Beelden aan zee_07

22

Click here to load reader

description

 

Transcript of Beelden aan zee_07

Page 1: Beelden aan zee_07

b e e l d e naanz e e› 06.06.11Den Haagonder deHemelSui Jianguo18.09.11 ‹

› 06.06.11AlfredHaberpointner18.09.11 ‹

› 06.06.11Eveline van DuylDenkeiland18.09.11 ‹

› 23.09.11Keuze uit deeigen collectie22.01.12 ‹

› 23.09.11OswaldWenckebach(1895-1962)22.01.12 ‹

› 23.09.11Rusted GlassRecente sculptuurvan JehoshuaRozenman22.01.12 ‹

Sui JianguoDepositMemory1992Bamboe vogelkooi, marmer66 x48 x48 cmColl. kunstenaar

07

Page 2: Beelden aan zee_07

Op een jong gymnasiast, zoals ik lang geleden was, maakte de Venus van Milo

een verpletterende indruk. Als beeld in het hier en nu en tegelijkertijd als de

vertegenwoordiging van een mythisch verleden. Als vrouw concreet maar

tevens met een marmeren afstandelijkheid. Natuurlijk, dit beeld is een icoon

van de wortels van onze beschaving en van de beeldhouwkunst. Maar gelukkig

ben ik sindsdien nog vaker getroffen door beelden, ervaar ik meerdere lagen van

betekenis in deze confrontatie en leidt dat meestal tot een blijvende fascinatie.

Soms lijken beelden in eerste instantie overduidelijk, herkenbaar en vertrouwd,

zoals bij Jan Meefout. Maar ook dan treft je een moeilijk grijpbare ingetogenheid

of geslotenheid die naar diepere lagen van het menselijk bestaan verwijst. |

Bij abstracte beelden werkt het weer anders uit. Hoewel deze op het eerste

oog minder toegankelijk lijken, worden bij langduriger en herhaald kijken

denkbeelden of ervaringen zichtbaar, zoals bij Brancusi, Tajiri of Slegers. |

Opmerkelijk is de aangrijpende of anekdotische beeldtaal van veel hedendaagse

kunst, zoals bij installaties. Het is als een vechten om aandacht in de huidige

multimediale beeldmaatschappij. Door je hard te wijzen op achterliggende

maatschappelijke verhoudingen en geweldsconflicten of door je gewoon even

op het verkeerde been te zetten. | Het is geweldig om een plek als Beelden

aan Zee te hebben waar je regelmatig zo’n verscheidenheid aan confrontaties

kunt aangaan. Dat is de kracht van dit museum, mogelijk gemaakt door zoveel

betrokken partners in welke rol dan ook. Wij allen verschillen in beleving en

waardering van afzonderlijke beelden tot hele tentoonstellingen maar zijn

eensgezind in het mogelijk maken van die verscheidenheid. Voor elke partner,

staflid of bestuurder is het haar of zijn museum met daaraan verbonden positieve

en negatieve ervaringen en tegelijkertijd wil eenieder dat het een plaats van

genieten, verwonderen en opwinding is voor talloze anderen.

e d i t o r i a l

Joris van Bergen vicevoorzitter bestuur Beelden aan Zee

2 3

mus eumb e e l d e na a n z e eag enda

b e e l d e n a a n z e eac t u e e l

Grote zaalDenHaagonder deHemel(Sui Jianguo)06.06-18.09.2011

Kleine zaalAlfredHaberpointner06.06-18.09.2011

KabinetEveline vanDuyl.Denkeiland06.06-18.09.2011

b e e l d e n a a n z e ev e rwac ht

Grote zaalKeuzeuit de eigen collectie23.09.2011-22.01.2012

Kleine zaalOswaldWenckebach(1895-1962)23.09.2011-22.01.2012

KabinetRustedGlass.Recente sculptuur vanJehoshuaRozenman23.09.2011-22.01.2012

Zeespiegelstijging De zee stijgt al een tijdje en

dat valt eigenlijk niemand op. Er is nog geen duin-

pan ondergelopen, geen wandelaar mee in zee

gesleurd en geen zeehond verdronken. Maar de

zeespiegel stijgt een paar keer per jaar ook zomaar.

Niet door smeltwater van noordelijke ijskappen,

maar door een combinatie van springvloed en

harde wind. Die stuwen de zee zo hoog op dat de

zeehaven van Den Oever bijna verdwijnt.

Normaal is het verschil tussen eb en vloed in de

kop van Noord-Holland minder dan twee meter.

Het water stijgt bij vloed een metertje boven

napen daalt er bij eb tot een metertje onder. Tot

1 maart 2008. Die zaterdag woei het hard, onder

een stralende zon. De voorspelling voor de water-

hoogte bij vloed was maar liefst 2.80 meter! Het

water kwam uiteindelijk nog hoger: het bereikte

3 meter. Ter vergelijking: toen de verwoestende

stormvloed in februari1953 Zeeland en delen van

Zuid-Holland overspoelde was de waterhoogte

3.70 meter.

Hoe verdrinkt een haven? De boten drijven mee

naar boven. De touwen leiden nu naar bolders

onder water. Geen schip is meer te bereiken, want

alle kades staan blank. De weg is weg. In de grote

visafslag aan de haven staat een halve meter zee.

Bij het zakken van het water zie je pas wat we nog

meer kwijt zijn: bankjes, lantaarnpalen, trappetjes

en verkeersborden. Net of de zee ons even wilde

waarschuwen: laat die polen niet te snel smelten!

Paul Kramer

(Fotografie en tekst)

Springvloed

Den Oever 2008

Page 3: Beelden aan zee_07

Op een jong gymnasiast, zoals ik lang geleden was, maakte de Venus van Milo

een verpletterende indruk. Als beeld in het hier en nu en tegelijkertijd als de

vertegenwoordiging van een mythisch verleden. Als vrouw concreet maar

tevens met een marmeren afstandelijkheid. Natuurlijk, dit beeld is een icoon

van de wortels van onze beschaving en van de beeldhouwkunst. Maar gelukkig

ben ik sindsdien nog vaker getroffen door beelden, ervaar ik meerdere lagen van

betekenis in deze confrontatie en leidt dat meestal tot een blijvende fascinatie.

Soms lijken beelden in eerste instantie overduidelijk, herkenbaar en vertrouwd,

zoals bij Jan Meefout. Maar ook dan treft je een moeilijk grijpbare ingetogenheid

of geslotenheid die naar diepere lagen van het menselijk bestaan verwijst. |

Bij abstracte beelden werkt het weer anders uit. Hoewel deze op het eerste

oog minder toegankelijk lijken, worden bij langduriger en herhaald kijken

denkbeelden of ervaringen zichtbaar, zoals bij Brancusi, Tajiri of Slegers. |

Opmerkelijk is de aangrijpende of anekdotische beeldtaal van veel hedendaagse

kunst, zoals bij installaties. Het is als een vechten om aandacht in de huidige

multimediale beeldmaatschappij. Door je hard te wijzen op achterliggende

maatschappelijke verhoudingen en geweldsconflicten of door je gewoon even

op het verkeerde been te zetten. | Het is geweldig om een plek als Beelden

aan Zee te hebben waar je regelmatig zo’n verscheidenheid aan confrontaties

kunt aangaan. Dat is de kracht van dit museum, mogelijk gemaakt door zoveel

betrokken partners in welke rol dan ook. Wij allen verschillen in beleving en

waardering van afzonderlijke beelden tot hele tentoonstellingen maar zijn

eensgezind in het mogelijk maken van die verscheidenheid. Voor elke partner,

staflid of bestuurder is het haar of zijn museum met daaraan verbonden positieve

en negatieve ervaringen en tegelijkertijd wil eenieder dat het een plaats van

genieten, verwonderen en opwinding is voor talloze anderen.

e d i t o r i a l

Joris van Bergen vicevoorzitter bestuur Beelden aan Zee

2 3

mus eumb e e l d e na a n z e eag enda

b e e l d e n a a n z e eac t u e e l

Grote zaalDenHaagonder deHemel(Sui Jianguo)06.06-18.09.2011

Kleine zaalAlfredHaberpointner06.06-18.09.2011

KabinetEveline vanDuyl.Denkeiland06.06-18.09.2011

b e e l d e n a a n z e ev e rwac ht

Grote zaalKeuzeuit de eigen collectie23.09.2011-22.01.2012

Kleine zaalOswaldWenckebach(1895-1962)23.09.2011-22.01.2012

KabinetRustedGlass.Recente sculptuur vanJehoshuaRozenman23.09.2011-22.01.2012

Zeespiegelstijging De zee stijgt al een tijdje en

dat valt eigenlijk niemand op. Er is nog geen duin-

pan ondergelopen, geen wandelaar mee in zee

gesleurd en geen zeehond verdronken. Maar de

zeespiegel stijgt een paar keer per jaar ook zomaar.

Niet door smeltwater van noordelijke ijskappen,

maar door een combinatie van springvloed en

harde wind. Die stuwen de zee zo hoog op dat de

zeehaven van Den Oever bijna verdwijnt.

Normaal is het verschil tussen eb en vloed in de

kop van Noord-Holland minder dan twee meter.

Het water stijgt bij vloed een metertje boven

napen daalt er bij eb tot een metertje onder. Tot

1 maart 2008. Die zaterdag woei het hard, onder

een stralende zon. De voorspelling voor de water-

hoogte bij vloed was maar liefst 2.80 meter! Het

water kwam uiteindelijk nog hoger: het bereikte

3 meter. Ter vergelijking: toen de verwoestende

stormvloed in februari1953 Zeeland en delen van

Zuid-Holland overspoelde was de waterhoogte

3.70 meter.

Hoe verdrinkt een haven? De boten drijven mee

naar boven. De touwen leiden nu naar bolders

onder water. Geen schip is meer te bereiken, want

alle kades staan blank. De weg is weg. In de grote

visafslag aan de haven staat een halve meter zee.

Bij het zakken van het water zie je pas wat we nog

meer kwijt zijn: bankjes, lantaarnpalen, trappetjes

en verkeersborden. Net of de zee ons even wilde

waarschuwen: laat die polen niet te snel smelten!

Paul Kramer

(Fotografie en tekst)

Springvloed

Den Oever 2008

Page 4: Beelden aan zee_07

Den Haag onder de Hemel

Sui Jianguo

Zonder titel1989

Geverfd gips, h.30 cm

Collectie kunstenaar

DenHaagonder deHemel is een

samenwerking tussen Stichting

Den Haag Sculptuur en museum

Beelden aan Zee.

Het project wordt ondersteund

door Gemeente Den Haag, Aegon,

Rabobank Nederland, Schouten

en Nelissen, Hizkia van Kralingen,

Algemeen Dagblad,dpmAdvies,

Meeuwisse Nederland bv,

gomSchoonhouden, Stichting

Vrienden Den Haag Sculptuur,

Vrienden en Zakenvrienden

van museum Beelden aan Zee,

Sculpture Club, Boenk Catering

en BankGiro Loterij.

4 5

g r o t e z a a l t/m 18.09.2011

Den Haag onder de Hemel Hedendaagse beeldhouwkunst uit China

DenHaagonder deHemel is een unieksamenwerkingsverband tussen museumBeelden aan Zee en Stichting Den HaagSculptuur. Den Haag staat deze zomer inhet teken van de Chinese contemporainebeeldhouwkunst. Op het Lange Voorhout,in de Kloosterkerk en in museum Beeldenaan Zee wordt een nooit eerder gezieneoverzichtstentoonstelling gepresenteerd.Sculptuur van Gu Wenda (Kloosterkerk),Sui Jianguo (overzichtstentoonstellingmuseum Beelden aan Zee) en groot-formaat beeldhouwwerken van CangXin, Hu Xiancheng, Jiao Xingtao, LiuJianhua, Liu Wei, Wang Jin, Wan Liyaen Yue Minjun (Lange Voorhout) zijngeselecteerd door gastconservator CeesHendrikse als de sprekendste voorbeeldenvoor de stand van zaken van de heden-daagse Chinese sculptuur. De opening vanhet project zal worden gedaan door HareKoninklijke Hoogheid prinses Máxima.Werk van China’s belangrijkste beeld-houwer, Sui Jianguo, vormt de verbindingtussen het Lange Voorhout en museumBeelden aan Zee. Op het Voorhout is een3 meter hoge dinosaurus (Dinosaur amidsttheWind, 2009) te zien van deze kunste-naar, terwijl het museum het veelzijdigeœuvre presenteert. Sui Jianguo is bekenddoor zijn abstracte werk van in nettenvan betonijzer geknelde stenen. Zijnbronzen Mao-jassen zijn over de helewereld tentoongesteld. De ‘hertaling’van Michelangelo’s slaven, door Sui aan-gekleed met Mao-pak, is niet minderberoemd. China als land van onbegrensdemogelijkheden, met een onbegrensdesculpturale verbeelding: dat is hetleidende thema vanDenHaagonder deHemel. Dit gebrek aan begrenzing komtop het Lange Voorhout tot uiting door eenkeuze van zeer grote beelden; in Beeldenaan Zee is de grenzeloze verbeelding vanSui Jianguo leidend voor de presentatie.

China is niet zo ver weg meer: wekunnen via media en internet goed contacthouden met wat er gebeurt in de grotesteden. We reizen als westerlingen mak-kelijk naar Beijing of Shanghai op eentoeristenvisum. De Chinezen beschouwenwesterlingen niet meer als de exoten vanvoorheen, die koste wat het kost op de fotomoesten worden gezet, of aangeraakt omte kijken of de huid écht was. Maar toch

hebben we te maken met een cultuur eneen land van zulke andere dimensies enmet zo’n ander gevoel voor omgang entraditie, dat het altijd interessant blijft om,via de kunst, op de hoogte te blijven vande ontwikkelingen in China.In de monografische tentoonstelling overSui Jianguo komt een bewegende metalenbol in een kooi:Limitedmoving (2010).Dit werk heeft te maken met de tegen-stelling tussen bewegingsvrijheid en-beperking. Dit is een sterk aanwezigthema in de Chinese samenleving. Nietalleen wordt het reizen naar het buiten-land (nog steeds) gereguleerd door deoverheid, maar is interne migratie vanzo’n 300 miljoen boeren, die trekken naarde grote steden om werk te zoeken ooksteeds nog aan de orde van de dag. DeChinese samenleving is voor een kwarton themove.Het virtuele reizen wordt aanbanden gelegd: China heeft het meestgeavanceerde reguleringssysteem metbetrekking tot internet .De tegenstellingen en spanningen in desamenleving komen dikwijls op eenabstracte, humoristische en vindingrijkemanier aan de orde in Sui Jianguo’s werk.Hij verbindt niet alleen samenleving enkunst met elkaar, maar geeft zich ookrekenschap van de westerse kunstgeschie-denis, die hij vermengt met kunst van hetoosten.

De kunstenaar Sui Jianguo (letterlijkevertaling van zijn naam: ‘Bouw hetland op’) is geboren in1956. Hij wordtbeschouwd als de belangrijkste Chinesebeeldhouwer van dit moment. Hij woonten werkt in Peking en is docent aan deCentrale Academie van Schone Kunsten.Vanaf 1992 stelt hij zijn werk tentoon inChina en in het buitenland, o.a. in Japanen De Verenigde Staten. Hij is een inter-nationaal erkend en gerenommeerdbeeldhouwer. Kijkend naar zijn werk isdat niet verwonderlijk. Hij maakt werkdat betekenisvol is binnen China entegelijkertijd voor een westerse buiten-staander aantrekkelijk en complex genoegom te kunnen vermoeden dat er meer‘onder de hemel’ is dan je bij oppervlak-kige beschouwing zou denken.Een voorbeeld: een ongetitelde kop uit1989. Men ziet een schreeuwende man,hoofd omwikkeld met bandages, vooral

rond de ogen, verblind eigenlijk doorzijn verband. De schreeuwende mondis buiten proportie weergegeven. Eenwesterse kunstliefhebber denkt bijschreeuwende figuren meteen aanDeSchreeuw (Munch). Maar een oostersebeschouwer denkt bij1989 aan de gebeur-tenissen op het Plein van de HemelseVrede; de studentenprotesten die zobloedig werden neergeslagen en waarbijeen generatie van vrijdenkende burgersmonddood werd gemaakt. Die kop-zonder-titel gaat over protest, over demacht van de schreeuw. Hij gaat over deonmacht, de verblinding door de autori-teiten, de relativering van het eenzameindividu dat geen overzicht heeft overde gehele wereld. Zo’n kop is dus vooriedereen betekenisvol; en dat is nu juistde kracht van Sui’s kunst.

Nog een voorbeeld:TheSlant Paradise.Sui Jianguo heeft ooit een toeristischbordje gekregen met erop afgebeeld eentypisch Hollands landschap: koe, molen,klompen, Zeeuws meisje, vissendeHansje Brinkers. Deze figuren heeft hijallemaal mansgroot nagemaakt. Deinstallatie (men zou kunnen vertalen:Scheef paradijs) is vijftien bij vijftien metergroot. Een wolkenluchtkamer wordtgebouwd, en daarin komen de beeldente hangen, alsof ze zweven onder of inde hemel. Het Zeeuws meisje, de molen,de melkbus, de koe, ze hangen er alle-maal, maar dan wel scheef. Die schuineophanging is onder de hoek waarop deChinezen, op de wereldbol, kijken naarNederland. Het Nederlandse paradijs,dat niet bestaat, wordt door China ondereen hoek bekeken, verkeerd bekeken.En dan ga je vanzelf denken dat iedereenhier op klompen loopt. Net zoals wijdenken dat Chinezen ontbijten met satéen bij begroeting naar elkaar buigen. [db]

De begeleidende catalogusDenHaagonder deHemel/TheHagueUnderHeavenis verkrijgbaar in de museumwinkel ende betere boekhandel.

Page 5: Beelden aan zee_07

Den Haag onder de Hemel

Sui Jianguo

Zonder titel1989

Geverfd gips, h.30 cm

Collectie kunstenaar

DenHaagonder deHemel is een

samenwerking tussen Stichting

Den Haag Sculptuur en museum

Beelden aan Zee.

Het project wordt ondersteund

door Gemeente Den Haag, Aegon,

Rabobank Nederland, Schouten

en Nelissen, Hizkia van Kralingen,

Algemeen Dagblad,dpmAdvies,

Meeuwisse Nederland bv,

gomSchoonhouden, Stichting

Vrienden Den Haag Sculptuur,

Vrienden en Zakenvrienden

van museum Beelden aan Zee,

Sculpture Club, Boenk Catering

en BankGiro Loterij.

