Beter slapen in een groene omgeving - Waardigheid en trots€¦ · alternatief voor...

Verbeterpilot

Beter slapen in een groene omgeving

Betreft: Voorstel verbeterpilot Langdurige Zorg Min. VWS

Van: dr. Rutger de Graaf

Stichting Hervormd Centrum Pennemes

Pennemes 7, 1502 WV, Zaandam

Datum 17 juni 2015

2

Geachte heer, mevrouw

Hierbij ontvangt u een voorstel voor een verbeterpilot die, denken wij, mooi aansluit bij het

plan ‘Waardigheid en Trots, liefdevolle zorg voor onze ouderen’. Wij hopen dat de taskforce

‘Waardigheid en Trots’ het met ons eens is dat de slapen een belangrijk onderwerp is binnen

de verpleeghuiszorg. In twee andere studies kijken we al naar de effecten van binnengroen op

de luchtkwaliteit en het mentaal welbevinden. Wij geloven daarnaast dat een groene

binnenomgeving ook een goede slaap stimuleert en in het algemeen rustiger maakt. Dat

planten en natuurlijk groen rustgevend werken is een algemeen bekende aanname. Het is nu

tijd die aanname verder te toetsen en om te werken naar best practice.

Stichting Hervormd Centrum Pennemes wil in samenwerking met de Universiteit van

Humanistiek onderzoeken of groene binnenruimtes bijdragen aan een betere kwaliteit van

leven voor mensen met een psychogeriatrische aandoening, door ze in te zetten als effectieve

manier om dwaalgedrag en (nachtelijke) onrust terug te brengen. Het zou dan mogelijk als

alternatief voor vrijheidsbeperkende maatregelen kunnen dienen. Om de relatie groen-slapen-

dwaalgedrag-onrust goed in kaart te brengen zullen we een kleine groep cliënten van de

verpleegafdeling, uiteraard met hun goedkeuren en het goedkeuren van hun

vertegenwoordigers, voorzien van een zogenaamde ‘wearable’. Middels een digitaal horloge

worden verschillende fysieke variabelen, zoals hartslag en slaappatronen, gemeten. Daarnaast

monitoren via observatie dwaalgedrag en fysieke onrust. We kijken of groen effectief kan

worden ingezet om dwaalgedrag en (nachtelijke) onrust te verminderen.

In dit voorstel hebben wij beknopt getracht een beeld te geven van het project. Uiteraard is er

veel meer te vertellen en kan alles onderbouwd worden met wetenschappelijke literatuur. Als

hier behoefte aan is horen wij dat natuurlijk graag.

Met vriendelijke groet,

Rutger de Graaf

Medewerker Innovatie


3

De verbeterpilot in een notendop

Onderzoek laat zien dat een groene binnenomgeving rustgevend werkt en kan bijdragen aan

zowel de gezondheid alsmede de esthetische beleving van bewoners. We willen samen met

dr. Alistair Niemeijer van de Universiteit van Humanistiek dienovereenkomstig onderzoeken

of de inzet van meer groen in de binnenruimtes kan bijdragen aan een hogere kwaliteit van

leven voor bewoners, waarbij dwaalgedrag zou verminderen en het goed doorslapen

gestimuleerd zou worden. Met behulp van observaties en digitale polsbandjes kunnen we

verschillende psychosociale en fysieke variabelen, zoals hartslag en slaappatronen, gedurende

een langere periode meten. Daarnaast houden wij natuurlijk nu al dwaalgedrag en fysieke

onrust bij.

We gaan in de onderzoeksperiode (drie maanden) kijken of groen effectief kan worden

ingezet om dwaalgedrag en (nachtelijke) onrust te verminderen.

Het doel van het project is (nachtelijke) onrust te verminderen. We onderzoeken of meer

groen, in de vorm van bijvoorbeeld planten, een effectieve manier kunnen zijn om dit

resultaat te behalen.

Te behalen meetbare resultaten voor cliënten op de verpleegafdeling:

Minder onrust overdag

Minder onrust ’s nachts

Minder dwaalgedrag

Beter doorslapen

Plezier van wonen & welzijn (direct effect)

Slaapgedrag (direct effect en indirect effect)

Uiteraard kunnen we veel meer vertellen over dit onderzoek, haar achtergrond, de literatuur

die gebruikt is voor de opzet, de publicaties die er aan vooraf gaan en uit zullen vloeien en de

ingezette wetenschappelijke methodes. Ten behoeve van de leesbaarheid van dit stuk zullen

we dat nu niet doen, maar kunnen die informatie op een later moment natuurlijk verstrekken.

Alle metingen van het onderzoek vinden plaats onder auspiciën van dr. Alistair Niemeijer,

gepromoveerd op het gebied van domotica en het terugdringen van vrijheidsbeperkende

maatregelen. Dr. Niemeijer schreef mee aan de huidige, door IGZ, Actiz, V&VN en LOC

ondersteunde, richtlijn over de verantwoordelijke inzet van domotica.

4

Partners

Universiteit van Humanistiek

Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid

Grijs, Groen en Gelukkig

Communicatie over resultaten

Het is de bedoeling te werken naar een best practice. De resultaten worden dan ook buiten

onze organisatie verspreid door onze partners in dit project. Zij zullen in wetenschappelijke

en populaire publicaties de bevindingen delen met het grote publiek, professionals,

beleidsmakers en andere belanghebbenden en geïnteresseerden. Het wordt dus een

combinatie van harde cijfers en zachte verhalen, zowel het feitelijke als de ervaring van de

cliënten en medewerkers komen aan bod.

