Batuan ang padihut nga pribatisasyon nga labi ginaduso ... · P8,778 kada bulan para sa pamilya nga...

12
Sa subong nga Isyu Editoryal: Batuan ang padihut nga pribatisasyon nga labi ginaduso sg rehimeng US-Aquino kag APEC!. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .p.1 Nagalubha nga krisis sa ekonomya kag pulitika Basehan sg pagbato sg pumuluyo . . . . . . . . . . . . .p.3 Mga taktikal nga opensiba sg NPA sa Panay . . . p. 6 Protesta batuk sa pagdungka kag pagtenir sg barko sg US sa Roxas City . . . . . . . . . . . . . . ..p. 8 Pagpaniplang sg NCIP-NIA, Ginkundenar sang mga Tumanduk . . . . . . . . . . . . p. 9 Pangurakot sa pagpanagtag ESA . . . . . . . . . . . . . p.10 Pag-aresto kay Concha Araneta, Ginkundenar sang NDFP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .p.12 .. Tuig 38, Numero 7 Agosto 2015 Editoryal Batuan ang padihut nga pribatisasyon nga labi ginaduso sang rehimeng US-Aquino kag APEC! abi pa gid nga ginaduso sang rehimeng US- Aquino ang pribatisasyon nga polisiya sa tunga sang neoliberal nga opensiba subong sang APEC (Asia Pacific Economic Cooperation). Sunod- sunod na nga miting ang nahiwat sa Boracay kag Iloilo City sang mga delegasyon sang APEC. May natalana pa nga mga miting sa masunod nga bulan sang Septyembre sa Iloilo City. Ang neoliberal nga polisiya sang gubyerno sa pribatisasyon amo ang padayon nga pagpasiguro nga ang mga dalagku nga kapitalista ukon imbestor ang magganansya sa paghimulos sa mga pumuluyo sa padihut sang pribatisasyon ukon PPP (public-private partnership). Ang PPP sang rehimen gin-gastuhan sang P57.2 bilyones sa subong nga pungsodnon nga badyet. Ano pa man nga pagpanami-nami sang istorya nga “para sa kauswagan sang tanan” ang mga plano sang APEC nagatuyo sa pagpaigting sang pagpang- himulos sa pumuluyo sa kamot sang mga kapitalista. Ang papel sang gubyerno sa pagpasiguro sini makita sa pagdoble asta pagtriple nga pagdaku sang manggad sang mga kumprador burgesya nga kabarkada ni Pnoy. Halimbawa, nagdugang ang manggad sang Pamilya Sy (tag-iya sang mga SM City) sang P407.01 bilyunes halin sa P225.55 bilyunes sang 2010 pakadto sa P632.56 bilyunes sang 2015. Sa sulod man sang lima ka tuig nga paghari ni PNoy, nagdugang sang P150.39 bilyunes ang manggad sang pamilya David Consunji, tag-iya sang minahan sang karbon sa Semirara, Antique. Sa Panay, makita ang programa nga PPP kag pribatisasyon sa ginaplano nga paghatag sa SM Development Corporation ni Henry Sy sa pagpakay-o sang sentral nga merkado publiko sang Iloilo City nga sa idalum sang Central Business Revilatalization Project sang syudad sang Iloilo. Ini L

Transcript of Batuan ang padihut nga pribatisasyon nga labi ginaduso ... · P8,778 kada bulan para sa pamilya nga...

Page 1: Batuan ang padihut nga pribatisasyon nga labi ginaduso ... · P8,778 kada bulan para sa pamilya nga may lima-ka-tawo. Katumbas ini sa P58, kada tawo sa tagsa ka adlaw! Suno sa IBON

Sa subong nga Isyu

Editoryal: Batuan ang padihut nga pribatisasyon nga labi ginaduso sg rehimeng US-Aquino kag APEC!. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .p.1

Nagalubha nga krisis sa ekonomya kag pulitika Basehan sg pagbato sg pumuluyo . . . . . . . . . . . . .p.3

Mga taktikal nga opensiba sg NPA sa Panay . . . p. 6

Protesta batuk sa pagdungka kag pagtenir sg barko sg US sa Roxas City . . . . . . . . . . . . . . ..p. 8

Pagpaniplang sg NCIP-NIA, Ginkundenar sang mga Tumanduk . . . . . . . . . . . . p. 9

Pangurakot sa pagpanagtag ESA . . . . . . . . . . . . . p.10

Pag-aresto kay Concha Araneta, Ginkundenar sang NDFP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .p.12 ..

Tuig 38, Numero 7 Agosto 2015

Editoryal

Batuan ang padihut nga pribatisasyon nga labi ginaduso sang rehimeng US-Aquino kag APEC!

abi pa gid nga ginaduso sang rehimeng US-

Aquino ang pribatisasyon nga polisiya sa tunga

sang neoliberal nga opensiba subong sang

APEC (Asia Pacific Economic Cooperation). Sunod-

sunod na nga miting ang nahiwat sa Boracay kag

Iloilo City sang mga delegasyon sang APEC. May

natalana pa nga mga miting sa masunod nga bulan

sang Septyembre sa Iloilo City.

Ang neoliberal nga polisiya sang gubyerno sa

pribatisasyon amo ang padayon nga pagpasiguro nga

ang mga dalagku nga kapitalista ukon imbestor ang

magganansya sa paghimulos sa mga pumuluyo sa

padihut sang pribatisasyon ukon PPP (public-private

partnership). Ang PPP sang rehimen gin-gastuhan

sang P57.2 bilyones sa subong nga pungsodnon nga

badyet.

Ano pa man nga pagpanami-nami sang istorya

nga “para sa kauswagan sang tanan” ang mga plano

sang APEC nagatuyo sa pagpaigting sang pagpang-

himulos sa pumuluyo sa kamot sang mga kapitalista. Ang papel sang gubyerno sa pagpasiguro sini makita

sa pagdoble asta pagtriple nga pagdaku sang manggad

sang mga kumprador burgesya nga kabarkada ni

Pnoy.

Halimbawa, nagdugang ang manggad sang

Pamilya Sy (tag-iya sang mga SM City) sang

P407.01 bilyunes halin sa P225.55 bilyunes sang

2010 pakadto sa P632.56 bilyunes sang 2015. Sa

sulod man sang lima ka tuig nga paghari ni PNoy,

nagdugang sang P150.39 bilyunes ang manggad

sang pamilya David Consunji, tag-iya sang minahan

sang karbon sa Semirara, Antique.

Sa Panay, makita ang programa nga PPP kag

pribatisasyon sa ginaplano nga paghatag sa SM

Development Corporation ni Henry Sy sa

pagpakay-o sang sentral nga merkado publiko sang

Iloilo City nga sa idalum sang Central Business

Revilatalization Project sang syudad sang Iloilo. Ini

L

Page 2: Batuan ang padihut nga pribatisasyon nga labi ginaduso ... · P8,778 kada bulan para sa pamilya nga may lima-ka-tawo. Katumbas ini sa P58, kada tawo sa tagsa ka adlaw! Suno sa IBON

2 Daba-Daba, Agosto 2015 man ang ginaplano sa merkado publiko sa Estancia

paagi sa kumpanya sang Gaisano kag nakaalinyar sa

mga plano pangturismo sa isla sang Sicogon paagi sa

Ayala Lands, Inc.

