beursgids | BioVak 2010
Transcript of beursgids | BioVak 2010
beursgids | BioVak 2010
Natudis is de grootste merkenleverancier en distributeur van natuurvoeding en reformproducten in de Benelux. Naast natuurvoeding- en reformwinkels leveren wij aan cateraars, restaurants, opleidings-instituten, scholen, kinderdagverblij ven, zorginstellingen en bedrij fskantines.
De franchiseorganisatie Natuurwinkel, met 60 winkels de grootste en snelst groeiende natuurvoedingsketen in Nederland, is eveneens onderdeel van Natudis.
Wij ontmoeten u graag op de BioVak!
www.natudis.nl
ALKMAAR - AMERSFOORT - AMSTELVEEN - AMSTERDAM - APELDOORN - ARNHEM - ASSEN - BARNEVELD - BERGEN - BERGEN OP ZOOM - BREDA - CASTRICUM - DE BILT - DEN BOSCH - DEN BURG (TEXEL) - DEN HAAG - DEVENTER - DIEREN - DRACHTEN - EINDHOVEN - ENSCHEDE - ERMELO - GOUDA - GRONINGEN - HAARLEM - HAREN - HEERHUGOWAARD - HENGELO - HOOFDDORP - HOORN - MEPPEL - NIJKERK - NIJMEGEN - OSS - ROERMOND - SCHOORL - UDEN - UTRECHT - VELDHOVEN - WINSCHOTEN - WINTERSWIJK - ZAANDAM - ZOETERMEER - ZWOLLE
www.natuurwinkel.nl
Naast het ruimste assortiment eerlij ke, biologische producten, biedt de Natuurwinkel een eigentij dse, verrassende en inspirerende winkelomgeving. Een toegankelij ke winkel, waar tij d en aandacht is voor de klant en het verhaal achter het product.
U bent van harte welkom op onze stand op de BioVak!
3BIOVAK 2010
Deze BeursgIDs is een uitgave van Ekoland, hét vakblad voor de biologische keten in Nederland en Vlaanderen en tot stand gekomen in samenwerking met: ICEM, Wageningen UR, Louis Bolk Instituut, LTO/Biologica, Ministerie van LNV en de Provincie Overijssel.
BIOVAK 2010VAKBeurs VOOr De BIOlOgIsche Keten Op BioVak toont de biologische sector zich met innovaties in veehouderijsystemen, mechanisatie, bodembeheer, bemesting en biologische veredeling zonder GGO. Zowel de dierlijke als plantaardige sector is vertegenwoordigd; koeien, geiten, schapen, varkens en pluimveehouderij, open teelt, fruit en boomteelt, glastuinbouw en viskweek. De aanwezigheid van verwerkers en handelaren maakt mogelijk dat op BioVak 2010 ook de verbinding wordt gelegd met andere toeleveranciers, detaillisten en horeca. Kortom: alle schakels uit de keten zijn aanwezig! Bezoekers en standhouders ontmoeten elkaar om kennis uit te wisselen in individuele gesprekken en in diverse workshops.BioVak 2010 wordt om 14.00 uur geopend door Pierre Wind. De bekende tvkok wil graag het belang van biologische voeding onderstrepen. Hij zal biologische appels uitdelen. De volgende dag worden op alle scholen in Zwolle in de middagpauze biologische appels aan de leerlingen uitgedeeld!
OpenIngstIjDenwoensdag 20 januari van 14.00 22.00 uurdonderdag 21 januari van 10.00 18.00 uur
lOcAtIeIJsselhallencomplex ZwolleRieteweg 4 , 8011 AB ZWOLLE
BeursOrgAnIsAtOr ICEM, specialist in de organisatie van vakbeurzen met oog voor detail
5BIOVAK 2010inhoud
7 Voorwoord
Kees van Zelderen
9 Activiteiten en inleiding/preface
Veredelingsplein
13 Activiteiten
Streekplein
15 Activiteiten
Horeca & detailhandelplein
17 Activiteiten
Klimaat & energieplein
18 Activiteiten
Paviljoen 7
20 Meer activiteiten
Wat is er nog meer te doen?
24 Activiteiten
Ekoland Innovatieprijs
27 Sponsoren
Sponsoren workshopprogramma
28 Programmaoverzicht
Schema workshopprogramma
30 Programma woensdag
Debatten & Workshops
38 Programma donderdag
Debatten & Workshops
46 Exposanten
Plattegrond
48 Exposanten
Exposantenoverzicht
70 Exposanten
Index standnummers
73 Colofon
Wie werkten mee?
InhOuD BIOVAK 2010
20
24
7
9
30
De provincie Overijssel heeft een ambitieuze doelstelling om de CO2 uitstoot te verminderen en in 2010 20% van het provinciale energieverbruik duurzaam te produceren. Door het stimuleren van energiebesparing en effi ciëntieverbetering wil de provincie daarnaast nog 10% van de CO2 uitstoot voorkomen. Overijssel ziet de belangrijkste landbouwsectoren (melkveehouderij, varkenshouderij, pluimveehouderij en akkerbouw) als partners bij het realiseren van deze doelstellingen.
De provincie gebruikt BioVak 2010 als podium om de doelgroep te informeren en te enthousiasmeren. Daarom organiseert Overijssel tijdens de BioVak vijf praktische workshops en een aansprekend seminar rond de diverse aspecten van duurzame energie.
Voor meer informatie over de mogelijkheden binnen de provincie Overijssel kunt u terecht bij de energieconsulent Harry Roetert, ([email protected])
Duurzame energie: kansen voor agrarische ondernemers
7BIOVAK 2010
Namens de Vakgroep Biologische Landbouw wil ik u bedanken voor uw komst naar BioVak. Een speciaal welkom voor onze gasten uit andere landen van Europa. Door samenwerking met de zusterorganisatie BioForum zijn er dit jaar veel meer bezoekers en standhouders uit België en Frankrijk. De beurs is in drie jaar tijd uitgegroeid tot dé ontmoetingsplaats voor de biologische sector. Dat geldt zeker voor deze editie van de beurs, waar bijna de helft van de ruimte wordt ingenomen door deelnemers uit de handel en retailsectoren.
Als voorzitter van de stuurgroep ben ik blij dat er zoveel partijen uit de wereld van de retail en handel deelnemen. Het thema van BioVak2010 is ‘verbinding’. Doordat al deze partijen aanwezig zijn, is het mogelijk om elkaar te ontmoeten. Zo kunnen er nieuwe verbindingen ontstaan.
Waarom is ‘verbinding’ nu zo belangrijk in onze sector? De biologische sector staat voor een groot aantal uitdagingen: het realiseren van groei in productie en afzet, het realiseren van een eerlijke prijs, het sluiten van kringlopen, het beheren van natuur en landschap. Dat alles kan alleen worden gerealiseerd door samen te werken en oog te hebben voor elkaars situatie. Alleen dan kunnen er goede oplossingen ontstaan.
Succesvolle streekproducten zijn voorbeelden van een goede vernieuwde samenwerking in de keten én met de consument. Wat de consument eet, ziet hij in het landschap. Op internationaal niveau vind ik het grote assortiment biologische en Fair Tradeproducten in coöperatieve supermarkten in Zwitserland en Denemarken een veelzeggend voorbeeld.
Het congres en de workshops bieden vele kansen om u te informeren. Op de beurs en op de terrassen heeft u de mogelijkheid om nieuwe verbindingen te leggen met alle partijen uit de keten.
Ik wens u veel plezier, succes en inspiratie op BioVak 2010.
Kees van zelderenVoorzitter Stuurgroep BioVak en Vicevoorzitter Vakgroep Biologische Landbouw LTO/Biologica
Beste BIOVAK-BezOeKer,
VerBInDIng
voorwoord
Een prima moment om buiten het
controlemoment om met
elkaar van gedachten te wisselen
Voor modern toezicht op de biologische landbouw en voedselproductie
Bezoek ons op onze stand
Oude Rijksweg 138 - 7951 DN StaphorstTel. 0522-461218 - Fax 0522-460732www.welkoop.nl
Post-
zegel
plakken
Coöp.“DE EENDRACHT“ U.A.
Lichtmisweg 7 - 7954 PL RouveenTel. 0522-291225 - Fax 0522-291906www.coop-eendracht.nlSkal nummer: 0904095934
We zien u graag op
voor de biologische keten.
BioVak 2010,
de ontmoetingsplaats
Oude Rijksweg 138 - 7951 DN StaphorstTel. 0522-461218 - Fax 0522-460732www.welkoop.nl
Post-
zegel
plakken
Coöp.“DE EENDRACHT“ U.A.
Lichtmisweg 7 - 7954 PL RouveenTel. 0522-291225 - Fax 0522-291906www.coop-eendracht.nlSkal nummer: 0904095934
We zien u graag op
voor de biologische keten.
BioVak 2010,
de ontmoetingsplaats
VAN GORP BIOLOGISCHE VOEDERS BV
De biologische voeders worden apartgeproduceerd in onze fabriek te Schalkwijken zijn leverbaar in de gehele BENELUX
Informatie: Tel. 0416-315770 - Fax 0416-315779Zomerdijkweg 2 - 5145 PK Waalwijk [email protected] - www.van-gorp.com
De specialist in biologische voeders
9BIOVAK 2010
VereDelIngspleInVeredelingsplein heeft iedere biologische ondernemer wat te bieden
Voor het tweede jaar op rij is er op BioVak een Veredelingsplein ingericht waar vooral Nederlandse Kweek en Handelsbedrijven hun uitgangs
materiaal voor de biologische land en tuinbouw tonen. Een bezoek aan het Veredelingsplein geeft een verfrissende kijk op de mogelijkheden van een gezonde, winstgevende en bedrijfszekere teelt van gewassen voor de biologische markt.U kunt er de vertegenwoordigers van deze bedrijven ontmoeten en kijken welke rassen aan uw wensen en voorwaarden voldoen.Uit welk land of welke regio u ook komt, u treft er ook zeker iets aan waar u op voort kunt bouwen. Op het Veredelingsplein zijn wij van veel markten thuis.
VAn hArte welKOm Op het VereDelIngspleIn!
Bertus Buizer
Breeding square has to offer something to every organic entrepreneur
For the second year in a row at BioVak a Breeding Square is set up on which mainly Dutch nurseries and traders show their propagating mate
rial for organic agriculture and horticulture.A visit to the Breeding Square will give you a refreshing look at the possibilities of a healthy, profitable and reliable cultivation of crops for the organic market. There you can meet representatives of these companies and see which varieties comply with your wishes and requirements.From which country or which region you come, you surely will find something where you can build on. On the Breeding Square, we are a jack of many trades.
welcOme On the BreeDIng squAre!
activiteiteninleiding/preface
10
activiteitenactivities
the Netherlands, the largest exporter of seed potatoes in the world, also has put a big step for the organic sectors in agriculture and horticulture.
This also applies to a wide range of other crops, which are grown on organic farms and market gardens. For several years the Dutch Nurseries and Traders don’t only take the consumers demands on the product into special account, such as taste and appearance. In the development of varieties they also take in account the different climatic and growing conditions in the existing and new sales areas. Many new varieties and seedlings are at a very early stage tested under organic growing conditions.
neAr the BreeDIng squAre also will take place a workshop on the theme ‘Robust propagating material’ in accordance with the Program. This workshop is provided from bioKennis by the research (Wageningen UR / Louis Bolk Instituut), that has a booth on the Breeding Square.
BreeDIng squAre
Dutch nurseries and traders respond to different climatic and growing conditions
Het Veredelingsplein is georganiseerd door Buizer Advies in samenwerking met ICEM in het kader van Organicseeds.nl, het Pilotproject voor de productie en afzet van biologisch uit-gangsmateriaal. Het project wordt medegefinancierd door het Samenwerkingsverband Noord-Nederland, EZ/Kompas en door het Ministerie van LNV, UILN-N. www.organicseeds.nl
11BIOVAK 2010
Inspelen op uiteenlopende teelt- en klimaatomstandigheden
nederland heeft als grootste exporteur van pootaardappelen ter wereld ook voor de biologische sectoren in de land en tuinbouw een flinke
stap gezet. Dat geldt ook voor een groot scala aan andere gewassen die op biologische boerderijen en tuinderijen worden geteeld. De Nederlandse Kweek en Handelsbedrijven houden sinds een aantal jaren niet alleen heel specifiek rekening met de eisen die consumenten aan het product stellen, zoals smaak en uiterlijk. Zij houden bij de ontwikkeling van rassen onder meer rekening met de uiteenlopende teelt en klimaatomstandigheden in belangrijke bestaande en nieuwe afzetgebieden. Behalve goede ziekteresistenties krijgen ook aspecten als een goede stikstofbenutting en droogteresistentie de nodige aandacht. Veel rassen en nieuwe zaailingen worden al in een heel vroeg stadium onder biologische teeltomstandigheden beproefd.
BIj het VereDelIngspleIn vindt een workshop plaats met het thema ‘Robuust uitgangsmateriaal’. Deze workshop wordt vanuit bioKennis (Wagening en UR / Louis Bolk Instituut) verzorgd, dat met een stand op het Veredelingsplein staat.
VereDelIngspleIn
Foto
’s B
uize
r Adv
ies
met de kracht van de natuur
w w w . s t i c h t i n g d e m e t e r . n l
Keurmerk voor biologisch-dynamische landbouwbedrijven en hun verwerkte en niet verwerkte producten. Demeter, biologisch met toegevoegde waarde.
Op de Biovakbeurs vindt u ons in een stand waar we u graag kennis latenmaken met onze diverse kaassoorten, die u daar ruimschoots kunt proeven.
Bezoek ook eens onze website www.urticadevijfsprong.nl
13BIOVAK 2010
producten uit de streek veroveren Nederland. Ze sluiten naadloos aan bij de groeiende behoefte aan échte smaken, gezond eten én de wens om
het aantal kilometers dat ons voedsel aflegt van boer naar bord te beperken.Bent u zelf producent van streekeigen producten, werkt u ermee in de horeca, retail of zorginstelling? Of verkoopt u ze in uw boerderijwinkel of via abonnementsystemen? Dan mag een bezoek aan het Streekplein op deze BioVak niet ontbreken! Er is niet één markt voor het streekproduct, er zijn er vele. Op het Streekplein komen ze allemaal aan bod. In workshops, bijvoorbeeld over de succesfactoren bij de directe verkoop, de samenwerking tussen restaurant of zorginstelling en biologische boer en tuinder én de rol van het eigen gezicht van het streekproduct in de supermarkt. Maar ook tijdens de doorlopende proeverijen en kookdemonstraties door koks met hart voor biologisch als Caspar Bürgi en Eric van Veluwen. En dan zijn daar ook nog de zeker niet lauwe discussies op ‘Het Kookpunt’: spraak makende ontmoetingsplek voor producenten, beleidsmakers en journalisten.
Op het streeKpleIn wordt op vele manieren verder gekeken dan de neus lang is. Bijvoorbeeld met presentaties en workshops die nieuwe perspectieven openen voor directe verkoop. Met kaasworkshops die alle factoren belichten bij succesvolle vermarkting van ambachtelijke biologische kaas. Maar ook wordt er gekeken naar landen als Engeland, Frankrijk en Italië. Hier is veel ervaring opgedaan met het beleveren van scholen, ziekenhuizen en instellingen met duurzame, lokale producten. Onze internationale partners maken u graag deelgenoot van hun vergaarde kennis en ervaring in de publieke sector. Kom dus langs en ervaar proefondervindelijk alle pluspunten van de streek!
streeKpleInstreekeigen producten
Het Streekplein wordt mede mogelijk gemaakt door de Taskforce Multifunc-tionele Landbouw en is een samenwer-king van Van Eigen Erf, St. Vriendelijke Keukens, SPN, CBLF en Land&Co.