Het mediabereik van onze partners is erg groot. Zeker nu deze studie is opgenomen in het

landelijke project Grijs, Groen en Gelukkig van IVN en brancheorganisatie Actiz. Dit project

heeft als doel om de VV&T zorg te vergroenen. De communicatieafdeling van IVN zal dan

ook helpen met de publicaties rondom dit project en de uitkomsten gebruiken om te laten zien

dat groene interventies niet alleen heel leuk zijn, maar ook heel verstandig.

Betrokkenheid bestuurder en organisatie

Onze bestuurder is actief betrokken geweest bij het opstellen van de projectplannen. De

projecten zijn natuurlijk ook bekend bij en hebben de zege van de drie

medezeggenschapsorganen van onze organisatie: de Cliëntenraad, de OR en de Familieraad

(bestaande uit vertegenwoordigers van onze PG cliënten). Wij hebben voor hen indertijd ook

een kort informatiefilmpje over de verschillende groene zorginterventies die bij Pennemes

draaien.

https://www.facebook.com/pennemes/videos/vb.717243631684401/722747741133990/

We geven aan onze bewoners, cliënten, medewerkers, vrijwilligers en geïnteresseerden

regelmatig updates over de lopende projecten, wat daar uitkomt en hoe we dat weer kunnen

gebruiken om de zorg beter te maken. Ongeveer elke maand staat er wel één van onze

innovatieprojecten in de lokale pers.

Naam en adres zorgaanbieder


Pennemes 7

1502 WV Zaanstad

Identificatienummer NZa 699

KvK nummer 41.232.103

www.pennemes.nl


http://www.pennemes.nl/

5

Naam en contactgegevens bestuurder

Drs. Leo Groenendaal

[email protected]

T. 075 6504110

M. 06 52713331

Naam contactpersoon en contactgegevens

Dr. Rutger de Graaf

[email protected]

T. 075 6504110

M. 06 11010392

Locatiegegevens

Wij zijn een zelfstandige, kleinschalige organisatie die verzorging, verpleging en thuiszorg

levert in de Rosmolenwijk te Zaandam. We hebben één locatie met verpleeghuis en

verzorgingshuiszorg op adres Pennemes 7, 1502WV Zaandam. In hetzelfde gebouw zitten

zorgwoningen.

Er werken 197 medewerkers in 89,5 FTE.1 In onderstaand overzicht staan onze diensten2:

Verzorgingshuiszorg (WLZ) *

Verpleeghuiszorg (WLZ) *

Thuiszorg (WMO en WLZ) *

Hulp bij huishouding (WMO) *

24-uurs alarmopvolging (WLZ) *

Dagbesteding met indicatie (WMO en WLZ) *

Dagbesteding zonder indicatie (gemeentelijke subsidie) *

Hoofdaannemer van het Sociaal Wijkteam van de Rosmolenwijk (gemeentelijke subsidie)*

Vervoer van en naar dagbesteding (WMO en WLZ) *

Kortdurende opname (revalidatiezorg) (WLZ) *

Groepsactiviteiten (gratis)

Ontmoetingsproject voor mantelzorgers (WLZ) *

Respijtzorg (WLZ en WMO)

Winkel (cliënt betaalt rechtstreeks)

Café (cliënt betaalt rechtstreeks)

Avond en middagrestaurant (cliënt betaalt rechtstreeks)*

Maaltijddienst (cliënt betaalt rechtstreeks)

1 Cijfers van 31 dec 2014

2 Onze kerndiensten staan met een * aangegeven

mailto:[email protected]


6

Klussendienst (cliënt betaalt rechtstreeks)

Individuele activiteiten (gratis of cliënt betaalt rechtstreeks)

Concerten en optredens (gratis of cliënt betaalt rechtstreeks)

Kapper (cliënt betaalt rechtstreeks)

Schoonheidsspecialist (cliënt betaalt rechtstreeks)

Pastorale zorg door huisdominee (gratis)

Zondagdiensten (Hervormd) (gratis)

Kwaliteit en innovatie

Pennemes is een broedplaats voor nieuwe methoden die de kwaliteit van zorg (kunnen)

verbeteren. Zo waren wij ooit de eerste organisatie in onze regio met een lift en de eerste

regionale aanbieder met een duo-kamer voor echtparen. Niet voor niets vroeg de gemeente

Zaanstad onze organisatie om een paar jaar geleden het eerste integrale wijkteam op te

starten, vorm te geven en aan te sturen. Inmiddels is onze werkwijze een format voor de

wijkaanpak van de hele gemeente geworden.

Hoe werkt onze broedplaats? We werken samen met wetenschappers en geven hen een plek

om nieuwe zorginterventies te testen en hun effect te meten. Uiteraard alleen in overleg met

de Cliëntenraad, Familieraad en in overleg met deelnemende cliënten. In 2015 lopen er maar

liefst zeven academische studies in onze organisatie.

Onze uitgangspositie is gelukkig een uitstekende kwaliteit van onze zorg. Wij zijn in het bezit

van een HKZ certificaat3 en een Keurmerk Fixatievrije Zorg4 . Pennemes is bovendien

gezegend met een zeer actieve Ondernemingsraad, Cliëntenraad en Familieraad. Dit alles

wordt bewaakt door een goed werkend Klachten- en Kwaliteitssyteem.

