Basiscursus Lokaal Woonbeleid 3 mei ... - Wonen Vlaanderen · PDF fileActieplan = detaillering...
-
Upload
truongdang -
Category
Documents
-
view
219 -
download
1
Transcript of Basiscursus Lokaal Woonbeleid 3 mei ... - Wonen Vlaanderen · PDF fileActieplan = detaillering...
Woonbeleidsvisie
Basiscursus Lokaal Woonbeleid 3 mei 2016
Pieter Van Vlaenderen
uitgangspunten
VWC opdracht gemeente: regisseur
Planmatig werken Beleid maken is een proces, een product volgt Geen strikte regels:
ruimte voor diversificatie in proces én product
woonBELEIDsvisie
Min of meer weloverwogen streven
om bepaalde doeleinden
met bepaalde middelen
in een bepaalde tijdspanne
te bereiken (Hoogerwerf)
woonbeleidsVISIE
verklaring van beleidsverantwoordelijken die aangeeft wat de organisatie idealiter op lange termijn in haar externe omgeving wenst te bereiken, welke rol ze daarbij zelf wil spelen en welke waarden/principes ze hanteert/nastreeft bij dit ideaal
Beleidsvisie = strategisch keuzes maken (voorwaarde: goed geïnformeerd zijn)
Vastlegging in een document
woonbeleidsvisie
Woonvisie = woonstudie + actieplan + woonplan
Woonstudie = analyse situatie m.b.t. wonen (een woonbehoeftestudie kan hier mee in opgenomen zijn)
Actieplan = detaillering van acties om situatie te verbeteren (een woonprogramma kan hier onderdeel van uitmaken)
Woon(beleids)plan = synthesenota (i.f.v. communicatie)
Timing: periode: legislatuur, ingang 1 j na installatie Coherentie!
planlastvermindering?
Decreet algemene regels periodieke plan- en rapporteringsverplichtingen lokale besturen (15 juli 2011) Wonen was/is geen verplicht plan (art 12§1) Evidentie wonen in meerjarenplan Uitzondering: ontwikkeling woonbeleidsvisie is een verplichte
activiteit voor gesubsidieerde intergemeentelijke samenwerkingsprojecten wonen
Focus ligt op proces om tot visie te komen, visie vraagt ook om acties…
BBC
6-jaarlijkse meerjarenplannen
Integratie van alle lokale plannen
Gekoppeld aan budget! Noodzaak tot voorafgaande oefeningen!
Starten best verder sectoraal Noodzaak overleg / integraal denken Gelijkaardig proces, ander product
anno 2016
Wat kan je vandaag doen? In welk keurslijf zit je Wat is aan meerjarenplan vooraf gegaan Bekijk de doelstellingen en plan verder acties Formuleer bijkomende doelstellingen/acties die in visie passen (bewaak budget)
beleid maken
Aandachtsvelden Haalbaarheid, draagvlak, interactiviteit/participatie
Strategie Willen – Kunnen – Moeten
Linken andere (plan)documenten GRS, vorig woonplan, LSB, meerjarennota, coalitie-akkoord …
proces
iteratief² Tijdens het proces Geen vast strak schema, steeds teruggrijpen en bijsturen
Proces herbegint steeds PDCA Meten is weten =indicatoren
planmatig werken
Basisvragen: Waarom (= missie) Waar wil ik uitkomen (= visie)
Wat betekent dit concreet
(= doelstellingen/actieplan)
missie en visie
Doel Missie: wat is de essentie van de organisatie Visie: toekomstbeeld, ambitieniveau, normen en waarden
Vragen: wat willen we realiseren, voor wie willen we dat
realiseren, welke behoeften willen we vervullen, wat doen we al, wat is onze dienstverlening en wat zijn onze activiteiten, wat is onze bestaansreden, wat zijn onze waarden, overtuigingen en principes, waarom bestaan we, voor wie bestaan we, wat is ons werkgebied, wat maakt ons onmisbaar …
Tools: missie gemeentebestuur, opdrachten Vlaamse Wooncode,
blik op organisatie en omgeving
voorbeelden
‘Kind en Gezin wil, samen met haar partners, voor elk kind waar en hoe het ook geboren is of opgroeit, zoveel mogelijk kansen creëren.’