4 5

g r o t e z a a l t/m 18.09.2011

Den Haag onder de Hemel Hedendaagse beeldhouwkunst uit China

DenHaagonder deHemel is een unieksamenwerkingsverband tussen museumBeelden aan Zee en Stichting Den HaagSculptuur. Den Haag staat deze zomer inhet teken van de Chinese contemporainebeeldhouwkunst. Op het Lange Voorhout,in de Kloosterkerk en in museum Beeldenaan Zee wordt een nooit eerder gezieneoverzichtstentoonstelling gepresenteerd.Sculptuur van Gu Wenda (Kloosterkerk),Sui Jianguo (overzichtstentoonstellingmuseum Beelden aan Zee) en groot-formaat beeldhouwwerken van CangXin, Hu Xiancheng, Jiao Xingtao, LiuJianhua, Liu Wei, Wang Jin, Wan Liyaen Yue Minjun (Lange Voorhout) zijngeselecteerd door gastconservator CeesHendrikse als de sprekendste voorbeeldenvoor de stand van zaken van de heden-daagse Chinese sculptuur. De opening vanhet project zal worden gedaan door HareKoninklijke Hoogheid prinses Máxima.Werk van China’s belangrijkste beeld-houwer, Sui Jianguo, vormt de verbindingtussen het Lange Voorhout en museumBeelden aan Zee. Op het Voorhout is een3 meter hoge dinosaurus (Dinosaur amidsttheWind, 2009) te zien van deze kunste-naar, terwijl het museum het veelzijdigeœuvre presenteert. Sui Jianguo is bekenddoor zijn abstracte werk van in nettenvan betonijzer geknelde stenen. Zijnbronzen Mao-jassen zijn over de helewereld tentoongesteld. De ‘hertaling’van Michelangelo’s slaven, door Sui aan-gekleed met Mao-pak, is niet minderberoemd. China als land van onbegrensdemogelijkheden, met een onbegrensdesculpturale verbeelding: dat is hetleidende thema vanDenHaagonder deHemel. Dit gebrek aan begrenzing komtop het Lange Voorhout tot uiting door eenkeuze van zeer grote beelden; in Beeldenaan Zee is de grenzeloze verbeelding vanSui Jianguo leidend voor de presentatie.

China is niet zo ver weg meer: wekunnen via media en internet goed contacthouden met wat er gebeurt in de grotesteden. We reizen als westerlingen mak-kelijk naar Beijing of Shanghai op eentoeristenvisum. De Chinezen beschouwenwesterlingen niet meer als de exoten vanvoorheen, die koste wat het kost op de fotomoesten worden gezet, of aangeraakt omte kijken of de huid écht was. Maar toch

hebben we te maken met een cultuur eneen land van zulke andere dimensies enmet zo’n ander gevoel voor omgang entraditie, dat het altijd interessant blijft om,via de kunst, op de hoogte te blijven vande ontwikkelingen in China.In de monografische tentoonstelling overSui Jianguo komt een bewegende metalenbol in een kooi:Limitedmoving (2010).Dit werk heeft te maken met de tegen-stelling tussen bewegingsvrijheid en-beperking. Dit is een sterk aanwezigthema in de Chinese samenleving. Nietalleen wordt het reizen naar het buiten-land (nog steeds) gereguleerd door deoverheid, maar is interne migratie vanzo’n 300 miljoen boeren, die trekken naarde grote steden om werk te zoeken ooksteeds nog aan de orde van de dag. DeChinese samenleving is voor een kwarton themove.Het virtuele reizen wordt aanbanden gelegd: China heeft het meestgeavanceerde reguleringssysteem metbetrekking tot internet .De tegenstellingen en spanningen in desamenleving komen dikwijls op eenabstracte, humoristische en vindingrijkemanier aan de orde in Sui Jianguo’s werk.Hij verbindt niet alleen samenleving enkunst met elkaar, maar geeft zich ookrekenschap van de westerse kunstgeschie-denis, die hij vermengt met kunst van hetoosten.

De kunstenaar Sui Jianguo (letterlijkevertaling van zijn naam: ‘Bouw hetland op’) is geboren in1956. Hij wordtbeschouwd als de belangrijkste Chinesebeeldhouwer van dit moment. Hij woonten werkt in Peking en is docent aan deCentrale Academie van Schone Kunsten.Vanaf1992 stelt hij zijn werk tentoon inChina en in het buitenland, o.a. in Japanen De Verenigde Staten. Hij is een inter-nationaal erkend en gerenommeerdbeeldhouwer. Kijkend naar zijn werk isdat niet verwonderlijk. Hij maakt werkdat betekenisvol is binnen China entegelijkertijd voor een westerse buiten-staander aantrekkelijk en complex genoegom te kunnen vermoeden dat er meer‘onder de hemel’ is dan je bij oppervlak-kige beschouwing zou denken.Een voorbeeld: een ongetitelde kop uit1989. Men ziet een schreeuwende man,hoofd omwikkeld met bandages, vooral

rond de ogen, verblind eigenlijk doorzijn verband. De schreeuwende mondis buiten proportie weergegeven. Eenwesterse kunstliefhebber denkt bijschreeuwende figuren meteen aanDeSchreeuw (Munch). Maar een oostersebeschouwer denkt bij1989 aan de gebeur-tenissen op het Plein van de HemelseVrede; de studentenprotesten die zobloedig werden neergeslagen en waarbijeen generatie van vrijdenkende burgersmonddood werd gemaakt. Die kop-zonder-titel gaat over protest, over demacht van de schreeuw. Hij gaat over deonmacht, de verblinding door de autori-teiten, de relativering van het eenzameindividu dat geen overzicht heeft overde gehele wereld. Zo’n kop is dus vooriedereen betekenisvol; en dat is nu juistde kracht van Sui’s kunst.

Nog een voorbeeld:TheSlant Paradise.Sui Jianguo heeft ooit een toeristischbordje gekregen met erop afgebeeld eentypisch Hollands landschap: koe, molen,klompen, Zeeuws meisje, vissendeHansje Brinkers. Deze figuren heeft hijallemaal mansgroot nagemaakt. Deinstallatie (men zou kunnen vertalen:Scheef paradijs) is vijftien bij vijftien metergroot. Een wolkenluchtkamer wordtgebouwd, en daarin komen de beeldente hangen, alsof ze zweven onder of inde hemel. Het Zeeuws meisje, de molen,de melkbus, de koe, ze hangen er alle-maal, maar dan wel scheef. Die schuineophanging is onder de hoek waarop deChinezen, op de wereldbol, kijken naarNederland. Het Nederlandse paradijs,dat niet bestaat, wordt door China ondereen hoek bekeken, verkeerd bekeken.En dan ga je vanzelf denken dat iedereenhier op klompen loopt. Net zoals wijdenken dat Chinezen ontbijten met satéen bij begroeting naar elkaar buigen. [db]

De begeleidende catalogusDenHaagonder deHemel/TheHagueUnderHeavenis verkrijgbaar in de museumwinkel ende betere boekhandel.

Page 6: Beelden aan zee_07

Beelden aan Zee Speciaal

Beelden uit de collectie van

museum Beelden aan Zee

Van links naar rechts:

Marc Quinn (1964)

CarbonCycle2008

h.33 cm

Brons, verchroomd

Olivier Strebelle (1927)

MissTelevision1978

h.112 cm

Brons

David Vandekop (1937-1994)

Vanitas1988

h.58 cm

Keramiek

Jaap Kaas (1898-1972)

Dreigendemantelbaviaan1938

h. 60 cm

Beschilderd gips

Van links naar rechts:

Man Ray (1890-1976)

Herma1975

h. 23 cm

Brons

Ossip Zadkine (1890-1967)

Tête de femme1922

h.42 cm

Hout

Sandro Chia (1946)

Senza titolo1999

h.50 cm

Hars en mozaïeksteentjes

Jake en Dinos Chapman

Saygoodbeye to loneliness2008

h.176 cm

Beschilderd brons

6 7

Van alle media van beeldende kunst is desculptuur ontegenzeggelijk de disciplinedie zich in de geschiedenis van de modernekunst het meest revolutionair heeft ont-wikkeld. Aan die ontwikkeling lijkt voor-alsnog geen einde nu steeds meer kunste-naars zich aangetrokken voelen tot hetobject als beeldend middel. OmdatBeelden aan Zee is gesticht door tweelieden die zich als enthousiaste auto-didacten op het verzamelaarpad hebbenbegeven, zit het streven zoveel mogelijkmensen te laten delen in de geneugtenvan de kunst het museum diep in de genen.In de zeventien jaar van zijn bestaan heeftBeelden aan Zee zich met succes wetente manifesteren als het enige museum inNederland dat zich exclusief richt op demoderne en hedendaagse, internationalebeeldhouwkunst.

In1966 kochten Theo en Lida Scholtenhun eerste beeldje. Thans omvat de collec-tie van het door hen in1994 gestichtemuseum bijna1000 beelden en enkelehonderden penningen. Het stimuleren vanjong talent was een van de belangrijkstedrijfveren om beelden aan te kopen. Vande meeste jonge kunstenaars was het ophet moment van aankoop onduidelijkwelke vlucht hun werk in artistiek opzichtzou nemen en of de investering verant-woord zou blijken te zijn. In het algemeenbeantwoordden de jonge kunstenaars welaan de gestelde verwachtingen, al zat erhier en daar een eendagsvlieg tussen.Met een aantal kunstenaars ontstond eenband die resulteerde in meerdere werkenvan hun hand in de collectie.De liefde voor het eeuwenoude ambachtvan de beeldhouwer was een tweede uit-gangspunt dat zich duidelijk manifesteert.Naast de traditionele beeldhouwmateria-len als brons, hout en steen bevat decollectie ook beelden in ijzer, leer, glas,touw en verschillende kunststoffen. Dekeuze voor het ambacht hield in dat hetsculpturale object is gaan domineren enhedendaagse ontwikkelingen zoalsomgevingskunst, performance en video-kunst buiten de collectie zijn gebleven.Een derde uitgangspunt heeft betrekkingop het onderwerp. Afgezien van enkeledierplastieken – een geliefd thema binnende moderne Nederlandse sculptuur –bleek op een gegeven moment de uit-

beelding van de mensfiguur de gemenedeler te zijn binnen deze snel groeiendecollectie met zijn talloze figuurstudies,torso’s, borstbeelden en koppen. Deze lijnwerd sindsdien vastgehouden ondanks debeperkingen die de beide verzamelaarszich daarmee voorgoed oplegden. Met derealistische, symbolische en conceptuelebenadering van dit thema – in al zijnstilistische variaties – was men echter eengebied met schier onbeperkte mogelijk-heden binnengetreden. Want binnen dezelfgekozen beperkingen gaat de verza-melaar vervolgens naarstig op zoek naaralle vrijheden die hij zich in dit keurslijfkan permitteren. Vanuit de beperkingendie de Scholtens zich hadden opgelegd,levende kunstenaars, ambacht, object,mensbeeld, ontwikkelde zich een verza-melcreativiteit waarvan de huidige, kleur-rijke museumcollectie het resultaat is.

De kracht en het unieke van de collectieBeelden aan Zee zitten in de rijke en bonteverscheidenheid ervan. Waar anderemusea zich doorgaans moeten beperkentot een kleine – en niet zelden zelfde –voorhoede, verzamelden Theo en LidaScholten honderden beelden van evenzoveel kunstenaars uit de hele wereld, intal van stijlen, maten en materialen. Doorzich te beperken tot één medium en daar-binnen tot één onderwerp konden deScholtens zich, met het zichtbare pleziervan de verzamelaar, die veelheid permit-teren. Het is die fascinatie, zo breedmogelijk gestaafd met voorbeelden, diezij wilden delen met een ieder die demoeite namhunmuseum te betreden.Het documenteren in hoogtepunten vande figuratie in de hedendaagse internatio-nale beeldhouwkunst, van naturalistischtot geabstraheerd, van vertellend totconceptueel, bepaalde en bepaalt hetverzamelbeleid van Beelden aan Zee. Decollectie omvat een kleine1000 beeldenvan ruim500 kunstenaars van wie40%van Nederlandse komaf. De verscheiden-heid van de collectie en zijn kunstenaars -van hun herkomst, de stijl waarin zijwerken, het materiaal waarvan zij zichbedienen, en de schaal waarin zij denken– is groot. Verenigd worden zij door hunwerkzaamheid vanaf de tweede helft vande twintigste eeuw en hun keuze voor demens als inspiratiebron van hun kunst.

De mens – hetmensbeeld– is het leid-motief van de collectie die werken bevatvan uiteenlopende beeldhouwers alsAlfaro, Alquin, Andriessen, Appel,Arink, Armando, Armitage, Atelier vanLieshout, Balkenhol, Ben-David, Berger,Blanco, Botero, Bronner, César, ChapmanBrothers, Claassen, Couturier, Couzijn,Cragg, Dings, Dodeigne, Frink, Gentils,Grard, Gudmundsson, Henneman,Kneulman, König, Kriester, Manzú,Marcks, Mitoraj, Meefout, Otterness,Paladino, Van Pallandt, Plensa, Quinn,Rainaldi, Le Rütte, Seitz, Setola, Siepmanvan den Berg, Spronken, Stienstra,Tahon, Tajiri, Turnbull, Txillida, Visch,Visser, Volten, Van de Vorst, Wendisch,Wezelaar, Wurm, Zadkine en Zitman.Om er maar een paar te noemen.

De verschijning in september a.s. vaneen nieuw boek over het ontstaan, degeschiedenis, het gebouw, de organisatie,de collectie en het tentoonstellingsbeleidvan Beelden aan Zee is aanleiding om deGrote Zaal te reserveren voor een selectievan hoogtepunten uit onze museum-collectie van particuliere komaf. In samen-werking met Lida Scholten is een ruimekeuze gemaakt die op een bijzonderewijze gepresenteerd zal worden. Uit-daging daarbij is te kijken of deze overeen langere periode en met veel enthou-siasme samengestelde collectie zich laatvoegen in een kunsthistorisch patroondat, naar voorbeeld van Tate Modern enTate Britain, onderscheid maakt tussende ontwikkeling van de internationaleen de Nederlandse beeldhouwkunst omvervolgens in een aparte galerij aandachtte besteden aan de bonte verscheidenheidvan de collectie: portretkunst, penningen,kleinplastiek, excentriek materiaal-gebruik, enz. De tentoonstelling zal dusniet alleen inzicht bieden in de ontwikke-ling van de moderne en hedendaagsebeeldhouwkunst maar ook de fascinatiedocumenteren voor deze ongebreideldediscipline. [jt]

g r o t e z a a l verwacht 28.09.2011-22.01.2012

Beelden aan Zee Internationaal/Beelden aan Zee Holland/Beelden aan Zee Speciaal De eigen collectie kunsthistorisch verklaard

Page 7: Beelden aan zee_07

Beelden aan Zee Speciaal

Beelden uit de collectie van

museum Beelden aan Zee

Van links naar rechts:

Marc Quinn (1964)

CarbonCycle2008

h.33 cm

Brons, verchroomd

Olivier Strebelle (1927)

MissTelevision1978

h.112 cm

Brons

David Vandekop (1937-1994)

Vanitas1988

h.58 cm

Keramiek

Jaap Kaas (1898-1972)

Dreigendemantelbaviaan1938

h. 60 cm

Beschilderd gips

Van links naar rechts:

Man Ray (1890-1976)

Herma1975

h. 23 cm

Brons

Ossip Zadkine (1890-1967)

Tête de femme1922

h.42 cm

Hout

Sandro Chia (1946)

Senza titolo1999

h.50 cm

Hars en mozaïeksteentjes

Jake en Dinos Chapman

Saygoodbeye to loneliness2008

h.176 cm

Beschilderd brons

6 7

Van alle media van beeldende kunst is desculptuur ontegenzeggelijk de disciplinedie zich in de geschiedenis van de modernekunst het meest revolutionair heeft ont-wikkeld. Aan die ontwikkeling lijkt voor-alsnog geen einde nu steeds meer kunste-naars zich aangetrokken voelen tot hetobject als beeldend middel. OmdatBeelden aan Zee is gesticht door tweelieden die zich als enthousiaste auto-didacten op het verzamelaarpad hebbenbegeven, zit het streven zoveel mogelijkmensen te laten delen in de geneugtenvan de kunst het museum diep in de genen.In de zeventien jaar van zijn bestaan heeftBeelden aan Zee zich met succes wetente manifesteren als het enige museum inNederland dat zich exclusief richt op demoderne en hedendaagse, internationalebeeldhouwkunst.

In1966 kochten Theo en Lida Scholtenhun eerste beeldje. Thans omvat de collec-tie van het door hen in1994 gestichtemuseum bijna1000 beelden en enkelehonderden penningen. Het stimuleren vanjong talent was een van de belangrijkstedrijfveren om beelden aan te kopen. Vande meeste jonge kunstenaars was het ophet moment van aankoop onduidelijkwelke vlucht hun werk in artistiek opzichtzou nemen en of de investering verant-woord zou blijken te zijn. In het algemeenbeantwoordden de jonge kunstenaars welaan de gestelde verwachtingen, al zat erhier en daar een eendagsvlieg tussen.Met een aantal kunstenaars ontstond eenband die resulteerde in meerdere werkenvan hun hand in de collectie.De liefde voor het eeuwenoude ambachtvan de beeldhouwer was een tweede uit-gangspunt dat zich duidelijk manifesteert.Naast de traditionele beeldhouwmateria-len als brons, hout en steen bevat decollectie ook beelden in ijzer, leer, glas,touw en verschillende kunststoffen. Dekeuze voor het ambacht hield in dat hetsculpturale object is gaan domineren enhedendaagse ontwikkelingen zoalsomgevingskunst, performance en video-kunst buiten de collectie zijn gebleven.Een derde uitgangspunt heeft betrekkingop het onderwerp. Afgezien van enkeledierplastieken – een geliefd thema binnende moderne Nederlandse sculptuur –bleek op een gegeven moment de uit-

beelding van de mensfiguur de gemenedeler te zijn binnen deze snel groeiendecollectie met zijn talloze figuurstudies,torso’s, borstbeelden en koppen. Deze lijnwerd sindsdien vastgehouden ondanks debeperkingen die de beide verzamelaarszich daarmee voorgoed oplegden. Met derealistische, symbolische en conceptuelebenadering van dit thema – in al zijnstilistische variaties – was men echter eengebied met schier onbeperkte mogelijk-heden binnengetreden. Want binnen dezelfgekozen beperkingen gaat de verza-melaar vervolgens naarstig op zoek naaralle vrijheden die hij zich in dit keurslijfkan permitteren. Vanuit de beperkingendie de Scholtens zich hadden opgelegd,levende kunstenaars, ambacht, object,mensbeeld, ontwikkelde zich een verza-melcreativiteit waarvan de huidige, kleur-rijke museumcollectie het resultaat is.

