sIm≠v k¿°m¿ DØc-hmbn´p≠v.s]mXpP\߃°v http://pg.civilsupplieskerala.gov.inF∂ URL ˛¬ ]cmXn cPnÿ sNømhp∂Xpw t\cn´vAt]£ \¬-Im-hp-∂-Xp-amWv.

    td-j≥ hnX-c-W k-{º-Zm-bw \n-b-a N-́ -߃01- Pqsse 1966˛se tIc-fm td-j-\nwKv Hm¿-U¿ {]-Im-c-am-Wv tI-c-f-Øn¬ td-j≥ hn-X-c-Whpw AXn-t\m-S-\p-_-‘n-®p-≈ {]h¿-Ø-\-ßfpw \S-∂p h-∂Xv. NFSA {]-Im-c-ap-≈ td-j-\nwKv Hm¿-U¿ kwÿm-\ dqƒ Xp-S-ßn-b-h ]p-Xn-b-Xm-bn X-øm-dm-°n-bn-´p≠v. tZio-b `-£y `-{Z-Xm \n-b-aw 2013 ˛se sk-£≥ 40 {]-Im-cw kw-ÿm\-Øv ^p-Uv sk-Iyq-cn-‰n dqƒ-kv 2018˛¬ \n-e-hn¬ h∂p.tZio-b `-£y `-{Z-Xm \n-b-a-Øn-\-\p-k-cn-®v ]-cn-jv-I-cn-®tI-c-f td-j-\nwKv Hm¿U¿ (KRO) DS-≥ \n-e-hn¬ h-cp-∂-XmWv.

    C-¥ym- K-h¨-sa‚n-s‚ 1955˛se A-h-iy-km-[-\ \n-b-a-Øn-s‚ Np-h-Sp-]n-Sn-®m-Wv \-Ωp-sS td-j-\nwKv Hm¿-U¿cq-]-s∏-Sp-Øn-bn-cn-°p-∂-Xv. \-Ωp-sS td-j-\nwKv Hm¿-U-dn-se Nn-e {]-[m-\-s∏-´ Im-cy-߃ C-hn-sS kq-Nn-∏n-°mw.

    1. td-j-\nw-Kv kw-hn-[m-\-Øn¬ ‘Adult' AY-hm {]m-b-]q¿-Ønbm-b Ip-Spw-_mw-Kw F-∂m¬ 12 hb-kv ]q¿-Øn-bm°n-b hy-‡n-bmWv. ‘Child' AY-hm Ip-´nF∂m-tem 12 hb- p ]q¿-Øn-bm-Im-Ø-Xpw 2 hb-kvI-gn-™-Xpam-b hy-‡n-bm-Wv. 2 h-b-kn-\p Xm-sg-bp≈-h-scm-s° in-ip F-∂m-Wv A-dn-b-s∏-Sp-I.

    2. ‘Family' Ip-Spw-_w F∂-Xv H-tc ÿe-Øp Xm-a-kn-°p-I-bpw H-tc ÿ-eØv (A-Sp°-f) ]mN-Iw sN-øp-Ibpw B-lm-cw ]-¶p-h-bv-°p-Ibpw sN-øp-∂ hy-‡n-I-fp-sS Iq-´m-bv-a-bmWv.

    Cu c-≠p h-kv-Xp-X-Ifpw ]cn-tim-[n-®m¬Ø-s∂ td-j≥Im¿-Uv H-cp Ip-Spw-_Ønt\m hy-‡nt°m A-\p-h-Zn-°m-

  • 59ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    sa∂pw A-Xn-se H-cp ]q¿-W Aw-K-Øn-\v 12 hb- p I-gn-b-W-sa∂pw a-\- n-em-°mw. Ip-´n-I-fp-sS t]-cv td-j≥Im¿-Un¬ h-c-W-sa-¶n¬ Ah-\v/A-hƒ-°v 2 hb- p Xn-I-bp-Ibpw th-Ww.

    td-j≥ km-[-\߃, td-j≥ Zn-hkw, td-j≥ tc-J,tdj≥ ÿ-ew F-∂o ]-Z-߃-s°√mw k¿-°m¿ hy-‡am-b \n¿-h-N-\-߃ \¬-In-bn-´p≠v. A-h-sb-°p-dn-®vA-dn -™n -cn -t°≠-Xv F√m ]u-c -∑m -cp -sSbpwBhiyamWv.

    td-j≥ km-[-\-߃ F-∂m¬ {]m-tZ-in-I-hy-Xym-k-߃-°-\p-k-cn-®v hn-Xc-Ww sN-øp-∂ A-h-iy-km-[-\߃. C-hn-sS {i-≤n-t°≠-Xv `-£-W ]-Zm¿-∞-߃ am-{X-a√tdj≥-tjm-∏n-eq-sS hn-Xc-Ww sNøp-I F-∂-XmWv. A-h-iy-km-[-\-߃ F-∂p k¿-°m-cn-\p t_m-[y-am-Ip∂-XvF¥pw td-j≥ km-[-\-߃ F-∂ \n¿-h-N-\-Øn¬-s]Spw.

    td-j≥ -Znh-kw F-∂-XmI-s´ H-cp {]-tZi-Øv td-j≥km-[-\-߃ hn-Xc-Ww sN-øp-∂ Zn-h-k-sØ-bm-Wv kqNn-∏n-°p-∂-Xv.

  • 60`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    `£y[m\yßfpsS KpW\nehmcwtI{µ ]qfnte°v kw`cn°s∏Sp∂ `£y[m\yßfpsSKpW\nehmcw k¿°m¿ I¿i\ambn \nb{¥n -°p∂p≠v. \yqU¬lnbn¬ tI{µa{¥mebØns‚Iogn¬ Izmfn‰n I¨t{Smƒ sk√pw _wKfqcp,t`m∏m¬, `pht\iz¿, sIm¬°Ø, ssl{Zm_mZv,eIv\u, ]qsW, Kzml´n, sNss∂, ]mSv\ F∂nhnS-ßfn¬ ^o¬Uv Hm^okpIfpw {]h¿Øn°p∂p. FCIbpw a¡v kwÿm\ GP≥kn-Ifpw hgn \S°p∂`£y[m\y kw`cWØns‚bpw tiJcWØns‚bpwhnXcW-Øns‚bpw F√m L´ßfnepw KpW\nehmc]cntim[\Iƒ \S°p-∂p≠v. kwkvYm\ k¿°m¿GP≥knIƒ°pw DtZymKÿ¿°pambn `£y[m\yKpW\nehmcw kw_‘n®v ]cnioe\hpw \¬In-hcp∂p. kw-ÿm\Øv CFRD, Im¿jn-I k¿-h-I-emim-e Xp-Sßn-b G-P≥-kn-Iƒ `-£y-]-Zm¿-∞-ß-fp-sS Kp-W-\n-e-hm-chpw Ah-bnse am-en-\yhpw ]cn-tim-[n-®v ^-ew\¬-Ip-∂p≠v.

