BỆNH MẮT ĐTĐBỆNH MẮT ĐTĐ

Trình bày:Trình bày:

Trần Hòang Minh ChâuTrần Hòang Minh Châu

LỚP CK2 NỘI TIẾT 2007-2009LỚP CK2 NỘI TIẾT 2007-2009

ĐẠI CƯƠNGĐẠI CƯƠNG Beänh voõng maïc maét ÑTÑ Beänh voõng maïc maét ÑTÑ

( BVMMÑTÑ) duøng ñeå chæ taát caû ( BVMMÑTÑ) duøng ñeå chæ taát caû nhöõng thay ñoåi ôû voõng maïc xaûy ra nhöõng thay ñoåi ôû voõng maïc xaûy ra trong beänh ÑTÑtrong beänh ÑTÑ

Caùc toån thöông coù theå khaùc nhau Caùc toån thöông coù theå khaùc nhau töø nhöõng xuaát tieát , vi phình maïch töø nhöõng xuaát tieát , vi phình maïch ñôn leû ñeán xuaát huyeát, vi phình ñôn leû ñeán xuaát huyeát, vi phình maïch nhieàu, daøy voõng maïc vaø maïch nhieàu, daøy voõng maïc vaø xuaát tieát doïc theo caùc maïch maùu xuaát tieát doïc theo caùc maïch maùu vaø ôû vuøng hoaøng ñieåm, caùc maïch vaø ôû vuøng hoaøng ñieåm, caùc maïch taân taïo, xô hoùa vaø bong voõng maïc.taân taïo, xô hoùa vaø bong voõng maïc.

BVMÑTÑ laø nguyeân nhaân cuûa toån BVMÑTÑ laø nguyeân nhaân cuûa toån thöông thò giaùc vaø muø loøa ôû 86% thöông thò giaùc vaø muø loøa ôû 86% ngöôøi ÑTÑ type 1 vaø 33% ÑTÑ type 2ngöôøi ÑTÑ type 1 vaø 33% ÑTÑ type 2

Nguy hieåm hôn , maëc duø ñaõ aùp Nguy hieåm hôn , maëc duø ñaõ aùp duïng nhieàu bieän phaùp phoøng duïng nhieàu bieän phaùp phoøng choáng nhöng hieäu quaû khieâm toán. choáng nhöng hieäu quaû khieâm toán. BVMÑTÑ tieáp tuïc taêng, tyû leä maéc BVMÑTÑ tieáp tuïc taêng, tyû leä maéc haøng naêm haàu nhö khoâng giaûm.haøng naêm haàu nhö khoâng giaûm.

Do tính phoå bieán vaø taàm quan Do tính phoå bieán vaø taàm quan troïng, BVMÑTÑ caàn ñöôïc kieåm tra troïng, BVMÑTÑ caàn ñöôïc kieåm tra thöôøng xuyeân. Vì theá caùc baùc só thöôøng xuyeân. Vì theá caùc baùc só ck ÑTÑ ñeàu phaûi bieát söû duïng ck ÑTÑ ñeàu phaûi bieát söû duïng duïng cuï soi ñaùy maétduïng cuï soi ñaùy maét

TYÛ LEÄTYÛ LEÄ Nghieân cöùu WESDR (Wiscosin Nghieân cöùu WESDR (Wiscosin

Epididemiology Study of Diabetic Epididemiology Study of Diabetic Retinopathy) veà BVMÑTÑ laø 1NC lôùn Retinopathy) veà BVMÑTÑ laø 1NC lôùn nhaát.NC ñaõ moâ taû tyû leä hieän maéc nhaát.NC ñaõ moâ taû tyû leä hieän maéc vaø tyû leä môùi maéc cuûa BVMÑTÑ ôû 2 vaø tyû leä môùi maéc cuûa BVMÑTÑ ôû 2 nhoùm ÑTÑ type 1 vaø type 2.nhoùm ÑTÑ type 1 vaø type 2.

Ñoái vôùi ÑTÑ type 1:Ñoái vôùi ÑTÑ type 1: Tyû leä hieän Tyû leä hieän maéc cuûa baát kyø toån thöông voõng maéc cuûa baát kyø toån thöông voõng maïc naøo laø 71%, beänh VM coù yù nghóa maïc naøo laø 71%, beänh VM coù yù nghóa LS laø 14% vaø beänh VMTS laø 23%LS laø 14% vaø beänh VMTS laø 23%

BC VM thöôøng xaûy ra sau 5 naêm. Sau 15 BC VM thöôøng xaûy ra sau 5 naêm. Sau 15 naêm coù treân 50% coù BVMTS vaø sau 20 naêm coù treân 50% coù BVMTS vaø sau 20 naêm haàu heát maéc BVMnaêm haàu heát maéc BVM

Caùc toån thöông coù yeáu toá nguy cô cao Caùc toån thöông coù yeáu toá nguy cô cao gaây muø laø :gaây muø laø :

- Taïo mao maïch môùi chieám treân 25% - Taïo mao maïch môùi chieám treân 25% dieän tích gai thò giaùc.dieän tích gai thò giaùc.

- Caùc maïch môùi coù xuaát huyeát hoaëc - Caùc maïch môùi coù xuaát huyeát hoaëc maïch maùu taân taïo ôû rìa caùc gai thò maïch maùu taân taïo ôû rìa caùc gai thò giaùcgiaùc

- Löôïng maïch taân taïo( caû trong vaø - Löôïng maïch taân taïo( caû trong vaø ngoaøi gai thò) chieám tôùi 50%, keøm theo ngoaøi gai thò) chieám tôùi 50%, keøm theo xuaát huyeát. xuaát huyeát.

Caùc yeáu toá ñaùnh giaù tieân löôïng :Caùc yeáu toá ñaùnh giaù tieân löôïng : - Thôøi gian maéc beänh- Thôøi gian maéc beänh - Tình traïng kieåm soaùt Glucose maùu- Tình traïng kieåm soaùt Glucose maùu - Taêng Huyeát aùp- Taêng Huyeát aùp - Protein nieäu döông tính, tieân löôïng xaáu- Protein nieäu döông tính, tieân löôïng xaáu - Giôùi tính : Nam xaáu hôn nöõ- Giôùi tính : Nam xaáu hôn nöõ

Ñoái vôùi ÑTÑ type 2:Ñoái vôùi ÑTÑ type 2: Sau 20 naêm khoaûng 60% beänh Sau 20 naêm khoaûng 60% beänh

nhaân coù toån thöông voõng maïc ôû nhaân coù toån thöông voõng maïc ôû nhöõng möùc ñoä khaùc nhau.nhöõng möùc ñoä khaùc nhau.