Pennemes zet in op een integrale, wijkgerichte, kleinschalige en innovatieve benadering van

de zorg. Ook de intramurale verpleeghuiszorg heeft voordeel bij borging in de wijk, wat leidt

tot meer vrijwilligers, meer leuke activiteiten en een mooie plaats in de wijk voor onze

bewoners, waarbij niet hun aandoening maar hun persoon centraal staat. Een heel simpel

voorbeeld is dat wij onlangs een buurtmoestuin zijn gestart. Een zwaar pg cliënt heeft toen

toen aan jongeren uitgelegd hoe je aardappels kon poten. Een andere pg cliënt heeft de

vogelwacht geholpen door verschillende vogelhuisjes te beitsen.

Dit betekent dat wij extra inzetten op de wijkkracht en gebruik maken van onze directe

omgeving om weerwaarde te bieden aan zorg. Niet alleen worden mantelzorgers, familie en

vrijwilligers door ons extra ondersteund, we steunen ook het lokale systeem door actief

beleid gericht op:

3 Wordt opnieuw getoetst in 2016. Onze laatste beoordeling was uitstekend.

4 Wordt opnieuw getoetst eind 2015. Onze organisatie was bij de start van dit keurmerk in 2014 de eerste in

Noord-Holland met het maximale aantal sterren.

7

-versterking buurtcohesie

-sterke banden met lokaal en regionaal netwerk (bijv. Ook inkoop bij lokale aanbieders)

-het incuberen van nieuwe innovatieve groene en duurzame zorginitiatieven. Hiervoor

wonnen wij de Zaanstad Duurzaamheidsaward van 2015.

-het actief ontwikkelen van best practices. Hiertoe werken wij samen met diverse

universiteiten, hogescholen, kennisinstituten en lokale partijen.

-we hebben onze huidige zeven verbeterprojecten aangediend als verbeterpilots bij VWS

-voor onze integrale aanpak van zorgverbetering door middel van een serie ‘groene’

interventies ontvingen wij in 2015 behalve de regionale Duurzaamheidsaward eervolle

vermeldingen/nominaties en prijzen van

het Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid,

de Milieufederatie,

de Stichting Nederlands Cultuurlandschap,

de Vogelwacht Zaanstreek,

Het Zaans Natuur en Milieumuseum,

Stichting Kinderzwerfboek,

Amethysta en

De Zaanse Bijhoudersvereniging.

- Wij hebben een kort informatiefilmpje gemaakt voor bewoners en geïnteresseerden over de

verschillende groene zorginterventies die bij Pennemes draaien:


Reviews op www.zorgkaart.nl

Onze organisatie is niet vaak gerecenseerd op zorgkaart.nl. De recensies die er staan zijn niet

actueel. Niettemin zijn we blij met de recensies die er staan. Hieronder staan de meest recente

recensies:

7.7 Mijn tante woonde in een bouwdeel dat een andere bestemming kreeg. Zij heeft uiteindelijk een betere

woonplek gekregen en de kosten zijn betaald door het huis. Onder andere de gordijnen en vloerbedekking. Een

minpunt is het eten, dat blijft een zorgenkindje. Mijn tante mag niet alles eten en probeer dat maar eens

geregeld te krijgen.

7.3 Ik word als vrijwilliger betrokken bij het werkoverleg van de door mij bezochte mensen. Dat vind ik goed. Ik

weet geen verbeterpunten.

8.3 We zijn zeer tevreden, maar het eten is te duur.

8.3 Het personeel is er meteen als het wordt opgeroepen voor iets belangrijks. Het huishouden zou beter

georganiseerd kunnen worden.

7.2 Men is hier erg zorgzaam en vriendelijk. Het schoonmaken verloopt niet zoals het moet.

7.3 Ze organiseren hier (naar ik begrijp) voldoende activiteiten voor bewoners.


http://www.zorgkaart.nl/

8

8.0 Voor zover ik er als vrijwilliger bij betrokken ben, ben ik over het algemeen tevreden en heb ik geen

problemen.

8.3 Ze zorgen er hier voor dat de mensen goed in de gaten worden gehouden.

Verbeterpilot

Biowalking





Datum 17 juni 2015

2



plan ‘Waardigheid en Trots, liefdevolle zorg voor onze ouderen’. U heeft van ons ook enkele

andere voorstellen ontvangen die te maken hebben met groene interventies om de zorg beter

te maken. De fysieke vergroening van de binnenruimte die daardoor gerealiseerd wordt

willen wij in deze pilot gebruiken als een groen wandelparcours. Het project Biowalking is

ontwikkeld door het Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid voor ziekenhuizen en

daar al langer in gebruik. We denken op basis van die ervaringen dat Biowalking ook heel

geschikt kan zijn voor een verpleeghuissetting, en willen de proef op de som nemen in deze

pilot.


veel meer te vertellen en ligt er een begroting en planning om deze doorontwikkeling naar

‘best practice’ te realiseren. Als hier behoefte aan is horen wij dat natuurlijk graag.


Rutger de Graaf



3


Biowalking heeft al mooie resultaten laten zien in verschillende ziekenhuizen. Het is nu tijd

om te kijken of deze methode ook een zinvolle toevoeging biedt in verpleeghuizen. Hierbij

moet natuurlijk rekening worden gehouden met de soms beperkte mobiliteit van bewoners.

Maar wij denken dat het voor veel bewoners een enorme aanvulling kan zijn. Zelfs als alleen

kleine afstanden kunnen worden afgelegd en zelfs als de wandeling alleen binnen is kan

wandelen in de natuur een helende werking hebben. Psychologe dr. Jolanda Maas heeft al

veel onderzoek gedaan naar de mentale effecten van (wandelen) in een groene omgeving. Die

studies richtten zich wel vaak op buitenruimtes. Het is natuurlijk erg interessant om nu te

kijken of we dit effect kunnen repliceren met een groene binnenruimte.

