Belediyelerde Afet Yönetimi

79
İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ AFET YÖNETİM MERKEZİ Prof. Dr. Mikdat KADIO Ğ LU kadioglu@ itu.edu.tr @ Mikdatca Belediyelerde Afet Yönetimi

Transcript of Belediyelerde Afet Yönetimi

Page 1: Belediyelerde Afet Yönetimi

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

AFET YÖNETİM MERKEZİ

Prof. Dr. Mikdat KADIOĞLU

[email protected]@Mikdatca

Belediyelerde

Afet Yönetimi

Page 2: Belediyelerde Afet Yönetimi

Yerel Yönetimlerin Afetler İçinYasal Sorumlukları

0. Giriş

1. Afet Zarar ve Risklerini Azaltmak

2. Afet ve Acil Durum Planını Yapmak

3. Ekip ve Donanımları Hazırlamak

4. Halkı Eğitmek

Page 3: Belediyelerde Afet Yönetimi

0. Giriş

Hazır mıyız?

Page 4: Belediyelerde Afet Yönetimi

ADP

1

3

2

4

Page 5: Belediyelerde Afet Yönetimi

Tek başına uygulanan krizyönetimi:

•Tepkiseldir,

•Eşgüdüm yoktur,

•Hedef kitle yanlıştır,

•Etkisizdir,•Zamansızdır,•Güven vermez ve•Afetin felaketedönüşmesine yardımcı olur...

Kriz Yönetimine Hayır! Tek başına Kriz

Yönetiminin panik ve

vurdum duymazlık gibi

iki aşaması vardır:

Page 6: Belediyelerde Afet Yönetimi

Afet Yönetim Sistemi

1

2

34

Müdahale

Hazırlık

İyileştirme

Zarar Azaltma

Risk yönetimi

Kriz yönetimi

Düzeltme

Koruma

Tahmin ve Erken Uyarı

Yeniden yapılanma Etki Analizi

Afet

Page 7: Belediyelerde Afet Yönetimi

Afet

Yönetiminin

Tüm Evreleri

1. Risk/Zarar Azaltma

2. Hazırlık

3. Müdahale

4. İyileştirme

Page 8: Belediyelerde Afet Yönetimi

Belediylerin Afetler İçinBelli Başlı Yasal Sorumlukları

1. Afet Zarar ve Risklerini Azaltmak

2. Afet ve Acil Durum Planını Yapmak

3. Ekip ve Donanımları Hazırlamak

4. Halkı Eğitmek

Page 9: Belediyelerde Afet Yönetimi

1. Afet Zarar veRisklerini Azaltmak

Afet yönetiminin kalbimevcut risklerinazaltılmasıdır. Bununiçin öncelikle afetlerdehalka zarar verecekolan yapısal ve yapısalolmayan risklerbelirlenir. Bu işteyasaklar ile olmaz!

Page 10: Belediyelerde Afet Yönetimi

10

Fay HatlarıJICA Deprem Senaryoları

Model A Model B

Model C Model D

Model C

L=174km, M=7.7

Model A

L=119km,M=7.5

Page 11: Belediyelerde Afet Yönetimi

400 Adet Yanıcı Patlayıcı İhtiva Eden Binada Hasar

İSKİ, 450 Noktada İçme Suyu ve1500 Noktada Atık Su Hattı Hasarı

80-100 Milyar TL Toplam Mali Kayıp / 26 Milyar TL Yapısal Hasar Kaynaklı Mali Kayıp

530.000 Acil Barınma İhtiyacı Olan Hane

20.000-60.000 Hastanede tedavi / 50.000-140.000 Hafif Yaralı

Mw: 7,5

Güncelleme Çalışması Senaryo Depremi Sonuçları

2009 İBB

85.000-150.000 Orta Hasarlı Bina / 250000-350000 Hafif Hasarlı Bina

İGDAŞ; 650 Noktada Doğalgaz Şebekesi Hasarı / 17.000 Adet Doğalgaz Kutusu Hasarı

10,000-30,000 Ölü

2.500-10.000 Çok Ağır Hasarlı Bina / 13.000-34.000 Ağır Hasarlı Bina

Can Kaybı İstanbul nüfusunun % 0.1-%0.2’siKullanılamayacak binalar (çok ağır,ağır,orta) ise, yapıların % 10-% 15’i

