Baum, L.frank - Rinkitinko en Oz

8/14/2019 Baum, L.frank - Rinkitinko en Oz

1/341


2/341


3/341


4/341


5/341


6/341


7/341


8/341


9/341


10/341


11/341


12/341

Rinkitinko en OzDe Baum, L. Frank (Lyman Frank), 18561919Ilustrita de Neill, John R. (John Rea), 18771943Tradukita el la Angla al Esperanto de Broadribb, Donald (Donald Richard), 1933Unue eldonita en la Angla kielRinkitink in Oz de Reilly & Britton, 1916.Unue eldonita en Esperanto de Bookleaf Publishing, 1997. Vidu http://www.poboxes.com/bookleaf/i tiu traduko kopirajta 1997 Donald Broadribb. i tiu eldono estas korektita versio, junio 2000.

La ilustraoj kaj arano de i tiu eldono laeble plej konformas al tiuj de la originala Angla eldono de1916. La litertipo estas 16 sur 18.7 pkt Elegant Garamond.
http://www.poboxes.com/bookleaf/http://www.poboxes.com/bookleaf/


13/341


14/341


15/341

ENKONDUKO AL I TIU RAKONTO

Jen rakonto kies heroo estasknabo, knabo pri kiu vi neniamantae adis. Anka estas knabinojen la rakonto, inkluzive de niamalnova amiko Doroteo, kaj kelkajel la rolantoj vagas tre for de la

Lando Oz anta ol ili iuj kunvenasen la Smeralda Urbo por partoprenien la bankedo de Ozma. Efektive,mi kredas ke vi trovos i tiunrakonton tre diferenca de la aliajhistorioj pri Oz, sed mi esperas ke vi

ne malpli uos in.Se al mi estos permesate verki

plian libron pri Oz, i rakontoskelkajn interesegajn aventurojn deDoroteo, Betinjo Bobin, Trot kaj laMiksifona Knabo en la Lando Oz

mem, kaj kiel ili trovis kelkajnmirigajn ulojn kiuj tute ne povusekzisti ekster felando. Mi suspektaske irka la tempo kiam vi legos i


16/341

tiun rakonton pri Rinkitinko mi verkos tiun historion deAventuroj en Oz.Ne forgesu ofte skribi al mi kaj doni al mi viajn

konsilon kaj sugestojn, kiujn mi iam alte taksas. Miricevas tre multajn leterojn de miaj legantoj, sed iu estasojo por mi kaj mi respondas tuj kiam mi trovas sufiantempon.

L. F

RANK

B

AUM

Rea Historiisto de Oz.

OZCOTe HOLLYWOODen KALIFORNIO,

1916.


17/341

LISTO DE APITROJ

1 La Princo de Pingario . . . . . . . . . . . . . . 17

2 La Alveno de Reo Rinkitinko . . . . . . . . 293 La Batalistoj el la Nordo . . . . . . . . . . . . 444 La Dizertita Insulo . . . . . . . . . . . . . . . . 565 La Tri Perloj. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 716 La Magia Boato . . . . . . . . . . . . . . . . . . 927 La emelaj Insuloj . . . . . . . . . . . . . . . . 1098 Rinkitinko Grave Eraras . . . . . . . . . . . . . 127

9 Donaco por Zella . . . . . . . . . . . . . . . . . 14210 La Ruzeco de Reino Koro . . . . . . . . . . 15311 Zella Iras al Koregoso . . . . . . . . . . . . . . 16712 La Ekscitio de Bilbilo la Kapro. . . . . . . 17513 Zella Savas la Princon . . . . . . . . . . . . . . 18014 La Eskapo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19215 La Fuo de la Regantoj . . . . . . . . . . . . . 210

16 Nikorojo Rifuzas Kronon . . . . . . . . . . . . 21617 La Reo de la Knomoj . . . . . . . . . . . . . 22618 Ingo Transdonas Sian Palruan Perlon . . . 23719 Rinkitinko Subridas . . . . . . . . . . . . . . . . 265

20 Doroteo Venas Savi . . . . . 27521 La Soristo Trovas

Soraon . . . . . . . . . . . 281

22 La Bankedo de Ozma . . . 29123 La Perla Regno. . . . . . . . 30124 La Kaptita Reo . . . . . . . 307


18/341


19/341

17

La Princo de Pingario

APITRO 1

Se, hazarde, vi havas

mapon de Oz emane, vitrovos ke la grandaNonesta Oceano lavas lalimojn de la Regno

Rinkitinko, inter kiuj kaj la Lando Oz situas strio dela lando de la Reo de la Knomoj kaj la SablaDezerto. La Regno Rinkitinko ne estas tre granda kajsituas proksime al la oceano, kaj iuj domoj kaj lapalaco de la Reo estis konstruitaj apud la bordo. Lacivitanoj loas grandparte sur la akvo, boatante kajfikaptante, kaj la rioj de Rinkitinko akirias per


20/341

Rinkitinko en Oz

18

komercado lalonge de la bordo kaj kun la insulojplej proksimaj.Kvar tagojn da veturado per boato norde de Rinki-

tinko estas la Insulo Pingario, kaj kiam komenciasnia rakonto i tie mi devas informi vin iomete pri tiuinsulo. e la norda ekstremo de Pingario, kie i estasplej lara, la tero estas du kilometrojn de unu bordo

al la alia, sed e la suda ekstremo i estas apenaduonan kilometron lara; sekve, kvankam Pingariolongas ses kaj duonan kilometrojn de la nordo is lasudo, oni ne povas diri ke i estas tre granda insulo.i estas vere bela, tamen, kaj al la okuloj de la mevojkiuj proksimias al i super la maro i sendube

similas grandegan verdan kojnon kuantan sur laakvo, ar iaj herbo kaj arboj donas al i la koloronde smeraldo.

La herbo atingis la randon de la deklivaj bordoj;la belaj arboj okupis la tutan centran parton dePingario, farante seninterrompan arbareton kie labranoj renkontiis superkape kaj estis uste sufiaspaco sub ili por la komfortaj domoj de la loantoj.Tiuj domoj troviis dise ie en la insulo, tiel kemankis urbo a urbego, krom se oni nomus la tutaninsulon urbo. La baldakeno de folioj, alte superkape,


21/341

apitro Unu

19

faris protektilon kontra la suno kaj la pluvo, kaj laloantoj en la arbareto iuj povis rigardi preter larektajn arbotrunkojn kaj trans la herbokovritajndeklivojn al la purpura akvo de la Nonesta Oceano.

e la lara ekstremo de la insulo, norde, staris larea palaco de Reo Kitikuto, la estro kaj reganto dePingario. i estis bela palaco, konstruita tute el

neblanka marmoro kaj sur ia kapo estis kupoloj elpolurita oro, ar la Reo estis ekstreme ria. Tutelalonge de la bordo de Pingario troviis la plejgrandaj kaj plej altkvalitaj perloj en la tuta mondo.

Tiuj perloj kreskis en la eloj de grandaj ostroj, kajla homoj rastis la ostrojn el iliaj akvaj bedoj, elseris

la laktecajn perlojn kaj portis ilin laregule al siaReo. Tial, unufoje en iu jaro, lia Moto povis sendises el siaj boatoj, kun sesdek remantoj kaj multajsakoj da valoraj perloj, al la Regno Rinkitinko, kiesituis urbo nomata Gilgado, en kiu la palaco de ReoRinkitinko staris sur rokoplena promontoro kaj agis,per siaj altaj turoj, kiel lumturo por gvidi velistojn alla haveno. En Gilgado la perlojn el Pingario aetis lakasisto de la Reo, kaj la boatoj reiris al la insuloportante riajn varojn kaj tiujn nutraprovizojn kiujnbezonis la popolo kaj la rea familio de Pingario.


22/341

Rinkitinko en Oz

20

La homoj de Pingario neniam vizitis alian landonol Rinkitinkon, kaj tial malmultaj aliaj landoj sciis keekzistas tiu insulo. Sudokcidente estis insulo nomatala Insulo Frikso, kie la loantoj ne atas perlojn. Kajtre norde de Pingarioses tagojn da veturado perboato, ladireestis emelaj insuloj nomataj Regosokaj Koregoso, loataj de feroca kaj militema popolo.

Multajn jarojn anta la efektiva komenco de i tiurakonto, dek grandaj boatoj da tiuj ferocaj militistojel Regoso kaj Koregoso vizitis Pingarion, subitealteriante e la norda ekstremo de la insulo. Tie ilikomencis prirabi kaj konkeri, la sia kutimo, sed lapopolo de Pingario, kvankam nek tiel granda nek tiel

forta kiel la malamikoj, sukcesis venki ilin kaj peliilin iujn reen al la maro, kie granda tormo trafis lainvadintojn el Regoso kaj Koregoso kaj detruis ilinkaj iliajn boatojn, tiel ke e ne unu militisto revenisal sia propra lando.

Tiu venkio de la malamikoj ajnis e pli mirindaar la perloseristoj de Pingario estis mildaj kajpacemaj personoj kaj malofte kverelis e inter si mem.Iliaj solaj armiloj estis iliaj ostrorastiloj; tamen restasfakto ke ili pelis siajn ferocajn malamikojn el Regosokaj Koregoso for de siaj bordoj.


23/341

apitro Unu

21

Reo Kitikuto estis nur knabo kiam tiu rimarkindabatalo okazis, kaj nun lia hararo estis griza; sed libone memoris tiun tagon kaj, dum la sekvaj jaroj, liasola konstanta timo estis pri nova invado fare de lamalamikoj. Li timis ke ili sendos pli grandan armeonal lia lando, kaj por konkeri kaj por veni, kajtiuokaze li povus malmulte esperi sukcese kontra-

batali ilin.Tiu malkvieto flanke de Reo Kitikuto instigis lin

zorge atenti por trovi nekonatajn boatojn, kaj unu elliaj servistoj patrolis la marbordon konstante, sed liestis tro saa por lasi timon malfeliigi lin a liajnregatojn. Li estis bona Reo kaj lois tre kontente en

sia bela palaco, kun sia bela Reino Gario kaj iliasola infano, Princo Ingo.La rioj de Pingario kreskis jaron post jaro; kaj

anka la felieco de la popolo kreskis. Eble estisneniu loko, ekster la Lando Oz, kie kontento kaj pacomanifestiis pli ol sur tiu bela insulo, kaita en la sinode la Nonesta Oceano. Se tiuj kondioj restusneenite, ne necesus paroli pri Pingario en i tiurakonto.

Princo Ingo, la heredonto de iuj rioj kaj lareposteno de Pingario, kreskis irkaate de ia lukso;


24/341


25/341

apitro Unu

23

tute prave, kaj li balda alte estimis la jukapablonde Ingo kaj opiniis lin inda esti fidata pri multajtataferoj. Li instruis al la knabo la bezonojn de lapopolo kaj kiel juste regi in, ar li sciis ke iun tagonIngo estos Reo anstata li. Unu tagon li vokis sianfilon al sia flanko kaj diris al li:

Nia insulo nun ajnas sufie paca, Ingo, kaj ni

estas feliaj kaj prosperaj, sed mi ne povas forgesitiujn terurajn homojn el Regoso kaj Koregoso. Miakonstanta timo estas ke ili sendos amason da boatojpor seri siajn samrasanojn kiujn ni venkis antamultaj jaroj kaj kiujn la maro poste detruis. Se lamilitistoj venos multnombre ni eble ne povos

kontrabatali ilin, ar mia popolo estas ja malmultetrejnita batali; ili certe kazus al ni multajn vundojnkaj suferadon.

u do ni estas malpli fortaj ol dum la tempo demia avo? demandis Princo Ingo.

La Reo penseme kapneis.Tio ne, diris li. Por ke vi plene komprenu tiun

mirindan batalon, mi devos konfidi al vi grandansekreton. Mi posedas tri Magiajn Talismanojn, kiujnmi de iam gardas zorgege, kaante de iuj homoj lafakton ke ili ekzistas. Sed, por ke kiam mi mortos la


26/341

Rinkitinko en Oz

24

sekreto ne perdiu, mi decidis informi vin kio estastiuj talismanoj kaj kie ili estas kaitaj. Venu kun mi,mia filo.