Foto Dick Boschloo
Caspar Bürgi (r)
activiteiten
Mission Economique - UBIFRANCEStadionweg 137,1077 SL AMSTERDAMTél :+31(0)20 794 19 64Fax :+31(0)20 794 19 79
www.ubifrance.fr
Bezoek het Franse paviljoen in hal AA, standnummers
Chevalait: verse paardenmelk
Terr’Loire: verduurzaamde groenten
Elite: exotische vruchtensappenexotische vruchtensappen
Essenciagua: aroma therapie
Filéane: theesoorten
Jaillance: Clairette de DieClairette de Die
Saint Jean: verse pasta’s /
deegwaren
Philibert: gisten en gedroogde
groenten
Mansa: vruchtensappen
uit Afrika
214 t/m 223
U bent in het bijzonder welkom op woensdag 20 januari om 18.00 uur ter gelegenheid van een cocktail u aangeboden door de Franse standhouders.
15BIOVAK 2010
hOrecA- en DetAIlhAnDelpleIn
exotische en bijzondere producten proeven
Op BioVak kan horeca en detailhandel kennismaken met het diverse productenaanbod van
de biologische sector. Zo vindt u er verswaren zoals groente en fruit, verpakte vleeswaren en snacks voor super markt, horeca en cateraars. Diverse bakkerswaren, bier, vruchtensappen, droogwaren, sauzen, vleeskruiden en vele soorten thee en koffie. Op dit gedeelte van de beursvloer zijn biologische handelaren en producenten uit alle windstreken te vinden, met een enorm aantal producten uit de biologische sector.
cIrcA VIjFtIen FrAnse biologische producenten presenteren zich in een grote gezamenlijke stand met producten als thee, gember, ravioli, paardenmelk, champagne, wijn, gedroogde vruchten, een smaakassortiment voor industriële verwerking, voorgekookte bieten en groenten.
BIOlOgIsche wIjnen worden gerepresenteerd door zes Nederlandse wijnboeren: Wijngoed Montferland uit Gendringen, Wijngaard Wageningse Berg uit Wageningen, Betuws Wijndomein uit Erichem en Wijngaard de Reestlandhoeve uit Balkbrug. Wijndorp Groesbeek wordt vertegenwoordigd door Wijngaard De Plack en Wijngaard Klein Amerika. Zij geven tevens een workshop in paviljoen 7.
AmBAchtelIjK gemAAKte biologische geitenkaas van het merk Stroese Dame wordt gepresenteerd door kaasmaakster Magda Scholte uit Stroe. De stadsboerderij van Almere komt naar BioVak met, onder andere smaakvolle ossenworst die in eigen beheer wordt geproduceerd. Boerderij Hansketien uit Mantinge komt met geitenlamsvlees, een bijzonder product dat bij restaurant ‘De Gulle Waard’ in Winterswijk op de kaart staat.
wADDenprODucten zullen dit jaar opnieuw op de beurs aanwezig zijn. Onder het label Waddengoud is een breed assortiment delicatessen beschikbaar, waaronder de duurzaam gevangen vis van de ‘Goede Vissers’.
uIt het spAAnse AnDAlusIë komt een biologisch gecertificeerde olijfolie die onder het merk Suerte Alta door importeur Saborpuro uit Maastricht op de markt wordt gebracht. De olijfolie is slechts een klein onderdeel van het brede biologische pakket dat deze importeur beschikbaar heeft.
BIOlOgIsche wODKA wordt aangeboden door distilleerderij Rutte & Zn. uit Dordrecht.
activiteiten
Pure Graze Specialist in kostprijsverlaging door beweiding
www.puregraze.comVraag op de biovak naar ons bio-weidemengsel “Pure Graze Saladebuffet”
www.broncorrector.com
60Jaar1950 - 2010
Balans op agrarische bedrijven, fabrieken, kantoren en in woningen
in meer dan 10 landen wereldwijd!
17BIOVAK 2010
Op BioVak is een klimaatplein gerealiseerd. Hier presenteren allerlei bedrijven de mogelijkheden die er zijn om energiebesparend te werken
én om zelf energie op te wekken.
De BIOlOgIsche sectOr sluit haar ogen niet voor maatschappelijke ontwikkelingen. Er zijn al veel voorbeelden van energiebesparende en energieproducerende toepassingen op agrarische bedrijven te vinden, zoals zonnecollectoren en –boilers, windenergie, vergisting en warmte en koudeopslag.
stAnDhOuDers InFOrmeren u grAAg over de vele mogelijkheden om energie te besparen en op te wekken. Verschillende bedrijven zoals Holland Solar, ODE, Greenchoice, Cogas en Eneco informeren u op BioVak graag over energiesystemen en subsidies. Daarnaast zijn er nog leveranciers van kachels: Tigchelaar Tegelkachels, Hotcare en Pietro e Calore. Zij informeren u graag over het creëren van een duurzame, behaaglijke woonomgeving. Megaman informeert u graag over de energiebesparende lichtkwaliteit van spaarlampen.
nAAst De InFOrmAtIe die de standhouders op het klimaatplein graag verstrekken aan belangstellenden, zal er ook over dit onderwerp gedebatteerd worden. Het debat ‘De zonnige kanten van klimaatverandering’ vindt plaats op woensdag 20 januari om 16.00 uur in het bioKennispaviljoen 1.
KlImAAt & energIepleIn
Opwekken en besparen van energie
Foto Mari M
arinussenactiviteiten
18activiteiten
pAVIljOen 7extra workshops
Foto Dick Boschloo
In paviljoen 7 krijgt een aantal standhouders van de BioVak de gelegenheid om beursbezoekers door middel van een workshop nader te infor
meren over hun producten en diensten.
nAjK jOngerencAFeNAJK nodigt je uit in het jongerencafé op BioVak. Ontmoet jonge mensen die misschien ook een bedrijf willen overnemen en hun eigen toekomstplannen hebben. Duurzaamheid is vereist. Is biologisch voor jou misschien een kans? Praat met elkaar en laat je inspireren onder het genot van een biologische biertje of een ander drankje. Neem verder kennis van al het nieuws op BioVak en de informatie in de workshops.
nIeuwe BOeren, nIeuwe KAnsen
Het NAJK wil je in een workshop uitdagen tot het maken van strategische keuzes voor jouw eigen
toekomst. Ga je met het bedrijf voort borduren op de strategie van je ouders of gooi je het over een heel andere boeg? Rondom bedrijfsovername zit je vol plannen om het bedrijf verder te ontwikkelen, te veranderen of te vergroten. Hoe kun je veranderingen doorvoeren zonder mensen te kwetsen. De workshop (± 45 min) wordt gehouden op donderdag om 13.30 uur.
BezOeK OOK de workshop ‘Van bedrijfsopvolging naar bedrijfscontinuïteit’ in het workshopprogramma van bioKennis op woensdag om 16.00 uur in paviljoen 6, over het organiseren van continuïteit van de biologische bedrijfsvoering buiten de traditionele vormen in de familiesfeer.
een weerBAArDer gewAs met VItAAl telenVitaal telen is een nieuwe manier van telen die is ontwikkeld door Acqua Universo. De kern van het vitaal telen is het vitale water. Door middel van op maat gemaakte vitalisers voor de tuinbouw wordt de weerbaarheid van het gewas groter. Een vitaal gewas is sterker, gezonder en langer houdbaar.
19BIOVAK 2010
Voor meer informatie kunt u terecht in onze stand op BioVak. Tevens geeft Remy Mosch elke dag een lezing in Paviljoen 7 over het toepassen van Vitaal Telen in de Tuinbouw.
BIOlOgIsche wIjnBOuw In neDerlAnDDe afgelopen jaren groeide de Nederlandse wijnbouw sterk. Dit komt vooral doordat er nieuwe vroegrijpe druivenrassen zijn gekomen zoals Johanniter, Solaris, Cabernet Blanc, Regent en Cabernet Cortis die in heel Nederland goed rijp worden, zelfs in slechte zomers. Nederland telt nu 25 biologische wijngaarden. De meeste liggen in Gelderland.De aanwezige wijnboeren én de workshops die gegeven worden door Jan Oude Voshaar van Wijngaard Wageningse Berg kunnen u vertellen dat biowijnbouw in Nederland op de goede weg is. Belangrijkste voorwaarden hiervoor zijn: een goede wijn, regionale afzet en agrotoerisme. Wat er verder in de workshop aan de orde komt is welke locaties geschikt zijn, raskeuze, productiekosten, biologische teeltmethoden, vinificatie, enzovoort.
woensdag 20 januari16.00 uur - Vitaal Water19.00 uur - Wijnen
Donderdag 21 januari12.30 uur - Vitaal Water13.30 uur - NAJK Workshop14.30 uur - Wijnen
De workshoptijden zijn onder voorbehoud. Let ook op vermeldingen op de beurs. Bij de betreffende standhouders en bij paviljoen 7 vindt u in ieder geval de juiste informatie.
Foto Betuws W
ijndomein
20
meeractiviteiten
meer BIOVAK ActIVIteIten
2
1 cOngres VAKgrOep ltO/BIOlOgIcAHet is een goede traditie dat BioVak op woensdag 20 januari om 10 uur geopend wordt met een Vakgroepcongres. Voor dit congres is weer een aantal boeiende sprekers uitgenodigd die de aanwezigen ongetwijfeld zullen prikkelen met hun betoog. De belangrijkste sprekers zijn: Femke Halsema, fractievoorzitter Groen Links, die zal vertellen over groen ondernemen. Professor dr.ir. Edith Lammerts van Bueren van het Louis Bolk Instituut en bijzonder hoogleraar Biologische Plantenveredeling aan Wageningen UR komt uitleg geven over veredeling en plantaardig uitgangsmateriaal. Vakgroepvoorzitter Martin Wiersema zal de toekomstvisie geven van de Vakgroep.
mechAnIsAtIe Op BIOVAKDe biologische sector biedt uitdagingen voor mechanisatiebedrijven. Doordat boeren geen chemische middelen gebruiken, zoeken ze andere oplossingen voor bodemverbetering en bestrijding van onkruid en overmaat aan schadelijke insecten. Deze noodzaak vertaalt zich in een open houding naar mechanische innovaties. Veel biologische telers denken graag mee met de fabrikanten. Op BioVak vindt u machines die nieuw zijn of nog volop in ontwikkeling .
De Beetle Eater verwijdert aspergekevers en koolmotjes met een ‘stofzuiger’ achter de trekker. Frato, Kress
en Struik Wieringermeer leveren apparatuur voor grondbewerking en mechanische onkruidbestrijding in één werkgang. VSS Construct profileert zich met machines voor nietkerendegrondbewerking. K.A. Havelaar en Zonen uit Moerkapelle presenteert HAK onkruidbestrijdingmachines; onder andere een nieuwe uienschoffel naast hun bekende Garfordmachines. Mechanisatiebedrijf Nanne Kooiman importeert de Robovator uit Denemarken, een schoffel die met cameratechniek tussen de planten in de rij het onkruid te lijf gaat. Novap Handelsmaat-schappij presenteert Zwitserse infrarood onkruidbranders die branden zonder open vlam. Landbouw Service Ens toont een wiedbed dat wordt aangedreven door zonneenergie. UV Source en Cleanlight laat u kennismaken met een methode van schimmeldoding door UVlicht.Veenma Mechanisatie komt met een Mono Clean kistenspoelmachine voor arbeidsbesparing en optimale bedrijfshygiëne. Kocken Speciale Groentechniek toont een Zwitserse ontbloesingsmachine die fruitbomen mechanisch van een deel van de bloesem ontdoet om het toekomstige fruit uit te dunnen voor een gelijkmatiger oogst. Gebroeders Ezendam uit Borne komt met de Zwitserse werktuigdrager Fobro, die machines kan dragen voor de verzorging van speciale groentegewassen. Deze werktuigdrager is ook in gebruik bij grondeigenaren zoals gemeenten.
21BIOVAK 2010
meer BIOVAK ActIVIteIten3
4
5
KOKs gAAn regIOnAAlHet Koksgilde, de grootste koksvereniging van Nederland presenteert zich voor het eerst op BioVak. Paul Fagel, SVH Meesterkok en eigenaar van Het Arsenaal in Naarden, is president van het Koksgilde. “Biologische producten zullen ook in de horeca steeds meer worden gevraagd en gebruikt. Meer en meer restaurants werken met biologische, regionale producten. Het Koksgilde wil aanhaken op deze ontwikkeling.” Het Koksgilde zal met enkele leden demo’s verzorgen met gebruik van biologische producten en vergeten groenten. Het gaat vooral om de smaak, want op dat gebied hebben koks natuurlijk grote toegevoegde waarde. Kom proeven!
muzIKAle OmlIjstIngTijdens BioVak zullen de celliste Danielle Buizer, pianiste Julia Madzhar en altviolist Jan Buizer een passievol optreden verzorgen. Ze delen dan met alle aanwezigen hun voorliefde voor romantische componisten als Franck en Schumann, maar ook de echte klassiekers als Beethoven, Vivaldi en Bach zullen uitvoerig aan bod komen. Al met al wordt het een heel afwisselend programma waarmee de musici een stemmige sfeer zullen creëren tijdens BioVak op het Horecaterras.
YOgI teA lOungeYogi Tea nodigt u uit een kopje thee te komen drinken in de Yogi Tea
1
1
3
4
Edith Lammerts van Bueren
Femke Halsema
Julia Madzhar
4
4Danielle Buizer
Jan Buizer
het beste van het land
Agrifirm biologisch in beweging
• Betrokken specialisten
• Innovatieve producten
• Advies en begeleiding bij omschakeling
Informatie Akkerbouw
T (0527) 63 29 11
Informatie Veehouderij
T (0522) 26 89 86
www.aboost.nl
Wij zien u graag in onze standtijdens de BioVak
23BIOVAK 2010
6
7
Lounge (paviljoen 8).Tijdens BioVak zal er in de Yogi Tea Lounge een aantal workshops en lezingen gehouden worden door Kyra de Vreeze. Ze geeft workshops op het gebied van Yoga en meditatie, Ayurvedische voeding en over detox van het lichaam. Kyra de Vreeze heeft natuurgeneeskunde gestudeerd. Ze heeft veel in het buitenland gewerkt met groepen tijdens ‘cleansing retreats’. Daar onderwees ze de deelnemers over een gezondere levensstijl met gezonde voeding. Van daaruit is zij haar bedrijf Food for Thought gestart. Tijdens de workshops weet Kyra de Vreeze op creatieve wijze mensen te inspireren en ze laat hen anders denken over hun eigen mentale en fysieke gezondheid.
tIlApIA’s en gerBerA’s Interessant voor zowel tuinders als viskwekers: Optima Futura. In dit project testten de partijen of het technisch mogelijk en rendabel was om gerbera’s en tilapiavis in een kas te telen met een gesloten teeltsysteem van beide producten. Duurzaamheid, milieuvriendelijkheid en kwaliteit staan in het project centraal. Meer informatie op www.optimafutura.nl. Optima Futura is een samenwerkingproject van De Groene Welle en verschillende bedrijven en onderwijsinstellingen. Andere partijen zijn: Priva, Cogas Noord, Westland Energie, Aeresgroep, Lentiz Onderwijsgroep en Hanna Instruments.De onderwijsinstelling De Groene Welle heeft de eerste partij duurzame geteelde tilapiavissen geleverd
aan het restaurant Poppe in Zwolle. Op BioVak 2010 wordt informatie gegeven over de herkomst van de vis en de inhoud van het project.