De kracht en het unieke van de collectieBeelden aan Zee zitten in de rijke en bonteverscheidenheid ervan. Waar anderemusea zich doorgaans moeten beperkentot een kleine – en niet zelden zelfde –voorhoede, verzamelden Theo en LidaScholten honderden beelden van evenzoveel kunstenaars uit de hele wereld, intal van stijlen, maten en materialen. Doorzich te beperken tot één medium en daar-binnen tot één onderwerp konden deScholtens zich, met het zichtbare pleziervan de verzamelaar, die veelheid permit-teren. Het is die fascinatie, zo breedmogelijk gestaafd met voorbeelden, diezij wilden delen met een ieder die demoeite namhunmuseum te betreden.Het documenteren in hoogtepunten vande figuratie in de hedendaagse internatio-nale beeldhouwkunst, van naturalistischtot geabstraheerd, van vertellend totconceptueel, bepaalde en bepaalt hetverzamelbeleid van Beelden aan Zee. Decollectie omvat een kleine1000 beeldenvan ruim500 kunstenaars van wie40%van Nederlandse komaf. De verscheiden-heid van de collectie en zijn kunstenaars -van hun herkomst, de stijl waarin zijwerken, het materiaal waarvan zij zichbedienen, en de schaal waarin zij denken– is groot. Verenigd worden zij door hunwerkzaamheid vanaf de tweede helft vande twintigste eeuw en hun keuze voor demens als inspiratiebron van hun kunst.

De mens – hetmensbeeld– is het leid-motief van de collectie die werken bevatvan uiteenlopende beeldhouwers alsAlfaro, Alquin, Andriessen, Appel,Arink, Armando, Armitage, Atelier vanLieshout, Balkenhol, Ben-David, Berger,Blanco, Botero, Bronner, César, ChapmanBrothers, Claassen, Couturier, Couzijn,Cragg, Dings, Dodeigne, Frink, Gentils,Grard, Gudmundsson, Henneman,Kneulman, König, Kriester, Manzú,Marcks, Mitoraj, Meefout, Otterness,Paladino, Van Pallandt, Plensa, Quinn,Rainaldi, Le Rütte, Seitz, Setola, Siepmanvan den Berg, Spronken, Stienstra,Tahon, Tajiri, Turnbull, Txillida, Visch,Visser, Volten, Van de Vorst, Wendisch,Wezelaar, Wurm, Zadkine en Zitman.Om er maar een paar te noemen.

De verschijning in september a.s. vaneen nieuw boek over het ontstaan, degeschiedenis, het gebouw, de organisatie,de collectie en het tentoonstellingsbeleidvan Beelden aan Zee is aanleiding om deGrote Zaal te reserveren voor een selectievan hoogtepunten uit onze museum-collectie van particuliere komaf. In samen-werking met Lida Scholten is een ruimekeuze gemaakt die op een bijzonderewijze gepresenteerd zal worden. Uit-daging daarbij is te kijken of deze overeen langere periode en met veel enthou-siasme samengestelde collectie zich laatvoegen in een kunsthistorisch patroondat, naar voorbeeld van Tate Modern enTate Britain, onderscheid maakt tussende ontwikkeling van de internationaleen de Nederlandse beeldhouwkunst omvervolgens in een aparte galerij aandachtte besteden aan de bonte verscheidenheidvan de collectie: portretkunst, penningen,kleinplastiek, excentriek materiaal-gebruik, enz. De tentoonstelling zal dusniet alleen inzicht bieden in de ontwikke-ling van de moderne en hedendaagsebeeldhouwkunst maar ook de fascinatiedocumenteren voor deze ongebreideldediscipline. [jt]

g r o t e z a a l verwacht 28.09.2011-22.01.2012

Beelden aan Zee Internationaal/Beelden aan Zee Holland/Beelden aan Zee Speciaal De eigen collectie kunsthistorisch verklaard

Page 8: Beelden aan zee_07

Alfred Haberpointner

(1966)

Kopf 2003

h.50 cm

Hout, olie

Oswald Wenckebach

(1895-1962)

Van links naar rechts:

Oswald Wenckebach temidden

van zijn werk in zijn atelier in

Noordwijkerhout, ca.1960

Monument voor H.A. Lorentz1931

h. 248 cm

Brons en zandsteen

Park Sonsbeek, Arnhem

Wicht1950-1984

h.168 cm

Brons

Portret van Retha Huizinga1926,

h.40 cm

Gepolychromeerd hout

Ruiter 1924

h.40 cm

Gips

Oswald Wenckebach portret-

teert zijn vader, Noordwijkerhout,

1926

8 9

In de collectie van het museum bevindtzich een houten kop. Deze is gemaaktdoor de Oostenrijkse beeldhouwerAlfred Haberpointner (Salzburg 1966).De vorm van het beeld heeft veel weg vaneen hoofd, maar dan wel van een hoofdwaarvan de zintuigen en de haren zijnweggelaten. Het is meer de generiekevorm die zich voordoet aan de beschou-wer. Het is een ovale, misschien weleiachtige vorm die verjongt tot een nek.Maar een gezicht ontbreekt, een achter-hoofd is flauw onderscheidbaar, de kin isbijna weg, de kaak is nagenoeg onzicht-baar, het schedeldak is hard en kaal. Het iseen hoofd, zonder dat de kenmerkendekarakteristieken van het hoofd sterk zijnaangeduid. Haberpointner is een beeld-houwer die het liefst dingen suggereert,in plaats van dat hij ze in ‘marmer vastbeitelt’.

In de tentoonstelling die vanaf 6 juni inde kleine zaal van het museum te zien is,wordt een grote installatie van hoofdengetoond. Een eigenzinnige encyclopedie

van koppen, van manieren waarop jemet die hoofdvorm kunt omgaan.

Constantin Brancusi heeft vaak fragmen-ten van de menselijke figuur als voltooidkunstwerk gepresenteerd. Hij maakteook losse koppen. Eivormen waren dit,daarmee verwijzend naar een soortoerbegin. Zo’n kop kon je in je armenhouden, wiegen als een baby. Een kopvan Haberpointner is daarvoor te groot.

In de schaarse literatuur die erover bestaat,wordt gesuggereerd dat Haberpointnereen soort agressieve methodiek toepastbij het maken van zijn koppen (snijden,branden, hakken). Desgevraagd ontkentde kunstenaar dit: ‘Het gaat om gewonebeeldhouwtechnieken, die nu eenmaalbestaan. Het hout wordt bewerkt tot eenbeeld, tot een visuele voorstelling vanonbenoembare zaken. Dit is wat men ziet.’

De zinnebeeldigheid van Haberpointnerskoppen is niet gemakkelijk te benoemen.Men wordt uitgenodigd om te bedenken,

aan te voelen, te beschouwen – en menneme de kop als uitgangspunt. Misschienwisselen de gevoelens bij de verschillendebeelden die je ziet in de tentoonstelling.En vraag je dan eens af hoe dat mogelijk is.Waarom je je laat beïnvloeden door wat jeziet, en hoe dat werkt ? Hoe beïnvloedthet beeld je beoordeling en hoe veranderje als je een beeld beschouwt? En welkeinvloed heeft dat op je visie op kunst?Als men zich deze dingen af gaat vragen,dan is de kunstenaar in zijn doelstellinggeslaagd. [db]

.

Wie kent niet dat opvallend onopvallendemannetje, dat bij de ingang van MuseumKröller Müller in Otterlo in het gras staat?Monsieur Jacquesheet hij, zoals op hetbordje aan zijn voeten is te lezen. Makervan deze bekende sculptuur is OswaldWenckebach, wiens oeuvre het onder-werp is van het vijfde deel uit de seriemonografieën van het Sculptuur Instituuten de bijbehorende tentoonstelling inmuseum Beelden aan Zee.

IJkpunten in het oeuvre van Wenckebachzijn verder o.a. het monument ter ere vande natuurkundige en NobelprijswinnaarHendrik Lorentz in Arnhem en dat voorindustrieel Anton Philips. Dat laatste, eenportret ten voeten uit, werd door collega’sgeprezen vanwege Wenckebachs oplos-sing voor wat wel ‘het confectiepakpro-bleem’ wordt genoemd, de opgave om vaneen gewone man in alledaagse kleding eenbeeld te maken dat respect afdwingt. Alsbeeldhouwer van oorlogsmonumentenheeft Wenckebach zijn sporen eveneensverdiend. Zijn treurende vrouwenfiguur

in Haarlem bijvoorbeeld behoort tot debeste monumenten in Nederland. Nogbekender maar ook anoniemer danMonsieur Jacques is de beeltenis vanKoningin Juliana die Wenckebach in1948ontwierp voor de Nederlandse munt,die tot1980 in productie bleef. Zonderhet te weten, liep in die periode elkeNederlander met een echte ‘Wenckebach’op zak.

Wenckebach stelde zijn talent in de eersteplaats ten dienste van opdrachtgevers.Vooral in het portretgenre bereikte hij eenhoge kwaliteit. Daarnaast heeft hij altijdvrij werk gemaakt, dat echter pas gaande-weg de jaren vijftig de huiselijke sfeer ont-steeg. In sommige gevallen gaf hij dezebeelden alsnog monumentale proportiesmee en belandden ze wel degelijk in deopenbare ruimte. Zo maakte hij beeldenalsDestudent (Eindhoven) enHetwicht(Leiden). Een ander werk uit deze groepisDeSpoetnikkijker (Utrecht), bij uitstekeen tijdsbeeld. In 1957 lanceerde de SovjetUnie in een ruimterace met de Verenigde

Staten haar eerste kunstmanen. De provo-cerend alledaagse wandelaar waarmeeWenckebach op dit historische voorvalreageerde, kijkt eerder nonchalant danopgewonden naar de hemel. Het kosmi-sche gebeuren heeft zijn aandacht, maarintussen moet de hond uiteraard welgewoon worden uitgelaten.

Met name deze laatste, soms ronduithumoristische beelden in Wenkebachsœuvre – gemaakt tussen ca.1953 en1962 – laten zien hoezeer hij met zijnwerk reageerde op ontwikkelingen inzijn tijd. Niet door professoren als JanBronner te volgen, of expressionistenals Carel Kneulman en ook niet de experi-mentelen van Cobra of een constructivistals André Volten, maar juist door zijnclassicistische ideaal in een nieuwe envolstrekt originele vorm te gieten, die totop de dag van vandaag rechtstreeks totde mensen spreekt. [fh]

k l e i n e z a a l t/m 18.09.2011

De houten kop van Alfred Haberpointner

k l e i n e z a a l verwacht 23.09.2011-22.01.2012

Oswald Wenckebach (1895-1962)

Page 9: Beelden aan zee_07

Alfred Haberpointner

(1966)

Kopf 2003

h.50 cm

Hout, olie

Oswald Wenckebach

(1895-1962)

Van links naar rechts:

Oswald Wenckebach temidden

van zijn werk in zijn atelier in

Noordwijkerhout, ca.1960

Monument voor H.A. Lorentz1931

h. 248 cm

Brons en zandsteen

Park Sonsbeek, Arnhem

Wicht1950-1984

h.168 cm

Brons

Portret van Retha Huizinga1926,

h.40 cm

Gepolychromeerd hout

Ruiter 1924

h.40 cm

Gips

Oswald Wenckebach portret-

teert zijn vader, Noordwijkerhout,

1926

8 9

In de collectie van het museum bevindtzich een houten kop. Deze is gemaaktdoor de Oostenrijkse beeldhouwerAlfred Haberpointner (Salzburg 1966).De vorm van het beeld heeft veel weg vaneen hoofd, maar dan wel van een hoofdwaarvan de zintuigen en de haren zijnweggelaten. Het is meer de generiekevorm die zich voordoet aan de beschou-wer. Het is een ovale, misschien weleiachtige vorm die verjongt tot een nek.Maar een gezicht ontbreekt, een achter-hoofd is flauw onderscheidbaar, de kin isbijna weg, de kaak is nagenoeg onzicht-baar, het schedeldak is hard en kaal. Het iseen hoofd, zonder dat de kenmerkendekarakteristieken van het hoofd sterk zijnaangeduid. Haberpointner is een beeld-houwer die het liefst dingen suggereert,in plaats van dat hij ze in ‘marmer vastbeitelt’.

In de tentoonstelling die vanaf 6 juni inde kleine zaal van het museum te zien is,wordt een grote installatie van hoofdengetoond. Een eigenzinnige encyclopedie

van koppen, van manieren waarop jemet die hoofdvorm kunt omgaan.

Constantin Brancusi heeft vaak fragmen-ten van de menselijke figuur als voltooidkunstwerk gepresenteerd. Hij maakteook losse koppen. Eivormen waren dit,daarmee verwijzend naar een soortoerbegin. Zo’n kop kon je in je armenhouden, wiegen als een baby. Een kopvan Haberpointner is daarvoor te groot.

In de schaarse literatuur die erover bestaat,wordt gesuggereerd dat Haberpointnereen soort agressieve methodiek toepastbij het maken van zijn koppen (snijden,branden, hakken). Desgevraagd ontkentde kunstenaar dit: ‘Het gaat om gewonebeeldhouwtechnieken, die nu eenmaalbestaan. Het hout wordt bewerkt tot eenbeeld, tot een visuele voorstelling vanonbenoembare zaken. Dit is wat men ziet.’

De zinnebeeldigheid van Haberpointnerskoppen is niet gemakkelijk te benoemen.Men wordt uitgenodigd om te bedenken,

aan te voelen, te beschouwen – en menneme de kop als uitgangspunt. Misschienwisselen de gevoelens bij de verschillendebeelden die je ziet in de tentoonstelling.En vraag je dan eens af hoe dat mogelijk is.Waarom je je laat beïnvloeden door wat jeziet, en hoe dat werkt ? Hoe beïnvloedthet beeld je beoordeling en hoe veranderje als je een beeld beschouwt? En welkeinvloed heeft dat op je visie op kunst?Als men zich deze dingen af gaat vragen,dan is de kunstenaar in zijn doelstellinggeslaagd. [db]

.

Wie kent niet dat opvallend onopvallendemannetje, dat bij de ingang van MuseumKröller Müller in Otterlo in het gras staat?Monsieur Jacquesheet hij, zoals op hetbordje aan zijn voeten is te lezen. Makervan deze bekende sculptuur is OswaldWenckebach, wiens oeuvre het onder-werp is van het vijfde deel uit de seriemonografieën van het Sculptuur Instituuten de bijbehorende tentoonstelling inmuseum Beelden aan Zee.

IJkpunten in het oeuvre van Wenckebachzijn verder o.a. het monument ter ere vande natuurkundige en NobelprijswinnaarHendrik Lorentz in Arnhem en dat voorindustrieel Anton Philips. Dat laatste, eenportret ten voeten uit, werd door collega’sgeprezen vanwege Wenckebachs oplos-sing voor wat wel ‘het confectiepakpro-bleem’ wordt genoemd, de opgave om vaneen gewone man in alledaagse kleding eenbeeld te maken dat respect afdwingt. Alsbeeldhouwer van oorlogsmonumentenheeft Wenckebach zijn sporen eveneensverdiend. Zijn treurende vrouwenfiguur

in Haarlem bijvoorbeeld behoort tot debeste monumenten in Nederland. Nogbekender maar ook anoniemer danMonsieur Jacques is de beeltenis vanKoningin Juliana die Wenckebach in1948ontwierp voor de Nederlandse munt,die tot1980 in productie bleef. Zonderhet te weten, liep in die periode elkeNederlander met een echte ‘Wenckebach’op zak.

Wenckebach stelde zijn talent in de eersteplaats ten dienste van opdrachtgevers.Vooral in het portretgenre bereikte hij eenhoge kwaliteit. Daarnaast heeft hij altijdvrij werk gemaakt, dat echter pas gaande-weg de jaren vijftig de huiselijke sfeer ont-steeg. In sommige gevallen gaf hij dezebeelden alsnog monumentale proportiesmee en belandden ze wel degelijk in deopenbare ruimte. Zo maakte hij beeldenalsDestudent (Eindhoven) enHetwicht(Leiden). Een ander werk uit deze groepisDeSpoetnikkijker (Utrecht), bij uitstekeen tijdsbeeld. In 1957 lanceerde de SovjetUnie in een ruimterace met de Verenigde

Staten haar eerste kunstmanen. De provo-cerend alledaagse wandelaar waarmeeWenckebach op dit historische voorvalreageerde, kijkt eerder nonchalant danopgewonden naar de hemel. Het kosmi-sche gebeuren heeft zijn aandacht, maarintussen moet de hond uiteraard welgewoon worden uitgelaten.

Met name deze laatste, soms ronduithumoristische beelden in Wenkebachsœuvre – gemaakt tussen ca.1953 en1962 – laten zien hoezeer hij met zijnwerk reageerde op ontwikkelingen inzijn tijd. Niet door professoren als JanBronner te volgen, of expressionistenals Carel Kneulman en ook niet de experi-mentelen van Cobra of een constructivistals André Volten, maar juist door zijnclassicistische ideaal in een nieuwe envolstrekt originele vorm te gieten, die totop de dag van vandaag rechtstreeks totde mensen spreekt. [fh]

k l e i n e z a a l t/m 18.09.2011

De houten kop van Alfred Haberpointner

k l e i n e z a a l verwacht 23.09.2011-22.01.2012

Oswald Wenckebach (1895-1962)

Page 10: Beelden aan zee_07

Eveline van Duyl (1957)

Voltaire (1694–1778) 2010

Dakbedekking, klosjes garen

190 x40 x140 cm

Coll. kunstenaar

Immanuel Kant (1724–1804) 2010

Gips, nylondraad, textiel, latex

180 x157 x34 cm

Coll. museum beelden aan Zee

Jehoshua Rozenman (1955)

The remains of the house (2009)

h.30 cm

Glas

Sculpture 6P (2008)

h.31 cm

Glas

10 11

Te midden van grazige weiden en dorpenvan niets woont Eveline van Duyl in hetuiterste puntje van Groningen. In een ruimatelier staan haar veertien filosofen. Zeogen groter dan ik gedacht had en kleur-rijker. Streng kijken ze je aan. Eveline gingin gedachten door de eeuwen van defilosofie en liet haar hand rusten op o.a.Socrates, Wittgenstein, Sartre en Spinoza.En Hannah Arendt als enige vrouw.