Daarnaast zal het project zich ook op medewerkers van de afdelingen richten. Medewerkers

worden getraind tijdens tien bijeenkomsten om lunchwandelingen te organiseren in de

omgeving van de instelling. Door de eigen medewerkers hiervoor op te leiden, wordt het

gezond bewegen een onderdeel van de cultuur.

Indien Biowalking een zinvolle interventie blijkt in een verpleeghuissetting zal IVN het

product aanbieden aan minimaal honderd verpleeginstellingen als onderdeel van het door de

Postcodeloterij gesponsorde project Grijs, Groen en Gelukkig. Dit project heeft als doel de

VV&T branche te vergroenen.1

De doelstelling van dit project is de ontwikkeling van het zorgproduct Biowalking voor een

verpleegafdeling. Te behalen meetbare resultaten voor cliënten op de verpleegafdeling:

Toegenomen mentaal en fysiek welbevinden door gezonde beweging

Toegenomen mentaal en fysiek welbevinden door bewegen in het groen

Door de inzet van IVN vrijwilligers wordt de professionele kracht ontzorgd en heeft

deze meer tijd voor interactie met de cliënt

Cliënten krijgen met dit project een geheel nieuwe gelegenheid om hun eigenheid te

tonen en hun eigen wens rondom wandelen in het groen (rustig of snel, bezinnen of

beleven) kenbaar te maken

Toegenomen interactiemogelijkheid met zware PG cliënt door beweging en visuele

stimulatie

Te meten effect op de dimensies ontroering, ontspanning, vermaak, herinnering en

activatie

Het project Biowalking voor medewerkers zal

1 Meer informatie over het project vindt u hier https://ivn.nl/projecten/thema-natuur-gezondheid/grijs-

groen-en-gelukkig

https://ivn.nl/projecten/thema-natuur-gezondheid/grijs-groen-en-gelukkig


4

Medewerkers gezonder maken en meer bewust maken van de helende werking van

wandelen in een groene omgeving

Hierdoor zal kortdurend verzuim afnemen

We verwachten op basis van de wetenschappelijke literatuur dat ook het

aandachtsherstel in de pauze sneller zal gaan, wanneer meer bewogen wordt in het

groen. Hierdoor nemen – als de hypothese klopt - het aantal medicatiefouten af.

Partners

VU









Het mediabereik van onze partners is erg groot. Als het project doorgaat wordt zij

opgenomen in het landelijke project Grijs, Groen en Gelukkig van IVN. Dit project heeft als

doel om de VV&T zorg te vergroenen. De communicatieafdeling van IVN zal dan ook

helpen met de publicaties rondom dit project en de uitkomsten gebruiken om te laten zien dat

groene interventies niet alleen heel leuk zijn, maar ook heel verstandig.







draaien.








5


Pennemes 7

1502 WV Zaanstad



www.pennemes.nl



[email protected]

T. 075 6504110

M. 06 52713331


Dr. Rutger de Graaf

[email protected]

T. 075 6504110

M. 06 11010392

Locatiegegevens




zorgwoningen.


















6





































7






beleid gericht op:












de Milieufederatie,





Amethysta en








recensies:









8







problemen.


Verbeterpilot

Cursus Gezond, Groen en Gelukkig

toegepaste groene zorginterventies in de VV&T





Datum 17 juni 2015

2





te maken. In deze pilot zal IVN binnen met hulp en feedback van onze medewerkers een een

cursus proefdraaien. Deze cursus beantwoord de vraag ‘Hoe kunnen we de zorg beter maken

door de inzet van groene interventies?’


veel meer te vertellen en ligt er een begroting en planning om deze doorontwikkeling van de

cursus te realiseren. Als hier behoefte aan is horen wij dat natuurlijk graag.


Rutger de Graaf



3


Het Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid (IVN) heeft zich het afgelopen jaar

ontpopt als hét kennisinstituut op het gebied van groen en gezondheid. Wetenschappers van

de Radboud Universiteit, UvA, VU, Wageningen University, Universiteit van Leiden en

Hogeschool van Leiden werken mee aan de verschillende onderzoeken die onderdeel maken

van het grote project ‘Grijs, Groen en Gelukkig’. Het IVN verzamelt alle opgedane inzichten

en vertaald deze naar praktische interventies voor de VV&T. Wat hebben we nu eigenlijk

geleerd van al die ‘best practices’ en onderzoeken naar de relatie tussen gezondheid en groen.

Hoe verhouden die onderzoek zich tot de PG doelgroep en verpleeghuiszorg. Kortom: hoe

kunnen we aan de hand van wat we hebben geleerd de verpleeghuiszorg beter maken?

Dit is het onderwerp van een nieuw te ontwikkelen cursus door IVN.1 In samenwerking met

BIG verpleegkundigen zal een cursus worden ontwikkeld speciaal voor de VV&T. Uiteraard

moet deze cursus proefdraaien. Want hoe lang, ingewikkeld en toegepast moet hij idealiter

zijn? Om die vraagstukken en doorontwikkeling ruimte te geven, stellen wij onze instelling

ter beschikking voor de eerste pilotsessies van deze scholing.

De doelstelling van dit pilotproject is de doorontwikkeling van een cursus Gezond, Groen en

Gelukkig die zich richt op toegepaste (en bewezen effectieve), groene, zorginterventies. Te

behalen meetbare resultaten voor medewerkers op de verpleegafdeling:

Medewerkers zijn op de hoogte van nieuwe en effectieve zorginterventies

Zij weten hoe ze effectief groen kunnen inzetten ten behoeve van doelen op het

gebied van mentaal welbevinden, participatie, woon- en leefomgeving en fysiek

welbevinden

Verschillende groepen medewerkers krijgen verschillende versies van de cursus te

zien. We meten tevredenheid, tijdsinvestering en herinnering van de inhoud om te

zien wat de beste vorm is.