Trong thôøi gian gaàn ñaây coù Trong thôøi gian gaàn ñaây coù nhieàu tieán boä trong quaûn lyù nhieàu tieán boä trong quaûn lyù beänh lyù maét. Nhôø ñieàu trò kòp beänh lyù maét. Nhôø ñieàu trò kòp thôøi baèng laser ñoâng laïnh ñaõ thôøi baèng laser ñoâng laïnh ñaõ laøm giaûm 50% caùc tröôøng hôïp laøm giaûm 50% caùc tröôøng hôïp maát khaû naêng nhìn, thaäm chí ôû maát khaû naêng nhìn, thaäm chí ôû nhöõng ngöôøi coù toån thöông beänh nhöõng ngöôøi coù toån thöông beänh voõng maïc taêng sinh vaø phuø voõng maïc taêng sinh vaø phuø hoaøng ñieåmhoaøng ñieåm

Cuõng gioáng nhö type 1, BVMÑTÑ phuï Cuõng gioáng nhö type 1, BVMÑTÑ phuï thuoäc nhieàu vaøo thôøi gian bò beänh thuoäc nhieàu vaøo thôøi gian bò beänh vaø möùc ñoä kieåm soaùt glucose vaø möùc ñoä kieåm soaùt glucose maùu,maùu,

Ngoaøi ra coøn phuï thuoäc vaøo phöông Ngoaøi ra coøn phuï thuoäc vaøo phöông phaùp ñieàu trò (N/C Wiscosin cho thaáy: phaùp ñieàu trò (N/C Wiscosin cho thaáy: coù duøng Insulin tyû leä hieän maéc coù duøng Insulin tyû leä hieän maéc 70% trong ñoù Blyù coù yù nghóa LS laø 70% trong ñoù Blyù coù yù nghóa LS laø 11% , VMTS 14%. Khoâng duøng Insulin 11% , VMTS 14%. Khoâng duøng Insulin caùc tyû leä naøy laø : 39%,4%,2%) caùc tyû leä naøy laø : 39%,4%,2%)

Khaùc vôùi type 1 moät soá lôùn BN Khaùc vôùi type 1 moät soá lôùn BN coøn bò ñuïc TTTcoøn bò ñuïc TTT

WESDRWESDR

Ở ĐTĐ Type 1Ở ĐTĐ Type 1

WESDRWESDR

Ở ĐTĐ type 2 ( Coù duøng Insulin Ở ĐTĐ type 2 ( Coù duøng Insulin vaø khoâng duøng Insulin)vaø khoâng duøng Insulin)

SINH LYÙ BEÄNHSINH LYÙ BEÄNH

Moái lieân quan giöõa chaát löôïng Moái lieân quan giöõa chaát löôïng kieåm soaùt Glucose maùu vaø BC kieåm soaùt Glucose maùu vaø BC

Voõng maïcVoõng maïc Ñoái vôùi ÑTÑ type 1Ñoái vôùi ÑTÑ type 1 (NC DCCT) baét ñaàu vaøo naêm 1983 keát thuùc 1993 (NC DCCT) baét ñaàu vaøo naêm 1983 keát thuùc 1993

Nhoùm DP tieân phaùt 726 BN khoâng bò beänh VM vaø albumin nieäu <40mg/24h

Nhoùm DP thöù phaùt 715 BN coù beänh VM nheï ñeán TB, albumin nieäu 40-199mg/24h

Nhoùm ñieàu trò tích cöïc 3-4 muõi tieâm insulin hoaëc bôm insulinTöï theo doõi ÑH 4 laàn/ngaøy

Nhoùm ñieàu trò qui öôùc1-2 muõi tieâm insulin/ngaøyThöû glucose nieäu vaøi giôø, vaøo giai ñoaïn sau thöû glucose maùu 1 laàn/ngaøy

Keát quaû : thôøi gian theo doõi trung bình 6,5 naêm-Ñieàu trò tích cöïc ñaït kieåm soaùt chuyeån hoùa toát hôn vaø duy trì HbA1c trung bình 7,3% so vôùi 9,1% ôû nhoùm ñieàu trò qui öôùc.HbA1c laø yeáu toá döï baùo tieán trieån beänh VM.Vd: nhö töø 8.0% xuoáng 7.2% giaûm 43-45% nguy cô ôû caû 2 nhoùm-Ñieàu trò tích cöïc laøm giaûm tieán trieån beänh VM ñöôïc xaùc ñònh nhö taêng 3 möùc treân thang ETDRS 76% ôû nhoùm döï phoøng tieân phaùt vaø 54% ôû nhoùm döï phoøng thöù phaùt-Thôøi gian maéc beänh luùc baét ñaàu nc caøng ngaén thì lôïi ích cuûa ñieàu trò tích cöïc caøng cao-Giaûm tieán trieån ñeán VMKTS naëng 47% vaø giaûm 59% ñieàu trò laser

Figure 1a. [A] Cumulative incidence and risk reduction of retinopathy Figure 1a. [A] Cumulative incidence and risk reduction of retinopathy (three-step progression) in the primary prevention and secondary (three-step progression) in the primary prevention and secondary

intervention cohorts of the Diabetes Control and Complications Trial intervention cohorts of the Diabetes Control and Complications Trial (DCCT), and overall cumulative incidence and risk reduction for the (DCCT), and overall cumulative incidence and risk reduction for the

need for laser photocoagulation.need for laser photocoagulation.

Keát thuùc nc DCCT naêm 1993 , toaøn boä Keát thuùc nc DCCT naêm 1993 , toaøn boä 1375 ñoái töôïng (95%) tham gia nc EDIC ñeå 1375 ñoái töôïng (95%) tham gia nc EDIC ñeå ñaùnh giaù xem lieäu nhöõng lôïi ích ñaït ñöôïc ñaùnh giaù xem lieäu nhöõng lôïi ích ñaït ñöôïc trong thôøi gian nc DCCT coøn toàn taïi sau trong thôøi gian nc DCCT coøn toàn taïi sau thôøi gian 4 naêm hay khoâng?thôøi gian 4 naêm hay khoâng?

Taát caû ñöôïc nhaän ñieàu trò tích cöïc vaø Taát caû ñöôïc nhaän ñieàu trò tích cöïc vaø theo doõi chaët cheõtheo doõi chaët cheõ

Ñeå ñaùnh giaù tình traïng VM , ngöôøi ta Ñeå ñaùnh giaù tình traïng VM , ngöôøi ta tieán haønh chuïp ñaùy maét trung taâm choïn tieán haønh chuïp ñaùy maét trung taâm choïn loïcloïc

Keát quaû : Tuy möùc ñoä kieåm soaùt Keát quaû : Tuy möùc ñoä kieåm soaùt chuyeån hoùa töông töï nhau, HbA1c töông chuyeån hoùa töông töï nhau, HbA1c töông öùng 8,2% vaø 7,9%, tyû leä ngöôøi beänh coù öùng 8,2% vaø 7,9%, tyû leä ngöôøi beänh coù beänh VM xaáu ñi (VMTS, phuø HÑ,nhu caàu beänh VM xaáu ñi (VMTS, phuø HÑ,nhu caàu ñieàu trò laser) thaáp hôn ôû nhoùm ñöôïc ñieàu trò laser) thaáp hôn ôû nhoùm ñöôïc ñieàu trò tích cöïc tröôùc ñaâyñieàu trò tích cöïc tröôùc ñaây