Aanvankelijk maakte Eveline werkenwaarbij de anatomie van het lichaamhaar inspireerde. Langzaam maar zekerschoof haar belangstelling op van debinnenkant van het lichaam naar debinnenkant van het hoofd: de hersenen.Naar ‘het denken’. Zo kwam ze bij defilosofen terecht. Er bestaat een zekereparallel tussen filosofen en kunstenaars.Kunstenaars zijn ook vaak in hun eentjebezig en vormen in afzondering hunideeën. Zet het denkbeeld zich bij eenfilosoof om in gedachten en woorden,bij een kunstenaar gaan de gedachtenvia de handen naar vorm.

De bustes van de filosofen zijn geplaatst opstrijkplanken en krijgen zo iets ‘luchtigs’.Sokkels en filosofische gedachten zijnimmers al zwaar genoeg van zichzelf. Destrijkplank staat symbool voor herhaling,steeds weer dezelfde handeling, dezelfdegedachte en hetzelfde verkondigen.Veertien filosofen opgesteld op strijkplan-ken vormen zo als het wareDenkeilanden.Het zouden er eerst zeven of acht worden,maar het werden er meer. Eveline vondhet niet alleen boeiend om in het verledenvan de filosofen te duiken, het werd zelfsverslavend. Ze ging op zoek naar tegen-stellingen, naar gelijk en ongelijk, ordeen chaos, godsvrucht en goddeloosheid,schepping en verval en dogma en twijfel.Zo legt zij in haar beelden niet alleen dekracht van het denken vast, maar legt zeook de zwakke plekken bloot.Al die verschillende ingrediënten vormeneen heksenbrouwsel waar ze letterlijkhaar eigen kleur aan kan geven. En zokrijgt iedere filosoof zijn eigen gezicht,waarin tragiek en persoonlijkheid voel-baar worden. Eveline heeft de veelheid

aan gedachten gevangen in een veelheidaan verschillende materialen, zoals textiel,lood, bont, schuim, garen, schelpen enkraaltjes. Haar portretten moeten lijken,maar er moet vooral expressie en persoon-lijkheid doorheen schemeren.Zo krijgt Ludwig Wittgenstein vanwegezijn halsstarrigheid een eikenhouten kopen vanwege zijn strenge leerstelling eenruitjesbloesje. Heidegger heeft dankzijzijn zware filosofie, geuit in metafysischepoëzie, een gevouwen gezicht van lood.Waarnemer en observator Montaignekreeg een kop van aan elkaar genaaidestukken stof, waarin zijn denkwijzegereflecteerd ligt. Socrates werd zwart,gitzwart – terwijl hij zo verlicht was.

Eveline brengt met haar ongebreideldecreativiteit ieder beeld tot leven. Allesademt ambachtelijkheid uit. Je proeft hetdoorzettingsvermogen en het engelen-geduld. Geduld als medicijn en als krachtom het vol te houden. [cl]

Jehoshua Rozenman (1955) bracht deeerste 24 jaar van zijn leven door in Israel.In1979 ging hij naar Amsterdam om ereen opleiding tot kunstschilder te volgenaan de Rijksakademie. Na de voltooiingvan deze studie werd hij Nederlander.Tot ergens in de jaren ’90 was hij kunst-schilder. Maar naarmate zijn ontwikkelingzich voortzette voelde hij het platte vlaken de onaanraakbaarheid van een schil-derij als een beperking en verlegde hijzijn belangstelling naar andere kunst-vormen. Rond 2005 ontdekte Rozenmanhet glas gieten. Jehoshua: ‘ Dat procesvind ik geweldig. Het fascineerde mijvanaf de eerste kennismaking.’ Hij schaftezich een oven aan en heeft het gietenvan glas sindsdien niet meer losgelaten.Jehoshua verklaart zijn fascinatie als volgt:‘Glas als materiaal heeft een veelzijdig-heid die mij aantrekt. Het is transparant,houdbaar en breekbaar.’

Glas gieten is lastig en tijdrovend. Dat ver-klaart misschien dat er weinig kunstenaarszijn die zich eraan wagen. Voor Rozenman

is die moeilijkheid juist een enorme uit-daging. Glas gieten stelt hoge eisen aande zuiverheid van het glas. Glas op smelt-temperatuur is extreem viskeus en onder-hevig aan chemische reacties met pigmen-ten. Jehoshua: ‘Er gaat wel eens wat misen de kleur is niet goed te voorspellen,maar dat maakt het extra spannend.’

Het gieten van zijn betrekkelijk kleinemodellen vergt grote nauwkeurigheid enduurt in het algemeen meerdere dagenen nachten. Hij moet dan in zijn atelierblijven om met enige regelmaat glas bijte vullen. Het afkoelen duurt een aantalweken. Dit geeft Rozenman overigensde gelegenheid om naar New York teontsnappen waar zijn partner woont enwaar hij over atelierruimte bij eenbevriende kunstenaar kan beschikken .

In 2009 heeft Rozenman zijn eerste glastentoonstelling,BreakingGlass, inAmstelveen. BijRustedGlasshoopt hijzijn ontwikkeling als glaskunstenaar tekunnen laten zien met zijn meest recente

werk. Het zijn beelden die doen denkenaan gebouwen of machines, met eenhoge mate van abstractie. Jehoshua: ‘Mijnvormen zijn geïnspireerd door architec-tuur. De bruggen in New York vind ikprachtig. Ik fiets daar regelmatig overheenen geniet dan van de constructie, die trans-parant en toch sterk is. Ik houd ook vande wolkenkrabbers van New York methun liften en leidingen. Het zijn een soortmachines, het blijft er altijd maar rondgaanzoals het bloed in ons lichaam.’

De beelden van Rozenman zijn intrigerendvan vorm en kleur. Zij hebben iets aards eniets verhevens. En daarbij zijn zij van glas:onbeperkt houdbaar, maar als je het laatvallen is het weg. [dl]

k a b i n e t t/m 18.09.2011

Eveline van Duyl Denkeilanden

k a b i n e t verwacht 23.09.2011-22.01.2012

Jehoshua Rozenman Rusted Glass

Page 11: Beelden aan zee_07

Eveline van Duyl (1957)

Voltaire (1694–1778) 2010

Dakbedekking, klosjes garen

190 x40 x140 cm

Coll. kunstenaar

Immanuel Kant (1724–1804) 2010

Gips, nylondraad, textiel, latex

180 x157 x34 cm

Coll. museum beelden aan Zee

Jehoshua Rozenman (1955)

The remains of the house (2009)

h.30 cm

Glas

Sculpture 6P (2008)

h.31 cm

Glas

10 11

Te midden van grazige weiden en dorpenvan niets woont Eveline van Duyl in hetuiterste puntje van Groningen. In een ruimatelier staan haar veertien filosofen. Zeogen groter dan ik gedacht had en kleur-rijker. Streng kijken ze je aan. Eveline gingin gedachten door de eeuwen van defilosofie en liet haar hand rusten op o.a.Socrates, Wittgenstein, Sartre en Spinoza.En Hannah Arendt als enige vrouw.

Aanvankelijk maakte Eveline werkenwaarbij de anatomie van het lichaamhaar inspireerde. Langzaam maar zekerschoof haar belangstelling op van debinnenkant van het lichaam naar debinnenkant van het hoofd: de hersenen.Naar ‘het denken’. Zo kwam ze bij defilosofen terecht. Er bestaat een zekereparallel tussen filosofen en kunstenaars.Kunstenaars zijn ook vaak in hun eentjebezig en vormen in afzondering hunideeën. Zet het denkbeeld zich bij eenfilosoof om in gedachten en woorden,bij een kunstenaar gaan de gedachtenvia de handen naar vorm.

De bustes van de filosofen zijn geplaatst opstrijkplanken en krijgen zo iets ‘luchtigs’.Sokkels en filosofische gedachten zijnimmers al zwaar genoeg van zichzelf. Destrijkplank staat symbool voor herhaling,steeds weer dezelfde handeling, dezelfdegedachte en hetzelfde verkondigen.Veertien filosofen opgesteld op strijkplan-ken vormen zo als het wareDenkeilanden.Het zouden er eerst zeven of acht worden,maar het werden er meer. Eveline vondhet niet alleen boeiend om in het verledenvan de filosofen te duiken, het werd zelfsverslavend. Ze ging op zoek naar tegen-stellingen, naar gelijk en ongelijk, ordeen chaos, godsvrucht en goddeloosheid,schepping en verval en dogma en twijfel.Zo legt zij in haar beelden niet alleen dekracht van het denken vast, maar legt zeook de zwakke plekken bloot.Al die verschillende ingrediënten vormeneen heksenbrouwsel waar ze letterlijkhaar eigen kleur aan kan geven. En zokrijgt iedere filosoof zijn eigen gezicht,waarin tragiek en persoonlijkheid voel-baar worden. Eveline heeft de veelheid

aan gedachten gevangen in een veelheidaan verschillende materialen, zoals textiel,lood, bont, schuim, garen, schelpen enkraaltjes. Haar portretten moeten lijken,maar er moet vooral expressie en persoon-lijkheid doorheen schemeren.Zo krijgt Ludwig Wittgenstein vanwegezijn halsstarrigheid een eikenhouten kopen vanwege zijn strenge leerstelling eenruitjesbloesje. Heidegger heeft dankzijzijn zware filosofie, geuit in metafysischepoëzie, een gevouwen gezicht van lood.Waarnemer en observator Montaignekreeg een kop van aan elkaar genaaidestukken stof, waarin zijn denkwijzegereflecteerd ligt. Socrates werd zwart,gitzwart – terwijl hij zo verlicht was.

Eveline brengt met haar ongebreideldecreativiteit ieder beeld tot leven. Allesademt ambachtelijkheid uit. Je proeft hetdoorzettingsvermogen en het engelen-geduld. Geduld als medicijn en als krachtom het vol te houden. [cl]

Jehoshua Rozenman (1955) bracht deeerste 24 jaar van zijn leven door in Israel.In1979 ging hij naar Amsterdam om ereen opleiding tot kunstschilder te volgenaan de Rijksakademie. Na de voltooiingvan deze studie werd hij Nederlander.Tot ergens in de jaren ’90 was hij kunst-schilder. Maar naarmate zijn ontwikkelingzich voortzette voelde hij het platte vlaken de onaanraakbaarheid van een schil-derij als een beperking en verlegde hijzijn belangstelling naar andere kunst-vormen. Rond 2005 ontdekte Rozenmanhet glas gieten. Jehoshua: ‘ Dat procesvind ik geweldig. Het fascineerde mijvanaf de eerste kennismaking.’ Hij schaftezich een oven aan en heeft het gietenvan glas sindsdien niet meer losgelaten.Jehoshua verklaart zijn fascinatie als volgt:‘Glas als materiaal heeft een veelzijdig-heid die mij aantrekt. Het is transparant,houdbaar en breekbaar.’

Glas gieten is lastig en tijdrovend. Dat ver-klaart misschien dat er weinig kunstenaarszijn die zich eraan wagen. Voor Rozenman

is die moeilijkheid juist een enorme uit-daging. Glas gieten stelt hoge eisen aande zuiverheid van het glas. Glas op smelt-temperatuur is extreem viskeus en onder-hevig aan chemische reacties met pigmen-ten. Jehoshua: ‘Er gaat wel eens wat misen de kleur is niet goed te voorspellen,maar dat maakt het extra spannend.’

Het gieten van zijn betrekkelijk kleinemodellen vergt grote nauwkeurigheid enduurt in het algemeen meerdere dagenen nachten. Hij moet dan in zijn atelierblijven om met enige regelmaat glas bijte vullen. Het afkoelen duurt een aantalweken. Dit geeft Rozenman overigensde gelegenheid om naar New York teontsnappen waar zijn partner woont enwaar hij over atelierruimte bij eenbevriende kunstenaar kan beschikken .

In 2009 heeft Rozenman zijn eerste glastentoonstelling,BreakingGlass, inAmstelveen. BijRustedGlasshoopt hijzijn ontwikkeling als glaskunstenaar tekunnen laten zien met zijn meest recente

werk. Het zijn beelden die doen denkenaan gebouwen of machines, met eenhoge mate van abstractie. Jehoshua: ‘Mijnvormen zijn geïnspireerd door architec-tuur. De bruggen in New York vind ikprachtig. Ik fiets daar regelmatig overheenen geniet dan van de constructie, die trans-parant en toch sterk is. Ik houd ook vande wolkenkrabbers van New York methun liften en leidingen. Het zijn een soortmachines, het blijft er altijd maar rondgaanzoals het bloed in ons lichaam.’

De beelden van Rozenman zijn intrigerendvan vorm en kleur. Zij hebben iets aards eniets verhevens. En daarbij zijn zij van glas:onbeperkt houdbaar, maar als je het laatvallen is het weg. [dl]

k a b i n e t t/m 18.09.2011

Eveline van Duyl Denkeilanden

k a b i n e t verwacht 23.09.2011-22.01.2012

Jehoshua Rozenman Rusted Glass

Page 12: Beelden aan zee_07

Lijkt het? De man en de vrouw staan voorde tafel van Arno Verkade. Terwijl hij eenbronzen kop onthult door liefdevol eenoude handdoek te verwijderen, vraagt zijof het lijkt.

Het is 28 maart 2011, de tweede Vrienden-dag van Beelden aan Zee. Dit jaar is hetthema brons. Na het humoristischeoptreden van animalierskenner PaulVerbraeken drommen de Vriendensamen bij de kunst-en-kitsch-tafels.Straks zullen ze nog te weten komen watCaspar Berger ertoe brengt om iederekeer weer zichzelf uit te beelden en watde Paus en Michelangelo daarmee temaken hebben. En dan zal er ook tijd zijnom de verstilde beelden van Jan Meefoutte bekijken.

Maar nu is er even tijd voor iets geheelanders. De bevrediging van de nieuws-gierigheid. Wie heeft welk bronzenbeeld(je)meegenomen? Wat weten deman of vrouw achter de tafel ervan? Enwat is het waard? Jan Teeuwisse heeft de

spanning nog vergroot door te verhalenover de leden van het ItaliaanseGiacometti-genootschap die een beelddat onder hun aandacht wordt gebrachten dat vals blijkt te zijn, zonder pardon inbeslag nemen en om laten smelten. Zodrastisch zal het er deze middag niet aantoe gaan, maar streng zijn de dames enheren achter de tafel soms wel.

Zo wordt van een ‘bronzen’ boeddhabeeld zondermeer verteld dat hetafkomstig is uit de cadeauwinkel…Een Vriend met een prachtige witte baarduit Dordrecht heeft een loodzwaar beeldvan Toos Neger meegebracht. In de treinmet een boodschappenkarretje. Vriendenvan Beelden aan Zee laten zich niet al tesnel afschrikken. De man met de baardvertelt het verhaal bij het beeld. ‘Het stelttwee politici voor, die op staande schild-padden lijken. Met harde, gladde ruggen.In die ruggen zitten gaten. Dat zijn delekken uit de politieke wandelgangen.Allemaal heel symbolisch. Begrijpen wewel?’ De Vrienden knikken goedkeurend

en tevreden. Ook de deskundige istevreden over dit beeld evenals deeigenaar die tijdens het inpakken vande schilpadden zegt dat hij ook nog eengiraffe bij zich heeft…

Lijkt het? Nu vraagt de man het. En ja,nu zien de Vrienden het ook: het lijkt.Er spreekt liefde uit dit beeld. Zij heeftzijn kop gemodelleerd en in brons latengieten. Er wordt bewonderend geknikt.Zo’n blijk van liefde, dat past wel bij deVrienden van Beelden aan Zee.

Tijdens de afsluitende borrel wordt ermet plezier teruggekeken op de middag.Mooie verhalen, mooie beelden, eenbeetje leedvermaak en veel liefde. Daarworden Vrienden gelukkig van. [mo]

12 13

Lijkt het? Vriendendagv r i e n d e n v a n mus eum b e e l d e n a a n z e e v r i e n d e n v a n mus eum b e e l d e n a a n z e e

Word Vriend!Beelden aan Zee is het enige museum inNederland dat zich exclusief richt op demoderne en hedendaagse, internationalebeeldhouwkunst. Het is een particulierinstituut, gesticht door het verzamelaars-echtpaar Theo en Lida Scholten, dat zijnpassie voor deze kunstdiscipline wildedelen met een zo breed mogelijk publiek.Museum en collectie zijn tot stand geko-men door schenkingen van de stichters,particulieren, bedrijven en fondsen. Hetmuseum draait voor een belangrijk deelop de kosteloze inzet van een groot aantalvrijwilligers.

Wij roepen iedereen die het museum eenwarm hart toedraagt op om donateur teworden. Als u al Vriend van Beelden aanZee bent, kunt u bijvoorbeeld een Vriend-schap cadeau doen aan iemand die u ereen plezier mee doet.

Naast de gewone Vrienden (€ 35 per jaarof € 60 met partner of introducé) kent hetmuseum ook Gouden Vrienden (€ 150 perjaar). Zoals bij elke vriendschap genieten

ook onze Vrienden privileges. Vriendenworden uitgenodigd voor een jaarlijkseVriendendag, krijgen het Magazine thuis-gestuurd, worden als eerste geïnformeerdover tentoonstellingen en kunnen deel-nemen aan speciale gratis rondleidingenvoor Vrienden. Ook krijgen zij korting inde museumwinkel.

Donaties van Vrienden, Gouden Vrienden,Begunstigers, Sculpture Clubleden enZakenvrienden zijn van cruciaal belangvoor de exploitatie van het museum. Uwvriendschap wordt dan ook zeer gewaar-deerd. U kunt Vriend worden door hetaanmeldingsformulier in het museum inte vullen, via www.beeldenaanzee.nl,door een e-mail te sturen [email protected] of door tebellen met (070) 3585857. [dl]

Doe een vriendschap cadeau!

Antwoordkaart

Vul de achterzijde van de antwoordkaart in en stuur hem in een gefrankeerde

envelop aan: museum Beelden aan Zee, Harteveltstraat1, 2586 elDen Haag

Word Vriend,of geef eenVriendschapcadeau!

Beelden aan Zee wil graag creatieveinteractie delen met cultuurliefhebbersmet een passie voor moderne beeld-houwkunst. Mensen die het museumdaadwerkelijk willen ondersteunendoor regelmatig samen te komen.