Page 12: Belediyelerde Afet Yönetimi

Afetler ile arama-kurtarma ile baş edebilmek için mutlaka riskinyönetilebilir olması gerekir. Bu nedenle öncelikle mevcut riskler

belirlenip azaltılma yoluna gidilmelidir.

Page 13: Belediyelerde Afet Yönetimi

• Yer sallantısı• Yüzeydeki fay• Sıvılaşma • Artçı deprem• Heyelan • Çığ • Çamur akıntıları

Tsunami• Seller • Yangınlar • …

• Yaşamlar • Mülk • Çevre • Tarihi• İş • Hizmetler • Gelişme • …

Hızlı ve kontrolsüz kentleşme

Yetersiz fiziksel yaşam koşulları

Yetersiz altyapı Zayıf planlama ve kontrol Nüfusun artması Çevrenin bozunması Uygunsuz bölgesel işlemler

ve uygunsuz arazi kullanımı Afet bakımından hassas

bölgelerde nüfus yoğunluğu Farkındalık ve eğitim

eksikliği Risk aktarımı eksikliği …

Deprem Durumunda

Afet yönetimi müdahale değil, bir sosyo-ekonomik kalkınma

problemidir!..

Page 14: Belediyelerde Afet Yönetimi

Tüm Tehlike ve Riskler

Page 15: Belediyelerde Afet Yönetimi

Dünyadakidoğal

afetlerve

önem sıraları...

(Bryant, 1993)

Türkiye

•Deprem

•Yangın

•Su baskını

•Yer kayması

•Kaya düşmesi

•Çığ

•ve benzeri

afetler...

(1959, 7269/1)

Page 16: Belediyelerde Afet Yönetimi

Deniz Güvenliği: Tanker Kazaları ve Petrol Döküntüsü

www.ospri.org

NASSIA ACCIDANT

13.03.1994

Page 17: Belediyelerde Afet Yönetimi

ÇokluTehlikeYa

Page 18: Belediyelerde Afet Yönetimi
Page 19: Belediyelerde Afet Yönetimi
Page 20: Belediyelerde Afet Yönetimi

Mevcut Durum Analizi

• Doğal Yapı Analizi

• Arazi – Bina kullanımı (Yapılaşmış Çevre Analizi)

• Ulaşım-Altyapı Analizi

Page 21: Belediyelerde Afet Yönetimi

Mevcut Durum Analizi

Page 22: Belediyelerde Afet Yönetimi

Mevcut Durum Analizi

Page 23: Belediyelerde Afet Yönetimi

• Yer sallantısı• Yüzeydeki fay• Sıvılaşma • Artçı deprem• Heyelan • Çığ • Çamur akıntıları

Tsunami• Seller • Yangınlar • …

• Yaşamlar • Mülk • Çevre • Tarihi• İş • Hizmetler • Gelişme • …

Hızlı ve kontrolsüz kentleşme

Yetersiz fiziksel yaşam koşulları

Yetersiz altyapı Zayıf planlama ve kontrol Nüfusun artması Çevrenin bozunması Uygunsuz bölgesel işlemler

ve uygunsuz arazi kullanımı Afet bakımından hassas

bölgelerde nüfus yoğunluğu Farkındalık ve eğitim

eksikliği Risk aktarımı eksikliği …

Deprem Durumunda

Afet yönetimi müdahale değil, bir sosyo-ekonomik kalkınma

problemidir!..