Pribatisasyon man ang Guimaras-Iloilo Ferry

Terminal nga ginapatukod paagi sa kumpanyang

Double Dragon ni Edgar Sia. Nagalarga naman ang

lubos nga pribatisasyon sang MIWD (Metro-Iloilo

Water District) nga gina-entrahan na ang pagsuplay

sang tubig paagi sa mga kapitalista

nga sanday Florete nga tag-iya sang

Flo-Water kag Villar nga tag-iya sang

Prime Water Ventures. Sa indi

magdugay, entrahan na nila pati ang

distribusyon sa sa mga konsumedor

sa Iloilo City kag sa 11 ka mga

munisipalidad nga magaresulta sang

pagtaas sang balayran sa tubig.

Bisan ang mga pangpubliko

nga ospital sang Western Visayas

Medical Center ginapribatisa man

paagi sa padihut nga “korpora-

tisasyon” kag “rationalisasyon”

naman sang National Food Authority

(NFA). Pribatisasyon man ang plano

nga pagpalapad pa sang erport sa

Cabatuan, Iloilo kag ang pagtukod sang Jalaur

megadam sa Calinog, Iloilo.

Pag-abandonar sang gubyerno sa serbisyo sosyal

kag labi nga pagkamusdok sang mga imol sa

pagpanghimulos sang dalagku nga kapitalista

Maathag nga sa pribatisasyon, ginaabandonar

sang gubyerno ang obligasyon sini sa pumuluyo nga

sabton ang serbisyo sosyal. Ini pareho sa pagpatikang

sang merkado publiko, serbisyo sa transportasyon,

subong man ang suplay kag distribusyon sang tubig.

Gani, sa pribatisasyon, ginabutang sang rehimen ang

mga pumuluyo nga pugaon sang mga kapitalista sang

ganansya paagi sa pagsukot sang mas mataas nga

balayran sa serbisyo kag labi nga mag-antus sa mas

malubha nga kaimulon.

Sala ang ginapalapta sang rehimen nga

kinahanglan magkig-partner ang gubyerno sa mga

kapitalista ukon pribado nga sektor, bangud wala ini

sang kwarta. Ang matuod amo nga bayran pa gani

sang gubyerno ang pagganansya ang mga imbestor

kon nagapamyerdi ini sa ila PPP. Ini ang probisyon

sang regulatory risk guarantee nga sabton sang

gubyerno pagganansya sang pribado nga imbestor sa

PPP nga kontrata. Kon indi masiguro sang kapitalista

ang ila ganansya, indi man ini gani makig-partner sa

gubyerno.

Ang pribatisasyon magadul-ong lang sa labi

nga pagdalom kag paglapnag sang kaimulon sa

pungsod. Pero kon si PNoy lang ang pamatian,

nabuhinan naman gani kuno ang kaimulon kag nag-

asenso na ang kabuhian sang mga Pilipino, sandig sa

deklarasyon sini sa nagligad nga SONA.

Apang indi ini matuod. Si PNoy indi maka-

intyendi sang “tigkriwi” nga ginabatyag sang kadam-

an indi lang subong nga binulan kundi bug-os na nga

tuig nga kapigaduhon. Bisan ang NSCB (National

Statistics Coordination Board) nagapakita nga 26

porsyento sang populasyon ang imol. Base pa ini sa

ginpanubuan nga talaksan sa linya sang kaimulon nga

P8,778 kada bulan para sa pamilya nga may lima-ka-

tawo. Katumbas ini sa P58, kada tawo sa tagsa ka

adlaw!

Suno sa IBON Philippines, isa ka indepen-

dyente nga tagpanalawsaw, kon pataason sa P125

kada tawo kada adlaw ang linya sang kaimulon,

magaabot sa 66 porsyento sang populasyon ukon mga

66 milyon ka Pilipino ang imol. Bisan pa man, indi

makaigo ang P125 kada adlaw. Kinahanglan subong

ang P1,088 nga inkam sa tagsa ka pamilya ukon P181

kada tao.

Gani sa aktwal, masobra 70 porsyento ang

imol nga pamilyang Pilipino. Wala ini nalubad sang

“4Ps” ukon programa nga Conditional Cast Transfer

(CCT) kag sang nauna nga mga pagpatuman sang mga

neoliberal nga polisiya sa “liberalisasyon”, “dere-

gulasyon” kag “pribatisasyon”.

Page 3: Batuan ang padihut nga pribatisasyon nga labi ginaduso ... · P8,778 kada bulan para sa pamilya nga may lima-ka-tawo. Katumbas ini sa P58, kada tawo sa tagsa ka adlaw! Suno sa IBON

3 Daba-Daba, Agosto 2015 Labi nga pabaskugon ang pagbato sa tunga sang

neoliberal nga opensiba sang APEC

Sa tunga subong sang neoliberal nga opensiba

sang APEC kag pagduso sang pribatisasyon, nag-

organisa ang mga pumuluyo sang isa ka koalisyon

kontra-pribatisasyon diri sa Panay. Ang grupo nga

People’s Alliance Against Privatization, nagpaggwa

sang ila pusisyon nga nagapamatuk sa pribatisasyon

sang mayor nga mga inprastruktura sang gubyerno

kag sa mga serbisyo.

Ining masangkad nga koalisyon ginaupdan

man sang mga personahe kag empleyado sang mga

ahensya sang gubyerno pareho sang NFA, DOLE,

DAR, mga manugbaligya sa sentral market, mga

relihiyuso, mga konsumidor sa syudad sang Iloilo kag

Guimaras, kag sang iban mga demokratiko kag

progresibo nga sektor kag grupo pareho sang Bayan-

Panay.

Antes pa man sini, maigting na nga ginabu-

yagyag kag ginpamatukan sang mga pumuluyo ang

padihut nga pribatisasyon kag ginprotestahan ang

miting sang APEC sa Boracay, Aklan kag sa Iloilo

City sadtong Mayo kag Hulyo. Dungan ini sa iban pa

nga demanda sang mga pumuluyo sa adlaw sang mga

mamumugon, pagkadto ni PNoy sa Iloilo, kag pag-

hiwat sang SONA.

Samtang,

gin-gamit naman

sang rehimeng US-

Aquino ang asta

6,000 ka pwersa

militar kag PNP

agud magpasiguro

sang “kalinungan”

kapin sa panahon

sang kahiwatan sang

APEC sa syudad

kag kaumhan. Ginlunsar sang 3rdID ang maigting nga

kampanya militar kag ginpokusan ang nabagatnang

Panay umpisa pa sang Abril sini nga tuig. Ini agud

punggan ang mga mangunguma sa pagpasakup sa

mga protesta batuk sa rehimeng US-Aquino kag sa

kontra-pumulyo nga aktibidad sang APEC.

Ginpalala man ang pagpasilabot sang pwersa

militar sang imperyalismong US sa isla. Sumunod sa

BALIKATAN 2015 ang pagdungka sadtong Hulyo 18

sang barko (nga nagaserbi nga ospital) sang US sa

Roxas City para sa misyon kaangut sa “Pacific

Partnership”. Sa pihak sang tabon nga para sila sa

tawhanon nga pag-ayuda, tanan ini nagaserbi sa

imperyalista nga interes sa pagtipon sang

impormasyon kag pagpaniktik.

Sa pihak sini tanan, wala napunggan sang

rehimen ang mga protesta sang mga pumuluyo,

Padayon nga nagaabot sa indi magkubos sa 10,000

ang mga nagaprotesta nga pumuluyo sa Panay sa mga

probinsyal nga kapitolyo kag munisipalidad sa isla.

Sa tunga sang maigting nga militarisasyon sa

kaumhan, ang mga yunit sang NPA padayon nga

naglunsar sang madinalag-on nga mga taktikal nga

opensiba (TO) sa tanan nga prenteng gerilya sang isla

batuk sa naga-operasyon nga pwersa sang militar kag

PNP. Ginatago sang 3rdID ang ila kaswalidad nga mga

patay kag pilason nga masobra na isa ka iskwad

humalin lang sining Mayo asta tunga-tunga sang

Agosto.