DuurzAAm BOuwen en wOnenBiologische boeren hebben steeds meer aandacht voor duurzaamheid op andere aspecten van het boeren bedrijf. Ook ontvangen steeds meer biologische boeren gasten op hun bedrijf. Het is dan ook logisch dat zij bewust kiezen voor duurzaam materiaal bij nieuwbouw en onderhoud van de bedrijfsgebouwen.Hempflax is leverancier van natuurlijk isolatiemateriaal en afnemer van hennep, een ideaal product om te telen gedurende een omschakelperiode. Dubomat is een groothandel gespecialiseerd in duurzame bouwmaterialen, waaronder iso latie materiaal van vlas, wol en pavatex.Verven voor binnen en buiten kunnen ook op een natuurlijke basis worden geproduceerd. Kees Rolsma’s bioecologisch schildersbedrijf werkt veel met lijnolieverf. Handelsbedrijf Farvo Color van Wyger Smits informeert bezoekers van BioVak graag over de toepassingen van biologische verfsoorten zoals Auro, Uula en Aquamarijn.
6
meeractiviteiten
24activiteiten
InspIrerenDe OnDernemers
ekoland Innovatieprijs
De jury van de EKOLAND INNOVATIE PRIJS bestaat uit Maria van Boxtel, Jan Diek van Mansvelt, Jan Spaans, Jan de Veer en Ellen Winkel. De uitreiking vindt plaats op woensdag 20 januari om 20.30 uur op het Horeca-terras.
De jury van de Ekoland Innovatieprijs heeft drie bedrijven genomineerd: coöperatie Organic Goat Milk, Boerderij Ruimzicht en Boerderij de Vijf
sprong. In Ekoland werden deze mooie bedrijven geïntroduceerd en uitgebreid voor het voetlicht gebracht. In de stand van Ekoland kunt u op de beurs de nominaties op uw gemak bekijken. Kees van Veluw, hoofdredacteur van Ekoland, zal op woensdag 20 januari om 20.30 uur het juryrapport bekend maken en de Ekoland Innovatieprijs uitreiken. Dit zal plaatsvinden op het Horecaterras. We stellen de genomineerden nog even kort aan u voor.
cOöperAtIe OrgAnIc gOAt mIlKOp 1 juli 2009 is de coöperatie Organic goat milk opgericht. Door samen te werken kunnen de geitenhouders de afzet van hun melk veel efficiënter organiseren. hiermee bouwen ze een fundament onder hun bedrijfstak. De coöperatie telt drie bestuursleden – drie geitenhouders dus. Heinie Alting uit het ZuidGroningse Sellingen is voorzitter, Cor Struik uit Dirksland op GoereeOverflakkee regelt de verkoop en Gerrit Verhoeven uit het Brabantse Biezenmortel is de man van de logistiek.
Foto
Imag
ro Im
ages
een vijf man sterke vakjury heeft drie bedrijven genomineerd voor de ekoland Innovatieprijs 2010
25
ekoland InnovatieprijsFo
to’s
Elle
n W
inke
l
BOerDerIj ruImzIchthoe rond kun je de kringlopen maken? Op boerderij ruimzicht in halle rijdt de shovel op eigen koolzaadolie, zelf geperst. De melkmachine draait op energie van de eigen zonnepanelen. en wat doe je met oude tegeltjes? Kapot slaan en er vrolijke mozaïeken van maken in de nieuwe, ecologisch gebouwde kantine.Zo probeert Gerjo Koskamp, samen met zijn vrouw Annet en tuinder Fred Beijeveld, op allerlei manieren de cirkels op Boerderij Ruimzicht rond te maken; een gemengd biologischdynamisch bedrijf met eigen energievoorziening, waterzuivering, regenwateropvang, zorg, recreatie, regionale afzet en vaste klanten die meebetalen aan investeringen.
De VIjFsprOngBij De Vijfsprong in Vorden staat een gloednieuwe serre-heuvelstal, er lopen twee keer zoveel koeien rond, vergeleken met korte tijd geleden, en de zuiveltak verwerkt een dubbele hoeveelheid melk. hoe krijgen ze dat voor elkaar? het getuigt van een knap staaltje sociale innovatie. Er lagen namelijk ooit plannen om De Vijfsprong en vier andere boeren in natuurgebied Galgengoor uit te kopen. Willem Beekman: “Met die boeren samen hebben we een antwoord gezocht.” Dat heeft veel opgeleverd. Alle bedrijven zijn er nog, twee zijn omgeschakeld naar biologisch en de buurman, een varkenshouder, heeft zich bij De Vijfsprong aangesloten. De melkverwerking is uitgebreid en er is een zelfstandig werkende zorgtak op het bedrijf.
Buizer Advies
Duurzame landbouw vraagt om
duurzame veredeling
Buizer Advies
Buizer Advies
Buizer Advies
Tot ziens op het
Veredelingsplein
op BioVak’10!
Buizer Advies Duurzame landbouw en energieDe Welle 48 8939 AT Leeuwardentel. 06 245 97 803fax 058-2990529 [email protected]
Ruim 20 Nederlandse Kweek- en Handels-bedrijven, van groot tot klein, hebben een gemeenschappelijk doel: goed uitgangsmateriaal leveren voor de biologische plantaardige productie. Een aantal van hen heeft al vaak ingekopt en de doelpunten worden steeds mooier.
Deze fantastische ploeg werkt met Buizer Advies
www.organicseeds.nl
bioKennis
27BIOVAK 2010
Financieel wordt het workshop programma gesteund door:
Dierenwelzijn
Energie & klimaat
Markt & Keten
Biodiversiteit
Innovatie
Uitgangsmateriaal
legenDA wOrKshOps
zie workshops vanaf pagina 28 t/m 45
Het doel van Bioconnect is het verder ontwikkelen en versterken van de biologische landbouw sector door het initieren en uitvoeren van onderzoeks projecten. In Bioconnect werken ondernemers (van boer tot winkelvloer) samen met onderwijs- en onderzoeksinstellingen en adviesorganisaties en dit leidt tot een vraagstuuurde aanpak dieuniek is in Europa.
Het minsterie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit is financier van de onderzoeksprojecten.
Wageningen UR (Universiteit en Onderzoekscentrum) en het Louis Bolk Instituut zijn de uitvoerders van het onderzoek; op dit moment zijn dit voor de biologische landbouw sector zo’n 140 onderzoeksprojecten.
sponsorenworkshops
bioKennis
28
programmaoverzicht
woensdag 20 januari bioKennis paviljoen 1 – Inspirerende debatten paviljoens 2 t/m 6 - praktijkgerichte workshops
14.30 uur Dierenwelzijn (Antibioticavrij)
‘Natuurlijke weerstand’
14.30 uur • Kwaliteit en uitstraling bepalend voor succes ambach
telijke biologische kaas
• Directe verkoop, slim aanpakken
• Duurzaam ondernemen in Landbouw en Zorg
• Zelfvoorzienend in energie
• Minder en anders bemesten
pav 2
pav 3
pav 4
pav 5
pav 6
16.00 uur energie & klimaat
‘De zonnige kanten van klimaatverandering’
16.00 uur • Ins & outs van ambachtelijke biologische kaas
• Een streekmodule voor biologisch
• Biologisch ondernemerschap
• Natuur en Energie, twee vliegen in een klap
• Van bedrijfsopvolging naar bedrijfscontinuïteit
pav 2
pav 3
pav 4
pav 5
pav 6
19.00 uur markt & Keten
‘Meerwaarde met bio’
19.00 uur • Regelgeving multifunctionele landbouw
• Willem & Drees, leveren aan de supermarkt met je
‘eigen gezicht’
• Kipsignalen
• Duurzaamheid veevoer
• Lupine als vleesvervanger
pav 2
pav 3
pav 4
pav 5
pav 6
Donderdag 21 januaribioKennis paviljoen 1 – Inspirerende debatten paviljoens 2 t/m 6 - praktijkgerichte workshops
11.00 uur Biodiversiteit
‘Bioboeren leveren groene diensten’
11.00 uur • Verkopen aan de overheid
• Kok zoekt boer
• 100% biologisch voer
• Multifunctionele bodem
• Kies biobomen bij bedrijfsgebouwen en openbaar groen
pav 2
pav 3
pav 4
pav 5
pav 6
12.30 uur • Leren met Toekomst matchingsbijeenkomst pav 6
13.30 uur Innovatieve biologische sectoren
‘21 stappen naar een nieuwe stal’
Onmisbare lessen om uw idee sneller te realiseren
13.30 uur • Biologische boerenmarkt, versterk je verhaal
• Een Mooie Maaltijd, leveren aan zorginstellingen
• Precisielandbouw in uw bedrijfsvoering
• Wat merk jij op je bedrijf van klimaatverandering?
• Naar een winwin tussen boeren en natuurbeheerders
pav 2
pav 3
pav 4
pav 5
pav 6
15.00 uur robuust biologisch uitgangsmateriaal
‘Een goed begin is het halve werk’
English translation will be provided!
15.00 uur • Wat wil de klant?
• Internationale ervaringen met leveren aan scholen en
instellingen
• Verbeteren bigvitaliteit
• CO2uitstoot op de (biologische) melkveehouderij
• Vermarkten biodiversiteit
pav 2
pav 3
pav 4
pav 5
pav 6
workshopprogramma bioKennis BioVak 2010 – woensdag 20 en donderdag 21 januari
bioKennis
29BIOVAK 2010
woensdag 20 januari bioKennis paviljoen 1 – Inspirerende debatten paviljoens 2 t/m 6 - praktijkgerichte workshops
14.30 uur Dierenwelzijn (Antibioticavrij)
‘Natuurlijke weerstand’
14.30 uur • Kwaliteit en uitstraling bepalend voor succes ambach
telijke biologische kaas
• Directe verkoop, slim aanpakken
• Duurzaam ondernemen in Landbouw en Zorg
• Zelfvoorzienend in energie
• Minder en anders bemesten
pav 2
pav 3
pav 4
pav 5
pav 6
16.00 uur energie & klimaat
‘De zonnige kanten van klimaatverandering’
16.00 uur • Ins & outs van ambachtelijke biologische kaas
• Een streekmodule voor biologisch
• Biologisch ondernemerschap
• Natuur en Energie, twee vliegen in een klap
• Van bedrijfsopvolging naar bedrijfscontinuïteit
pav 2
pav 3
pav 4
pav 5
pav 6
19.00 uur markt & Keten
‘Meerwaarde met bio’
19.00 uur • Regelgeving multifunctionele landbouw
• Willem & Drees, leveren aan de supermarkt met je
‘eigen gezicht’
• Kipsignalen
• Duurzaamheid veevoer
• Lupine als vleesvervanger
pav 2
pav 3
pav 4
pav 5
pav 6
Donderdag 21 januaribioKennis paviljoen 1 – Inspirerende debatten paviljoens 2 t/m 6 - praktijkgerichte workshops
11.00 uur Biodiversiteit
‘Bioboeren leveren groene diensten’
11.00 uur • Verkopen aan de overheid
• Kok zoekt boer
• 100% biologisch voer
• Multifunctionele bodem
• Kies biobomen bij bedrijfsgebouwen en openbaar groen
pav 2
pav 3
pav 4
pav 5
pav 6
12.30 uur • Leren met Toekomst matchingsbijeenkomst pav 6
13.30 uur Innovatieve biologische sectoren
‘21 stappen naar een nieuwe stal’
Onmisbare lessen om uw idee sneller te realiseren
13.30 uur • Biologische boerenmarkt, versterk je verhaal
• Een Mooie Maaltijd, leveren aan zorginstellingen
• Precisielandbouw in uw bedrijfsvoering
• Wat merk jij op je bedrijf van klimaatverandering?
• Naar een winwin tussen boeren en natuurbeheerders
pav 2
pav 3
pav 4
pav 5
pav 6
15.00 uur robuust biologisch uitgangsmateriaal
‘Een goed begin is het halve werk’
English translation will be provided!
15.00 uur • Wat wil de klant?
• Internationale ervaringen met leveren aan scholen en
instellingen
• Verbeteren bigvitaliteit
• CO2uitstoot op de (biologische) melkveehouderij
• Vermarkten biodiversiteit
pav 2
pav 3
pav 4
pav 5
pav 6
workshopprogramma bioKennis BioVak 2010 – woensdag 20 en donderdag 21 januari
pav = paviljoen
Legenda workshops zie pagina 27
30
programmawoensdag
10.00 Ontvangst met koffie
10.30 Opening Vakgroepcongres OLV dagvoorzitter Kees van ZelderenSprekers: Femke Halsema Edith Lammerts van Bueren Martin Wiersema 12.30 Biologische lunch
14.00 Opening BioVak 2010 Pierre Wind, de bekende tvkok, zal BioVak 2010 openen onder
andere door het uitdelen van biologische appels.
Paviljoen 1 • bioKennis Dierenwelzijn (Antibioticavrij)
14.30 Debat - Natuurlijke weerstand Olv Maarten Vrolijk, Wageningen UR Livestock ResearchSprekers: Maria Groot, Rikilt, onderdeel van Wageningen UR Gerdien Kleijer, PTC+ Barneveld Jos Elderink, melkveehouder Antoine Damen, pluimveehouder Marjolein Feiken, Valacon DairyDierenwelzijn is een belangrijk maatschappelijk thema dat in de samenleving steeds meer aandacht krijgt. Diergezondheid is een essentieel aspect van dierenwelzijn. Om gezondheidsproblemen te voorkomen wordt gebruik gemaakt van antibiotica en andere medicijnen. Onnodig vinden diverse veehouders en onderzoekers. Zij vinden dat er goede alternatieven bestaan om antibiotica en medicijngebruik te reduceren of geheel te stoppen. Het gaat
DeBAtten & wOrKshOps
tijd per debat
± 1,5 uur
Foto
Wag
enin
gen
UR
bioKennis
31BIOVAK 2010
daarbij om aanpassingen in de stal, bedrijfsvoering, het voer en gebruik van plantaardige producten. Doel is om te komen tot een gezondere en meer robuuste veestapel. Veehouders en onderzoekers spreken uit eigen ervaring over alternatieven voor antibiotica en medicijnen en welke problemen ze daarbij tegenkwamen. Vanuit melkveehouderij, varkenshouderij en pluimveehouderij worden ervaringen gedeeld. Er wordt ook verbinding gemaakt met de gangbare melkveehouderij die ook bezig is met het reduceren van medicijngebruik.
energie & Klimaat
16.00 Debat - De zonnige kanten van klimaatverandering Olv Cees van Roessel, melkveehouder en voorzitter van de
Bioconnect themawerkgroep Energieverbruik en bkg-emissiesSprekers: Hans Blonk , Blonk Milieu Advies
Wijnand Sukkel , PPO, onderdeel van Wageningen UR Nico van den Broek , Vereniging van Biologische Varkenshouders
Joost van Strien, akkerbouwer Carel de Vries, CourageIn het verhaal van de klimaatverandering heeft biologische landbouw een paar sterke uitgangspunten zoals: geen kunstmest, het sluiten van kringlopen, gebruik van dierlijke mest en een weerbare bodem. Andere uitgangspunten werken jammer genoeg in tegenovergestelde richting, bijvoorbeeld: een groter ruimtebeslag per kg product en meer voer per kg product in de dierlijke sectoren. Landbouw gaat gepaard met energieverbruik en emissie van broeikasgassen. In Nederland komt ruim de helft van de uitgestoten methaan en lachgas uit de landbouw.