In de zomer van 2008 is er daarom eengroep jonge ambassadeurs aangetrokken,die de Sculpture Club hebben opgericht.De Sculpture Club stelt zich ten doel omin kleiner clubverband betrokkenheid tekweken voor de beeldhouwkunst en daar-naast financiële steun te verlenen voor hetrealiseren van museale tentoonstellingenin Beelden aan Zee, de uitbreiding en hetin stand houden van de collectie en deondersteuning van educatieve projectenin samenwerking met het aan het museumgelieerde wetenschappelijke SculptuurInstituut.

Inmiddels is de Sculpture Club uitgegroeidtot een gezelschap van70 actieve leden,die meerdere malen per jaar samenkomen

voor een inhoudelijk interessant maar ookgezellig programma. Zo zijn er regelmatigontmoetingen met bijzondere kunstenaarsdie hun werk toelichten en worden erbezichtingen georganiseerd van particu-liere collecties en ateliers. Tevens organi-seert de Sculpture Club avonden in hetmuseum zelf. Met als hoogtepunt in devroege zomer een Jaardiner. Dit jaar zalhet diner in het teken van China staan,naar aanleiding van de zomerexpositieDenHaagonder deHemel.Hedendaagsebeeldhouwkunst uit China. Het beloofteen spectaculaire tentoonstelling teworden, te bezichtigen op twee locaties:Lange Voorhout en museum Beeldenaan Zee.

Bij het lidmaatschap hoort een persoon-lijke jaarkaart. Deze geeft recht op entréevoor twee personen voor alle vaste enwisselende tentoonstellingen. Tevenskrijgt u10% korting in onze museum-winkel. Ook zult u regelmatig uitgenodigdworden voor de officiële openingen van

de tentoonstellingen. Twee maal per jaarontvangt u ons museumblad Beelden aanZee, vol met interessante artikelen enachtergrondinformatie over onze collectie.De jaarbijdrage voor de Sculpture Clubbedraagt €1.000. Museum Beelden aanZee heeft eenanbi-status (AlgemeenNut Beogende Instelling), waardoor u alsdonateur uw gift kunt aftrekken van deinkomstenbelasting. Schenkingen in devorm van een periodieke uitkering dienenwel vastgelegd te worden in een notariëleakte. Dit betekent dat u een lijfrente dientte voldoen van vijf jaarlijkse termijnen van€1.000,—. Overweegt u het lidmaatschapvia een periodieke uitkering te betalen,dan maken wij desgewenst kosteloos deakte voor u op. Voor meer informatie:[email protected] [gm]

m u s e u m b e e l d e n a a n z e e

Sculpture Club

Page 13: Beelden aan zee_07

Lijkt het? De man en de vrouw staan voorde tafel van Arno Verkade. Terwijl hij eenbronzen kop onthult door liefdevol eenoude handdoek te verwijderen, vraagt zijof het lijkt.

Het is 28 maart 2011, de tweede Vrienden-dag van Beelden aan Zee. Dit jaar is hetthema brons. Na het humoristischeoptreden van animalierskenner PaulVerbraeken drommen de Vriendensamen bij de kunst-en-kitsch-tafels.Straks zullen ze nog te weten komen watCaspar Berger ertoe brengt om iederekeer weer zichzelf uit te beelden en watde Paus en Michelangelo daarmee temaken hebben. En dan zal er ook tijd zijnom de verstilde beelden van Jan Meefoutte bekijken.

Maar nu is er even tijd voor iets geheelanders. De bevrediging van de nieuws-gierigheid. Wie heeft welk bronzenbeeld(je)meegenomen? Wat weten deman of vrouw achter de tafel ervan? Enwat is het waard? Jan Teeuwisse heeft de

spanning nog vergroot door te verhalenover de leden van het ItaliaanseGiacometti-genootschap die een beelddat onder hun aandacht wordt gebrachten dat vals blijkt te zijn, zonder pardon inbeslag nemen en om laten smelten. Zodrastisch zal het er deze middag niet aantoe gaan, maar streng zijn de dames enheren achter de tafel soms wel.

Zo wordt van een ‘bronzen’ boeddhabeeld zondermeer verteld dat hetafkomstig is uit de cadeauwinkel…Een Vriend met een prachtige witte baarduit Dordrecht heeft een loodzwaar beeldvan Toos Neger meegebracht. In de treinmet een boodschappenkarretje. Vriendenvan Beelden aan Zee laten zich niet al tesnel afschrikken. De man met de baardvertelt het verhaal bij het beeld. ‘Het stelttwee politici voor, die op staande schild-padden lijken. Met harde, gladde ruggen.In die ruggen zitten gaten. Dat zijn delekken uit de politieke wandelgangen.Allemaal heel symbolisch. Begrijpen wewel?’ De Vrienden knikken goedkeurend

en tevreden. Ook de deskundige istevreden over dit beeld evenals deeigenaar die tijdens het inpakken vande schilpadden zegt dat hij ook nog eengiraffe bij zich heeft…

Lijkt het? Nu vraagt de man het. En ja,nu zien de Vrienden het ook: het lijkt.Er spreekt liefde uit dit beeld. Zij heeftzijn kop gemodelleerd en in brons latengieten. Er wordt bewonderend geknikt.Zo’n blijk van liefde, dat past wel bij deVrienden van Beelden aan Zee.

Tijdens de afsluitende borrel wordt ermet plezier teruggekeken op de middag.Mooie verhalen, mooie beelden, eenbeetje leedvermaak en veel liefde. Daarworden Vrienden gelukkig van. [mo]

12 13

Lijkt het? Vriendendagv r i e n d e n v a n mus eum b e e l d e n a a n z e e v r i e n d e n v a n mus eum b e e l d e n a a n z e e

Word Vriend!Beelden aan Zee is het enige museum inNederland dat zich exclusief richt op demoderne en hedendaagse, internationalebeeldhouwkunst. Het is een particulierinstituut, gesticht door het verzamelaars-echtpaar Theo en Lida Scholten, dat zijnpassie voor deze kunstdiscipline wildedelen met een zo breed mogelijk publiek.Museum en collectie zijn tot stand geko-men door schenkingen van de stichters,particulieren, bedrijven en fondsen. Hetmuseum draait voor een belangrijk deelop de kosteloze inzet van een groot aantalvrijwilligers.

Wij roepen iedereen die het museum eenwarm hart toedraagt op om donateur teworden. Als u al Vriend van Beelden aanZee bent, kunt u bijvoorbeeld een Vriend-schap cadeau doen aan iemand die u ereen plezier mee doet.

Naast de gewone Vrienden (€ 35 per jaarof € 60 met partner of introducé) kent hetmuseum ook Gouden Vrienden (€ 150 perjaar). Zoals bij elke vriendschap genieten

ook onze Vrienden privileges. Vriendenworden uitgenodigd voor een jaarlijkseVriendendag, krijgen het Magazine thuis-gestuurd, worden als eerste geïnformeerdover tentoonstellingen en kunnen deel-nemen aan speciale gratis rondleidingenvoor Vrienden. Ook krijgen zij korting inde museumwinkel.

Donaties van Vrienden, Gouden Vrienden,Begunstigers, Sculpture Clubleden enZakenvrienden zijn van cruciaal belangvoor de exploitatie van het museum. Uwvriendschap wordt dan ook zeer gewaar-deerd. U kunt Vriend worden door hetaanmeldingsformulier in het museum inte vullen, via www.beeldenaanzee.nl,door een e-mail te sturen [email protected] of door tebellen met (070) 3585857. [dl]

Doe een vriendschap cadeau!

Antwoordkaart

Vul de achterzijde van de antwoordkaart in en stuur hem in een gefrankeerde

envelop aan: museum Beelden aan Zee, Harteveltstraat1, 2586 elDen Haag

Word Vriend,of geef eenVriendschapcadeau!

Beelden aan Zee wil graag creatieveinteractie delen met cultuurliefhebbersmet een passie voor moderne beeld-houwkunst. Mensen die het museumdaadwerkelijk willen ondersteunendoor regelmatig samen te komen.

In de zomer van 2008 is er daarom eengroep jonge ambassadeurs aangetrokken,die de Sculpture Club hebben opgericht.De Sculpture Club stelt zich ten doel omin kleiner clubverband betrokkenheid tekweken voor de beeldhouwkunst en daar-naast financiële steun te verlenen voor hetrealiseren van museale tentoonstellingenin Beelden aan Zee, de uitbreiding en hetin stand houden van de collectie en deondersteuning van educatieve projectenin samenwerking met het aan het museumgelieerde wetenschappelijke SculptuurInstituut.

Inmiddels is de Sculpture Club uitgegroeidtot een gezelschap van70 actieve leden,die meerdere malen per jaar samenkomen

voor een inhoudelijk interessant maar ookgezellig programma. Zo zijn er regelmatigontmoetingen met bijzondere kunstenaarsdie hun werk toelichten en worden erbezichtingen georganiseerd van particu-liere collecties en ateliers. Tevens organi-seert de Sculpture Club avonden in hetmuseum zelf. Met als hoogtepunt in devroege zomer een Jaardiner. Dit jaar zalhet diner in het teken van China staan,naar aanleiding van de zomerexpositieDenHaagonder deHemel.Hedendaagsebeeldhouwkunst uit China. Het beloofteen spectaculaire tentoonstelling teworden, te bezichtigen op twee locaties:Lange Voorhout en museum Beeldenaan Zee.

Bij het lidmaatschap hoort een persoon-lijke jaarkaart. Deze geeft recht op entréevoor twee personen voor alle vaste enwisselende tentoonstellingen. Tevenskrijgt u10% korting in onze museum-winkel. Ook zult u regelmatig uitgenodigdworden voor de officiële openingen van

de tentoonstellingen. Twee maal per jaarontvangt u ons museumblad Beelden aanZee, vol met interessante artikelen enachtergrondinformatie over onze collectie.De jaarbijdrage voor de Sculpture Clubbedraagt €1.000. Museum Beelden aanZee heeft eenanbi-status (AlgemeenNut Beogende Instelling), waardoor u alsdonateur uw gift kunt aftrekken van deinkomstenbelasting. Schenkingen in devorm van een periodieke uitkering dienenwel vastgelegd te worden in een notariëleakte. Dit betekent dat u een lijfrente dientte voldoen van vijf jaarlijkse termijnen van€1.000,—. Overweegt u het lidmaatschapvia een periodieke uitkering te betalen,dan maken wij desgewenst kosteloos deakte voor u op. Voor meer informatie:[email protected] [gm]

m u s e u m b e e l d e n a a n z e e

Sculpture Club

Page 14: Beelden aan zee_07

Wang Jin

(Datong, China,1962)

Een Chinese droom 2003

180 x198 x 28 cm

pvcen visdraad

Het hedendaagse China wordt vaakgeassocieerd met massaproductie, goed-kope elektronica of kleding, namaak-spullen en een gigantische export. Hoewelde welvaart in China de laatste jaren in raptempo stijgt, hebben Chinese productennog altijd een vrij slechte reputatie. Iets vanChinese makelij is weliswaar goedkoop,maar zal ook wel niet zo lang meegaan. Erworden dan ook voornamelijk goedkopeen minder duurzame materialen gebruikt,zoals plastic.

Wang Jin kiest deze goedkope productieals leidraad in zijn werk en combineertdeze met de eeuwenoude cultureletraditie van China. InEenChinese droomuit 2003 komt deze paradox tussen eengrootschalige productiemaatschappij eneen land met een rijk cultureel verledentot uiting. Wang Jin gebruikt de syntheti-sche materialenpvcen plastic visdraadom een kostuum uit een klassieke Chineseopera te maken. Dergelijke gewadenwerden doorgaans gemaakt van durematerialen als zijde. De kunstenaargebruikt vergelijkbare traditionele tech-nieken, maar borduurt zijnmang (deChinese naam voor dergelijke opera-kostuums) met plastic draden. Het resul-taat is een zeer esthetisch gewaad, meteen dramatische en elegante uitstraling -

alleen is het dit keer gemaakt van weg-werpmateriaal.

De titel van dit werk lijkt een afgeleidete zijn van ‘the American dream’, het ideedat alles mogelijk is, als je maar vrijheidkrijgt, hard werkt en je dromen najaagt.Oorspronkelijk werd dit idee geprojec-teerd op Amerika, een land waar eenongekende vrijheid heerste, die voorvelen de belofte van geluk en voorspoedbevatte. Door de plotselinge economischegroei van China vindt ook daar gigantischeurbanisatie en industrialisatie plaats. Erworden grote steden gebouwd en hetplattelandsleven verdwijnt steeds verdernaar de achtergrond. Voor veel Chinezenbetekent dit dat ze meer uitzicht hebbenop een baan en daardoor meer geld tebesteden hebben, maar wat schuilt ernog meer achter deze ‘Chinese droom’?Wat is de keerzijde van deze plotselingegroei? Betekent dit dat er bij wijze vanspreken alleen nog plastic kledinggemaakt zal worden? Betekent dit dateeuwenoude tradities zullen wordenbedolven onder economische belangen?

EenChinese droommaakte deel uit van detentoonstellingXianfeng!BeeldhouwkunstvandeChinese avant-garde, die in 2006 inmuseum Beelden aan Zee te zien was. In

2010 besloot het museum dit werk vanWang Jin aan te kopen, omdat het een bij-zondere aanvulling vormt op zijn collectie.Hoewel de mensfiguur niet direct wordtafgebeeld, geeft het indirect meer dangenoeg aanknopingspunten met depositie van de inwoners van het heden-daagse China. Bovendien wordt een nogrelatief onbekende kunstenaar aan hetinternationale spectrum van de collectietoegevoegd.

Wang Jin woont en werkt in Beijing enheeft zijn opleiding gevolgd aan deAcademie van Schone Kunsten inZhejiang. In de zomer van 2011 is eropnieuw werk van zijn hand te zien inDen Haag. Hij is namelijk één van dekunstenaars die tijdensDenHaagonderdeHemelop het Lange Voorhout zalexposeren. [nz]

Aankoop in 2011, mede mogelijk gemaaktdoor de BankGiro Loterij

14 15

a a n w i n s t

Een Chinese droom

Ik wil graag een vriendschap cadeau doen!

Naam begunstigde m/v

Adres

Postcode en plaats

Naam schenker

Adres

Postcode en plaats

Telefoonnummer gsm

E-mailadres

Bankrekeningnr

Datum

Handtekening�

Ik machtig museum

Beelden aan Zee

hierbij het bedrag

eenmalig af te

schrijven van mijn

rekeningnummer.

nbAls u het niet

eens bent met de

afschrijving dan kunt

u binnen een maand

na boekingsdatum

het bedrag bij de bank

terugvorderen.

a nt w o o r d k a a rt

Page 15: Beelden aan zee_07

Wang Jin

(Datong, China,1962)

Een Chinese droom 2003

180 x198 x 28 cm

pvcen visdraad

Het hedendaagse China wordt vaakgeassocieerd met massaproductie, goed-kope elektronica of kleding, namaak-spullen en een gigantische export. Hoewelde welvaart in China de laatste jaren in raptempo stijgt, hebben Chinese productennog altijd een vrij slechte reputatie. Iets vanChinese makelij is weliswaar goedkoop,maar zal ook wel niet zo lang meegaan. Erworden dan ook voornamelijk goedkopeen minder duurzame materialen gebruikt,zoals plastic.

Wang Jin kiest deze goedkope productieals leidraad in zijn werk en combineertdeze met de eeuwenoude cultureletraditie van China. InEenChinese droomuit 2003 komt deze paradox tussen eengrootschalige productiemaatschappij eneen land met een rijk cultureel verledentot uiting. Wang Jin gebruikt de syntheti-sche materialenpvcen plastic visdraadom een kostuum uit een klassieke Chineseopera te maken. Dergelijke gewadenwerden doorgaans gemaakt van durematerialen als zijde. De kunstenaargebruikt vergelijkbare traditionele tech-nieken, maar borduurt zijnmang (deChinese naam voor dergelijke opera-kostuums) met plastic draden. Het resul-taat is een zeer esthetisch gewaad, meteen dramatische en elegante uitstraling -

alleen is het dit keer gemaakt van weg-werpmateriaal.

De titel van dit werk lijkt een afgeleidete zijn van ‘the American dream’, het ideedat alles mogelijk is, als je maar vrijheidkrijgt, hard werkt en je dromen najaagt.Oorspronkelijk werd dit idee geprojec-teerd op Amerika, een land waar eenongekende vrijheid heerste, die voorvelen de belofte van geluk en voorspoedbevatte. Door de plotselinge economischegroei van China vindt ook daar gigantischeurbanisatie en industrialisatie plaats. Erworden grote steden gebouwd en hetplattelandsleven verdwijnt steeds verdernaar de achtergrond. Voor veel Chinezenbetekent dit dat ze meer uitzicht hebbenop een baan en daardoor meer geld tebesteden hebben, maar wat schuilt ernog meer achter deze ‘Chinese droom’?Wat is de keerzijde van deze plotselingegroei? Betekent dit dat er bij wijze vanspreken alleen nog plastic kledinggemaakt zal worden? Betekent dit dateeuwenoude tradities zullen wordenbedolven onder economische belangen?

EenChinese droommaakte deel uit van detentoonstellingXianfeng!BeeldhouwkunstvandeChinese avant-garde, die in 2006 inmuseum Beelden aan Zee te zien was. In

2010 besloot het museum dit werk vanWang Jin aan te kopen, omdat het een bij-zondere aanvulling vormt op zijn collectie.Hoewel de mensfiguur niet direct wordtafgebeeld, geeft het indirect meer dangenoeg aanknopingspunten met depositie van de inwoners van het heden-daagse China. Bovendien wordt een nogrelatief onbekende kunstenaar aan hetinternationale spectrum van de collectietoegevoegd.

Wang Jin woont en werkt in Beijing enheeft zijn opleiding gevolgd aan deAcademie van Schone Kunsten inZhejiang. In de zomer van 2011 is eropnieuw werk van zijn hand te zien inDen Haag. Hij is namelijk één van dekunstenaars die tijdensDenHaagonderdeHemelop het Lange Voorhout zalexposeren. [nz]

Aankoop in 2011, mede mogelijk gemaaktdoor de BankGiro Loterij

14 15

a a n w i n s t

Een Chinese droom

Ik wil graag een vriendschap cadeau doen!