Li gvidis lin tra la ambroj de la palaco is iliatingis la grandan bankedhalon. Tie, haltinte en lacentro de la ambro, li klinis sin kaj tuis kaitanrisorton en la kahelkovrita planko. Tuj unu el la

kaheloj subeniris kaj la Reo etendis manon en lakavaon kaj eltiris silkan sakon.

Tiun sako li sekve malfermis, kaj montris al Ingoke i enhavas tri grandajn perlojn, el kiuj iu estasgranda kiel marmora globeto. Unu estis blua kajunu estis delikate rozkolora, sed la tria estis

purblanka.i tiuj tri perloj, diris la Reo, parolante persolena, impona voo, estas la plej mirindaj kiujn iamkonis la mondo. Ilin donacis al unu el miaj prapatrojla Reino de la Marvirinoj, potenca feino kiun foje libonfortune savis de iaj malamikoj. Danke pro tiufavoro i donis al li i tiujn perlojn. iu el la trioposedas mirigan potencon, kaj kiu ajn posedas ilinrajtas opinii sin tre bonfortuna. i tiu blukoloradonas al la portanto forton tiel grandan ke nenia fortopovas kontrai lin. Tiu palrue brilanta protektas sian


27/341


28/341

Rinkitinko en Oz

26

posedanton kontra iuj minacantaj daneroj, negraveel kie ili venas. La tria perloi tiu purblankakapablas paroli, kaj iaj vortoj estas iam saaj kajhelpaj.

Kion vi diras, mia patro! kriis la Princo, egemirante; u vi diras al mi ke perlo kapablas paroli?Lasone tio estas neebla.

Via dubo uldias al via manko de scio prifepovoj, respondis la Reo serioze. Askultu, miafilo, kaj vi scios ke mi parolas la veron.

Li tenis la blankan perlon e orelo de Ingo kaj laPrinco adis voeton klare diri: Via patro pravas.Neniam dubu tion kion vi ne povas kompreni, ar la

mondo estas plena de mirindaoj.Mi petas pardonon de vi, kara patro, diris laPrinco, ar klare mi adis la perlon paroli, kaj iajvortoj estis plenaj de saeco.

La povoj de la aliaj perloj estas e pli grandaj,pludiris la Reo. Se mi estus malria iualimaniere,i tiuj gemoj farus min pli ria ol iu alia monarkoen la mondo.

Mi kredas tion, respondis Ingo, rigardante labelajn perlojn tre respektoplene. Sed diru al mi, miapatro, kial vi timas la militistojn el Regoso kaj


29/341

apitro Unu

27

Koregoso kiam vi posedas tiajn mirindajn povojn?La povoj apartenas al mi nur kiam mi portas laperlojn sur mi, respondis Reo Kitikuto, kaj mi nekuraas konstante porti ilin ar mi timas ke iliperdius. Tial mi gardas ilin sekure kaitaj en i tiunio. La sola danero estas ke eble hazarde miajgardistoj malsukcesos trovi la alvenon de niaj

malamikoj kaj lasos la militistajn invadantojn kaptimin anta ol mi povos alpreni la perlojn. Tiuokazemi estus tute ne kapabla rezisti. Mia patro posedisla magiajn perlojn dum la tempo de la GrandaBatalo, pri kiu vi tre ofte jam adis, kaj la palruaperlo protektis lin kontra damao, dum la blua

perlo ebligis ke li kaj lia popolo forpelu lamalamikojn. Ofte mi suspektas ke la detruantantormon kazis la femarvirinoj, sed pri tio mi nehavas pruvon.

Mi ofte demandis al mi kiel ni sukcesis venki entiu batalo, komentis Ingo penseme. Sed la perlojhelpos nin se la militistoj revenos, u ne?

Ili estas same potencaj kiel is nun, deklaris laReo. Efektive, mia filo, mi malmulte bezonas timimalamikon. Sed por ke kiam mi mortos la sekreto neestu kaita forde la sekva Reo, mi nun donas in


30/341

Rinkitinko en Oz

28

por ke vi gardu in. Memoru ke i tiuj perloj estasla larajta heredao de iuj Reoj de Pingario. Se iammi estos forprenita disde vi, Ingo, gardu bone i tiuntrezoron kaj ne forgesu ian kaejon.

Mi ne forgesos, diris Ingo.La Reo remetis la perlojn en la kaejon kaj la

knabo iris al sia propra ambro por pripensi la

mirindan sekreton kiun lia patro tiutage konfidis alli ke li gardu in.


31/341

29

La Alveno de Reo Rinkitinko

APITRO 2

Kelkajn tagojn poste,

dum hela sunoplenamateno kiam la ventetoblovis milde kaj dole dela oceano kaj la arboj

skuis siajn foliaritajn branojn, la Rea Gardisto,kies tasko estis patroli la bordon, venis kurante al laReo kun informo ke nekonata boato proksimias alla insulo.

Unue la Reo multe timis kaj ekpais cele lakaitajn perlojn, sed la sekvan momenton li pensis keunu boato, e se plena de malamikoj, ne povus


32/341

Rinkitinko en Oz

30

damai lin, do li bridis sian timon kaj maris al laplao por trovi kiuj estas la fremduloj. Multaj el laviroj de Pingario anka kunvenis tie, kaj Princo Ingosekvis sian patron. Veninte al la bordo de la akvo, iliiuj staris gapante fervore la alvenantan boaton.

i estis tre granda boato, ili vidis, kaj kovrita perbaldakeno el purpura silko, brodita per oro. in remis

dudek viroj, po dek iuflanke. Dum i proksimiis,Ingo povis vidi ke en la malantao, sidante sur altakusenkovrita tatseo, estis malgranda viro kiu estistiel ege dika ke li estis preska egale lara kiel alta.Tiu viro estis vestita per loza silka robo purpura kiesfaldaoj atingis liajn piedojn, kaj sur lia kapo estis

apo el blanka veluro kurioze kudrita per oraj fadenojkaj havanta cirklon da diamantoj kudritaj irka larando. e la kontraa ekstremo de la boato stariskuriozforma kao, kaj pluraj grandaj kestoj elsantalligno estis stakitaj apud la centro de la veturilo.

Dum la boato proksimiis al la bordo la dikamalgranda viro surpiediis kaj riverencis plurfoje lala direkto de tiuj kiuj kunvenis saluti lin, kaj dum liriverencis li gestis per sia blanka apo energie. Liavizao estis ronda kiel pomo kaj preska egalerozkolora. esinte riverencadi li ridetis tiel dole kaj


33/341

apitro Du

31

felie ke Ingo opiniis ke nepre li estas tre gajapersono.La pruo de la boato surteriis sur la plao,

ekesigante sian rapidon tiel subite ke la vireto estissurprizita kaj preska falis kapantae en la maron.Sed li sukcesis ekpreni la seon per unu mano kaj laharojn de unu el siaj remistoj per la alia, kaj tiel

ekvilibrigis sin. Post tio, denove svingante sianjuvelitan apon irka sian kapon, li kriis per gajavoo:

Nu, finfine, jen mi alvenis!Tion mi rimarkas, respondis Reo Kitikuto,

riverencante tre digne.

La dikulo irkarigardetis iujn solenajn vizaojnanta li kaj ekridis gajege. Eble mi diru ke li duoneridis kaj duone gajkrietis, ar la sonoj kiujn li farisestis kuriozaj kaj komikaj kaj tentis iun adantonridi kun li.

He, heho, ho, ho! li muis. Ne anticipis min,mi komprenas. Kik-ik-ik-ik! Estas komikeverekomike. Ne sciis ke mi venas, u? Hu, hu, hu, hu!Estas certe amuze. Sed jen mi, malgra tio.

it! diris profunda, mue grumbla voo. Viridindigas vin.


34/341

Rinkitinko en Oz

32

iuj rigardis por vidi el kie venis tiu voo, sedneniu povis diveni kiu sonigis la riprovortojn. Laremantoj de la boato estis iuj solenaj kaj silentaj kajcerte neniu sur la bordo parolis. Sed la vireto aspektistute ne surprizita, e ne agrenita.

Reo Kitikuto nun alparolis la fremdulon, diranteentile:

Vi estas tre bonvena en la Regno Pingario. Eblevi degnos surterii kaj laoportune informi nin prikiun ni honorate rajtas akcepti kiel gaston.

Dankon; mi faros tion, respondis la malgrandadikulo, paante kvaza anaso el sia loko en la boatokaj transirante, iom malfacile, sur la sablan plaon.

Mi estas Reo Rinkitinko, el la Urbo Gilgado en laRegno Rinkitinko, kaj mi venis al Pingario por memvidi la monarkon kiu sendas al mia urbo tiom dabelaj perloj. Delonge mi deziras viziti i tiun insulon;sekve, kiel mi jam diris, jen mi!

Min plezurigas bonvenigi vin, diris ReoKitikuto. Sed kial Via Moto havas tiel malmulte daservistoj? u ne estas danere ke la Reo de gravalando longe veturas en unusola nefortika boato, kajkun nur dudek servistoj?

Nu, supozeble, respondis Reo Rinkitinko,


35/341


36/341

Rinkitinko en Oz

34

ridante. Sed kion alian mi povis fari? Miaj regatojne permesus ke mi iru ien ajn, se ili scius. Do misimple forkuris.

Forkuris! kriis Reo Kitikuto, surprizite.Komike, u ne? He, he, heu, hu! ridis Rinki-

tinko, kaj nur tiel mi povas laeble literumi la gajajnsonojn de lia ridado. Imagu, Reo forkuras de sia

propra popolohu, hukik, ik, ik, ik! Sed mi devis,u vi komprenas!

Kial? demandis la alia Reo.Ili timas ke mi miskondutos. Ili ne fidas min.

Kik-ik-ikHo ve! Ne fidas sian propran Reon.Komike, u ne?

Nenia damao povas trafi vin sur i tiu insulo,diris Kitikuto, ajnigante ne rimarki la kuriozecon desia gasto. Kaj, kiam ajn plaos al vi reiri al viapropra lando, mi sendos kun vi tagan eskorton elmia propra popolo. Intertempe, bonvolu akompanimin al mia palaco, kie oni faros ion por komfortigikaj feliigi vin.

Multe dankas, respondis Rinkitinko, puante sianblankan apon sur sian maldekstran orelon kaj elkorepremante la manon de sia fratmonarko. Mi estascerta ke vi povos komfortigi min se vi havas multe


37/341

apitro Du

35

da manaoj. Kaj rilate al feliecoha, ha, ha, ha!nu, jen mia problemo. Mi estastro felia. Sed atendu!Mi kunportis al vi kelkajn donacojn en i tiuj kestoj.Bonvolu ordoni al viaj servistoj ke ili portu ilin al lapalaco.

Certe, respondis Reo Kitikuto, multe plaite, kajtuj li diris la necesajn ordonojn al siaj servistoj.

Kaj krome, darigis la dika Reeto, ili ankaprenu mian kapron el lia kao.

Kapron! kriis la Reo de Pingario.Precize; mia kapro Bilbilo. Mi iam rajdas lin

kien ajn mi iras, ar tute ne al mi plaas mari, armi estas iomete dikau ne, Kitikuto?iomete dika!

Hu, hu, hukik, ik!La Pingarianoj komencis levi la grandan kaon ella boato, sed uste tiam bruska voo kriis: Zorgu,friponoj! kaj ar la vortoj laajne venis el la buode la kapro la servistoj tiom surpriziis ke ilimaldelikate faligis la kaon sur la sablon.

Jen! Mi avertis vin! kriis la voo kolere. Viforfrotis la haton de mia maldekstra genuo. Ja kialvi ne milde traktis min?

Trankvile, Bilbilo, diris Reo Rinkitinko konsole;ne riprou, mia knabo. Memoru ke ili estas


38/341

Rinkitinko en Oz

36

fremduloj, kaj ni estas iliaj gastoj. Post tio li turnissin al Kitikuto kaj komentis: Vi ne havas parolantajnkaprojn sur via insulo, supozeble.

Ni tute ne havas kaprojn, respondis la Reo;nek iajn ajn bestojn kapablajn paroli.