Thaäm chí 7 naêm sau theo doõi cuûa nc EDIC Thaäm chí 7 naêm sau theo doõi cuûa nc EDIC tyû leä maéc môùi cuõng thaáp hôn ôû nhoùm tyû leä maéc môùi cuõng thaáp hôn ôû nhoùm ñieàu trò tích cöïc tröôùc ñaâyñieàu trò tích cöïc tröôùc ñaây

Figure 3. Cumulative incidence over 8 years of further progression of Figure 3. Cumulative incidence over 8 years of further progression of retinopathy in the former DCCT conventional-therapy and intensive-therapy retinopathy in the former DCCT conventional-therapy and intensive-therapy

groups.. Adapted from: The Diabetes Control and Complications groups.. Adapted from: The Diabetes Control and Complications Trial/Epidemiology of Diabetes Interventions and Complications Research Trial/Epidemiology of Diabetes Interventions and Complications Research

Group. Effect of intensive therapy on the microvascular complications of type 1 Group. Effect of intensive therapy on the microvascular complications of type 1

diabetes mellitus. JAMA 2002; 287: 2563-2569.diabetes mellitus. JAMA 2002; 287: 2563-2569.

Ñoái vôùi ÑTÑ type 2Ñoái vôùi ÑTÑ type 2 Nc UKPDS thu naïp 3867 bn type 2 môùi Nc UKPDS thu naïp 3867 bn type 2 môùi

ñöôïc chaån ñoaùn tuoåi 48-60 , ñöôïc phaân ñöôïc chaån ñoaùn tuoåi 48-60 , ñöôïc phaân boá ngaãu nhieân vaøo ñieàu trò tích cöïc boá ngaãu nhieân vaøo ñieàu trò tích cöïc baèng insulin hoaëc sulfonylure hoaëc cheá baèng insulin hoaëc sulfonylure hoaëc cheá ñoä aên ñôn ñoäc.ñoä aên ñôn ñoäc.

KQ:Trong 12 naêm TD keát thuùc 1998KQ:Trong 12 naêm TD keát thuùc 1998 Khaùc bieät 0,9% veà HbA 1c ñöôïc duy trì Khaùc bieät 0,9% veà HbA 1c ñöôïc duy trì

giöõa 2 nhoùmgiöõa 2 nhoùm Söï caûi thieän chuyeån hoùa ôû nhoùm Söï caûi thieän chuyeån hoùa ôû nhoùm

ñieàu trò tích cöïc keát hôïp vôùi giaûm 21% ñieàu trò tích cöïc keát hôïp vôùi giaûm 21% nguy cô xaáu ñi cuûa beänh VM,giaûm 29% nguy cô xaáu ñi cuûa beänh VM,giaûm 29% ñieàu trò laser vaø giaûm 24% laáy TTTñieàu trò laser vaø giaûm 24% laáy TTT

Khoâng coù söï khaùc bieät veà xuaát huyeát Khoâng coù söï khaùc bieät veà xuaát huyeát dòch kính vaø muø 1 maét.dòch kính vaø muø 1 maét.

Aûnh höôûng cuûa taêng Aûnh höôûng cuûa taêng huyeát aùphuyeát aùp

WESDR: Tyû leä hieän maéc THA ôû bn WESDR: Tyû leä hieän maéc THA ôû bn ÑTÑ type 1 luùc ñaàu nc laø 25,9%.Trong ÑTÑ type 1 luùc ñaàu nc laø 25,9%.Trong nc naøy, THA ôû thôøi ñieåm baét ñaàu nc naøy, THA ôû thôøi ñieåm baét ñaàu nc coù keát hôïp vôùi taêng 91% nguy cô nc coù keát hôïp vôùi taêng 91% nguy cô phaùt trieån blyù VMTS vaø taêng 40% phaùt trieån blyù VMTS vaø taêng 40% nguy cô phaùt trieån phuø HÑ trong 14 nguy cô phaùt trieån phuø HÑ trong 14 naêm TDnaêm TD

UKPDS coù tôùi 38% bn type 2 môùi UKPDS coù tôùi 38% bn type 2 môùi ñöôïc chaån ñoaùn coù THAñöôïc chaån ñoaùn coù THA giaûm giaûm moãi 10mmHg HA trung bình , keát hôïp moãi 10mmHg HA trung bình , keát hôïp vôùi giaûm 10-16% bc vi maïchvôùi giaûm 10-16% bc vi maïch

Haàu heát caùc nc ñaõ chöùng minh coù söï Haàu heát caùc nc ñaõ chöùng minh coù söï keát hôïp giöõa THA vaø beänh VM ñöôïc gôïi keát hôïp giöõa THA vaø beänh VM ñöôïc gôïi yù roõ raøng bôûi caùc keát quaû cuûa UKPDS:yù roõ raøng bôûi caùc keát quaû cuûa UKPDS:

- Trong ñoù ngöôøi beänh tham gia nc ñöôïc - Trong ñoù ngöôøi beänh tham gia nc ñöôïc phaân boá ngaãu nhieân vaøo 2 nhoùm kieåm phaân boá ngaãu nhieân vaøo 2 nhoùm kieåm soaùt HA chaët cheõ vaø nhoùm ít chaëtcheõ soaùt HA chaët cheõ vaø nhoùm ít chaëtcheõ hônhôn HA trung bình cuûa nhoùm ñieàu trò tích HA trung bình cuûa nhoùm ñieàu trò tích cöïc laø 144/82 so vôùi 154/87 ôû nhoùm keùm cöïc laø 144/82 so vôùi 154/87 ôû nhoùm keùm tích cöïc.Caùc ñoái töôïng ñöôïc theo doõi trong tích cöïc.Caùc ñoái töôïng ñöôïc theo doõi trong thôøi gian 8,5 naêm.thôøi gian 8,5 naêm.

- Keát quaû giaûm 37% caùc keát cuïc vi - Keát quaû giaûm 37% caùc keát cuïc vi maïch ÑTÑ.Trong nhoùm KS chaët coù giaûm maïch ÑTÑ.Trong nhoùm KS chaët coù giaûm 34% nguy cô tieán trieån beänh VM vaø giaûm 34% nguy cô tieán trieån beänh VM vaø giaûm 47% toån thaát thò löïc möùc ñoä vöøa. 47% toån thaát thò löïc möùc ñoä vöøa.

- Nhöõng hieäu quaû naøy khoâng phuï - Nhöõng hieäu quaû naøy khoâng phuï thuoäc vaøo möùc ñoä kieåm soaùt ñöôøng thuoäc vaøo möùc ñoä kieåm soaùt ñöôøng maùu.maùu.

