Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum...

98
General Pathology Basic Principles of Cellular and Organ Pathology Oncology - I Jaroslava Dušková Inst. Pathol. ,1st Med. Faculty, Charles Univ. Prague Jaroslava Dušková

Transcript of Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum...

Page 1: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

General Pathology

Basic Principles of Cellular and Organ

Pathology

Oncology - I

Jaroslava Dušková

Inst. Pathol. ,1st Med. Faculty, Charles Univ. Prague

Jaroslava Duško

Page 2: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

General Oncology 1

Definition

History note

Disorders of the cell proliferation and

growth (hypertrophy, hyperplasia, metaplasia)

Neoplasms – disorders of cell proliferation and

differentiation

Molecular biology of neoplasia - oncogenesis

Host - neoplasm interactions

Jaroslava Duško

Page 3: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Tumour

swelling of any kind

NEOPLASIAJaroslava Duško

Page 4: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

NEOPLASIA

Definition - descriptive:

persistentabnormalrelatively autonomous

proliferation of cells Jarosla

va Dušková

Page 5: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

NEOPLASIA

Definition - pathogenetic:

DNA disease

Stepwise accumulation

of genetic abnormalities

Escape of immunological

clearing systems

Jaroslava Duško

Page 6: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

NEOPLASIA – history I.

Ramayana – 2000 B.C.

therapy with knife

chemotherapy - arsenical

compoundsJarosla

va Dušková

Page 7: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

NEOPLASIA – history II.

Galen – AD 129–216TUMOURS

according to naturepregnancy

exceeding natureinflammatory, reparative, callus

against naturetrue neoplasms

Jaroslava Duško

Page 8: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Eutopic

pregnancy

Jaroslava Duško

Page 9: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Macrocystosis renum

Jaroslava Duško

Page 10: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Ependymoma

Jaroslava Duško

Page 11: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Growth Disturbances

&

Their Relation

to NeoplasmsJaroslava Duško

Page 12: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Nonneoplastic

Growth Disturbances – I

MALFORMATIONS

complete or partial lack of

development (aplasia, hypoplasia)

asymmetry oversize-------- hamartia - hamartoma choristia - choristoma

ectopic tissue

-

+Jarosla

va Dušková

Page 13: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

phocomelia

cheilo-gnatho-

palato-schisis

rhachischisis

Jaroslava Duško

Page 14: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Hamartia – Hamartoma

Def.:

A mass of disorganized

tissue indigenous to the

particular site. Jaroslava Duško

Page 15: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

C

h

o

n

dr

o

h

a

m

ar

to

m

a

Jaroslava Duško

Page 16: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Chondrohamartoma

Jaroslava Duško

Page 17: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Choristia - Choristoma

Def.:

A mass of ectopic tissue

(cells) with a limmited

growth potency Jaroslava Duško

Page 18: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

1. Rathke´s pouch

& proc.

infundibularis

2. separation

3. final status

Jaroslava Duško

Page 19: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

squamous

epithelium

Jaroslava Duško

Page 20: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Nonneoplastic

Growth Disturbances – II

repair

hypertrophy / atrophy -

(incl.pseudohypertrophy)

hyperplasia

metaplasia------------ dysplasia anaplasia – undifferentiation

Jaroslava Duško

Page 21: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Cell Proliferation in the

Gastrointestinal Tract

a Oesophagus

b Stomach

c Sm Bowel

d L Bowel

e Anus

Jaroslava Duško

Page 22: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

repair

Jaroslava Duško

Page 23: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Nonneoplastic

Growth Disturbances – II

repair

hypertrophy / atrophy -

(incl.pseudohypertrophy)

hyperplasia

metaplasia dysplasia* anaplasia – undifferentiation

Jaroslava Duško

Page 24: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Urocystolithiasis

Hyperplasia

adenomyomatosa

prostatae

Hypertrophia

trabecularis

tunicae

muscularis

vesiace

urinariae

Jaroslava Duško

Page 25: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Atrophia

gl.suprarenalium

Jaroslava Duško

Page 26: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Jaroslava Duško

Page 27: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Pseudohypertrophia (atrophia) lipomatosa

Jaroslava Duško

Page 28: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Nonneoplastic

Growth Disturbances – II

repair

hypertrophy / atrophy

hyperplasia

metaplasia dysplasia* anaplasia – undifferentiation

Jaroslava Duško

Page 29: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Jaroslava Duško

Page 30: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Jaroslava Duško

Page 31: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Metaplasia

Jaroslava Duško

Page 32: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Metaplasia

Jaroslava Duško

Page 33: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

ecc-tubar meplasianormal endocervical cells.