Ini nga mga pagbato sang pumuluyo padayon

pa nga magataas sa palaabuton sa tunga sang padayon

man nga paglala sang krisis sa kabuhian. Manukot ang

pag-abandonar sang rehimen sa agrikultura nga amo

pa ang pangunahon nga ginasaligan sang mayorya

sang populasyon sa Panay.

Indi masabat sang turismo kag mga impra-

struktura ang kinahanglanon sang pumuluyo agud

mabuhi kapin sa mga ginwasak sang Yolanda. Indi pa

lubos nga nakarekober ang mga apektado sang

kalamidad kag ginapakig-away pa gani nila ang

Emergency Shelter Assistance (ESA).

Ang nagamakot nga panibag-o naman subong

nga likuan sang krisis sa kalibutanon nga sistemang

kapitalista magaapekto man sa Pilipinas. Indi ini

malubad sang ano man nga miting sang APEC, kundi

padayon nga ipatus-on ang krisis sa mga imol.

Ang mga armado nga pagbato kag hayag nga

pagprotesta sang mga Panayanon kabahin sang amot

sini nga mapursiger sang pagpatalsik sa rehimeng

Aquino, pagsukot sa iya mga krimen kag pagtapos na

sang iya kontra-pumuluyo nga “matuwid nga

daan.”#

Page 4: Batuan ang padihut nga pribatisasyon nga labi ginaduso ... · P8,778 kada bulan para sa pamilya nga may lima-ka-tawo. Katumbas ini sa P58, kada tawo sa tagsa ka adlaw! Suno sa IBON

4 Daba-Daba, Agosto 2015

Nagalubha ang krisis sa ekonomya kag pulitika, basehan sang pagbato sang pumuluyo

a tunga sang mga protesta sa Panay batuk sa

kontra-pumuluyo nga adyenda sang APEC, ang

mga progresibo pa kag mga pumuluyo ang

ginapahug sang ideya nga maulihi na gid ang Pilipinas

sa mga kaingud sini nga kapungsuran. Gani mag-

adoptar ang pungsod sa mga “tikang pangkauswagan”

sa idalom sang neoliberal nga mga polisiya nga

adyenda sang APEC. Ang magkontra sa “tikang

pangkauswagan” paagi sa pribatisasyon, nagakontra

man kuno sa debelopment kag magapabilin gid lang

nga atrasado ang pungsod.

Atrasado ang Pilipinas kag nagalangoy sa

permanente nga krisis bangud wala ini sang kauga-

lingon nga industriyal nga base, walay tunay nga

reporma sa duta, walay hustisya sosyal, walay tunay

nga independensya kag walay tunay nga demokrasya.

Ang pagsunod-sunod lang kag pagpatuman

sang neoliberal nga pribatisasyon indi solusyon sang

pagkaatrasado sang Pilipinas. Ang neoliberal

nga polisiya halin pa sang panahon sang

presidente Fidel Ramos naglubong pa gani sa

pagkaatrasado sang pungsod kag labi nga

pagkontrol sang dumuluong nga kapital.

Nagaantus ang mayorya sang

populasyon nga mga mangunguma bangud

paltik ang reporma sa lupa nga CARP kag

CARPer. Bangud sang pagkapaltik sini kon

ngaa nakonsentrar ang 2.8 milyon ka ektarya

nga kadutaan sa kamot sang mga asyendero

kag mga land developer para sa turismo kag

real estate. Samtang padayon nga

nagakadislokar ang mga mangunguma kag

Tumanduk bangud sang pagpang-agaw duta

sang mga korporasyon sa pagmina kag

pagpatukod sang mga proyekto nga nagapabor sa mga

dumuluong.

Nagaabot sa 70 porsyento sa mga

mangunguma ang walay lupa ukon kulang sang lupa.

Ginabiktima pa sila sang usura kag pagbarat ang

presyo sang ila produkto. Si PNoy asyendero nga

pamilya niya ang may kontrol sang Hacienda Luisita.

Indi sini gusto ang tunay nga reporma sa duta.

Ang malain pa, wala sang subsidyo pang-

suporta sa mga mangunguma. Wala pa sang irigasyon

ang 1.3 milyon ka ektaryas halin sa tatlo ka milyon ka

ektaryas nga sarang ma-irigar. Samtang pinasugtan

sang rehimen ang importasyon kag ismagling sang

pagkaon nga nagabapor sa monopolyo sa negosyo

sang bugas kag sa iban pa nga kabarkada sang

presidente.

Sa Panay, wala pa lubos nga nakarekober ang

produksyon sa agrikultura halin sang maiguan sang

Yolanda. Sadto may kapasidad ini magpatubas sang

bugas kag pangaduha nga ginasaligan sa pungsod.

Subong nagasalig na sa imported nga pagkaon.

Nagbahar ang produksyon sa isla sa una nga

kwarto sang tuig samtang naulihi ang pagpananum

subong nga dinag-on. Sugod sang tunga-tunga sining

tuig, ang mga nagtanom inigo naman sang mga

pagbinaha dala sang habagat kag pagbinagyo.

Samtang padayon ang pagtinaas sang presyo sang

pagkaon. Inutil kag palpak ang rehimen sa

ginapabugal sini nga programa nga “pagkabastante sa

bugas” sa tuig 2013.

Indi man makahatag sang bastante nga trabaho

ang ekonomya sang pungsod bangud sa kawawad-on

sang programa sa pungsodnon nga industriyalisasyon.

Ang papet nga PNoy Aquino nagapatuman sang dikta

sang imperyalismong US kag mga ahensya sini

IMF/WB kag World Trade Organization (WTO).

Ang pagpatuman sang neoliberal nga polisiya

sang liberalisasyon, pribatisasyon kag deregulasyon

(ukon imperyalistang globalisasyon) amo ang

ginaduso ni PNoy—ang pagpadaku sang ekportasyon

sang kusog-pangabudlay (OFWs), real estate,

S

Page 5: Batuan ang padihut nga pribatisasyon nga labi ginaduso ... · P8,778 kada bulan para sa pamilya nga may lima-ka-tawo. Katumbas ini sa P58, kada tawo sa tagsa ka adlaw! Suno sa IBON

5 Daba-Daba, Agosto 2015 business process outsourcing (BPO), turismo, pag-

eksport sang semi-manufactures nga salig man sa

imported ang hilaw nga materyales.

Sa Iloilo City halin sang nagligad nga bulan

kag sa masunod nga Septyembre, segi ang miting sang

APEC nga nagaadyenda sang mga polisiya nga

neoliberal. Ginapuhag ang syudad sang mga proyekto

sa real estate, mga BPOs, imprastruktura pareho sa

megam, kag iban pa nga pang-turismo.

Ang resulta sang imperyalistang globalisasyon

amo nga halin sa 30 porsyento sadtong 1971

nagbagsak ang bahin sang manupaktura sa Gross

Domestic Product (GDP) sa 22 porsyento. Mas malala

ang pagbagsak sang agrikultura kay halin sa masobra

40 porsyento sadtong 1940, naghagmak sa 11

porsyento na lang ang bahin sini sa GDP.

Gani, malala ang problema sa walay trabaho

nga nagaabot sa 30 porsyento ukon kulang sang

napatuhaw nga trabaho. Ini ang rason ngaa masobra

na sa 12 milyones ang nagakadto sa luwas bilang

OFWs sa pagtrabaho bisan pa makatalagam bangud

sang mga gyera kag iban pa nga armado nga

kumplikto.