Anka mi volegas ke mia besto ne povu paroli,diris Rinkitinko, palpebrumante komike al Ingo kaj

poste rigardante la kaon. Li estas kelkfoje trekolerema, kaj li indulgas sin per vortoj tute nerespektaj. Mi opiniis, unue, ke estos bonege haviparolantan kapron, kun kiu mi povos konversaciidum mi rajdos en mia urbo sur lia dorso; sedkik-ik-ik-ik!la fripono traktas min kvaza mi estus

kamenpurigisto anstata Reo. He, he, he, kik, ik!Kamenpurigistohu, hu, hu!kaj mi estas Reo!Komike, u ne? Tiujn lastajn vortojn li parolis alPrinco Ingo, kiun li tuetis familiare sub la mentono,tre embarasante la knabon.

Kial vi ne rajdas sur evalo? demandis ReoKitikuto.

Mi ne povas grimpi sur ian dorson, ar mi estasiom dika; jen la kialo. Ki, ki, kik, ik!iom dikahu, hu, hu! Li pazis por vii la larmojn de gajecoel siaj okuloj kaj aldonis: Sed mi povas facile suriri


39/341


40/341

Rinkitinko en Oz

38

kaj mi portos vin. Sed vi vere enuigas min,Rinkitinko, per via senesa babilado.Farinte tiun proteston Bibbili komencis mare

ascendi la monteton, portante la dikan Reon sur siadorso tute facile.

Princon Ingon kaj lian patron kaj la tutanservistaron de Pingario multe mirigis adi tiun

disputon inter Reo Rinkitinko kaj lia kapro; sed iliestis tro entilaj por fari kritikajn komentojn dumeestas iliaj gastoj. Reo Kitikuto maris apud lakapro kaj la Princo sekvis, la servistoj venis plejmalantae kun la kestoj el santalligno.

Kiam ili proksimiis al la palaco, la Reino kaj iaj

servistinoj elvenis renkonti ilin kaj la rea gasto estiseskortita solene al la grandioza tronambro de lapalaco. Tie oni malfermis la kestojn kaj Reo Rinki-tinko montris la multaj belajn silkaojn kaj puntojnkaj juvelojn kiuj plenigis ilin. iu el la korteganoj kajla damoj ricevis belan donacon, kaj la Reo kajReino ricevis multajn riajn donacojn kaj Ingo nemalmultajn. Tiel la tempo pasis plae is laambelano anoncis ke la mano estas preta.

Bilbilo la kapro deklaris ke li preferas mani ladolan rian herbon kiu kreskas abunde sur la tereno


41/341


42/341

Rinkitinko en Oz

40

de la palaco, kaj Rinkitinko diris ke la besto neniampovis toleri esti enfermita en stalo; do ili deprenis laselon de lia dorso kaj permesis lin vagi kien ajn lideziras.

Dum la mano Ingo dividis sian atenton interadmirado al la belaj donacoj kiujn li ricevis kajaskultado al la gajaj paroloj de la dika Reo, kiu

ridis kiam li ne manis kaj manis kiam li ne ridiskaj laajne multe uis la oportunon.

Dum kvar tagoj mi lois en tiu mallara boato,diris li, kaj la sola distrao estis rigardi la remistojnkaj kvereli kun Bilbilo; do min multe plezurigasdenove esti sur la tero kun tiel amikemaj kaj agrablaj

homoj.Vi multe honoras nin, diris Reo Kitikuto,entile riverencante.

Tute netute ne, mia frato. i tiu Pingario nepreestas mirinda insulo, ar iajn perlojn admiras la tutamondo; nek mi neos la fakton ke mia regno estusmalria sen la rioj kaj gloro kiujn i ricevas pernegocado per viaj perloj. Tial mi de multaj jaroj volasveni i tien por renkonti vin, sed mia popolo diris:Ne! Restu enhejme kaj bone kondutu, alie ni punosvin.


43/341

apitro Du

41

u ili ne trovos ke Via Moto mankas en viapalaco en Gilgado? demandis Kitikuto.Mi kredas ke ne, respondis Rinkitinko.

Komprenu, unu el miaj lertaj regatoj verkispergamenon titolitan Kiel Bone Konduti, kaj miopiniis ke estus profitige studi in, ar mi kredas kebona konduto estas unu el la belartoj. Mi us severe

riprois mian Lordon Kancelieron ar li venismatenmani ne kombinte siajn okulbrovojn, kaj miestis tiom malfelia kaj bedaroplena ar mi vundisla sentojn de la povrulo ke mi decidis fermi min enmian propran ambron kaj studi la rulaon is miscipovos bone kondutihi, hik, kik, ik, ik!bone

konduti! Lerta ideo, u ne? Multe lerta! Kaj midekretis ke neniu eniru mian ambron, alie mi egemalplezuros, anta ol mi estos preta eliri. Ili egetimas mian rean malplezuron, kvankam ili neniomtimas min. Post tio mi metis la pergamenon en mianpoon kaj eskapis tra la malantaa pordo al miaboatokaj jen mi. Ho, hu-hu, kik-ik! Imagu kiomda agreno estus en Gilgado se miaj regatoj scius kiemi estas jam iminute!

Mi volonte vidus tiun pergamenon, diris lasolenokula Princo Ingo, ar se i efektive instruas


44/341

Rinkitinko en Oz

42

onin bone konduti i nepre valoras sian pezon perperloj.Ho, i estas bonega eseo, diris Rinkitinko, kaj

bele skribita per ansera plumo. Askultu i tion: Viuos inti, hi, hi!uos in.

Li prenis el sia poo pergamenan rulaon ligitanper nigra rubando, kaj zorge malrulinte in li

latlegis i tion:Bona Persono estas Tiu kiu Neniam estas Mal-

bona. Kion vi opinias, u? Bela penso, u ne? Sekve,por esti Bona, vi devas eviti Tion kio estas Malbona.Ho, hu-hu-hu!tre lerte! Kiam mi retroiros minomumos la verkinton de tio rea hipolorumo, ar,

tute sendube, li estas la plej saa persono en miaregnokion li ofte mem diris al mi. Dirinte tion,Rinkitinko klinis sin en sia seo kaj faris siankuriozan nelatan ridadon is li tusis, kaj li tusis isli sufokiis kaj li sufokiis is li ternis. Kaj li ifigissian vizaon tiel komike gaje ke malmultaj povisdeteni sin de kunridado, kaj e la bona Reino devisnelate ridi malanta sia ventumilo.

Kiam Rinkitinko resobriis post sia ridegado kajviis siajn okulojn per fajna punta potuko, PrincoIngo diris al li:


45/341

apitro Du

43

La pergameno diras veron.Jes, i estas tute sendube vera, respondis Rinki-tinko, kaj se mi povus persvadi Bilbilon legi in liestus multe pli bona kapro ol nun. Jen alia parto:Por eviti diri Malplaaojn, iam Parolu Agrablaojn.Tio tagas por Bilbilo, tute senerare. Kaj jen partokiu aplikindas al vi, mia Princo: Bonaj Infanoj

malofte estas punataj, pro tio ke ili ne meritaspunon. Nu, mi opinias tion bone dirita, kaj imontras ke la atoro estas profunda pensanto. Sed lakonsilo kiu plej multe impresas al mi estas en lasekva alineo: Eble vi ne trovos ke estas egale PlaeBone Konduti kiel Malbone, sed Aliaj Personoj

opinios ke estas pli Plae. Ha-hu-ho! kik-ik! AliajPersonoj opinios ke estas pli Plae!hi, hi, hik,kik!pli Plae. Jadijadi! En tio trovias noblainstigo bone konduti, kaj kiam mi havos sufiantempon mi provos in.

Li denove viis siajn okulojn per la punta potuko,kaj subite memorante sian manon, li ekprenis siajntranilon kaj forkon kaj komencis mani.


46/341

44

La Batalistoj el la Nordo

APITRO 3

Al Reo Rinkitinko tiom

plais la Insulo Pingarioke li darigis sian restontagon post tagon kajsemajnon post semajno,

bone manante, parolante kun Reo Kitikuto, kajdormante. De tempo al tempo li legis sian rulaon.ar, diris li, kiam mi reiros hejmen, miaj regantojfervore volos scii u mi lernis Kiel Bone Konduti,kaj mi nepre ne seniluziigu ilin.

La dudek remistoj lois sur la malgrandaekstremo de la insulo, kun la perloseristoj, kaj ajne


47/341

apitro Tri

45

al ili tute ne gravis u a ne iam ili reiros al laRegno Rinkitinko. La kapro Bilbilo vagis sur laherbokovritaj deklivoj, a inter la arboj, kaj pasigissiajn tagojn precize kiel li deziris. Lia mastro maloftevolis rajdi sur li. Bilbilo estis malofta kuriozao porla insulanoj, sed ar estis malmulte plezurige parolikun la kapro ili tenis sin for de li. Tio plais al la

besto, kiu ajnis bone kontenta esti sola por fari kionli deziras.

Foje Princo Ingo, dezirante esti entila, maris alla kapro kaj diris: Bonan matenon, Bilbilo.

La mateno ne estas bona, respondis Bilbilogrumble. Estas nube kaj humide, kaj laaspekte

pluvos.Mi esperas ke vi kontentas en nia regno, pludirisla knabo, entile ignorante la severajn vortojn de laaliulo.

Ne, diris Bilbilo. Mi neniam kontentas; do negravas al mi u mi estas en via regno a en iu aliaregno. Foriruu vi bonvolos?

Certe, respondis la Princo, kaj post tiu forpuoli ne reprovis amikii kun Bilbilo.

Nun kiam la Reo, lia patro, estas tiom okupatapri sia rea gasto, Ingo ofte estis lasita distri sin, ar


48/341

Rinkitinko en Oz

46

ne estus permeseble ke knabo partoprenu en lakonversaciado de du gravaj monarkoj. Do li dediissin al siaj studoj, kaj tagon post tago li grimpis en labranojn de sia plej amata arbo kaj sidis dum horojen sia arbosupra ripozejo, legante la valorajnmanuskriptojn de sia patro kaj pensante pri tio kionli legas.

Ne supozu ke Ingo estis dorlotata a aroganta arli estas tiom solena kaj studema. ar li estis filo deReo kaj heredonto de trono, li ne rajtis ludi kun laaliaj knaboj de Pingario, kaj li devis esti tiom oftekun la Reo kaj Reino, kaj lin irkais la pompokaj digno de la kortego, ke mankis al li la gajaj

oportunoj kiujn kutime havas knaboj. Mi ne dubaske se li povus vivi kiel aliaj knaboj, li estus tre similaal aliaj knaboj; sed en la praktiko, lin premis liajirkaaoj, kaj li estis pli serioza kaj pensema olkonvenas por liaaulo.

Ingo estis en sia arbo unu matenon kiam,senaverte, granda nebulo ekkovris la InsulonPingarion. La knabo apena povis vidi la arbon apudtiu en kiu li sidas, sed la folioj super li neebligis kela humideco malsekigu lin, do li rulis sin en siasidejo kaj profunde ekdormis.


49/341


50/341

Rinkitinko en Oz

48

Tiun tutan antatagmezon la nebulo daris. ReoKitikuto, kiu sidis en sia palaco parolante kun siagaja vizitanto, ordonis flamigi la kandelojn, por keoni povu vidi unu la alian. La bona Reino, patrinode Ingo, trovis ke estas tro mallume por labori pri siabrodado, do i kunvokis siajn servistinojn kaj rakontisal ili belegajn rakontojn pri pasintaj temoj, por pasigi

la tedajn horojn.Sed nelonge post la tagmezo la vetero aniis.

La densa nebulo forruliis kvaza peza nubo kajsubite la suno utis siajn helajn radiojn sur lainsulon.

Tre bone! kriis Reo Kitikuto. Ni spertos plaan

posttagmezon, mi certas, kaj li blovestingis lakandelojn.Tie li staris momenton senmove, kvaza tonigite,

ar terura krio el ekster la palaco atingis liajnorelojnkrio tiel plena de timo kaj hororo ke lakoro de la Reo preska esis bati. Tuj adiis lakurado de piedoj dum iu en la palaco, plene deektimo, rapidis eksteren por vidi kio okazis. E dikamalgranda Rinkitinko saltis de sia seo kaj sekvissian gastiganton kaj la aliajn tra la arkohavavestiblo.