    C¥y≥ kvt‰mtdPv amt\Pvsa‚ v B‚ vdnk¿®v C≥kv‰n‰yq´v (IGMRI)lm]p¿ (Hapur)IGMRI lm]pcpw AXns‚ ^o¬Uv Hm^okpIfmbep[nbm\, sslZcm_mZv F∂nhnSßfn¬ [m\y-tiJ-cWw kw_‘n® ]cnioe\ßfpw KthjWßfpw\S∂p hcp∂p. tiJcWw, C≥kvs]£≥, s]kv‰vI¨t{Smƒ XpSßnbhbn¬ s{Sbn\nwKv tImgvkv\SØnhcp∂p.

    tI{µ[m\y AhtemI\ et_md´dnsk≥{S¬ s{Kbv≥ A\sseknkv et_md´dn (CGAL)\yqU¬lnbn¬ ÿnXn sNøp∂p. kw`cW, tiJcW,hnXcW kabßfn¬ `£y[m\yßfpsS KpW\ne-hmcw Ah-tem-I\w sNøp∂ ÿm]\w. Izmfn‰n

  • 61ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    I¨t{Smƒ Hm^ok¿am¿ tiJcn°p∂ kmw]nfp-IfmWv ]cntim[n-°p∂Xv. [m\yßfnse bqdnIvBknUv, t{]m´o≥ XpSßnb LSIßfpsS AfhvIs≠Øp-∂Xn\pw CGAK- ¬ kwhn[m\ap≠v.

    `£y[m\yßfpsS tiJcWwtI{µ]qfnse ̀ £y[m\y߃ kpc£nXambn tiJcn®phbv°p∂Xn\v F√m kwÿm\ßfnepw FCI -°vkz¥ambn tKmUuWpIfpsS irwJebp≠v. AXn\p]pdsa sk≥{S¬ shb¿ lukv tIm¿∏tdj≥(CWC), kwÿm\ shb¿ lukv tIm¿∏tdj≥F∂nhcpsS tKmUuWpIƒ hmSI°v FSp°p∂p≠v.783.17 e£w sa{SnIvS¨ tiJcW tijn cmPysØhnhn[ GP≥knIƒ°mbn D≠v.

    tiJcW tijn h¿≤n∏n°m≥`£y[m\yßfpsS h¿≤n®p hcp∂ D¬]mZ\-Øns‚bpw kw`cWØns‚bpw A\p]mXØn¬tiJcWtijnbpw h¿≤n∏nt°≠Xp≠v. AXn\mbn2008 apX¬ `£ys]mXphnXcW hIp∏v Hcp kzImcy

  • 62`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    F‚{]ntWgvkv Kymc‚n (Entrepreneurs guarantee-PEG) ]≤Xn \S∏nem°n hcp∂p. Cu ]≤Xn PPPtamUnemWv \S∏nem°p∂Xv. kvt‰mtdPv Kym]v\nehnep≈ ÿeßfn¬ {]tXyIn®pw D]t`mKw IqSnb{]tZißfn¬ tKmUuWpIƒ ÿm]n°phm\mWv{]Ya ]cnKW\ \¬Ip∂Xv. TPDS \pw OWS \pw 4amktØ°p≈ `£y[m\y tiJcamWv IcpXembnkq£n®phbvt°≠Xv.

    `£y[m\ytiJcWØn\mbn Ão¬ kntemkv (steelsilos) Dcp°p \nehdIfpsS \n¿amWØnepw PPPamXrI \S∏nem°p∂p≠v. CXv \nehnse hnXcWirwJe b{¥h¬°cn°p∂Xn\pw hnXcW cwKsØ{]h¿Ø\ anIhv ssIhcn°p∂Xn\p klmbn°pw.

    shb¿ luknwKv sUhe]vsa‚v B‚vsdKpte‰dn AtXmdn‰nshb¿luknwKv skIvSdns‚ hf¿®°pw hnIk\-Øn\pambn 2010˛¬ \nehn¬ h∂ shb¿luknwKv(sUhe]vsa‚ v B‚ v sdKptej≥) BIvSv 2007\nehn¬ sIm≠phcpIbpw shb¿luknwKvsdKpte‰dn AtXmdn‰n (WDRA) cq]oIcn°pIbpwsNbvXp. shb¿lukpIfn¬ tiJcn®ncn°p∂`£y[m\y tiJcßsf ASnÿm\s∏SpØn]pds∏Sphn°p∂ The negotiable warehouse receipts(NWRS) _m¶pIfn¬ \¬In I¿jI¿°v hmbv]FSp°mhp∂XmWv. I¿jIsc hnfshSp∏pImesØhnebnSnhn¬ \n∂v c£t\Sm≥ Cu kwhn[m\wklmbn°pw. [m\yßfpw ]®°dnIfpw Dƒs∏sS 149C\w Im¿jnI D¬]∂߃°v NWRS ]pds∏Sp-hn°m≥ cPnkv‰¿ sNbvX shb¿ lukpIƒ°vIgnbpw.

  • 63ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    kpXm-cy-XbpwkpXm-cy-XbpwkpXm-cy-XbpwkpXm-cy-XbpwkpXm-cy-XbpwA-°u-≠-_n-en-‰n-bpwA-°u-≠-_n-en-‰n-bpwA-°u-≠-_n-en-‰n-bpwA-°u-≠-_n-en-‰n-bpwA-°u-≠-_n-en-‰n-bpwkp-Xm-cy-X, tkm-jy¬ Hm-Un-‰vkp-Xm-cy-X, tkm-jy¬ Hm-Un-‰vkp-Xm-cy-X, tkm-jy¬ Hm-Un-‰vkp-Xm-cy-X, tkm-jy¬ Hm-Un-‰vkp-Xm-cy-X, tkm-jy¬ Hm-Un-‰v

    tI -{µ kwÿm-\ k¿-°m¿ s]m-Xp-J-P-\m-hn¬ h≥-tXm-Xn¬ k-_v-kn-Un \¬-In \n-e-\n¿-Øp-∂ s]m-Xp-hnX-c-W kw-hn-[m-\w P-\-߃-°p ap-ºn¬ kp-Xm-cy-am-bn-cn-t°-≠-Xp≠v. A-Xn-\m-bn `-£y˛s]m-Xp-hnX-c-W h-Ip-∏vhn-]p-eam-b kw-hn-[m-\-߃ H-cp-°n-bn-´p-≠v.

    h-Ip-∏n-s\-°p-dn®pw C t]m-kv sa-jo-s\-°p-dn®pw A-dn-bm\pw kw-ÿm\-Øv F-{X td-j≥-I-S-Iƒ Xp-d-∂n-cn-°p∂p, A-h-bn-se kv-t‰m-°v hn-h-c-߃ Xp-Sßnb hn-h-c-߃ A-dn-bm\pw epos.gov.in F-∂ sh_v-ssk-‰n¬tem-Kn≥ sN-bv-Xm¬ a-Xn-bm-Ipw.

    td-j≥ kw-hn-[m-\-Øn-s‚ kp-Xmcy-X D-d-∏p-h-cp-Øp-∂-Xn-\m-bn ]-c-amh-[n hn-h-c߃ Hm¨-sse-\m-bn e-`y-am-°n-bn-́ p≠v.

    l s]m-Xp-hnX-c-W h-Ip-∏n-se td-j-\nw-Kv C≥-kv-s]-Œ¿X-ew ap-X-ep-≈ H-tZymKn-I sam-ss_¬ t^m¨ \-º-dp-Iƒ A-dn-bm≥ https://civilsupplieskerala.gov.in/index.php/content/index/mobile-numbers F∂URL-¬ Xn-c-™m¬ aXn.

    l s]m-Xp-hnX-c-W h-Ip-∏n-se D-tZym-K-ÿ-cp-sS ÿ-ewam-‰w D-tZym-K-°b-‰w sU-]yq-t´-j≥ F∂nh https://civilsupplieskerala.gov.in/index.php/content/index/

    promotion-and-deputation-orders F∂ URL ˛eq-sSbpw

  • 64`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    l s]m-Xp-hnX-c-W h-Ip-∏n¬ \n-∂n-d-ßp-∂ {][m-\ DØ-c -hp -Ifpw k¿-°p -e -dp -Ifpw https://civilsupplieskerala.gov.in/index.php/content/index/

    circulars-and-govt-orders F∂ URL ˛en-eq-tSbpwA-dn-bm≥ km-[n-°pw.