Ang malain pa kay ginatugtan sang rehimen

ang lapnagon nga kontraktwalisasyon (indi maka-

regular nga trabahador). Sa sini, labi nga ginadingut

ang kasiguruhan sa pagtrabaho sang mga

mamumugon kag manubo nga sweldo ukon indi

bastante nga minimum nga sweldo nga ginabaton sang

mga mamumugon.

Ginapabugal ni Aquino ang seis (6) asta siete

(7) porsyento nga pag-uswag sang Gross Domestic

Product (GDP). Pero nagganar man lang sini ang

dalag-ku nga kapitalista. Halin P738 bilyones sadtong

2009, sa sulod sang lima ka tuig nangin P3.2 trilyones

ang gintingub nga manggad sang 40 ka

pinakamanggaran nga pamilya sa Pilipinas. Bisan pa

man, artipisyal ang pagtaas sang GDP kag wala

nasustenir. Tapos sang duha ka tuig, nag-usdang ang

GDP sa 5.8 porsyento sang nagligad nga tuig.

Ang malain kay sensilyo lang ang ginabaton

nga sweldo sang mga mga mamumugon kag mga

empleyado. Sa National Capital Region (NCR)

nagtaas lang sa P77 ukon 19 porsyento sa loob sang

lima ka tuig ang sweldo, halin P404 nangin P481

subong nga 2015.

Sa rehiyon 6, dose pesos ang ginpataas sang

Regional Wage Board sa P200-P250 nga swelduhanay

sang nagligad nga tuig. Labi nga nagaantus ang tuman

kadamo nga mga kontraktwal nga mamumugon kag

ang mga wala sang trabaho.

Ginapakig-away pa sang mga mamumugon

kag empleyado ang P125 nga dugang nga matag-

adlaw nga sweldo sa pribado nga sektor, kag P6,000

nga bulanan nga sweldo sa mga empleyado sang

gubyerno. Mabaskog kag malapad ang partisipasyon

sang mga Panayanon sa ini nga paghimakas asta sa

kubay sang mga titser.

Imbes palaparon sang gubyerno ang serbisyo

sosyal, ginapribatisa ang mga ospital kag mga

iskwelahan. Padayon ang pagpatuman sang polisiya

sang pribatisasyon kag deregulasyon nga nagaresulta

sang sobra-sobra nga pagtaas sa balayran sa kuryente,

tubig, kag iban pa. Namensyunar na ang plano nga

pribatisasyon sa Panay.

Sa tunga sang matarung nga protesta sang

pumuluyo, nagapadayon ang mga paglapas sang taw-

hanon nga kinamatarung. Sining Marso 2015, suno sa

Karapatan, may 238 ka extra-judicial nga pagpamatay,

110 ka kaso sang tortyur, 26 kaso sang pwersado nga

pagdukot, kag masobra 125,000 ka kaso sang mga

harasment kag pagpamahug.

Ara ang mga kaso sa Panay sa pulitikal nga

pagpamatay sa idalom ni Pnoy, pareho kay Fernando

Baldomero, Romeo Capalla, Dionisio Garete. Ara

man ang mga harasment kag mga pagpamahug sa

pagmilitarisa sa mga komunidad ang Iloilo City kag sa

Roxas City.

Ginatiplang sang gubyerno ang MILF, ang

Bangsamoro Basic Law. Gintalikdan na sang rehimen

ang mga kasugtanan sa NDF, kag ginpang-aresto kag

ginpangpriso ang mga peace consultants kag gin-untat

sini ang negosasyon pangkalinungan. Isa si Ka

Concha Araneta nga halin sa Panay sa mga peace

consultant nga gindakup sadtong Agosto 1, kag

ginpriso sang rehimen.

Page 6: Batuan ang padihut nga pribatisasyon nga labi ginaduso ... · P8,778 kada bulan para sa pamilya nga may lima-ka-tawo. Katumbas ini sa P58, kada tawo sa tagsa ka adlaw! Suno sa IBON

6 Daba-Daba, Agosto 2015 Bangud sang inutil nga pag-atubang ni PNoy,

nangin trahedya na ang mga kalamidad pareho sang

Yolanda. Halos katunga sang populasyon sang Panay

ang apektado sang Yolanda kag asta subong

nagapakig-away pa sa pag-angkon sang ESA.

Samtang, segi ang pagtupa sang mga bagyo subong

kag paglubha sang habagat nga nagahalit sa

palangumhan sang mga pumuluyo kapin sa Luzon.

Wala sang tunay nga independensya ang

pungsod. Luwas pa sa pagpatuman sang neoliberal

nga mga polisiya nga dikta sang imperyalismong US,

nagpirma si PNoy sa EDCA (Enhanced Defense

Cooperation Agreement) para makabalik ang base kag

pasilidad militar sang US nga wala sang taning nga

kalawigon sang pagtenir, diin man nga bahin sang

pungsod kag bisan ano pa man kadaku nga numero

sang mga tropa, kag wala sang ano man nga renta kag

buhis nga ibayad.

Indi katingalan nga halin pa sang Marso,

nagadugok na ang mga tropang Kano sa Balikatan

2015 sa sentral Panay. Kag sang Hulyo 18, nagdungka

sa baybayon sang Culasi, Roxas City sa Capiz ang

barko (nga nagaserbi ospital) sang US kag nagtenir

asta Agosto 2.

Siling ni PNoy, pangapinan sang US ang

Pilipinas batuk sa pang-agaw sang Tsina sa West

Philippine Sea. Wala man sang US napunggan ang

Tsina sa pagpang-agaw sa Panatag Shoal kag gina-

angkon ang lima ka isla ukon mga bato sa Spratlys.

Ining malubha nga krisis sa pungsod masala-

ming man sa Panay. Wala sang saligan pa ang mga

pumuluyo kundi ang kaugalingon nga kusog sa

paglubad sang krisis kag pagpakig-away para sa

pungsodnon nga demokrasya. Ini ang basehan sang

padayon kag indi mapunggan nga pagbato sang mga

pumuluyo sa husto nga rebolusyonaryong kawsa.#

Mga Taktikal nga Opensiba sang NPA

ga 10 ka mga taktikal nga opensiba ang

nalunsar sang mga yunit sang NPA sa Panay

humalin sang Mayo asta sining Agosto

2015. Sa parsyal nga mga pahayag, lima ka aksyon

diri ang natabo sa Nabagatnang nga prente kag apat

ang sunod-sunod nga nalunsar sa Sentral nga prente.

Samtang may isa man ka mayor nga banat ang yunit

sang NPA sa nasidlangan nga Panay.

Sa sini nga mga aksyon, katumbas sa isa ka

seksyon (daku nga iskwad) sang kaaway ang pilason

kag mga napatay. Samtang wala sang kaswalidad ang

pwersa sang NPA kag nagaani ini sang dugang nga

mga rekrut.

TOs sa Nabagatnang Panay

Halin Mayo asta Hulyo, ang mga masunod

amo ang mga birada sang NPA sa idalom sang

Napoleon Tumagtang Command:

Mayo 19 – gin-isnayp ang isa ka kulom sang 23-

ka tawo nga platun sang kaaway sa sityo Basya,

Brgy. Tigbanaba, Igbaras. Nagresulta ini sa duha

ka tropa ang napatay nga kilala kanday Pfc. Paruel

kag Pfc. Zumbang. Duha pa ang pilasyon nga

sanday Pfc. Lerona kag Pfc Ansa. Ang ini pwersa

sang kaaway kabahin sang brigade-led nga

operasyon sa lindero sang Miag-ao kag Igbaras.

Hunyo 28 – mga alas nuybe sang gab-i, ginharas

ang 18-ka tawo sang 82ndIB nga naka-PDT sa

Brgy. Igcabugao, Igbaras.