We ontwikkelen naast een offline variant ook een online cursus voor medewerkers die

weinig tijd hebben om de cursus te volgen. Dit maakt het ook makkelijker de kennis

op grote schaal tegen lage kosten te verspreiden. De hele branche kan zo eenvoudig

profiteren van de opgedane kennis. Actiz helpt door het ter beschikking stellen van

haar kanalen.

Later kan de cursus worden uitgebreid met een module voor de verzorging en

thuiszorg zodat zij de hele VV&T omvat. De eerste prioriteit gaat echter uit naar

toepassingen in de verpleeghuiszorg.

1 De ontwikkeling van de scholing is onderdeel van het door de Postcodeloterij gesponsorde project Grijs,

Groen en Gelukkig. Dit project heeft als doel de VV&T branche te vergroenen. Meer informatie over het project

vindt u hier https://ivn.nl/projecten/thema-natuur-gezondheid/grijs-groen-en-gelukkig


4

Partners



Het is de bedoeling te werken naar een cursus voor de hele VV&T. De resultaten worden dan

ook buiten onze organisatie verspreid door onze partners in dit project. Zij zullen in

wetenschappelijke en populaire publicaties de bevindingen delen met het grote publiek,

professionals, beleidsmakers en andere belanghebbenden en geïnteresseerden. Het wordt dus

een combinatie van harde cijfers en zachte verhalen, zowel het feitelijke als de ervaring van

de cliënten en medewerkers komen aan bod.












draaien.








Pennemes 7

1502 WV Zaanstad



www.pennemes.nl



5



[email protected]

T. 075 6504110

M. 06 52713331


Dr. Rutger de Graaf

[email protected]

T. 075 6504110

M. 06 11010392

Locatiegegevens




zorgwoningen.
























6
































beleid gericht op:





7











de Milieufederatie,



het Zaans Natuur en Milieumuseum,


Amethysta en

de Zaanse Bijhoudersvereniging.







recensies:













problemen.



8


Verbeterpilot

Goed voor de Buurt





Datum 17 juni 2015

2




andere voorstellen ontvangen die te maken hebben met groene interventies in de zorg. Maar

de zorg wordt er natuurlijk ook beter van als we alles rondom de zorg beter organiseren. Het

voorstel dat u nu leest neemt daarom een iets breder perspectief. Door (betere) aansluiting bij

het lokale netwerk op het gebied van duurzaamheid, natuur en milieu, zal de organisatie meer

lokaal unieke kansen kunnen benutten, nieuwe vrijwilligersgroepen ontsluiten, een periodieke

kritisch advies krijgen en een gezondere bedrijfsvoering genieten waarin cliënt en

professional de ruimte krijgen die zij verdienen. Deze pilot is niet alleen goed voor de zorg,

maar ook goed voor de buurt, omdat het de verpleegafdeling weer terug brengt in de wijk.


veel meer te vertellen en ligt er een projectplan, planning en begroting. Als hier behoefte aan

is horen wij dat natuurlijk graag.


Rutger de Graaf



3


Onze reguliere kwaliteitsprocessen worden periodiek getoetst door firma Lloys in het kader

van ons HKZ keurmerk. Wij geloven in de kracht van een externe organisatie die regelmatig

langs komt om te helpen met een kritische blik. Dit houdt de verbetermotor gezond en

draaiende. Bovendien kun je daar altijd terecht voor advies en vragen. In deze pilot kijkt

Milieufederatie Noord-Holland (MNH) mee in onze organisatie.

Deze samenwerking tussen zorgcentrum en Milieufederatie leggen we vast in een

vriendschappelijk contract. In het contract staat o.a. dat het zorgcentrum de Milieufederatie

een kritisch kijkje in de keuken gunt. Zoals vrienden elkaar steunen met advies, maar ook wel

eens kritiek op elkaar kunnen hebben.

De Milieufederatie ondersteunt met een interdisciplinaire

aanpak. Een verpleegafdeling is niet alleen een plek waar

mensen verzorging krijgen. Het is ook onderdeel van de

buurt, een onderdeel van de zorgsector, een bedrijf dat

inkoopt en een gebouw dat energie verbruikt. Met de

Milieufederatie schakelen wij een netwerk in dat een palet

aan maatregelen en processen biedt om te verduurzamen.

We noemen er enkele als voorbeeld, groot en klein:

- De Milieufederatie helpt onze keuken om lekker eten uit de buurt te halen. Ze hebben

een stevig netwerk van voedselproducenten in de nabije omgeving en koppelen die

aan onze verpleegafdeling.

- Zonnepanelen op het eigen dak. De zonnepanelencalculator van de Milieufederatie

rekent precies uit wat de terugverdientijd van een investering is en wijst ook naar een

betrouwbare regionale installateur.

- De Milieufederatie geeft een advies over een dak dat niet alleen isoleert maar ook

fraai is om te zien en goed is voor de natuur in de stad.

- Een energieneutraal gebouw is al lang geen wonder meer. De Milieufederatie heeft

een uitgebreid netwerk in innovatieve kennisinstellingen, koploper aannemers en

sterke partijen zoals Bouwend Nederland of Uneto VNI.