Naam begunstigde m/v

Adres

Postcode en plaats

Naam schenker

Adres

Postcode en plaats

Telefoonnummer gsm

E-mailadres

Bankrekeningnr

Datum

Handtekening�

Ik machtig museum

Beelden aan Zee

hierbij het bedrag

eenmalig af te

schrijven van mijn

rekeningnummer.

nbAls u het niet

eens bent met de

afschrijving dan kunt

u binnen een maand

na boekingsdatum

het bedrag bij de bank

terugvorderen.

a nt w o o r d k a a rt

Page 16: Beelden aan zee_07

16 17

Bij het betreden van zijn huis vertelt Fransvan Rijckevorsel dat hij, samen met zijnvrouw Nicole, voor dit huis is gevallenvanwege de tuin. De bescheiden vijverwordt bewoond door watersalamandersen de bonte specht eet regelmatig van devetbollen die in de tuin zijn opgehangen.In huis is de natuur ook goed zichtbaar.Overal staan bronzen dierenbeelden,waarvan de makers Animaliers wordengenoemd, maar toch is van overdaad geensprake. ‘De helft van mijn verzamelingstaat nu in museum Beelden aan Zee,maar ik heb nog steeds een groot aantalbeelden in huis staan. ‘

Op mijn vraag waarom hij voor deAnimaliers is gevallen, antwoordt hij dathij altijd liefde heeft gekend voor de vogelsin het wild en de natuur in het algemeen.Vandaar dat de tuin ook zo belangrijk isvoor de familie Van Rijckevorsel. Hij ver-meldt erbij dat hij indertijd zijn baan bijde rechterlijke macht na vijf jaar heeftopgezegd om zich op ambtelijk niveaubezig te gaan houden met het natuur-en landschapsbehoud in Nederland.‘De liefde voor de natuur zat er al vroegin, vandaar dat deAnimaliersmij zo aan-spreken.’

De passie voor het verzamelen komtook niet van een vreemde. Het zit in zijngenen. ‘Het begon met mijn grootvader.Hij was altijd bezig zijn huis te verfraaienmet kunst en antiek. Deze passie is over-gewaaid op mijn vader die uiteindelijk,na eerst de nodige schilderijen en antiqui-teiten te hebben verworven, iconen isgaan verzamelen . Binnen ons gezin is dieliefde voor verzamelen overgaan op mij.’Op de vraag of deze liefde nog verderdoorgewaaid is, vertelt hij enthousiast datzijn tweede zoon ook een echte verzame-laar is. Hij verzamelt onder andere antiekeEgyptische objecten. ’Ja, mijn zoon is ookmet het verzamelvirus bevangen. Ook hijkan het niet laten, en dat is kenmerkendvoor de verzamelaar. Als verzamelaarmoet je ermee bezig zijn. Het is een virusdat niet verdwijnt. Als je als verzamelaariets tegenkomt dat je boeit en begeestertdan doe je er ook alles voor om het teverwerven. Het is gewoon een passie.Een goede, want er komen mooie dingenuit voort.’

Het begon allemaal vijfentwintig jaargeleden met een bronzen beeldje van eendode mus. Het lag op een antiekmarktin Fayence (Frankrijk). Van Rijckevorselwas meteen onder de indruk en wildehet aanschaffen. Toen hij informeerde bijde verkoper bleek het reeds verkocht tezijn. Hij wist toen niet dat zijn vrouw hethad gekocht voor zijn verjaardag. Voordiezelfde verjaardag kreeg hij van zijnmoeder een bronzen haasje. Bij hetbestuderen van deze twee beeldenkwam hij twee signaturen, P. Comoleraen Barye, tegen. Die wekten de interessevan Van Rijckevorsel en zo startte hij dezoektocht naarLesAnimaliers. ‘Vanaf datmoment ging het mis,’ zeg hij lachend.Van Rijckevorsel heeft vervolgens veleuren doorgebracht in hetrkd in DenHaag, maar verreweg de meeste kennisvanLesAnimaliersheeft hij opgedaandoor te kijken. ‘Door veel kijken leer jehet meest en daarmee bouw je ervaringop. Je leert de stijl van de kunstenaarherkennen, maar daarmee ook de ken-merken van de verschillende brons-gieters.’ Voor de aankoop stelt VanRijckevorsel enkele criteria aan zijn beel-den, daarvan is de belangrijkste dat eenbeeld hem fascineert of dat hij het mooivindt. Verder is het heel belangrijk dat dekwaliteit goed is. Het beeld moet voortsgesigneerd zijn en daarmee moet demaker in de kunsthistorie te plaatsen zijn.Ook vindt hij het belangrijk dat hij nooitmeer uitgeeft dan de reële marktwaardeen dat het beeld op zijn minst wel zijnwaarde behoudt.

‘De charme van het verzamelen is vooralde zoektocht, want die draagt bij aan hetverhaal van het beeld. Het bezitten isnatuurlijk zeer bevredigend, maar dezoektocht, met inbegrip van de beoorde-ling van de kenmerken en de kwaliteitvan een beeld dat men in het vizier heeft,is werkelijk kostelijk. Ik kies voor beeldenwaarvan ik weet dat zij mij een blijvendplezier opleveren.’ Soms komt dat plezieruit een verrassende hoek. Zo kocht VanRijckevorsel in1994 telefonisch op deArcade veiling van Sotheby’s in New Yorkeen beeld uit1911 van Pavel Troubetzkoy.Het paard dat bereden wordt door eenSioux opperhoofd intrigeerde hem.Omdat hij het beeld niet in het echt hadgezien, alleen op een zéér kleine foto,was het wel een risico om het te kopen.

Maar de catalogus vermeldde dat hetbeeld voorzien was van het gieterijstempelvan Hébrard, een eerste klas gieterij, endat was een goed teken. Nadat het beeldin Nederland was gearriveerd en VanRijckevorsel het aan zijn kundige oogonderwierp, zag hij onder de buik van hetpaard kwastharen hangen aan de doorde catalogus beweerde ‘zwarte patina’.Dit duidde op overschildering van hethele beeld. Na een tweede blik van eenkenner werd zijn vermoeden bevestigden kreeg Van Rijckevorsel de tip dat hetmogelijk was om de zwarte laag eraf tehalen met afbijtmiddel en ammonia. Ditzou de originele patina niet beschadigen.Na dagen werken eraan, in de tuin, waar-bij ieder millimeter werd bewerkt metde voorgeschreven middelen kwamde prachtige oorspronkelijke patina tevoorschijn. ‘Door dit intensieve werk isde band met het beeld zeer sterk en krijgthet beeld een extra verhaal mee.’

De passie van Van Rijckevorsel voor hetverzamelen vanLesAnimaliers is nog nietbekoeld. De verzameling groeit nogsteeds. Zijn vrouw, Nicole, geniet van dehobby van haar man, maar benadrukt dathet wel écht zíjn verzameling is. Frans vanRijckevorsel reageert :´Mijn vrouw ismijn klankbord en dat is heel belangrijkvoor een verzamelaar.’ [ne]

Bij de tentoonstellingVanBarye tot Bugatti.LesAnimaliers verscheen de gelijknamigeNederlands-/Engelstalige publicatie metartikelen van Paul Verbraeken, Dick vanBroekhuizen en Frans van Rijckevorsel.De publicatie is verkrijgbaar in demuseumwinkel en in gespecialiseerdeboekhandels voor € 25,–.

Frans van Rijckevorsel

pa r t i c u l i e r v e r z a m e l a a r

‘Blij met een dode mus’

Page 17: Beelden aan zee_07

16 17

Bij het betreden van zijn huis vertelt Fransvan Rijckevorsel dat hij, samen met zijnvrouw Nicole, voor dit huis is gevallenvanwege de tuin. De bescheiden vijverwordt bewoond door watersalamandersen de bonte specht eet regelmatig van devetbollen die in de tuin zijn opgehangen.In huis is de natuur ook goed zichtbaar.Overal staan bronzen dierenbeelden,waarvan de makers Animaliers wordengenoemd, maar toch is van overdaad geensprake. ‘De helft van mijn verzamelingstaat nu in museum Beelden aan Zee,maar ik heb nog steeds een groot aantalbeelden in huis staan. ‘

Op mijn vraag waarom hij voor deAnimaliers is gevallen, antwoordt hij dathij altijd liefde heeft gekend voor de vogelsin het wild en de natuur in het algemeen.Vandaar dat de tuin ook zo belangrijk isvoor de familie Van Rijckevorsel. Hij ver-meldt erbij dat hij indertijd zijn baan bijde rechterlijke macht na vijf jaar heeftopgezegd om zich op ambtelijk niveaubezig te gaan houden met het natuur-en landschapsbehoud in Nederland.‘De liefde voor de natuur zat er al vroegin, vandaar dat deAnimaliersmij zo aan-spreken.’

De passie voor het verzamelen komtook niet van een vreemde. Het zit in zijngenen. ‘Het begon met mijn grootvader.Hij was altijd bezig zijn huis te verfraaienmet kunst en antiek. Deze passie is over-gewaaid op mijn vader die uiteindelijk,na eerst de nodige schilderijen en antiqui-teiten te hebben verworven, iconen isgaan verzamelen . Binnen ons gezin is dieliefde voor verzamelen overgaan op mij.’Op de vraag of deze liefde nog verderdoorgewaaid is, vertelt hij enthousiast datzijn tweede zoon ook een echte verzame-laar is. Hij verzamelt onder andere antiekeEgyptische objecten. ’Ja, mijn zoon is ookmet het verzamelvirus bevangen. Ook hijkan het niet laten, en dat is kenmerkendvoor de verzamelaar. Als verzamelaarmoet je ermee bezig zijn. Het is een virusdat niet verdwijnt. Als je als verzamelaariets tegenkomt dat je boeit en begeestertdan doe je er ook alles voor om het teverwerven. Het is gewoon een passie.Een goede, want er komen mooie dingenuit voort.’

Het begon allemaal vijfentwintig jaargeleden met een bronzen beeldje van eendode mus. Het lag op een antiekmarktin Fayence (Frankrijk). Van Rijckevorselwas meteen onder de indruk en wildehet aanschaffen. Toen hij informeerde bijde verkoper bleek het reeds verkocht tezijn. Hij wist toen niet dat zijn vrouw hethad gekocht voor zijn verjaardag. Voordiezelfde verjaardag kreeg hij van zijnmoeder een bronzen haasje. Bij hetbestuderen van deze twee beeldenkwam hij twee signaturen, P. Comoleraen Barye, tegen. Die wekten de interessevan Van Rijckevorsel en zo startte hij dezoektocht naarLesAnimaliers. ‘Vanaf datmoment ging het mis,’ zeg hij lachend.Van Rijckevorsel heeft vervolgens veleuren doorgebracht in hetrkd in DenHaag, maar verreweg de meeste kennisvanLesAnimaliersheeft hij opgedaandoor te kijken. ‘Door veel kijken leer jehet meest en daarmee bouw je ervaringop. Je leert de stijl van de kunstenaarherkennen, maar daarmee ook de ken-merken van de verschillende brons-gieters.’ Voor de aankoop stelt VanRijckevorsel enkele criteria aan zijn beel-den, daarvan is de belangrijkste dat eenbeeld hem fascineert of dat hij het mooivindt. Verder is het heel belangrijk dat dekwaliteit goed is. Het beeld moet voortsgesigneerd zijn en daarmee moet demaker in de kunsthistorie te plaatsen zijn.Ook vindt hij het belangrijk dat hij nooitmeer uitgeeft dan de reële marktwaardeen dat het beeld op zijn minst wel zijnwaarde behoudt.

‘De charme van het verzamelen is vooralde zoektocht, want die draagt bij aan hetverhaal van het beeld. Het bezitten isnatuurlijk zeer bevredigend, maar dezoektocht, met inbegrip van de beoorde-ling van de kenmerken en de kwaliteitvan een beeld dat men in het vizier heeft,is werkelijk kostelijk. Ik kies voor beeldenwaarvan ik weet dat zij mij een blijvendplezier opleveren.’ Soms komt dat plezieruit een verrassende hoek. Zo kocht VanRijckevorsel in1994 telefonisch op deArcade veiling van Sotheby’s in New Yorkeen beeld uit1911 van Pavel Troubetzkoy.Het paard dat bereden wordt door eenSioux opperhoofd intrigeerde hem.Omdat hij het beeld niet in het echt hadgezien, alleen op een zéér kleine foto,was het wel een risico om het te kopen.

Maar de catalogus vermeldde dat hetbeeld voorzien was van het gieterijstempelvan Hébrard, een eerste klas gieterij, endat was een goed teken. Nadat het beeldin Nederland was gearriveerd en VanRijckevorsel het aan zijn kundige oogonderwierp, zag hij onder de buik van hetpaard kwastharen hangen aan de doorde catalogus beweerde ‘zwarte patina’.Dit duidde op overschildering van hethele beeld. Na een tweede blik van eenkenner werd zijn vermoeden bevestigden kreeg Van Rijckevorsel de tip dat hetmogelijk was om de zwarte laag eraf tehalen met afbijtmiddel en ammonia. Ditzou de originele patina niet beschadigen.Na dagen werken eraan, in de tuin, waar-bij ieder millimeter werd bewerkt metde voorgeschreven middelen kwamde prachtige oorspronkelijke patina tevoorschijn. ‘Door dit intensieve werk isde band met het beeld zeer sterk en krijgthet beeld een extra verhaal mee.’

De passie van Van Rijckevorsel voor hetverzamelen vanLesAnimaliers is nog nietbekoeld. De verzameling groeit nogsteeds. Zijn vrouw, Nicole, geniet van dehobby van haar man, maar benadrukt dathet wel écht zíjn verzameling is. Frans vanRijckevorsel reageert :´Mijn vrouw ismijn klankbord en dat is heel belangrijkvoor een verzamelaar.’ [ne]

Bij de tentoonstellingVanBarye tot Bugatti.LesAnimaliers verscheen de gelijknamigeNederlands-/Engelstalige publicatie metartikelen van Paul Verbraeken, Dick vanBroekhuizen en Frans van Rijckevorsel.De publicatie is verkrijgbaar in demuseumwinkel en in gespecialiseerdeboekhandels voor € 25,–.

Frans van Rijckevorsel

pa r t i c u l i e r v e r z a m e l a a r

‘Blij met een dode mus’

Page 18: Beelden aan zee_07

19

Symbolische overhandiging van

de cheques op 10 februari tijdens

de feestelijke bijeenkomst in

Singer Laren.

Van links naar rechts:

Fokko van Duyne (bestuursvoor-

zitter museum Beelden aan Zee),

Jan Teeuwisse (directeur museum

Beelden aan Zee), Sigrid van Aken

(adjunct general manager

BankGiro Loterij) en Alessandra

Laitempergher (coordinator

Gipsotheekproject)

m u s e u m b e e l d e n a a n z e e

PartnersDe stichters van Beelden aan Zee stondgeen traditionele museumorganisatie voorogen. Op hun reizen naar de VerenigdeStaten hadden zij gezien hoe prettig vrij-willigers in musea zich gedroegen. Hoeje welkom werd geheten bij de ingang.Hoe ze betrokken waren bij de bezoekers.Hoe groot de animo was om in zo’n bestelmee te werken. ’ Zo kwam het,’ schrijftTheo Scholten in1990, ‘dat zich het ideevormde om een particulier museum testichten, zonder overheidshulp bij bouwen exploitatie en ook: gedragen door eengrote groep particulieren die als vrijwil-liger/partner de personele basis zoudenvormen en als donateur/sponsor definanciële basis zouden versterken.’

Dit stukje gaat over partners. Bij deopening van het museum in1994 warenhet er 90, vooral afkomstig uit de grotekennissenkring van de Scholtens. Zijvolgden in de periode voor de openingeen gerichte opleiding. Al snel bleek dathet oorspronkelijke partnerbestand teklein was. Daarom werden in1994 en

1995 basiscursussen voor nieuwe partnersgestart, die eind1996 het totaal aan part-ners op121 brachten.

De uitbreiding van het museum in 2003en het gestegen aantal activiteiten ententoonstellingen leidden tot een verderegroei van het aantal partners. Eind 2010waren het er 175. Hiervan doen 20 nietmee in de normale roosterdiensten; zijhouden zich bezig met bijzonderemuseumtaken als documentatie, biblio-theek en commissiewerk. Voor de part-ners in normale roosterdienst geldt deverplichting om minimaal een halve dagper week mee te werken. Gelukkig zijner veel partners die aanmerkelijk meerdan de minimaal verplichte tijd willeninvesteren.

De partners zijn het keurcorps van hetmuseum. Zij voldoen allen aan de drie’kwaliteitselementen van het musealekeurcorps’: gerichte opleiding, vriende-lijke houding en correcte presentatie.‘Het museum,’ schreef Theo Scholten

in1993, ’is pas geslaagd in zijn opzet alsde bezoeker zich door de houding vande partners die hij ontmoet welkom engewaardeerd weet… Alleen in eenvriendelijke atmosfeer trouwens is hetwerken ook leuk. En dat moet het zijn,anders houd je het niet vol. Het moet eengenoegen zijn in het korps te werken.’

De inzet en het enthousiasme van departners zijn vanaf de opening van hetmuseum bijzonder groot geweest.Dankzij de partners heeft het museum almeer dan16 jaar goed kunnen functio-neren. Het uit de Verenigde Staten over-genomen concept blijkt dus ook in onsland prima kunnen werken.

In volgende afleveringen van het magazinehoop ik enkele bijzondere partners aan ute mogen voorstellen. [dl]

Op het jaarlijkse Goed Geld Gala, dat10 februari jongstleden in Singer Larenplaatsvond, heeft de jubilerende BankGiroLoterij 60 miljoen euro uitgekeerd aanmusea, monumenten, molens en kastelen.Museum Beelden aan Zee mocht dit jaarmaar liefst € 722.000,– in ontvangstnemen. Naast de € 200.000,– die hetmuseum structureel van de loterij ont-vangt, kreeg het € 522.000,– voor debouw van een gipsotheek.

In landen met een grote sculpturaletraditie is het begrip gipsotheek ingebur-gerd, maar in Nederland behoeft het nogenige introductie. Doorgaans toont eenmuseum de sculpturale eindproducten,maar blijven de schetsen en ideeën dieeraan voorafgingen verborgen. Bij beeld-houwkunst is dit proces zeer tastbaardoor modellen in was of in klei en doorprobeersels en afgietsels. Dit deel vande collectie leert de bezoeker kijken naar

beeldhouwkunst, laat het werkproces zienen inspireert. Deze verborgen schattenzullen allemaal te bewonderen zijn in deeerste gipsotheek van Nederland, dieBeelden aan Zee dankzij de bijdrage vande loterij kan opbouwen en inrichten.Naar verwachting zal deze gipsotheek inhet najaar van 2012 haar deuren voorhet publiek openen.

b a n k g i r o l o t e r i j

Beelden aan Zee ontvangt € 522.00,– voor bouw Gipsotheek

18

Welke associatie roept de naam BadHomburg, een dorpje even ten noordenvan Frankfurt, bij u op? De meestenkrijgen het beeld voor ogen van eenzeer groen, zeer rustig kuuroord, delommerrijke lanen bevolkt door bejaardekuurgasten. Groot is dan ook de verras-sing, dat dit plaatsje iedere twee jaarhuisvesting biedt aan een fantastischetentoonstelling van moderne beeld-houwkunst, onder de naam Blickachsen.