Page 24: Belediyelerde Afet Yönetimi

İlçeyi Tehdit Eden Tehlikeler

• Hidrojeolojik

• Jeolojik (Stabilite, Depremsellik, Sıvılaşma ve Yerleşime Uygunluk)

• Tehlikeli-Yanıcı-patlayıcı Madde Kaynaklı Tehlikeler

Page 25: Belediyelerde Afet Yönetimi

Tehlike Analizi

Page 26: Belediyelerde Afet Yönetimi

26

DoğalTehlikelere Bağlı

Riskli Alanlar

SelTehlikesi

HeyelanTehlikesi

SıvılaşmaTehlikesi

Tehlike Analizi

Page 27: Belediyelerde Afet Yönetimi

27

Yüksek Gerilim Hatları

Düzensiz Gelişme

Patlayıcı Maddeler

Sanayi veÜretimAlanları

Tehlike Analizi

Page 28: Belediyelerde Afet Yönetimi

Bütünleşik Tehllike Haritası

Page 29: Belediyelerde Afet Yönetimi

• Yer sallantısı• Yüzeydeki fay• Sıvılaşma • Artçı deprem• Heyelan • Çığ • Çamur akıntıları

Tsunami• Seller • Yangınlar • …

• Yaşamlar • Mülk • Çevre • Tarihi• İş • Hizmetler • Gelişme • …

Hızlı ve kontrolsüz kentleşme

Yetersiz fiziksel yaşam koşulları

Yetersiz altyapı Zayıf planlama ve kontrol Nüfusun artması Çevrenin bozunması Uygunsuz bölgesel işlemler

ve uygunsuz arazi kullanımı Afet bakımından hassas

bölgelerde nüfus yoğunluğu Farkındalık ve eğitim

eksikliği Risk aktarımı eksikliği …

Deprem Durumunda

Afet yönetimi müdahale değil, bir sosyo-ekonomik kalkınma

problemidir!..

Page 30: Belediyelerde Afet Yönetimi

AFETE DUYARLI PLANLAMA İÇİN RİSKLERİN BELİRLENMESİ

• Jeolojik – Jeomorfolojik Risklerin Belirlenmesi

• Zemine Yönelik Toplulaştırılmış Risklerin Değerlendirmesi

Sel – Taşkın Riskinin Değerlendirmesi

Toplum Tabanlı Risk Değerlendirme Bayrampaşa Örneklemesi

Page 31: Belediyelerde Afet Yönetimi

Risk Analizi

Page 32: Belediyelerde Afet Yönetimi

Risk Analizi

Page 33: Belediyelerde Afet Yönetimi

Risk Analizi

Page 34: Belediyelerde Afet Yönetimi

Risk Analizi

Page 35: Belediyelerde Afet Yönetimi

35

Nufüs Yoğunluğu Kamu Binaları

Eğitim ve Kültür

Tesisleri

Risk Analizi

Page 36: Belediyelerde Afet Yönetimi

36

Rekrasyon Alanları Sağlık Tesisleri Ambülans Noktaları

Risk Analizi

Page 37: Belediyelerde Afet Yönetimi

BAYRAMPAŞA BELEDİYESİ AFET ZARAR AZALTMA

VE RİSK YÖNETİMİ

ÖNLEMLERİ

Page 38: Belediyelerde Afet Yönetimi

ZARAR AZALTMA VE RİSK YÖNETİMİ ÖNLEMLERİ

• Kapsamlı Risk Yönetimi - 4K (Koordinasyon-Kooperasyon-Karşılıklı İletişim-Kapasite Geliştirme)

• Arazi Kullanımı, Ulaşım - Altyapı, Açık Alanlar ve Acil Durum Servislerine Yönelik Öneriler

• Afet ve Acil Durum Yönetimi için Kapasite Geliştirmeye Yönelik Öneriler

Page 39: Belediyelerde Afet Yönetimi
Page 40: Belediyelerde Afet Yönetimi
Page 41: Belediyelerde Afet Yönetimi