Hunyo 29—alas dos sang hapon, gin-isnayp ang

isa ka 12-ka tawo nga pwersa sang 61stIB nga

naga-PDT sa Brgy. Jona Tubungan, Iloilo. Naigo

sa tiyan si Pfc. Seguerra.

Hunyo 29 – alas nuybe sang gab-i ginharas ang

siyam-ka tawo nga iskwad sang 61st IB nga naga-

PDT sa Brgy. Pinamacalan, Tubungan, Iloilo.

Duha ang naiguan sa kaaway.

Hulyo 6 – alas onse sang gab-i, ginharas ang

Bravo Coy sang 82nd IB nga naga-PDT sa Brgy.

Marirong, Leon Iloilo.

Ginlunsar ini sang mga yunit sang NPA sa

tunga sang dalagkuan, maikit nga mga operasyon

militar sang kaaway sa nabagatnang Panay. Ginbag-o

M

Page 7: Batuan ang padihut nga pribatisasyon nga labi ginaduso ... · P8,778 kada bulan para sa pamilya nga may lima-ka-tawo. Katumbas ini sa P58, kada tawo sa tagsa ka adlaw! Suno sa IBON

7 Daba-Daba, Agosto 2015 sang 3rdID ang pokus sini sa kampanya halin sa Capiz

pakadto sa Iloilo.

Sang katapusan nga kwarto pa lang sang 2014,

gindugangan na ang prenteng gerilya sa nagabagatnan

nga Panay sang isa ka kumpanya sang 31stDRC

(Division Reconnaisance Company) nga nakabase sa

Camp Monteclaro, Miag-ao, Iloilo kag isa ka

kumpanya sang SAF (Special Action Force) sang PNP

nga nakabase sa Brgy. Passi, Igbaras, Iloilo.

Sunod-sunod nga mga hugnat sang pag-

keyhole (pagpusisyon sang mga PDT ukon peace and

development teams sa mga ginapatihan sang militar

nga konsolidado nga mga lugar) ang ginhimo sang

3rdID kag 301stBrigade halin sa Miag-ao-Igbaras-

Tubungan area asta sa kabukiran sang Leon-

Alimodian areya.

Sa kabilugan, gin-gamitan sang 3rdID sang

katumbas duha ka batalyon nga pwersa ang kampanya

militar sa nabagatnang Panay – 82ndIB/PA, isa ka

kumpanya sang 31st DRC, isa ka kumpanya sang

61stIB, isa ka kumpanya sang 12thIB kag isa

kumpanya sang SAF. Sa sulod sang isa ka bulan,

minimum nga duha ka brigade-led nga operasyon asta

sa apat sa maksimum ang ila ginapatupa nga atakte sa

bilog nga prenteng gerilya halin sang katapusan nga

kwarto sang 2014 asta subong

Ang pagsaylo sang 3rdID sang iya pokus sa

operasyon halin sa Capiz pakadto sa nabagatnang

Panay, partikular sa Iloilo nga bahin, reaksyon sang

mga TOs nga nalunsar sang NPA, pagpasiguro man

sang sunod-sunod nga APEC miting, kag pagpugong

sa hublag sang mga pumuluyo nga nagapasakup sa

mga aksyon protesta sa sentrong urban.

Masingki man ang ila CMO (Civilian-Military

Operations) kag pangsaywar. Ginamobilisa ang tanan

nga ahensya sang gubyerno kag mga proyekto sa

CIDS-KALAHI, DENR, DAR, DSWD, DepEd kag

mga paltik nga NGO sang mga pamatan-on kag

Rotary Club.

Ara man ang pagpasilabot sang US. Sang

Mayo 2015 may tatlo ka US Marines nga

nagpamulung-pulong sang isa ka aktibidad sang

82ndIB sa iskwelahan sang Lanag Norte, Tubungan,

Iloilo kag nag-isponsor sang field trip sang mga

pamatan-on sa Tubungan pakadto sa mga malls, pier,

airport kag iban nga lugar

Sang Pebrero 2015 naggamit ang US sang

drone (ginapalupad nga kompyuter kaangay sang

eroplano para magkuha sang datus) sa mga lugar nga

daan na ginabasehan sang mga Pulang hangaway, sa

lindero sang Igbaras-Tubungan kag sa Brgy. Ongyod,

Miag-ao.

Mga TO sang NPA sa Sentral Panay

Sunod-sunod man nga TOs ang ginlunsar sang

mga yunit ang NPA sa idalom sang Jose Percival

Estocada Jr., Command (JPEC) sa Sentral Panay.

Sadtong Hulyo 31, ginharas sang isa ka tim

sang Pulang hangaway sa idalom sang Jose Percival

Estocada, Jr. Command (JPEC) sang NPA-Central

Panay ang ditatsment sang PNP-Regional Public

Safety Battalion 3rd Company sa Brgy. Agcalaga,

Calinog, Iloilo.

Tatlo ang pilason sa lima ka minutos nga

lukpanay. Ang isa sa tatlo nga ginkilala nga pilason

amo si PO1 Ryan Pillera nga ginpadangat gilayon sa

ospital upod ang duha pa. Malapit isa ka gatos ang

nakadestino sa ditatsment nga makita sa atubangan

sang Newington Construction Company, ang

kontraktor sang NIA sa ginaplano nga megadam.

Ini nga aksyon pagsilot sa kaaway sa ila

pagpa-siguro bantay sang makahalalit nga proyekto

sang Jalaur mega dam nga mabaskog nga

ginapamatukan sang mga Tumanduk.

Sa pahayag sang JPEC hugot nga ginaugyunan

sang NPA ang paghimakas sang mga Tumandok

kontra sang ginaumpisahan na nga proyekto sa

pagtukod sang megadam sa Suba sang Jalaur sa

Calinog, Iloilo kag sa ginaplano nga pagtukod sang

isa pa ka dam sa Suba sang Pan-ay sa Tapaz, Capiz.

Ang ini nga mga proyekto makabig nga

henosidyo ukon pagpapas sang mga Tumandok

bangud madula sa ila ang duta sang ila kamal-aman

ukon ancestral lands sa benepisyo sang mga dalagku

nga dumuluong kag lokal nga kapitalista, kurap nga

mga lokal nga opisyal sa gobyerno kag mga peke nga

tribal elders.

Page 8: Batuan ang padihut nga pribatisasyon nga labi ginaduso ... · P8,778 kada bulan para sa pamilya nga may lima-ka-tawo. Katumbas ini sa P58, kada tawo sa tagsa ka adlaw! Suno sa IBON

8 Daba-Daba, Agosto 2015 Ang nasambit nga aksyon militar nagaserbi

man nga paandam sa NIA (National Irrigation Admi-

nistration), NCIP (National Commission on

Indigenous Peoples), DENR (Department of

Environment and Natural Resources), mga upisyal sa

gubyernong Aquino kag mga paltik nga mga tribal

leaders nga masupog sa pagduso sang makahalalit nga

megadam nga mag-untat na sa ila nga pagpaniplang

kag pagpamahug sa mga Tumanduk. Nakahibalo ang

NPA nga ginakalo-kalo nila ang FPIC-1 kag FPIC-2

para maduso ang makahalalit nga megadam.

Sa separado nga pahayag ni Julian Paisano

sang Waling-Waling Command, ang harasment nga

ini sa pwersa sang PNP nga naga-ditatsment sa Brgy.

Agcalaga, Calinog, signal na sang pag-umpisa sang

armado nga kampanya batuk sa pagpatukod sang

megadam.

