Bekendmaking van professionele

informatie

Workshop studiedag Kwaliteitswet

Dr. Sylvie Tack

UGent – UAntwerpen – Advocaat Sanalex

Inleiding

• Kwaliteitswet voorziet nieuwe waarborgen inzake

kwaliteit van de zorgverlening

• in het licht daarvan, bepalingen ivm bekendmaking

van professionele informatie

‣ Art. 31: recht voor beroepsbeoefenaar om professionele info

aan publiek bekend te maken (reclamevoering)

‣ Art. 42: plicht om bepaalde aspecten van praktijk aan FOD

Volksgezondheid mee te delen (praktijkregister)

1. Plicht om professionele info mee

te delen: het praktijkregister

• Art. 42 Kwaliteitswet stelt volgende:

§1 De gezondheidszorgbeoefenaar deelt aan het Directoraat-generaal

van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en

Leefmilieu mee:

1° een algemene omschrijving van de gezondheidszorg die hij verstrekt

2° of hij gezondheidszorg al dan niet verstrekt in het kader van een

samenwerking met andere gezondheidszorgbeoefenaars

3° de locatie waar hij bedoelde gezondheidszorg verstrekt.

Elke wijziging in de in het eerste lid bedoelde gegevens wordt onverwijld

meegedeeld.

Het eerste en tweede lid zijn niet van toepassing indien het Directoraat-

generaal Gezondheidszorg door een andere bron over de bedoelde

gegevens beschikt.

§2 De meegedeelde gegevens worden na gebeurlijke verificatie door

voornoemd DG opgenomen in een register van praktijken.

De gezondheidszorgbeoefenaar ontvangt een notificatie van de hem

betreffende gegevens die in het register van praktijken zijn opgenomen.

Indien het DG vaststelt dat de in toepassing van paragraaf 1 meegedeelde

gegevens niet of niet meer correct zijn, gaat hij over tot ambtshalve

aanpassing van de gegevens.

§3 Het publiek heeft toegang tot de in het register van praktijken opgenomen

gegevens. De gezondheidszorgbeoefenaar die de gezondheidszorg

waarvoor hij geregistreerd is niet meer substantieel uitoefent, kan vragen om

het publiek geen toegang meer te verlenen.

§4. De Koning kan nadere regels vaststellen voor de toepassing van dit

artikel.

• Artikel 43 Kwaliteitswet stelt het volgende:

De Koning kan, bij een besluit vastgelegd na overleg in de

Ministerraad, voor door Hem bepaalde

gezondheidszorgbeoefenaars, samenwerkingen tussen

gezondheidszorgbeoefenaars en/of gezondheidszorg,

bijkomende voorwaarden bepalen voor de opname in het in

artikel 42, §2 bedoelde register van praktijken.

• Krachtlijnen

‣ Infoplicht iedere beroepsbeoefenaar om aan FOD info mee te delen

▪ Wat doet men juist (algemene omschrijving GZ)

▪ Met wie doet men dat (alleen of met anderen?)

▪ Waar doet men dat (locatie)

‣ Doel:

▪ zicht krijgen op ‘wie doet wat waar’

▪ Transparantie krijgen omtrent de zorgpraktijken in België

▪ Opsporen clandestiene praktijken

▪ Mogelijk ook toekomstige koppeling aan RIZIV-nomenclatuur

‣ Nieuwe verplichting doet enkele vragen rijzen!

• (1) Inzake de mee te delen informatie

▪ ‘Algemene omschrijving van verstrekte gezondheidszorg’

– Wat wordt hiermee bedoeld? Hoever gaat dit? Is dit vermelden van

activiteit conform diploma’s? bijz. beroepstitels? Volgens Parl.

Werken (‘vb. oftalmologie’)

– Hoe zou dit voor verpleegkunde moeten worden ingevuld?

▪ ‘of men GZ al dan niet in samenwerking met anderen verstrekt’

– Wat wordt hiermee juist bedoeld? Doet men hier op formele

samenwerkingsverbanden (vb. maatschap, BV, enz.), groepspraktijk,

alleen als zelfstandige of bediende? Quid in ziekenhuis?

– Hoe zou dit voor verpleegkunde moeten worden ingevuld?