51/341


52/341


53/341

apitro Tri

49

Post multaj jaroj la plej profundaj timoj de ReoKitikuto realiis.Surteriante e la plao, kiu estis nur kelkajn

paojn for de la palaco mem, estis centoj da boatoj,iu el ili estis plena de amaso da ferocaj batalistoj. Ilisaltis sur la teron sovae kriante defion kaj rapidis alla palaco de la Reo, supren svingante siajn glavojn

kaj lancojn kaj batalhakilojn.Reo Kitikuto, tiel plene surprizita ke li

perpleksis, gapis la alvenantan armeon terurate kajmalgajigate.

Ili estas la homoj el Regoso kaj Koregoso! liemis. Ni vere perdiis!

Tiam li ekpensis, unuafoje, pri siaj mirindaj perloj.Turninte sin rapide li rekuris en la palacon kaj rapidisal la halo kie kaiis la trezoroj. Sed la efo de labatalistoj vidis la Reon eniri la palacon kaj asis lin,kredante ke li intencas eskapi. uste kiam la Reoklinis sin por premi la sekretan risorton en la kaheloj,la batalisto ekkaptis lin de malantae kaj sternis linsur lian dorson sur la plankon, kaj samtempe li kriisal siaj soldatoj alporti nuregojn kaj ligi la kaptiton.Tion ili faris tre rapide, kaj balda Reo Kitikutotrovis sin senpove ligita kaj superfortita de la


54/341

Rinkitinko en Oz

50

malamikoj. En tiu malgajiga kondio lin levis labatalistoj kaj eksteren portis, kie la bona Reo vidishontigan scenon.

La Reino kaj iaj servistinoj, la oficiroj kajservistoj de la rea domo kaj iuj loantoj en tiuekstremo de la Insulo Pingario jam estis kaptitaj dela invadantoj kaj ligitaj per nuregoj. Tuj ili komencis

porti siajn viktimojn al la boatoj, enetante ilinsenzorge kvaza ili estus amasoj da varoj.

La Reo irkarigardis serante sian filon Ingo, sedmalsukcesis trovi la knabon inter la kaptitoj. Nek ladika Reo, Rinkitinko, estis ie videbla.

La batalistoj svarmadis en la palaco kvaza abeloj

en abelujo, serante iun kiu kais sin, kaj post iomlonga daro de la sero la efo demandis senpacience:u vi trovas iun alian?

Ne, liaj soldatoj diris al li. Ni kaptis iujn.Sekve, ordonis la efo, forprenu ion valoran el

la palaco kaj distiru iajn murojn kaj turojn, tiel kee ne unu tono restos sur alia!

Dum la batalistoj okupas sin pri tiu tasko ni reirual la knaba Princo, kiu, kiam la nebulo leviis kaj lasuno ekbrilis, vekiis el sia dormo kaj komencisdescendi de sia sidejo en la arbo. Sed la terorigaj krioj


55/341

apitro Tri

51

de la popolo, miksitaj kun la krioj de la krudajmilitistoj, devigis lin heziti kaj askulti atente.Post tio li rapide grimpis en la arbon, multe

super sia platformo, al la plej supraj svingiantajbranoj. Tiu arbo, kiun Ingo nomis la propra, estisiomete pli alta ol la aliaj irkaaj arboj, kajatinginte la supron li depuis la foliojn kaj vidis

grandan amason da boatoj sur la bordofremdajboatoj, kun standardoj kiajn li neniam antae vidis.Turninte sin por rigardi la palacon de sia patro,li trovis in irkaata de amaso da malamikoj.Tiam Ingo ekkonsciis pri la vero: ke la insuloninvadis la barbaraj militistoj el la nordo. Li tiom

malfortiis pro la teroro ke li eble falus se li nevolvus siajn brakojn irka branon kaj alkroussin is la svensento forpasis. Post tio per sia balteoli ligis sin al la brano kaj denove kurais rigarditra la folioj.

La batalistoj nun okupis sin per portado de ReoKitikuto kaj Reino Gario kaj iuj aliaj kaptitoj al laboatoj, kie ili enetis ilin kaj kunenis ilin. Teruranscenon la Princo devis vidi, sed li sidis tute senmove,kaita de la laro da foliplenaj branoj disde iuperson sur la tero. Ingo tute bone sciis ke li neniom


56/341


57/341

apitro Tri

53

povos helpi siajn amatajn gepatrojn, kaj ke se lidescendos li nur estos devigata partopreni en iliakruela sorto.

Nun procesio de la Norduloj pasis inter la boatojkaj la palaco, portante la riajn meblojn, belegajndrapiraojn kaj maloftajn ornamaojn kiujn ili telis ella rea palaco, kune kun la manaoj kaj aliaj rabaoj

kiujn ili povis akiri. Post tio la viroj el Regoso kajKoregoso etis nuregojn irka la marmorajnkupolojn kaj turojn kaj centoj da batalistoj tiris tiujnnuregojn is la kupoloj kaj turoj ekfalis ruiniintesur la teron. Post tio ili dispecigis la murojn mem,is malmulto de la bela palaco postrestis, krom vasta

amaso da blankaj marmoraj blokoj faligitaj kajdispuitaj sur la tero.Princo Ingo amare larmis pro malojo rigardante

la ruinion de sia hejmo; tamen li estis senpovamalhelpi la detruon. Kiam la palaco estis jam plenedetruita, kelkaj el la batalistoj eniris siajn boatojn kajremis la la bordo de la insulo, dum la aliaj mariskiel granda korpuso lalonge de la insulo mem. Iliestis tiom multenombraj ke ili estiis vico etendiantade unu bordo al la alia kaj ili detruis iun domonrenkontatan kaj kaptis iun loanton.


58/341

Rinkitinko en Oz

54

La perloseristoj kiuj lois sur la suba ekstremo dela insulo penis eskapi per siaj boatoj, ili estis baldaatingitaj kaj kaptitaj, samkiel la aliaj. Nek estis iaprovo rezisti la malamikojn, ar la akraj lancoj kajpikiloj kaj glavoj de la invadantoj teruris la korojn dela sendefenda popolo de Pingario, kies solaj armilojestis la ostrorastiloj.

Kiam noktiis la tuta Insulo Pingario jam estisplene konkerita de la viroj el la Nordo, kaj iatuta popolo estis sklavoj de la konkerintoj. Lasekvan matenon la viroj el Regoso kaj Koregoso,kiuj ne povis fari pli da fiagoj, foriris de la scenode sia triumfo, kunportante siajn kaptitojn kaj

kunprenante anka iun boaton troveblan sur lainsulo. Multajn el la boatoj ili plenigis per riajrabaoj, per perloj kaj silkaoj kaj veluraoj, perarentaj kaj oraj ornamaoj kaj la tuta trezoro kiufamigis Pingarion kiel unu el la plej riaj regnojen la mondo. Kaj la centoj da sklavoj kaptitaj estosdevigataj eklabori en la minoj de Regoso kaj lagrenkampoj de Koregoso.

Tiel kompleta estis la venko fare de la Nordulojke ne mirigas ke la batalistoj triumfe kantadis dumili rerapidis hejmen. Grandaj premioj atendis, por


59/341


60/341

56

La Dizertita Insulo

APITRO 4

Dum tiu tuta terura

nokto Princio Ingo restiskaita en sia arbo. En lamateno li rigardis laGrandan amason da

boatoj foriri cele sian propran landon, kunportanteliajn gepatrojn kaj samlandanojn, kiel anka ionvaloran kiun havis la Insulo Pingario.

Malfeliaj vere estis la pensoj de la knabo kiam lalasta boato fariis nur makuleto en la distanco, sedIngo ne kurais deiri de sia sekura sidejo anta oliuj boatoj de la invadintoj malaperis preter la


61/341

apitro Kvar

57

horizonto. Tiam li descendis, tre malrapide kaj atente,ar li estis febla pro malsato kaj la longa laciga vao,ar li estis en la arbo dum dudek kvar horoj senmanaoj.

La suno brilis sur la belan verdan insulon tielhele kiel se neniu senkompata invadinto estustrairinta kaj ruiniginta in. La birdoj plu irpis inter

la arboj kaj la papilioj flugis de floro al floro tielfelie kiel kiam la lando estis plena de prospera kajkontenta popolo.

Ingo timis ke nur li restas el la tuta nacio. Eble lidevos pasigi sian vivon tie, tute sola. Li ne malsatos,ar la maro donos al li ostrojn kaj fiojn, kaj la arboj

fruktojn; tamen la vivo frontanta lin estis tute nealloga.La unua ago de la knabo estis maro al kie la

palaco iam staris kaj sero tra la ruinoj is li troviskelkajn erojn da manao kiujn pretervidis lamalamikoj. Li sidis sur bloko el marmoro kaj manis,kaj larmoj plenigis liajn okulojn dum li rigardis laruinojn irka si. Sed Ingo penis elteni brave, kajsatinginte sin li maris al la puto, intencante erpisitelon da trinkakvo.

Bonfortune anka tiun puton pretervidis la


62/341

Rinkitinko en Oz

58

invadantoj kaj la sitelo estis ankora ligita al laeno kiu volviis irka dika ligna vino. Ingoprenis la krankon kaj komencis lasi la sitelon enla puton, kiam subite lin alarmis iom sufokita vooelkrianta:

Atentu, tie supre!La sono kaj la vortoj ajnis indiki ke la voo venis

el la fundo de la puto, do Ingo subenrigardis. Nenioestis videbla, pro la mallumo.

Kiu vi estas? li kriis.Estas miRinkitinko, venis la respondo, kaj la

fundo de la puto eis: Tink-i-tink-i-tink! fanto-mece.

u vi estas en la puto? demandis la knabo,multe surprizite.Jes, kaj preska droninta. Mi enfalis dum mi

forkuris de tiuj teruraj batalistoj, kaj ekde tiam mistaras en i tiu malseka truo, kun la kapo tuj superla akvo. Estas bonfortune ke la puto ne estas pliprofunda, ar se mia kapo estus sub la akvo,anstata super ihu, hu, hu, kik, ik!sub anstatasuper, pensunu, tiuokaze mi ne parolus al vi nun!Ha, hu, hi! Kaj la puto morne eis: Ha, hu, hi!kio, kiel vi sendube komprenas, estis rido duone gaja


63/341

apitro Kvar

59

kaj duone malgaja.Mi multe bedaras, diris la knabo responde.Mirigas min ke vi havas emon e iomete ridi. Sedkiel mi eligu vin?

Mi konsideradis tion dum la tuta nokto, dirisRinkitinko, kaj mi kredas ke plej bone estos ke visubenlasu la sitelon al mi, kaj mi kroos min al

i dum vi vindos la enon kaj tiel tiros minsupren.

Mi penos fari tion, respondis Ingo, kaj li subenlasis la sitelon tre zorge is li adis la Reon voki:

Mi havas! Nun tiru minmalrapide, mia knabo,malrapidepor ke mi ne frotiu kontra la mal-

glatajn flankojn.Ingo komencis vindi la enon, sed Reo Rinki-tinko estis tiom dika ke li estis tre peza kaj kiamla knabo sukcesis tiri lin duone supren en la putolia forto estis jam elerpita. Li firmtenis la enonlaeble longe, sed subite i glitis de lia teno kaj lasekvan minuton li adis Rinkitinkon refali plump!en la akvon.

Domae! vokis Ingo, vere malfelie; sed vi estistiel peza ke mi ne povis malhelpi.

Ve! anheletis la Reo, el la suba mallumo, dum


64/341

Rinkitinko en Oz

60

li prucis kaj tusis por eligi la akvon el sia buo. Kialvi ne informis min ke vi delasos in?Mi ne havis sufian tempon, diris Ingo morne.Nu, mi ne suferas pro soifo, deklaris la Reo,

ar estas sufia akvo en mi por flosigi iujn boatojnde Regoso kaj Koregosoalmena tiel ajnas al mi.Sed ne gravas! Mi ja ne efektive dronis, do kiel

gravas?Kion ni sekve faru? demandis la knabo mal-

kviete.Voku ke iu helpu vin, estis la respondo.Estas neniu sur la insulo krom mi mem, diris

la knabo; kaj krom vi, li pludiris, post aldona

penso.Mi ne estas sur ija domae!sed en i,respondis Rinkitinko. u iuj batalistoj jam foriris?