41

Page 42: Belediyelerde Afet Yönetimi
Page 43: Belediyelerde Afet Yönetimi

RİSK AZALTMA PLANI

SORUN STRATEJİLER EYLEMLER

Tehlike ve risk analizi sonucu belirlenenproblemlerin çözülmesi için plan ve yatırım yapın

Page 44: Belediyelerde Afet Yönetimi

2. Afet ve Acil Durum Planı Yapmak

Page 45: Belediyelerde Afet Yönetimi

45

STRATEJİK KARAR DÜZEYİ

TAKTİK KARAR VE MUAMELE DÜZEYİ

OPERASYON DÜZEYİ

Kaymakam, Belediye Başk.,

ve Meclisi

İlçe AYM

Hizmet Grupları

İlçeler’de AFET KARAR /

POLİTİKA SEVİYELERİİLÇE KURTARMA VEYARDIM KOMİTESİ

Page 46: Belediyelerde Afet Yönetimi

Ana plan

Ekler

AYP

Page 47: Belediyelerde Afet Yönetimi

Tüm

Birim ve

Bireyler

Page 48: Belediyelerde Afet Yönetimi
Page 49: Belediyelerde Afet Yönetimi

49

Page 50: Belediyelerde Afet Yönetimi

TUZLA İLÇESİ AFET KOORDİNASYON MERKEZİ

(BELEDİYE BAŞKANI)

TUZLA İLÇESİ AFET VE ACİL DURUM YÖNETİM MERKEZİ

(KAYMAKAM)

Basın Sözcüsü Hukuk Sorumlusu İrtibat Sorumlusu Güvenlik Sorumlusu

OPERASYON

Serhan KURAL

Teknik Başkan Yardımcısı

ACİL DURUM HİZMET GRUPLARI

Fen İşleri Müdürü

HABERLEŞME

Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü

(Beyaz Masa)

Destek Hizmetleri Müdürlüğü

(Bilgi İşlem Şefliği)

ULAŞIM

Fen İşleri Müdürlüğü (Ulaştırma Hizmetleri Şefliği)

Zabıta Müdürlüğü

YANGIN

Fen İşleri Müdürlüğü (Sivil Savunma Amirliği)

GÜVENLİK VE TRAFİK

Zabıta Müdürlüğü

ARAMA VE KURTARMA

Fen İşleri Müdürlüğü (Sivil Savunma Amirliği)

YAG

ÖN İYİLEŞTİRME HİZMET GRUPLARI

Destek Hizmetleri Müdürü

HASAR TESPİT

Yapı Kontrol Müdürlüğü

İmar ve Şehircilik Müdürlüğü

Fen İşleri Müdürlüğü

(Üst Yapı Şefliği)

GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK

Park ve Bahçeler Müdürlüğü

Sağlık İşleri Müdürlüğü (Veteriner Ekibi)

ALT YAPI

(Su, Elektrik, Doğal Gaz)

Fen İşleri Müdürlüğü

(Alt Yapı Şefliği)

Destek Hizmetleri Müdürlüğü

BARINMA

Plan Proje Müdürlüğü

Park ve Bahçeler Müdürlüğü

Destek Hizmetleri Müdürlüğü

Temizlik İşleri Müdürlüğü

BESLENME

İşletme ve İştirakler Müdürlüğü

Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü

PSİKOSOSYAL DESTEK

Sağlık İşleri Müdürlüğü

Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü

Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü

.

