Tr­êng­®¹i­häc­n«ng­nghiÖp­I­hµ­néi

kHOA­THó­Y

BÖnh­chã­mÌo

PGS.tS.­nGUYÔN­V¡N­tHANHTr­ëng­bé­m«n­ngo¹i­-­S¶n

Gi¸m­®èc­trung­t©m­nghiªn­cøu­chã­nghiÖp­vô

Tượng chó Lai-Ka ở thủ đô Maxcơva- CH LB Nga

3

Giống chó Bắc Hà Giống chó H mong cộc

Giống chó vàng Viêt Nam Giống chó Lào

Giống chó Lào

Bảng quy đổi tuổi chó với tuổi người tương đương

Tuổi của chó (năm) Tương đương với tuổi của người (năm)

18 tháng 20

20 tháng 21

22 22

2 tuổi 24

Từ 3-15 tuổi, cứ tăng thêm 1 tuổi ở chó

Bằng thêm 4 năm tuổi ở người

Sau 15 tuổi, cứ tăng thêm 1 tuổi ở chó

Bằng thêm 8 năm tuổi ở người

Chẳng hạn, khi chó 16 tuổi, sẽ tương đương với người: 24 + (15-2)4 + 8 = 24 + 42 + 8 = 74 (tuổi).

Quy đổi tuổi mèo với tuổi người tương đươngMèo Người

1 tháng 1 tuổi

2 tháng 3 tuổi

3 tháng 5 tuổi

6 tháng 9 tuổi

8 tháng 13 tuổi

12 tháng 18 tuổi

18 tháng 20 tuổi

2 năm 23 tuổi

3 năm 28 tuổi

Cứ thêm 1 tuổi mèo Người thêm 4 tuổi

Ví dụ, mèo 8 năm tuổi thì tương đương với người là: 28 + 5.4 = 48 tuổi

Chương I: BỆNH TRUYỀN NHIỄM

BỆNH DẠI (Rabies)

I. Khái niệm về bệnh: Bệnh dại là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm chung của chó mèo và nhiều loài gia súc khác kể cả người. Bệnh do vi rut dại gây ra. Đặc điểm của bệnh là gây ra trạng thái điên loạn, bại liệt và tỷ lệ tử vong cao(100%) cho súc vật và người bệnh.

­­Khả­năng­­g©y­bÖnh

­­Kh¶­n¨ng­g©y­bÖnh

Loµi­d¬i­truyÒn­bÖnh­d¹i­ë­nam­mü

II. NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNHDo một loại vi rút dại (Rhabdovirut) gây ra đối với tất cả các loài động vật máu nóng. Bệnh dại được lây truyền chủ yếu do các vết cắn của con vật bị dại chứa vi rút dại trong nước bọt, nước dãi. Sau khi bị chó mèo cắn,vi rút có trong nước bọt đầu tiên tìm đến dây hần kinh vận động gần vết thương (virut hướng thần kinh theo các dây thân kinh vào tuỷ sống, lên não phá hủy đại não đặc biệt là phá hủy sừng amon(ở trong tam giác não)và tuỷ sống gây viêm não tuỷ cấp. Sau đó vi rút dại lại từ hệ thần kinh trung ương đi ra tuyến nươc bọt của vật bệnh.

Thời gian nung bệnh thay đổi và phụ thuộc vào vị trí vết cắn(vết cắc càng xa trung ương thần kinh thi thời gian phát bệnh càng lâu và ngược lại) và độc lực của vi rút, thường thì thời gian nung bệnh của chó từ 10-25 ngày,ở người có thể dài hơn là 40-50 ngàyỞ chó : Vết cắn ở chân sau và đùi sau,thời gian nung bệnh từ 12-15 ngày.Vết cắn ở chân và đùi trước thơi gian nung bệnh từ 6-8 ngày.15ngày trước khi chó biểu hiện triệu chứng lâm sàng thì nước dãi của chó đã có virut và có thể tryuền sang chó khoẻ hay người khoẻ nếu bị chó này cắn.Ở người :Vết thương ở chân, thời gian nung bệnh từ 45-60 ngày,vết cắn ở tay, ngang thắt lưng, thơi gian nung bệnh từ 15-20

.

III. TRIỆU CHỨNG

3.1. Triệu chứng dại ở chó: có 2 thể bệnh điển hình:

+ Thể điên cuồng: sau khi bị nhiễm virut dại trong thời gian ủ bệnh chó có hành động khác thường: -Bồn chồn, đứng nằm không yên, bỏ ăn, ngơ ngác, sợ ánh sáng, sợ gió, sợ nước, chảy dãi nhiều, ban đêm thường kêu hú lên từng hồi. Mất phản xạ quen chủ- Chó lên cơn điên dại, chạy rông trên đường phố, mắt đỏ ngầu, đồng tử giãn rộng, chó lao vào cắn xé giữ dội bất kể vật gì nó gặp trên đường kể cả chủ- Chó có thể nhai nuốt tất cả các vật lạ như đất, đá, đinh cây, que... Sau cùng chó chui vào bụi xó tối, chó gầy rạc, lên cơn co giật và chết trong vài ngày. Khi chết trên mình chó có rất nhiều vết thương do nó tự cắn xé

­­Kh¶­n¨ng­g©y­bÖnh

• H×nh­¶nh:

chã­bÞ­bÖnh­d¹i­thÓ­®iªn­cuång:­biÓu­hiÖn­d÷­tîn,­c¾n­xЭbÊt­cø­vËt­g×

chã­bÞ­bÖnh­d¹i:­n­íc­d·i­ch¶y­nhiÒu,­mµu­tr¾ng

Chó bị bênh dại thể dại điên cuồng

Triêu chứng chó mắcthể dại điên cuồng

+ Thể bại liêt-Chó buồn bã, bỏ ăn, thường thích nằm im lặng “Thể dại câm hay thể dại im lặng”.Cơ nhai và họng bị liệt không ăn, không nuốt được, hàm dưới thường trễ xuống chảy nhiều nhớt dãi quanh mép, ở thể này chó không cắn nhưng nước bọt và nhớt dãi chứa virut có thể truyền bệnh cho người và động vật khác qua các vết thương ngoài da có chảy máu- Chó chết trong trạng thái bị liệt hoàn toàn sau 3-5 ngày phát bệnh-Thể này rất nguy hiểm vì người ta không nghĩ đến bệnh dại nên gia chủ vẫn có thể chăm sóc và vuốt ve chó

3.2.Triêu chứng dại ở mèo Mèo có thời kỳ nung bệnh ngắn hơn, thường từ 6-10 ngày, mèo thường thể hiện thể dại điên cuồng .Mèo bỏ nhà đi lang thang, kêu gào thảm thiết. Mèo lao vào tấn công, cắn xé người và súc vật khác mà nó gặp, Cuối cùng mèo dại chết trong tinh trạng liệt toàn thân, kiệt sức và hôn mê sau 6-7 ngày phát bệnh.

chã­con­bÞ­bÖnh­d¹i­thÓ­Èn:­mÆt­buån­rÇu,­m¾t­lê­®ê­nh×n­x·­x¨m

chã­con­bÞ­bÖnh­d¹i­BẠI­LIỆT

3.2.Triêu chứng dại ở mèo Mèo có thời kỳ nung bệnh ngắn hơn, thường từ 6-10 ngày, mèo thường thể hiện thể dại điên cuồng .Mèo bỏ nhà đi lang thang, kêu gào thảm thiết. Mèo lao vào tấn công, cắn xé người và súc vật khác mà nó gặp, Cuối cùng mèo dại chết trong tinh trạng liệt toàn thân, kiệt sức và hôn mê sau 6-7 ngày phát bệnh.

3.3.Triêu chứng dại ở người Người bị chó dại cắn nếu không tiêm huyết thanh

hay vacxin phòng dại kịp thời sẽ lên cơn dại và tử vong 100% vô phương cứu chữa

Với người bị bệnh daị,triệu chứng chủ yếu là thể điên cuồng,còn thể bại liệt chiếm tỷ lệ rất thấp.Sau khi bị chó, mèo dại cắn, tuỳ vị trí cắn xa hay gần trung ương thần kinh mà người lên cơn dại nhanh hay chậm.

Thời kỳ ủ bệnh(trước khi lên cơn điên 7-10 ngày), người bệnh biểu hiện các trạng thái bất thường:bồn chồn, không yên tĩnh, kém ăn, không ngủ được sợ ánh sáng, sợ gió, sợ nước đặc biệt là tiếng động.

Tiếp theo là thời kì điên loạn: đập phá mất hết chi giác, la hét dữ dội, điên cuồng cắn sé những người xung quanh và tự cắn xé mình, các cơ họng, thực quản, cơ hàm dười bị liệt và cuối cùng người bệnh chết sau 5-7 ngày trong đau đớn quằn quại, sợ hãi và liệt cơ thể.

Những khuôn mặt dại

Những khuôn mặt dại

IV. CHẨN ĐOÁN: Căn cứ vào triệu chứng lâm sàng, vi sinh vật, chẩn đoán vi thể và chẩn đoán huyết thanh học trong các phòng thí nghiệm.

V. PHÒNG VÀ CHỐNG BỆNH DẠI

5.1. Phòng chống bệnh dại cho chó và mèo

a)Phòng bằng vacxin

+ Đây là biện pháp quan trọng bậc nhất

Cần thiết phải phải định kì tiêm phòng dại cho chó, mèo mỗi năm 1 lần, sau đó thường có những đợt tiêm bổ xung để tạo được miễn dịch chủ động cho đàn chó

b) Quản lý và chăm sóc chó + Đảm bảo chó ăn uống sạch, chuồng nhốt chó

luôn thoáng mát và ấm áp .Định kỳ tẩy uế vệ sinh chuồng nuôi,dụng cụ và môi trường xung quanh để chó có sức đề kháng phòng chống bệnh.

+ Không thả rông, khi dắt chó ra đường phải có rọ mõm để đề phòng cắn người qua lại.