Biologische landbouw kan een bijdrage leveren aan een landbouw die niet meer mede veroorzaker is van klimaat verandering maar juist oplossingen biedt. In dit seminar staat centraal waar u in de praktijk mee te maken kunt krijgen als u met uw agrarisch bedrijf wilt bijdragen aan deze oplossingen. We schetsen eerst het kader: wat is de relatie tussen landbouw en klimaatverandering, waar en wanneer komt lachgas, methaan en kooldioxide vrij, wat zijn voedselkilometers en wat is klimaatneutraal. Als tweede gaan we in op aangrijpingspunten in de bedrijfsvoering: wat zijn de kansen, wat zijn de bedreigingen, hoe kan het beter? Tenslotte zullen twee ondernemers vanuit de dierlijke en plantaardige sector hun visie en ervaringen met u delen. Samen zullen we het hele klimaatverhaal in de veel grotere context van duurzame landbouw plaatsen.
woensdag 20 januari 2010DeBAtten & wOrKshOps
bioKennis
32
workshops
markt & Keten
19.00 Debat - Meerwaarde met bio Olv Peter Jens, BiologicaSprekers: André Brouwer, Task Force Marktontwikkeling Biologische Landbouw Loes van Loenen, Biologica Elvi van Wijk, LEI ,onderdeel van Wageningen UR Marijke de Jong, Dierenbescherming Machiel Reinders, LEI, onderdeel van Wageningen UR Rienk ter Braake, Stichting Demeter Duurzaam is hot en steeds meer merken doen hier iets mee. Wat betekent dit voor bio logisch? Hoe verleiden we de consument? Deze vragen zijn een uitdaging voor handel en winkeliers, maar ook voor boeren en tuinders. In dit debat is alle ruimte voor uw creatieve ideeën en inspirerende invalshoeken. In 2010 start een aantal landelijke promotiecampagnes van Biologica en Task Force MBL. Hoe pakken we dit samen op? Adoptieacties, de open dagen (Lekker naar de Boer) en een spaaractie krijgen vervolg. Iedereen kan meedoen. Maak hier kennis met de plannen.
Recent consumentonderzoek geeft interessante informatie voor het vermarkten van biologisch. Veel consumenten willen bijvoorbeeld gezond eten en associëren dat met biologisch en natuurlijk geproduceerd voedsel. Wat betekent dit voor de keten en voor boeren? Ook dierenwelzijn is belangrijk. De Dierenbescherming kwam daarom met het Beter Leven Kenmerk, om de consument te informeren over diervriendelijk consumeren. Biologisch krijgt van de Dierenbescherming 3 sterren. Maar de Dierenbescherming steunt ook niet biologische producten met 1 of 2 sterren. U hoort hoe consumenten het Beter Leven Kenmerk beleven. Wat betekent dit voor biologisch? Naast ‘gewoon biologisch’ zijn er BDproducten te koop onder het eigen Demeterkeurmerk. Stichting Demeter laat zijn licht schijnen op recent onderzoek naar de positionering van het Demeterkeurmerk. Hoe verbeter je de zichtbaarheid van Demeter; van boerderijwinkel tot natuurvoedingswinkel? Wat is de toekomst van BDlandbouw en het Demeterkeurmerk?
vervolg Paviljoen 1 • bioKennis
Foto
Bee
ldba
nk B
iolo
gica
programmawoensdag
bioKennis
33BIOVAK 2010
workshops
Paviljoen 2 • StreekproductenEen passie voor pure smaken van de streek? Kom naar ons plein voor inspiratie over directe verkoop van bijzondere biologische producten via de boerderijwin-kel, boerenmarkt, abonnementensystemen of de webwinkel. Leer meer over samenwerken met restaurants of instellingskeukens. Hoor slimme tips over het vermarkten van smaakvolle streken of bijzondere bedrijven. Geniet mee met de keuring van ambachtelijke kazen en proeverijen van bijzondere streekproducten.
14.30 Kwaliteit en uitstraling bepalend voor succes van ambachtelijke biologische kaas
Michiel Cassuto, Brandrood en Piet den Hertog, de Mekkerstee (berei ders van ambachtelijke biologische kaas) Olv Gea van der Puijl, ZuivelAdvies en
Esther Hessel, Hessel Marketing & Communicatie Zo’n 20 biologische kaasproducenten werkten aan de kwaliteits
verbetering van hun kaas en verkoopconcept en delen hun ervaringen. Welke factoren beïnvloeden de kwaliteit van ambachtelijke biologische kaas, bijvoorbeeld de optimalisatie in het gebruik van nisinezuursel of vernieuwende korstbehandelingsmethoden. Voor kaas makers, maar ook voor andere ambachtelijke producenten, interessante nieuwe verkoopconcepten.
16.00 Ins en outs van ambachtelijke biologische kaas Magda Scholte, de Stroese Dame Michiel Cassuto, melkveehouderij Brandrood Olv Esther Hessel, Hessel Marketing & Communicatie Workshop voor afnemers zoals natuurvoedingswinkeliers, maar ook
interessant voor (kaas)producenten. Magda Scholte kaasmaakster, van de Stroese Dame, één van de drie finalisten van Smaakvol 2009, en Michiel Cassuto van Brandrood gunnen u een kijkje in hun kaastobbe vol specialiteiten. Wat is onderscheidend aan de kaas? U kunt zich naar uw afnemers en klanten met een duidelijk verhaal presenteren.
Aansluitend kaaskeuring: ervaren keurmeesters keuren de ambachtelijke bio logische kazen en vertellen u over het ontstaan van verschillende smaken. Proef zelf mee!
19.00 Regelgeving Multifunctionele Landbouw Helmer Wieringa, planoloog
Maria van Boxtel, branche regelgeving, Land & Co Welke regels zijn belangrijk voor je bedrijfsvoering in verkoop van (streek)
producten, horeca en recreatie op de boerderij, zorg of agrarische kinder opvang? Hoe communiceer je met ambtenaren? Stel je eigen vragen en realiseer je multifunctionele plannen!
tijd per workshop ± 1 uur
bioKennis
34
programmawoensdag
Paviljoen 3 • Streekproducten
14.30 Directe verkoop, slim aanpakken! Carlo Peters, frambozenteler RaspberryMaxx Maria van Boxtel, Land & Co Goed verkopen vanaf de boerderij, hoe doe je dat? Slimme verkoop
technieken, logische winkelinrichting en een goed rendement: werken met plezier. Carlo Peters van RaspberryMaxx neemt je mee in het directe contact met de consument.
16.00 Een streekmodule voor biologisch? Monique van der Laan, de Beekhoeve Henk Pilat, Waddengroep Peter Jens, Biologica Suzanne van der Pijl, Skal Rene de Bruin, SPN Consumenten hebben steeds meer interesse in de herkomst van het
product. Een ´streekmodule´ kan een waardevolle aanvulling zijn op het Eko merk. Het ´erkend streekproduct´ biedt hiervoor volop aanknopingspunten en diverse biologische producten zijn al voorzien van het streekkeurmerk. Dat biedt kansen voor regiopromotie.
19.00 Willem & Drees, leveren aan de supermarkt met je ‘eigen gezicht’
Drees Peter van den Bosch en Willem Treep, eigenaren van Willem & Drees Iris van de Graaf, Van Eigen Erf Ondernemers Drees Peter van den Bosch en Willem Treep hebben
een Unilever achtergrond. Onder de merknaam Willem & Drees brengen zij sinds het voorjaar van 2009 biologische en lokale producten in een speciaal schap in de supermarkt. Met het ‘gezicht van de boer’ op de schapkaart. De afstand tussen producent en de winkel is maximaal 30 kilometer, de producten zijn zo vers mogelijk. Van de regio, voor de regio!
Paviljoen 4 • Dierhouderij & Innovatie
14.30 Duurzaam ondernemen in Landbouw en Zorg Marianne van der Heijden, ZLTO, specialist Landbouw&Zorg Een workshop over marktwerking en het belang van kwaliteit, profes
sionaliteit, ondernemerschap en samenwerking in Landbouw en Zorg. Met aandacht voor de specifieke relatie tussen biologische landbouw en zorg.
16.00 Biologisch ondernemerschap Bedrijfsnetwerk pluimvee i.s.m. Groenhorstcollege en CAH Dronten Voor een ondernemer liggen er best pittige verwachtingen over hoe
tijd per
workshop
± 1 uur
bioKennis
35BIOVAK 2010
te groeien naar een biologisch bedrijf in 2020. Hoe sta je daar tegen over, wat helpt je om ontwikkelstappen te zetten? Workshop voor pluimvee en varkenshouders.
19.00 Kipsignalen Monique Bestman, Louis Bolk Instituut Welke signalen zenden uw kippen uit?
Merkt u die wel op en zo ja: wat doet u ermee? En wat zouden uw collega’s ermee doen? Workshop in navolging van het gelijknamige boek.
Paviljoen 5 • Energie & Klimaat
14.30 Zelfvoorzienend in energie John Arink, melkveehouder: Zonneenergie en wind Chris Boomers, melkveehouder: Biologisch boeren m.e.mestvergister Praktische verhalen van ondernemers die in de praktijk werken aan
grotere zelfvoorziening in energie. In de workshop is aandacht voor zonne en windenergie, maar ook voor bioenergie.
16.00 Natuur en Energie, twee vliegen in een klap Frans Postma, boer, VB Beetsterzwaag
Frans Debets, BioEnergieNoord Henk Wanninge, Staatsbosbeheer
Natuur en cultuurgebieden moeten beheerd worden. Agrarische (bio logische) bedrijven zullen hierbij in de toekomst een steeds grotere rol spelen. Welke ‘energieproductie uit biomassa’ systemen passen hierbij, hoe moet dit georganiseerd worden en welke verdienmodellen zijn mogelijk.
19.00 Duurzaamheid veevoer Hans Blonk, Blonk Milieu Advies: Case studie varkensvlees Ruud Tijssens, CeHaVe Achim Tijkorte, ForFarmers Een varkenshouder Jaap van Deelen, pluimveehouder Uit onderzoek blijkt dat gebruik en productie van mengvoer een
grote bijdrage levert aan het klimaateffect van veehouderij, vooral bij varkens en kippen. Bij biologisch vee is daarnaast de slechtere voederconversie een reden van een relatief groot klimaateffect. Sommige bedrijven zijn in staat om (een deel van) de grondstoffen zelf te produceren. De vraag is: hoe groot is de bijdrage, wat kun je doen? Wat kunnen mengvoerbedrijven doen en wat doen zij eraan? Inleiding door Hans Blonk, daarna paneldiscussie.
Foto Wageningen UR
bioKennis
37BIOVAK 2010
Paviljoen 6 • (Bio)-diversiteit
14.30 Minder en Anders Bemesten Joost van Strien, akkerbouwer in de NoordOost Polder Sjef Staps, Louis Bolk Instituut Bij het sturen op gewasproductie en bodemvruchtbaarheid vormt
bemesting een cruciaal aspect. Het speelveld is volop in beweging. Er zijn veranderingen van mestregelgeving en aanbod van dierlijke mest en organische stof. Met welke nieuwe bemestingsstrategieën kunt u de toekomst in?
16.00 Van bedrijfsopvolging naar bedrijfscontinuïteit Helmer Wieringa, Land & Co ism de BD Vereniging Jaap van der Haar, Stichting BD grondbeheer Jozien Vos en andere biologische ondernemers In de biologische landbouw zijn bedrijven sterk met de plek verbon
den. De traditionele opvolging kan werken, maar geeft soms onvoldoende antwoord. We zoeken een nieuwe balans. Hoe organiseren ondernemers hun bedrijfscontinuïteit?
19.00 Lupine: een gezond alternatief voor boer en burger Udo Prins, Louis Bolk Instituut Lupine is een veelbelovend product om te telen en te verwerken tot
voedsel. Dit blijkt uit een driejarig onderzoek van het Louis Bolk Instituut (LBI). Samen met De Vegetarische Slager (De Korteweg BV) schetsen wij de potentie van dit nog grotendeels onbekende gewas.
Foto PPO W
ageningen UR
programmawoensdag
bioKennis
38
programmadonderdag
Paviljoen 1 • bioKennis
Biodiversiteit
11.00 Debat - Biologische boeren gaan groene diensten leveren Olv Kees van Zelderen, vice voorzitter Vakgroep Biologische
Landbouw LTO/BiologicaSprekers: Gerben Braakman, biologisch melkveehouder Bert Wagenvoort, biologisch melkveehouder Anton Stortelder, Alterra, onderdeel van Wageningen UR Henk Kloen, CLM Biologische land en tuinbouw en natuur passen goed bij elkaar. De biologische boer probeert in zijn bedrijfsvoering zo goed mogelijk gebruik te maken van natuurlijke processen, hij moet het hebben van een actief bodemleven en hij werkt vaak met een ruime vruchtwisseling. Daarom komen op bio bedrijven gemiddeld hogere natuur en landschapwaarden voor. Vanuit deze goede uitgangspositie is de Vakgroep biologische land en tuinbouw LTO/Biologica aan het kijken hoe de natuur en landschapsprestaties te verbeteren en zichtbaar te maken. Met ondernemers zijn criteria voor die prestaties ontwikkeld in de vorm van een zogenaamde natuur en landschapsnorm. Hiermee kunnen concrete groene prestaties worden gemeten en geborgd.
Zijn er mogelijkheden om deze publieke, groene en blauwe diensten te belonen? Een van de sporen is de herziening van het Gemeenschappelijke Landbouwbeleid met name voor de grondgebonden landbouw. Het verkennen van marktpartijen behoort ook tot een van de opties.
tijd per
debat
± 1,5 uur
Foto
Dic
k Bo
schl
oo
DeBAtten & wOrKshOps
bioKennis
39BIOVAK 2010
Innovatieve biologische sectoren
13.30 Debat - 21 stappen naar een nieuwe stal Onmisbare lessen om uw idee sneller te realiseren
Olv Maarten Vrolijk, Wageningen UR Livestock ResearchSprekers: Chris Borren, De Lankerenhof Anne ten Brummelhuis, Wageningen University,
Communicatie wetenschappen In de jaren negentig groeide het aantal biologische bedrijven en werd het vee in aangepaste gangbare stallen gehouden. Afgelopen jaren is het aantal nieuwe stallen sterk gegroeid. De biologische sector beseft steeds meer dat zij in het komende decennium weer een slag moeten maken in de stal met extra aandacht voor bijvoorbeeld welzijn, klimaat, milieu en imago. Deze ontwikkeling is ook nodig om zich duidelijk te kunnen blijven onderscheiden van de gangbare houderij.