Jes, diris Ingo, kaj ili kunprenis miajn patronkaj patrinon, kaj nian tutan popolon, ke ili estu iliajsklavoj, li aldonis, vane penante depremi ploron.

Dodo! diris Rinkitinko softe; li pazismomenton, kvaza pensante. Fine li diris: Ekzistasaferoj pli mavaj ol sklaveco, sed mi neniam imagis keputo povas esti unu el ili. Diru al mi, Ingo, u vipovus delasi kelkajn manaojn por mi? Mi estas


65/341

apitro Kvar

61

preska morta pro malsato, kaj se vi povus subensendi al mi kelkajn manaojn, mi estus enputeentute satahu, hu, hik, kik, ik!entute sata. u vikomprenas la ercon, Ingo?

Ne petu min ui ercon uste nun, Via Moto,petis Ingo per malfelia voo; sed se vi estos paciencami provos trovi ion maneblan por vi.

Li rekuris al la ruinaoj de la palaco kaj komencisseri erojn da manaoj per kiuj satios la malsato dela Reo, kaj subite li surpriziis vidante la kapronBilbilon, vaganta inter la marmoraj blokoj.

Kio! kriis Ingo. u la batalistoj anka ne kaptisvin?

Se ili kaptus min, trankvile respondis Bilbilo,mi ne estus i tie.Sed kiel vi eskapis? demandis la knabo.Sufie facile. Mi tenis mian buon fermita kaj

restis for de la friponoj, diris la kapro. Mi sciis kela soldatoj ne atentos maldikan oldan beston kia mi,ar al la okulo de fremdulo mi aspektas tutesenvalora. Se ili scius ke mi kapablas paroli, kaj kemia kapo enhavas pli da saeco ol cent iliaj proprajpensiloj, mi eble ne eskapus tiel facile.

Eble vi pravas, diris la knabo.


66/341

Rinkitinko en Oz

62

Mi supozas ke ili kaptis la oldulon? senzorgekomentis Bilbilo.Kiun oldulon?Rinkitinkon.Ho, ne! Lia Moto estas sur la fundo de la puto,

diris Ingo, kaj mi ne scias kiel reeligi lin.Do li restu tie, proponis la kapro.

Estus kruele. Mi certas, Bilbilo, ke vi amas labonan Reon, vian mastron, kaj ne intencas kiondiras viaj vortoj. Kune ni trovu ian metodon savipovran Reon Rinkitinkon. Li estas tre gaja kompano,kaj li havas koron ege afablan kaj molan.

Ho, nu; la oldulo ne estas tre malbona, ensume,

agnoskis Bilbilo, parolante per pli amika tono. Sedliaj ercaoj kaj dika rido ege enuigas min, kelkfoje.Princo Ingo nun rekuris al la puto, dum la kapro

sekvis pli nehaste.Jen Bilbilo! vokis la knabo al la Reo. ajnas

ke la malamikoj ne prenis lin.La malamikoj estis bonfortunaj, diris Rinkitinko.

Sed anka mi, ar eble la besto povos helpi min eli tiu truo. Se vi povos delasi nuron en la puton, miestas certa ke vi kaj Bilbilo, kuntirante, povos trenimin al la tersurfaco.


67/341


68/341

Rinkitinko en Oz

64

Estu pacienca kaj ni provos, respondis Ingokuraige, kaj li kuris seri nuregon inter la ruinaoj.Balda li trovis nuregon uzitan de la batalistoj kiamili faligis la turojn, kiun pro sia hasto ili forgesisforpreni, kaj iom malfacile li malligis la nodojn kajportis la nuregon al la buo de la puto.

Bilbilo jam kuigis sin por dormi kaj la rekantao

de gaja kanto sonis neklare el la puto, pruvante keRinkitinko pacience strebas distri sin.

Mi trovis nuregon! Ingo suben vokis al li; kajla knabo faris maon en unu finao de la nurego, trakiun la Reo metu siajn brakojn, kaj la alian finaonli metis sur la bobenon de la vino. Nun li vekis

Bilbilon kaj ligis la nuregon firme irka la ultrojnde la kapro.u vi estas preta? demandis la knabo, klinante

sin super la puto.Jes, respondis la Reo.Kaj mi ne, grumblis la kapro, ar mi ankora

ne finis mian dormon. Olda Rinki estos sufie sekuraen la puto is mi dormos unu-du horojn pli.

Sed estas malseke en la puto, protestis la knabo,kaj Reo Rinkitinko povos rematismii, tiel ke lidevos rajdi sur via dorso kien ajn li iros.


69/341


70/341

Rinkitinko en Oz

66

Tie? He-he-hik-kik-ik! Tute vere tie mi estis,ridis Rinkitinko. Tie en senluma truo, kie ne estislumo; tie en akvoplena puto, kie la malseko plenegemalsekigis minkik-ik-ik-ik!plen-plenege!

Kiel okazis? demandis Ingo.Mi fuadis de la malamikoj, klarigis la Reo,

kaj mi senzorge rigardis trans mian ultron sam-

tempe, por vidi u ili asas min. Do mi ne vidis laputon, sed pais en in kaj trovis min falanta al lafundo. Mi batis la akvon tre nete kaj komencis baraktipor deteni min de dronado, sed balda mi trovis kekiam mi staras sur miaj piedoj sur la fundo de laputo, ke mia mentono estas tuj super la akvo. Do mi

staris senmove kaj kriis ke oni helpu; sed neniu adismin.Se la batalistoj adus vin, diris Bilbilo, ili eltirus

vin kaj forportus vin por sklavigi vin. Vi devus laboripor vivi, kaj tio estus por vi novao.

Labori! kriis Rinkitinko. Mi labori? Hu, hu,hik-kik-ik! Absurde! Mi estas tro diketae dikaedikegami apena povas mari, kaj mi ne povusperlabori mian salon. Do min ojigas ke la malamikojne trovis min, Bilbilo. Kiom da aliaj personojeskapis?


71/341

apitro Kvar

67

Tion mi ne scias, respondis la knabo, ar miankora ne havis sufian tempon por viziti la aliajnpartojn de la insulo. Kiam vi estos ripozinta kajsatiginta vian rean apetiton, estos eble plej bone keni irkarigardu kaj vidu kion lasis al ni la telemajbatalistoj de Regoso kaj Koregoso.

Bonega ideo, deklaris Rinkitinko. Mi estas iom

febla pro mia longa enkarcerio en la puto, sed mipovos rajdi la dorson de Bilbilo kaj ni do plej bonetuj komencu. Adinte tion Bilbilo malafable rigardetis sian

mastron sed diris nenion, ar ja estis la tasko dela kapro porti Reon Rinkitinkon kien ajn li deziras

iri.Ili unue traseris la ruinaojn de la palaco, kaj kieiam estis la kuirejo ili trovis malgrandan kvanton damanaoj kiujn duone kais bloko da marmoro. Tionili zorge metis en sakon por gardi in por posta uzo,post kiam la malgranda dika Reo unue manis tiomda i kiom li volis. Tio pasigis iom longan tempon,ar Rinkitinko estis ege malsata kaj amis maninehaste. Fininte la manon li rajdsidis sur la dorsonde Bilbilo kaj komencis esplori la insulon, dumPrinco Ingo maris apud li.


72/341

Rinkitinko en Oz

68

Ili trovis ie ruinaojn kaj detruaojn. La domoj dela homoj estis senescepte pritelitaj kaj poste disbatitaja bruligitaj. E ne unu boato restis sur la bordo, nekestis unusola persono, viro a virino a infano,restanta sur la insulo, escepte de ili mem. La solajloantoj de Pingario nun konsistis el dika malgrandaReo, knabo kaj kapro.

E Rinkitinko, malgra sia gajkoreco, trovismalfacile ridi fronte al tiu ega katastrofo. E lakapro, kontra sia kutimo, detenis sin de malagrablajparoloj. Kaj rilate al la povra knabo kies hejmo nunestis dezerto, la larmoj ofte plenigis liajn okulojndum li rimarkis la ruinitecon de sia kare amata

insulo.Kiam, je la noktio, ili atingis la suban ekstremonde Pingario kaj trovis in same vaka kiel la cetero, lamalfelio de Ingo estis preska pli granda ol li povistoleri. io estis forprenita forde ligepatroj, hejmokaj landoen tiel malgranda tempopaso ke liaperplekso egalis lian malfelion.

ar neniu domo restis staranta, en kiu ili povosdormi, la tri vagantoj rampis sub la superpendantajnbranojn de kasiarbo kaj laeble komfortigis sin. Tiellacigitaj kaj elerpitaj estis ili de la maltrankvilo kaj


73/341


74/341

Rinkitinko en Oz

70

doloroj de la tago ke iliaj agrenoj balda fadis en lanebulojn de dormolando. Besto kaj Reo kaj knabokune dormis pace is ilin vekis la kantado de la birdojsalutantaj la krespuskon de nova tago.


75/341

71

La Tri Perloj

APITRO 5

Post kiam Reo Rinki-

tinko kaj Princo Ingobanis sin en la maro kajmanis simplan maten-manon, ili komencis

demandi al si kion ili povos fari por plibonigi sianstaton.

La povraj Gilgadanoj, diris Rinkitinko gaje, tremalverajne iam denove vidos sian Reon mem, armiaj boato kaj remistoj estas for kun io alia. Nifrontu la fakton ke ni estas enkarcerigitaj por la restode nia vivo sur i tiu insulo, kaj ke niaj vivoj estos


76/341

Rinkitinko en Oz

72

kurtaj krom se ni povos akiri pli da manaoj ol kiomestas en i tiu malgranda sako.Mi ne mortmalsatos, ar mi povas mani herbon,

komentis la kapro per plezuresprima tonoa tonotiel plezuresprima kiom Bilbilo povis fari.

Vere, tute vere, diris la Reo. Poste li aspektispensema dum momento kaj turninte sin al Ingo li

demandis: u vi opinias, Princo, ke se nepre necese,ni povos mani Bilbilon?

La kapro emis kaj riproe rigardis sian mastrondum li diris:

Monstro! u vi, vere, manus vian malnovanamikon kaj serviston?

Ne se mi povus eviti tion, Bilbilo, respondis laReo afable. Vi estus rimarkinde malmola manao,kaj miaj dentoj ne estas tiel fortikaj kiel antae.

Dum tiu konversacio okazis Ingo subite memorisla tri perlojn kiujn lia patro iam kais sub la kahelitanplankon de la bankedhalo. Sendube Reo Kitikutoestis tiel subite surprizita de la invadantoj ke li trovisnenian oportunon preni la perlojn, ar alie la ferocajbatalistoj estus venkitaj kaj forpelitaj el Pingario. Doili sendube plu estas en sia kaloko, kaj Ingo krediske ili montrios granda helpo por li kaj liaj


77/341


78/341

Rinkitinko en Oz

74

Farinte tion, la knabo traseris la ruinojn is li trovistabureton kaj fotelon kiuj ne estis rompitaj isneuzebleco. Iom da litkovraoj kaj matraso ankatroviis, do je la noktio la ambreto jam estis trekomforta.

La sekvan matenon, dum Rinkitinko ankoraprofunde dormis kaj Bilbilo okupadis sin per

manado de la roskovrita herbo kiu kreskis la labordo, Princo Ingo komencis traseri la falintajnamasojn da marmoro por trovi la lokon kie antaeestis la rea bankedhalo. Grimpinte trans la ruinojndum kelka tempo li atingis platan lokon kiun lirekonis, per la kahela planko kaj la rompitaj mebloj

dismetitaj, kiel la grandan halon kiun li seras. Seden la centro de la planko, rekte super la punkto kiekaiis la perloj, kuis pluraj grandaj kaj pezajmarmoraj blokoj, kiuj estis iritaj el la diserigitajmuroj.

Tiu misfortuna trovo dum kelka tempo sen-kuraigis la knabon, kiu komprenis kiom senhelpa liestas por forigi tiel vastajn obstaklojn; sed estis tielgrave akiri la perlojn ke li ne kurais cedi alsenesperio anta ol ia homa peno estos farita, doli sidigis sin por pripensi la aferon tre zorge.


79/341

apitro Kvin

75

Intertempe Rinkitinko ellitiis kaj maris sur lagazonon, kie li trovis Bilbilon kuanta kontente surla herbo.