Lieân quan vôùi beänh Lieân quan vôùi beänh thaän ÑTÑthaän ÑTÑ

Söï keát hôïp naøy ñöôïc moâ taû vaøo naêm Söï keát hôïp naøy ñöôïc moâ taû vaøo naêm 1954 vaø döôøng nhö baét ñaàu ôû möùc coù 1954 vaø döôøng nhö baét ñaàu ôû möùc coù microalbumin nieäumicroalbumin nieäu

Trong 1 nc treân 211 ngöôøi maéc beänh Trong 1 nc treân 211 ngöôøi maéc beänh ÑTÑ type 1, tyû leä hieän maéc beänh VMTS ÑTÑ type 1, tyû leä hieän maéc beänh VMTS taêng töø 7% luùc baét ñaàu coù taêng töø 7% luùc baét ñaàu coù microalbumin nieäu leân ñeán 29% sau 4 microalbumin nieäu leân ñeán 29% sau 4 naêm töø luùc baét daàu coù microalbumin naêm töø luùc baét daàu coù microalbumin nieäu so vôùi 3% vaø 8% ôû nhöõng ngöôøi nieäu so vôùi 3% vaø 8% ôû nhöõng ngöôøi khoâng coù microalbumin nieäukhoâng coù microalbumin nieäu

ÔÛ gñ beänh thaän tieán trieån, coù 80% ÔÛ gñ beänh thaän tieán trieån, coù 80% ngöôøi beänh coù protein nieäu dai daúng ngöôøi beänh coù protein nieäu dai daúng coù beänh VMTS so vôùi 25% ôû ngöôøi coù beänh VMTS so vôùi 25% ôû ngöôøi khoâng coù protein nieäukhoâng coù protein nieäu

Khi beänh thaän gñ cuoái: haàu heát bn Khi beänh thaän gñ cuoái: haàu heát bn ÑTÑ type 1 vaø 2/3 bn type 2 ñöôïc loïc ÑTÑ type 1 vaø 2/3 bn type 2 ñöôïc loïc maùu coù beänh VMTSmaùu coù beänh VMTS

Beänh VM ÑTÑ ñöôïc tìm thaáy ôû 85-Beänh VM ÑTÑ ñöôïc tìm thaáy ôû 85-99% bn type 1 coù protein nieäu dai 99% bn type 1 coù protein nieäu dai daúng nhöng chæ coù 47-63% bn type daúng nhöng chæ coù 47-63% bn type 2 , ñieàu naøy gôïi yù khoaûng 30% 2 , ñieàu naøy gôïi yù khoaûng 30% protein nieäu ôû type 2 coù nguyeân protein nieäu ôû type 2 coù nguyeân nhaân khaùc ngoaøi beänh thaän ÑTÑnhaân khaùc ngoaøi beänh thaän ÑTÑ

Ñieàu ñaùng quan taâm laø 1/3 bn ÑTÑ Ñieàu ñaùng quan taâm laø 1/3 bn ÑTÑ coù beänh VMTS nhöng khoâng coù coù beänh VMTS nhöng khoâng coù toån thöông beänh thaän ÑTÑtoån thöông beänh thaän ÑTÑ gôïi yù gôïi yù coù theå coù cô cheá khaùc nhau , duø coù theå coù cô cheá khaùc nhau , duø chuùng ñöôïc xeáp chung vaøo nhoùm chuùng ñöôïc xeáp chung vaøo nhoùm “toån thöông vi maïch”“toån thöông vi maïch”

Lieân quan vôùi taêng lipid vaø Lieân quan vôùi taêng lipid vaø lipoprotein huyeát thanhlipoprotein huyeát thanh

WESDR vaø ETDRS ( Early Treament Diabetic WESDR vaø ETDRS ( Early Treament Diabetic Retinopathy Study) cuûa Myõ ñeàu thaáy Retinopathy Study) cuûa Myõ ñeàu thaáy beänh VM ÑTÑ taêng tònh tieán vôùi tyû leä beänh VM ÑTÑ taêng tònh tieán vôùi tyû leä taêng cholesterol , taêng triglyceride maùutaêng cholesterol , taêng triglyceride maùu

Hình thaùi toån thöông dòch ró naëng Hình thaùi toån thöông dòch ró naëng thöôøng keát hôïp vôùi giaûm söùc nhìn ñeàu thöôøng keát hôïp vôùi giaûm söùc nhìn ñeàu coù lieân quan ñeán RLCHLipidcoù lieân quan ñeán RLCHLipid

Quaûn lyù toát CH lipid khoâng chæ giaûm Quaûn lyù toát CH lipid khoâng chæ giaûm nguy cô beänh maïch vaønh maø coøn caûi nguy cô beänh maïch vaønh maø coøn caûi thieän toát tieân löôïng beänh lyù VMthieän toát tieân löôïng beänh lyù VM

ÔÛ bn type 1 coù söï lieân quan beänh VM ÔÛ bn type 1 coù söï lieân quan beänh VM naëng vôùi cholesterol toaøn phaàn vaø HDL-cnaëng vôùi cholesterol toaøn phaàn vaø HDL-c

DIEÃN BIEÁN TÖÏ NHIEÂN CUÛA DIEÃN BIEÁN TÖÏ NHIEÂN CUÛA BVMÑTÑBVMÑTÑ

Maát caùc chu baøoMaát caùc chu baøosuy yeáu thaønh suy yeáu thaønh maïchmaïch toån thöông lieân keát giöõa caùc tb toån thöông lieân keát giöõa caùc tb noäi maïcnoäi maïc vi phình maïch vi phình maïch

Taéc maïch laø keát quaû cuûa daøy maøng Taéc maïch laø keát quaû cuûa daøy maøng ñaùy, taêng ngöng taäp tieåu caàu…ñaùy, taêng ngöng taäp tieåu caàu… giaûm giaûm töôùi maùutöôùi maùu

Phaûn öùng töï ñieàu hoøa gaây daõn caùc Phaûn öùng töï ñieàu hoøa gaây daõn caùc tieåu ñoäng maïch vaø taêng aùp löïc thuûy tieåu ñoäng maïch vaø taêng aùp löïc thuûy tónh trong mao maïch vaø tieåu TMtónh trong mao maïch vaø tieåu TM taêng taêng tính thaám tính thaám xuaát tieát( daïng boâng do xuaát tieát( daïng boâng do taéc maïch gaây nhoài maùu, daïng cöùng do taéc maïch gaây nhoài maùu, daïng cöùng do lipid thaám qua thaønh maïch bò toån thöông)lipid thaám qua thaønh maïch bò toån thöông)

Tình traïng thieáu oxy do thuyeân taéc Tình traïng thieáu oxy do thuyeân taéc maïch vi theåmaïch vi theå thieáu oxy thieáu oxy hình thaønh hình thaønh caùc maïch maùu môùicaùc maïch maùu môùi hoaït hoùa caùc hoaït hoùa caùc teá baøo gai, laøm loûng leûo caùc moái teá baøo gai, laøm loûng leûo caùc moái lieân keát giöõa caùc teá baøolieân keát giöõa caùc teá baøodeã vôõdeã vôõ

Maïch maùu môùi ban ñaàu treân beà Maïch maùu môùi ban ñaàu treân beà maët VM, sau ñoù tröôùc dòch kính , maët VM, sau ñoù tröôùc dòch kính , cuoái cuøng trong dòch kínhcuoái cuøng trong dòch kính

Maïch maùu taân taïo deã vôõMaïch maùu taân taïo deã vôõ xuaát xuaát huyeát trong dòch kínhhuyeát trong dòch kính taêng sinh moâ taêng sinh moâ sôïisôïihoùa seïohoùa seïo bong VM bong VM