▪ ‘locatie’ waar GZ wordt verstrekt

– Wat wordt hiermee juist bedoeld? Privépraktijk vs.

Ziekenhuis/rusthuis? Gemeente/stad? Naam ziekenhuis? Quid indien

huisbezoeken/thuiszorg?

– Hoe zou dit voor verpleegkunde moeten worden ingevuld?

• (2) Plaats van opname/bewaring gegevens

‣ ‘Het eerste en tweede lid zijn niet van toepassing indien het

Directoraat-generaal Gezondheidszorg door een andere bron over

de bedoelde gegevens beschikt’ (‘only once’ principe).

‣Mogelijkheid tot koppeling gegevens met andere databank

‣ Verschillende opties:

▪ Koppeling met bestaande federale databank

gezondheidszorgberoepen

▪ Oprichting nieuwe databank door sector/beroepsvereniging die

gegevens voor FOD kan aanleveren

‣ Eerste optie: koppeling met bestaande federale databank

▪ Er bestaat reeds databank waar diverse gegevens over GZ-

beoefenaars worden bijgehouden: federale databank

gezondheidszorgberoepen (‘Kadaster’)

– Overzicht van zorgverleners met geregistreerd visum

– Overzicht aantal per beroepsgroep, leeftijd, regio’s, in- en

uitstroom

▪ Belangrijk om o.a. zorgaanbod voor komende jaren te plannen

(bepaling ‘knelpuntberoepen’ + knelpuntregio’s)

▪ Koppeling met RIZIV-gegevens

▪ Nadeel: enkel zicht op hoeveel mensen beroep mogen

uitoefenen, maar niet hoeveel dit ook werkelijk doen

‣ Raad van State adviseert om praktijkregister te koppelen

aan/integreren in reeds bestaande Kadaster (wordt ook reeds

door FOD Volksgezondheid bijgehouden)

▪ Wat vindt U daarvan? Zijn er bezwaren?

▪ Momenteel mogelijk niet voldoende budgettaire ruimte.

Quid indien hiervoor bijdrage zou gevraagd worden?

▪ Is het zinvol om ook het portfolio hieraan te koppelen en dit

ook door de FOD te laten bijhouden?

– Cfr. verplichting bijhouden portfolio met daarin

nodige bekwaamheidsvereisten is eigen taak van

beroepsbeoefenaar. Iedereen moet dus in beginsel

voor zz portfolio bijhouden (!)

‣ Tweede optie: oprichting databank vanuit de sector

▪ In Nederland: één Kwaliteitsregister

– waarin ≠ zaken worden bijgehouden (www.venvn.nl)

» Toelatingseisen (diploma, visum)

» Na 5 jaar: herregistratie (pas na 184 uur ‘deskundigen-bevordering’,

waaronder geaccrediteerde bij- en nascholing)

» Accreditatie

» Portfolio

– Voor publiek (patiënten, zorgverleners, enz.) beschikbaar

– Indirect soort ‘kwaliteitslabel’ dat publiekelijk bekend is

– Wordt voor verpleegkundigen bijgehouden door V&VN

(beroepsvereniging van verzorgenden en verpleegkundigen)

» Is het zinvol dat de beroepsverenigingen zelf het praktijkregister

zouden bijhouden? Of de scholen? Of beide? Of andere instanties?

» Met koppeling van portfolio gegevens of niet?

» Quid financiële bijdrage? (vb. 85 euro in Nl voor (her)registratie)

• (3) Verificatie

‣ Art. 42, §2: ‘gebeurlijke verificatie’ door DG mogelijk

▪ Advies GBA: best vermelden/verduidelijken

informatiebronnen die dienen voor samenstelling en verificatie

van register + vermelden regels inzake verificatieprocedure

▪ Wat zou dit concreet voor verpleegkunde kunnen betekenen?

– Welke bronnen kunnen hiervoor geraadpleegd worden

(Kadaster? Scholen en instituten? RIZIV-gegevens?

Andere?)

– Verificatieprocedure (wie is hiervoor bevoegd? Is er

recht op inzage door VPL? Is er mogelijkheid tot verzet

of bezwaar? Andere procedure waarborgen?)