    l s]mXp-hnX-c-W h-Ip-∏n-s‚ F√m Hm-^o-kp-I-fp-sSbpw hn-em-khpw t^m¨ \-ºcpw C˛sa-bn¬ hn-em -khpw A-dn -bp -∂-Xn -\ v https://civilsupplieskerala.gov.in/index.php/content/index/

    telephone-numbers F∂ URL˛eneq-sS t\-cn-́ v C‚¿s\-‰n¬ Xn-c-™m¬ aXn.

    l Pn√m X-e-Ønepw Xm-eq-°v X-e-Ønepw td-j≥ I-S-I-fpsS (FPS) F-Æhpw a-‰p-hn-h-c-ßfpw https://civilsupplieskerala.gov.in/index.php/ard F∂URL˛en-eq-sS A-dn-bmw.

    l {]-Xnam-k td-j≥ hn-ln-X-sØ-°p-dn®pw B-cp-hmßn,G-Xp-I-S-bn¬ \n-∂p hm-ßn, F-s¥m-s° hmßnXpSßn-b hn-h-c-ß-sf Ip-dn®pw A-dn-bm≥ https://epos.kerala.gov.in/SRC_Trans_Int.jsp F∂ URLD]-tbm-Kn-®m¬ aXn.

    l Hmtcm td-j≥ I-S-I-fn-sebpw k-vIow {]-Im-c-ap-≈

  • 65ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    tÃm-°v hn-h-c-߃ s]m-Xp-P-\-߃-°v a-\- n-em-°p-hm≥ https://epos.kerala.gov.in/Stock_Register_Interface.jsp F∂ URL˛en-eq-sS km-[n-°pw. G-Xptd-j≥ I-S-bn-sebpw tÃm-°v \n-߃-°v Hm¨-sse-\m-bn A-dn-bmw.

    l G-Xp Znh-kw F-{X kv-t‰m-°v I-S-I-fn¬ D-≠m-bn-cp-∂p F-∂-dn-bp-∂-Xn-\v https://epos.kerala.gov.in/Stock_Date_Interface.jsp F∂ URL sk¿-®v sN-bv-Xm¬ aXn.

    l {]-Xnam-k Io c-Pn-ÿ https://epos.kerala.gov.in/KeyRegCards_Interface.jsp F∂ URL˛en-epw

    l NFSA Un-t∏m -I -fn -se kv -t‰m -°v https://epos.kerala .gov. in/Depot_StockRegister_

    DistWise.jsp F∂ URL˛enepw P-\-߃-°v Im-Wm≥I-gnbpw

    l Zn-\m-[n-jvTn-X-am-bn \-S-∂ hn-ev-]-\ hn-h-c-߃ https://epos.kerala.gov.in/DateWiseTrans_Interface.jsp

    F∂ URL-en¬ sk¿-®p sN-bv-Xm¬ e-`n-°pw.

    l H-cp \n›n-X ka-b, Zn-h-k ]-cn-[n-bn¬ \-S-∂ hn-ev-]-\ hn-h-c-߃ F-Sp-°m≥ https://epos.kerala.gov.in/DayWiseTrans_Interface.jsp F∂ URL D-]-tbm-Kn-®m¬ aXn.

    l hn-ev-]-\ hn-h-c-ß-fp-sS {]-Xn-am-k Abstract e-`n-°-W - s a - ¶ n ¬ h t t p s : / / e p o s . k e r a l a . g o v. i n /Month_Trans_Interface.jsp F∂ URL sk¿-®v sN-øpI.

    l s]m-Xp-hnX-c-W h-Ip-∏n-se ]u-cm-hIm-i tc-J, tk-h-\m-h-Im-iw F-∂n-h-sb-°p-dn-®v A-dn-bm≥ https://civilsupplieskerala.gov.in/index.php/content/index/

    citizen-charter# F∂ URL-en¬ sk¿-®v sN-øpI.

    hn-h-cm-hIm-i \n-baw, tk-h-\m-hIm-i \nb-aw Xp-S-ßn-b-h \¬-Ip-∂ kp-Xm-cy-X-°p ]pd-sa tkm-jy¬ B-Un-

  • 66`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    ‰v kw-hn-[m-\hpw D-]-t`m-‡r hn-Pn-e≥-kv k-an-Xn-Ifpws]m-Xp-hnX-c-W h-Ip-∏n-s\ Iq-Sp-X¬ kp-Xm-cy-am-°p-∂p.

    tkm-jy¬ B-Un-‰v

    NFSA˛bp-sS Io-gn¬ h-cp-∂ td-j≥ I-S-I-fp-sSbpwTPDS s‚-bpw t£-a kv-Io-ap-I-fp-sSbpw tkm-jy¬ B-Un‰v B-dp-am-k-Øn-sem-cn-°-se-¶nepw \-S-Øn-bn-cn-°Ww.Xt±-i kz-bw ̀ -c-W ÿm-]-\߃-tXmdpw Bh-Ww tkm-jy¬ B-Un-‰v \-S-tØ-≠Xv. F√m km-ºØn-I h¿-jhpwtkm-jy¬ B-Un-‰n -eq-sS I-s≠Øn-b hn-h-c-߃kwÿm-\ k¿-°m-cn\pw CAG ˛°pw k-a¿-∏n-°Ww.

    tkm-jy¬ B-Un-‰n-\m-bn cq-]o-I-cn-°-s∏-Sp∂ tkm-jy¬B-Un-‰v bq-Wn-‰v C-\n ]-d-bp-∂ Im-cy-߃ sN-ø-Ww.

    F. hm¿-Uv/{Km-a-k-̀ -I-fn¬ tkm-jy¬ B-Un-‰v \-S-Øp-hm≥ ]-cn-ioe-\w \¬-Im≥ I-gn-hp-≈ ]-cn-io-eI-sc I-s≠-Øn {Km-a/tªm-°v/Pn√m kwÿm-\ X-e-Øn-ep-≈ sÃ-bv-°v tlmƒ-tU-gv-kn-\v tkm-jy¬B-Un-‰v kw-_-‘n-®v ]-cn-ioe-\w \¬-I-Ww.

    _n. tkm-jy¬ B-Un-‰v kw-_-‘n-® A-h-t_m-[w Kp-W-t`m-‡m-°-fnepw D-tZym-K-ÿ-cnepw D-≠m-°Ww.

    kn. td-j≥ I-S-I-fn-se tc-J-Iƒ Kp-W-t`m-‡m-°ƒ-s°m-∏w ]cn-tim-[n-°Ww.

    Un. tkm-jy¬ Hm-Un-‰v dn-t∏m-¿-´p-Iƒ s]m-Xp-P-\-߃-°v e-`y-am-°-Ww.

    tkm-jy¬ B-Un-‰n-\v hm¿jn-I I-e≠¿ \n-›-bn-®v A-Xm-Xv {]-tZi-sØ tkm-jy¬ B-Un-‰v t\mU¬ Hm-^o-k¿-amcmb ATSO am-cp-sS t\-Xr-Xz-Øn-emh-Ww B-Un-‰nw-Kv \-S-tØ-≠Xv. C-Xn-\m-bn td-j≥ I-SIƒ, A-¶-W-hm-SnIƒ, kv-Iq-fp-Iƒ XpS-ßn F√m ÿ-e-ß-fn-sebpwtc-J-Ifpw c-Pn-kv-‰-dp-Ifpw ]cn-tim-[n-t°≠-Xv tkm-jy¬ B-Un-‰v bq-Wn-‰n-\v B-h-iy-amWv. `-£y [m-\y-ß-fp-sS Kp-W-\n-e-hm-cw, i-cnbm-b Af-hv Xq-°w F-∂n-

  • 67ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    hbpw ]cn-tim-[n-°mw.

    dn-tkm-gv-kv t]-gv-k¨ A-dn-bn-°p∂-Xp {]-Im-cw t\mU¬Hm-̂ o-k¿ {Km-a-k-̀ -Iƒ hn-fn-®p tN¿-Øv N¿-® sN-ø-Ww.