Wageningen UR werkt sinds 2001 samen met veehouders, bedrijfsleven en beleidsmakers aan ontwerpen, waarbij de wensen en behoeften van ondernemer, dier, burger en milieu leidend zijn. De ontwerpen dienen als springplank naar een duurzame veehouderij. Ze zijn dus nadrukkelijk geen blauwdruk die een ondernemer één op één kan overnemen als bouwtekening. Een vertaalslag naar de eigen specifieke situatie is nodig. Tussen de fases ‘pril idee’ en ‘gerealiseerde stal’ moet dus nog veel gebeuren. Wie daar ervaring mee hebben, zijn Chris en Marjanne Borren van De Lankerenhof. Zij werden geïnspireerd door één van de ontwerpen van het project ‘Houden van Hennen’. In 2007 volgde de opening van hun nieuwe stal. Van dit proces hebben de Borrens veel geleerd en dat willen ze met u delen.
robuust biologisch uitgangsmateriaal
15.00 Debat - Een goed begin is het halve werk Olv Olga Scholten, PRI, onderdeel van Wageningen UR
Edith Lammerts van Bueren, Wageningen UR / Louis Bolk InstituutSprekers: Olga Scholten, PRI, onderdeel van Wageningen UR Bart Vosselman, De Bolster Thieu Verdonschot, biologisch akkerbouwer Merle Koomans, Estafette/Odin Jacques Vergroesen, Agrico English translation will be provided. De biologische sector wil haar kringlopen sluiten. Daarbij hoort ook het gebruik bij van biologisch uitgangsmateriaal zoals zaad en pootgoed. Nog een stap verder gaat het gebruik van biologische rassen; rassen die
Donderdag 21 januari 2010DeBAtten & wOrKshOps
bioKennis
40
programmadonderdag
door veredeling optimaal zijn aangepast aan een biologische bedrijfsvoering. Rassen die goed om kunnen gaan met een natuurlijke bemesting, die weerbaar zijn tegen ziekten en plagen en die lang bewaarbaar zijn. Robuuste rassen dus die bovendien smaakvol zijn, een goede opbrengst geven en geaccepteerd worden door de handel. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Voor de ontwikkeling van voldoende aanbod aan kwalitatief hoogstaand bio logisch uitgangsmateriaal en robuuste rassen is nog veel onderzoek en veredeling nodig. Onderzoek waarbij alle ketenpartijen betrokken worden.
Tijdens dit debat komen verschillende ketenpartijen en onderzoekers aan het woord die ieder op hun eigen manier bezig zijn met robuust biologisch uitgangsmateriaal. Zij zullen u vertellen wat hen boeit en wat de kansen en knelpunten zijn bij de ontwikkeling en het gebruik van biologische rassen voor uien, pompoenen, wortels en aardappels. Aansluitend is er tijd voor vragen en discussie. We horen dan graag wat uw visie is op biologisch uitgangsmateriaal en waar onderzoekers en veredelaars zich volgens u op moeten richten.
Paviljoen 2 • Streekproducten
Een passie voor pure smaken van de streek? Kom naar ons plein voor inspiratie over directe verkoop van bijzondere biologische producten via de boerderijwinkel, boerenmarkt, abonnementensystemen of de webwinkel. Leer meer over samenwerken met restaurants of instellingskeukens. Hoor slimme tips over het vermarkten van smaakvolle streken of bijzondere bedrijven. Geniet mee met de keuring van ambachtelijke kazen en proeverijen van bijzondere streekproducten.
11.00 Verkopen aan de overheid Olv Rene de Bruin, SPN Iris van de Graaf, Van Eigen Erf Vanaf 2010 is ‘Duurzaam inkopen’ verplicht voor overheden. Mini
maal 40% wordt ingevuld met biologische producten, aangevuld met streekproducten voorzien van het logo ´Erkend Streekproduct´. De cateraars weten de weg naar de streek nog niet zo goed te vinden. Door het aanbod te professionaliseren en te bundelen speelt u in op deze aantrekkelijke nieuwe afzetmarkt.
13.30 Biologische Boerenmarkt, versterk je verhaal! Tineke van den Berg, de Stadsboerderij Almere en marktkoopvrouw Barbara RodenburgGeertsema, visser en marktkoopvrouw Olv Maureen Schoutsen, PPOWageningen UR Arjan Dekking, PPOWageningen UR Geertje Schlaman, CBLF Sommige ondernemers verdienen goed op de Biologische Boeren
tijd per
workshop
± 1 uur
bioKennis
41BIOVAK 2010
markt. Wat is nu de kracht van deze ondernemers, wat maakt een succesvolle boerenmarkt? Marktkooplieden Tineke van den Berg en Barbara RodenburgGeertsema laten je proeven van hun succes. Hun ervaringen worden vergeleken met onderzoeksresultaten van Wageningen UR naar biologische boerenmarkten in 2009. Versterk jouw boerenmarkt!
15.00 Wat wil de klant? Annemie Lepelaars, Landjuweel de Hoeven Daniël de Jong, Wageningen UR Livestock Research Frederique Wolff Schoemaker, marktonderzoekster Motivaction Olv Geertje Schlaman, CBLF Maak kennis met de consument! Presentatie van het consumen
tenonderzoek huisverkoop: enquête onder bezoekers van de Open Dagen 2009 en onder representatief Nederland. Plus marktonderzoeksbureau Motivaction met de resultaten van het consumentenonderzoek streekproducten. Hoe bereiken we huidige en nieuwe doelgroepen? Denk mee!
Paviljoen 3 • Streekproducten
11.00 Kok zoekt boer De Meerboeren Chefkok Janathan Karpathios, restaurant Vork en Mes, Hoofdfdorp Henk venner, De Heijerhof Olv Lasca ten Kate, stichting Vriendelijke keukens. Biologica Succesvol samenwerken tussen restaurant en biologische streekpro
ducent: een hele kunst! Chefkok Jonathan Karpathios, restaurant Vork & Mes in Hoofddorp, en de Meerboeren leggen uit hoe zij samenwerken. Lasca ten Kate deelt met u de ervaringen van de ‘Lekker naar de Boer!’ restaurantactie. Henk Venner laat u meegenieten van zijn culinaire boerderijactiviteiten zoals het Boergondisch feestmaal. Aansluitend proeverij.
Foto Beeldbank Biologica
bioKennis
42
programmadonderdag
workshops
13.30 Een Mooie Maaltijd, leveren aan zorginstellingen Alex van Hootegem, akkerbouwer Koen Nouws Keij, st Maartenskliniek Phyllis den Brok, VKGE Olv Rene de Bruin, SPN Zorginstellingen en ziekenhuizen hebben steeds meer belangstelling
voor een voedzame maaltijd met biologische en lokale ingrediënten, soms met de smaak van vroeger. Leveren aan instellingen is een hele uitdaging en vereist flink wat afstemming. De eerste succesvolle voorbeelden zijn inmiddels bekend!
15.00 Internationale ervaringen met leveren aan scholen en instellingen SUSTAIN Partners Olv Iris van der Graaf, Van Eigen Erf In landen als Engeland, Frankrijk en Italië is veel ervaring met het
beleveren van scholen, ziekenhuizen en instellingen met duurzame, lokale producten. Ook zijn er voorbeelden van succesvolle campagnes om dit te stimuleren. Onze internationale partners delen hun ervaringen in de publieke sector!
Paviljoen 4 • Dierhouderij & Innovatie
11.00 100% biologisch voer Biologische Pluimveehouders Vereniging (BPV) Vereniging Biologische Varkenshouders (VBV) Denken en 100% weten zijn verschillende dingen. Wat is de stand van
zaken rond 100% biologisch voer? Welke eiwitbronnen zijn beschikbaar? Wat is de haalbaarheid? Denk mee en weet meer.
tijd per
workshop
± 1 uur
Foto
Mar
ry v
an d
en T
op
bioKennis
43BIOVAK 2010
workshops
13.30 Precisielandbouw in uw bedrijfsvoering Geert Hermans, ZLTO ZLTO geeft een impressie van de toekomstmogelijkheden met preci
sielandbouw. De workshop laat voorbeelden zien in de plantaardige en dierlijke sectoren. Denk hierbij aan meer nachtrust voor de ondernemer dankzij beregening via regenhaspels met aansturing door satellietbeelden, het tot op 5 mm van de plant schoffelen en robotisering van de appeloogst. ZLTO stimuleert komende jaren precisielandbouw technieken en ontwikkelingen voor haar leden.
15.00 Verbeteren bigvitaliteit Andries van de Bogert, biologische varkenshouder Herman Vermeer, Wageningen UR Livestock research Bigvitaliteit staat hoog op de agenda, mede door de aandacht van
landelijke pers afgelopen jaar. Waar liggen oplossingen? Via huisvesting, voedingsmaatregelen, fokkerij of veranderen arbeidsorganisatie? Uitwisseling van praktijk en onderzoekskennis en ervaring staat in deze workshop centraal.
Paviljoen 5 • Energie & Klimaat
11.00 Multifunctionele bodem Peter Prins, LTO Noord, projectleider klimaat en energie Max van Tilburg, akkerbouwer De bodem is een bron en opslagplaats van broeikasgassen. Boven
dien speelt het een rol in de weerbaarheid tegen klimaatverandering (organische stof).
13.30 Wat merk jij op je bedrijf van klimaatverandering? Sara Mulder, Wageningen University milieusysteemanalyse Inventarisatie van wat de boeren en tuinders zien op hun eigen be
drijf. Tot slot Sara Mulder van de leerstoelgroep Milieusysteemanalyse Wageningen UR over wat ze zouden kunnen zien aan veranderingen.
15.00 CO2-uitstoot op de (biologische) melkveehouderij Frank Verhoeven, Praktijkverhaal: Duurzaam Boer Blijven John Horrevorts, Praktijkcentrum Sterksel Workshop in het verlengde van het seminar ‘De zonnige kanten van
klimaatverandering’. Praktijkvoorbeelden van (biologische) bedrijven die uitstoot reduceren. Hoe kunnen de cijfers vergeleken worden? Welke maatregelen zijn effectief en hoe kunnen die betaald worden. Is een vrijwillige CO2 uitruil tussen privaat en publiek te realiseren en zo ja hoe doe je dat?
Advertentie
Green Organics B.V. is een internationaal opererende groot handelsonderneming in biologische AGF. In een ‘gezonde’ markt, houden wij ons bezig met de im- & export van verse- en industriële biologische Groenten, Fruit & Aardappelen. U zoekt: - Betrouwbaarheid - Markt en Product Kennis - Advies en Deskundigheid - Planning en Begeleiding, zowel Logistiek als Administratief - een verrassende Marktbenadering,
Dan is Green Organics uw partner in de biologische markt. Green Organics levert maatwerk èn zekerheid in de afzet van uw biologisch product en is dè sleutel naar de markt.
Green Organics B.V.QUALITY IN LIFE
De Kromme Rijn 1 8253 RG Dronten Telefoon : 0321-38 53 40 Fax : 0321-38 53 41 E-mail : [email protected]
G.O. ➨ Meer dan handel alleen!Bel voor meer informatie 0321-38 53 40
www.greenorganics.nl
Uw partner in Biologische Aardappelen, Groenten & Fruit
45BIOVAK 2010
Paviljoen 6 • (Bio)-diversiteit
11.00 Kies biobomen bij bedrijfsgebouwen en openbaar groen Bedrijfsnetwerk Biologische boomkwekerijproducten Biologische rozenkwekerij De Bierkreek Bij een biologische bedrijfsvoering passen biologisch gekweekte
bomen en struiken! Een biologisch gekweekte boom komt vrij van chemicaliën in uw schone grond. In de workshop wordt duidelijk wat de mogelijkheden en voordelen van biologische bomen zijn. Ook komt de invloed van biologische bomen op de biodiversiteit aan de orde. Kom en laat u inspireren!
12.30 De matchingsbijeenkomst van Leren met Toekomst Jorieke Potters, Wageningen UR Leren met toekomst is leren in het biologische kennisnetwerk. On
dernemers, onderzoek en onderwijs werken samen aan boeiende praktijkopdrachten. In deze matchingsbijeenkomst ontmoet u elkaar! Onderzoeksvragen worden aangeboden aan het onderwijs. Komt u ook matchen?
13.30 Naar een win-win tussen boeren en natuurbeheerders Jan van den Broek, vleesveehouder ’t Schop en
medewerker Staatsbosbeheer Brabant Paul Wagenaar, melkveehouder de Appelhoek Nathan Krab, Staatsbosbeheer NoordHolland In verschillende gebieden zijn praktische en inspirerende voorbeel
den van samenwerking tussen terreinbeherende organisaties en biologische boeren, zoals NoordHolland en NoordBrabant. Terreinbeheerders en ondernemers vertellen over een haalbare verbinding tussen natuurdoelen en agrarische doelen: een winwin situatie!
15.00 Vermarkten biodiversiteit Henk de Lange, melkveehouder en VechtdalProducten Henk Kloen en Rita Joldersma, CLM ‘Echt Overijssel!’ werkt, via een plus op de prijs van VechtdalProducten,
samen aan het vermarkten van de toegevoegde waarde van biodiversiteit. Ecologische leefsystemen beïnvloeden bedrijf en omgeving. Hoe verder met het ontwikkelen en vermarkten van biodiversiteit?
Foto Wageningen U
R
programmadonderdag
46exposanten
NU D19 outlet
l
300 293215 216 218 220
299 294 223
298 295 222
297 296 214 217 219 221
239 240 241 232195 204 203 202
238 233196 201
237 234197 200 236 235
198 199
263 264 265 266
262 267
258261 260 259
INGANG
NU D13 outlet
DIEZEHAL
HORECA-TERRAS
KLIMAAT & ENERGIE PLEIN
STREEKPLEIN
VEREDELINGS-PLEIN
PAVILJOEN 1
Muziekpodium
PAVIL-JOEN 4
PAVIL-JOEN 5
PAVIL-JOEN 8
PAVIL-JOEN 6
323
317
312
320
308309
306
304
185 187305
189
178
177
184
183
182
102
307292
332
327 329
328
324
325
333337
338
339
340
282 283
341 342281 279
343
345
346
344
278
212280
281209
318316
322321
331330
188179
188 A181
334
335
180
186
311
310
319
320
326
206205
210
211
213
277
207
208
170
165 164
166 163
167 162
168 161
114 116
348
351363
352
349
276
118 121 123 125 128
127124122120
117105113113107104101
103105
176 175
194
174
173
108
172 169
112110
193
171
106 111119 126 129
153160
347 354356 359
358
355 357 362 367
366
275
361360
365
363
273
364
374
370
371
226
368369
271272
229
230
231 A
131 A
130 A
131 B
132 A
231
152
225224
Stand-nrs 130 t/m 149
Stand-nrs 284 t/m 291 Stand-nrs
214 t/m 223
Stand-nrs 232-241
Stand-nrs 258-267
Stand-nrs 195-204
Stand-nrs 293 t/m300
Standnrs 154 t/m159
224228
244
247
249
251
242
254
269268
257256
253
25525
2
243
245
246
248
250
252
353336
ICEM Informatie
PAVIL-JOEN 2
PAVIL-JOEN 3
PAVIL-JOEN 7
315314313
301302303
190191192
plAttegrOnD
47BIOVAK 2010
NU D19 outlet
l
300 293215 216 218 220
299 294 223
298 295 222
297 296 214 217 219 221
239 240 241 232195 204 203 202
238 233196 201
237 234197 200 236 235
198 199
263 264 265 266
262 267
258261 260 259
INGANG
NU D13 outlet
DIEZEHAL
HORECA-TERRAS
KLIMAAT & ENERGIE PLEIN
STREEKPLEIN
VEREDELINGS-PLEIN
PAVILJOEN 1
Muziekpodium
PAVIL-JOEN 4
PAVIL-JOEN 5
PAVIL-JOEN 8
PAVIL-JOEN 6
323
317
312
320
308309
306
304
185 187305
189
178
177
184
183
182
102
307292
332
327 329
328
324
325
333337
338
339
340
282 283
341 342281 279
343
345
346
344
278
212280
281209
318316
322321
331330
188179
188 A181
334
335
180
186
311
310
319
320
326
206205
210
211
213
277
207
208
170
165 164
166 163
167 162
168 161
114 116
348
351363
352
349
276
118 121 123 125 128
127124122120
117105113113107104101
103105
176 175
194
174
173
108
172 169
112110
193
171
106 111119 126 129
153160
347 354356 359
358
355 357 362 367
366
275
361360
365
363
273
364
374
370
371
226
368369
271272
229
230
231 A
131 A
130 A
131 B
132 A
231
152
225224
Stand-nrs 130 t/m 149
Stand-nrs 284 t/m 291 Stand-nrs
214 t/m 223
Stand-nrs 232-241
Stand-nrs 258-267
Stand-nrs 195-204
Stand-nrs 293 t/m300
Standnrs 154 t/m159
224228
244
247
249
251
242
254
269268
257256
253
25525
2
243
245
246
248
250
252
353336
ICEM Informatie
PAVIL-JOEN 2
PAVIL-JOEN 3
PAVIL-JOEN 7
315314313
301302303
190191192
Klimaat- & Energieplein Horeca-terras
Veredelingsplein Podium
Streekplein
1-bioKennis (zie pag 30/38) 5-Energie & Klimaat (zie pag 35/43)
2-Streekproducten (zie pag 33/40) 6-(Bio)-diversiteit (zie pag 37/45)
3-Streekproducten (zie pag 34/41) 7-Extra workshops (zie pag 18)
4-Dierhouderij & Innovatie (zie pag 34/42) 8-Yogi Tea Lounge (zie pag 21)
pleInen
pAVIljOens
Icem - informatie (stand 101)
(stand 226)
(stand 323)
(stand 371)
(stand 333)
LTO (stand 307)
(stand 174)
(stand 307)
bioKennis
Ekoland
Ministerie van LNV
Louis Bolk Instituut
Provincie Overijssel Biologica
48exposanten
AB Oost249
Postbus 77218 NB ALMEN09009896 [email protected]
Ac loogman en zn BV353
Jan van Galenstraat 41051 KM AMSTERDAM020 682 35 [email protected]
Agrico275
Duit 158305 BB EMMELOORD0527 [email protected]
Agrifirm276
Postbus 10337940 KA MEPPEL0522 268 911 [email protected] biologisch ondernemer produceert u samen met Agrifirm ‘het beste van het land’. Innovatieve producten en veel kennis op het gebied van biologische landbouw dragen bij aan uw succes.