reactive ecc

Jaroslava Duško

Page 34: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

von Brunn´s nests

Mucinous metaplasia - alc. blue pH2,5

Jaroslava Duško

Page 35: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Nonneoplastic

Growth Disturbances – II

repair

hypertrophy / atrophy

hyperplasia

metaplasia dysplasia = intraepithelial

neoplasia = precancerosis anaplasia – undifferentiation

Jaroslava Duško

Page 36: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

dysplasia

Jaroslava Duško

Page 37: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Urotel normální stavby

Urothelium

Jaroslava Duško

Page 38: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Urocystitis chronica(mild reactive urothelial changes)

Jaroslava Duško

Page 39: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Urocystitis chronica (reactive hyperplasia)

Jaroslava Duško

Page 40: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

LG IUN – mild dysplasia

Jaroslava Duško

Page 41: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

HG IUN

moderate dysplasia

severe dysplasia

Jaroslava Duško

Page 42: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Nonneoplastic

Growth Disturbances – II

repair

hypertrophy / atrophy

hyperplasia

metaplasia dysplasia anaplasia – undifferentiation

Jaroslava Duško

Page 43: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

ASC – H – atypical immature squamous metaplasia

Jaroslava Duško

Page 44: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

EMA

TGB

vimentin

Undifferentated (anaplastic) carcinoma

Jaroslava Duško

Page 45: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Relation of the Non-neoplastic Growth Disturbances to Neoplasms

1. differential diagnosis pseudotumours

2. precursors precanceroses

(preblastomatoses)

3. both 1. and 2.

Jaroslava Duško

Page 46: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Characteristics of Neoplastic Growth

self-sufficiency in growth signals

insensitivity to growth inhibitory signals

block of apoptosis

limitless replicative potential– block of

mitotic catastroph

defective DNA repair – genom instability

development of sustained angiogenesis

ability to invade and metastasize

Jaroslava Duško

Page 47: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Tissue stem cells- assymetric division:

a) differentiation, b) stem cells

Jaroslava Duško

Page 48: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Neoplasia - causes

External

Irradiation

chemical

cancerogens

oncogenic bacteria

& viruses

Internal

genetic predisposition (15% of tumours)

immunosupression

(inborn, acquired)

chronic irritation

(inflammation)

non-lethal genom changes

Jaroslava Duško

Page 49: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Oncogenic Viruses

DNA

HPV

SV 40 – polyoma

Adenoviruses

Herpesviruses

Epstein– Barr

Hepatitis B

RNA

Rous sarcoma

Leukemia

HIV

Jaroslava Duško

Page 50: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Inherited Predispositions to Cancer -1/2

Autosomal dominant: – retinoblastoma (RB gene)

– Li- Fraumeni (TP53) – breast, brain, sarcoma, leukemia…

– melanoma (p16 ink4A)

– Familial Adenomatosis of Colon (APC)

– BRCA1, BRCA 2

– others…

Jaroslava Duško

Page 51: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Inherited Predispositions to Cancer 2/2

Autosomal recessive – defective DNA repair –

chromosomal instability

– xeroderma pigmentosum - Nucleotid Excision

Repair – NER pathways :

Global Genom Repair - GGR, and

Transcription Coupled Repair - TCR skin tumours in

UV exposed locations + neurology symptoms –

microcephaly

Familial cancers of uncertain inheritance breast (other than linked to BRCA 1 or BRCA 2,

ovary, pankreas…)

Jaroslava Duško

Page 52: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Characteristics of Neoplastic Growth

self-sufficiency in growth signals

insensitivity to growth inhibitory signals

block of apoptosis

limitless replicative potential– block of

mitotic catastroph

defective DNA repair – genom instability

development of sustained angiogenesis

ability to invade and metastasize

Jaroslava Duško

Page 53: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Hanahan D, Weinberg RA. Hallmarks of cancer: The next generation. Cell 2011; 144(5): 646-674.

Jaroslava Duško

Page 54: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Cell Cycle Regulators– control of cellular proliferation

polypeptide growth factors EGF, PDGF , FGF, TGFα, β

(protooncogenes)

ligand receptor binding

activation via conformation alteration (kinase)

signal transduction – second messengers (tyrosine

kinases)

activation of transcription factors

DNA synthesis initiation

cyclins and cyclin dependent kinases cdk

cdk associated inhibitors cki

Jaroslava Duško

Page 55: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Cell Cycle Regulators – growth factors

Polypeptide growth stimulators

EGF, PDGF, TGF α (protooncogenes)

– ERBB1 – EGFR – overexpressed in 80-100%

sq. ca of lung, head& neck, glioblastoma

– ERBB2 – EGFR – HER2/NEU overexpressed

in 30% of breast ca

Jaroslava Duško

Page 56: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Characteristics of Neoplastic Growth

self-sufficiency in growth signals

insensitivity to growth inhibitory signals

block of apoptosis

limitless replicative potential– block of

mitotic catastroph

defective DNA repair – genom instability

development of sustained angiogenesis

ability to invade and metastasize

Jaroslava Duško

Page 57: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Insensitivity to growth inhibitory signals