Kie estas Ingo? demandis Rinkitinko, frotantesiajn okulojn per siaj fingrartikoj ar ilia vido estismalklarigita de tro da dormo.

Ne demandu min, diris la kapro, maante tre

kontente remaaon el dolaj herboj.Bilbilo, diris la Reo, karante apud la kapro kaj

apogante sian dikan mentonon per siaj manoj kajsiajn kubutojn per siaj genuoj, permesu ke mikonfidu al vi la fakton ke mi estas tedita kaj bezonasdistron. Mia bona amiko Kitikuto estas fortelita de

la barbaroj kaj prenita forde mi, do estas neniu kiupovas inteligente konversaciadi kun mi. Mi estas laReo kaj vi estas la kapro. Bonvolu rakonti al mi.

Ne, diris Bilbilo, sulkante la frunton, ar la vizaode kapro estas tre esprimkapabla.

Se vi rifuzos, mi estos e pli malfelia, kaj miscias ke via humoro estas tro dola por permesi tion.Rakontu al mi, Bilbilo.

La kapro rigardis lin kun malestima esprimo. Diris li:Oni supozus ke vi estas nur kvarjaraa, Rinki-

tinko! Sed jenmi obeos vian ordonon. Askultu


80/341

Rinkitinko en Oz

76

atente, kaj la rakonto eblos helpos vinkvankam midubas ke vi komprenos ian signifon.Mi estas certa ke la rakonto helpos min, deklaris

la Reo, kies okuloj scintiladis.Foje, komencis la kapro.Kiam, Bilbilo? demandis la Reo leere.Ne interrompu; estas malentile. Foje estis Reo

kun kavo en sia kapo, kie kutime oni havas cerbon,kaj

u la rakonto estas vera, Bilbilo?Kaj la Reo kun kava kapo povis babiladi vortojn,

kiuj ne havis sencon, kaj ridi sencerbe pro sensencaoj.Tiu parto de la rakonto estas sufie vera, Rinkitinko.

Do darigu la rakonton, dola Bilbilo. Tamenestas malfacile kredi ke Reo povus esti sencerbakrom se, kompreneble, li pruvus tion per la fakto keli posedas parolantan kapron.

Bilbilo gapis lin kolere dum plena minuto, silente.Post tio li darigis sian rakonton:

Tiu vakkapa viro estis akcidente Reo, ar linaskiis rea. Anka la reo estis vakkapa pro lasama akcidento, ar li naskiis sencerba.

Povrulo! komentis la Reo. u li posedisparolantan kapron?


81/341

apitro Kvin

77

Jes ja, respondis Bilbilo.Do li eraris, efektive, pro sia naskio mem. ik-ik-ik-ik, u, hu! ridis Rinkitinko, dum lia dika korposkuiis pro amuzio. Sed estas malfacile deteni sinde naskio; ne eblas protesti, u ne, Bilbilo?

Kiu do rakontas, mi volas scii, tre kolere diris lakapro.

Demandu al cerbohavulo, mia knabo; certe mimem ne povas respondi, respondis la Reo,ekridegante gaje denove.

Bilbilo surhufiis kaj formaris digne, lasanteRinkitinkon denove ridadi pro la amara mieno de lavizao de la besto.

Ho, Bilbilo, vi kazos mian morton iutagenepre vi kazos! anhelegis la Reo, elprenante sianpuntan potukon por vii siajn okulojn; ar, kiel ofte,li ridis is fluis larmoj.

Bilbilo estis profunde agrenita kaj rifuzis e turnisian kapon por rigardi sian mastron. Por eskapi deRinkitinko li vagis inter la ruinoj de la palaco, kie litrovis Princon Ingon.

Bonan matenon, Bilbilo, diris la knabo. Miplanis trovi vin, por konsulti vin pri grava afero. Sevi bonvolos reiri kun mi mi certas ke via bona


82/341

Rinkitinko en Oz

78

jukapablo estos granda helpo.La koleran kapron tre trankviligis la respektoplenatono per kiu la knabo parolis al li, sed li tuj demandis:

u vi anka konsultos tiun vakkapan Reon tie?Mi bedaras adi vin paroli pri via afabla mastro

tiel, diris la knabo serioze. iuj homoj meritasrespekton, ar ili estas la plej altaspecaj vivantoj, kaj

Reoj meritas pli da respekto ol aliaj, ar ili estaspostenigitaj regi multajn homojn.

Tamen, diris Bilbilo plene konvinkite, la kapode Rinkitinko estas certe sencerba.

Tion mi malvolonte kredus, insistis Ingo. Sediuokaze lia koro estas afabla kaj milda kaj tio estas

pli bona ol saeco. Li estas gaja malgra misfortunojkiuj plorigus aliulojn kaj li neniam diras malafablajnvortojn kiuj vundas la sentojn de liaj amikoj.

Tamen, grumblis Bilbilo, li estasNi forgesu ion escepte de lia bona naturo, kiu

metas novan koron en nin kiam ni malfelias,konsilis la knabo.

Sed li estasBonvolu veni kun mi, interrompis Ingo, ar la

afero pri kiu mi volas paroli estas tre grava.Bilbilo sekvis lin, kvankam la knabo ankora adis


83/341

apitro Kvin

79

la kapron murmuradi ke la Reo ne havas cerbon.Rinkitinko, vidante ilin eniri la ruinojn, anka sekvis,kaj atinginte ilin petis sian matenmanon.

Ingo malfermis la sakon da manaoj kaj dum likaj la Reo manis la knabo diris:

Se mi povus trovi metodon forpreni kelkajn el lablokoj de marmoro kiuj falis en la bankedhalon, mi

kredas ke mi povus trovi rimedon per kiu ni povuseskapi de i tiu senhava insulo.

Do, murmuris Rinkitinko, per buo plena, nimovu la blokojn de marmoro.

Sed kiel? demandis Princo Ingo. Ili estaspezegaj.

Ha, jes, kiel? respondis la Reo, macantekontente per siaj lipoj. Jen serioza demando. Sedmi scias! Ni vidu kion diras pri tio mia famapergameno. Li viis siajn fingrojn per tuko kaj poste,preninte la rulaon el poo interne de sia broditabluzo, li malrulis in kaj latlegis la isekvantajnvortojn: Neniam tretu sur la piedfingrojn de aliapersono.

La kapro elspiris brue kaj malestime tra sia nazo;Ingo silentis; la Reo rigardis de unu al la aliademandeme.


84/341

Rinkitinko en Oz

80

Jen precize la solvo! deklaris Rinkitinko.Tute certe, diris Bilbilo malestime, i informasnin precize kiel movi la blokojn de marmoro.

Ho, u? respondis la Reo, kaj post tio dummomento li frotis la supron de sia kalva kapoperplekse. La sekvan momenton li ekridis gajege. Lakapro rigardis Ingon kaj emis.

Kion mi diris al vi? demandis la besto. u mipravis a malpravis?

i tiu rulao, diris Rinkitinko, vere estasmajstroverko. ia konsilo ege valoras. Neniam tretusur la piedfingrojn de alia persono. Ni pripensu tion.La konkludo estas ke ni tretu sur niaj propraj

piedfingroj, kiuj doniis al ni tiucele. Tial, se mipaus sur la piedfingrojn de alia persono, mi estus laalia persono. Hu, hu, hu!la alia personohi, hi,hik-kik-ik! Amuze, u ne?

u mi ne diris komencis Bilbilo.Ne gravas kion vi diris, mia knabo, muis la

Reo. Neniu stultulo povus solvi tion tiel bele kielmi mem.

Ni ankora devas decidi kiel forpreni la blokojnde marmoro, sugestis Ingo maltrankvile.

Ligu nuregon al ili kaj tiru, diris Bilbilo. Ne


85/341

apitro Kvin

81

plu atentu Rinkitinkon, ar li ne estas pli saa ol lapersono kiu verkis tiun sencerban rulaon. Nuralportu nuregon, kaj ni ligos Rinkitinkon al unu iafinao kiel pezaon kaj mi helpos vin tiri.

Dankon, Bilbilo, respondis la knabo. Mialportos nuregon tuj.

Bilbilo trovis ke estas malfacile rampi trans la

ruinojn al la planko de la bankedhalo, sed malmultajnlokojn kapro ne povas atingi kiam i penas, do Bilbilofine sukcesis, kaj e dika malgranda Rinkitinko finepartoprenis kun ili, kvankam multe senspire.

Ingo ligis unu finaon de la nurego irka blokonde marmoro kaj poste faris maon alifinae por

irkairi la kapon de Bilbilo. Kiam io estis preta laknabo prenis la nuregon kaj helpis la kapron tiri;tamen, malgra sia penado, la giganta bloko nemoviis el sia loko. Vidante tion, Reo Rinkitinkoantaeniris kaj komencis helpi, kaj la pezo de liakorpo devigis la pezan marmoron gliti unu-dumetrojn for de sia kuejo.

Sed la laboro estis malfacila kaj ili iuj devis longeripozi anta ol entrepreni movi la sekvan blokon.

Agnosku, Bilbilo, diris la Reo, ke mi iom utilasen la mondo.


86/341

Rinkitinko en Oz

82

Via pezo multe helpis, agnoskis la kapro, sed sevia kapo estus tiel plena kiel via stomako la taskoestus e pli facila.

Kiam Ingo preparis ligi la nuregon duafoje li ojetrovis ke se ili movos unu plian blokon de marmoro

li povos malkovri la kahelon kun la sekreta risorto.Do la trio tiris per nova energio kaj ojige la blokomoviis kaj ruliis sur sian flankon, lasante Inganlibera depreni la trezoron laplae.


87/341

apitro Kvin

83

Sed la knabo tute ne intencis lasi Bilbilon kaj laReon partopreni en la sekreto de la reaj trezoroj dePingario; do, kvankam kaj la kapro kaj ia mastropostulis scii kial ili devis movi la marmorajn blokojnkaj kiel tio helpos, Ingo petis ilin atendi is la sekva

mateno, kiam li esperis kontentigi ilin ke ilia laboregone estis vana.

Malmulte fidante tiun promeson de nura knabo, lakapro grumblis kaj la Reo ridis; sed Ingo ne atentisiliajn mokojn kaj ekkomencis labori preparante


88/341


89/341

apitro Kvin

85

la aperturon. Imagu kiel la koro de la knabo bategispro ekscitio dum li malrapide puis sian manon enla kavaon kaj irkapalpis por trovi u la valoregajperloj ankora restas tie. Post momento liaj fingrojtuis la silkan sakon kaj, sen pazi por fermi la nion,li premis la trezoron kontra sian bruston kaj kurisen la lunlumon por ekzameni in. Atinginte

lumoplenan lokon li komencis malfermi la sakon, sedli rimarkis Bilbilon kuantan sur la apuda herbo. Do,tremante pro timo vidii, li kuris al alia loko, kajkiam li pazis li adis Rinkitinkon ronkadi vigle.Denove li fuis kaj sekvis vojeton al la marbordo, kieli karis sub dekliveto kaj komencis malfermi la

nurojn kiuj ligis la buon de la sako. Sed nun novatimo atakis lin.Se la perloj glitus de mia mano, li pensis, kaj

rulius en la akvon, mi eble perdus ilin por iam. Minepru trovu pli sendaneran lokon.

Tien kaj tien li vagis, ankora firme tenante lasilkan sakon per amba manoj, kaj fine li iris al laarbareto kaj grimpis en la altan arbon kie li estisfarinta siajn platformon kaj sidejon. Sed tie estis plenemallume, do li trovis ke necesos sidi pacience is lamateno anta ol li kuraos tui la perlojn. Dum tiuj


90/341

Rinkitinko en Oz

86

horoj da atendado li havis tempon por pripensado kajli riprois sin pro sia multa timo posedi la trezorojnde sia patro.

Tiuj perloj apartenas al nia familio jam degeneracioj, li pensis, tamen ankora neniu perdisilin. Se mi simple atente zorgos mi certe ne bezonostimi pri ilia sekureco.

Kiam tagiis kaj li povis klare vidi, Ingo malfermisla sakon kaj elprenis la Bluan Perlon. Ne eblis kealiaj vidos lin, do li uzis iom da tempo ekzamenantein mire, dirante al si: i tiu donos al mi forton.