Wala madugayi, tatlo naman ka sunod-sunod

nga TO ang ginpatupa sang NPA kag tatlo ka katapu

sang 61stIB/PA ang patay kag isa ka katapu sang PNP

sa ditatsment nga nagabantay sa pagatukuron nga

megadam ang napilasan.

Agosto 15—Sabado, mga alas-dos sang hapon

natabo ang una nga linukpanay sa Brgy. Abangay,

Tapaz, Capiz. Tatlo ka militar ang napatay sa

inaway.

Agosto 16 – isa ka SAF ang napilasan sang gin-

isnayp liwat sang NPA ang ditatsment sang PNP

6th Regional Public Safety Battalion 3rd Company

sa Brgy. Agcalaga, Calinog.

Agosto 17 – mga alas 10 sang aga, liwat naman

nga naglinukpanay sa Brgy. Aglinab, Tapaz,

Capiz.

Samtang, sa inisyal nga report, sa Nasidlangan nga

prente sa Panay, walo (8) man ka katapu sang

61stIB/PA ang napatay kag duha ang malubha nga

pilason sang ginpalukpan sila sang command

detonated nga eksplosibo sang mga NPA. Natabo ini

sa Sap-ong sakop sang sityo Tigpaca, Brgy, San

Antonio, Cuartero, Capiz sadtong ikaduha nga semana

sang Hulyo. Nagaoperasyon ang pwersa militar sang

sila nabatan sang NPA.

Madumduman nga sadtong Hunyo 12, ginharas

man sang isa ka yunit sang NPA ang ditatsment sang

PNP sa Brgy. Bungsuan, Dumarao, Capiz. May mga

engkwentro man nga nagluntad sa mga barangay sang

Ginbialan kag Manayupit, tanan sakup sang Maayon,

Capiz. #

Ginprotestahan sang pumuluyo ang pagdungka kag pagtenir sang barko sang US sa Capiz

inprotestahan sadtong Hulyo 21 sang masobra

100 ka mga pumuluyo sa Culasi, Roxas City

ang pagdungka kag pagtenir sang Military

Sealift Command hospital ship nga USNS Mercy

(ukon barko nga nagaserbi nga ospital) sang US.

Madumduman nga sadtong Hulyo 18 sining tuig, nag-

abot sa Roxas City ang amo nga barko para sa

imperyalistang interes sa ila Pacific Partnership 2015.

Apang ginahapinan lang sang medikal nga misyon

ukon tawhanon nga pag-ayuda.

Nagtenir kag nagpautaw-utaw sang mga apat

ka milya sa baybayon sang Brgy. Culasi, Roxas City.

Ang amo nga barko may 900 ka tinawo halin sa mga

pungsod sang US, Australia, South Korea, Malaysia,

Japan, kag New Zealand.

Ang nagprotesta ang mga pumuluyo kadam-an

mga mangingisda nga nagmartsa sang mga lima ka

kilometro pakadto sa people’s park nga didto may

mga tinawo nga Kano halin sa amo nga barko.

Ginpaka-malaut sang mga protester ang pagpasilabot

sang US kag paglimita sang ila paghulag. Gindumilian

sang US kag lokal nga gubyerno ang mga

mangingisda nga makapalapit sa isa ka kilometro kag

tunga nga distansya sa palibot sang barko.

Ang mga bubu (gamit sa pagpangisda sa

paghulik sang lukos) kag indi magnubo sa walo ka

arong (istruktura sa lawod nga patipunan sang isda)

sang mga mangingisda ang ginpangguba kag

nagkaladula. Wala pa man ang barko, ara na ining

mga arong, kag diri nagasandig ang matag-adlaw nga

G

Page 9: Batuan ang padihut nga pribatisasyon nga labi ginaduso ... · P8,778 kada bulan para sa pamilya nga may lima-ka-tawo. Katumbas ini sa P58, kada tawo sa tagsa ka adlaw! Suno sa IBON

9 Daba-Daba, Agosto 2015 palangabuhian sang mga mangingisda. Apektado ang

mga mangingisda sa malapit nga baybayon sang

Roxas kag ang mga pangayaw nga komersyal nga

pangisdaan halin sa Estancia.

Kada adlaw kag sa sulod sang 24 oras ang

pagbantay sang barko sa palibot kag sa kahawaan.

Wala untat ang pagpalupad sang helikopter kag

nagalayag lampas pa sa banwa sang Estancia kag

Sigma nga ruta. May mga speedboat nga nagalibot

man sa kalalawran. Ara ang pagpalupad sang

ginapatihan nga drones para sa pagpaniktik.

Para may rason ang ila pagpasilabot, naglunsar

ining mga dumuluong sang medical mission sa mga

barangay sang Lanot, Loctugan sa Roxas City, sa mga

munisipalidad sang Panay, Sigma, Cuartero,

Pontevedra, asta sa Dumarao. Mga lugar nga naga-

sakup sang prenteng gerilya sang Nasidlangan nga

Panay.

Naghalin sa Roxas City ang Military Sealift

Command hospital ship nga USNS Mercy sining

Agosto 2, matapos ang 16 ka adlaw nga pagtenir sa

erya sang Panay. Madiretso ini sa Subic Naval Base sa

Luzon kon sa diin diri naman ini matenir. Gin-

pasugtan na sang rehimeng US Aquino ang liwat nga

pagbukas sang Subic bilang basehan sang mga pwersa

nabal sang US.#

Pagpaniplang sang NCIP-NIA, ginkundenar sang mga Tumanduk

adtong Agosto 10, nagpiket-dayalog sa NCIP

(National Commission on Indigenous Peoples) sa

Iloilo City ang mga 60 ka mga katapu sang

Tumanduk halin sa 10 ka komunidad sang Tapaz,

Capiz kag Calinog, Iloilo. Ini para iduso ang ila

kinamatarung sa duta sang ila katigulangan kag

respetuhon ang ila mga desisyon.

Okasyon man ini sang internasyunal nga adlaw

sang mga Indigenous Peoples (IPs ukon tumanduk).

Padayon nga ginkundenar sang mga Tumanduk

sa Sentral Panay ang mapaniplang nga tikang sang

National Commission on Indigenous Peoples (NCIP) sa

pagdala sang mga makahalalit nga proyekto sa ila

kadutaan.

Suno sa mga lideres sang ila organisasyon nga

TUMANDUK (Tumanduk nga mga Mangunguma nga

Nagapangapin sang Duta kag Kabuhi), ginalanggab ang

ila kadutaan sang proyekto nga megadan sa suba sang

Jalaur kag suba sang Pan-ay; Amo man sa proyekto sang

DENR nga pagpananum sang kahoy sa ila kadutaan nga

naga-amat-amat patay sang ila palangabuhian.

Gintudlo sang mga Tumandok sanday Jornelito

Española kag Atty. Hermie Jun Toledo nga nagatiplang

sa mga pumuluyo para lang magsugot kag magpirma

sang mga kasugtanan kahimbon ang NIA sa proyekto

sang megadam sa Jalaur.

Ginbalita sining ulihi lang sang NCIP-NIA nga

madayon na gid ang pagtukod sang megadam bangud

kumpleto nga nakuha na kuno ang Free Prior Informed

Consent (FPIC) ukon pagpasugot sang mga Tumanduk.