    Cu k-`-bn¬ A-Xm-Xp {]-tZi-sØ Xt±-i kz-bw `-c-Wÿm-]-\-ß-fn-se P-\-{]-Xn-\n-[nIƒ, td-j≥-I-S-bp-S-a-Iƒ_-‘-s∏-´ D-tZym-K-ÿ¿ F-∂n-h¿ \n¿-_-‘-ambpw ]-s¶-Sp-Øn-cn-°Ww. tkm-jy¬ B-Un-‰v dn-t∏m¿-´v {]m-tZ-i-n-I ̀ m-j-bn¬ X-øm-dm-°n Xt±-i kz-bw`-c-W ÿm-]-\-Øn-s‚ t\m-´o-kv t_m¿-Un¬ {]-kn-≤o-I-cn-°-Ww.

    t\mU¬ Hm-^o-k¿ B-Un-‰n¬ {]-Im-c-ap-≈ Xn-cp-Ø-ep-Iƒ h-cp-Øn F-∂p-d-∏m-°mw.

    tkm-jy¬ B-Un-‰v dn-t∏m¿-´p-Iƒ ]cn-tim-[-\-°m-bnAXm-Xp X-e-ß-fn-se hn-Pn-e≥-kv I-Ωn-‰n-Iƒ-°v \-¬-IWw. \-S-]Sn dn-t∏m¿´v {]-Im-c-ap-≈ \-S-]-Sn-Iƒ D-d-∏p-h-cp-tØ-≠Xpw A-Xm-Xv X-e-ß-fn-se hn-Pn-e≥-kv I-Ωn-‰n-I-fmWv.

    hn-Pn-e≥-kv k-an-Xn-Iƒ

    NFSA {]-Im-cw Kp-W-t`m-‡r im-‡o-I-c-W-Øn-\m-bn hn-Pn-e≥-kv k-anXn {]-h¿-Øn-t°-≠-Xp≠v.

    FPS (td-j≥ I-S) X-e-Ønepw Xm-eq°v, Pn√, kw-ÿm-\-X-e-ß-fnepw hn-Pn-e≥-kv k-an-Xn-Iƒ {]-h¿-Øn-°-Ww.kwÿm-\ X-e hn-Pn-e≥-kv k-an-Xn `-£y˛s]m-Xp-hnX-c-W h-Ip-∏v a{¥n A-≤y-£-\m-bpw km-aq-ln-I \o-Xn hIp∏va-{¥n, s]m-Xp-hn-Zym-`ym-k h-Ip-∏v a-{¥n, kw-ÿm\-sØA-©v Fw.]n.am¿ (k¿-°m¿ \m-a-\n¿-tZ-iw A-\p-k-cn®v)s]m-Xp hn-Zym-`ym-k h-Ip-∏v F-kv.kn., F-kv.Sn. h-Ip∏v,km-aq-ly \o-Xn-h-Ip-∏v F-∂o h-Ip-∏p-I-fn-se sk-{I-´-dn-am¿, kn-hn¬ kssπ-kv I-Ωo-jvW¿, kwÿm-\ `-£yI-Ωo-j≥ A-≤y£≥, kwÿm\ CDRC {]-kn-U‚ v,s]m-Xp hnX-c-W U-b-dŒ¿, s]m-Xp hn-Zym-`ym-k U-b-dŒ¿, km-aq-ly-\o-Xn U-b-d-Œ¿, kssπtIm kn.Fw.Un.,FCI P-\-d¬ am-t\P¿, H-cp h-\n-X-bS-°w `-£y-`-{Z-X,

  • 68`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    D]-t`m-‡r kwc-£-W {]-h¿-Ø-\-߃ \-S-Øp-∂hy‡nIƒ (k¿-°m¿ \m-a-\n¿-t±-iw A-\p-k-cn-®v ) F∂n-h¿ Aw-K-ß-f-m-bn-cn-°Ww. `-£y s]m-Xp-hnX-c-W sk-{I-´-dn-am¿, I¨-ho\¿, t\m¨˛Hm-^o-jy¬ AwK-߃F-kv.kn. F-kv.Sn. {]m-Xn-\n[yw D-d-∏p-h-cp-ØWw. aq-∂pam-kØn-sem-cn-°-se-¶nepw kwÿm--\ hnPn-e≥-kv kan-Xn-Iƒ Iq-Sn-bn-cn-°Ww. 5 t]-cm-Wv kan-Xn tbm-K-Øn-s‚ Izm-dw.

    Pn√m hn-Pn-e≥-kv k-an-Xn-Iƒ

    Pn√m-I-f-Œ-dm-bn-cn°pw A-≤y-£≥. Pn√-bn-se F√mFw.]n., Fw.F¬.F. am-cpw Pn√m ]-©mb-Øv {]-kn-U‚ v, hn-Zym-`ym-k h-Ip-∏v sU-]yq-´n U-b-d-Œ¿, sF-kn-UnF-kv Pn√m t{]m-{Kmw Hm-^ok¿, Un.Un.B-¿.H., FCIPn√m am-t\P¿, s]m-eo-kv, eo-K¬ sa-t{Sm-fPn, tam-t´m¿hm-l-\ h-Ip-∏v F-∂n-h-bp-sS Pn√m ta-[m-hn-Iƒ Pn√-bn-se F√m Xm-eq-°v k]vssf Hm-^o-k¿/ CRO amcpwPn√-bn-se F√m k-]v-ssfsIm Un-t∏m-I-fn-sebpw Akn.am-t\-P¿-am¿, F.Un.Fw., \n-b-a-k-`-bn¬ {]m-Xn-\n-[y-ap-≈ cm-{„o-b ]m¿-´n-I-fp-sS {]-Xn-\n-[nIƒ (Pn√-bn¬Fw.F¬.F am-cp-sS ]m¿-´n-Iƒ H-gnsI) tIm¿-∏-td-j≥ap≥-kn-∏m-en-‰n {]-Xn-\n-[n-Iƒ (I-f-Œ-cp-sS \m-a-\n¿-t±-iwA-\p-k-cn®v) D-]-t`m-‡r-kw-c-£Ww, `-£y-`-{Z-Xm ta-J-e-bn¬ {]-h¿-Øn-°p-∂ aq-∂p- {]-Xn-\n-[n-Iƒ (H-cm-sf-¶nepw h-\n-X-bm-I-Ww) F-∂n-h-cmI-Ww sa-º¿-am¿.Pn√m kssπ Hm-^o-k¿ I¨-ho-\¿ B-bn-cn-°pw. k-an-Xn-bn¬ SC, ST {]m-Xn-\n[yw D-d-∏p-h-cp-ØWw. aq-∂pamkØn-sem-cn-°¬ Pn√m hn-Pn-e≥-kv k-an-Xn I¨-ho-\dm-b Pn√m k]vssf Hm-^o-k¿ hn-fn-®p Iq´-Ww. 10t]-cm-Wv Izm-dw.