Governors and Guardians of the cell cycle:

– retinoblastoma (RB gene)

– Li- Fraumeni (TP53) – breast, brain, sarcoma, leukemia…

– Transforming Growth Factor – β – pankreas, colon

Jaroslava Duško

Page 58: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Carcinoma vesicae urinariae non differentiatum p53

Jaroslava Duško

Page 59: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Characteristics of Neoplastic Growth

self-sufficiency in growth signals

insensitivity to growth inhibitory signals

block of apoptosis

limitless replicative potential– block of

mitotic catastroph

defective DNA repair – genom instability

development of sustained angiogenesis

ability to invade and metastasize

Jaroslava Duško

Page 60: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Block of apoptosis

inactivation of the death receptors – FAS

( leukemia, neuroblastoma) ;

overexpression of Bcl2 antiapoptotic

protein - Follicular cell lymphoma

t(14;18)

Jaroslava Duško

Page 61: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Characteristics of Neoplastic Growth

self-sufficiency in growth signals

insensitivity to growth inhibitory signals

block of apoptosis

limitless replicative potential– block of

mitotic catastroph

defective DNA repair – genom instability

development of sustained angiogenesis

ability to invade and metastasize

Jaroslava Duško

Page 62: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Limitless replicative potential activation of telomerase – immortality – advanced cancers

John Maciejowski J, and de Lange T:

Telomeres in

cancer: tumour

suppression and

genome instability.NATURE REVIEWS | MOLECULAR

CELL BIOLOGY VOLUME 18 |

MARCH 2017 | 175-186

Jaroslava Duško

Page 63: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Carcinoma vesicae urinariae non differentiatum Ki-67 – MIB1

Jaroslava Duško

Page 64: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Characteristics of Neoplastic Growth

self-sufficiency in growth signals

insensitivity to growth inhibitory signals

block of apoptosis

limitless replicative potential– block of

mitotic catastroph

defective DNA repair – genom instability

development of sustained angiogenesis

ability to invade and metastasize

Jaroslava Duško

Page 65: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Defective DNA repair – genom instability

silenced genom repair genes –

hereditary non- polypose colon cancer -

Lynch syndrome

Jaroslava Duško

Page 66: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Characteristics of Neoplastic Growth

self-sufficiency in growth signals

insensitivity to growth inhibitory signals

block of apoptosis

limitless replicative potential– block of

mitotic catastroph

defective DNA repair – genom instability

development of sustained angiogenesis

ability to invade and metastasize

Jaroslava Duško

Page 67: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Angiogenesis

Endogenous Promotors

VEGF - A,B,C,D

Angiopoietins

Angiogenin

Basic fibroblast growth factor bFGF

Hepatocyte Growth Factor HGF

Interleukin-8

PDGF

Transformation Growth Factor ß TGF ß

TNF

Jaroslava Duško

Page 68: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Angiogenesis

Endogenous Inhibitors

Angiostatin

Brain Angiogenesis Inhibitor 1 BAI1

Endostatin

Interferons

Platelet factor-4 cleavage products

Prolactin fragment (16kd)

Thrombospondin-1

VEG I

Vasostatin

Jaroslava Duško

Page 69: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Jaroslava Duško

Page 70: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Jaroslava Duško

Page 71: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Avastin - Bevacizumab – humanized

monoclonal antibody against VEGF

Avastin is approved for:

Metastatic colorectal cancer (mCRC)

Advanced nonsquamous non–small cell lung cancer (NSCLC)

Metastatic kidney cancer (mRCC)

Glioblastoma (GBM) in adult patients whose cancer has progressed after prior treatment.

Jaroslava Duško

Page 72: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Molecular Biological and Morphological

Tumour Progression

Normal cell

Loss of

growth

control

Loss of

apoptosis

control

Loss of Senescence

control

Metastasising tumour cell

dysplasia

adenoma

infiltrating

carcinoma

Molecular biological Morphological

Tumour Progression

genomic instability activation proteasesJaroslava Duško

Page 73: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Cellular characteristics of neoplastic cells

1. Growth factors independence (paracrine and autocrine regulations instead)

2. Loss of inhibitory regulations (e.g. cdk-I)

3. Block of apoptosis (e.g. FAS inactivation, caspases mutations)

4. Uncontrolled replication potency (exceeding the usual 60-70 cell cycles – stabilisation of telomeres)

5. DNA repair defects & genom instability (either in the germ cell line or somatic e.g. BRCA + epigenetic KRAS mutations)