• (4) Ambtshalve aanpassing

‣ Art. 42, §2: Recht op aanpassing niet (meer) correcte

gegevens door DG zelf

▪ Quid betrokkenheid/rechten beroepsbeoefenaar? Moet

deze recht hebben op inspraak/verzet?

▪ Advies GBA: minstens verplichte info aan

beroepsbeoefenaar over ambtshalve wijziging (art. 13-14

AVG)

• (5) Sanctie?

‣ Art. 56, §1: Bij schending kwaliteitseisen kan minister een verbeterplan

voorleggen (termijn éénmalig hernieuwbaar).

‣ Art. 56, §2: Bij herhaling van schending, kan minister visus intrekken of

schorsen

‣ Art. 62: Koning kan nadere regels vaststellen voor informeren publiek ivm

actuele stand van zaken van het visum van zorgbeoefenaars

‣ Vragen

▪ Vindt U dit adequate sanctiemechanismen? Moeten er ook andere zaken

voorzien worden (vb. administratieve boete, enz.)?

▪ Indien publieke bekendmaking stavaza visum: hoe zou dit concreet

moeten georganiseerd worden?

▪ Opm: sinds 2014: Art. 8, §2 Wet Patiëntenrechten stelt: ‘De

beroepsbeoefenaar informeert de patiënt omtrent zijn vergunnings- of

registratiestatus’, is dit voldoende?

• (6) Publieke toegang

‣ Art. 42, §3: publieke toegang tot praktijkregister

▪ Nu reeds voorzien voor Kadaster

▪ Quid moet dit kosteloos zijn?

▪ Moet dit zonder enige toegangscontrole/motivering toegankelijk

zijn?

▪ Moeten alle aspecten van praktijkregister toegankelijk zijn?

‣ Zorgverlener die GZ ‘niet meer substantieel uitoefent’ kan vragen om

publiek geen toegang meer te verlenen tot zijn registratie

▪ Wat is ‘niet meer substantieel uitoefenen’?

– Hoe ziet U dit? Wat zou dit voor verpleegkundige inhouden?

– Vb. na bepaalde leeftijd? Indien beperkt

aanstellingspercentage?

▪ Moet dit gemotiveerd worden?

• (7) Nadere uitwerking bij KB

‣Mogelijk om bij KB nadere regels uit te werken

▪ inzake praktijkregister zelf

▪ Inzake voorwaarden voor opname beroepsbeoefenaar of

samenwerkingen tussen beroepsbeoefenaars en/of

gezondheidszorg

‣ Heeft u hier nog suggesties?

‣ Zijn er volgens u nog bijkomende voorwaarden nodig voor opname

van bepaalde beroepsbeoefenaars of samenwerkingsverbanden?

▪ Vb. bepaalde stukken/bewijzen voorleggen?

▪ Vb. enkel geformaliseerde samenwerkingsverbanden

▪ Vb. enkel samenwerkingsverbanden van meer dan x aantal

personen?

2. Recht om professionele info mee te

delen (reclamevoering)

• Recente evoluties

‣ HvJ 4 mei 2017 (Vanderborgt)

▪ Algemeen wettelijk reclameverbod tandartsen uit jaren ‘50

▪ Tandarts kreeg veroordeling, trok naar EHJ

▪ Kreeg gelijk: geen algemeen en absoluut reclameverbod toegelaten

▪ Online communicatie (vb. website): niet verboden, vorm en nadere

invulling kunnen desgevallend strikt worden afgebakend om te

waarborgen dat er geen afbreuk wordt gedaan aan vertrouwen van de

patiënt

▪ Andere reclamevormen (vb. flyer, reclame in lokale folder, enz.):

beperkingen op zich niet verboden, maar moeten geschikt zijn om

volksgezondheid en waardigheid van het zorgberoep te beschermen

en mogen niet verder gaan dan nodig om doel te bereiken

• Overgangsregeling: art. 64 Wet 30/10/2018

‣ Sinds 28/11/2018 van toepassing

‣ De beroepsbeoefenaar bedoeld in de WUG en niet-conventionele

praktijken, mag zijn praktijkvoering aan het publiek enkel bekend

maken onder volgende voorwaarden:

▪ De praktijkinformatie moet waarheidsgetrouw, objectief, relevant en

verifieerbaar zijn en moet wetenschappelijk onderbouwd zijn;

▪ De praktijkinformatie mag niet aanzetten tot overbodige onderzoeken of

behandelingen, noch mag ze de ronseling van patiënten tot doel hebben.