Te behalen meetbare resultaten:

Periodieke audits door medewerkers van MNH

Adviezen hoe we verder de organisatie kunnen borgen op de lokale groene kaart

Daardoor meer verbindingen tussen onze verpleegafdeling en lokale partijen op het

gebied van natuur en duurzaamheid

Meer ontmoeting met wijkbewoners, jongeren, andere doelgroepen via de vele

vrijwilligersorganisaties die zijn aangesloten bij de MNH

4

Ontsluiting nieuwe vrijwilligers voor onze verpleegafdeling

Daardoor ontzorging professional en meer ruimte voor interactie tussen cliënten en

professional

Een prominentere plek van de verpleegafdeling in de wijk.

Partners

Milieufederatie Noord-Holland









Het mediabereik van onze partners is erg groot. Milieufederatie Noord-Holland heeft 134

aangesloten partijen met tienduizenden leden en hun eigen kanalen. Bovendien wordt het


doel om de VV&T zorg te vergroenen. De communicatieafdeling van MNH en IVN zullen

dan ook helpen met de publicaties rondom dit project en de uitkomsten gebruiken om te laten

zien dat groene interventies niet alleen heel leuk zijn, maar ook heel verstandig.







draaien.









5

Pennemes 7

1502 WV Zaanstad



www.pennemes.nl



[email protected]

T. 075 6504110

M. 06 52713331


Dr. Rutger de Graaf

[email protected]

T. 075 6504110

M. 06 11010392

Locatiegegevens




zorgwoningen.



















6




































7






beleid gericht op:












de Milieufederatie,





Amethysta en








recensies:









8







problemen.


Verbeterpilot

Groene verhalen en beleving





Datum 17 juni 2015

2





te maken. In veel van die voorstellen gaat het om de aanwezigheid van planten (en dieren) in

de instelling. In dit voorstel gaat het om het stimuleren van beleving door middel van

associaties met groen. Het Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid heeft de

zogenaamde Natuurkoffer ontwikkeld. Een instrument dat gebruikt kan worden op

verpleegafdelingen. Het is specifiek bedoeld om in gesprek te treden met dementerenden en

hun verhaen, herinneringen, associaties, gevoelens, reuk en smaak te prikkelen. We noemen

dit project daarom ‘Groene verhalen en beleving’. We willen de ervaringen die het afgelopen

jaar zijn opgedaan met De Natuurkoffer doorontwikkelen op onze locatie en de effecten voor

de cliënt meetbaar maken door middel van observatie, interviews en enkele spelvormige

cognitietesten. Alleen op die manier kan dit mooie product de stap van ‘leuk’ naar ‘best

practice’ maken.


veel meer te vertellen en ligt er een begroting en planning om deze doorontwikkeling naar

‘best practice’ te realiseren. Als hier behoefte aan is horen wij dat natuurlijk graag.


Rutger de Graaf



3


De Natuurkoffer heeft de afgelopen jaren al verschillende verpleegafdelingen bezocht. De

cliënten, medewerkers, mantelzorgers en landelijke media waren vol lof over het project.

Vrijwilligers van IVN voeren het gesprek met PG cliënten met behulp van de koffer, gevuld

met objecten, geluiden, kruiden, drankjes, hapjes, spelletjes en afbeeldingen gebaseerd op de

regionale natuur.

Verschillende psychologen hebben IVN benaderd en gevraagd of zij de effecten van de

Koffer meetbaar mogen maken. Wij hebben nu gekozen voor samenwerking met dr. Jolanda

Maas (Psychologie, Vrije Universiteit) die de metingen zal verzorgen. Alleen door de

vermeende effecten te staven met wetenschappelijk onderzoek kan dit hulpmiddel de transitie

van ‘leuk voor er bij’ naar een ‘best practice’ maken. Op basis van die metingen kan de

inhoud van de Koffer ook definitief vastgesteld en het product opgeschaald worden, zodat

over twee jaar verpleegafdelingen in heel Nederland toegang hebben tot dit prachtige

zorgproduct. Omdat vrijwilligers van IVN de presentaties doen en de inhoud vooral bestaat

uit (gratis) natuur en dingen die geleverd worden door het lokale Natuurmuseum, zijn de

kosten van de Natuurkoffer ook nog eens heel laag. Op dit moment kost één Koffer maar 60

euro (waarvan de meeste ingrediënten herbruikbaar zijn).

De doelstelling van dit project is de doorontwikkeling van het zorgproduct De Natuurkoffer.1

Dit is een nieuwe methode om door middel van spel en gesprek belevingsgerichte zorg te

bieden aan PG cliënten, met hen in gesprek te gaan, te reminisceren en de cliënt zich te laten

uiten. Het meten van de effecten van De Natuurkoffer is een belangrijk aspect van deze pilot.


Een op de regionale natuur gebaseerde dagbesteding, aangepast aan het seizoen, met

spel, afbeeldingen, prikkeling van de zintuigen, vermaak, dialoog en ruimte voor

herinnering en de eigen ervaringen, associaties en persoonlijkheid

Door de inzet van IVN vrijwilligers wordt de professionele kracht ontzorgd en heeft

deze meer tijd voor interactie met de cliënt

Cliënten krijgen met dit project een geheel nieuwe gelegenheid om hun eigenheid te

tonen

Toegenomen interactiemogelijkheid met zware PG cliënt

Toename in welzijnsbeleving

Te meten effect op de dimensies ontroering, ontspanning, vermaak, herinnering en

activatie

1 De doorontwikkeling van De Natuurkoffer is onderdeel van het door de Postcodeloterij gesponsorde project

Grijs, Groen en Gelukkig. Dit project heeft als doel de VV&T branche te vergroenen. Meer informatie over het

project vindt u hier https://ivn.nl/projecten/thema-natuur-gezondheid/grijs-groen-en-gelukkig


4

Partners

Vrije Universiteit


Zaans Natuur en Milieumuseum (lokale partner van IVN)



















draaien.