+ Khi thấy chó mèo hay thú cảnh khác biểu hiện bất thường về tâm sinh lý, nghi bị bệnh dại thì phải theo dõi và xử lý kip thời.

2.Phòng và chống bệnh dại cho người

Nếu chó hay mèo vẫn khoẻ mạnh bình thường,khi cắn người phải hết sức chú ý(có thể chó mèo đang ở thời kỳ nung bệnh),trong trường hợp này phải nhốt chó ,mèo vµ theo dõi trong thời gian từ 7-10 nếu con vật có biểu hiện nghi ngờ bị bệnh dại thì người bị cắn phải kịp thời đến trạm vệ sinh phòng dịch gần nhất xin tiêm huyết thanh và vacxin

Nếu chó hay mèo đang chạy rông ngoài đường hay đã đi mất không rõ lai lịch mà cắn người hoặc chó mèo có biểu hiện khác thường nghi bị mắc bệnh dại mà cắn người thì ngay lập tức càng sớm càng tốt người bị cắn phải dến trạm vệ sinh phòng dich gần nhất xin tiêm kháng huyết thanh chống dại kết hợp với xử lý vết thương dể diệt virut dại sau đó tiêm vacxin phòng dại

Hiện nay vacxin phòng chống bệnh dại được sản xuất tại Viện vệ sinh dịch tễ. Vacxin được chế tạo từ não chuột bạch sơ sinh, tiêm duoi da với liều 0,2 ml| ngày.Tiêm cách ngày và tiêm liên tiếp như vậy cho đủ 6 liều .

BÖnh­ca­rª(Carre,­fibris­cartarhalis­infection­

canum)I.­Kh¸i­niÖm­vÒ­bÖnhBÖnh­care­hay­cßn­gäi­lµ­bÖnh­sµi­sèt­chã­lµ­ mét­ bÖnh­ truyÒn­ nhiÔm­ cÊp­ tÝnh­ cña­loµi­ ¨n­ thÞt,­ nhÊt­ lµ­ chã­®Æc­ biÖt­ lµ­ chã­non­do­mét­lo¹i­virus­g©y­ra.­BÖnh­l©y­lan­r©ts­ nhanh,­ víi­ c¸c­ biÓu­ hiÖn:­ sèt,­ viªm­cata­c¸c­niªm­m¹c­®Æc­biÖt­là­niªm­m¹c­®­êng­h«­ hÊp,­ viªm­phæi,­ næi­môn­ë­ da­ vµ­cã­triÖu­chøng­thÇn­kinh.BÖnh­cã­kh¾p­n¬i­trªn­thÕ­giíi.­ë­ViÖt­Nam­bÖnh­ th­êng­ xuyªn­ x¶y­ ra,­ nhÊt­ lµ­ ë­ c¸c­gièng­chã­nhËp­ngo¹i,­chã­nghiÖp­vô

BÖnh­ca­rª(Carre,­fibris­cartarhalis­infection­

canum)I.­Kh¸i­niÖm­vÒ­bÖnhBÖnh­care­hay­cßn­gäi­lµ­bÖnh­sµi­sèt­chã­lµ­ mét­ bÖnh­ truyÒn­ nhiÔm­ cÊp­ tÝnh­ cña­loµi­ ¨n­ thÞt,­ nhÊt­ lµ­ chã­®Æc­ biÖt­ lµ­ chã­non­do­mét­lo¹i­virus­g©y­ra.­BÖnh­l©y­lan­m¹nh,­víi­c¸c­biÓu­hiÖn:­sèt,­viªm­cata­c¸c­niªm­m¹c­®Æc­biÖt­ là­ niªm­m¹c­®­êng­h«­hÊp,­viªm­phæi,­næi­môn­ë­da­vµ­cã­triÖu­chøng­thÇn­kinh.BÖnh­cã­kh¾p­n¬i­trªn­thÕ­giíi.­ë­ViÖt­Nam­bÖnh­ th­êng­ xuyªn­ x¶y­ ra,­ nhÊt­ lµ­ ë­ c¸c­gièng­chã­nhËp­ngo¹i,­ chã­nghiÖp­vô­g©y­ra­nh÷ng­tæn­thÊt­lín­vÒ­kinh­tÕ

II.­MÇm­bÖnh+­ Lµ­ ARN­ virus­ ®­îc­ xÕp­ trong­ hä­Myxoviridae,­nhãm­Myxovirus.­+­ Virus­ th­êng­ cã­ h×nh­ cÇu­ nh­ng­ thinhrn­tho¶ng­ còng­ gÆp­nh÷ng­ cÊu­ t¹o­ h×nh­ sîi­chØ,­kÝch­th­íc­kho¶ng­115­-­160­m.+­Kh«ng­bÒn­®èi­víi­nhiÖt,­500C­chÞu­®­îc­1­ giê,­ 600C­ trong­ 30­ phót,­ ¸nh­ s¸ng­ mÆt­trêi­ chiÕu­ trùc­ tiÕp­ virus­ chÞu­®­îc­ 2­ giê.­Trong­ x¸c­ chÕt­ tån­ t¹i­ 48­ giê,­ ë­ 40C­ virus­sèng­ 7­ -­ 8­ tuÇn;­ -700C­ virus­ tån­ t¹i­ nhiÒu­n¨m.

III.­TruyÒn­nhiÔm­häc

3.1.­Loµi­m¾c­bÖnh+­ Chã­ m¾c­ bÖnh­ nhiÒu­ nhÊt,­ tÊt­ c¶­ c¸c­gièng­chã­®Òu­m¾c­nh­ng­ë­n­íc­ ta,­nÆng­nhÊt­lµ­c¸c­gièng­chã­nhËp­ngo¹i.+­BÖnh­th­êng­x¶y­ra­ë­chã­tõ­2­-­12­th¸ng­tuæi,­chã­non­3­-­4­th¸ng­tuæi­rat­dÔ­m¾c­bÖnh+­Chã­con­®ang­bó­mÑ­Ýt­m¾c­bÖnh­+­Chã­tr­ëng­thµnh­th­êng­mang­virus­+­Ngoµi­chã,­c¸c­loµi­®éng­vËt­nh­­chã­sãi,­c¸o,­chån,­r¸i­c¸­còng­m¾c­bÖnh.+­BÖnh­x¶y­ra­quanh­n¨m­nh­ng­th­êng­xuÊt­hiÖn­ nhiÒu­ khi­ cã­ sù­ thay­ ®æi­ thêi­ tiÕt,­®Æc­biÖt­ở thời gian­m­a­nhiÒu,­Èm­®é­cao..

III.­TruyÒn­nhiÔm­häc3.1.­Loµi­m¾c­bÖnhChã­ lµ­ loµi­ ®éng­ vËt­ m¾c­ bÖnh­ nhiÒu­nhÊt,­tÊt­c¶­c¸c­gièng­chã­®Òu­m¾c­nh­ng­ë­n­íc­ta,­nÆng­nhÊt­ lµ­c¸c­gièng­chã­nhËp­ngo¹i.­ BÖnh­ th­êng­ x¶y­ ra­ ë­ chã­ tõ­ 2­ -­ 12­th¸ng­ tuæi,­ ®Æc­ biÖt­ lµ­ chã­ non­ 3­ -­ 4­th¸ng­tuæi,­ë­løa­tuæi­nµy,­tû­lÖ­chÕt­tõ­90­-­ 100%.­ Chã­ con­ ®ang­ bó­ mÑ­ Ýt­ m¾c­bÖnh­v×­chã­thu­®­îc­miÔn­dÞch­thô­®éng­qua­s÷a­mÑ.­Chã­tr­ëng­thµnh­th­êng­mang­virus­ vµ­ trë­ thµnh­ nguån­ tµng­ tr÷­ mÇm­bÖnh­nguy­hiÓm.­Ngoµi­chã,­c¸c­loµi­®éng­vËt­nh­­chã­sãi,­c¸o,­chån,­r¸i­c¸­còng­m¾c­bÖnh.BÖnh­ x¶y­ ra­ quanh­ n¨m­ nh­ng­ th­êng­ xuÊt­hiÖn­ nhiÒu­ khi­ cã­ sù­ thay­ ®æi­ thêi­ tiÕt,­®Æc­biÖt­ở thời gian­m­a­nhiÒu,­Èm­®é­cao..

3.2.­ChÊt­chøa­virus­Virus­ th­êng­ cã­ trong­ m¸u,­ phñ­ t¹ng,­ãc,­ l¸ch,­ h¹ch,­ tuû­ x­¬ng,­ ®Æc­ biÖt­trong­n­íc­tiÓu­th­êng­xuyªn­cã­virus.­3.3.­§­êng­x©m­nhËp+­Qua­®­êng­h«­hÊp,­®­êng­tiªu­ho¸­lµ­chñ­yÕu­nh­ng­còng­cã­thÓ­qua­da.+­Trong­ thÝ­ nghiÖm­cã­ thÓ­ tiªm,­ b«i­niªm­ m¹c­ mòi­ hoÆc­ cho­ uèng­ ®Òu­g©y­®­îc­bÖnh.

3.4.­C¸ch­sinh­bÖnh­

­+­Sau­khi­x©m­nhËp­qua­niªm­m¹c,­virus­vµo­ dÞch­ b¹ch­ huyÕt­ råi­ ®Õn­ c¸c­ h¹ch­lympho­ph¸t­ triÓn­t¨ng­c­êng­vÒ­sè­ l­îng­vµ­®éc­lùc­ë­®ã.­­+­Virus­vµo­m¸u­g©y­b¹i­huyÕt­g©y­sèt.­C¬n­sèt­kÐo­dµi­tõ­1­-­2­ngµy+­Do­ c¬­ thÓ­yÕu­®i,­mét­ sè­ vi­ khuÈn­ký­sinh­ s½n­ trªn­ c¬­ thÓ­ nh­:­ Staphylococcus,­Bacillus­ bronchisepticus,­ Pasteurella,­Samonella...­kÕ­ph¸t­g©y­nhiÔm­trïng­phñ­t¹ng­ nªn­ Ýt­ ngµy­ sau­ c¬n­ sèt­ thø­ 2­ xuÊt­hiÖn­nÆng­h¬n.­V×­vËy,­con­vËt­bÞ­bÖnh­cã­ nh÷ng­biÕn­ chøng­nh­­ viªm­phæi,­ viªm­n·o,­viªm­ruét­thÓ­cata.