ENKAZ KALDIRMA

Fen İşleri Müdürlüğü

Temizlik İşleri Müdürlüğü

DEFİN

Park ve Bahçeler Müdürlüğü

Sağlık İşleri Müdürlüğü

BİLGİ VE

PLANLAMA

Mehmet ÇELİKEL

İdari Başkan Yardımcısı

STRATEJİ GELİŞTİRME

Mali Hizmetler Müdürlüğü

(Strateji Geliştirme Şefliği)

LOJİSTİK VE

BAKIM

Turgut ÖZCAN İdari Başkan Yardımcısı

TEKNİK DESTEK

(MAKİNA) VE İKMAL

Fen İşleri Müdürlüğü

Destek Hizmetleri Müdürlüğü

AYNİ BAĞIŞ DEPO YÖNETİMİ VE DAĞITIM

Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü

Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü

ANLAŞMALI KURUM

VE KURULUŞLAR

Destek Hizmetleri Müdürlüğü

Hukuk İşleri Müdürlüğü

Zabıta Müdürlüğü

FİNANS VE İDARİ İŞLER

Ahmet ÇABUK

İdari Başkan Yardımcısı

SATIN ALMA VE

KİRALAMA

Destek Hizmetleri Müdürlüğü

Mali Hizmetler Müdürlüğü

MUHASEBE, BÜTÇE VE MALİ RAPORLAMA

Mali Hizmetler Müdürlüğü

ZARAR TESPİTİ

Mali Hizmetler Müdürlüğü

KAYNAK YÖNETİMİ

(personel, araç, gereç)

İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğü

Fen İşleri Müdürlüğü (Ulaştırma Hizmet Şefliği)

Temizlik İşleri Müdürlüğü

Park ve Bahçeler Müdürlüğü

HİZMET GRUPLARI LOJİSTİĞİ

(Barınma, Beslenme)

İşletme ve İştirakler Müdürlüğü

Destek Hizmetleri Müdürlüğü

Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü

BİLGİ TOPLAMA VE BELGELEME

Yazı İşleri Müdürlüğü

Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü

İSTANBUL İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ

TAHLİYE VE YERLEŞTİRME

Plan proje Müdürlüğü

Fen İşleri Müdürlüğü (Ulaştırma Şefliği)

Zabıta Müdürlüğü

TEHLİKELİ MADDELER (KBRN)

Temizlik İşleri Müdürlüğü

Sağlık İşleri Müdürlüğü

NAKLİYE

Fen İşleri Müdürlüğü (Ulaşım Hizmetleri Şefliği )

Destek Hizmetleri Müdürlüğü)

SAĞLIK

Sağlık İşleri Müdürlüğü

ETKİ VE İHTİYAÇ ANALİZİ

Mali Hizmetler Müdürlüğü (Strateji Geliştirme Şefliği)

Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü

Zabıta Müdürlüğü

İDARİ PERSONEL İŞLERİ

İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğü

STK VE GÖNÜLLÜ HİZMETLER

Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü

İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğü

Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü

SAĞLIK DESTEĞİ

Sağlık İşleri Müdürlüğü

İSTİF

ALANI

BİLGİ YÖNETİMİ,

DEĞERLENDİRME

VE İZLEME

Page 51: Belediyelerde Afet Yönetimi
Page 52: Belediyelerde Afet Yönetimi
Page 53: Belediyelerde Afet Yönetimi

53

Tahliye

yolu

Sığınma

yeri

•Belediye Acil Durum

Başvuru Ofisleri

•Sağlık Kurumları

•Yaşam Hattı

•Tehlike Kontrol

Kurumları

Olası sel sularının

derinliği renkler ile

gösterilmiş

Şehrinizdeki sel, vb tehlikede şehir sakinlerini nereden, nereyetahliye edeceğiniz, vb’ni de planlamalısınız

Page 54: Belediyelerde Afet Yönetimi
Page 55: Belediyelerde Afet Yönetimi

3. Ekip ve DonanımlarıHazırlamak

“İlerisi için plan yapmak karşılığını geri verir. Nuh gemisini inşa ederken yağmur

yağmıyordu.”

Page 56: Belediyelerde Afet Yönetimi

Belli başlı

lojistik

birimleri

l Haberleşme

l Sağlık

l Gıda/Bakım

l Malzeme

l Tesis/Barınma

l Yer/hava destek

Page 57: Belediyelerde Afet Yönetimi

57

Temel ilk Yardım ve Hafif Arama Kurtarma Malzemeleri

Page 58: Belediyelerde Afet Yönetimi

Halk sadece okullara

değil, diğer kamu ve

belediye tesisleri ile

birlikte fabrikalara da

sığınacak.