Depreninte sian dekstran uon li metis la BluanPerlon en in, kaj puis in en la pintan

piedfingrejon. Post tio li iris pecon de sia potukokaj puis in en la uon por teni la perlon en tiuloko. La uoj de Ingo estis longaj kaj pintaj, samkieliuj uoj uzataj en Pingario, kaj la pintoj kurbiissupren, tiel ke estis granda vaka spaco preter la lokokiun atingis la piedfingroj de la knabo kiam la uoestis sur lia piedo.

Surmetinte la uon kaj liginte la laojn li malfermisla sakon kaj elprenis la Palruan Perlon. i tiuprotektos min kontra danero, diris Ingo, kajdepreninte la uon de sia maldekstra piedo li zorge


91/341


92/341


93/341

apitro Kvin

89

murmuris la voo, softa kaj nelata sed tute klara.Do mi agos la via konsilo, deklaris Ingo,parolante firme ar tiu promeso donis al li kuraon,kaj dum li forprenis la perlon de sia orelo i flustris:

Kiu estas saa kaj sentima, tiu nepre sukcesos.Remetinte la Blankan Perlon en la fundon de la

silka sako, Ingo ligis in sekure irka sian kolon kaj

butonumis sian talion super i por kai la trezoronde iuj rigardantaj okuloj. Post tio li nerapide grimpisde la arbo kaj reiris al la ambro kie ankora dormasReo Rinkitinko.

La kapro manetadis sur la herbo sed aspektismalafabla kaj kolerema. Kiam la knabo diris bonan

matenon, dum li pasis, Bilbilo faris tute nenianrespondon. Dum Ingo eniris la ambron la Reovekiis kaj demandis:

Kio estas tiu mistera sekreto via? Mi sonadis prii, kaj mi ankora ne reakiris mian spiradon post latiregado al tiuj pezaj blokoj. Diru al mi la sekreton.

Sekreto konigita ne plu estas sekreto, respondisIngo, ridante. Krome, temas pri familia sekreto, kiundecas ke mi gardu al mi mem. Sed mi povas diri alvi almena unu aferon: Ni foriros de la insulomorga matene.


94/341

Rinkitinko en Oz

90

La Reo aspektis perpleksa pro tiu deklaro.Mi ne estas kapabla naanto, diris li, kaj,kvankam mi estas sufie dika por flosi sur la surfacode la akvo, mi nur balancius kaj tute nenien atingus.

Ni ne naos, sed rajdos komforte en boato,promesis Ingo.

Ne estas boato sur i tiu insulo! deklaris Rinki-

tinko, rigardante la knabon miroplene.Vere, diris Ingo. Sed boato venos al ni matene.

Li parolis certecoplene, ar li plene fidis la promesonde la Blanka Perlo; sed Rinkitinko, kiu sciis nenionpri la tri eksterordinaraj juveloj, komencis timi ke lamalgranda Princo freneziis pro malfelio kaj mis-

fortuno.Pro tio la Reo ne plu demandis al la knabo sedprovis gajigi lin rakontante al li spritaojn. Li memridis pro iuj rakontetoj, la sia gaja maniero, kajIngo partoprenis libere en la ridado ar lian koronsenpezigis la espero savi siajn karajn gepatrojn. Nepost la atako al Pingario fare de la ferocaj batalistojla knabo estis tiel esperoplena kaj felia.

Dum Rinkitinko rajdis sur la dorso de Bilbilo, latrio trairis la insulon kaj trovis en la centra partokelkajn arbustojn kaj arbojn sur kiuj estis maturaj


95/341

apitro Kvin

91

fruktoj. Ili kolektis ilin libere, arescepte de la fiojkaptitaj de Ingoili estis ilia sola manao, kaj jumalpli ili havis, des pli ajnis grandii la apetito deRinktinko.

Mi neniam estas pli felia, diris li emante, olkiam mi manas.

irka la vesperio la ielo nubiis kaj balda

granda tormo ekfuriozis. Princo Ingo kaj Reo Rinki-tinko rifuis en la protektanta ambro kiun ili pretigiskaj tie Bilbilo anka kunestis. La kapron kaj la Reoniom enis la violenteco de la tormo, sed Ingon i neenis, ar lin plais tiu pruvo ke la Blanka Perlo estasfidinda.

Dum la tuta nokto la vento kriegis irka lainsulo; tondro ruliis, fulmo ekbrilis kaj pluvo torentefalis. Sed jam je la matenio la tormo esis kaj kiamla suno leviis neniu spuro de la tempesto restisescepte de kelkaj falintaj arboj.


96/341

92

La Magia Boato

APITRO 6

Princo Ingo ellitiis kun

la suno kaj, akompanatede Bilbilo, li komencismaradi la la bordosere al la boato kiun la

Blanka Perlo promesis al li. E ne dum momento lidubis ke li trovos in kaj anta ol li longe maris liaokulo ekvidis nigran objekton e la akvorando.

Jen la boato, Bilbilo! li kriis oje, kaj kurinte ali li trovis ke efektive i ja estas granda spacoplenaboato. Kvankam drivinte sur la plaon, i estisperfekte bonstata kaj neniel suferis pro la tormo.


97/341

apitro Ses

93

Ingo staris dum kelkaj momentoj gapante labelan veturilon kaj demandante al si el kie i povusesti veninta. Certe i estis malsimila al iu boatokiun is tiam li vidis. Ekstere i estis pentrita brilenigra, tute sen alia kolorao; sed la tuta interno dela boato estis tegita per pura arento, polurita tielforte ke la surfaco similis spegulon kaj brilegis pro

la sunradioj. La egoj havis sur si blankajn kusenojnkaj la kusenoj estis belege broditaj per oraj fadenoj.e unu ekstremo, sub la lara benko, estismalgranda barelo kun arentaj ringoj, kiun la knabotrovis plena de frea dola akvo. Granda kesto elsandalligno, ligita kaj ornamita per arento, staris

en la alia ekstremo de la boato. Ingo levis lakovrilon kaj trovis la keston plena de marbiskvitoj,kukoj, viando en ladskatoletoj, kaj maturajsukoplenaj melonoj; sufiaj bonsanigaj manaoj pornutri la grupon dum longa tempo.

Kuante sur la fundo de la boato estis du brilantajremiloj, kaj supre, sed nun retrorulita, estis baldakenoel arenta tofo por deteni la varmegon de la suno.

Ne mirigas ke la knabo ojegis pro la alveno detiu bela boato; sed pripensinte li timis ke i estos trogranda por ke li povu remi in longan distancon.


98/341

Rinkitinko en Oz

94

Krom se, vere, la Blua Perlo donos al li nekutimanforton.Dum li konsideris tiun aferon, Reo Rinkitinko

venis anaspaante al li kaj diris:Nu, nu, nu, mia Princo, viaj vortoj plenumiis!

Jen la boato, tute certe, sed kiel i venis i tienkajkiel vi sciis ke i venos al niestas enigmo kiun mi

ne povas solvi. Mi ne dubas nian bonfortunon, tamen,kaj mia koro bobeladas pro ojo, ar en i tiu boatomi reiros tuj al mia Urbo Gilgado, de kiu mi restasjam multe tro longe for.

Mi ne deziras iri al Gilgado, diris Ingo.Domae, mia amiko, ar vi estus tre bonvena. Sed

vi povos resti sur i tiu insulo, se vi deziras, pludirisRinkitinko, kaj reirinte hejmen mi sendos kelkajnmiajn regatojn savi vin.

La boato estas mia, Via Moto, diris Ingotrankvile.

Eble, eble, estis la senzorga respondo, sed miestas la Reo de grava lando, kaj vi estas knabaPrinco sen menciinda regno. Sekve, ar mi estas pligrava ol vi, estas juste kaj dece ke mi prenos vianboaton kaj reiros per i al mia propra lando.

Mi bedaras malsamopinii ol Via Moto, diris


99/341

apitro Ses

95

Ingo, sed anstata iri al Gilgado mi opinias ke pligravas ke ni iru al la insuloj Regoso kaj Koregoso.He? Kio? kriis la mirigita Reo. Al Regoso kaj

Koregoso! Por farii sklavoj de la barbaroj, same kiella Reo via patro? Ne, ne, mia knabo! Via OnjoRinki eble havas vakan pensilon, kiel pretendasBilbilo, sed li estas multe tro saa por meti sian

kapon en buon de leono. Ne amuzas esti sklavo.La popolo de Regoso kaj Koregoso ne sklavigos

nin, deklaris Ingo. Male, mia intenco estas liberigimiajn karajn gepatrojn, anka mian tutan popolon,kaj revenigi ilin al Pingario.

ik-ik-ik-ik-ik! Tre komike! ridis Rinkitinko,

palpebrumante al la kapro, kiu sulkis la fruntonresponde. Via adaco senspirigas min, Ingo, sed laaventuro estas tamen arma, mi devas agnoski. Se mine estus tiel dika, mi tuj konsentus al via plano, kajverajne povus konkeri tiun amason da ferocajbatalistoj tute sen helpotute senu ne, Bilbilo?Sed malfeliigas min diri ke mi ja estas dika, kaj nevere batalpreta. Kaj rilate al via intenco fari kion, lamia agnosko, mi mem ne povas fari, Ingo, nu mitimas ke vi forgesas ke vi estas nur knabo, efektiveiom malgranda knabo.


100/341

Rinkitinko en Oz

96

Ne, mi ne forgesas tion, estis la respondo de Ingo.Do bonvolu pripensi ke vi kaj mi kaj Bilbilo estasne sufie fortaj, kiel armeo, por konkeri potencannacion de spertaj militistoj. Ni povus provi,kompreneble, sed vi estas tro juna por morto, kaj miestas tro maljuna. Venu kun mi al mia Urbo Gilgad, kievi estos multe honoratos. Mi derigos ke miaj profesoroj

instruu al vi bonan konduton. Nu kion vi diras?Ingo iom perpleksis pri kiel respondi al tiuj

argumentoj, ar li sciis ke Reo Rinkitinko kredas ilinsaaj; do, post iom da pensado, li diris:

Mi faros interkonsenton kun Via Moto, ar mine deziras ke manku en mi respekto pri tiel inda

persono kaj grava Reo kiel vi. i tiu boato estas mia,kiel mi diris, kaj dum la foresto de mia patro vifariis mia gasto; tial mi pretendas ke mi meritas iomda konsidero, same kial vi.

Tute sendube, akordis Rinkitinko. Kiuninterakordon vi proponas, Ingo?

Ni amba eniru la boaton, kaj vi unue provosremi nin al Gilgado. Se vi sukcesos, mi volonteakompanos vin; sed se vi malsukcesos, mi remos laboaton al Regoso, kaj vi devos veni kun mi sen pliaprotesto.


101/341

apitro Ses

97

Justa kaj inda interkonsento! kriis la Reo, multeplaite. Tamen, kvankam mi estas heroeca persono,mi ne antavidas ui remi tiel grandan boaton latutan vojon al Gilgado. Sed mi faros mian plejeblonkaj akceptos la rezulton.

Tiel pace decidinte la aferon, ili preparis enboatii.Plia provizo da fruktoj estis metita en la boaton kaj

Ingo anka rastis kvanton da bongustegaj ostroj kiajabundas sur la bordo de Pingario sed kiujn li is nunne povis atingi pro manko de boato. Tion li faris lasugesto de la iam malsata Rinkitinko, kaj kiam la el-havaj ostroj estis jam metitaj malanta la akvobarelonkaj abunda kvanto da herbo estis enboatigita por

Bilbilo, ili decidis ke ili pretas komenci sian vojaon.Montriis tute ne facila tasko enboatigi Bilbilon,ar li estis rimarkinde mallerta kapro kaj unufoje,kiam Rinkitinko puis lin, li falis en la akvon kajpreska dronis anta ol ili povis elakvigi lin. Sed tutene trafis ilin la penso postlasi la kuriozan beston. Liaparolkapablo preska homigis lin la la vidpunkto dela knabo, kaj la dika Reo tiom kutimis al siamalafabla kompano ke nenio instigus lin apartii deli. Fine Bilbilo falis sternite en la fundon de la boato,kaj Ingo helpis lin movii al la antaa parto, kie estis


102/341

Rinkitinko en Oz

98

sufia spaco por ke li kuu tie.Rinkitinko nun prenis lokon en la arente tegitaveturilo kaj la knabo venis la lasta, forpuante la boatondum li enboaten saltis, tiel ke i flosis libere sur la akvo.