Nokia: Connecting people Wolters Kluwer: Our ambition is to be the essential knowledge
company for our customers. Unilever: Onze doelstelling in Unilever is: voorzien in de dagelijkse behoeften van mensen, overal. Oxfam-Wereldwinkels is een democratische vrijwilligersbeweging
die door haar strijd voor een rechtvaardige wereldhandel opkomt voor ieders recht op een menswaardig leven.
formuleren doelstellingen
Doelstellingen Omzetten van wensen in duidelijk en concreet beleid Per thema en prioriteiten leggen Strategische doelstellingen
• Samenhang tussen ruimtelijke en sociale
Operationele doelstellingen Acties
Concreet! (timing, budget, trekker, personeelstijd,…) Gebiedsspecifiek Partners! (regie!) (= woonoverleg)
Budgetten
SMART-principe
Specifiek Meetbaar Aanvaardbaar Realistisch Tijdsgebonden
formulering
Werkwoord dat richting van verandering aangeeft + situatie die moet veranderen
+ doelgroep + mate van verandering + tijdschema
4 uitgangsposities:
bestendigen, verbeteren, creëren, afbouwen
actieplan
concrete acties + indicator + financiële implicatie + timing + uitvoerder
Kans-belanganalyse
gegevensverzameling
Doelstellingen formuleren: natte vingerwerk? Wat voelen we aan: werken vanuit de onderbuik Gevoelens onderbouwen/afschrijven
Interne gegevens Financiële middelen, personeelsmogelijkheden, infrastructuur, kwaliteit huidige dienstverlening, samenwerking, organisatiestructuur, informatiesystemen, …
Externe gegevens Externe beleidsomgeving met de DESTEP-methode, medespelers-actoren, …
Kwantitatief luik Kwalitatief luik
Valkuil: interessant vs. relevant; dus: basisbeeld, kan later in proces nog verfijnd / verdiept worden
DESTEP: Demografie: bevolkingskrimp of –groei, vergrijzing,
gezinsverdunning, multiculturaliteit, ontgroening… Economie: mondialisering, migratie, schaalvergroting en
rationalisering… Sociaal: individualisme, netwerksamenleving, stijging welvaart,
dualisering… Technologie: digitale informatiesnelweg, mediatisering Ecologie: klimaatverandering (en energiebehoeften), ecologisch
bewustzijn… Politiek: complexiteit besluitvorming, PPS…
In welke mate zijn (de gevolgen van) deze trends duidelijk aanwezig in de gemeente? Hierbij kunnen bijvoorbeeld in het geval van demografische trends een aantal specifieke evoluties in het bevolkingsregister worden bekeken om dit te bepalen. Men kan ook een vergelijking maken met gelijkaardige gemeenten, bijvoorbeeld over de laatste 10 jaar. In welke mate houdt het bestaande aanbod rekening met deze trends? Hierbij kan het onder meer gaan over de toegankelijkheid voor specifieke doelgroepen. Welke noden/behoeften zijn er met betrekking tot deze trends bij de bevolking? Gerichte bevragingen bij bepaalde doelgroepen kunnen hier dan meer inzicht in geven.
voorbeeldgegevens
wonen Globaal (typologie, leegstand, prijzen, kwaliteit, onbebouwde
percelen, eigendomsstructuur, …) De sociale woningmarkt De woningmarkt voor specifieke doelgroepen Woonbehoeftestudie De ruimte (WG, WUG, WVG, reservegronden, RUP’s, PRS …)
bevolking Bevolking (aantallen, dichtheid, migratie, leeftijd, …) Huishoudens (alleenstaanden, grote gezinnen,
éénoudergezinnen, …) Prognoses bevolking en gezin
sociaal-economisch Leefloners Gemiddeld inkomen per persoon Mediaaninkomen Werkloosheid (aantal, langdurig, jongeren …)
actoren (overheden, welzijnsactoren, overlegtafels) wat bieden zij aan hoe werken wij er mee samen
gemeentelijke initiatieven Heffingen Premies Dienstverlening loket Communicatie
beleidsopties Strategische meerjarennota Visie en acties in GRS en LSB Andere beleidsniveaus
aandachtsgebieden, inbreidingsprojecten…
…
databronnen
Omgevingsanalyse: waar halen we de informatie? Gemeentelijke inventarisatie Klachten en meldingen Memoranda (= band middenveld) Partijprogramma’s Studies Externe partners/databanken zoals:
de provinciale diensten van Wonen-Vlaanderen
www.lokalestatistieken.be
http://www4.vlaanderen.be/dar/svr/Cijfers/Pages/Excel.aspx
www.vlaanderen.be/publicaties
http://www.geopunt.be/catalogus
http://statbel.fgov.be/nl/statistieken/cijfers/ http://http://www.vmsw.be/Home/Footer/Over-sociale-huisvesting/Statistieken
www.plan.be
de verschillende provincies * Linken actief op 01.04.2016
gegevensanalyse
Help, ik verzuip! (te) veel gegevens? Wat leren we eruit?