Agro Bio connection204
Mandeveld 92151 JD NIEUW VENNEP06 8191 6363info@abio.orgwww.abio.org
Agro Invent231
Prof. Brandsmaweg 138308 RT NAGELE0527 65 25 25 info@agroinvent.nlwww.agroinvent.nl
Agrodust167
Zuidermiddenweg 158309 RG TOLLEBEEK0527 271 [email protected]
Agro-nrg BV318
Postbus 1057630 AC OOTMARSUM0541 29 55 99info@agronrg.nlwww.agronrg.nl
Amigos International265
Agro Businesspark 526708 MD WAGENINGEN0317 479 794info@amigosinternational.orgwww.amigosinternational.org
AOc De groene welle327
Postbus 5528000 AN ZWOLLE038 467 11 [email protected]
Armad241
Florijn 95283 PS BOxTEL0411 67 55 [email protected]
Arnica Kwekerij356
De Weiden 297991 BG DWINGELOO0521[email protected]/
expOsAnten - OVerzIcht
49BIOVAK 2010
AVc ‘De eendracht’207
Lichtmisweg 77954 PL ROUVEEN Coöp.“DE EENDRACHT“ U.A.
0522 291 225 [email protected]
B en s268
Matusstraat 1753151 PE HOEK VAN HOLLAND
BD Vereniging118
Wisentweg 125251 PC DRONTEN0321[email protected]
BD-totaal175
Lichtschip 313991 CP HOUTEN030 287 14 45info@bdtotaal.nlwww.bdtotaal.nl
Bejo zaden344
Postbus 501749 ZH WARMENHUIZEN0226 396 [email protected]
Betuws wijndomein155
Burensewal 54117 GC ERICHEM0344 57 27 [email protected]
Bio core366
Postbus 2938200 AG LELYSTAD0320 290 [email protected]
expOsAnten - OVerzIchtBio crodico, Ijsseldalmeel
144Holtweg 4,7384 AG WILP0571 [email protected] www.ijsseldalpuurlekkerder.nl
Bio Organic325
IABC 51944814 RA BREDA0475 520 [email protected]
Bio total BV112
Kitmanstraat 201812 PM ALKMAAR0345 610 137
Biobackstube Ahaus gmbh166
Fleehook 53D48683 AHAUSDuitsland0049 1705 5415 [email protected]
BioDivers zaden348
Jan Tinbergenstraat 2582811 DZ REEUWIJK0182 304 [email protected]
BioFlora335
Volgerweg 241462 HP MIDDENBEEMSTER06 5335 3765www.biofloraflowers.nl
Biofruit283
Boudewijnlaan 128251 RT DRONTEN0321 312 [email protected]
50exposanten
Bio-kultura258
Ravellaan 493533 JH UTRECHTinfo@biokultura.nlwww.biokultura.nl
bioKennis226
Postbus 4096700 AK WAGENINGEN0317 482 515 www.biokennis.nl
Biologica307
Postbus 120483501 AA UTRECHT030 233 99 [email protected]
Biologisch geschenkpakket170
Middelgronden 1201274 BT HUIZEN035 683 33 [email protected] Biologisch geschenkpakketSpecialist in Kerstpakketten en duurzame Relatiegeschenken
Biologische schapenboerderij De zeekraal
135De Zeekraal 17a8897 HW TERSCHELLING0562 [email protected]
Bionade/twofood211
Steenhoffstraat 53764 BH SOEST035 609 [email protected]
Biosano362
Carolinalei 6B2930 BRASSCHAATBelgië+32 3664 [email protected] Groothandel van biologische voedings waren, wijnen, sterke dranken en biodynamisch zaadgoed
Biostar228
Maasdijk 1962691 NZ SGRAVESANDE06 5319 [email protected]
Biozorg164
Industriestraat 507482 Ex HAAKSBERGEN053 711 24 [email protected]
Bonna terra / hzpc357
Postbus 888500 AB JOURE0513 489 [email protected]
Bonvita287
Newtonstraat 74004 KD TIEL0344 [email protected]
Bos Benelux BV319
Postbus 1017 3300 BA DORDRECHT078 6520101 [email protected]
51BIOVAK 2010
Bouillon magazine202
Iepenlaan 553723 xE BILTHOVEN030 [email protected]
Brandrood Boerenkaas134
Kernhemseweg 66718 ZB EDE [email protected] www.brandroodkaas.nl
Brimapack178
Postbus 387080 AA GENDRINGEN0315 640 731www.brimapack.com
Broederij ter heerdt181
Kamphuizerweg 116905 BN ZEVENAAR0316 247 [email protected]
Bron’s Bodemexploratie338
Oude Arnhemseweg 2857361 TV WOESTE HOEVE055 506 [email protected]
Buchholz International BV332
Molenmakershoek 717328 JK APELDOORN055 543 17 [email protected]
Buizer Advies354
de Welle 488939 AT LEEUWARDEN058 299 05 [email protected]
Buizer Advies
Duurzame landbouw en energieHoogwaardig advies en projectmanagement voor ondernemers in alle sectoren
c.V. de Vijfsprong208
Overweg 37251 JS VORDEN0575 55 33 66 [email protected] www.urticadevijfsprong.nlTransparant en betrouwbaarEen handelsbedrijf in bd en biologische aardappelen, groente en fruit
centrum Biologische landbouw Flevoland
champagne Fleury217
43 Grande Rue10 250 COURTERONFrankrijkinfo@champagnefleury.frwww.champagnefleury.fr
chevalait 216
La Moisière61 500 NEUVILLE PRES SEES [email protected]
cogas Installatiegroep312
Penning 68305 BH EMMELOORD0527 697 [email protected]
colibri easy sante 219
7, rue Dispan94240 L’HAY LES [email protected]
control union certifications342
Meeuwenlaan 468011 BZ ZWOLLE038 42 60 [email protected]
52exposanten
coöperatie nautilus229
Havenweg 11 C8251 KB DRONTEN0321 32 80 [email protected]
corncandies286
Postbus 2401850 AE HEILOO072533 [email protected]
covelt123
Korendijk 135704 RD HELMOND0492 533 [email protected]
cz-rouveenkaasspecialiteiten & Bastiaansen Bio Kaas
114Aardstraat 315124 RW MOLENSCHOT0161 432 357info@bastiaansenbio.comwww.bastiaansenbio.com/
Damhert BV169
Marconistraat 21 B3771 AM BARNEVELD0032 475 4994 [email protected]
Dcm nederland BV355
Valkenburgseweg 62 a2223 KE KATWIJK071 401 88 [email protected]
De Bolster358
Oude Oenerweg 138161 PL EPE0578 621 [email protected]
De Dageraad bv hodn Aurora257
Vensestraat 476599 AN VENZELDERHEIDE0485 513 055info@aurorakaas.com www.aurorakaas.com
De eng BV293
Postbus 1833970 AD DRIEBERGEN RIJSENBURG0343 554 819.info@deeng.nlwww.deeng.nl
De goede Vissers140
De groene geit224
Biezenmortelstraat 345074 RJ BIEZENMORTEL0411 645 [email protected]
De groene weg104
De Sliem 17141 JE GROENLO06 5198 7589 [email protected]
De halm288
Postbus 35473 ZG HEESWIJK0413 29 30 [email protected]
De mèkkerstee148
Hofdijksweg 343253 KB OUDDORP0187[email protected]
53BIOVAK 2010
De nieuwe Band103
Noordenringweg 129363 TC MARUM0594 645 [email protected]
De ridder weegschalen & Kasregisters bv
277Molenstraat 214175 CA HAAFTEN0418 591 [email protected]
De traay160
Platinastraat 508211 AR LELYSTAD0320 282 [email protected]
De wageningse Berg154
Ribeslaan 26706 CG WAGENINGEN0317 420241info@wijngaardwageningseberg.nlwww.wijngaardwageningseberg.nl
De waterplantenspecialist358
De zaai-ster185
Stevinstraat 1 9351 VK LEEK0594 515 578sander@zaaister.nlwww.zaaister.nl
Deli petit239
Fred van de Palshof 123911 LB RHENEN0317 615 [email protected]
Demeter Felderzeugnisse gmbh126
Neue Bergstrasse 1364665 ALSBACHDuitsland0049 6257 9340 [email protected]
Digi nederland331
Impuls 73 751446 WC PURMEREND0299 405 [email protected]
Distilleerderij rutte & zn.254
Vriesestraat 1303311 NS DORDRECHT078 613 44 [email protected]
DlV Dier369
Postbus 5115400 AM UDENrundveeadvies.nl/Home/DLV+Dier+Groep+BVwww.rundveeadvies.nl
DlV plant368
Postbus 70016700 CA WAGENINGEN06 2042 [email protected]
Do-It340
Pr. Hendrikweg 193771 AK BARNEVELD0313 429 [email protected]
Doll en zo259
Postbus 253930 EA WOUDENBERG06 4975 [email protected]
54exposanten
Dubomat310
Euvelgunnerweg 399723 CV GRONINGEN050 549 [email protected]
e.t.s. Food BV267
Postbus 3282160 AH LISSE0252 421 [email protected]
eco Fields177
Barneveldseweg 1243771 RP BARNEVELD031 [email protected]
eco mission308
Zeevaertweg 671212 EE HILVERSUM06 4960 2515eco[email protected]
ecostream321
Kanaalweg 15g3526 KL UTRECHT030 – 300 24 00 [email protected]
ecostyle Animal care BV181A
Postbus 28426 ZM APPELSCHA0516 567 760 [email protected]
ecover107
Industrieweg 32390 MALLEBelgië0032 3320 [email protected]
eillert BV125
Postbus 507100 AB WINTERSWIJK0543 490 [email protected]
eKO 1000341
Groeninx van Zoelenstraat 114401 KB YERSEKE06 2086 [email protected]
eko holland212
Gijbelandsedijk 22974 VC BRANDWIJK0184 641 300info@ekoholland.nlwww.ekoholland.nl
EKOLAND174
Uitgeverij van Westering bvPostbus 163740 AA BAARN035 54 232 [email protected]ét vakblad voor de hele biologische keten!