TRIEÄU CHÖÙNG –PHAÂN TRIEÄU CHÖÙNG –PHAÂN LOAÏILOAÏI

A.Toån thöông cô baûn:A.Toån thöông cô baûn:- Sôùm nhaát ñöôïc bieåu hieän baèng Sôùm nhaát ñöôïc bieåu hieän baèng

caùc vi phình maïch (microaneurysms)caùc vi phình maïch (microaneurysms)- Xuaát tieát : daïng boâng goøn hoaëc Xuaát tieát : daïng boâng goøn hoaëc

daïng cöùngdaïng cöùng- Xuaát huyeát : Daïng chaám ( lôùp Xuaát huyeát : Daïng chaám ( lôùp

saâu), daïng ñaùm(beà maët)saâu), daïng ñaùm(beà maët)- Phuø hoaøng ñieåmPhuø hoaøng ñieåm

Phuø hoaøng ñieåmPhuø hoaøng ñieåm Laø hieän töôïng daøy leân cuûa trung taâm Laø hieän töôïng daøy leân cuûa trung taâm

VM laø keát quaû cuûa cuûa söï tích tuï baát VM laø keát quaû cuûa cuûa söï tích tuï baát thöôøng dòch ngoaïi baøothöôøng dòch ngoaïi baøo

Phuø HĐ raát khoù chaån ñoaùn baèng Phuø HĐ raát khoù chaån ñoaùn baèng phöông tieän thaêm khaùm thoâng phöông tieän thaêm khaùm thoâng thöôøng, moät soá hình aûnh gôïi yù nhö thöôøng, moät soá hình aûnh gôïi yù nhö coù dòch ræ maøu traéng ngaø, saùng laáp coù dòch ræ maøu traéng ngaø, saùng laáp laùnh treân vuøng toån thöông.laùnh treân vuøng toån thöông.

Phuø HÑ coù theå nheï vaø coù theå khoâng Phuø HÑ coù theå nheï vaø coù theå khoâng aûnh höôûng ngay ñeán thò löïc,nhöng aûnh höôûng ngay ñeán thò löïc,nhöng buoäc phaûi ñieàu trò vì noù ñe doïa nhanh buoäc phaûi ñieàu trò vì noù ñe doïa nhanh choùng ñeán thò giaùc trung öôngchoùng ñeán thò giaùc trung öông

Toån thöông thò giaùc thöù phaùt hieám khi Toån thöông thò giaùc thöù phaùt hieám khi ñöôïc phuïc hoàiñöôïc phuïc hoài

Ñeå thuaän tieän trong thöïc haønh LS, Ñeå thuaän tieän trong thöïc haønh LS, moät thuaät ngöõ môùi ñöôïc hình moät thuaät ngöõ môùi ñöôïc hình thaønh:Phuø HÑ coù yù nghóa LS( clinically thaønh:Phuø HÑ coù yù nghóa LS( clinically significant macular edema)-CSME:significant macular edema)-CSME:

- Daøy VM ôû hoaëc trong phaïm vi 500 Daøy VM ôû hoaëc trong phaïm vi 500 micromet caùch trung taâm HÑmicromet caùch trung taâm HÑ

- Xuaát tieát cöùng ôû hoaëc trong phaïm vi Xuaát tieát cöùng ôû hoaëc trong phaïm vi 500micromet caùch trung taâm HÑ keát 500micromet caùch trung taâm HÑ keát hôïp vôùi daøy VM keá caänhôïp vôùi daøy VM keá caän

- Moät hoaëc nhieàu vuøng VM daøy leân Moät hoaëc nhieàu vuøng VM daøy leân baèng ít nhaát ñöôøng kính ñóa thò maø baèng ít nhaát ñöôøng kính ñóa thò maø baát kyø phaàn naøo cuûa noù ôû trong baát kyø phaàn naøo cuûa noù ôû trong phaïm vi 1 ñöôøng kính TK thò giaùc töø phaïm vi 1 ñöôøng kính TK thò giaùc töø trung taâm HÑtrung taâm HÑ

B.Beänh VM khoâng taêng sinh(Non B.Beänh VM khoâng taêng sinh(Non Proliferative Diabetic Retinopathy-Proliferative Diabetic Retinopathy-NPDR)NPDR)

ªª Coù theå cho raèng laø theå trung gian giöõa Coù theå cho raèng laø theå trung gian giöõa theå khoâng taêng sinh vaø taêng sinh, cuõng theå khoâng taêng sinh vaø taêng sinh, cuõng coù theå goïi laø theå “tieàn taêng sinh”vì coù theå goïi laø theå “tieàn taêng sinh”vì chuùng seõ nhanh choùng chuyeån sang theå chuùng seõ nhanh choùng chuyeån sang theå taêng sinhtaêng sinh

ªª Caùc toån thöông coù theå gaëp: Caùc toån thöông coù theå gaëp:- Caùc maïch nhoû bò keùo daøi ra, TM giaõn ra, Caùc maïch nhoû bò keùo daøi ra, TM giaõn ra,

quanh co, gaáp khuùc vaø ñöôøng kính quanh co, gaáp khuùc vaø ñöôøng kính khoâng ñeàu.khoâng ñeàu.

- Toån thöông chuoãi haït cuûa maïch thò giaùcToån thöông chuoãi haït cuûa maïch thò giaùc- Nhöõng baát thöôøng khaùc vi maïch trong VMNhöõng baát thöôøng khaùc vi maïch trong VM

NPDR töï noù khoâng ñe doïa thò löïc , NPDR töï noù khoâng ñe doïa thò löïc , tuy nhieân ñieàu quan troïng laø nguy cô tuy nhieân ñieàu quan troïng laø nguy cô tieán trieån ñeán beänh voõng maïc tieán trieån ñeán beänh voõng maïc taêng sinh.Caùc yeáu toá döï baùo tieán taêng sinh.Caùc yeáu toá döï baùo tieán trieån nhanh:trieån nhanh:

- Xuaát huyeát trong VM ( ôû moät trong Xuaát huyeát trong VM ( ôû moät trong 4 goùc phaàn tö)4 goùc phaàn tö)

- Giaõn tónh maïch hình chuoãi haïtGiaõn tónh maïch hình chuoãi haït- Baát thöôøng vi maïch trong VMBaát thöôøng vi maïch trong VMÔÛ giai ñoaïn naøy toác ñoä tieán trieån ÔÛ giai ñoaïn naøy toác ñoä tieán trieån

ñeán VMTS trong voøng 1 naêm laø 32% ñeán VMTS trong voøng 1 naêm laø 32% , trong 3 naêm laø 58% vaø trong 5 , trong 3 naêm laø 58% vaø trong 5 naêm laø 68%naêm laø 68%

C. Beänh voõng maïc taêng C. Beänh voõng maïc taêng sinh(Proliferative Diabetic sinh(Proliferative Diabetic Retinopathy-PDR)Retinopathy-PDR)

ªª PDR khoâng coù trieäu chöùng ôû gñ PDR khoâng coù trieäu chöùng ôû gñ sôùm, nhöng caùc maïch maùu phaùt trieån sôùm, nhöng caùc maïch maùu phaùt trieån vaø baùm vaøo bao sau dòch kính gaây vaø baùm vaøo bao sau dòch kính gaây nguy cô ñoái vôùi thò löïc taêng daàn leân.nguy cô ñoái vôùi thò löïc taêng daàn leân.