In een prachtig, vrij toegankelijk, historischpark staan sculpturen van hedendaagsebekende en nog onbekende beeld-houwers opgesteld. Het initiatief werdin1997 genomen door galeriehouderChristian Scheffel, die in het Kuurparkeen ideale setting zag voor het combine-ren van moderne beeldhouwkunst metde natuur. Bij de plaatsing van de werkenwordt steeds terdege rekening gehoudenmet de zichtassen (Blickachsen) die eenbelangrijk aspect zijn in het ontwerp vanhet park uit1854 door de toenmaligeparkdirecteur Peter Joseph Lenné.

De keuze van de beelden wordt iederetwee jaar bepaald door een anderecurator, die zijn sporen heeft verdiendmet het samenstellen van beeldenten-toonstellingen. Zo werdBlickachsen7ingericht door Joseph Antenucci Becherer,hoofdcurator van het Frederik MeijerGardens & Sculpture Park te GrandRapids, Michigan,usa. Ook dit museum,dat tot de top30 musea van de wereldbehoort, laat moderne sculpturen ineen groot landschapspark zien. EerdereBlickachsenkwamen ondermeer totstand in samenwerking met het YorkshireSculpture Park, de Fondation Beyeleren de Kunsthalle Mannheim.

In 2011 zal Jan Teeuwisse, directeur vanmuseum Beelden aan Zee, deze eervolleopdracht vervullen. Hij kiest kunstenaarsuit zoveel mogelijk verschillende landen,van wie het werk sterk is gerelateerd aansculpturen uit de collectie van Beeldenaan Zee. Ook kunstenaars, die eententoonstelling in ons museum hebbengehad, komen aan bod. Vijf Nederlandse

beeldhouwers zullen er hun werk tonen.Om deze moderne kunst voor een breedpubliek toegankelijk te maken, wordener rondleidingen en workshops georgani-seerd. Ook gaat iedere tentoonstellingvergezeld door een fraaie catalogus.

De manifestatie, die plaats zal vindenvan 22 mei tot3 oktober 2011, beperkt zichdeze keer niet tot Bad Homburg, maar isuitgebreid naar de hele regio Rijn-Main.In Darmstadt, Eschborn en Frankfurtam Main vinden eveneens beelden-tentoonstellingen plaats in het kadervan Blickachsen 8 RheinMain.

Op de website www.blickachsen.de zalhet gehele programma en alle overigeinformatie te zien zijn vanaf de maand mei.Warm aanbevolen! [ml]

.

De collectie van museum Beelden aan Zeeis uniek in Nederland en van zeer hogekwaliteit. Het museum wil graag zijnbijzondere collectie hedendaagse beeld-houwkunst blijven uitbreiden. Beeldendie het museum graag wil verwervenzijn meestal erg kostbaar. Daarom doethet museum een beroep op particuliereweldoeners om via schenkingen, nalaten-schappen en legaten bij te dragen aan decollectie. Hierbij gaat het niet alleen omgrote bedragen, ook kleine bedragen zijnmeer dan welkom.

Fiscale status: anbi Museum Beeldenaan Zee heeft deanbi status: algemeennut beogende instelling. Deze status isdoor de Belastingdienst toegekend,waardoor het museum volledig is vrij-gesteld van schenking- en successie-rechten. Hierdoor komt uw donatievolledig ten goede aan het museum enkan derhalve voor het gehele schenkings-bedrag worden besteed aan het dooru aangewezen doel. Ook zijn al uwschenkingen aan het museum voor deinkomstenbelasting aftrekbaar.

Schenkingen, nalaten en legaterenSchenken, nalaten en legateren kan inverschillende vormen met verschillendegevolgen voor de inkomstenbelasting,afhankelijk van uw wensen en financiëlepositie. Wilt u meer informatie over devoor u meest aangewezen vorm vanondersteuning? Neem dan contact op metRudolf van den Bosch (070) 358 9076 [email protected]

j a n t e e u w i s s e a l s g a s t c o n s e r v at o r

Blickachsen 8 – Bad Homburg

m u s e u m b e e l d e n a a n z e e

Schenken en nalaten Help een unieke beeldencollectie vormgeven

Page 19: Beelden aan zee_07

19

Symbolische overhandiging van

de cheques op 10 februari tijdens

de feestelijke bijeenkomst in

Singer Laren.

Van links naar rechts:

Fokko van Duyne (bestuursvoor-

zitter museum Beelden aan Zee),

Jan Teeuwisse (directeur museum

Beelden aan Zee), Sigrid van Aken

(adjunct general manager

BankGiro Loterij) en Alessandra

Laitempergher (coordinator

Gipsotheekproject)

m u s e u m b e e l d e n a a n z e e

PartnersDe stichters van Beelden aan Zee stondgeen traditionele museumorganisatie voorogen. Op hun reizen naar de VerenigdeStaten hadden zij gezien hoe prettig vrij-willigers in musea zich gedroegen. Hoeje welkom werd geheten bij de ingang.Hoe ze betrokken waren bij de bezoekers.Hoe groot de animo was om in zo’n bestelmee te werken. ’ Zo kwam het,’ schrijftTheo Scholten in1990, ‘dat zich het ideevormde om een particulier museum testichten, zonder overheidshulp bij bouwen exploitatie en ook: gedragen door eengrote groep particulieren die als vrijwil-liger/partner de personele basis zoudenvormen en als donateur/sponsor definanciële basis zouden versterken.’

Dit stukje gaat over partners. Bij deopening van het museum in1994 warenhet er 90, vooral afkomstig uit de grotekennissenkring van de Scholtens. Zijvolgden in de periode voor de openingeen gerichte opleiding. Al snel bleek dathet oorspronkelijke partnerbestand teklein was. Daarom werden in1994 en

1995 basiscursussen voor nieuwe partnersgestart, die eind1996 het totaal aan part-ners op121 brachten.

De uitbreiding van het museum in 2003en het gestegen aantal activiteiten ententoonstellingen leidden tot een verderegroei van het aantal partners. Eind 2010waren het er 175. Hiervan doen 20 nietmee in de normale roosterdiensten; zijhouden zich bezig met bijzonderemuseumtaken als documentatie, biblio-theek en commissiewerk. Voor de part-ners in normale roosterdienst geldt deverplichting om minimaal een halve dagper week mee te werken. Gelukkig zijner veel partners die aanmerkelijk meerdan de minimaal verplichte tijd willeninvesteren.

De partners zijn het keurcorps van hetmuseum. Zij voldoen allen aan de drie’kwaliteitselementen van het musealekeurcorps’: gerichte opleiding, vriende-lijke houding en correcte presentatie.‘Het museum,’ schreef Theo Scholten

in1993, ’is pas geslaagd in zijn opzet alsde bezoeker zich door de houding vande partners die hij ontmoet welkom engewaardeerd weet… Alleen in eenvriendelijke atmosfeer trouwens is hetwerken ook leuk. En dat moet het zijn,anders houd je het niet vol. Het moet eengenoegen zijn in het korps te werken.’

De inzet en het enthousiasme van departners zijn vanaf de opening van hetmuseum bijzonder groot geweest.Dankzij de partners heeft het museum almeer dan16 jaar goed kunnen functio-neren. Het uit de Verenigde Staten over-genomen concept blijkt dus ook in onsland prima kunnen werken.

In volgende afleveringen van het magazinehoop ik enkele bijzondere partners aan ute mogen voorstellen. [dl]

Op het jaarlijkse Goed Geld Gala, dat10 februari jongstleden in Singer Larenplaatsvond, heeft de jubilerende BankGiroLoterij 60 miljoen euro uitgekeerd aanmusea, monumenten, molens en kastelen.Museum Beelden aan Zee mocht dit jaarmaar liefst € 722.000,– in ontvangstnemen. Naast de € 200.000,– die hetmuseum structureel van de loterij ont-vangt, kreeg het € 522.000,– voor debouw van een gipsotheek.

In landen met een grote sculpturaletraditie is het begrip gipsotheek ingebur-gerd, maar in Nederland behoeft het nogenige introductie. Doorgaans toont eenmuseum de sculpturale eindproducten,maar blijven de schetsen en ideeën dieeraan voorafgingen verborgen. Bij beeld-houwkunst is dit proces zeer tastbaardoor modellen in was of in klei en doorprobeersels en afgietsels. Dit deel vande collectie leert de bezoeker kijken naar

beeldhouwkunst, laat het werkproces zienen inspireert. Deze verborgen schattenzullen allemaal te bewonderen zijn in deeerste gipsotheek van Nederland, dieBeelden aan Zee dankzij de bijdrage vande loterij kan opbouwen en inrichten.Naar verwachting zal deze gipsotheek inhet najaar van 2012 haar deuren voorhet publiek openen.

b a n k g i r o l o t e r i j

Beelden aan Zee ontvangt € 522.00,– voor bouw Gipsotheek

18

Welke associatie roept de naam BadHomburg, een dorpje even ten noordenvan Frankfurt, bij u op? De meestenkrijgen het beeld voor ogen van eenzeer groen, zeer rustig kuuroord, delommerrijke lanen bevolkt door bejaardekuurgasten. Groot is dan ook de verras-sing, dat dit plaatsje iedere twee jaarhuisvesting biedt aan een fantastischetentoonstelling van moderne beeld-houwkunst, onder de naam Blickachsen.

In een prachtig, vrij toegankelijk, historischpark staan sculpturen van hedendaagsebekende en nog onbekende beeld-houwers opgesteld. Het initiatief werdin1997 genomen door galeriehouderChristian Scheffel, die in het Kuurparkeen ideale setting zag voor het combine-ren van moderne beeldhouwkunst metde natuur. Bij de plaatsing van de werkenwordt steeds terdege rekening gehoudenmet de zichtassen (Blickachsen) die eenbelangrijk aspect zijn in het ontwerp vanhet park uit1854 door de toenmaligeparkdirecteur Peter Joseph Lenné.

De keuze van de beelden wordt iederetwee jaar bepaald door een anderecurator, die zijn sporen heeft verdiendmet het samenstellen van beeldenten-toonstellingen. Zo werdBlickachsen7ingericht door Joseph Antenucci Becherer,hoofdcurator van het Frederik MeijerGardens & Sculpture Park te GrandRapids, Michigan,usa. Ook dit museum,dat tot de top30 musea van de wereldbehoort, laat moderne sculpturen ineen groot landschapspark zien. EerdereBlickachsenkwamen ondermeer totstand in samenwerking met het YorkshireSculpture Park, de Fondation Beyeleren de Kunsthalle Mannheim.

In 2011 zal Jan Teeuwisse, directeur vanmuseum Beelden aan Zee, deze eervolleopdracht vervullen. Hij kiest kunstenaarsuit zoveel mogelijk verschillende landen,van wie het werk sterk is gerelateerd aansculpturen uit de collectie van Beeldenaan Zee. Ook kunstenaars, die eententoonstelling in ons museum hebbengehad, komen aan bod. Vijf Nederlandse

beeldhouwers zullen er hun werk tonen.Om deze moderne kunst voor een breedpubliek toegankelijk te maken, wordener rondleidingen en workshops georgani-seerd. Ook gaat iedere tentoonstellingvergezeld door een fraaie catalogus.

De manifestatie, die plaats zal vindenvan 22 mei tot3 oktober 2011, beperkt zichdeze keer niet tot Bad Homburg, maar isuitgebreid naar de hele regio Rijn-Main.In Darmstadt, Eschborn en Frankfurtam Main vinden eveneens beelden-tentoonstellingen plaats in het kadervan Blickachsen 8 RheinMain.

Op de website www.blickachsen.de zalhet gehele programma en alle overigeinformatie te zien zijn vanaf de maand mei.Warm aanbevolen! [ml]

.

De collectie van museum Beelden aan Zeeis uniek in Nederland en van zeer hogekwaliteit. Het museum wil graag zijnbijzondere collectie hedendaagse beeld-houwkunst blijven uitbreiden. Beeldendie het museum graag wil verwervenzijn meestal erg kostbaar. Daarom doethet museum een beroep op particuliereweldoeners om via schenkingen, nalaten-schappen en legaten bij te dragen aan decollectie. Hierbij gaat het niet alleen omgrote bedragen, ook kleine bedragen zijnmeer dan welkom.

Fiscale status: anbi Museum Beeldenaan Zee heeft deanbi status: algemeennut beogende instelling. Deze status isdoor de Belastingdienst toegekend,waardoor het museum volledig is vrij-gesteld van schenking- en successie-rechten. Hierdoor komt uw donatievolledig ten goede aan het museum enkan derhalve voor het gehele schenkings-bedrag worden besteed aan het dooru aangewezen doel. Ook zijn al uwschenkingen aan het museum voor deinkomstenbelasting aftrekbaar.

Schenkingen, nalaten en legaterenSchenken, nalaten en legateren kan inverschillende vormen met verschillendegevolgen voor de inkomstenbelasting,afhankelijk van uw wensen en financiëlepositie. Wilt u meer informatie over devoor u meest aangewezen vorm vanondersteuning? Neem dan contact op metRudolf van den Bosch (070) 358 9076 [email protected]

j a n t e e u w i s s e a l s g a s t c o n s e r v at o r

Blickachsen 8 – Bad Homburg

m u s e u m b e e l d e n a a n z e e

Schenken en nalaten Help een unieke beeldencollectie vormgeven

Page 20: Beelden aan zee_07

a dv e rt e nt i emus eumb e e l d e na a n z e ecolofon

Uitgever

Museum Beelden aan Zee

Harteveltstraat1

2586 elDen Haag

(070) 3585857

www.beeldenaanzee.nl

Redactie

Dick van Broekhuizen [db]

Marjan Overdijk [mo]

Aan dit nummer werkten mee

Joris van Bergen [jb]

Nicole van Eerdt [ne]

Feico Hoekstra [fh]

Paul Kramer [pk]

Carl van Laer [cl]

Dick Leijnse [dl]

Madeleine Lim [ml]

Geneviève Momma-Wehry [gm]

Jan Teeuwisse [jt]

Nelleke van Zeeland [nz]

Beeldredactie

Els Kerremans

Ontwerp

Typography Interiority &

Other Serious Matters, Den Haag

Fotografie

Han van Bommel 14, 16-17

Dick van Broekhuizen 11

Erik & Petra Hesmerg 8

Paul Kramer 2

Kees Stuip 11

Thijs Wolzak 22

Kim Zwarts 24

Sales

Salesburo, Emmen

Druk

ÈposPress, Zwolle

© 2011 museum Beelden aan Zee

issn 18769284

Niets aan deze uitgave mag worden geprodu-

ceerd en/of openbaar gemaakt door middel van

druk, fotokopie, film of op welke andere wijze

dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toe-

stemming van de uitgever. Het is niet toegestaan

Beelden aan Zee zonder schriftelijke toestem-

ming op te nemen in een leesportefeuille.

Beelden aan Zee is niet aansprakelijk voor even-

tuele onjuistheden in deze uitgave. Beelden

aan Zee is niet aansprakelijk voor handelingen

van derden die mogelijkerwijs voortvloeien uit

het lezen van deze uitgave. Beelden aan Zee

behoudt zich het recht voor ingezonden

materiaal aangepast te publiceren. Over speciale

acties kan niet worden gecorrespondeerd.

20

mus eumb e e l d e na a n z e eeducatie

Symposium en concertChinese popmuziekVrijdag17 juni(tijdstip nog niet bekend)

Op vrijdag17 juni wordt een uitzonderlijksymposium georganiseerd over Chinesepopmuziek. Eén van deze sprekers isJeroen Groenewegen die een proef-schrift heeft geschreven over Chinesepopmuziek. De avond zal feestelijkworden afgesloten met een Aziatischpopconcert. Het symposium lijkt metname interessant voor studentenChinees en muziekwetenschappenen voor conservatoriumstudenten.Uiteraard zijn m.n. Vrienden en anderegeïnteresseerden ook van harte welkom.Kijk voor actuele informatie en prijzenop www.beeldenaanzee.nl ofwww.denhaagonderdehemel.nl

Rondleidingen voor seniorenI.s.m. de Stichting GezamenlijkeProjecten Haagse Musea worden errondleidingen aangeboden voorsenioren die in groepsverband wonen.De Haagse Museumbus haalt de groepop en brengt ze weer thuis. In hetmuseum kan de groep rekenen op eengastvrij onthaal met gratis koffie en eenkoekje. Elk museum dat meedoet, heefteen eigen programma op maat bedachtvoor de groep die komt. De groep krijgtnaast een rondleiding de tijd om zelfrond te kijken in museum Beelden aanZee of op het Lange Voorhout.Kijk voor actuele informatie en reserve-ringen op www.museumbus.nl

FamilieKijkwijzerTijdensDenHaagonder deHemelkunnen volwassenen en kinderen vanaf8 jaar meedoen aan een familiespeur-tocht. De speurtocht bevat grappigeweetjes en vragen en opdrachten overde tentoonstellingen vanDenHaagonder deHemel in museum Beelden aanZee en op het Lange Voorhout. Tevenskan deze speurtocht dient doen alsknutselwerk met knipkunst en eenbouwplaat. De gratis familiekijkwijzervind je in museum Beelden aan Zee ofop het Lange Voorhout.

De vliegende koeVakantieworkshops voor kinderenvan 4 tot 12 jaar oudWoensdag 6,13, 20 en 27 juli enwoensdag3 en10 augustus14.00-15.30 uur

Deze zomer kunt je de tentoonstellingvan de Chinese beeldhouwer Sui Jianguoin museum Beelden aan Zee komenbewonderen. Hij maakt allemaalspannende beelden: melkmeisjes endinosaurussen, enorme zandkorrelsen vliegende koeien. Heb je niet alleenzin om te kijken naar die beelden, maargaan je handen ervan kriebelen? Komdan de workshop doen en maak zelfeen heel speciaal beeldje!