ekopart, Kees water Advies300
Westerkerkweg 811606 BB VENHUIZEN06 2651 [email protected]
el sauco237
Postbus 2316700 AE WAGENINGEN06 2831 [email protected]
55BIOVAK 2010
eljap Delicatessen268
Koperslager 162631 RK NOOTDORP015 361 [email protected]
em Agriton BV328
Industriestraat 168391 AG NOORDWOLDE0561 433 [email protected] EM Agriton bv is producent van EM: Effectieve Microorganismenen leverancier van natuurlijke bodemverbeteraars
eneco new energy322
Rochussenstraat 2003015 EK ROTTERDAM088 8953 [email protected] Eneco is markleider in ZonPV, levertturnkey systemen en investeert in zon nepanelen op grote daken van derden
ennik Yacht en meubel Visserijweg 244486 Cx COLIJNSPLAAT0113 695 [email protected]
essenciagua223
Route de Puech Mignon82 250 [email protected]
esta179
0594 645 300info@estabiologisch.nlwww.estabiologisch.nl
estafette - Odin171
De Panoven 134191 GV GELDERMALSEN0345 577 133 [email protected] Odin Groothandel met vers & dkw,Odin Abonnementen & Webwinkel enEstafette de biologische eetwinkel
euro grass348
Zelder 16599 EG VENZELDERHEIDE0485 550 610 [email protected]/
Fakkert Biologische Voeders BV116
Zwolseweg 878055 PC HEINO0529 401 [email protected]
ileane 214
17 rue de la Défense92130 ISSY LES [email protected]
Floris recycled stationary BV293
Industriepark Vliedberg 245251 RG VLIJMEN073 656 [email protected]
For Farmers349
Kwinsweerd 127241 CW LOCHEM0573 288 [email protected]
56exposanten
Forest green consult128
Stuyvesanthof 66828 RD ARNHEM026 351 [email protected]
Frato holland130A
Postbus 2406500 AE NIJMEGEN024 64 111 [email protected]
Freja Food n.v. 362
Interleuvenlaan 62, 3001 HEVERLEE België+32 (0) 1639 7820 [email protected]
Frieslandcampina nederland BV152
Postbus 20855300 CB ZALTBOMMEL0418 571 555 [email protected]
Frugi VentaVergadering
Bezuidenhoutseweg 822594 Ax DEN HAAG070 335 [email protected]
Fruitkwekerij Vermeulen206
Prof. Zuurlaan 228256 PE BIDDINGHUIZEN0321 331 [email protected]
Fz Organic Food330
Oppers 588471 ZM WOLVEGA0561 611 [email protected]
ganda ham corma nV161
Haerhoutstraat 2109070 DESTELBERGENBelgië+ 32 9 353 74 10 www.ganda.be
gea van der puijl zuivelAdvies148
Mr. Beelpark 346716 EW EDE [email protected] www.zuiveladvies.nl
gebr. ezendam bv273
Oonksweg 357622 AW BORNE074[email protected]
geitenboerderij hansketien, geitenvlees
139Steendervalsweg 379436 PL MANTINGE0593 [email protected]
geitenboerderij ridammerhoeve138
Nieuwe Meerlaan 41182 DB AMSTELVEEN020 [email protected]
gelreko186
Postbus 1946940 AB DIDAM0543 565 543
gezond en wel bv115
Luttekestraat 218012 LP ZWOLLE038 421 51 96info.gezondheidswinkel.nlwww.gezondheidswinkel.nl
57BIOVAK 2010
goedsap269
IJsseldijk 18194 LA VEESSE0578 63 11 [email protected]
goodtaste264
Saxenburgerweg 52061 BE BLOEMENDAAL06 5757 5405 [email protected]
greenchoice311
Pieter de Hooghweg 1113024 BG ROTTERDAM010 478 23 [email protected]
greenpeace68
Postbus 39461001 AS AMSTERDAM06 2900 11 [email protected]
grow group BV278
Geestweg 146 A2671 MC NAALDWIJK0174 636 [email protected]
gulpener BrouwerijSponsor
Rijksweg 166271 AE GULPEN043[email protected]
heel natuurlijk hattem165
Waalstraat 818052 AD HATTEM038 444 [email protected]
heerlijkheid mariënwaerdt129
t Klooster 54153 RC BEESD0345 680 434 [email protected]. Ambachtelijke kaas, jam en chutneys! Eigen oogsten worden verwerkt in koekjes, sappen en broodbakmixen
heilige Koe241
Lange Nering 98302 EH EMMELOORD0527 612 [email protected]
hempflax marketing210
Postbus 1429665 ZP OUDE PEKELA0597 615 [email protected]
hessel marketing & communicatie
147Achterstraat 54064 EH VARIK 0344[email protected]
hOAF Infrared technology118
Münsterstraat 14 7575 ED OLDENZAAL054 1530 [email protected]
holland solar309
Korte Elizabethstraat 6 3511 JG [email protected]
58exposanten
hoogpak BV172
De Bolder 559206 AP DRACHTEN0512 523 [email protected]
horizon natuurvoeding290
Postbus 773400 AB IJSSELSTEIN030[email protected]
hortica Organics252
Handelsweg 21619 BJ ANDIJK0228 591 451 [email protected] en betrouwbaarEen handelsbedrijf in biologische biologischdynamische aardappelen,groente en fruit
hotcare310
Harderwijkerweg 3588077 RK HULSHORST0341[email protected]/
hubertushof wijn252
Venrayseweg 1515961 NS HORSTinfo@hubertushofwijn.nlwww.hubertushofwijn.nl
Icem BV101
sGravenweg 442911 CG NIEUWERKERK A/D IJSSEL0180 314 [email protected] ICEM, specialist in de organisatie van vakbeurzen met oog voor detail
Ijsboerderij sonneclaer253
Fluitenbergseweg 947931 TC FLUITENBERG0528 251 [email protected]
jacklyn’s236
het Zwanevlot 2277206 CM ZUTPHEN06 5097 [email protected]
jaillance218
La Cave de Die Jaillance Avenue de la Clairette BP 7926150 [email protected]
jaski Automaten BV225
Nijverheidsweg 173771 ME BARNEVELD0342 425 320info@jaskiautomaten.nlwww.jaskiautomaten.nl
jessenhofke209
Jessenhofstraat 83511 HASSELTBelgië+32 (0) 11 25 56 [email protected]
joannesmolen289
Hulsbos 35431 NZ CUIJK0485 [email protected]
jus195
Jan Luykenstraat 343141 BN MAASSLUIS06 2297 [email protected]
59BIOVAK 2010
jus de pommes127
Broekweg 403253 xB OUDDORP0187 602 [email protected]
K.A. havelaar & zn. BV105
Nijverheidsstraat 102751 GR MOERKAPELLE079 593 [email protected] HAK schoffel en aanaardmachinesalles voor de mechanische onkruidbestrijding. Uw land onkruidvrij! HAK
Kaasboerderij ravenswaard125
Kooistraat 36654 KH AFFERDEN (GLD)0487 51 23 [email protected]
Kasteelhoeve puth, spelt142
Steinweg 2 6367 GM VOERENDAAL045 [email protected]
Kees rolsma bio-ecologisch schildersbedrijf
306Oude Boekeloseweg 117553 DS HENGELO06 53 16 86 [email protected]
Kocken, speciale groentechniek343
Stevensstraat 605843 AC WESTERBEEK0485 381 [email protected]
Koenders juridisch Adviesbureau280
Postbus 103816000 GJ WEERT0495 586 977mail@ koendersjuridischadviesbureau.nlwww. koendersjuridischadviesbureau.nl
Koksgilde nederland172
Postbus 3866710 BJ EDEwww.koksgilde.nlwww.koksgilde.nl
Koole & liebrechts BV337
Nieuwe Wetering 298144 RA HEINO0572394778info@kooleliebregts.comwww.kooleliebregts.com
Koppert Biological systems 188
Veilingweg 142651 BE BERKEL EN RODENRIJS 010 514 0444 [email protected] Ruim 40 jaar levert Koppert duurzame oplossingen voor telers: biologische bestrijding van ziekten en plagen en bestuiving met hommels. Onze meerwaarde: schoon en veilig telen voor een gezonde toekomst
Kraak-Vers187
Postbus 407600 AA ALMELO06 1003 5936 [email protected]Vers is dé leverancier voor dagelijks vers gesneden Biologische vleeswaren en kaas.Proef en overtuig uzelf!
60exposanten
Kwekkeboom, royaan BV189
Postbus 2413960 BE WIJK BIJ DUURSTEDE0343 596 [email protected]
land & co130
Postbus 1796700 AD WAGENINGEN0317 350700 [email protected]
landbouw service ens106
Bosrand 108307 AG ENS0527 251 040
landbouwe143
Nachtegaallaan 37475 DE MARKELO0547 [email protected]
lavera werkt natuurlijk180
0594[email protected]://www.lavera.nl/
livestock research274
Postbus 4096700 AK [email protected]/NL
louis Bolk Instituut371
Hoofdstraat 243872 LA DRIEBERGEN0343 [email protected]
loverendale119
Kruisstraat 347205 BJ ZUTPHEN0575 545 [email protected]
ltO nederland307
Postbus 6492003 RP HAARLEM070338 27 [email protected]
lütkemeyer113
Gartenstrasse 13D33397 RIETBERGDuitsland0049 5244 903 [email protected]
maatschap papillon313
Veenweg 18428 RM FOCHTELOO0516588425info@fijnomtezijn.nlwww.fijnomtezijn.nl
mansa220
31 Rue Humbert II38000 GRENOBLE [email protected]
mechanisatiebedrijf nanne Kooiman
178Handelsweg 101619 BJ ANDIJK0228 592 [email protected]
megaman spaarlampen326
Ambachtsmark 91305 EA ALMERE085 27 33 [email protected]
61BIOVAK 2010
melkschapen en zorgboerderij Dikhoeve
149Dorpsweg 1151028 BM [email protected]
ministerie van lnV323
Postbus 204012500 EK DEN [email protected]
mol Agrocom203 204
Energiebaan 153255 SB OUDE TONGE06 1045 [email protected]
nAjK115
Postbus 8163500 AV UTRECHT0302769869www.najk.nlwww.najk.nl
natudis BV110
Postbus 3763840 AJ HARDERWIJK0341 464 211 [email protected] merkenleverancier en distributeur van natuurvoeding en reformproducten. www.natudis.nl
natureko334
Coenecoop 6652741 PV WADDINxVEEN06 2221 7155 [email protected]
naturelle163
Postbus 792990 AB BARENDRECHT0180 648 [email protected]
naturinov271 272
Rue pré Colin 36120 JAMIOULxBelgië0032 7121 3730info@naturinov.comwww.naturinov.com
natuurwinkel108
zie pag 2advertentie0341 565150 info@denatuurwinkel.comwww.denatuurwinkel.comfranchiseorganisatie (met 60 winkels de grootste en snelst groeiende natuurvoedingsketen in NL)
naus Kisten & pallets BV111
Espelerweg 508311 PP ESPEL0527 651 [email protected]
nederlandse Aardappel Organisatie
VergaderingPostbus 841022508 AC DEN HAAG070 358 93 [email protected]
netwerk Biologische Infocentra (BIc)
146Bronsweg 228222 RB LELYSTAD0320 281 [email protected] www.biologischnetwerk.nl
62exposanten
netwerk Vitale landbouw & Voedsel
266De Verbinding 51741 DB SCHAGEN0224 56 11 [email protected]
nickerson zwaan346
P.O. Box 284920 AA MADE+31 (0) 162 690 900info@nickersonzwaan.comwww.nickersonzwaan.com
novap handelsmaatschappij BV162
Rijksweg 846662 KH ELST0481 378 [email protected]
nV guldenboot182
Markt 59, Bus 5B1745 OPWIJKBelgië+32 52 [email protected]
Ode316
Postbus 750, 3500 AT [email protected]
Oldehoofster Kaasboerderij137
Electraweg 39883 TB OLDEHOVE0594 502 547 info@oldehoofsterkaasboerderij.nlwww.oldehoofsterkaasboerderij.nl
p.r.p. Benelux bvba298
Koggestraat 348251 EA DRONTEN
pasta stelle245
Ambacht Mark 671355 EE ALMERE036 540 3928
philibert savours 221
Le Jouvancy1290 PONT DE [email protected]
pieksman wijnimport255
Eline Verestraat 211183 Kx AMSTELVEEN020 645 82 [email protected]
pietro e calore320
Everingseweg 24436 AA OUDELANDE0113 548 [email protected]
piramide285
Turbinestraat 123903 LW VEENENDAAL0318543288 [email protected]
plant health care153
Postbus 20305260 CA VUGHT073 656 26 95 [email protected]
plantenkwekerij jongerius houten bv
352Utrechtseweg 19a3992 LM HOUTEN06 5189 [email protected]
63BIOVAK 2010
porcs qualite Ardenne scrl244
Avenue de Norvège, 14B4960 MALMEDYBelgië+32 (0) 2 421 82 11 [email protected]
proefboerderij Aver heino336
Lemelerveldseweg 328141 PV HEINOwww.averheino.nl
proViande281
Steenkamp 19461 VC GIETEN06 2774 [email protected]
provincie Overijssel333
Postbus 10078,8000 GB [email protected]
pure graze Agro management Advies
120Roggestraat 697683 AG DEN HAM0546 624 [email protected]
rabo groen Bank BVSponsor
Postbus 171003500 HG UTRECHT030 216 66 71www.rabobank.nl
raspberry maxx124
Steenoven 285768 PK MEIJEL077 466 92 09info@raspberrymaxx.nlwww.raspberrymaxx.nl
raviole215
44, Avenue des Allobroges Z.I.BP 27726106 ROMANS [email protected]
remia cV279
Dolderseweg 1073734 ZG DEN DOLDER030 229 77 [email protected]
reudink Biologische Voeders161
Postbus 15830 MA BOxMEER06 535 76 542 [email protected]
rijk zwaan nederland367
Postbus 402678 ZG DE LIER0174 532 [email protected]
rinagro BV300
Buren 48756 JP PIAAM0515 232 [email protected]
robuuste rassen351
Hoofdstraat 243972 LA DRIEBERGEN
sabor puro263 264
Jekerweg 616212 GA MAASTRICHT043[email protected]
64exposanten
sBg Innovatie183
Hoornseweg 221775 RB MIDDENMEER0227 503 [email protected]
scarey man304
Smokstraat 24891 ZK RIJSBERGEN06 5135 [email protected]
scheria247
Stompwijkseweg 662266 GH STOMPWIJK070 327 [email protected] Uw kip, kalkoen en wildspecialist3 sterren van de dierenbeschermingHollands biologisch Polderhoen
schulp Vruchtensappen BV127
Zandpad 763621 NG BREUKELEN0346 26 39 [email protected]
skal205
Postbus 3848000 AJ ZWOLLE038 426 81 [email protected]
slow Food zwolle190 191 192
smilefruit282
Boudewijnlaan 128251 RT DRONTEN0322 312 [email protected]
spaanse wijn238
Govert Flinckstraat 188c1073 CB AMSTERDAM020 670 96 [email protected]
spontin168
Rue des Rivieres 30B5530 SPONTIN (YVOIR)België06 2391 [email protected]
steketee301
Postbus 63243 ZG STAD AAN ‘T HARINGVLIET0187 616 [email protected]/home
stichting Agrikos127
Hobbemalaan 493723 EP BILTHOVEN030 225 75 05 [email protected] voorziektepreventie, kwaliteit, opbrengstTe bestellen op www.agrikos.nl
stichting Bio meerwaarde Kip176
Hoofdstraat 1396944 WJ EDERVEEN06 5127 [email protected]
stichting Biologisch goed Van eigen erf
130Op den Bergen 105975 NS SEVENUM077 [email protected] www.biologischnetwerk.nl
65BIOVAK 2010
stichting Biologische Boomkwekerijproducten
109Diederichslaan 25e3971 PA DRIEBERGENRIJSENBURG0343 531 [email protected]
stichting Demeter117
Diederichslaan 25 d7207 LA DRIEBERGEN0343 510 297jorien@demeterbd.nlwww.demeterbd.nl
stichting K-eten130
Westerstraat 1871015 MA AMSTERDAM023 8444 332www.keten.nlwww.keten.nl
stichting pBs & VBp131
Celsiusstraat 683817 xH AMERSFOORT06 2616 0049www.vbpbiologisch.nlwww.vbpbiologisch.nl
stichting streekeigen producten nederland (spn)
133Churchillweg 1066706 AE WAGENINGEN0317[email protected]
stichting Vriendelijke Keukens132
Herengracht 621015 BP [email protected]
stichting zaadgoed359
Postbus 120483501 AA [email protected]
stroese dame, biologische rauwmelkse geitenkaas
136Wolweg 213776 LM STROE0342[email protected]
struik wieringermeer BV118
Schelphorst 671771 SM WIERINGERWERF0227 603 [email protected]
subvention BV324
Postbus 2257730 AE OMMEN0529 465 [email protected]
taskforce multifunctionele landbouw
146Oude Meije 203474 KM ZEGVELD0172407702 [email protected]
team ecosys280
Postbus 1477390 AC TWELLO06 5424 0900 info@teamecosys.nlwww.teamecosys.nl
terrloire222
49 rue de la Sauge BP445 430 [email protected]
66exposanten
the golden coffee Box299
Laanstraat 493743 BB BAARN035 541 71 78 [email protected]
www.goldencoffeebox.com
tigchelaar tegelkachels314
Haedstzjitte 289008 SR REDUZUM0566 602 [email protected]
ton’s mosterd238
Deltastraat 64301 RC ZIERIKZEE0111 450 [email protected]
top Bakkers BV250
Postbus 200527302 HB APELDOORN06 5324 [email protected]
transmefo243
Esdoornlaan 663881 ET PUTTEN06 5316 [email protected]
treasure tea company bv205
Jan van der Heijdenstraat 22c2665 JA BLEISWIJK010 521 83 [email protected]
triferto364
Postbus 4627000 AL DOETINCHEM0314 374 [email protected]
triodos Bank n.V.329
Postbus 553700 AB ZEIST030 694 27 81www.triodos.nl
ubi FranceUbi France
77 Boulevard SaintJacques75998 PARIS CEDEx [email protected]
udea BV194
Doornhoek 40405465 TD VEGHEL0413 256 [email protected]
uV-source317
Postbus 400126504 AA NIJMEGEN06 10 777 [email protected]
Vakgroep Vee natuurlijk gezond
370Nemelaer 165071 KG UDENHOUT 06 535 77 111 secretariaat@veenatuurlijkgezond.nlwww.veenatuurlijkgezond.nl
Van eigen erf319
Op den Bergen 105975 NS SEVENUM077 [email protected]
van gent van der meer nuyens292
Jacoba van Beierenweg 128c2215 Kx VOORHOUT06 5379 [email protected]
67BIOVAK 2010
Van gorp Biologische Voeders102
Zomerdijkweg 25145 PK WAALWIJK0416 315 770info@vangorp.nlwww.vangorp.com
Van rijn Kws BV360
ABC Westland 5742685 DG POELDIJK0174 419 400fvdwindt@vanrijnkws.comwww.vanrijnkws.com
Vandijke semo BV350
Postbus 29679 EG SCHEEMDA0597 591 [email protected]
Veenma mechanisatie363
Siercksmawei 189138 Sx NIAWIER0519 241 [email protected]
Vegras cvba213
Wezestraat 61B8850 ARDOOIEBelgië06 13 13 31 93 [email protected]
Verbeek Brummen BV173
Saturnusweg 16971 Gx BRUMMEN0575 563 599 [email protected]
Vereinigte hagel, Vestiging nederland
345Postbus 79422 ES SMILDE0592 415 581j.schreuder@vereinigtehagel.nlwww.vereinigtehagel.nl
Vereniging De natuurweide274
Postbus 79601008 AD AMSTERDAM020 642 11 [email protected]
Versteeg manden251
Maasdijk 314261 AC WIJK EN AALBURG0416 691 [email protected]
VinBio262
Zutphensestraat 526771 ER BRUMMEN0575 56 40 [email protected]
Vinoblesse69
Postbus 3193740 AH BAARN035 542 [email protected]
VinOlive nl60
Toon Hermanslaan 151948 AC BEVERWIJK0251 272 [email protected]
Vitaal telen224
Rijksstraatweg 222636 Ax SCHIPLUIDEN015 38 07 [email protected]
68exposanten
Vitalis Biologische zaden347
Hengelderweg 67383 RG VOORST0575 502 [email protected]
Vitis Vino248
Suetersweg 2 A7497 MZ BENTELO0547 292 [email protected]
Vlamings BV361
Nachtegaallaan 295425 RT DE MORTEL06 5399 [email protected] Bemesting en bodemverbetering Voor glas en vollegrondsteelten. Ne derland kent onze nononsens aanpak.