=> ANALYSEREN
SWOT
SWOT Sterkten, zwakten (interne analyse) Kansen, bedreigingen (externe analyse)
Opmaak SWOT-tabel (per thema is overzichtelijker). Behoud onderscheid extern / intern. Vermijd om reeds oplossingen / maatregelen te formuleren als
sterkte of zwakte. Wees kritisch. Zoek unieke en onderscheidende sterkten.
confrontatiemix
Confrontatiematrix Van binnen naar buiten kijken Van buiten naar binnen kijken
Analyseren blijft subjectief, interpretatie geven aan cijfers
KSF
Projectkader (wie/wat)
Participatie
SMART formuleren
Communicatie
Indicatoren
projectkader
Doel: overeenstemming en duidelijkheid aanpak (= plandocument)
Wie: politiek en ambtelijk
Vragen: wie in plangroep, wie coördineert, wie neemt welke beslissingen, wie volgt beleidsplanning op en wie evalueert, is er ruimte voor participatie in het proces, is externe ondersteuning wenselijk, wat zijn de personele en financiële middelen voor het proces, wat zijn eerder geformuleerde intenties en doelen, wat is de reikwijdte van de plangroep, wat willen we bereiken met het planproces, welke formule, wat zijn verwachtingen/wanneer is het planproces geslaagd, opmaken stakeholderskaart, wat is de timing, …
voorbeeld processchema
participatie
Welke ervaringen hebben we met participatie van burgers en actoren? Wat loopt goed, wat minder goed?
Welke ruimte hebben we (personeel en financieel) om hieraan te werken?
Met welk doel willen we participatie opzetten? De input van informatie en expertise? Het vergroten van het draagvlak?
Welke rol willen we voorzien voor actoren en burgers? Willen we ze informeren, raadplegen, laten adviseren, laten meebeslissen binnen een bepaald kader of mee laten besturen? (cfr. participatieladder)
Hoe geven we die rol vorm, via welke methodes of structuren?
In welke fase van het planningsproces spelen zij een rol?
participatieladder
communiceren
Communiceren! Alle stakeholders en burgers Op permanente basis Ook als het fout gaat Input voor evaluatie en bijsturing
meten is weten
Indicatoren… meten de mate van succes moeten omzichtig gehanteerd worden nemen de ontwikkelingen objectief waar
Indicatoren zijn… valide (meet wat hij beweert te meten) betrouwbaar (meet consistent en nauwkeurig) relevant (tijdig beschikbaar en juiste informatie)
Indicatoren op niveau van beleid beheer operaties
en een toetje…
sociaal wonen, betaalbaar wonen, algemeen aanbodbeleid, ruimtelijke leefbaarheid, woningkwaliteit, premiebeleid, woonoverleg, samenwerking, dienstverlening aan de burger, monitoring, huurdersbeleid, stads- & dorpskernvernieuwing, …
aanbod Wonen-Vlaanderen •Mee proces uittekenen •Inventariseren noodzakelijke betrokkenen •Realistische timing opstellen •Aanreiken voorbeelden van anderen •Participatie aan denkproces •Kritische reflectie bij elke processtap •Aanreiken basisdata omgevingsanalyse lokaal woonbeleid, dit zowel alfanumeriek als in GIS •Aanreiken vindplaatsen data / Mee zoeken naar minder evidente data •Mee opstellen van bevragingen / enquêtes •Suggesties voor SWOT & C-mix aanreiken •Mee analyseren van wachtlijsten en toewijzingen •Aanreiken goede voorbeelden •Mee-denken over indicatoren •Mee terugblikken •Good-practices
Niet de absolute waarheid in pacht, wel de expertise
uit andere gemeenten…
Aan de slag!
je vertrekt niet van niets! je staat er niet alleen voor!
SUCCES!
meer weten/lezen
Heene A e.a., Praktijkboek Strategie, Effectief plannen en uitvoeren, Lannoo-campus, 2012
Kaplan R, Norton D, Van strategie naar uitvoering, Business Contact, 2009 Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Strategische planning voor het
lokaal sociaal beleid, een handleiding, 2002 Pröpper I., Steenbergen D., De aanpak van interactief beleid, elke situatie
is anders, uitgeverij Coutinho, Bussum, 1999 Sels P & Vancauwenberghe G, Sorry, geen tijd voor strategische planning!,
OCMW-visies Stoop P e.a., Het beleidsplan voor uw gemeente, Politeia, 2001 Theeboom M. e.a., Handboek Sportbeleidsplanning, Politeia, 2008 Van Dingenen I. e.a., Kwaliteitszorg in cultuur, Politeia, 2006 Vermeylen S., Werken met SWOT-analyse, een handreiking voor een betere
beleidsplanning, Politeia, 2004