Nu, nun ni iras al Gilgado! kriis la Reo,prenante la remilojn kaj metante ilin en la ingojn.Post tio li komencis remi laeble plej forte, samtempe

kantante kuriozan kanton kies vortoj diris:

Voj al Gilgad, bela padPor dika Reo kaj knabo brava,Por kolera kapromalseka aproKaj arenta ip kun ligna rip.

Kun koro gaja, animo ravaNi rapidas al bela Gilgad!

Ne, Rinkitinko; bonvolu, ne! Tio marmalsanigasmin, grumblis Bilbilo.

Rinkitinko esis remi, ar jam li estis senspira kajlia ronda vizao estis kovrita de grandaj gutoj davito. Kaj kiam li rigardis trans sian ultron li trovisagrenate ke la boato apena estas movinta sin etridek centimetrojn for de sia antaa pozicio.

Ingo diris nenion kaj ajnigis ne rimarki la mal-


103/341

apitro Ses

99

sukceson de la Reo. Do nun Rinkitinko, kun aspektode seriozeco sur sia dika rua vizao, deprenis sianpurpuran robon kaj suprenrulis la manikojn de siatuniko kaj denove provis.

Tamen li ne sukcesis pli ol antae kaj adinteBilbilon fari rakan ridon kaj vidinte rideton sur lavizao de la knaba Princo, Rinkitinko subite faligis la

remilojn kaj komencis krii ride pro sia propramalsukceso. Viante sian brovon per flava silkapotuko li kantis gajvoe:

Velista bravo, kapa kavoLa boaton mi ne povas remi.

Do mi agnoskas: prave mokasMin la senutila kapro.

Bonvolu ellasi min el viaj versoj, diris Bilbilospiregante pro kolero.

Kiam mi ridindigas min, Bilbilo, mi fariaskapro, respondis Rinkitinko.

Neniel, insistis Bilbilo. Nenio povus fari el vianon de mia supera raso.

Supera? Nu, Bilbilo, kapro estas nur besto, sedmi estas Reo!


104/341

Rinkitinko en Oz

100

Mi pretendas ke supera estas inteligento, diris lakapro.Rinkitinko tute ne atentis tiun komenton, sed

turninte sin al Ingo li diris:Plejbone ni reiru al la bordo, ar la boato estas

tro peza por esti remita al Gilgado a iu alia loko.Efektive, estos malfacile por ni reatingi la teron.

Mi prenu la remilojn, sugestis Ingo. Ne forgesunian interakordon.

Tute ne, respondis Rinkitinko. Se vi povos remi


105/341

apitro Ses

101

nin al Regoso, a al iu alia loko, mi senproteste iroskun vi.Do la Reo prenis la lokon de Ingo en la malantao

de la boato kaj la knabo prenis la remilojn kajkomencis remi. Kaj nun, mirigante Rinkitinkonkaj

e Ingonla remiloj fariis senpezaj kiel plumoj tujkiam la Princo ekprenis ilin. Tujtuje la boato komencisglisadi rapide tra la akvo kaj, vidante tion, la knaboturnis la pruon cele la nordon. Li ne sciis precize kiesituas Regoso kaj Koregoso, sed li ja sciis ke la insuloj


106/341

Rinkitinko en Oz

102

situas norde de Pingario, do li decidis fidi ke labonanco kaj la gvido fare de la perloj portos ilin tien.Iom post iom la Insulo Pingario fariis malgranda

en ilia vidpovo dum la boato rapidis antaen, is jela fino de horo ili tute ne plu povis vidi in kaj ilinirkais la purpura akvo de la Nonesta Oceano.

Princo Ingo ne laciis pro la tasko remadi; efektive,

tute ne ajnis al li esti laboro. Unufoje li esis sufielonge por meti la stangojn de la baldakeno en la truojnfaritajn por ili, en la randojn de la boato, kaj poretendi la arentan baldakenon super la stangojn, arRinkitinko plendis pro la varmego de la suno. Sed labaldakeno detenis la varmegajn radiojn kaj kazis ke

la interno de la boato estu plae frideta.Jen glora veturo! kriis Rinkitinko, dum li kuiisen la ombro. Mi trovas granda senario nianforeston de tiu morna insulo Pingario.

Eble dum mallonga tempo estos senario, dirisBilbilo, sed vi iras al la lando de viaj malamikoj,kiuj verajne pikos vian tutan dikan korpon per lancojkaj sagoj.

Ho, mi esperas ke ne! kriis Ingo, kiun mal-feliigis tiun penso.

Ne gravas, diris la Reo trankvile, oni povas


107/341

apitro Ses

103

morti nur unufoje, memoru, kaj kiam la malamikojmortigos min mi petos anka mortigi Bilbilon, tiel keni restos kunaj en la morto kiel en la vivo.

Ili eble estos kanibaloj; tiuokaze, ili rostos kajmanos nin, sugestis Bilbilo, kiu volis timigi sianmastron.

Kiu scias? respondis Rinkitinko, timtreme. Sed

gajiu, Bilbilo; eble ili ja ne mortigos nin, eble e nekaptos nin; do ni ne anticipu niajn problemojn. Nemienu tiel kolere, mia sprita kvarpiedulo, kaj mikantos por distri vin.

Via kanto e pli profunde kolerigus min,grumblis la kapro.

Tute neeble, kara Bilbilo. Vi ne povus esti plimalafabla e se vi strebus. Do jen fama kanto por vi.Dum la knabo plu remadis senpaze kaj la boato

rapidis trans la akvon, la gaja Reo, kiu neniam povisesti malgaja a serioza dum multaj sinsekvaj minutoj,malantaen klinis sin sur siajn broditajn kusenojn kajkantis tion:

Gaja knabino sur la marKantu tu-ral-u-ral-i-do!

Sidis sur genuo de l ipcar


108/341

Rinkitinko en Oz

104

Sero perokula ia farTamen min ne vidis tie, arKantu tu-ral-u-ral-i-do!

u plaas al vi tio, Bilbilo?Al mi i ne plaas, plendis la kapro. i

memorigas min pri la aligatoro kiu provis fajfi.

u li sukcesis, Bilbilo? demandis la Reo.Li fajfis egale bone kiel vi kantas.Ha, ha, ha, ha, hik, kik, ik! ridis la Reo. Do

sendube li belege fajfis, u ne, mia amiko?Mi ne estas via amiko, respondis la kapro,

skuante siajn orelojn malafable.Tamen mi estas via amiko, estis la gaja respondo

de la Reo, kaj por pruvi tion mi kantos al vi plianverson.

Ne, mi petegas!Sed la Reo kantis tion:

La vento blovis ian uon

Kantu tu-ral-u-ral-i-do!La u altflugis en la bluonKnabino perdis la uduon;Ne povis sekvi post la pruon

Kantu tu-ral-u-ral-i-do!


109/341

apitro Ses

105

u ne dola kanto, mia bela kapro?u dola, vi demandas? koleris Bilbilo. Miopinias in egale dola kiel manao el mustardo kajvinagro.

Sed ne tiel dola kiel via humoro, mi agnoskas.Ha, Bilbilo, via humoro hontigus e mielon.

Ne kverelu, mi petegas, pledis Ingo. u ni ne

jam sufie malojas?Sed i tiu kverelo estas gaja, diris la Reo, kaj

tiel Bilbilo kaj mi ofte amuzas nin. Askultu nun laplej lastan verson:

Knabino perdis uon, ploris

Kantu tu-ral-u-ral-i-do!Kapitanon novedzin amorisKaj mani l larmojn i fervorisKaj honton de l knabin i voris

Kantu tu-ral-u-ral-i-do!

E pli ae! grumblis Bilbilo, tre malestime. Minplezurigas ke tiu estis la lasta verso, ar plia versotiuspeca eble svenigus min.

Mi timas ke via orelo ne komprenas muzikon,diris la Reo.


110/341


111/341


112/341


113/341

apitro Ses

107

Mi neniam provis, estis la respondo. Kiamminacis danero mi iam trovis ke estas pli facileforkuri ol fronti la malamikojn.

Sed u vipovus batali? demandis la knabo.Mi eble provus, se ne estus oportuno eskapi per

forkurado. u vi havas tagan armilon per kiu mibatalus?

Mi havas nenian armilon, agnoskis Ingo.Do ni uzu argumentojn kaj persvadon anstata

batali. Ekzemple, se ni povus persvadi la batalistojnde Regoso kuii, por ke mi tretu sur ilin, ilidispremius facile.

Princo Ingo ne anticipis subtenon de la Reo, do

lin ne senkuraigis tiu respondo. Efektive, li pensis,venko per batalo estus tute neebla, tamen la BlankaPerlo ja ne konsilus ke li iru al Regoso kaj Koregosose la misio estus senespera. ajnis al li, post pliapripenso, ke li devos fidi la cirkonstancojn por decidisiajn agojn kiam li atingos la insulojn de la barbaroj.

Jam Ingo sentis plenan fidon al la Magiaj Perloj.La Blanka Perlo ja donis al li la boaton, kaj la BluaPerlo donis al li la forton por remi in. Li kredis kela Palrua Perlo protektos lin kontra ia eventualadanero; do li maltrankvilis ne pri si sed pri siaj


114/341


115/341

109

La emelaj Insuloj

APITRO 7

La Insulo Regoso estis

dek kvin kilometrojnlara kaj sesdek kvinlonga kaj in regisgranda kaj potenca Reo

nomata Goso. Proksime al la bordoj estis verdaj kajfekundaj kampoj, sed malpli proksimaj al la maroestis krutaj montetoj kaj montoj, tiel rokoplenaj kenenio povis kreski tie. Sed en tiuj montoj estis minojde oro kaj arento, kiujn devis fosi la sklavoj de laReo, fermite en obskuraj subteraj koridoroj tiucelaj.Dum la paso de tempo la sklavoj fosis gigantajn


116/341

Rinkitinko en Oz

110

kavernojn en kiuj ili lois kaj dormis, kaj neniamvidis la taglumon. Kruelaj mastroj kun vipoj starissuper tiuj povruloj, kiujn kaptis en multaj landoj laatakogrupoj de Reo Goso, kaj la mastroj tute volontevipis la sklavojn se ili pazis e momente dum sialaborado.

Inter la verdaj bordoj kaj la montoj estis arbaroj

da densaj interplektitaj arboj, inter kiuj oni tranisnelarajn padojn kondukantajn al la minkavoj. Surla ebenaj verdaj kampoj, ne distance de la oceano,la granda Urbo Regoso estis konstruita, en kiusituis la palaco de la Reo. Tiun urbon lois milojda ferocaj batalistoj de Goso, kiuj ofte eniris siajn

boatojn kaj etendis sin trans la maron al lanajbaraj insuloj por konkeri kaj rabi, kiel ePingario. Kiam ili ne estis for pro iu el tiujekspedicioj, en la Urbo Regoso ili svarmis kaj laurbo tiel fariis danera loko por iu ajn pacemapersono, ar la batalistoj estis egale senleaj kielilia Reo.

La Insulo Koregoso situis proksime al la InsuloRegoso; tiel proksime, efektive, ke oni povus etitonon de unu bordo al la alia. Sed Koregoso estisnur duone tiel granda kiel Regoso kaj anstata esti


117/341

apitro Sep

111

montoplena i estis ria kaj plaa lando, kovratade kampoj da greno. La kampoj de Koregosoprovizis manaojn por la batalistoj kaj civitanoj deamba landoj, dum la minoj de Regoso riigis iliniujn.

Koregoson regis Reino Koro, kiu estis edzino deReo Goso; sed tiel severa kaj kruela estis la naturo

de tiu Reino ke la popolo ne povis decidi kiun el laregantoj ili plej timis.

Reino Koro lois en sia propra Urbo Koregoso,kiu situis sur tiu flanko de la insulo kiu frontisRegoson, kaj iaj sklavoj, plejparte virinoj, devis

Baum, L.frank - Rinkitinko en Oz

Documents

Transcript of Baum, L.frank - Rinkitinko en Oz