ªª Toác ñoä phaùt trieån cuûa caùc maïch Toác ñoä phaùt trieån cuûa caùc maïch maùu môùi raát khaùc nhau, coù theå oån maùu môùi raát khaùc nhau, coù theå oån ñònh haøng naêm vaø thaäm chí coù theå ñònh haøng naêm vaø thaäm chí coù theå thoaùi trieån ,trong khi 1 soá tröôøng hôïp thoaùi trieån ,trong khi 1 soá tröôøng hôïp tieán trieån nhanh vaø gaây nguy cô cao tieán trieån nhanh vaø gaây nguy cô cao veà thò löïcveà thò löïc

Caùc toån thöông coù nguy cô cao:Caùc toån thöông coù nguy cô cao:- Caùc mm môùi treân hoaëc trong Caùc mm môùi treân hoaëc trong

phaïm vi 1 ñk gai thò maø bao phuû 1 phaïm vi 1 ñk gai thò maø bao phuû 1 dtích treân ¼ ñeán 1/3 cuûa gai thòdtích treân ¼ ñeán 1/3 cuûa gai thò

- Caùc mm môùi treân hoaëc trong Caùc mm môùi treân hoaëc trong phaïm vi 1 ñk gai thò coù keát hôïp phaïm vi 1 ñk gai thò coù keát hôïp vôùi xuaát huyeát tieàn VM hoaëc dòch vôùi xuaát huyeát tieàn VM hoaëc dòch kính.kính.

- Nhöõng mm môùi caùch rôøi gai thò > Nhöõng mm môùi caùch rôøi gai thò > 1 ñk gai thò vaø lôùn hôn nöûa dtích 1 ñk gai thò vaø lôùn hôn nöûa dtích gai thò keát hôïp vôùi xuaát huyeát gai thò keát hôïp vôùi xuaát huyeát tieàn VM vaø dòch kínhtieàn VM vaø dòch kính

ÔÛ nhöõng maét ñaõ bò toån thöông naøy, toác ÔÛ nhöõng maét ñaõ bò toån thöông naøy, toác ñoä toån haïi thò löïc tích luõy 1 naêm laø 10%, ñoä toån haïi thò löïc tích luõy 1 naêm laø 10%, trong 3 naêm laø 35% vaø 5 naêm laø 50%trong 3 naêm laø 35% vaø 5 naêm laø 50%

Cô cheá beänh sinh coøn nhieàu baøn caõi, song Cô cheá beänh sinh coøn nhieàu baøn caõi, song nhieàu yù kieán cho raèng do haäu quaû cuûa nhieàu yù kieán cho raèng do haäu quaû cuûa thieáu oxy toå chöùc vaø nhu caàu dinh döôõng thieáu oxy toå chöùc vaø nhu caàu dinh döôõng cuûa moâcuûa moâ

PDR nhanh choùng ñe doïa ñeán thò löïc bôûi:PDR nhanh choùng ñe doïa ñeán thò löïc bôûi:

- Caùc mm taân taïo luoân coù nguy cô chaûy - Caùc mm taân taïo luoân coù nguy cô chaûy maùu.maùu.

- Söï taêng sinh caùc moâ xô - Söï taêng sinh caùc moâ xô co keùo laøm bong co keùo laøm bong voõng maïcvoõng maïc

ª ª Glaucoma thöôøng laø haäu quaû cuûa beänh Glaucoma thöôøng laø haäu quaû cuûa beänh PDR. Caùc moâ xô baét nguoàn töø maïch taêng PDR. Caùc moâ xô baét nguoàn töø maïch taêng sinh coù theå bòt doøng chaûy cuûa thuûy dòchsinh coù theå bòt doøng chaûy cuûa thuûy dòch

PHÖÔNG PHAÙP CHAÅN PHÖÔNG PHAÙP CHAÅN ÑOAÙNÑOAÙN

1.Khaùm laâm saøng vaø chuïp ñaùy maét:1.Khaùm laâm saøng vaø chuïp ñaùy maét:- Khaùm LS qua ñoàng töû giaõn baèng söû Khaùm LS qua ñoàng töû giaõn baèng söû

duïng ñeøn soi ñaùy maétduïng ñeøn soi ñaùy maét- Chuïp ñaùy maét ñoùng vai troø quan troïng Chuïp ñaùy maét ñoùng vai troø quan troïng

khoâng chæ ñoái vôùi chaån ñoaùn maø coøn khoâng chæ ñoái vôùi chaån ñoaùn maø coøn laø baèng chöùng tö lieäu cuûa toån thöông laø baèng chöùng tö lieäu cuûa toån thöông VMVM

2.Chuïp maïch huyønh quang:2.Chuïp maïch huyønh quang:- Ñaùnh giaù möùc ñoä phuø hoaøng ñieåmÑaùnh giaù möùc ñoä phuø hoaøng ñieåm- Ñoä lôùn cuûa nhöõng vuøng khoâng maïch Ñoä lôùn cuûa nhöõng vuøng khoâng maïch

maùumaùu- Phaân bieät baát thöôøng vi maïch coù Phaân bieät baát thöôøng vi maïch coù

thoaùt quaûn vaø khoâng thoaùt quaûn.thoaùt quaûn vaø khoâng thoaùt quaûn.

3.Sieâu aâm: ñaëc bieät coù yù nghóa ôû 3.Sieâu aâm: ñaëc bieät coù yù nghóa ôû nhöõng ngöôøi coù môø heä thoáng nhöõng ngöôøi coù môø heä thoáng quang hoïc maét vaø beänh voõng maïc quang hoïc maét vaø beänh voõng maïc dòch kính(ñuïc TTT, xuaát huyeát dòch dòch kính(ñuïc TTT, xuaát huyeát dòch kính)kính)

4.Chuïp caét lôùp gaén dính quang 4.Chuïp caét lôùp gaén dính quang hoïc(Optical Coherence Tomography-hoïc(Optical Coherence Tomography-OCT):Kyû thuaät laser khoâng xaâm OCT):Kyû thuaät laser khoâng xaâm nhaäp cho ra hình aûnh caét ngang nhaäp cho ra hình aûnh caét ngang cuûa VM theo 2 chieàu:cuûa VM theo 2 chieàu:

- Phaùt hieän caùc maøng hyaloid phía Phaùt hieän caùc maøng hyaloid phía sau vaø söï co keùo hoaøng ñieåm-dòch sau vaø söï co keùo hoaøng ñieåm-dòch kínhkính