Page 59: Belediyelerde Afet Yönetimi

Okullara sığınacak afetzedeler düşünülerekokullara konulan acil durum malzemeleri

Page 60: Belediyelerde Afet Yönetimi

Okul, Spor Salonu, Hastane, vb Bahçelerine Su Tankları, Gıda Depoları ve Acil Durum Malzemeleri

Parklara sığınacak afetzedelerdüşünülerek yapılan temiz su tankları

Page 61: Belediyelerde Afet Yönetimi
Page 62: Belediyelerde Afet Yönetimi
Page 63: Belediyelerde Afet Yönetimi
Page 64: Belediyelerde Afet Yönetimi

Yollar afetlerde kapanabileceğidüşünülerek yerel itfaiye için su deposu

Page 65: Belediyelerde Afet Yönetimi
Page 66: Belediyelerde Afet Yönetimi
Page 67: Belediyelerde Afet Yönetimi

67

S

B

C

H

H-3

Incident Command Post (ICP) /Mobile Komuta Aracı

Staging Areas/Geçici Depolama Alanı

Base / Üs

Camp / Kamp

Helibase / Helikopter Pisti

Helispot / Helikopter Terminali

Afet ve Acil Durum Yönetim Tesisleri

Page 68: Belediyelerde Afet Yönetimi

68

Mevcut

Acil Durum Tesisleri

Önerilen

Acil Durum Tesisleri

Şehrinizdeki afet ve acil durum malzemeve depolarınızı belirleyip eksiklerinizi

giderin

Page 69: Belediyelerde Afet Yönetimi

4. Halkı Eğitmek

Şehriniz, ancak herkes afete hazır olunca afetlerehazır olacaktır. Bu nedenle halkın afetlerin en az ilk

3 günü kendine yeterli olabilecek şekildehazırlanmış olmalısınız.

Page 70: Belediyelerde Afet Yönetimi

70

İlk 72 Saat: "Altın Saatler"

Herkes, her kurum, her tehlikede ne yapacağını bilmeli!..

Page 71: Belediyelerde Afet Yönetimi

• Temel Bilgi ve Kavramlar• 0. SANİYE İçin Hazırlık• 3. SANİYE İçin Hazırlık• 3. DAKİKA İçin Hazırlık• 30. DAKİKA İçin Hazırlık • 3. SAAT İçin Hazırlık • 3. GÜN İçin Hazırlık

Birey ve Aile için Depremde

İlk 72 Saat

Page 72: Belediyelerde Afet Yönetimi

1. Çök-Kapan-Tutun

2. Yerinde Sığınak

3. Kilitlen-Yat

4. Tahliye (dışarı/içeri)

Tüm tehlikelerden

korunabilmek için birincil

davranış şekillerini herkes

öğrenmeli ve periyodik

olarak egzersizler

yapmalı.

Herkesin sadece bilmesi değil; gerektiğinde refleks şeklindeyapabilmesi gereken 4 temel davranış şekli vadır.

Page 73: Belediyelerde Afet Yönetimi
Page 74: Belediyelerde Afet Yönetimi

Afetlere Dirençli Mahalleler Eğitimi

Page 75: Belediyelerde Afet Yönetimi
Page 76: Belediyelerde Afet Yönetimi
Page 77: Belediyelerde Afet Yönetimi

• Tüm tehlikeleri/

riskleri

• Tüm evreleri

• Tüm kaynakları

• Tüm bireyleri/

birimleri

kapsamalıdır.

Page 78: Belediyelerde Afet Yönetimi

78

www.guvenliyasam.org

Page 79: Belediyelerde Afet Yönetimi

TEŞEKKÜRLER!