3.5.­Ph­¬ng­thøc­l©y­lan+­ L©y­ trùc­ tiÕp­ do­®ông­ ch¹m­ gi÷a­con­khoέvµ­con­èm­+L©y­ qua­ thøc­ ¨n,­ n­íc­ uèng­ nhiÔm­chÊt­bµi­ tiÕt­nh­­n­íc­mòi,­ n­íc­ tiÓu­cña­con­èm,­+L©y­ qua­ con­ ®­êng­ h«­ hÊp­ do­ con­khoέ hÝt­ ph¶i­ bôi­ hoÆc­ chÊt­ bÈn­ cã­dÝnh­mÇm­bÖnh­do­con­èm­ho­bËt­ra.

IV.­TriÖu­chøng­BiÓu­hiÖn­rÊt­®a­d¹ng­phô­thuéc­vµo­tuæi,­gièng,­ t×nh­ tr¹ng­ søc­ khoÎ,­ chÕ­®é­ ch¨m­sãc­ nu«i­ d­ìng­ chã­ còng­ nh­­ ®éc­ lùc­ cña­mÇm­bÖnh.+­ §Çu­ tiªn­ chã­ xuÊt­ hiÖn­ c¸c­ triÖu­ chøng­chung:­mÖt­mái,­ ñ­ rò,­ ¨n­ Ýt,­ kh«ng­ thÝch­vËn­®éng,­ch¶y­n­íc­m¾t­n­íc­mòi,­n«n­möa,­sau­®ã­sèt­40­-­41,50C­kÐo­dµi­tõ­24­-­26h­råi­th©n­nhiÖt­gi¶m­xuèng­38,5­-­39,50C­+­3­ -­4­ngµy­sau­xuÊt­hiÖn­c¬n­sèt­ thø­2­kÐo­ dµi­ 3­ -­ 4­ ngµy;­ lóc­ nµy­ bÖnh­ trÇm­träng­h¬n+­ Cïng­ xuÊt­ hiÖn­ víi­ c¬n­ sèt­ thø­ 2,­ chã­bÖnh­b¾t­®Çu­thÓ­hiÖn­c¸c­triÖu­chøng­ë­®­êng­h«­hÊp,­tiªu­ho¸,­da­vµ­thÇn­kinh­

4.1.­§­êng­tiªu­ho¸+­ Viªm­ cata­ d¹­ dµy­ vµ­ ruét,­ con­ vËt­kh¸t­ n­íc,­ n«n­ liªn­ tôc­ lóc­®Çu­ n«n­ ra­thøc­¨n­sau­®ã­n«n­khan­hoÆc­ra­bät­cã­mµu­vµng+­ Chã­ ®i­ Øa­ ch¶y,­ lóc­ ®Çu­ ph©n­lo·ng,­cã­bät­sau­®ã­cã­lÉn­m¸u,­ph©n­cã­mµu­ cµ­ phª­ nh¹t.­ Tr­êng­ hîp­ nÆng­ph©n­cã­thÓ­lÉn­m¸u­t­¬i­lÉn­niªm­m¹c­ruét­ bong­ ra­ lµm­ ph©n­ cã­ mïi­ tanh­kh¾m­rÊt­khã­chÞu.­+­Viªm­niªm­m¹c­miÖng­vµ­h¹ch­hµm.­

4.2.­§­êng­h«­hÊp+­Chã­bÞ­viªm­mòi,­ thanh­qu¶n,­phÕ­qu¶n­ råi­ viªm­ phæi­ nªn­ chã­ khã­ thë,­nhÞp­thë­t¨ng­râ,­phæi­cã­tiÕng­ran­­ít.­+­Ch¶y­nhiÒu­n­íc­mòi,­ lóc­®Çu­ lo·ng­sau­ ®Æc­ dÇn,­ ®«i­ khi­ lÉn­ mñ­ xanh­hoÆc­cã­m¸u­®en.+­Chã­bÞ­ho,­lóc­®Çu­khan,­sau­­ít,­chã­thë­gÊp,­lÌ­l­ìi­ra­mµ­thë+­Viªm­m¾t,­ch¶y­n­íc­m¾t­lóc­®Çu­n­íc­ m¾t­ trong,­ sau­ ®Æc­ dÇn­ nh­­ mñ,­chã­ bÞ­ loÐt,­®ôc­ gi¸c­m¹c­ cã­ thÓ­ bÞ­mï.

4.3.­TriÖu­chøng­trªn­da+­§Æc­ tr­ng­ lµ­sù­xuÊt­hiÖn­c¸c­nèt­sµi­ë­bông,­ bÑn,­ ngùc,­ trong­®ïi.­ §Çu­ tiªn­ trªn­da­ næi­ nh÷ng­ chÊm­ ®á­ sau­ ®ã­ biÕn­thµnh­nh÷ng­nèt­sµi­to­b»ng­h¹t­®ç­xanh,­h¹t­g¹o,­ lóc­®Çu­®á­sau­do­béi­nhiÔm­vi­khuÈn­nªn­mÒm­ra,­cã­mñ,­khi­vì­lµm­l«ng­bÕt­l¹i­có mùi­h«i­h¸m.­+­C¸c­nèt­sµi­cã­thÓ­vì­hoÆc­kh«ng­vì­råi­h×nh­thµnh­v¶y,­bong­®i,­®Ó­l¹i­1­vÕt­th­¬ng­chãng­lµnh­vµ­kh«ng­thµnh­sÑo.+­Da­t¨ng­sinh:­Sau­khi­bÞ­bÖnh­10­-­15­ngµy,­ë­80­ -­90%­sè­con­bÞ­bÖnh,­ë­gan­bµn­ch©n­da­t¨ng­sinh­dµy­lªn,­cã­khi­bÞ­nøt­ra­lµm­chã­®i­khËp­khiÔng.

4.4.­TriÖu­chøng­thÇn­kinh+­Chã­ñ­rò,­buån­rÇu­hoÆc­hung­d÷­sau­®ã­xuÊt­hiÖn­c¸c­c¬n­co­giËt­®Òu­®Æn­ë­ b¾p­ thÞt,­ mòi,­ tai,­ ch©n­ hoÆc­ toµn­th©n.­+­Con­vËt­®i­lo¹ng­cho¹ng,­®øng­lªn,­ng·­xuèng,­®©m­xÇm­vµo­t­êng,­sïi­bät­mÐp.­Cuèi­ cïng­ chã­ n»m­ liÖt,­ lo¹n­ nhÞp­ tim,­th©n­nhiÖt­h¹­vµ­chÕt.­+­ Nh÷ng­ con­ lµnh­ bÖnh­ th­êng­ cã­ di­chøng­ gÇy­ cßm,­ ®i­ siªu­ vÑo,­ mï­ vµ­®iÕc­...

Chã­cã­nhiÒu­dö­m¾t

Ch¶y­mñ­ë­mòi

Chã­cã­triÖu­chøng­thÇn­kinh­co­giËt,­b¹i­liÖt

Chã­cã­triÖu­chøng­thÇn­kinh

V.­BÖnh­tÝch+­BÖnh­tÝch­th­êng­gÆp­ë­®­êng­tiªu­ho¸­lµ­viªm­ cata­ ruét,­ loÐt­ ruét,­ h¹ch­ ruét­ s­ng,­gan­tho¸i­ho¸­mì.+­ë­®­êng­h«­hÊp­thÊy­viªm­mòi,­thanh­khÝ­qu¶n,­ viªm­ phæi,­ cã­môn­mñ­ trong­ phæi,­cã­khi­môn­vì­g©y­viªm­phÕ­m¹c,­c¬­tim­th­êng­bÞ­xuÊt­huyÕt.+­ ë­ thÇn­ kinh­ thÊy­ viªm­ n·o,­ n·o­ tô­m¸u,­c¸c­tÕ­bµo­thÇn­kinh­bÞ­ho¹i­tö.+­ë­tÕ­bµo­th­îng­b×­niªm­m¹c­cña­®­êng­h«­hÊp,­tiÕt­niÖu,­l­ìi,­m¾t,­h¹ch,­vµ­tuyÕn­n­íc­bät­ cã­ thÓ­ t×m­ thÊy­ tiÓu­ thÓ­ lents­ trong­nguyªn­sinh­chÊt­

VI.­ChÈn­®o¸n

-Dùa­ vµo­ triÖu­ chøng­ l©m­ sµng­ cña­bÖnh:­-­ ChÈn­ ®o¸n­ vi­ thÓ­ t×m­ thÓ­ Lents:­lµm­ tiªu­ b¶n­ tõ­ bÖnh­ phÈm­ c¹o­ niªm­m¹c,­ nhuém­ Hematoxilin­ Eosin,­ t×m­tiÓu­thÓ­lents­qua­kÝnh­hiÓn­vi.­Chó­ý­r»ng:­ ë­ n·o,­ tiÓu­ thÓ­ Lents­ rÊt­ gièng­tiÓu­thÓ­Negri­ë­bÖnh­d¹i.-Ph©n­ lËp­ virus:­ BÖnh­ phÈm­ lµ­m¸u,­l¸ch,­phæi,­­h¹ch­ruét

VII.­Phßng­vµ­ch÷a­bÖnh7.1.­Phßng­bÖnha. VÖ sinh phßng bÖnh­Thùc­hiÖn­tèt­c«ng­t¸c­ch¨m­sãc,­nu«i­d­ìng­chã­­®ång­thêi­lµm­tèt­c«ng­t¸c­vÖ­sinh­thó­yb. Tiªm phßng vacxin Đây là biện pháp quan trọng nhất để tạo được miễn dịch chủ động cho chó chống lại sự xâm nhiễm của virut.Tuổi tiêm vác xin lần đầu là 6 tuần tuổi sau khi tiêm 3 tuần, tiêm nhắc lại lần 2 sau đó định kì tiêm phòng mỗi năm 1 lần