- Ñaùnh giaù vaø theo doõi ñoä daøy VMÑaùnh giaù vaø theo doõi ñoä daøy VM

OCTOCT

ÑIEÀU TRÒÑIEÀU TRÒ Nguyeân taéc:Nguyeân taéc:- Coù söï phoái hôïp giöõa chuyeân khoa Coù söï phoái hôïp giöõa chuyeân khoa

maét vaø chuyeân khoa noäi tieát.maét vaø chuyeân khoa noäi tieát.- Tuøy thuoäc vaøo toån thöông ñeå coù Tuøy thuoäc vaøo toån thöông ñeå coù

phöông phaùp phuø hôïp.phöông phaùp phuø hôïp.- Caùc höôùng daãn ñieàu trò beänh VM Caùc höôùng daãn ñieàu trò beänh VM

thöôøng döïa vaøo keát quaû vaø kinh thöôøng döïa vaøo keát quaû vaø kinh nghieäm ruùt ra töø 3 thöû nghieäm LS coù nghieäm ruùt ra töø 3 thöû nghieäm LS coù ñoái chöùng :ñoái chöùng :

+ NC DRS naêm 1971-1978+ NC DRS naêm 1971-1978 + ETDRS+ ETDRS + NC phaåu thuaät caét boû dòch kính naêm + NC phaåu thuaät caét boû dòch kính naêm

1976-19831976-1983

1.Phöông phaùp quang ñoâng:1.Phöông phaùp quang ñoâng:* Chæ ñònh tuyeät ñoái:* Chæ ñònh tuyeät ñoái:- Xuaát huyeát dòch kính hoaëc tieàn VM, Xuaát huyeát dòch kính hoaëc tieàn VM,

thaäm chí thò löïc vaãn BTthaäm chí thò löïc vaãn BT- Maïch maùu taân taïo xaâm laán > 1/3 gai thòMaïch maùu taân taïo xaâm laán > 1/3 gai thò- Phuø hoaøng ñieåmPhuø hoaøng ñieåm• *Quang ñoâng toaøn boä VM söû duïng tia *Quang ñoâng toaøn boä VM söû duïng tia

laser Argon hoaëc Xenon chæ ñònh trong PDRlaser Argon hoaëc Xenon chæ ñònh trong PDR• *Quang ñoâng töøng oå:Phuø HÑ,vi phình *Quang ñoâng töøng oå:Phuø HÑ,vi phình

maïch, caùc ñieåm chaûy maùu sau khi phaùt maïch, caùc ñieåm chaûy maùu sau khi phaùt hieän ñöôïc baèng chuïp maïch huyønh quanghieän ñöôïc baèng chuïp maïch huyønh quang

• *Quang ñoâng giuùp giaûm ít nhaát 50% tyû *Quang ñoâng giuùp giaûm ít nhaát 50% tyû leä maát thò löïc naëng leä maát thò löïc naëng

2. Ñieàu trò noäi khoa2. Ñieàu trò noäi khoa- Kieåm soaùt ñöôøng huyeát toái öuKieåm soaùt ñöôøng huyeát toái öu- Giöõ HA bình thöôøng laø ñieàu toái Giöõ HA bình thöôøng laø ñieàu toái

quan troïngquan troïng- Ñieàu trò döï phoøng khaùc goàm:Ñieàu trò döï phoøng khaùc goàm:

+ Thuoác choáng ñoâng: Aspirin + Thuoác choáng ñoâng: Aspirin

+ Caùc thuoác laøm ngaên caûn + Caùc thuoác laøm ngaên caûn beänh lyù VM : ÖÙc cheá enzym aldose beänh lyù VM : ÖÙc cheá enzym aldose reductase vaø protein kinase C coøn reductase vaø protein kinase C coøn ñang ñöôïc nghieân cöùu.ñang ñöôïc nghieân cöùu.

+ Tieâm steroid noäi dòch kính trong + Tieâm steroid noäi dòch kính trong phuø HÑ lan toûa ñang ñöôïc NCphuø HÑ lan toûa ñang ñöôïc NC

3.Vi phaåu thuaät: Trong caùc tröôøng hôïp3.Vi phaåu thuaät: Trong caùc tröôøng hôïp- Thaùo dòch , maùu öù laøm ngaäp TTTThaùo dòch , maùu öù laøm ngaäp TTT- Caét boû beø xô, haï nhaõn aùpCaét boû beø xô, haï nhaõn aùp- Caét maøng xô treân beà maët voõng maïcCaét maøng xô treân beà maët voõng maïc- Caét boû dòch kính ñoái vôùi phuø HÑ:chaát Caét boû dòch kính ñoái vôùi phuø HÑ:chaát

hyaloid baùm caêng vaø keát ñaëc phía sau hyaloid baùm caêng vaø keát ñaëc phía sau coù theå laøm keùo caêng vaø laøm naëng coù theå laøm keùo caêng vaø laøm naëng phuø HÑ lan toûaphuø HÑ lan toûa

- Caét boû dòch kính trong PDR:Caét boû dòch kính trong PDR: +ÔÛ 1 soá ngöôøi sau khi quang ñoâng caùc +ÔÛ 1 soá ngöôøi sau khi quang ñoâng caùc

mm môùi vaø caùc phöùc hôïp xô-maïch vaãn mm môùi vaø caùc phöùc hôïp xô-maïch vaãn tieáp tuïc phaùt trieåntieáp tuïc phaùt trieån

+Xuaát huyeát dòch kính vaø bong VM co +Xuaát huyeát dòch kính vaø bong VM co keùokeùo

PHOØNG BEÄNHPHOØNG BEÄNH1.Saøng loïc phaùt hieän sôùm :1.Saøng loïc phaùt hieän sôùm :- ÔÛ thôøi ñieåm phaùt hieän ÑTÑ nhöõng toån ÔÛ thôøi ñieåm phaùt hieän ÑTÑ nhöõng toån

thöông maïch maùu VM naëng ñaõ coù maø thöông maïch maùu VM naëng ñaõ coù maø khoâng coù trieäu chöùng.Khi giaûm thò löïc khoâng coù trieäu chöùng.Khi giaûm thò löïc thì toån thöông ñaõ tieán trieån xa nhö xuaát thì toån thöông ñaõ tieán trieån xa nhö xuaát huyeát DK hoaëc HÑhuyeát DK hoaëc HÑ

- Keát quaû tình traïng thò giaùc phuï thuoäc Keát quaû tình traïng thò giaùc phuï thuoäc vaøo keát quaû cuûa ñieàu trò quang ñoâng vaøo keát quaû cuûa ñieàu trò quang ñoâng ñuùng thôøi ñieåm lyù töôûng, luùc chöa aûnh ñuùng thôøi ñieåm lyù töôûng, luùc chöa aûnh höôûng chöùc naêng thò giaùchöôûng chöùc naêng thò giaùc

- Ñeå phaùt hieän ñuùng thôøi ñieåm, phaûi Ñeå phaùt hieän ñuùng thôøi ñieåm, phaûi thöôøng xuyeân khaùm ñaùy maét vaø caàn thöôøng xuyeân khaùm ñaùy maét vaø caàn thöïc hieän baét buoäc cho taát caû bnthöïc hieän baét buoäc cho taát caû bn