Let op!Als er te weinig deelnemers zijngaat de workshop niet door en wordtje de dag daarvoor gebeld/gemaild.(min. deelnemers is5, max.30)

KostenHeb je een Vakantiepas? Dan krijg jekorting!VakantiePasprijs €3,- (normaal € 6,–)VakantiePasprijs begeleider € 6,–(normaal € 9,50)

Begeleiding verplicht (min.1 per7 kinderen)Reserveren verplicht. Liefst via [email protected] (070) 358 9076

Dat is Chinees voor mijCollege en workshop(bovenbouw Basisschool)

In samwerking met de UniversiteitLeiden is een college/workshop overChinese taal en cultuur ontwikkeld.Tijdens de workshop krijg je een korteintroductie in de Chinese taal en cultuuraan de hand van het maken van eenkartonnen Chinese lantaarn. Op devijf vlakken van de lantaarn komen devolgende thema’s aan de orde: de klank-leer van het Mandarijn, de cultureleachtergrond, karakters schrijven,muziek en tellen.Voor data, prijzen en reserveringenkijk op www.beeldenaanzee.nl of opwww.denhaagonderdehemel.nl

mus eumb e e l d e na a n z e evriend!

Zakenvrienden vanmuseum Beelden aan Zee

ardisBeheerskantoor ScheveningenbvCaldic CollectiebvDresdnervpvBankiersKoninklijkebamKrans & van Hilten AdvocatenkpmgOnno Schamhart BeheerPriceWaterhouseCoopersQuantesRabobank Den HaagShell NederlandbvsnsReaal FondsSodexhotbiHoldingsbvTheodoor Gilsen BankiersnvUnileverVierViervpvBankiersnv

Voor meer informatie over het Zaken-vriendschap van museum Beelden aanZee kunt u telefonisch contact opnemenvia (070) 3585857 of een e-mail zendennaar [email protected].

Hij is als landschapsarchitect bij hetIngenieursbureau van de gemeenteDen Haag inmiddels wel wat gewend.Toch is de renovatie van de nieuwedijk-in-boulevard én de beeldentuinook voor Klaas Hilverda uniek. ‘Ja, dit isecht een visitekaartje voor de stad hè.’

Hilverda spreekt zichtbaar met genoegenover de ontwerpfase van de nieuwebeeldentuin. In het kader van de kust-versterking en de herinrichting van deboulevard gaat ook de beeldentuin vanTom Otterness op de schop. Vorig jaarwerden de beelden met uiterste zorgontmanteld en opgeslagen. Nu is het tijdom de beeldentuin weer op te bouwen.Naar een nieuw ontwerp, met een andereonderlinge compositie van beelden.Het verhaal en de magie blijven echterfier overeind.

‘Het mooiste aan de nieuwe beeldentuinvind ik toch wel de plek,’ zo begint hij.‘Het ligt straks midden op de wandel-boulevard. Dit maakt het veiliger enmakkelijker voor bijvoorbeeld kinderenom erin te spelen. Vroeger moest je eendrukke weg oversteken.’ Toch is hetontwerp nog wel steeds verbondenmet het museum, ondanks het feit dater flink wat hoogteverschil is en er eenweg tussen ligt.

Het was volgens Hilverda een duidelijkeeis van het museum: zichtbaarheid vanafde boulevard. De nieuwe beeldentuinbestaat daarom uit een grote trappartij diehet hoogteverschil overbrugt. De trappenlopen door in een duidelijke lijn richtingmuseum. Ook staat er in de straat voor hetmuseum nog een beeld dat de bezoeker

wijst op de ingang van het museum. ‘Ikdenk dat de link tussen de beeldentuin enhet museum zeer goed tot zijn recht komt,ook al liggen ze nu wat verder uit elkaar,’aldus Hilverda.

Het ontwerp kwam volgens hem nietzonder slag of stoot tot stand: ‘Ik was ookbetrokken bij het ontwerp van de eerstebeeldentuin, in 2004. Toen waren er tweepartijen (gemeente & museum/kunste-naar) die het over het ontwerp zo goedals helemaal met elkaar eens waren.’Deze keer verliep dit volgens Hilverdaiets lastiger: ‘Otterness was ook nu meteenweer enthousiast. Maar, deze keer haddenwe met de architect van de nieuwe boule-vard te maken, die zo zijn eigen kijk had opde zaken. Hij (Manuel De Solá- Morales)was niet zo’n enorme fan van het drukkeontwerp van de beeldentuin in zijn strakontworpen boulevard. Maar goed, hijbegreep gelukkig wél hoe belangrijk dezeis voor Scheveningen. Daarom heeft zijnbureau in de persoon van de NederlanderAge Fluitman van begin af aan constructiefmee gedacht.’

Hilverda en Fluitman vlogen naar NewYork om daar in het atelier van Otternesste werken aan het nieuwe ontwerp. Eenbijzondere ervaring, volgens Hilverda:‘Het gebeurt natuurlijk niet elke dag datje in een atelier in New York letterlijk detoekomst van je eigen stad aan het knedenbent. Otterness had de beeldentuin opschaal nagemaakt (zie foto) van plasticine,een zeer kneedbaar goedje. Met zijndrieën hebben we het uiteindelijk zoaangepast dat alle partijen ermee kondenleven.’

Hij vervolgt: ‘Het was leuk om te zienwaar de spanningen zaten tijdens dekleisessie. Otterness had een basisontwerpmet alleen maar curven erin. Korte boog-jes die het geheel een speelse aanblikgaven. Fluitman vond dat de vorm van debeeldentuin beter moest aansluiten bij delange gebogen lijnen die het ontwerp vande nieuwe boulevard kenmerken. Daarhebben we lang over gediscussieerd.Daarna heeft Morales er uiteindelijk nogwat rechtstanden met een boogje in aan-gebracht. En heeft hij bijvoorbeeld detrappartijen minder symmetrisch gemaakt.Wat mij betreft goede optimalisaties aanhet ontwerp.’

Nu moet de beeldentuin nog gebouwdworden. Een proces dat in de zomer van2011 gestalte krijgt en dat volgens Hilverdanog een hele uitdaging is: ‘Het is echtprecisiewerk. Misschien wel het moeilijk-ste bouwdeel van het hele boulevard-project. Dat heeft onder andere te makenmet het feit dat de beeldentuin straks opeen waterkering ligt. Daardoor moetenalle onderdelen lichter dan700 kilo zijn.De tuin wordt dus opgebouwd uit allemaallosse natuursteenblokken. Een leukepuzzel.’

De plaatsing van de beelden zelf zal naarverwachting in september plaatsvinden.‘Tom Otterness zal hier zelf ook weerbij aanwezig zijn,’ aldus Hilverda. ‘Hijwil totale controle houden over hoe debeelden geplaatst worden. En geef hemeens ongelijk. Het is uiteindelijk zijnkunstwerk. Hij mag het neerzetten,dan gaan wij er straks weer lekker vangenieten!’

De nieuwe beeldentuin: een prachtig visitekaartjeArtist impression:zo komt de beeldentuin erstraks uit te zien

Tom OtternessSchaalmodel van plasticine

Page 21: Beelden aan zee_07

a dv e rt e nt i emus eumb e e l d e na a n z e ecolofon

Uitgever

Museum Beelden aan Zee

Harteveltstraat1

2586 elDen Haag

(070) 3585857

www.beeldenaanzee.nl

Redactie

Dick van Broekhuizen [db]

Marjan Overdijk [mo]

Aan dit nummer werkten mee

Joris van Bergen [jb]

Nicole van Eerdt [ne]

Feico Hoekstra [fh]

Paul Kramer [pk]

Carl van Laer [cl]

Dick Leijnse [dl]

Madeleine Lim [ml]

Geneviève Momma-Wehry [gm]

Jan Teeuwisse [jt]

Nelleke van Zeeland [nz]

Beeldredactie

Els Kerremans

Ontwerp

Typography Interiority &

Other Serious Matters, Den Haag

Fotografie

Han van Bommel 14, 16-17

Dick van Broekhuizen 11

Erik & Petra Hesmerg 8

Paul Kramer 2

Kees Stuip 11

Thijs Wolzak 22

Kim Zwarts 24

Sales

Salesburo, Emmen

Druk

ÈposPress, Zwolle

© 2011 museum Beelden aan Zee

issn 18769284

Niets aan deze uitgave mag worden geprodu-

ceerd en/of openbaar gemaakt door middel van

druk, fotokopie, film of op welke andere wijze

dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toe-

stemming van de uitgever. Het is niet toegestaan

Beelden aan Zee zonder schriftelijke toestem-

ming op te nemen in een leesportefeuille.

Beelden aan Zee is niet aansprakelijk voor even-

tuele onjuistheden in deze uitgave. Beelden

aan Zee is niet aansprakelijk voor handelingen

van derden die mogelijkerwijs voortvloeien uit

het lezen van deze uitgave. Beelden aan Zee

behoudt zich het recht voor ingezonden

materiaal aangepast te publiceren. Over speciale

acties kan niet worden gecorrespondeerd.

20

mus eumb e e l d e na a n z e eeducatie

Symposium en concertChinese popmuziekVrijdag17 juni(tijdstip nog niet bekend)

Op vrijdag17 juni wordt een uitzonderlijksymposium georganiseerd over Chinesepopmuziek. Eén van deze sprekers isJeroen Groenewegen die een proef-schrift heeft geschreven over Chinesepopmuziek. De avond zal feestelijkworden afgesloten met een Aziatischpopconcert. Het symposium lijkt metname interessant voor studentenChinees en muziekwetenschappenen voor conservatoriumstudenten.Uiteraard zijn m.n. Vrienden en anderegeïnteresseerden ook van harte welkom.Kijk voor actuele informatie en prijzenop www.beeldenaanzee.nl ofwww.denhaagonderdehemel.nl

Rondleidingen voor seniorenI.s.m. de Stichting GezamenlijkeProjecten Haagse Musea worden errondleidingen aangeboden voorsenioren die in groepsverband wonen.De Haagse Museumbus haalt de groepop en brengt ze weer thuis. In hetmuseum kan de groep rekenen op eengastvrij onthaal met gratis koffie en eenkoekje. Elk museum dat meedoet, heefteen eigen programma op maat bedachtvoor de groep die komt. De groep krijgtnaast een rondleiding de tijd om zelfrond te kijken in museum Beelden aanZee of op het Lange Voorhout.Kijk voor actuele informatie en reserve-ringen op www.museumbus.nl

FamilieKijkwijzerTijdensDenHaagonder deHemelkunnen volwassenen en kinderen vanaf8 jaar meedoen aan een familiespeur-tocht. De speurtocht bevat grappigeweetjes en vragen en opdrachten overde tentoonstellingen vanDenHaagonder deHemel in museum Beelden aanZee en op het Lange Voorhout. Tevenskan deze speurtocht dient doen alsknutselwerk met knipkunst en eenbouwplaat. De gratis familiekijkwijzervind je in museum Beelden aan Zee ofop het Lange Voorhout.

De vliegende koeVakantieworkshops voor kinderenvan 4 tot 12 jaar oudWoensdag 6,13, 20 en 27 juli enwoensdag3 en10 augustus14.00-15.30 uur

Deze zomer kunt je de tentoonstellingvan de Chinese beeldhouwer Sui Jianguoin museum Beelden aan Zee komenbewonderen. Hij maakt allemaalspannende beelden: melkmeisjes endinosaurussen, enorme zandkorrelsen vliegende koeien. Heb je niet alleenzin om te kijken naar die beelden, maargaan je handen ervan kriebelen? Komdan de workshop doen en maak zelfeen heel speciaal beeldje!

Let op!Als er te weinig deelnemers zijngaat de workshop niet door en wordtje de dag daarvoor gebeld/gemaild.(min. deelnemers is5, max.30)

KostenHeb je een Vakantiepas? Dan krijg jekorting!VakantiePasprijs €3,- (normaal € 6,–)VakantiePasprijs begeleider € 6,–(normaal € 9,50)

Begeleiding verplicht (min.1 per7 kinderen)Reserveren verplicht. Liefst via [email protected] (070) 358 9076

Dat is Chinees voor mijCollege en workshop(bovenbouw Basisschool)

In samwerking met de UniversiteitLeiden is een college/workshop overChinese taal en cultuur ontwikkeld.Tijdens de workshop krijg je een korteintroductie in de Chinese taal en cultuuraan de hand van het maken van eenkartonnen Chinese lantaarn. Op devijf vlakken van de lantaarn komen devolgende thema’s aan de orde: de klank-leer van het Mandarijn, de cultureleachtergrond, karakters schrijven,muziek en tellen.Voor data, prijzen en reserveringenkijk op www.beeldenaanzee.nl of opwww.denhaagonderdehemel.nl

mus eumb e e l d e na a n z e evriend!

Zakenvrienden vanmuseum Beelden aan Zee

ardisBeheerskantoor ScheveningenbvCaldic CollectiebvDresdnervpvBankiersKoninklijkebamKrans & van Hilten AdvocatenkpmgOnno Schamhart BeheerPriceWaterhouseCoopersQuantesRabobank Den HaagShell NederlandbvsnsReaal FondsSodexhotbiHoldingsbvTheodoor Gilsen BankiersnvUnileverVierViervpvBankiersnv

Voor meer informatie over het Zaken-vriendschap van museum Beelden aanZee kunt u telefonisch contact opnemenvia (070) 3585857 of een e-mail zendennaar [email protected].

Hij is als landschapsarchitect bij hetIngenieursbureau van de gemeenteDen Haag inmiddels wel wat gewend.Toch is de renovatie van de nieuwedijk-in-boulevard én de beeldentuinook voor Klaas Hilverda uniek. ‘Ja, dit isecht een visitekaartje voor de stad hè.’

Hilverda spreekt zichtbaar met genoegenover de ontwerpfase van de nieuwebeeldentuin. In het kader van de kust-versterking en de herinrichting van deboulevard gaat ook de beeldentuin vanTom Otterness op de schop. Vorig jaarwerden de beelden met uiterste zorgontmanteld en opgeslagen. Nu is het tijdom de beeldentuin weer op te bouwen.Naar een nieuw ontwerp, met een andereonderlinge compositie van beelden.Het verhaal en de magie blijven echterfier overeind.

‘Het mooiste aan de nieuwe beeldentuinvind ik toch wel de plek,’ zo begint hij.‘Het ligt straks midden op de wandel-boulevard. Dit maakt het veiliger enmakkelijker voor bijvoorbeeld kinderenom erin te spelen. Vroeger moest je eendrukke weg oversteken.’ Toch is hetontwerp nog wel steeds verbondenmet het museum, ondanks het feit dater flink wat hoogteverschil is en er eenweg tussen ligt.

Het was volgens Hilverda een duidelijkeeis van het museum: zichtbaarheid vanafde boulevard. De nieuwe beeldentuinbestaat daarom uit een grote trappartij diehet hoogteverschil overbrugt. De trappenlopen door in een duidelijke lijn richtingmuseum. Ook staat er in de straat voor hetmuseum nog een beeld dat de bezoeker

wijst op de ingang van het museum. ‘Ikdenk dat de link tussen de beeldentuin enhet museum zeer goed tot zijn recht komt,ook al liggen ze nu wat verder uit elkaar,’aldus Hilverda.

Het ontwerp kwam volgens hem nietzonder slag of stoot tot stand: ‘Ik was ookbetrokken bij het ontwerp van de eerstebeeldentuin, in 2004. Toen waren er tweepartijen (gemeente & museum/kunste-naar) die het over het ontwerp zo goedals helemaal met elkaar eens waren.’Deze keer verliep dit volgens Hilverdaiets lastiger: ‘Otterness was ook nu meteenweer enthousiast. Maar, deze keer haddenwe met de architect van de nieuwe boule-vard te maken, die zo zijn eigen kijk had opde zaken. Hij (Manuel De Solá- Morales)was niet zo’n enorme fan van het drukkeontwerp van de beeldentuin in zijn strakontworpen boulevard. Maar goed, hijbegreep gelukkig wél hoe belangrijk dezeis voor Scheveningen. Daarom heeft zijnbureau in de persoon van de NederlanderAge Fluitman van begin af aan constructiefmee gedacht.’

Hilverda en Fluitman vlogen naar NewYork om daar in het atelier van Otternesste werken aan het nieuwe ontwerp. Eenbijzondere ervaring, volgens Hilverda:‘Het gebeurt natuurlijk niet elke dag datje in een atelier in New York letterlijk detoekomst van je eigen stad aan het knedenbent. Otterness had de beeldentuin opschaal nagemaakt (zie foto) van plasticine,een zeer kneedbaar goedje. Met zijndrieën hebben we het uiteindelijk zoaangepast dat alle partijen ermee kondenleven.’

Hij vervolgt: ‘Het was leuk om te zienwaar de spanningen zaten tijdens dekleisessie. Otterness had een basisontwerpmet alleen maar curven erin. Korte boog-jes die het geheel een speelse aanblikgaven. Fluitman vond dat de vorm van debeeldentuin beter moest aansluiten bij delange gebogen lijnen die het ontwerp vande nieuwe boulevard kenmerken. Daarhebben we lang over gediscussieerd.Daarna heeft Morales er uiteindelijk nogwat rechtstanden met een boogje in aan-gebracht. En heeft hij bijvoorbeeld detrappartijen minder symmetrisch gemaakt.Wat mij betreft goede optimalisaties aanhet ontwerp.’

Nu moet de beeldentuin nog gebouwdworden. Een proces dat in de zomer van2011 gestalte krijgt en dat volgens Hilverdanog een hele uitdaging is: ‘Het is echtprecisiewerk. Misschien wel het moeilijk-ste bouwdeel van het hele boulevard-project. Dat heeft onder andere te makenmet het feit dat de beeldentuin straks opeen waterkering ligt. Daardoor moetenalle onderdelen lichter dan700 kilo zijn.De tuin wordt dus opgebouwd uit allemaallosse natuursteenblokken. Een leukepuzzel.’

De plaatsing van de beelden zelf zal naarverwachting in september plaatsvinden.‘Tom Otterness zal hier zelf ook weerbij aanwezig zijn,’ aldus Hilverda. ‘Hijwil totale controle houden over hoe debeelden geplaatst worden. En geef hemeens ongelijk. Het is uiteindelijk zijnkunstwerk. Hij mag het neerzetten,dan gaan wij er straks weer lekker vangenieten!’

De nieuwe beeldentuin: een prachtig visitekaartjeArtist impression:zo komt de beeldentuin erstraks uit te zien

Tom OtternessSchaalmodel van plasticine

Page 22: Beelden aan zee_07