VII.­Phßng­vµ­ch÷a­bÖnh7.1.­Phßng­bÖnha. VÖ sinh phßng bÖnhNu«i­d­ìng­ch¨m­sãc­chã­chu­®¸o,­cho­¨n­no­vµ­®Çy­®ñ­chÊt­dinh­d­ìng,­th­êng­xuyªn­vÖ­sinh­s¹ch­sÏ­n¬i­ë­cña­chã.­Nh÷ng­con­èm­ph¶i­nu«i­c¸ch­ ly,­còi­chuång­nu«i­chã­èm­ph¶i­ tiªu­ ®éc­ b»ng­ n­íc­ v«i­ hoÆc­ phun­thuèc­s¸t­ trïng.­Chã­míi­mua­vÒ­ph¶i­nhèt­riªng­theo­dâi­10­ngµy.b. Tiªm phßng vacxin Đây là biện pháp quan trọng bậc nhất.Cần thiết phải phải định kì tiêm phòng mỗi năm 1 lần, sau đó thường có những đợt tiêm bổ xung để tạo được miễn dịch chủ động cho đàn chó chèng lại sự xâm nhiễm của virut

7.2.­§iÒu­trÞ

+ Nguyªn lý cña viÖc ®iÒu trÞ bÖnh nµy lµ kÞp thêi bæ sung n íc vµ chÊt ®iÖn gi¶i, t¨ng c êng søc ®Ò kh¸ng vµ chèng nhiÔm trïng kÕ ph¸t.

+­Hé­lý:­c¸ch­ly­con­vËt­èm­®Ó­ë­n¬i­s¹ch­ sÏ­ tho¸ng­ m¸t,­ tr¸nh­ mäi­ t¸c­®éng­kÝch­thÝch­tõ­bªn­ngoµi­®Æc­biÖt­ tr¸nh­ cho­ chã­ uèng­ ph¶i­ n­íc­bÈn

+ Dïng kh¸ng huyÕt thanh: ­ víi­ liÒu­ 15­ -­30ml/con,­ tiªm­sím.­Khi­ con­vËt­®·­ cã­ triÖu­chøng­viªm­phæi­hay­triÖu­chøng­thÇn­kinh­th×­kh¸ng­huyÕt­thanh­kh«ng­cã­hiÖu­lùc.

ë­ c¸c­ c¬­ së­®iÒu­ trÞ­ theo­ c¸c­b­íc­ sau­®©y:

1.­ C¾t­ n«n­ b»ng­ c¸ch­ tiªm­ atropin­ hay­primeran­2ml­tiªm­d­íi­da.­

2.­Bæ­sung­n­íc­vµ­chÊt­®iÖn­gi¶i­b»ng­biÖn­ph¸p­cho­uèng­ozeron­5%,­tiÕp­n­íc­muèi­sinh­ lý­ 0,9%­hay­ n­íc­®­êng­Glucoza­ 5%­vµo­tÜnh­m¹ch­khoeo­chã.­­

3.­ ­ CÇm­ Øa­ ch¶y­ b»ng­ c¸ch­ cho­ uèng­ thuèc­®Æc­trÞ­tiªu­ch¶y­chã­mÌo­(ADP),­Imodium­hay­ Bisepton,­ Hampiseptol…­ ngµy­ uèng­ 1­lÇn.

4.­Chèng­béi­nhiÔm­b»ng­c¸ch­tiªm­c¸c­lo¹i­Kh¸ng­sinh­nh­:­Gentamycin,­Kanamycin,­Amocylin,­Enroflox…

5.­An­thÇn­cho­chã:­dïng­c¸c­lo¹i­thuèc­cã­tÝnh­chÊt­an­thÇn:Seduxen,­Meprobamat,­Novocain,­Analgin.­

6.­Trî­søc,­trî­lùc,­cÇm­m¸u­cho­chã:­Sö­dông­c¸c­thuèc­trî­tim­m¹ch,­trî­søc,­trî­lùc,­cÇm­m¸u­cho­chã­nh­:­Spartein;­Vitamin­B1;­Vitamin­B12,­Vitamin­K;­Vitamin­C.

Ьn­thuèc­®iÒu­trÞ­cho­1­®µn­chã­7­con­mçi­con­nÆng­3­kg­bÞ­bÖnh­ca­rª?

RP­1:­C¾t­n«n­Atropin­­­­­­2cc­­­­­­­­­­­­­­­­­­7­èngDS:­tiªm­d­íi­da­1­lÇn­chia­®Òu­cho­7­con­mçi­

con­1­èngRP­2:­cÇm­Øa­ch¶y­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­Imodium­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­7­

viªnDS:­cho­uèng­1­lÇn­cho­7­con­mçi­con­1­viªn,­

ngµy­uèng­1­lÇn­uèng­3­ngµy­liÒnRP­3:­Chèng­béi­nhiÔmGenytamycin­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­7ccDS:­tiªm­b¾p­1­lÇn­chia­®Òu­cho­7­con­mçi­

con­1cc,­ngµy­tiªm­2­lÇn,­tiªm­3­ngµy­liÒn­

RP­4:­­Bæ­sung­n­íc­vµ­chÊt­®iªn­gi¶i:Glucoza­5%­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­210ccDS:­tiªm­tÜnh­m¹ch­1­lÇn­chia­®Òu­cho­7­con­mçi­

con­30cc,­ngµy­tiªm­1­lÇn,­tiªm­2­ngµy­liÒnRP­5:­­Trî­tim,­trî­søcSpartein­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­2cc­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­

7­èngVitamin­B.­comlex­­­­­­­­­­­­­­­­­­2cc­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­

7­èngVitamin­K­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­2cc­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­

7­èngAnalgin­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­2cc­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­

7­èngDS:­Tr«n­lÉn,­tiªm­b¾p­1­lÇn­chia­®Òu­cho­7­con,­

ngµy­tiªm­1­lÇn,­tiªm­3­ngµy­liÒn­

BÖnh­VIÊM RuỘT­tiªu­ch¶y­do­Parvovirus

(Canine­parvoviral­infection­disease)I.­Kh¸i­niÖm­vÒ­bÖnhBÖnh­ viêm ruột­ tiªu­ ch¶y­ do­ Parvovirus­ lµ­mét­ bÖnh­ truyÒn­ nhiÔm­ nguy­ hiÓm­ cña­loµi­ chã­ do­ virus­ g©y­ ra.­ BiÓu­hiÖn­ l©m­sµng­®Æc­tr­ng­cña­bÖnh­lµ­hiÖn­t­îng­viªm­d¹­dµy­ruét­cã­xuÊt­huyÕt.BÖnh­ cã­ kh¾p­ n¬i­ trªn­ thÕ­ giíi,­ ë­ ViÖt­Nam,­ bÖnh­ th­êng­ xuyªn­ x¶y­ ra­ vµ­ g©y­thiÖt­h¹i­lín­cho­ng­êi­­ch¨n­nu«i­chã.

.

II.­MÇm­bÖnh+­ Virus­ n»m­ trong­ hä­ Parvoviride,­ nhãm­Parvovirus­vµ­thuéc­Typ­II­(Parvovirus­Typ­I­kh«ng­g©y­bÖnh)­lµ­1­ADN­virus­cã­h×nh­cÇu­víi­kÝch­th­íc­kho¶ng­18­-­24­m­víi­cÊu­tróc­ capxit­ gåm­ 32­ capxome,­ nh©n­ lµ­ 1­ph©n­tö­ADN­1­sîi.+­Virus­cã­h­íng­tÕ­bµo­niªm­m¹c­®­êng­tiªu­ho¸­ vµ­ c¸c­ tÕ­ bµo­ thuéc­ hÖ­ thèng­miÔn­dÞch­cña­c¬­thÓ.+­Virus­®­îc­®µo­th¶i­ra­ngoµi­theo­ph©n­vµ­tån­t¹i­l©u­t¹i­m«i­tr­êng.­+­ Virus­ kh«ng­ bÒn­ víi­ nhiÖt­ ®é­ cao­ vµ­nhanh­chãng­bÞ­ tiªu­diÖt­bëi­c¸c­chÊt­s¸t­trïng­th«ng­th­êng.

III.­DÞch­tÔ­häc3.1.­Loµi­m¾c­bÖnh+­Th­êng­gÆp­ë­chã­1­-­12­th¸ng­tuæi.­Khi­bÖnh­x¶y­ra­th­êng­ l©y­ lan­nhanh­vµ­g©y­chÕt­hµng­lo¹t­chã­con.­Tû­lÖ­chÕt­rÊt­cao:­90­-­100%.+­ë­chã­tr­ëng­thµnh,­bÖnh­kh«ng­g©y­chết nh­ng­chã­th­êng­mang­vµ­®µo­th¶i­virus,­®ã­lµ­nh÷ng­nguån­bÖnh­nguy­hiÓm.+­BÖnh­x¶y­ra­quanh­n¨m­nh­ng­th­êng­thÊy­vµo­mïa­hÌ­khi­thêi­tiÕt­nãng­Èm,­m­a­nhiÒu.3.2.­§­êng­x©m­nhËp­vµ­c¸ch­l©y­lan+­ l©y­ trùc­ tiÕp­ tõ­ con­ èm­ sang­ con­ khoέ qua­tiÕp­xóc+­ L©y­ gi¸n­ tiÕp,­ virus­ th­êng­ theo­ thøc­ ¨n,­ n­íc­uèng­ vµo­ ®­êng­ tiªu­ ho¸­ cña­ con­ vËt­ khoέ råi­x©m­nhËp­vµo­m¸u­®Ó­g©y­bÖnh.