Pennemes 7

1502 WV Zaanstad



www.pennemes.nl



5



[email protected]

T. 075 6504110

M. 06 52713331


Dr. Rutger de Graaf

[email protected]

T. 075 6504110

M. 06 11010392

Locatiegegevens




zorgwoningen.























6

































beleid gericht op:




7












de Milieufederatie,





Amethysta en








recensies:














8


problemen.


Verbeterpilot

Zorgboerderij op dak





Datum 17 juni 2015

2





te maken. Helaas is het niet altijd mogelijk/makkelijk voor onze verpleeghuiscliënten om

naar buiten te gaan. Veiligheid en dwaalgedrag zijn daarbij belangrijke factoren. Maar wat als

we een veilige buitenomgeving kunnen creëren binnen onze stedelijke omgeving? Door een

ruimte te benutten die nu onbenut blijft: het dak. Dan kunnen onze cliënten veilig zitten en

genieten in het groen. Deze zorgboerderij wordt ook beschikbaar voor buurtbewoners.

Iedereen kan hier rustig genieten of actief iets doen met groen. Uiteraard wordt dit eerst

grondig verbouwd en veilig gemaakt met hoge (groene) afbakeningen.


veel meer te vertellen en ligt er een projectplan, planning en begroting. Als hier behoefte aan

is horen wij dat natuurlijk graag.


Rutger de Graaf



3


Er zijn landelijk al vele prachtige voorbeelden van zorgboerderijen waar mensen kunnen

genieten, bezinnen, en actief de natuur kunnen beleven. Maar wat als de verpleeginstelling in

een stedelijke omgeving zit? Hoe kunnen we onze cliënten een veilige zorgboerderij, dicht bij

huis, geven?

Wij hebben de afgelopen tijd onze expertise in de zorg gecombineerd met de expertise van

De Milieufederatie Noord-Holland en haar partner Schadenberg (expert in groene daken) om

te komen tot een voorstel voor een echte zorgboerderij, ook geschikt en veilig toegankelijk

voor onze verpleeghuiscliënten, op het dak van onze instelling. Drs. Marit de Koning van

Veldwerk Nederland en drs. Daphne Meuwese van de Universiteit van Amsterdam, afdeling

Klinische Psychologie, hebben al aangegeven de benodigde effectmetingen te willen doen.

De doelstelling van dit project is te komen tot een zorgboerderij op het dak van de

zorgorganisatie: een ruimte die voorheen vrijwel onbenut bleef.1


Meer activiteiten buiten

Meer mogelijkheid om in een groene omgeving te verpozen en bezinnen

Meer mogelijkheden om met dieren te interacteren

Meer ontmoeting met wijkbewoners, jongeren, andere doelgroepen die de boerderij

een leuke plek vinden

Gezonder eten van eigen oogst

Eigen thee en keukenkruiden

Vergroting veilige wandelruimte

Er is door de creatie van een veilige dakboerderij meer gelegenheid voor interactie

tussen cliënt en professional, omdat er minder op dwalen en onrust gereageerd zal

hoeven worden

Cliënten krijgen door de veilige dakboerderij meer ruimte om hun eigenheid te tonen

door middel van spel, ontspanning, bezinning, genieten of actief tuinieren.

Te behalen meetbare resultaten voor direct omwonenden

Bevordering biodiversiteit (vogels en groen)

Opvangen fijnstof

De boerderij haalt CO2 uit de lucht

Opvangen hemelwater, beter voor riolering

Groene recreatieruimte en verfraaiing in een grijze, lelijke stedelijke omgeving

1 We gebruiken onze daken op dit moment al met succes om bijen te houden.

4

Financieringsobstakel

Voor meer dan de helft van de benodigde €140.000 euro is de financiering reeds rond. We

zijn nu bezig om de overige financiering rond te krijgen. Als de Taskforce ‘Waardigheid en

Trots’ ook aangeeft dit een interessant project te vinden, dan zal dat zeker helpen bij het

rondkrijgen van de financiering.2

Bijgaand (bijlagen 1 t/m 4) vindt u een indruk van de zorgboerderij op het dak, zoals wij die

ons voorstellen. Het ontwerp is gedaan door Schadenberg. Zij zullen ook de installatie voor

hun rekening nemen.

Partners

Schadenberg

Milieufederatie Noord-Holland

Veldwerk Nederland/UvA Klinische Psychologie









Het mediabereik van onze partners is erg groot. Milieufederatie Noord-Holland heeft 134

aangesloten partijen met bij elkaar tienduizenden leden en eigen kanalen. Bovendien wordt

het opgenomen in het landelijke project Grijs, Groen en Gelukkig van IVN. Dit project heeft

als doel om de VV&T zorg te vergroenen. De communicatieafdeling van MNH en IVN

zullen dan ook helpen met de publicaties rondom dit project en de uitkomsten gebruiken om

te laten zien dat groene interventies niet alleen heel leuk zijn, maar ook heel verstandig.






2 Medewerkers van De MNH zullen ons helpen met een crowdfundingcampagne. Daarnaast hebben we een

aanvraag gedaan voor de restfinanciering bij Het Oranjefonds.

5


draaien.








Pennemes 7

1502 WV Zaanstad



www.pennemes.nl



[email protected]

T. 075 6504110

M. 06 52713331


Dr. Rutger de Graaf

[email protected]

T. 075 6504110

M. 06 11010392

Locatiegegevens




zorgwoningen.










6





































7













beleid gericht op:












de Milieufederatie,





Amethysta en








8




recensies:













problemen.