Voorkiemsysteem joppe294
Willem Alexanderstraat 263248 AZ MELISSANT0187 601 [email protected]
Vss construct339
Noordland 234451 RP HEINEKENSZAND0113 567050 [email protected]
waddengoud141
Voorstraat 19285 NM [email protected]
warmonderhof Opleidingen117
Postbus 3698250 AJ DRONTEN06 5129 [email protected]
wijngaard de plack158
Ketelstraat 366562 LH GROESBEEK024[email protected]
wijngaard Klein Amerika159
Klein Amerika 36562 KC GROESBEEK024 397 58 39info@kleinamerika.nlwww.kleinamerika.nl
wijngoed De reestlandhoeve156
Hoofdweg 217707 RB BALKBRUG0523 648 [email protected]
wijngoed montferland157
Munsterweg 47081 HJ GENDRINGEN0315[email protected]
willem & Drees210
Bisschopsweg 5b3752 LK BUNSCHOTEN06 4114 [email protected]
windunie trading311
Facility Point LombokNiasstraat 13531 WR UTRECHT030 291 9835www.windunietrading.nl
69BIOVAK 2010
wyger smits315
Postbus 329104 ZJ DAMWOUDE0511 422 [email protected]
Yogi tea305
Buitenplaats 118251 PZ DRONTEN06 4154 [email protected]/yogitea_nl/home_nl
zintenz246
Surinameweg 22035 VA HAARLEM023 57 62 [email protected]
zonnemaire291
Dwarsweg 125165 NM WASPIK0416 31 77 [email protected]
19 & 20 januari 2011Wees er tijdig bijen noteer nu reeds in uw agenda: BioVak 2011, Vakbeurs voor de totale biologische keten. Kijk voor actuele informatie op www.biovak.nl
70
indexstandnummers
60 VinOlive NL68 Greenpeace69 Vinoblesse101 ICEM BV102 Van Gorp Biologische Voeders103 De Nieuwe Band104 De Groene Weg105 K.A. Havelaar & Zn. BV106 Landbouw Service Ens107 Ecover108 Natuurwinkel109 St Biologische Boomkwekerijproducten 110 Groothandel Natudis BV111 Naus Kisten & Pallets BV112 Bio Total BV113 Lütkemeyer114 Bastiaansen Kaas115 Gezond en Wel bv115 NAJK116 Fakkert Biologische Voeders BV117 Stichting Demeter117 Warmonderhof Opleidingen118 BD Vereniging118 HOAF Infrared Technology118 Struik Wieringermeer BV119 Loverendale120 Pure Graze Agro Management Advies123 Ariza124 Raspberry Maxx125 Eillert BV125 Kaasboerderij Ravenswaard126 Demeter Felderzeugnisse GmbH127 Jus de Pommes127 Schulp Vruchtensappen BV127 Stichting Agrikos128 Forest Green Consult129 Heerlijkheid Mariënwaerdt130 Stichting KEten130A Frato Holland130 Land & Co130 Van Eigen Erf131 Centrum Biologische Landbouw
Flevoland131 Stichting PBS & VBP132 Stichting Vriendelijke Keukens133 Stichting Streekeigen Producten
Nederland (SPN)134 Brandrood Boerenkaas135 Biologische schapenboerderij De
ZeekraaL136 Stroese dame137 Oldehoofster Kaasboerderij138 Geitenboerderij Ridammerhoeve139 Geitenboerderij Hansketien140 de Goede Vissers141 Waddengoud
142 Kasteelhoeve Puth, spelt143 Landbouwe144 Bio Crodico, IJsseldalmeel145 Stichting Biologisch Goed Van Eigen Erf146 Netwerk Biologische Infocentra (BIC)146 Taskforce Multifunctionele Landbouw147 Hessel Marketing & Communicatie148 De Mèkkerstee148 Gea van der Puijl ZuivelAdvies149 Melkschapen en zorgboerderij Dikhoeve152 FrieslandCampina Nederland BV153 Plant Health Care154 De Wageningse Berg155 Betuws Wijndomein156 Wijngoed De Reestlandhoeve157 Wijngoed Montferland158 Wijngaard de Plack159 Wijngaard Klein Amerika160 De Traay161 Ganda Ham Corma NV161 Reudink Biologische Voeders162 Novap Handelsmaatschappij BV163 Naturelle164 BioZorg165 Heel Natuurlijk Hattem166 Biobackstube Ahaus GmbH167 Agrodust168 Spontin169 Damhert BV170 Biologisch geschenkpakket171 Estafette Odin172 Hoogpak BV172 Koksgilde Nederland173 Verbeek Brummen BV174 Ekoland175 BDTotaal176 Stichting Bio Meerwaarde Kip177 Eco Fields178 BrimaPack178 Mechanisatiebedrijf Nanne Kooiman179 Esta180 Lavera. Werkt Natuurlijk181 Broederij Ter Heerdt181A Ecostyle Animal Care BV182 NV Guldenboot183 SBG Innovatie185 De ZaaiSter186 Gelreko187 KraakVers188 Koppert Biological Systems 189 Kwekkeboom, Royaan BV190192 Slow Food Zwolle194 Udea BV195 Jus202 Bouillon Magazine203204 Mol Agrocom
InDex stAnDnummersstandnummer & Bedrijf standnummer & Bedrijf
71BIOVAK 2010
204 Agro Bio Connection205 Skal205 Treasure Tea Company bv206 Fruitkwekerij Vermeulen207 AVC ‘De Eendracht’208 C.V. de Vijfsprong209 Jessenhofke210 Hempflax Marketing210 Willem & Drees211 Bionade/Twofood212 Eko Holland213 Vegras cvba214 Fileane 215 Raviole216 Chevalait 217 Champagne Fleury218 Jaillance219 Colibri Easy Sante 220 Mansa221 Philibert Savours 222 Terrloire223 Essenciagua224 De Groene Geit224 Vitaal Telen225 Jaski Automaten BV226 bioKennis228 Biostar229 Coöperatie Nautilus231 Agro Invent236 Jacklyn’s237 El Sauco238 Spaanse Wijn238 Ton’s Mosterd239 Deli Petit241 Armad241 Heilige Koe243 Transmefo244 Porcs Qualite Ardenne SCRL245 Pasta Stelle246 ZintenZ247 Scheria248 Vitis Vino249 AB Oost250 Top Bakkers BV251 Versteeg manden252 Hortica Organics252 Hubertushof Wijn253 IJsboerderij Sonneclaer254 Distilleerderij Rutte & Zn.255 Pieksman Wijnimport257 De Dageraad bv hodn Aurora258 Biokultura259 Doll en Zo262 VinBio263264 Sabor Puro264 GoodTaste
265 Amigos International266 Netwerk Vitale Landbouw & Voedsel267 E.T.S. Food BV268 B en S268 Eljap Delicatessen269 Goedsap271272 Naturinov273 Gebr. Ezendam bv274 Livestock Research274 Vereniging De Natuurweide275 Agrico276 Agrifirm277 De Ridder Weegschalen & Kasregisters bv278 Grow Group BV279 Remia CV280 Koenders Juridisch Adviesbureau280 Team Ecosys281 ProViande282 Smilefruit283 Biofruit285 Piramide286 CornCandies287 Bonvita288 De Halm289 Joannesmolen290 Horizon Natuurvoeding291 Zonnemaire292 van Gent van der Meer Nuyens293 De Eng BV293 Floris Recycled Stationary BV294 Voorkiemsysteem Joppe298 P.R.P. Benelux bvba299 The Golden Coffee Box300 Ekopart, Kees Water Advies300 Rinagro BV301 Steketee304 Scarey Man305 Yogi Tea306 Kees Rolsma 307 Biologica307 LTO Nederland308 Eco Mission309 Holland Solar310 Dubomat310 Hotcare311 GreenChoice311 Windunie Trading312 Cogas Installatiegroep313 Maatschap Papillon314 Tigchelaar tegelkachels315 Wyger Smits316 Ode317 UVSource318 AgroNRG BV319 Bos Benelux BV320 Pietro e Calore
InDex stAnDnummersstandnummer & Bedrijf standnummer & Bedrijf
72
indexstandnummers
321 Ecostream322 Eneco New Energy323 Ministerie van LNV324 Subvention BV325 Bio Organic326 Megaman Spaarlampen327 AOC De Groene Welle328 EM Agriton BV329 Triodos Bank N.V.330 FZ Organic Food331 Digi Nederland332 Buchholz International BV333 Provincie Overijssel334 Natureko335 BioFlora336 Proefboerderij Aver Heino337 Koole & Liebrechts BV338 Bron’s Bodemexploratie339 VSS Construct340 DoIt341 EKO 1000342 Control Union Certifications343 Kocken, Speciale Groentechniek344 Bejo zaden345 Vereinigte Hagel, Vestiging Nederland346 Nickerson Zwaan347 Vitalis Biologische Zaden
348 BioDivers Zaden348 Euro Grass349 For Farmers350 Vandijke Semo BV351 Robuuste Rassen352 Plantenkwekerij Jongerius Houten bv353 AC Loogman en Zn BV354 Buizer Advies355 DCM Nederland BV356 Arnica Kwekerij357 Bonna Terra / HZPC358 De Bolster358 De Waterplantenspecialist359 Stichting Zaadgoed360 Van Rijn KWS BV361 Vlamings BV362 Biosano362 Freja Food n.v.363 Veenma Mechanisatie364 Triferto366 Bio Core367 Rijk Zwaan Nederland368 DLV Plant369 DLV Dier370 Vakgroep ‘Vee Natuurlijk Gezond’371 Louis Bolk Instituut
standnummer & Bedrijf standnummer & Bedrijf
Van dezelfde uitgever als Ekoland
Neem nu een abonnementmet €19,50
BioVakkorting
Surf naarwww.gezond bouwenenwonen.nl/biovak2010
Wel biologisch boeren maar geen kennis van duurzaam en biologisch bouwen? Dan is het nu toch echt tijd voor een abonnement op Gezond Bouwen & Wonen!
73BIOVAK 2010
BIOVAK, is dé vakbeurs voor de biologische sector, georganiseerd door ICEM in samenwerking met de vakgroep Biologische Landbouw van LTO/Biologica en bioKennis.
het wOrKshOpprOgrAmmA is tot stand gekomen onder coördinatie van bioKennis met medewerking van: Jelle Maas, Liesbeth van Dijk, Marry van den Top, Herman van Keulen (Wageningen UR), Maaike Raaijmakers, Mari Marinussen, Sjors Willems, Maurits Steverink (Biologica), Maria van Boxtel (Land & Co) en vele biologische ondernemers. Financieel wordt het workshopprogramma gesteund door:bioKennis, ICEM, Provincie Overijssel, Ministerie van LNV, TaskForce Multifunctionele Landbouw, Stuurgroep Landbouw Innovatie Brabant, ZLTO, LTO Noord
Deze BeursgIDs is een bijzondere uitgave van Ekoland, hét vakblad voor de biologische keten in Nederland en Vlaanderen. De gids is tot stand gekomen in samenwerking met ICEM en bioKennis, met bijdragen van Maria van Boxtel, Bertus Buizer, Michiel Bus, Dion Heerkens, Esther Hessel en Sjoerd de Hoop.VOrmgeVIng, ontwerp en lithografie: Vilarrica bv, Baarn.© 2010 Uitgeverij van Westering bv, Baarn
cOlOFOn
Ekoland informeert professionals in de biologische sector over ontwikkelingen in hun vakgebied. Van productie tot consument.
• Biologische productie • Verwerking van biologische producten • Bedrijfsvoering • Onderzoek • Mechanisatie • Subsidies• Bodem en bemesting • Regelgeving • Gewasbescherming • Consumentgericht ondernemen • En nog veel meer
Ekoland biedt vaktechnische en ondernemersgerichte informatie, van een hoog toepassingsgehalte, al bijna 30 jaar lang.
Kritisch, onafhankelijk en professioneel. Met speciale themanummers, onderzoeksresultaten, interviews, teeltinformatie, bedrijfsprofi elen, nieuws en achtergronden. Elke maand weer.
Ekoland is onafhankelijk van andere branche-partijen en dankzij eigen nieuwsgaring inspirerend en vernieuwend.
Bezoek onze stand (nr 174) op de BioVak 2010 en profi teer van onze abonneebeursaanbieding of bezoek onze website voor meer informatie.
ONAFHANKELI JK VAKBLAD VOOR DE BIOLOGISCHE KETEN
www.ekoland.nl
colofon
Covelt introduceert onder het merk Covelt Sapje 5 nieuwe gezonde én lekkere biologische sapjes in kleinverpakking.
Deze meeneem-sapjes zijn extra troebel door een hoog gehalte natuurlijk fruitpuree.
Daarnaast hebben we 3 overheerlijke 100% fruit smoothies van het beste biologische fruit en met verrassende smaken. Onze smoothies bestaan uit fruitsap en fruitpuree en zijn er in 3 smaken: mango-guave-acerola, abrikossrozenbottel- peer en de aardbei-druif-framboos!
Bezoek medewerkers en veehouders
op onze stand op de Biovak!Bezoek medewerkers en veehouders
op onze stand op de Biovak!
www.ecomel.nl - www.zuiverzuivel.nl - www.groenekoe.nl
Al 30 jaar specialistin biologische zuivel
Ecomel Biovak Gids 2010-6609 22-12-2009 12:59 Pagina 1