3.3.­C¸ch­sinh­bÖnh­+­Virus­ cã­ h­íng­ tÕ­ bµo­ niªm­m¹c­®­êng­ tiªu­ ho¸­ vµ­ c¸c­ tÕ­bµo­ cã­ thÈm­quyÒn­ miÔn­ dÞch­ thuéc­ hÖ­ thèng­miÔn­dÞch­cña­c¬­thÓ.­+­Sau­khi­x©m­nhËp­vµo­®­êng­ tiªu­ho¸,­ Virus­ tÊn­ c«ng­ vµo­ c¸c­ tÕ­ bµo­cña­niªm­m¹c­®­êng­ruét­g©y­hiÖn­t­îng­ viªm­ d¹­ dµy,­ ruét­ cÊp­ tÝnh­ vµ­g©y­Øa­ch¶y.­Sau đó­Virus­x©m­nhËp­vµo­ m¸u,­ h¹ch­ lympho,­ nh©n­ lªn­trong­ c¸c­ tÕ­ bµo­ b¹ch­ cÇu­ ph¸­ huû­b¹ch­cÇu­ lµm­gi¶m­sè­ l­îng­b¹ch­cÇu,­g©y­suy­gi¶m­miÔn­dÞch.

IV.­TriÖu­chøngThêi­ gian­ nung­ bÖnh­ kho¶ng­ 7­ ngµy.­ BÖnh­ th­êng­biÓu­hiÖn­ë­3­d¹ng­chñ­yÕu­nh­­sau:4.1.­D¹ng­®­êng­ruét§©y­lµ­d¹ng­phæ­biÕn­nhÊt,­th­êng­m¾c­ë­chã­6­-­12­tuÇn­tuæi.­+­Chã­sèt­kÐo­dµi­tõ­lóc­ph¸t­bÖnh­®Õn­lóc­chã­bÞ­®i­Øa­ch¶y­nÆng.­Con­vËt­ñ­rò,­Ýt­¨n­hoÆc­bá­ ¨n,­ n«n­ möa.­ Chã­ ®i­ Øa­ ch¶y,­ ph©n­ cã­mµu­hång­hoÆc­cã­ lÉn­m¸u­t­¬i,­cã­ lÉn­c¶­niªm­m¹c­ruét­vµ­chÊt­keo­nhÇy,­ph©n­cã­mïi­ tanh­rÊt­®Æc­tr­ng­nh­­ ruét­c¸­mÌ­ph¬i­n¾ng.­ Chã­ th­êng­ chÕt­ do­ Øa­ ch¶y­ mÊt­ n­íc,­mÊt­ c©n­ b»ng­ ®iÖn­ gi¶i,­ sèc­ do­ néi­ ®éc­ tè­hoÆc­ nhiÔm­ trïng­ thø­ ph¸t.­ Nh÷ng­ con­ khái­bÖnh­cã­miÔn­dÞch­l©u­dµi.

4.2.­D¹ng­viªm­c¬­timD¹ng­nµy­hay­gÆp­ë­ chã­ con­4­ -­ 8­ tuÇn­tuæi.­ Chã­ bÖnh­ bÞ­ suy­ tim­ cÊp­ do­ virus­tÊn­c«ng­g©y­ho¹i­ tö­c¬­ tim.­Con­vËt­ th­êng­ ch­a­ biÓu­ hiÖn­ triÖu­ chøng­g×­nh­ng­l¨n­ra­chÕt­®ét­ngét.­Nh÷ng­ tr­êng­ hîp­ kh¸c­ cã­ thÓ­ thÊy­ chã­biÓu­hiÖn­thiÕu­m¸u­nÆng,­niªm­m¹c­nhît­nh¹t­hay­th©m­tÝm,­thë­khã,­n«n­möa­vµ­kªu­ la­ råi­ l¨n­ ra­ chÕt.­ Tû­ lÖ­ chÕt­ cã­ tíi­50%.4.3.­D¹ng­kÕt­hîp­tim­-­ruétGÆp­ë­chã­6­-­16­tuÇn­tuæi,­con­vËt­chÕt­nhanh­sau­24­giê­tính từ khi có triệu chứng đầu tiên,­do­Øa­ch¶y­nÆng,­thiÕu­m¸u,­sèc­tim­vµ­phï­phæi.

Chã­bá­¨n,­mÖt­mái­n«n­möa­liªn­tôc

Chã­n«n­möa­liªn­tôc

Chã­®i­Øa­ch¶y­ph©n­mÇu­m¸u­c¸­mïi­h«i­thèi­®Æc­ch­ng

Chã­®i­Øa­ch¶y­ph©n­mÇu­m¸u­c¸­mïi­h«i­thèi­®Æc­ch­ng

Ph©n­­chã­lÉn­m¸u­mïi­h«i­thèi­®Æc­ch­ng

Ph©n­­chã­mÇu­m¸u­c¸­mïi­h«i­thèi­®Æc­ch­ng

­Chã­kiÖt­søc­vµ­chÕt

V.­ChÈn­®o¸nChñ­ yÕu­ dùa­ vµo­ triÖu­ chøng­ l©m­sµng,­cÇn­ph©n­biÖt­víi­bÖnh­Care­v× c¶ 2 bÖnh ®Òu m¾c ë chã con vµ ®i Øa ch¶y cã m¸u­nh­ng­bÖnh­Care­ph©n­ cã­mµu­ cµphª,­ cã­ biÓu­ hiÖn­thÇn­kinh­vµ­xuÊt­hiÖn­c¸c­nèt­sµi­trªn­da.­ BÖnh­ do­ Parvovirus­ ph©n­ cã­mµu­hång­vµ­mïi­tanh­®Æc­tr­ng..

VI.­Phßng­vµ­trÞ­bÖnh6.1.­Phßng­bÖnh+­Thùc­hiÖn­tèt­c«ng­t¸c­vÖ­sinh­thó­y­+­Tiªm­phßng­vacxin­cho­chã.­Vacxin­®­îc­ tiªm­ cho­ chã­ b¾t­ ®Çu­ tõ­ 6­ -­ 7­tuÇn­tuæi,­nh¾c­ l¹i­sau­3­ -­4­ tuÇn­vµ­®Þnh­kú­t¸i­chñng­1­n¨m­­1­lÇn.

6.2.­§iÒu­trÞ:+ Nguyªn lý cña viÖc ®iÒu trÞ bÖnh nµy lµ kÞp thêi bæ sung n íc vµ chÊt ®iÖn gi¶i, t¨ng c êng søc ®Ò kh¸ng vµ chèng nhiÔm trïng kÕ ph¸t.+ Hé lý: c¸ch­ly­con­vËt­èm­®Ó­ë­n¬i­s¹ch­sÏ­ tho¸ng­ m¸t,­ tr¸nh­ mäi­ t¸c­ ®éng­ kÝch­thÝch­ tõ­bªn­ngoµi,­cung­cÊp­®ñ­n­íc­uèng­®Æc­biÖt­tr¸nh­cho­chã­uèng­ph¶i­n­íc­bÈn CÇn thùc­hiÖn­c¸c­b­íc­sau+­ C¾t­ n«n­ b»ng­ c¸ch­ tiªm­ atropin,­ hay­primeran­2ml­tiªm­d­íi­da.­+­Bæ­sung­n­íc­vµ­chÊt­®iÖn­gi¶i­b»ng­biÖn­ph¸p­ cho­ uèng­ ozeron­ 5%,­ tiÕp­ n­íc­ muèi­sinh­lý­0,9%­hay­n­íc­®­êng­Glucoza­5%­vµo­tÜnh­m¹ch­khoeo­chã.­

+­ CÇm­ m¸u­ b»ng­ c¸ch­ tiªm­ Vitamin­ K;­Vitamin­C.­+­CÇm­Øa­ch¶y­b»ng­c¸ch­cho­uèng­thuèc­®Æc­trÞ­tiªu­ch¶y­chã­mÌo­(ADP),­Imodium­hay­Bisepton­ngµy­uèng­1­lÇn.­+­Chèng­béi­nhiÔm­b»ng­c¸ch­tiªm­c¸c­lo¹i­kh¸ng­sinh­nh­:­Gentamycin,­Streptomycin­+­Penicillin,­Enroflox…+­ An­ ThÇn:­ khi­ chã­ cã­ triÖu­ chøng­ thÇn­kinh,­ dïng­ c¸c­ lo¹i­ thuèc­ cã­ tÝnh­ chÊt­ an­thÇn:­ Analgin,­ Seduxen,­ Meprobamat,­Novocain.­+­ Trî­ søc,­ trî­ lùc,­ b»ng­ c¸ch­ sö­ dông­ c¸c­thuèc­ nh­:,­ Spactein;­ Vitamin­ B1;­ Vitamin­B12

§¬n­ thuèc­ điÒu­ trị­ cho­ 01­ con­ chã­ 6­ kg­ bị­viªm­ruét­Øa­ch¶y

RP1­­Atropin­­­­­­­­­­­­­­­­­­2cc­­­­­­­­­­­1­èng­­­­­­­­­DS.­tiªm­d­íi­da­1­lÇn,­ngµy­tiªm­1­lÇnRP2.­­Analgin­­­­­­­­­­­­­2cc­­­­­­­­1­èng­­­­­­­­­Vitamin­K­­­­­­­­2cc­­­­­­­­­1­èng­­­­­­­­­Vitamin­B12­­­­­2cc­­­­­­­­1­èngDS.­Trén­lÉn,­tiªm­b¾p­1­lÇn,­ngµy­1­lÇn,­tiªm­­3­ngµy­liÒnRP3­Gentamycin­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­2ccDS.­ tiªm­ b¾p­ 1­ lÇn,­ ngµy­ tiªm­ 2­ lÇn,­ tiªm­ 3­ngµy­liÒnRP4­Glucoza­5%­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­120ccDS.­ tiªm­ truyÒn­ tÜnh­m¹ch­ khoeo­ 1­ lÇn,­ ngµy­truyÒn­1­lÇn,­tiªm­3­ngµy­liÒn

BÖnh­viªm­gan­truyÒn­nhiÔm­ë­chã(Hepatitis­contagiosa­canina)

I.­Kh¸i­niÖm­vÒ­bÖnhBÖnh­viªm­gan­truyÒn­nhiÔm­cña­chã­ (Hepatitis­ contagiosa­Camina)­ (cßn­ gäi­ lµ­ Rubarth­Disease)­ lµ­ mét­ bÖnh­ truyÒn­nhiÔm­ ­ cÊp­ tÝnh­ ë­ chã­ do­ virus­g©y­ra­víi­biÓu­hiÖn­®Æc­tr­ng­lµ:­gan­ s­ng,­ thiÕu­ m¸u,­ phï­ thòng­xoang­ bông­ vµ­ xuÊt­ huyÕt­ lan­trµn..