    Xm-eq-°v X-e hn-Pn-e≥-kv k-an-Xn-Iƒ

    B¿.Un.H. B-bn-cn-°pw sN-b¿-am≥. Xm-eq-°v kssπHm-^o-k¿ I¨-ho-\-dpw. Xm-eq-°n-se Fw.F¬.F. am¿,

  • 69ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    {Km-a˛tªm-°v ]-©mb-Øv {]-kn-U‚p-am¿, Pn√m hn-Zym-`ym-k Hm-^-ok¿, ssN¬-Uv sU-h-e-]v-sa‚ v t{]m-PŒvHm-^ok¿. eo-K¬ sa-t{SmfPn Hm-^ok¿, ^p-Uv C≥-kv-s]-Œ¿ \n-b-ak-`m {]m-Xn-\n-[y-ap-≈ cm-{„o-b ]m¿-´n-I-fp-sS {]-Xn-\n-[nIƒ (I-f-Œ-dp-sS \m-a-\n¿-t±-i {]-Im-cw) Hcph-\n-X-bS-°w aq-∂v hn-j-b hn-Z-Kv-≤¿ F-∂n-h¿ Aw-K-ß-fm-bn-cn-°pw.

    A-[nIm-c ]-cn-[n Xm-eq-°v ˛ Xm-eq-°v hn-Pn-e≥-kv k-an-Xn-Iƒ aq-∂p-am-k-Øn-sem-cn-°¬ \-S-tØ-≠-Xn-s‚ Npa-X-e Xm-eq°v kssπ Hm-^o-k¿°mWv.

    FPS (td-j≥ I-S) X-e hn-Pn-e≥-kv k-an-Xn

    td-j≥-I-S ÿn-Xn sN-øp-∂ ÿe-sØ Xt±-i kz-bw`c-W ÿm-]-\-Øn-s‚ {]-kn-U‚ v/ ssh-kv {]-kn-U‚ v/sN-b¿-am≥/kssπ Ãm≥-Unw-Kv I-Ωn-‰n sN-b¿-am≥XpSßn-b ]-Z-hn-I-fn-ep-≈-h-cm-hpw sN-b¿-am-\m-hp-I.ÿe-sØ td-j-\nw-Kv C≥-kv-s]-Œ¿ I-¨-ho-\-dpw hm¿-Uv Aw-Kw/Iu¨-kne¿, Xt±-i kz-bw `-c-W ÿm-]-\-Øn¬ {]m-Xn-\n-[y-ap-≈ cm-{„o-b ]m¿-´n-I-fp-sS {]-Xn-\n-[n-Iƒ ({Kma-k-̀ \m-a-\n¿-t±-iw sN-øp-∂h¿) H-cp h\nXDƒ-s∏-sS \m-ev td-j≥ Im¿-Up-S-a-Iƒ, ({Kma-k-` Xn-c-s™-Sp-°p-∂-h¿), SC, ST, ̀ n-∂-ti-jn {]m-Xn-\n[yw D≠m-IWw. hn-t√Pv Hm-^ok¿, JHI, ICDS kq∏¿-ssh-k¿,H-cp km-aq-ly {]-h¿Ø-I, H-cp D-]-t`m-‡r kw-LS-\m{]-Xn-\n-[n F-∂n-h¿ Aw-K-ß-fm-bn-cn-°-Ww.

    td-j≥IS X-e hn-Pn-e≥-kvk-an-Xn-bp-sS {]-h¿Ø-\w

    aq-∂v am-k-Øn-sem-cn-°¬ Iq-Sn-bn-cn-°-Ww. A-©vt]cmWv Izm-dw. sN-b¿-am-s‚ A-`m-h-Øn¬ a-‰v G-sX-¶n-epw H-cw-K-Øn-\v k-an-Xn tbm-K-Øn¬ A-≤y-£-Xhln°mw.

    td-j≥ I-S-bn-se kv-t‰m-°v hn-h-c߃, tkm-jy¬ HmUn-‰v dn-t∏m¿-´v kp-Xm-cy-X, Kp-W-\n-e-hm-cw Xp-S-ßnbh FPS

  • 70`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    X-e hn-Pn-e≥-kv k-an-Xn-Iƒ kq-£v-a-am-bn hn-e-bn-cp-ØWw. k-an-Xn-bn¬ H-gn-hp-Iƒ D-s≠-¶nepw Izm-dw XnI-™m¬ k-an-Xn Xo-cp-am-\-߃ Aw-Ko-I-cn-°-s∏-Sp-∂-XmWv.

    ]-cm-Xn ]-cnlm-c kw-hn-[m-\-߃

    Im-cy-£-a-hpw kp-i-‡hpw kp-Xm-cy-hpam-b ]-cm-Xn]cnlm-c kw-hn-[m-\-am-Wv tI-c-f-Øn-se s]m-Xp-hnX-cWk-{º-Zm-b-Øn¬ G¿-s∏-Sp-Øn-bn-cn-°p-∂-Xv. H-cp Imƒ-sk‚¿, H-cp tSmƒ{^o \-º¿ (1967) F∂n-h Iq-SmsXHm¨-sse≥ H-cp ]-cm-Xn ]-cnlm-c kw-hn-[m-\hpw\nehnep-≠v.

    ]-cm-Xn ]-cn-lm-c-Øn-\v t\mU¬ Hm-^o-k¿

    `-£y-s]m-Xp-hnX-c-W h-Ip-∏n-se {]-h¿-Ø-\-ß-sf-°p-d-n-®v ]-cm-Xn-bp-s≠-¶n¬ Pn√m-X-e-ß-fn-ep-≈ Pn√m ]-cm-Xn ]-cnlm-c Hm-^o-k¿°v (Un-Pn-B¿-H) ]-cm-Xn \-¬-Imw. \n-e-hn¬ A-Xm-Xv Pn√-I-fnse ADM BWv DGROam-cp-sS Npa-X-e h-ln-°p-∂Xv. https://civilsupplieskerala.gov.in/index.php/content/index/telephone-numbers F-∂ URL˛ ¬ sk¿-®v sN-bv-Xm¬ kw-ÿm\-sØ F√mDGRO am-cp-sSbpw t^m¨ \-º-cp-Iƒ, C˛sa-bn¬ sF-Un-Iƒ F∂nh e-`n-°pw.

    tI-c-f kwÿm-\ -̀£y I-Ωn-j≥

    kw-ÿm\-Øv `-£y-`-{Z-Xm \n-b-a-a-\p-k-cn-®p-≈ ]-cm-Xn-Iƒ ]-cn-l-cn-°p-∂-Xn-\m-bp-≈ G-‰hpw D-b¿-∂ kw-hn-[m-\-am-Wv kw-ÿm-\ `-£y I-Ωoj≥.

    kwÿm-\ `-£y ˛s]m-Xp-hnX-c-W sk-{I-´-dn sN-b¿-t]-gv-k¨ B-bn-´p-≈ A©w-K k-an-Xn-bm-Wv ^p-Uv I-Ωo-jW-sd Xn-c-s™-Sp-°p-I. Ir-jn-h-Ip∏v, sk-{I-´dn, \n-b-a-sk-{I-´dn, s]m-Xp-hnX-c-W I-Ωo-j-W¿ F-∂n-h¿AwK-ßfpw s]m-Xp-hnX-c-W U-b-d-Œ¿ I¨-ho-\dpw B-bn-cn-°pw.

  • 71ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    H-cp sN-b¿-t]-gv-kWpw ]-c-amh-[n A©v Aw-K-ßfpwASßn-b-Xm-bn-cn°pw kwÿm-\ `-£y I-Ωo-j≥.

    A-[n-Im-c-߃

    `-£y `-{Z-Xm \n-b-a-{]-Im-c-ap-≈ A-h-Im-i-߃ e-`y-am-°m-\p-≈ ]-cm-Xn-bn¬ ta¬ G-Xv k¿-°m¿ (D-tZym-K-ÿs\) kw-hn-[m-\Øn-t\mSpw \n¿-t±-i-߃ \¬-Im≥-̀£y I-Ωoj-\v A-[n-Im-c-ap-≠m-bn-cn-°pw. k¿-°m-cn-s‚

    A-\p-aXn-tbm-Sp-Iq-Sn `-£y t]m-j-Imlm-c `-{Z-X-sb-°p-dn-®p-≈ \-S-]-Sn-Iƒ ssI-s°m-≈m≥ A-[n-Im-c-ap-≠m-bn-cn-°pw.