- Test saøng loïc ñaùng tin caäy nhaát hieän Test saøng loïc ñaùng tin caäy nhaát hieän nay laø chuïp VM coù giaõn ñoàng töûnay laø chuïp VM coù giaõn ñoàng töû

2.KS chaët cheõ glucose maùu , phaùt 2.KS chaët cheõ glucose maùu , phaùt hieän , xöû trí kòp thôøi beänh VMhieän , xöû trí kòp thôøi beänh VM

- ÑTÑ type 1 khaùm ñaùy maét sau 5 ÑTÑ type 1 khaùm ñaùy maét sau 5 naêm phaùt hieän vaø sau ñoù naêm phaùt hieän vaø sau ñoù haøng naêmhaøng naêm

- ÑTÑ type 2 khaùm sau khi phaùt ÑTÑ type 2 khaùm sau khi phaùt hieän beänh vaø haøng naêm sau hieän beänh vaø haøng naêm sau ñoùñoù

- Coù chöông trình theo doõi tuøy theo Coù chöông trình theo doõi tuøy theo töøng ñoái töôïngtöøng ñoái töôïng

Caùc vaán ñeà caàn chuù Caùc vaán ñeà caàn chuù yùyù

Khi coù beänh VMTS:Khi coù beänh VMTS:

1.1. Nguû tö theá nöõa naèm ban ñeâmNguû tö theá nöõa naèm ban ñeâm

2.2. Traùnh gaéng söùc ,taùo boùnTraùnh gaéng söùc ,taùo boùn

3.3. Traùnh thay ñoåi ñöôøng huyeát quaù Traùnh thay ñoåi ñöôøng huyeát quaù ñoät ngoätñoät ngoät laøm tieán trieån naëng leân laøm tieán trieån naëng leân

4.4. Caân nhaéc khi duøng thuoác choáng Caân nhaéc khi duøng thuoác choáng ñoângñoâng

5.5. Traùnh taäp luyeän caùc moân theå thao: Traùnh taäp luyeän caùc moân theå thao: taäp taï, laën…taäp taï, laën…

TIEÂU CHUAÅN ÑAÙNH GIAÙ TIEÂU CHUAÅN ÑAÙNH GIAÙ CUÛA CAÙC CHUYEÂN GIA CUÛA CAÙC CHUYEÂN GIA

CHAÂU AÂUCHAÂU AÂU Caàn phaûi can thieäp ngay laäp töùc:Caàn phaûi can thieäp ngay laäp töùc:- Beänh lyù VMTS : maïch maùu taân taïo Beänh lyù VMTS : maïch maùu taân taïo

xuaát hieän, thaäm chí ôû baát kyø nôi xuaát hieän, thaäm chí ôû baát kyø nôi naøo , khoâng nhaát thieát phaûi coù naøo , khoâng nhaát thieát phaûi coù ôû gai thòôû gai thò

- Chaûy maùu tieàn phoøngChaûy maùu tieàn phoøng- Nhöõng beänh veà maét ñang tieán Nhöõng beänh veà maét ñang tieán

trieån nguy hieåm: chaûy maùu TTT, trieån nguy hieåm: chaûy maùu TTT, moáng maét ñoû, xuaát hieän moâ xômoáng maét ñoû, xuaát hieän moâ xô

Caàn phaûi can thieäp sôùm:Caàn phaûi can thieäp sôùm:- Nhöõng baát thöôøng nhö chaûy Nhöõng baát thöôøng nhö chaûy

maùu, maïch bò xoaén vaën…maùu, maïch bò xoaén vaën…- Nhieàu noát , chaám chaûy maùuNhieàu noát , chaám chaûy maùu- Nhieàu toån thöông boâng goønNhieàu toån thöông boâng goøn- Caùc toån thöông phuøCaùc toån thöông phuø

ªª Theo doõi kieåm tra thöôøng qui: Theo doõi kieåm tra thöôøng qui:

- Beänh lyù NPDR , khoâng coù phuø - Beänh lyù NPDR , khoâng coù phuø thaâm nhieãmthaâm nhieãm

GIAÙO DUÏC NGÖÔØI GIAÙO DUÏC NGÖÔØI BEÄNHBEÄNH

Ngöôøi beänh phaûi ñöôïc caûnh baùo nguy cô Ngöôøi beänh phaûi ñöôïc caûnh baùo nguy cô beänh lyù VM coù theå gaây muøbeänh lyù VM coù theå gaây muø

Giôùi thieäu moái lieân quan chaët cheõ giöõa Giôùi thieäu moái lieân quan chaët cheõ giöõa chaát löôïng kieåm soaùt glucose maùu vaø chaát löôïng kieåm soaùt glucose maùu vaø beänh lyù VMbeänh lyù VM

Ngöôøi beänh caàn bieát THA laø yeáu toá Ngöôøi beänh caàn bieát THA laø yeáu toá laøm naëng theâm beänhlaøm naëng theâm beänh

Xaùc ñònh taàm quan troïng cuûa khaùm maét Xaùc ñònh taàm quan troïng cuûa khaùm maét ñònh kyøñònh kyø

Ngöôøi beänh neân bieát caùc pp ñieàu trò Ngöôøi beänh neân bieát caùc pp ñieàu trò hieän ñaïi, keát quaû öu khuyeát cuûa töøng pphieän ñaïi, keát quaû öu khuyeát cuûa töøng pp

Caàn ñöôïc giaùo duïc caùc phöông phaùp taäp Caàn ñöôïc giaùo duïc caùc phöông phaùp taäp luyeän phuø hôïp vôùi tình traïng beänh lyùluyeän phuø hôïp vôùi tình traïng beänh lyù

KEÁ HOAÏCH KIEÅM TRA VM KEÁ HOAÏCH KIEÅM TRA VM TRONG BEÄNH MAÉT ÑTÑTRONG BEÄNH MAÉT ÑTÑ

Tình traïng voõng maïc KT sau

Khoâng coù tt VM , chæ coù vi phình maïch 12 th

Khoâng phuø HÑ, VM khoâng taêng sinh nheï ñeán trung bình

6-12

ù Phuø HÑ khoâng gaây t/c LS,NPDR möùc ñoä nheï ñeán trung bình

4-6

Phuø HÑ keøm t/c LS, NPDR möùc ñoä nheï ñeán trung bình 3-4

NPDR töø naëng ñeán raát naëng 3-4

PDR nheï ñeán trung bình 2-3

PDR coù yeáu toá nguy cô cao 2-3

CAÙC BEÄNH MAÉT KHAÙCCAÙC BEÄNH MAÉT KHAÙC

Lieät maét trong beänh ñôn daây Lieät maét trong beänh ñôn daây cuûa TK soï soá III,IV,VIcuûa TK soï soá III,IV,VI

Beänh lyù giaùc maïcBeänh lyù giaùc maïc GlaucomaGlaucoma ÑTÑ vaø ñuïc TTTÑTÑ vaø ñuïc TTT Roái loaïn nhìn maøuRoái loaïn nhìn maøu Baát thöôøng veà ñoàng töû.Baát thöôøng veà ñoàng töû.