6. Angiogenesis

7. Invasion & metastasizing

Jaroslava Duško

Page 74: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Cell Cycle Regulation Disorders– uncontroled cellular proliferation

polypeptide growth factors (e.g. EGF, PDGF , FGF,…)

acting as oncogenes via overexpression

ligand receptor amplification

signal transducing proteins (e.g. ras oncoproteins) -

activation of the mitogenic signaling pathway

nuclear DNA synthesis regulators (myc, jun, fos)

mitochondrial oncogenes (bcl-2) – block of apoptosis

Jaroslava Duško

Page 75: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Host - Neoplasm Interactions

immune

surveillance

immune response

spontaneous regression

local pressure

cachexia

anaemia

immunodepression

products of

neoplastic cells

Cancer Immune Escape

Jaroslava Duško

Page 76: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Pathologist´s Role in Cancer

Immunotherapy

Neoplastic antigens on tumour cells are

recognized by the host immune cells.

Immune checkpoints can be both stimulatory and

inhibitory

Tumours use the checkpoints to escape immune

control. Jarosla

va Dušková

Page 77: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Testing of Lung Cancer for PD-L1 (Programmed Death-1 Ligand)

Interaction of PD-L1 on tumour cells with

PD-1 on T-lymphocytes blocks T-lympho

signals and attacking of neoplastic cells

PD-1 inhibitors (Nivolumab, Pembrolizumab)

and PD-L1 inhibitors (Atezolizumab,

Durvalumab, Avelumab) increase T-

lymphocytic ability to kill cancer cells.

Jaroslava Duško

Page 78: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

78

Jaroslava Duško

Page 79: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Pathologist´s Role in Cancer Immunotherapy

For certain

types/stages

of cancer, knowing

PD-L1 expression

may help identify

patients that will

benefit most from

immune checkpoint

blockade.

79

Reasons for testing PD-L1 expression in patients

Jaroslava Duško

Page 80: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Tasuku HonjoJ.P. Allison

Nobel Prize 2018

Antibodies blocking the brake molecules CTLA-4 and PD-1

enhance the immune response to cancer

Jaroslava Duško

Page 81: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

T-Cell Interaction With Dendritic Cells and Tumor Cells:

The Immune Checkpoints CTLA-4 and PD-1/PD-L1

Cytotoxic T-Lymphocyte Antigen -4

Jaroslava Duško

Page 82: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

NEOPLASIA – „function“

NEOPLASTIC CELL PRODUCTS:

immunoglobulin

osteoid

keratin

mucus

melanin

hormones

…rather a key

to either

clinical or

morphology

DIAGNOSIS

Jaroslava Duško

Page 83: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Jaroslava Duško

Page 84: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Adenocarcinoma

apicis vesicae

urinariae

Jaroslava Duško

Page 85: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Adenocarcinomaapicis vesicae

urinariae

Jaroslava Duško

Page 86: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Jaroslava Duško

Page 87: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non

differentiatum

Jaroslava Duško

Page 88: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3

Jaroslava Duško

Page 89: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

B 12841/05 carcinoma vesicae urinariae non differentiatum p53

Jaroslava Duško

Page 90: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Adenocarcinomaapicis vesicae

urinariae

Jaroslava Duško

Page 91: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

NEOPLASIA – „function“

NEOPLASTIC CELL PRODUCTS:

immunoglobulin (AL amyloid)

osteoid

keratin

mucus

melanin

HORMONES neoplastic & paraneoplastic endocrine symptoms

AA amyloid, hormonal amyloid

Jaroslava Duško

Page 92: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

ENDOCRINE NEOPLASIAHormone Production and Function

may or may not be present

unregulated – may be excessive

benign tumours more likely to be active

size of tumour not related to the

degree of function

metastases may cause hyperfunction

Jaroslava Duško

Page 93: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Jaroslava Duško

Page 94: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Prl

GH

Jaroslava Duško

Page 95: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

TGB+

HE

Carcinoma glandulae thyreoideae

Jaroslava Duško

Page 96: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

kalcitonin

chromogranin

Carcinoma medullare gl. thyeoideae

Jaroslava Duško

Page 97: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Frank NY, Schatton T, Frank MH:

The therapeutic promise of the cancer stem cell concept J Clin Invest. 2010;120(1):41-50.

Makena MR, Ranjan A, Thirumala V, Reddy A.

Cancer stem cells: Road to therapeutic resistance and strategies to overcome resistance.Biophys Acta Mol Basis Dis. 2018 Nov 24. pii: S0925-4439(18)30476-9. doi: 10.1016/j.bbadis.2018.11.015.

[Epub ahead of print]

Cancer Stem CellsJaroslava Duško

Page 98: Basic Principles - pau.lf1.cuni.cz · B 12841/05 neoplasma vesicae urinariae non differentiatum Jaroslava Du ková . B 12841/05 ca vesicae urinariae non differentiatum CK AE1-3 Jaroslava

Jaroslava Duško