    Xn-cp-h-\-¥-]p-c-am-Wv kwÿm-\ `-£y I-Ωoj-s‚ B-ÿm\w. km-[m-c-W kn-‰n-ßp-Ifpw tbm-K-ßfpw B-ÿm\-Øp X-s∂ Iq-Sm-hp-∂-XmWv. F-∂m¬ sN-b¿-t]-gvk-s‚ C-„m-\p-kc-Ww tI-c-f-Øn-se-hn-sSbpw kn-‰n-ßv\-S-Øp-hm≥ kwÿm-\ ̀ -£y I-Ωoj-\v A-[n-Im-c-ap≠v.

    I-Ωoj-s‚ Izm-dw aq-∂v B-bn-cn-°pw. tbm-K-ß-fn¬ sN-b¿-t]-gv-k¨ A-≤y-£-X h-ln-°Ww. sa-º¿ sk-{I-´-dn-bm-bn-cn°pw I¨-ho\¿.

    kp-Xm-cy-Xm t]m¿-´¬

    tZio-b `-£y `-{Z-Xm \nb-aw A-\p-im-kn-°p-∂ kp-Xm-cy-Xm \-S-]-Sn-I-fn¬ {]-[m-\-s∏´-Xv Kp-W-t`m-‡m-°ƒ-°v]-cm-Xn-]-cn-lm-c-Øn-\m-bn H-cp kp-Xm-cy-Xm t]m¿-́ ¬ D≠m-bn-cn°p-I F-∂-XmWv. A-{]-Im-cw kw-ÿ-m\-Øv H-cpkp-Xm-cy-Xm t]m¿-́ ¬ \n-e-hn¬ sIm-≠p-h-∂n-́ p≠v. http://pg.civilsupplieskerala.gov.in F∂ t]m¿-́ -en-eq-sS Hm¨sse-\m-bn ]-cm-Xn k-a¿-∏n-°mw. ]cm-Xn ]-cn-lm-c sh_v-ssk-‰n¬ tem-Kn≥ sN-bv-Xm¬ ]-cm-XnIƒ/ A-gna-XnF∂n-h c-≠p hn-̀ m-K-ß-fm-bn tem-Kn≥ sN-ømw. IqSmsX]cmXn ]cn-lm-c-Øn-\mbn tSmƒ{^o \º-cmb 1967 ¬hnfn-°mw.

  • 72`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    A¿-lcm-b Kp-W-t`m-‡m°-sf I-s≠-ج

    tI-c-f-Øn¬ \m-epX-cw td-j≥ Im¿-Up-I-fm-Wv A-\p-h-Zn-°-s∏-Sp-∂-Xv. 1. F.F.ssh. A-t¥ym-Z-b A-∂-tbm-P\.2. {]-tbm-cn-‰n lu-kv tlmƒ-Uv-kv ap≥-KW-\m hn-`m-Kw.3. NPS t\m¨ {]-tbm-cn-‰n k-_v-kn-Un (kwÿm-\ k_v-kn-Un). 4. NPNS t\m¨ {]-tbm-cn-‰n t\m¨ k-_vknUn.

    tI-c-f-Øn¬ AAY Im¿-Up-Iƒ Dƒ-s∏-sS ap≥-KW-\mIm¿-Up-I-fp-sS F-Æw \n-P-s∏-Sp-Øn-bn-́ p≠v. B-b-Xn-\m¬hf-sc {i-≤m-]q¿-hw Bh-Ww A¿-lcm-b Kp-W-t`m-‡m°-sf Xn-c-s™-Sp-t°-≠-Xv F-∂-Xn-\m¬ C-Xp kw-_-‘n-® tI-{µ/kwÿm-\ k¿-°m¿ \n-_-‘-\-Iƒ I¿-i-\-am-bn ]m-en®pw kp-Xmcy-X D-d-∏p-h-cp-Øn-bp-am-Wv A¿-lcm-b Kp-W-t`m-‡m-°-fp-sS ]´n-I X-øm-dm-°p-∂-Xv.

    l A¿l-X/ am-\-Z-fi-߃/G-sXms°?

    l Xn-c-s™-Sp-°¬ {]-{In-b

    F.F.ssh. Kp-W-t`m-‡m°-sf Xn-c-s™-Sp-°p-∂-Xn-\vhy-‡am-b tI-{µ am-\-Z-fi-߃ D≠v. A-h-°-\p-k-cn-®vam-{X-ta F.F.ssh. Kp-W-t`m-‡m°-sf Xn-c-s™-Sp-°p-hm≥ I-gn-bp-I-bp≈q.

    k-aq-l-Øn¬ G-‰hpw ]n-t∂m-°w \n¬-°p-∂ Ip-Spw-_-߃-°m-Wv F.F.ssh. Im¿-Uv e-`n-°p-I. kw-ÿm\-Øv 5.95 e£w Ip-Spw-_-߃-°v F.F.ssh. Im¿-Uv \¬-Im-sa-∂ X-c-Øn-em-Wv tI-{µ-k¿-°m¿ Izm-´ \n-›-bn-®n-cn-°p-∂Xv.

    am-\-Z-fi-߃ F-s¥ms°,\n-›-bn-°p-∂-Xm-cm-Wv

    F.F.ssh. am-\-Z-fi-߃

    A-t¥ym-Z-b A-∂-tbm-P-\ ]-≤-Xn-bn¬ Dƒ-s∏-Sm≥ tI-{µ k¿-°m¿ \n-›-bn-®n-cn-°p-∂ am-\-Z-fi-߃

  • 73ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    1. `q-c-ln-Xcm-b I¿-j-I sXm-gn-em-fn-Iƒ {Km-ao-W taJ-e-bn¬ ssI-sØm-gn-ep-Iƒ sN-øp-∂h¿, Zn-h-k- thX-\-Øn¬ ]-Wn-sb-Sp-°p-∂ Xp-—-h-cp-am-\-°m¿, dn£h-en-°p-∂-h¿ Xp-S-ßn-bh¿.

    2. hn-[-h-Iƒ/`n-∂-ti-jn-bp-≈ hy-‡n-Iƒ/ÿn-c-h-cp-am-\-an√m-Ø-hcpw km-aqln-I ]n-¥p-W-bn√m-Ø-Xp-am-b60 h-b-kn-\v ta¬ {]m-b-ap-≈-h¿/am-c-Iamb tcm-K-߃ _m-[n-®-h¿ Xp-S-ßn-b-h¿ Ip-Spw-_-\m-Y-cm-bn hcp-∂ Ip-Spw-_߃.

    3. H‰-°p Xm-a-kn-°p-∂ hn-[-h-Iƒ/`n-∂-ti-jn-°m¿/kmaq-ln-I-ambpw km-º-Øn-I-ambpw \n-e-\n-ev-]n-\m-bnÿn-c-h-cp-am-\-an√m-Ø, Ip-Spw-_-an√m-Ø 60 h-b-kp-I-gn-™-h¿/Xp-Sßn-b hy-‡n-Iƒ.

    4. F√m B-Zn-hm-kn hn-`m-K-߃°pw.

    5. HIV t]m-kn-‰o-hv B-b Aw-K-߃ D≈ BPL Ip-Spw-_-߃ F-∂o km-aq-ln-I/km-ºØn-I km-l-N-cy-ß-fn¬ D-≈ Ip-Spw-_-߃/hy-‡n-I-sf-bmWv AAY ]-≤-Xn-bp-sS B-\p-Iqeyw e-̀ n-°p-∂-Xn-\m-bn kwÿm\/k¿-°m¿ Xn-c-s™-Sp-t°-≠Xv.