De praktijkinformatie vermeldt de bijzondere beroepstitel(s) waarover

de gezondheidsbeoefenaar beschikt. Deze bepaling sluit niet uit dat de

gezondheidszorgbeoefenaar ook kan informeren over bepaalde

opleidingen waarvoor geen bijzondere beroepstitel bestaat

‣ Vernietigingsberoepen bij GW Hof (door apothekers: verbod

commerciële info voor producten die niet tot monopolie behoren)

• Vanaf 1/7/2021: art. 31 voert gelijkaardig recht op verstrekken van

praktijkinformatie in voor alle beroepsbeoefenaars

‣ ‘De gezondheidszorgbeoefenaar mag praktijkinformatie aan het

publiek kenbaar maken’

▪ Ook verpleegkundigen

‣ Definitie praktijkinformatie

▪ Iedere vorm van mededeling die rechtstreeks en specifiek, ongeacht

de daartoe aangewende plaats, drager of aangewende technieken, tot

doel heeft een gezondheidszorgbeoefenaar te laten kennen of

informatie te verstrekken over de aard van zijn beroepspraktijk

▪ Ongeacht aangewende plaats, drager of technieken (dus ook website,

facebookpagina, flyer, enz.)

‣Maar steeds onder specifieke voorwaarden (zoals huidige regeling)

▪ (1) Waarheidsgetrouw, objectief, relevant en verifieerbaar en

wetenschappelijk onderbouwd

– Wat zou dit voor de verpleegkundige precies kunnen

betekenen?

– Concretisering door sector met richtlijnen zou handig zijn

» Vb. wat mag wel/niet op website?

» Hoe moet info er uit zien?

» Mag reclame op auto, in lokale folder, enz.?

▪ (2) Mag niet aanzetten tot overbodige onderzoeken of behandeling

▪ (3) Noch mag ze ronseling van patiënten tot doel hebben.

– Dit vormt grootste probleem: wat is ‘ronseling’?

– Hoe zien jullie dit?

– Louter werven van cliënteel?

» = essentie van reclame, kan in licht van HvJ niet verboden worden!

» Nochtans stelt MvT ‘klantenjagerij’ is niet toegelaten

– Ofwel werven met ‘listige’ streken?

» = al verboden (boek VI WER)

– Ofwel afwerven van cliënteel?

» Brussel 31/10/2016: louter afwerven van cliënteel is niet verboden en

vloeit voort uit vrijheid van handel en nijverheid. De praktijk krijgt een

onrechtmatig karakter omwille van het doel dat zij beoogt, zijnde de

desorganisatie en/of destabilisatie van de andere, en/of omwille van de

bijzondere omstandigheden waarin zij plaatsvindt, zoals het creëren

van verwarring, het misleiden door foutieve informatie, het in een slecht

daglicht plaatsen, enz.”

– Nood aan verduidelijking!

» Cfr. vernietigingsberoepen bij GW Hof!

▪ Vermelding beroepstitels en opleidingen?

– ‘Praktijkinfo vermeldt de bijzondere beroepstitel(s)

waarover de gezondheidszorgbeoefenaar beschikt’.

» Niet duidelijk of dit recht of plicht is (‘vermeldt’)

– Beroepsbeoefenaar ‘kan’ ook informeren over

bepaalde opleidingen waarvoor geen bijzondere

beroepstitel bestaat

» Quid controle?

Besluit

• Kwaliteitswet voorziet nieuwe rechten en plichten inzake

verstrekken van praktijkinfo

• Echter nog heel wat onduidelijke begrippen die best

nader uitgeklaard worden

• Nadenken over rol beroepsvereniging

‣ Bij uitwerking praktijkregister

‣ Bij verduidelijking reclameregels

• Inzake reclame: onduidelijk of bepalingen gaan stand

houden (cfr. vernietigingsberoep GW Hof)