Apang sa kamatuoran, ang FPIC-1 kag FPIC-2 lunsay

lang ginkalo-kalo sang NCIP-NIA kag sang mga paltik

nga mga lideres. Ang nagpirma sa Memorandum of

Agreement amo ang NCIP para sa pagpahanugot sang

pagtukod sang Jalaur mega dam sa Calinog. #

S

Barko nga USNS Mercy, nagapautaw-utaw sa baybayon sa Culasi, Roxas City, Capiz

Page 10: Batuan ang padihut nga pribatisasyon nga labi ginaduso ... · P8,778 kada bulan para sa pamilya nga may lima-ka-tawo. Katumbas ini sa P58, kada tawo sa tagsa ka adlaw! Suno sa IBON

10 Daba-Daba, Agosto 2015

Pangurakut sa pagpanagtag sang Emergency Shelter Assistance

akabulungol nga ginasulit-sulit ni PNoy ang

iya islogan nga padayunon ang “matuwid

na daan.” Pakadto man lang sa korapsyon

ang iya ginahambal “tadlong nga dalan”.

Nabuyagyag na ang mga kaso sang “pork

barrel” sa PDAF (Priority Development Assistance

Fund) sang mga konggresman kag senador kag sang

DAP (Disbursement Acceleration Program) mismo

sang presidente nga lunsay deklarado sang korte

suprema nga iligal.

Padayon nga ginapaluntad sang rehimen ang

sistema sang pork barrel pareho sang pagpanagtag

sang scholarship, referral sa mga hospital nga mismo

gin-ako sang mga kongresista kag senador. Imbes nga

ibutang ang pondo sa mga ahensya sang DepEd kag

Department of Health (DOH).

Nagakabuyagyag pa gid ang dugang nga mga

kaso sang dalagkuan nga korapsyon nga nagalamita

kay Aquino kag mga kaalyado niya. Padayon nga may

napalubong nga mga pork barrel sa 2015 nga badyet

kag bisan sa ginaproponer nga 2016 nga badyet.

Pangurakut kag kagamo sa pagpanagtag sang ESA

Kahibalo ang mga Panayanon sa korapsyon sa

PDAF kag DAP (nga ginkuhaan sang parsyal nga

pondo para sa Jalaur megadam). Pero ang masakit

subong, kapin sa mga biktima sang Yolanda, amo ang

pangurakut kag kagamo sa pagpanagtag sang

Emergency Shelter Assistance (ESA).

Halos duha na ka tuig nakaligad ang Yolanda,

subong pa lang ginpatupa ang ESA. Indi na ini pang-

emerhensya nga ayuda, kundi kainutilan ini sang

rehimen sa iya “matuwid na daan.”

Kon ngaa kadugay mapanagtag kay palusot

sang DSWD, wala man gilayon naaprobahan sang

gubyerno ang CRRP (Comprehensive Rehabilitation

and Recovery Program). Dugang pa nga palusot sang

DSWD amo nga kadamo sang ginakay-o sa listahan

sang dapat mahatagan sang P10,000 asta P30,000 nga

ayuda.

Kon wala pa nagdagsa sa dalanon ang pinulo-

pulo ka libo nga mga biktima sang Yolanda kag

mabaskog nga magdemanda sang ESA, wala man gani

ini nagtupa. Nag-organisa sang kusog ang mga

biktima sang Yolanda sa Panay kag nakig-isa sa iban

pa nga biktima sa Eastern Visayas kag nagprotesta

asta sa Manila.

Nagaabot sa P7 ka bilyon ang badyet para sa

ESA sa Rehiyon 6 para sa target nga 401,517 ka

pamalay sang mga nabiktima. Ang daku nga bulto

sang alokasyon ang para sa mga biktima sang Yolanda

sa sentral kag naaminhan nga bahin sang Panay diri sa

Rehiyon 6. Nagamudlat ang mga mata kag nagalaway

ang mga kurakot nga pulitiko kag tinawo sa DSWD

paano makakupit sang kantidad halin sa ESA. Diri na

masulod ang pangurakot – paano mapagamay ang

kantidad nga ipatupa sa mga benepisyaryo kag

paboranay sa sin-o ang matup-an nga benepisyaryo

bilang kabahin sang pamulitika.

Kon isipon, P22 bilyon tani ang badyet sang

ESA para sa isa ka milyon ka apektado nga pamilya sa

Kabisay-an. Ginpaggwa gani sang rehimen sang una

nga P30,000 ang ayuda para sa parsyal nahalitan sang

balay kag P70,000 para sa lubos nagub-an sang balay.

Pero ginpanubuan ini sa P10,000 asta P30,000.

Kuno indi masarangan sang gubyerno. Kabutigan ini

bangud ginpadaku gani ni PNoy ang iya pork barrel sa

DAP. Isa pa, binilyon ang kantidad nga nagsululod

bilang ayuda halin sa iban nga kapungsuran nga nag-

agi sa gubyerno ni Aquino.

Sa pagkunsabuhay sang DSWD kag mga

pulitiko, ginpagamay pa gid nila ang mapanagtagan

sang ESA paagi sa Memorandum Circular Numero

24. Unod sini ang pagdagdag sa listahan sang mga

benepisyaryo tani sang ESA nga nakapakay-o na sang

ila balay (bisan pa nangutang), ukon nabuligan sang

M

Page 11: Batuan ang padihut nga pribatisasyon nga labi ginaduso ... · P8,778 kada bulan para sa pamilya nga may lima-ka-tawo. Katumbas ini sa P58, kada tawo sa tagsa ka adlaw! Suno sa IBON

11 Daba-Daba, Agosto 2015 mga NGO. Indi man malakip ang mga naga-inkam

sang P15,000 kada bulan. Amo man ang mga biktima

nga magpabilin pa sa pagtukod sang ila balay sa “no

build zone”.

Gin-gamit sang rehimen ang ESA para dugang

mapresyur ang mga biktima sang Yolanda nga mag-

halin sa ila lugar nga gindeklarar nga “no build zone.”

Tapos, ang ila lugar ihatag naman sang rehimen sa

ginapaboran sini, pareho sang mga Ayala nga nang-

agaw lupa sa isla sang Sicogon para sa ila proyekto

pang-turismo.

Nagahantal ang mga reklamo sa pagpanagtag

sang ESA. Sa Aklan, siyam lang sa 17 ka munisi-

palidad sini ang napanagtagan sang una nga hugnat

sang ESA, apang nagtupa lang ini sa tatlo lang ka

banwa diri nga nahatagan sang ayuda sa lubos nagub-

an kag parsyal nga nagub-an sang balay. Mayorya

gihapon sang mga biktima ang wala nakabaton.

May mga biktima nga imbes P30,000 ang

mabaton, ginakumbinsi nga batunon na lang ang

P10,000. Lapnagon sa gihapon ang kaso sang

pagpangdula sa listahan bunga sang sistemang padrino

kag pamulitika.

Sa banwa sang Calinog kag Bingawan sa Iloilo

kag sa Pontevedra kag Maayon sa Capiz,

ginapangbuhinan sang mga kapitan sang halos tunga

ang P30,000 nga dapat mabaton sang mga biktima.

Ginadudahan ang daku nga papel sang mayor sa mga

nasambit nga mga banwa sa ini nga padihut.

Magluwas sa dagdaganay sa listahan, may ara

nagbaton sang kantidad para sa lubos nagub-an sang

balay, apang indi naman lubos nagub-an. Ukon may

nagkubra na sang ila ESA nga iban nga tawo, kag lain

ang nagpirma. May ara nga ginkupitan na ukon indi

kumpleto ang kantidad nga ila ginbaton.

May ara gani nga ginahimo nga raket sang

mismo ahensya sang gubyerno, pareho sa Estancia,

Iloilo ang pagpanagtag sang ESA. Ang representante

sang DSWD nagarekomendar sang pinanser sa mga

biktima sang Yolanda kag didto magpangutang, sa 16

porsyento nga interes. Kag ang garantiya nga mabay-

ran ini amo ang ginapaabot nga ESA. Pag-abot sang

ESA pila ka adlaw, ang representante sang DSWD

amo pa mismo ang nagahatag bayad sa pinanser.