Verbeterpilot

Een verrijdbare binnentuin voor een gezond binnenklimaat





Datum 17 juni 2015

2



plan ‘Waardigheid en Trots, liefdevolle zorg voor onze ouderen’. Wij hopen dat de taskforce

‘Waardigheid en Trots’ het met ons eens is dat de luchtkwaliteit op verpleegafdelingen een

belangrijk onderwerp is. De Universiteit Leiden en Fytagoras Plant Science BV denken op

basis van hun onderzoek naar luchtfilterende planten dat zij een bijzonder effectief middel

hebben bedacht om het binnenklimaat gezonder te maken. Middels hun voorgestelde groene,

verrijdbare binnentuinen zullen schadelijke stoffen, die gewone filters maar moeilijk uit de

lucht krijgen, verwijderd worden. En dit allemaal op een esthetisch fraaie, duurzame manier.

We willen onze instelling open stellen als proeftuin voor dit onderzoek en hopen op de zege

van de Taskforce.


veel meer te vertellen en kan alles onderbouwd worden met wetenschappelijke literatuur, een

projectplan, planning en begroting. Als hier behoefte aan is horen wij dat natuurlijk graag.


Rutger de Graaf



3


Een groene omgeving is een fijne omgeving om in te leven en in te werken. In een groene

omgeving presteren mensen beter en voelen ze zich beter, zo blijkt uit verschillende

wetenschappelijke studies. Het afgelopen jaar hebben wij in onze buitenruimtes al stappen

gezet in vergroening. Maar buitenruimtes zijn voor bewoners van onze verpleegafdeling niet

altijd even bereikbaar (vanwege de eigen mobiliteit of het slechte weer). Bovendien is het

binnenklimaat een omgeving waar sowieso veel meer tijd in gespendeerd wordt. Wij vinden

het dan ook logisch om mee te werken aan een aantal studies die specifiek kijken naar de

verbetering van de binnenruimtes door vergroening.

In deze verbeterpilot wordt in de zorginstelling geanalyseerd waar (extra) groen in de

binnenruimtes kan worden toegepast, wordt deze vergroening ook aangebracht en wordt

onderzoek uitgevoerd naar het effect van die vergroening. Door de inzet van speciaal

hiervoor geselecteerde planten, wordt er effectiever gefilterd dan bij ‘gewone’ planten het

geval zou zijn. Alle geselecteerde planten zijn door Fytagoras Plant Science BV en de

Universiteit Leiden uitvoerig op hun filtervermogen getest. De planten worden geleverd in

een (verrijdbaar) rek en zijn grotendeels zelfverzorgend. Zo kunnen de planten daar geplaatst

worden waar ze nodig zijn om hun luchtreinigende eigenschappen ten volle te benutten.

Het doel van het project is de lucht en daarmee het binnenklimaat gezonder te maken.

Te behalen meetbare resultaten voor medewerkers op de verpleegafdeling:

werkplezier & welzijn (direct effect) en lager ziekteverzuim (indirect effect)

Verhoogde aandacht door herstellend effect groen (direct effect) en daardoor het

verminderen van medicatiefouten (indirect effect)

Omdat er lager ziekteverzuim en meer aandacht is krijgt de rol van de professional

meer ruimte en is er meer ruimte voor voor interactie tussen cliënt en professional

(indirect effect)

Te behalen meetbare resultaten voor bewoners van onze verpleegafdeling en hun bezoekers

verbeterd welzijn door een gezondere lucht (direct effect)

meer leefplezier door psychologische effecten (direct effect)

Uiteraard kunnen we veel meer vertellen over dit onderzoek, de wijze waarop de vergroening

in de zorginstelling wordt doorgevoerd (“de producten”), haar achtergrond, de literatuur die

gebruikt is voor de opzet, de publicaties die er aan vooraf gaan en uit zullen vloeien en de

ingezette wetenschappelijke methodes. Ten behoeve van de leesbaarheid van dit stuk zullen

we dat nu niet doen, maar kunnen die informatie op een later moment natuurlijk verstrekken.

De installatie van de mobiele luchtfilters en alle metingen van het onderzoek vinden plaats

4

onder auspiciën van prof. dr. Bert van Duijn en dr. Wessel Holtman van de Universiteit

Leiden, en Fytagoras Plant Science BV.

Partners

Universiteit van Leiden

Fytagoras Plant Science B.V.


Grijs, Groen en Gelukkig








Het mediabereik van onze partners is erg groot. Zeker nu dit project is opgenomen in het

landelijke project Grijs, Groen en Gelukkig van IVN en brancheorganisatie Actiz. Dit project

heeft als doel om de VV&T zorg te vergroenen. De communicatieafdeling van IVN zal dan

ook helpen met de publicaties rondom dit project en de uitkomsten gebruiken om te laten zien

dat groene interventies niet alleen heel leuk zijn, maar ook heel verstandig.






een kort informatiefilmpje samengesteld over de verschillende groene zorginterventies die

door Pennemes geïnitieerd zijn.








Pennemes 7


5

1502 WV Zaanstad



www.pennemes.nl



[email protected]

T. 075 6504110

M. 06 52713331


Dr. Rutger de Graaf

[email protected]

T. 075 6504110

M. 06 11010392

Locatiegegevens




zorgwoningen.




















6





































7




beleid gericht op:












de Milieufederatie,





Amethysta en








recensies:










8






problemen.


Beter slapen in een groene omgeving - Waardigheid en trots€¦ · alternatief voor...

Documents

Transcript of Beter slapen in een groene omgeving - Waardigheid en trots€¦ · alternatief voor...