  • 74`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    ap≥KW\m ]´nIbn¬Dƒs∏Sp∂Xn\p≈ am\Zfi߃

    l \n¿≤\bpw \ncmew_bpamb kv{Xo Krl\mYbmbIpSpw_w, hn[h Krl\mYbmb (21 hb n\papIfn¬ {]mbamb ]pcpj∑mcn√mØ) IpSpw_w,AhnhmlnX-bmb AΩ, Dt]£n°s∏´ kv{XoF∂nhcm¬ \bn°s∏Sp∂ IpSpw_w

    l Xt±i kzbw`cW hIp∏ns‚ am\Zfi߃{]Imcw _n ]n F¬ ]´nIbn¬ Dƒs∏´ IpSpw_-߃ (kmºØnI ÿnXnbn¬ am‰w h∂n´ns√¶n¬)

    l ]´nI h¿§w

    l B{ib ]≤Xnbn¬ AwKßfmbp≈h¿ (Xt±ikzbw`cW hIp∏ns‚ ]´nI {]Imcw kmºØnIÿnXnbn¬ Db¿® h∂n´ns√¶n¬)

    l IpSpw_Øn¬ B¿s°¶nepw Xmsg ]dbp∂KpcpXc tcmKßfps≠¶n¬ ˛ FbvUvkv, Im≥k¿,Hm´nkw, imcocnI am\knI sh√phnfnIƒ,ÿncamb IpjvTw - As√¶n¬ F≥tUm kƒ^m≥_m[nX¿, ÿncamb Ubmenknkn\p hnt[bcmIp-∂h¿, lrZbw, InUv\n am‰nhbv°¬ ikv{X-{Inbbv°p hnt[bcmbh¿, ]£mLmXw t]mep≈tcmKßfm¬ ]cklmban√msX Pohn°phm≥km[n°mØh¿, icocw Xf¿∂v iømhew_-cmbh¿.

    l ]cºcmKX AkwLSnX sXmgnemfnIfpsSIpSpw_߃

    ap≥KW\m ]´nIbn¬ \n∂pwHgnhm°s∏Sp∂Xn\p≈ am\Zfi߃

    l k¿°m¿ / A¿≤ k¿°m¿ / s]mXptaJem/klIcW ÿm]\ßfnse Poh\°m¿,k¿hokv s]≥j≥Im¿ (]m¿´v ssSw Poh\°m¿,

  • 75ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    Xmev°menI Poh\°m¿, ¢m v 4 XkvXnIbn¬s]≥j\mbh¿, 5,000 cq]bn¬ Xmsg s]≥j≥hmßp∂h¿, 10,000 cq]bn¬ Xmsg kzmX{¥y kacs]≥j≥ hmßp∂h¿ HgnsI)

    l BZmb \nIpXn ZmXm°ƒ

    l {]Xnamkw 25,000/-cq]bn¬ IqSpX¬ hcpam\ap≈h¿

    l kz¥ambn Htc°dn\p apIfn¬ `qanbp≈h¿

    l kz¥ambn 1000 NXpc{i ASn°p apIfn¬hnkvXo¿Æap≈ hotSm ^vfmt‰m D≈h¿

    l \mep N{I hml\w kz¥ambp≈h¿ (GID]Poh\ am¿§amb SmI-vkn HgnsI )

    l IpSpw_Øn¬ B¿s°¶nepw hntZi tPmenbn¬\nt∂m kzImcy ÿm]\Ønse tPmenbn¬\nt∂m{]Xnamkw 25000/ -cq]bn¬ IqSpX¬hcpam\ap≈h¿

    k.D(km[m)\w. 320/2017 ̀ s]m hn h, XobXn -18˛09˛2017)

  • 76`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    C˛t]m-kv sa-jo-\p-Iƒtd-j≥ hn-ln-Xw A¿-l-X-s∏-́ Kp-W-t`m-‡m-°-fn-se-Øm-sX I-cn-©-¥-bn-te-°p I-S-Øp-∂p F-∂-Xm-bn-cp-∂ps]mXp-hnX-c-W kw-hn-[m-\-Øn-s‚ G-‰hpw hen-b \yq\-X-bm-bn I-W-°m-°n-bn-cp-∂Xv. A-Xn-\p imiz-X ]-cn-lm-c-sa-∂ \n-e-bn-em-Wv tI-c-f-Øn-se ]-Xn-\m-em-bn-c-Øn-e-[n-Iw td-j≥ I-S-I-fnepw C˛t]m-kv sa-jo≥ G¿-s∏-Sp-Øn-bXv.

    sa-jo-\p-I-fp-sS ÿm]-\w \mƒhgnl 2018 P\phcn 6 \v _lp apJya{¥n DZvLmS\w

    sNbvXpl 2018 P\p-hcnbn¬ Icp\mK∏≈n Xmeq°nse 60

    tdj≥ ISIfn¬ sajo≥ ÿm]n®plï 2018 am¿®v amkw apX¬ sIm√w Pn√bnse apgph≥

    ISIfnepw a‰p Pn√Ifnse Hmtcm ^¿°Ifnsetdj≥ ISIfnepw

    lï 2018 G{]n¬ apX¬ 9 Pn√Ifnse apgph≥ ISIfnepwC-t]mkv ÿm]n®p

    tdj≥ ISIfpsStdj≥ ISIfpsStdj≥ ISIfpsStdj≥ ISIfpsStdj≥ ISIfpsSka{K Iºyq´¿hev°cWwka{K Iºyq´¿hev°cWwka{K Iºyq´¿hev°cWwka{K Iºyq´¿hev°cWwka{K Iºyq´¿hev°cWw

  • 77ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    lï 2018 tabv amkw apX¬ kwÿm\sØ apgph≥tdj≥ ISIfnepw C-t]mkv aptJ\ tdj≥hnXcWw Bcw`n®p

    lï 2018 Pq¨ 18 \v kwÿm\Øv tdj≥IS Iºyq´¿hevIcWw ]q¿ØnbmbXmbn _lp. apJya{¥n{]Jym]n-®p

    l F-ß-s\-bm-Wv Ct]m-kv sa-jo-\p-Iƒ {]-h¿-Øn-∏n-

    °p-∂-sX-∂v a-\-kn-em-°p-hm≥ Xm-sg Im-Wp-∂ Nm¿-´v \nß-sf k-lm-bn-°pw

    l Ct]m-kv sa-jo≥ {]-h¿-Ø-\-ß-fn-se kp-{][m-\ X¬-]-c I-£n-Iƒ C-h-cm-Wv

    l knhn¬ kssπkv hIp∏vl tdj≥ hym]mcnl hnj≥sSIv - C--t]mkv sh≠¿l F≥sFkn - B{‘m{]tZivl F≥sFkn - tIcfwl tIcf tÉv sFSn anj≥ - F.bp.F. tkh\wl _nFkvF≥F¬, sFUnb, thmUt^m¨,

    Fb¿sS¬ - IWŒnhn‰nl bpsFUnFsF - B[m¿ tkh\wl kn-UmIv samss_¬ k¿hokv sUenhdn tK‰v th

  • 78`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    Kp-W-t`m-‡m°-sf Xn-cn-®-dn-bp-∂ {]-h¿Ø-\w B-X-‚n-t°-j≥ C t]m-kv sa-jo≥ Kp-W-t`m-‡m°-sf Xn-cn-®-dn-bp∂-Xv {]-[m-\-ambpw aq-∂p h-gn-I-fn-eq-sS-bm-Wv.