Madamo pa nga iban nga kaso sang

pangurakot sa ESA kag malaparan ini. Indi lang ini sa

Panay, kundi sa binilyon man nga badyet man nga

para ESA didto sa Leyte kag Western Samar.

Umpisa nga alinyahanay kag paggamit sang mga

pulitiko sang ESA para sa 2016 eleksyon

Ginapatihan sang madamo nga sektor nga ang

padayon nga pagkaatrasar sang pagpatupa sang ESA

amo nga ginahulat pa ang kampanyahanay sa

eleksyon. Subong pa lang, ginagamit sang mga

ambisyuso nga pulitiko, kapin sang administrasyon,

ang pagpanagtag sang ESA para sa ila pamulitika,

patronahe kag pangpadanlog sang lokal nila nga

makinarya para sa eleksyon 2016.

Nagaporma na ang alinyahanay sa eleksyon

sang mga pulitiko kag paksyon sang sang nagahari

nga mga sahi bisan malayo pa ang eleksyon. Ang

pagbulag ni Binay sa rehimen kag pag-atake sa iya

sang administrasyong Aquino patimaan sang pag-

alagwa sang banggianay sang mga paksyon.

Nagabawi man si Binay sa iya trust rating kag

masakit nga bira sini sang administrasyon. Nagalanog

ini sa mga oposisyon diri sa isla sang Panay kag naga-

isog sila sa paghangkat sa mga tinawo sang paksyon

ni Aquino. Nagamakot naman ang away sa sulod sang

rehimen sa pagginutok sang ila mga ambisyon.

Sa Panay, matingkad na ang pagsingki sang

banggianay kag maniobrahanay sang mga pulitiko

bisan sa sulod sang rehimen. Nagamaniobra ang mga

Garin agud makauyat sang pwesto sa probinsya sang

Iloilo sa sitwasyon nga nagmasakit ang Gobernador

Art Defensor. Nagakinamog ang mga pamilya Tupaz

sa ila agaway kon sin-o ang ila kandidato sa ikalima

nga distrito.

Amat-amat man gwa ang litik sa adminis-

trasyon sa Iloilo City nga makita sa tungaay sang boto

sang konseho para sa pag-imbestigar sang mahal kag

palyado nga street/traffic lights sang syudad kag ang

banggianay man sa P2 milyunes nga alokasyon para

mabutangan sang sound system sa may Iloilo

Esplanade.

Page 12: Batuan ang padihut nga pribatisasyon nga labi ginaduso ... · P8,778 kada bulan para sa pamilya nga may lima-ka-tawo. Katumbas ini sa P58, kada tawo sa tagsa ka adlaw! Suno sa IBON

12 Daba-Daba, Agosto 2015 Nagamaniobrahanay man ang nagkalain-lain

nga mga paksyon sa idalom sang Partido Liberal sa

pwesto sang gobernador kag mayor sa syudad sang

Roxas sa Capiz. Nagaaway man ang mga pulitiko

sang Aklan, Antique kag Guimaras.

Sa pagpanagtag sang ESA, ginapasiguro gid

nga ara ang mga pulitiko sang administrasyon, ukon

ginatabo gid nga may okasyon sa pamilya sang puli-

tiko kag iban pa nga padihut. Ginapaggwa nga kon

wala sila, wala man nadayon ang pagpanagtag sang

ESA.

Sa mga retokehay sang listahan, pangurakut

kag pamulitika sa ESA, liwat madumduman sang

pumuluyo ang “matuwid na daan” ni PNoy. Umpisa

nga ginakampanya na ni Mar Roxas sa iya islogan nga

“padayunon, konsolidahon kag palaparon pa ang

matuwid na daan”. Buot niya hambalon tudohan pa

ang korapsyon. Ini matapos siya maendorso bilang

tagpadayon ni PNoy sa ila Partido Liberal.

Indi katingalahan nga mangin talaklaron kay

Mar Roxas ang pagpadalagan sa pagka-presidente

bangud karga sini ang mga sala ni PNoy. Siya ang

mangatubang sa pagpanukot sang banwa sa mga

krimen ni PNoy. #

Pag-aresto kay Concha Araneta, ginkundenar sang NDFP

abaskog nga ginkundenar sang Negotiating

Panel sang NDFP ang iligal nga pag-aresto

kag pagbilanggo kay Concha Araneta, ang

tagpamaba sang NDF-Panay kag konsultant

pangkalinungan sang NDFP-Visayas.

Gindakup siya sang gintingub nga pwersa sang

Criminal Investigation and Detection Group (CIDG)

sang PNP kag Intelligence Service of the Armed Forces

of the Philippines (ISAFP) sa

ginadayunan nga balay sa Brgy.

Calumpang Molo, Iloilo City

sang Agosto 1.

Suno kay Luis Jalandoni

sang NDFP Negotiating Panel, si

Concha Araneta nakalista bilang

konsultant sang NDFP sa

sugilanon pangkalinungan kag

nagauyat sang NDFP Document

Identification No. ND978245 sa

idalom sang ngalan nga Remi

Estrella. Sa pihak sini ginbalewala sang AFP ang

dokumento sang pagkakilala nga uyat ni Araneta.

Suno pa kay Jalandoni ang pag-aresto kay

Araneta paglapas sa Joint Agreement on Safety and

Immunity Guarantees (JASIG) nga nagahatag sang mga

garantiya sa mga personahe nga upod sa sugilanon

pangkalinungan kontra sa pag-aresto, pagpasaka sang

kaso, pagpaniktik kag iban pa nga porma sang paglagas.

Ang JASIG ginpirmahan pareho sang NDFP kag

sang Gubyerno sang Republika sang Pilipinas (GPH)

sang 1995 para tugahon ang kundisyon pabor sa

pagsugilanon. Ang iligal nga pag-aresto kay Araneta dugang sa

iban pa nga mga konsultant-pangkalinungan sang NDFP

pareho nanday Benito Tiamzon, Wilma Austria kag iban

pa nga iligal man nga ginpangdakup kag ginbilanggo

sang rehimeng Aquino.

Ginpahayag naman ni NDFP Consultant Jose

Ma. Sison, nga ang iligal nga pag-aresto kag

pagbilanggo kay Concha Araneta nga protektado sang

JASIG, ang pagbalewala kag paglapas sa mga daan na

nga nagaluntad nga kasugtanan nagakahulugan lang nga

wala sang tsansa nga

magpadayon ang sugilanon

pangkalinungan sa idalum sang

rehimeng Aquino kag NDFP.

Buot hambalon man sini

nga padayon ang malawigan nga

inaway banwa nga ginalunsar

sang New People’s Army sa

kaumhan.

Samtang, sang Agosto 6,

patago nga ginsaylo si Araneta sa

Bureau of Jail Management and

Penology (BJMP) sa probinsya sang Aklan halin sa

pagkadetine sa Molo Police Station sa Iloilo.

Sang Agosto 26, dungan sang ika-65 nga

kaadlawan ni Concha Araneta, ginlunsar ang Free Our

Sisters! Free Ourselves! sa isla sang Panay kag

Guimaras nga ginapangunahan sang Gabriela.

Nagbisita man ang mga katapu sang National

Union of People’s Lawyer (NUPL), KARAPATAN kag

iban pa nga mga progresibo nga organisasyon kag

personalidad sa Panay.

Nauna na nga ginlunsar ang kahublagan nga

Free Concha Araneta kag mga rali -protesta agud

idemanda ang paghilway sa iya kag sang tanan nga

bilanggong pulitikal sa pungsod.#

M