II.­MÇm­bÖnhVirus­n»m­trong­nhãm­Adenovirus­gäi­ lµ­ Canine­ Adenovirus,­ lµ­mét­ADN­virus­kh«ng­cã­vá­bäc­ngoµi,­cã­kÝch­th­íc­70­-­90­m.­Virus­®­îc­ph©n­ lËp­ tõ­ chã­ bÖnh­ ë­ nhiÒu­quèc­gia­nh­ng­tÊt­c¶­®Òu­cã­cÊu­tróc­ gièng­ nhau,­ chóng­ chØ­ cã­mét­týp­kh¸ng­nguyªn­duy­nhÊt.

III.­TruyÒn­nhiÔm­häc+­ Lµ­mét­ bÖnh­ chung­ cña­ nhiÒu­ loµi­thó­¨n­ thÞt.­MÉn­c¶m­nhÊt­ lµ­chã­ tõ­1­tuÇn­tuæi­®Õn­1­n¨m.­Ngoµi­ra,­chån,­c¸o,­mÌo,­gÊu­còng­mÉn­c¶m.+­Chã­bÖnh­th­êng­bµi­virus­qua­®­êng­n­íc­bät,­n­íc­tiÓu,­ph©n.­Chã­khái­bÖnh­vÉn­cã­kh¶­n¨ng­bµi­virus­trong­vßng­6­th¸ng.­ Chã­ khoέ bÞ­ nhiÔm­ bÖnh­ chñ­yÕu­do­virus­x©m­nhËp­vµo­®­êng­tiªu­ho¸­qua­thøc­¨n,­n­íc­uèng.

+­ Chã­ mÑ­ cã­ miÔn­ dÞch,­ cã­ thÓ­truyÒn­ kh¸ng­ thÓ­ cho­ con­ qua­ s÷a­®Çu.+­ ­ Sau­ khi­ x©m­ nhËp­ vµo­ c¬­ thÓ,­virus­ tÊn­c«ng­vµo­c¸c­h¹ch­ lympho,­m¶ng­payer­råi­vµo­m¸u,­®Õn­c¸c­c¬­quan­ tæ­chøc­ trong­c¬­ thÓ­nh­­ l¸ch,­phæi,­thËn­vµ­®Æc­biÖt­lµ­gan­g©y­viªm­gan.­Virus­ph¸­huû­c¸c­ tÕ­bµo,­t¸c­®éng­ lªn­ thµnh­m¹ch­m¸u,­ g©y­xuÊt­huyÕt­nÆng.

IV.­TriÖu­chøng:

-­Thêi­gian­nung­bÖnh­ tõ­7-10­ngày.­Tho¹t­ ®Çu­ viruts­ vµo­ m¸u­ sau­ ®ã­®Õn­gan­g©y­viªm­gan­ lµm­chã­sèt­40-41,0C.C¬n­ sèt­ kÐo­ dµi­ liªn­ miªn,­chã­kÐm­¨n­,­chËm­lín­l­ßi­vËn­®éng.-Cã­hiÖn­t­îng­thiÕu­m¸u­ lµm­cho­c¸c­niªm­ m¹c­ nhît­ nh¹t,­ m¸u­ lo·ng­ l­îng­hång­cÇu­gi¶m­râ­rÖt­

-­Gan­s­ng­to­cã­khi­gÊp­2­-3­lÇn­b×nh­th­êng,­ bông­ ch­íng­ to­ cã­ chøa­ nhiÒu­dÞch­ trong­ xoang­ bông,­ sê­ vµo­ chã­cã­ph¶n­x¹­®au­®ín.­-Phï­ë­bông,­ngùc,­mi­m¾t­cã­khi­phï­toµn­th©n,­chã­lu«n­kh¸t­n­íc.­Chã­®i­tiªu­ch¶y­ph©n­lo·ng­®«i­khi­lÉn­m¸u

Chã­bÞ­viªm­gan,­tÝch­®Çy­dÞch­trong­xoang­bông­

Chã­bÞ­viªm­gan,­tÝch­®Çy­dÞch­trong­xoang­bông­

V. CHẨN ĐOÁN Căn cứ vào triệu chứng lâm sàng ta cần phân biệt với một số bệnh sau- Bệnh viêm gan do virut ở chó thường dễ nhận biết vì có những triệu chứng điển hình.Ở chó con, vùng bụng sưng to bị phù và thiếu máu.

- Bệnh care thường sốt cao và có quy luật, bệnh xuất hiện và tiến triển rất nhanh, điển hình là tiêu chảy ra máu,phân thường có mầu cà phê có thể có nốt sài trên da hay biểu hiện hần kinh. - Bệnh tiêu chảy do virut thường xuất hiện ở chó con, điển hình tiêu chảy phân màu hồng có mùi đặc trưng (mùi ruột cá mè phơi nắng)

IV. PHÒNG VÀ CHỐNG BỆNH

4.1. Phòng bệnh* Phòng bệnh bằng chăm sóc, nuôi dưỡng và vệ sinh môi trường

+ Chăm sóc nuôi dưỡng là biện pháp hàng đầu và rất qua trọng.

+ Cần chú ý vệ sinh tiêu độc chuồng và môi trường xung quanh

+ Chó ốm phải cách ly triệt để, không tiếp xúc với chó lành.+ Chó chết vì bệnh viêm gan truyền nhiễm phải đốt xác

hoặc chôn sâu giữa hai lớp vôi để tránh ô nhiễm môi trường. ­*Phßng­bÖnh­b»ng­vacxin­­Tiªm­vacxin cho chó từ 4-5 tuần tuổi, sau đó tiêm nh¾c lại lúc 7-9 tuần tuổi. Hiệu lực miễn dịch của vacxin trong khoảng 9 -12 tháng

4.2.Trị bệnh + Dùng kháng huyết thanh chống bện viêm gan Kháng huyết thanh chỉ có tác dụng tốt ở giai đoạn đầu của bệnh, khi gan bị tổn thương, kháng huyết thanh hầu như không có hiệu lực

+ Dùng các loại thuốc tiêu phù: râu ngô, bông mã đề sắc lên pha thêm đường Glucoza cho chó uống, tiêm truyền đường Glucoza ưu chương cho chó bệnh + Dùng các loại thuôc bổ gan, thuốc tăng cường trợ sức trợ lực cho chó như Boganic, Cerepa, Methionin...

+ Cần thiết phải dùng các lọai kháng sinh trong các trường hợp nhiễm trùng kế phát

BỆNH LEPTO (XOẮN TRÙNG) (Leptospirosis)

I.Khái niệm về bệnh: Bệnh Lepto là bệnh chung giữa người gia

súc và các đông vật hoang giã khác do xoắn khuẩn gây ra.

Biểu hiện đặc trưng của bệnh là sốt da vàng, viêm thận, rối loạn tiêu hoá, rối loạn thần kinh và sẩy thai.

II. NGUYÊN NHÂN+ Do xoắn khuẩn Leptopira gây nên. Tuy nhiên những loài

động vật khác nhau cảm nhiễm những chủng Lepto khác nhau.

+ Trong tự nhiên các động vật gặm nhấm như chuột là nguồn tàng trữ, mang xoắn khuẩn Leptospira suốt đời, chúng liên tục bài tiết mầm bệnh ra ngoài môi trường làm ô nhiễm nguồn nước và thức ăn, từ đó xoắn khuẩn sẽ xâm nhầp qua niêm mạc đường tiêu hoá vào máu và gây bệnh cho chó lành.

+ Chó có thể nhiễm xoắn khuẩn do ăn thịt sống và những vật bị bệnh hay mang trùng, lúc này xoắn khuẩn xâm nhập vào niêm mạc đường tiêu hoá rồi vào máu và gây bệnh.

II. TRIỆU CHỨNG:

2.1. Thể quá cấp tính: + Bệnh phát ra đột ngột: chó sốt cao 40,5-410C,

bỏ ăn, mệt mỏi, thích mằm, mắt lờ đò, 2 chân sau yếu, có hiện tượng xung huyết kết mạc. Sau đó nhiệt độ giảm xuống 37-380C chó ủ rũ, khó thở, khát nước, nôn mửa.

+ Niêm mạc và da vàng xẫm, nước tiểu vàng.+ Tiếp theo có thể chảy máu mũi và nôn ra

máu, chó gầy rất nhanh thân nhiệt hạ, chó khó thở rồi chết trong thời gian 3-5 ngày.

2.2. Thể cấp tính

+ Chó bệnh sốt cao 40,5-41,50C mệt mỏi, ăn ít hoặc bỏ ăn.

+ Lúc đầu táo bón, phân có màu vàng, sau có một số con tiêu chảy.

+ Niên mạc, da vàng xẫm, nước tiểu vàng hoặc nâu ví có nhiều huyết cầu, có khi lẫn máu.

+ Phù thũng ở mí mắt, môi má và hoại tử da.+ Chó bệnh gầy nhanh và thiếu máu.