  • 79ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    B-[m¿ B-X‚n-t°j≥

    l hn-c-e-S-bm-fw h-gn Xn-cn-®-dn-bp∂p. A-Xp- km-[n-°p-∂n-s√-¶n¬ sF-dn-kv B-X‚n-t°-j≥ \-S-Ømw.

    l B-[m¿ C√m-Ø-Xp-sIm-≠v B¿°pw td-j≥ \n-tj-[n-°p-∂n√.

    l sam-ss_¬ t^m¨ \-º¿ td-j≥-Im¿-Up-am-bn_‘n-∏n-®n-́ p-s≠-¶n¬ OTP B-X‚n-t°-j≥ \-S-Øm-hp-∂-Xm-Wv. (Nn-e {]-tXy-I km-l-N-cy-ß-fn¬ CØ-cw c-≠p B-X‚n-t°-j\pw C√m-sXbpw td-j≥ \¬-Ip-∂-XmWv, \n-_-‘-\-Iƒ-°p hn-t[-bw) \n-_-‘-\-Iƒ A-dn-bm≥ https://civilsupplieskerala.gov.in/index.php/content/index/ration-card-application-

    forms F∂ URL k-µ¿-in-°pI.

    l td-j≥ hym-]m-cn-Iƒ/]cn-tim[-\m D-tZym-K-ÿ¿ F-∂n-h-cp-sSbpw B-X‚n-t°-j≥ B-[m¿ A-[n-jvTn-X-am-bn (hn-c-e-S-bm-f-tam, sFdn-tkm) ́ m-Wv \-S-ØpI.

    l C t]m-kv sa-jo≥ Hm¨ B-°p-∂ ka-bw td-j≥hym-]m-cn-bp-sS B-X‚n-t°j≥ Hm¨-sse-\m-bnB[m¿ A-[n-jvTn-X-am-bn \-S-Øp∂p. B-[m¿ h-gn-bp-≈ B-X‚n-t°-j≥ ]-cm-P-b-s∏-Sp-∂ ]-£w ]m-kvth¿-Uv h-gn td-j≥ hym-]m-cn-°v tem-Kn≥ sN-ømw.

    sa-jo-\n¬ hn-c¬ ]-Xn-°p-tºmƒ{i-≤n-°p-Ihn-c¬ A-[n-Iw A-a¿-Ø-cp-Xv. sa-jo-\nepwhn-c-enepw A-gp-°v C√ F-∂pd-∏p h-cp-Øp-I._o-]v ku-≠v tI-´-Xn-\p-ti-jw am{Xw hn-c¬ am-‰p-I.10 hn-c-ep-I-fpw B-X‚n-t°-j-\m-bn D-]-tbm-Kn-°m-hp-∂-XmWv.

    79ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

  • 80`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    C t]m-kv sa-jo≥ F-t∏mƒ Hm¨ sN-bvXp, A-Xp-]-tbm-Kn-®p-≈ {]-h¿-Ø-\߃, hn-Xc-Ww XpS-ßn F√mhn-h-c-ßfpw X¬-ka-bw X-s∂ s]m-Xp-hnX-c-W h-Ip-∏vD-tZym-K-ÿ¿-°v ]cn-tim-[n-°p-hm≥ I-gn-bpw. A-Xv s]mXp-P-\-߃°pw epos.kerala.gov.in F∂ sh_v-ssk-‰n-eqsSIm-Wp-hm≥ km-[n-°pw.

    C t]m-kv {]-h¿-Øn-°p-tºmƒ D-]-t`m-‡m-hn-\v X¬-am-kw e-`n-t°-≠ td-j≥ km-[-\-ß-fpsS A-f-hv, \nc-°vF∂nh C t]m-kv sajo-\n¬ sX-fnbpw B-h-iy-ap-≈Af-hv F‚¿ sN-bv-Xv \¬-In-bm¬ _n√v {]n‚ v sN-ø-s∏-Sp-∂-XmWv. F√m Kp-W-t`m-‡m-°fpw _n√v ssI-∏-‰m≥ a-d-°-cpXv. _n√n¬ H-cp {Sm≥-km-£≥ \-º¿, td-j≥ \¬In-b I-S-bp-sS hn-h-c-߃, \¬In-b td-j≥km-[-\-ß-fp-sS Af-hv, _m-°n-bp-≈ td-j≥ km-[-\-ß-fp-sS Af-hv, ]-cm-Xn-s∏-Sm-\p-≈ sam-ss_¬ \-º-dp-IƒXpS-ßn D-]-t`m-‡m-hn-\v A-h-iyw-th-≠ F√m hn-h-c-ßfpw A-S-ßn-bn-´p≠v.

    C t]m-kv sa-jo-\n-eq-sS-bp-≈ a-‰p ku-I-cy-߃l tÃm°v ckoXv

    l Unt∏mbn¬ \n∂p hcp∂ tÃm°v kzoIcn°p∂-Xn\p≈ kuIcyw

    B[m¿ koUnw-Kvl C--t]mkv sajo≥ hgn Im¿UwKßfpsS B[m¿

    koUv sNøm≥ km[n°pw

    l samss_¬ \º¿ koUnwKv

    l tdj≥ Im¿UpSaIfpsS samss_¬ \º¿ koUvsNøp∂Xn\v

    ]cntim-[-\l DtZymKÿ¿°v tdj≥ISbn¬ ]cntim[\ \SØn

    tÃm°nse hyXnbm\w tcJs∏SpØm≥ km[n°pw

  • 81ssI∏pkvXIw ̀ {ZXHandbook B H A D R A T H A

    td-j≥ t]m¿-´-_n-en‰n

    tI-c-f-Øn-se td-j≥ Kp-W-t`m-‡m-°ƒ-°v G-‰hpwhenb i-‡n \¬-In -bn -c n -°p -I -bm -Wv td -j≥t]m¿´_nen-‰n kw-hn-[m\w.

    l kwÿm\sØ GXp tdj≥ISbn¬ \n∂pwCt]mkv sajo≥ hgn tdj≥ hmßm≥ km[n°pw.

    l B[m¿ BX‚nt°j≥ hgn am{Xta Cu kuIcywe`yamIpIbp-≈q.

    l 2018 Unkw_¿ amkØn¬ 976232 (13.7%) t]¿ CukuIcyw D]tbmKs∏-SpØn td-j≥ t]m¿-´-_n-en-‰n-bp-sS h¿-≤n-®p-h-cp-∂ F-Æw td-j≥ Kp-W-t`m-‡m-°-fp-sS {]-_p-≤-X hn-fn-t®m-Xp∂p.

    t{]m-Iv-kn kw-hn-[m-\w

    td-j≥ hm-ßp-hm≥ td-j≥ I-S-I-fn-se-Øm≥ km-[n-°m-Ø-h-¿-°v ]-I-c-°m-sc h-®v td-j≥ hm-ßm≥ th≠nk¿-°m¿ H-cp-°n-bn-cn-°p-∂ kw-hn-[m-\-am-Wv t{]m-Iv-kn

  • 82`{ZX ssI∏pkvXIwB H A D R A T H A Handbook

    kw-hn-[m\w. td-j≥ hm-ßp-hm≥ ]-I-c-°m-sc G¿-s∏-Sp-Øp-∂-Xn-\v tI-{µ k¿-°m¿ Nn-e \n¿-t±-i-߃ ]p-d-s∏-Sp-hn-®n-́ p≠v.

    Xmsg∏dbp∂ kmlNcyßfn¬ t{]mI- vknsbG¿s∏SpØmhp∂XmWv.

    l KpcpXcamb tcmK_m[bm¬ iømhew_cmbh¿

    l 6