2.3. Thể mãn tính:+ Chó gầy yếu, dụng lông, thiếu máu, đôi

khi phù thũng, mặt ở yếm và ngực.+ Nước tiểu vàng tiêu chảy dai dẳng, có cái

bị sẩy thai.III. CHẨN ĐOÁN+ Căn cứ vào triệu chứng lâm sàng+ Căn cứ vào kết quả chẩn đoán vi sinh vật

học+ Chẩn đoán bằng phương pháp huyết thanh

học

IV. Phòng trị bệnh1. Phòng bệnh.

- Chăn sóc nuôi dưỡng chu đáo, cho ăn no đủ chất.- Vệ sinh tiêu độc chuồng nuôi và môi trường xung quanh

- Không cho chó lành tiếp xúc với chó đã bị bệnh lepto, vì nước tiểu chó bệnh mang nhiều xoắn khuẩn nguy cơ truyền bệnh dễ dàng.

- Cần diệt ve, chuột một cách triệt để vì đó là môi giới truyền bệnh

- Định kỳ tiêm vác xin phòng bệnh lepto cho chó, tiêm lần đầu vào lúc 6-8 tuần tuổi sau đó cứ mỗi năm tiêm một lần cùng với các loại vác xin phòng bệnh Care, parvo, viêm gan truyền nhiễm...

2. Chữa bệnh

- Dùng một trong các loại kháng sinh đặc hiệu có tác dụng với xoắn khuẩn Leptospira sau đây.

+ Erythromycin: tiêm bắp liều 20-25mg/kg thể trọng, chia 2-3 lần trong ngày.

+ Tylosin: tiêm bắp liều 20-30mg/kgthể trong/ ngày, chia 2-3 lần trong ngày.

+ Tiamulin: tiêm bắp dung dịch liều 1ml/kg thể trọng chia 2-3 lần trong ngày.

+ Erymutin: Dung dịch thuốc tiêm, thành phần gồm Erythromicin và Tiamulin HF. Tiêm bắp liều 1ml/5kg P ngày tiêm 2 lần tiêm liên tục 7-10 ngày.

+ Erythromycin tiêm bắp liều 20-25mg/kg P.

- Bổ xung các thuốc trợ lực, trợ sức:

+ Promix: Thành phần gồm có Promethazin, Dipyrone, Dexamethasone. Tiêm bắp liều 1ml/5kg thể trọng.

+ Glucoza 5%: Tiêm mạch máu liều 10 -20ml/kgP

+ Vitamin B1 2,5%, vitamin C 5%, B. complex tiêm bắp liều 3-5ml/con

+ Vitamin B12:Chống thiếu máu ,liều 100g/ngày.

+ VitaminK chống xuất huyêt tiêm bắp

Một số bài thuốc nam chữa bệng xoắn khuẩn cho chó:+ Bài 1: Hạt ý dĩ 50g

Vỏ quả cau già (Đại phúc bì) 50gNhân trần 100gChi tử (Quả dành dành) 50gNước sạch 1500ml

Đun sôi, cô đặc còn 500ml cho chó uống trong ngày, chia làm 2-3 lần.

+ Bài 2: Rau má 100g

Sinh địa 50g Nghệ già 50g

Thân, rễ, lá cây mã đề 100gNước sạch 1500ml

Đun sôi, cô đặc còn 500ml cho chó uống trong ngày.

+ Bài 3: Chữa phù toàn thân, phù bụng, lợi tiểu.Đại phúc bì (vỏ ngoài, vỏ giữa quả cau khô): 10-12g.

Nước sạch 1500ml Đun sôi, sắc đặc cho chó uống liên tục trong ngày.

BÖnh­viªm­ruét­truyÒn­nhiÔm­ë­mÌo(Giảm­bạch­cầu)­

Felien­infectious­enteritis(Felien­Panleucopenia­-­F.P)

I.­Kh¸i­niÖm­vÒ­bÖnh­ BÖnh­ viªm­ ruét­ truyÒn­ nhiÔm­ ë­ mÌo­(Felien­ infectious­ Enteritis)­ hay­ cßn­ gäi­lµ­ bÖnh­ gi¶m­ b¹ch­ cÇu­ ë­ mÌo­ (Felien­ ­Panleucopenia)­ lµ­ mét­ bÖnh­ truyÒn­nhiÔm­cÊp­tÝnh­do­1­loµi­virus­g©y­ra­víi­®Æc­®iÓm­lµ­bÖnh­xuÊt­hiÖn­®ét­ngét,­con­ vËt­ n«n­ möa,­ Øa­ ch¶y­ vµ­ sè­ l­îng­b¹ch­ cÇu­gi¶m­ râ­ rệt.­ BÖnh­ l©y­ lan­ rÊt­nhanh­khi­bÞ­bÖnh­tû­lÖ­tö­vong­kh¸­cao­tõ­50%­-­90%..

II.­MÇm­bÖnhBÖnh­do­virus­cã­tªn­lµ­Felien­Parvovirus­(F.P.V)­n»m­trong­nhãm­Parvovirus.­Virus­cã­ kÝch­ th­íc­ nhá­ víi­ nh©n­ lµ­ ADN.Virus­cã­søc­®Ò­kh¸ng­cao­víi­®iÒu­kiÖn­ngo¹i­c¶nh­nªn­chóng­cã­thÓ­tån­t¹i­l©u­trong­m«i­tr­êng.

III.­TruyÒn­nhiÔm­häc+­ Toµn­ bé­ hä­ nhµ­ mÌo­ ®Òu­ m¾c­ bÖnh,­mÉn­c¶m­nhÊt­ lµ­mÌo­3­th¸ng­®Õn­1­n¨m­tuæi.­+­ MÌo­ lín­ m¾c­ bÖnh­ nh­ng­ th­êng­ ë­ thÓ­nhÑ.­ Ngoµi­ ra,­ chån­ còng­ mÉn­ c¶m­ víi­bÖnh.+­Virus­x©m­nhËp­vµo­c¬­thÓ­mÌo­qua­®­êng­h«­hÊp,­tiªu­ho¸­vµo­h¹ch­Amidan,­h¹ch­ruét­ råi­ vµo­ m¸u­ ®i­ kh¾p­ c¬­ thÓ,­ ®Æc­biÖt­lµ­nh÷ng­m«­cã­sù­ph©n­chia­tÕ­bµo­nhanh­ vµ­ lµ­ nh÷ng­ c¬­ quan­ cã­ thÈm­quyÒn­miÔn­dÞch­nh­­ tuyÕn­øc,­ tuû­x­¬ng,­l¸ch­ vµ­ c¸c­ nang­ lympho­ ë­ nÕp­ gÊp­ ruét,­Virus­ph¸­huû­c¸c­m«­ë­nh÷ng­tæ­chøc­nµy­lµm­sè­l­îng­b¹ch­cÇu­bÞ­gi¶m.+­MÌo­®·­khái­bÖnh­vÉn­thÓ­®µo­th¶i­virus­cã­thÓ­kÐo­dµi­vµi­th¸ng

IV.­TriÖu­chøngThêi­ kú­ nung­ bÖnh­ tõ­ 2­ -­ 3­ngµy,­ cã­ thÓ­ kÐo­ dµi­ 5­ -­ 7­ngµy.­BÖnh­ th­êng­biÓu­hiÖn­ë­c¸c­thÓ­sau:+ ThÓ qu¸ cÊp tÝnh: BÖnh­x¶y­ra­ ®ét­ ngét,­ ®au­ vïng­ bông,­th©n­nhiÖt­h¹­con­vËt­suy­nh­îc­nghiªm­ träng­ vµ­ th­êng­ chÕt­sau­24­giê­(hay­nghi­ lµ­mÌo­bÞ­tróng­®éc)

+ ThÓ cÊp tÝnh: -MÌo­ sèt­ cao­ 400C­ trong­ 24­ giê­ ®Çu,­ bá­ ¨n,­n»m,­kh«ng­vËn­®éng,­mèo ở trong­tr¹ng­th¸i­v«­c¶m,­ l«ng­ xï,­ bÈn,­ niªm­ m¹c­ t¸i­ nhợt,­ tr¾ng­bÖch-­ Rèi­ lo¹n­ tiªu­ ho¸:­ kh¸t­ nước­ d÷­ déi,­ n«n­ ra­mËt­cã­bät,­®i­Øa­ch¶y­nÆng,­ph©n­mïi­thèi­kh¾m­®«i­khi­lÉn­m¸u.-­ Con­ vËt­ cã­ ph¶n­ øng­®au­ khi­ sê­ n¾n­ vµo­bông.­-­­BÖnh­tiÕn­triÓn­tõ­2-­3­ngµy.­Th©n­nhiÖt­h¹­thÊp­h¬n­møc­b×nh­th­êng­sau­®ã­h«n­mª­vµ­chÕt,­tû­lÖ­chÕt­kh¸­cao­50-80%.-­Nh÷ng­con­cßn­sèng­qua­5­ngµy­th­êng­qua­khái­mÌo­cã­thÓ­b×nh­phôc­sau­vµi­tuÇn,­l­îng­b¹ch­cÇu­l¹i­t¨ng­lªn­b×nh­th­êng..

MÌo­bÞ­­viªm­ruét­truyÒn­nhiÔm

MÌo­bÞ­­m¾c­bÖnh­gi¶m­b¹ch­cÇu

+ ThÓ Èn tÝnh: phæ­biÕn­ë­mÌo­tr­ëng­thµnh,­ con­ vËt­ chØ­ sèt­ nhÑ­ vµ­ gi¶m­b¹ch­cÇu,­ngoµi­ra­kh«ng­cã­mét­triÖu­chøng­ l©m­ sµng­ nµo­ kh¸c.­ MÌo­ khái­bÖnh­cã­miÔn­dÞch­l©u­dµi.+ ThÓ thÇn kinh: GÆp­ë­mÌo­ con­khi­mÌo­mÑ­bÞ­ bÖnh­ trong­ thêi­ kú­mang­thai,­ mÌo­ con­ ®Î­ ra­ mÊt­ kh¶­ n¨ng­®iÒu­hoµ­vËn­®éng­mÌo­con­yÕu­ít­tû­lÖ­nu«i­sèng­thÊp

V.­ChÈn­®o¸nChñ­yÕu­dùa­vµo­®Æc­®iÓm­dÞch­tÔ­häc­ vµ­ triÖu­ chøng­ l©m­ sµng:­ BÖnh­x¶y­ ra­ ë­mÌo­ tõ­ 3­ th¸ng­ tuæi­®Õn­ 1­n¨m­tuæi,­l©y­lan­m¹nh.­MÌo­bÖnh­sèt­li­ b×,­ cã­ triÖu­ chøng­ tiªu­ ho¸,­ viªm­ruét­Øa­ch¶y,­b¹ch­cÇu­gi¶m­râ­rÖt.

VI.­Phßng­vµ­trÞ6.1.­Phßng­bÖnhThùc­hiÖn­tèt­c«ng­t¸c­vÖ­sinh­thó­y+­Phßng­bÖnh­b»ng­vacxin:-­ Vacxin­ ®a­ gi¸­ Leucoriglin­ phßng­ bÖnh­gi¶m­ b¹ch­ cÇu­ vµ­ c¸c­ bÖnh­ h«­ hÊp­ do­virus­ g©y­ ra­ ë­ mÌo,­ tiªm­ cho­ mÌo­ b¾t­®Çu­ tõ­ 8­ tuÇn­ tuæi­ trë­ lªn,­ Sau­ 4­ tuÇn­tiªm­nh¾c­l¹i.­-­MÌo­trªn­1­n¨m­tuæi,­mçi­n¨m­tiªm­chñng­vacxin­1lÇn.

6.2.­§iÒu­trÞ:Hé­lý:­c¸ch­ly­con­vËt­èm­®Ó­ë­n¬i­s¹ch­sÏ­tho¸ng­m¸t,­ ngõng­ cho­ ¨n,­ tr¸nh­mäi­ t¸c­®éng­kÝch­thÝch­tõ­bªn­ngoµi.Dïng­c¸c­biÖn­ph¸p­trî­søc,­chèng­mÊt­n­íc­vµ­ mÊt­ c©n­ b»ng­ ®iÖn­ gi¶i,­ sö­ dông­kh¸ng­sinh­chèng­nhiÔm­trïng­thø­ph¸t-Bổ sung nước và chất điện giải cho mèo bệnh bằng cách truyÒn vào tĩnh mạch kheo ch©n­trước dung dịch đường glucoza 5% hay dung dịch huyết thanh mặn ngọt đẳng trương với liÒu 20 -30ml/kgP

-Dïng­thuèc­kh¸ng­sinh­chèng­nhiÔm­trïng­ kÕ­ ph¸t­ :­ Ampicillin,­ G5000,­Kanamycin,­ Amocylin­ tiªm­ b¾p­ hay­tÜnh­m¹ch­ theo­ liªï­ chØ­ dÉn­ ngµy­ 2­lÇn,­liÖu­tr×nh­3­-­5­ngµy.­-­ Bæ­ sung­ c¸c­ lo¹i­ thuèc­ trî­ lùc,­ trî­søc,­ an­ thÇn­ cho­ mÌo­ bÖnh­ nh­­vitamin­B,­C,­Vitamin­B12,­Analgin....-­Cho­mÌo­¨n­thøc­¨n­dÔ­tiªu­vµ­Ýt­sau­t¨ng­dÇn­®Õn­khÈu­phÇn­b×nh­th­êng

Mét­sè­bÖnh­ký­sinh­trïng­®­êng­m¸u­ë­chã

BÖnh. Rickettsia (Canine Ehrlichiosis)I. Mét­sè­th«ng­tin­chung­vÒ­bÖnh:­- Canine­ Ehrlichiosis­ hay­ cßn­ gäi­ lµ­ Canine­

Rickettsiosis­(bÖnh­Rickettsia­ë­chã).- BÖnh­ g©y­ ra­ do­mét­mét­ sinh­ vËt­ nhá­ cã­

tªn­lµ­Ehrlichia­canis.­E.canis­lµ­sinh­vËt­®a­h×nh­ th¸i,­ b¾t­ mµu­ gram­ ©m,­ th­êng­ ký­sinh­trong­tÕ­bµo­b¹ch­cÇu­cña­nh÷ng­thµnh­viªn­thuéc­hä­chã.

- Ve­ chã­Rhipicephalus­ sanguineus­ lµ­ yÕu­ tè­truyÒn­ bÖnh­ sinh­ häc­ c¬­ b¶n.­ Ngoµi­ ra­bÖnh­còng­cã­thÓ­truyÒn­tõ­nh÷ng­con­chã­m¾c­ bÖnh­ sang­ con­ chã­ mÉn­ c¶m­ th«ng­qua­truyÒn­m¸u.

- ­Bệnh có khắp nơi trên thế giới. Đặc trưng của bệnh là gây ra hiện tượng sốt cao, xuất huyết ồ ạt 2 bên mũi.

Rickettsia ký sinh trong tế bào

Rickettsia

Ve truyền Rickettsia

II. TRIỆU CHỨNG:

- Thời gian nung bệnh từ 10-21 ngày.

- Chó sốt cao, luôn chảy nước mắt ,nước mũi

-Kém ăn hay bỏ ăn, ủ rũ, gầy, thiếu máu, lượng hồng cầu, bạch cầu giảm, tốc độ huyết trầm tăng.

-Nếu chăm sóc nuôi dưỡng tốt bệnh có thể nhẹ và tự qua khỏi nhưng mầm bệnh vẫn còn tồn tại trong máu cho suốt đời, chờ thời cơ mầm bệnh lại có thể tái phát. - NÕu bệnh tiếp tục tiến triển nặng hơn, chã­ biểu hiện sốt cao 40-410C, sốt tái đi tái lại, mũi và tai chảy nước có mủ và máu, chó nôn liªn­tôc, hơi thở ra có mùi hôi thối, g©y vµ khét.

- Chã­­bÞ tiêu chảy và đái ra máu đen, lách sưng to có thể quan sát thấy từ bên ngoài thành bụng

-Rộp niêm mạc miệng, niêm mạc mắt, miệng có những đốm xuất huýêt, da vùng bẹn có những chấm xuất huyết đỏ, cã­hiÖn­t­îng phù ở chân và âm nang

- Chảy máu ồ ạt ở hai lỗ mũi: Đây là một triệu chứng điển hình của bệnh

- Chó thường chết trong vòng 7 ngày sau khi chảy máu mũi, trường hợp bệnh quá nặng, chảy máu ồ ạt chó có thể chết trong vòng 48 -72 giờ.

III. CHẨN ĐOÁN: Căn cứ vào biểu hiện lâm sàng như sốt cao xuất huyết ồ ạt ở mũi.- Trong phòng thí nghiệm: Dùng phương pháp soi kính phát hiện Rickettsia hoặc dùng bằng phản ứng huyết thanh học

IV. PHÒNG VÀ TRỊ BỆNH

4.1. Phòng bệnh: Hiện nay chưa có vacxin, huyết thanh đặc hiệu phòng trị bệnh này- Phòng bệnh bằng chăm sóc nuôi dưỡng - Vệ sinh tiêu độc chuồng nuôi và môi trường xung quanh

- Không cho chó lành tiếp xúc với chó bị sốt xuất huyết

- Cần diệt ve một cách triệt để vì đó là môi giới truyền bệnh.

IV.­§iÒu­trÞ

4.­ 1.­ Hé­ lý:­ c¸ch­ ly­ ngay­ con­ vËt­ èm­vào nơi yên tĩnh thoáng mát tránh­ mọi kích thích và tác động bên ngoài. VÖ­sinh­chuång­tr¹i­s¹ch­sÏ,­cho­con­vËt­¨n­nh÷ng­thøc­¨n­dÔ­tiªu,­giÇu­dinh­d­ìng.­CÇn­l­u­ý­r»ng­c«ng­t¸c­hé­lý­®ãng­vai­trß­ rÊt­ quan­ träng­ ®Æc­ biÖt­ quyÕt­®Þnh­hiÖu­qu¶­®iÒu­trÞ4.2.­Dïng­thuèc­-­ Dïng­ thuèc­ ®iÒu­ trÞ­ ®Æc­ hiÖu­ nh­­Tetracycline hay­ Doxycycline­ tiªm­cho­vËt­bÖnh

-­Tiªm­cho­vËt­bÖnh­c¸c­ lo¹i­ thuèc­cÇm­m¸u,­ trî­ søc,­ trî­ lùc,­ chÊt­bæ­trî­ m¸u­ nh­­ vitamin­ K,­ Spartein,­Vitamin­B1,­B12....-TruyÒn­ tÜnh­ m¹ch­ dung­ dÞch­ ®­êng­Glucoza,­dung­dÞch­sinh­lý mặn ngọt ®¼ng­tr­¬ng-­TruyÒn­m¸u­cho­vËt­bÖnh­nh»m­bæ­sung­l­îng­m¸u­bÞ­mÊt­do­mÇm­bÖnh­ ph¸­ hñy­ cÇn­ chó­ ý­ khi­truyÒn­ m¸u­ nhÊt­ thiÕt­ ph¶i­ thö­ph¶n­øng­ng­ng­kÕt­gi÷a­hång­cÇu­con­cho­vµ­huyÕt­thanh­con­nhËn­

BÖnh­­Lª­d¹ng­trïng­(Canine­Babesiosis)

­I.­Nguyªn­nh©n­bÖnh:­do­sinh­vËt­®¬n­ bµo­ ­ Babesia­ canis­ vµ­ Babesia­gibsoni­ ký­ sinh­ bªn­ trong­ hång­ cÇu­cña­chã­g©y­ra-­ Babesia­ canis­ lµ­ lo¹i­ ®¬n­ bµo­ cã­d¹ng­h×nh­qu¶­ lª,­giät­n­íc­hay­h×nh­h¹t­®Ëu­kÝch­th­íc­5­–­7­m.­Chóng­th­êng­ tån­ t¹i­ thµnh­ ®«i,­ nh­ng­ cã­ khi­còng­nh×n­thÊy­tíi­8­®¬n­bµo­trong­mét­hång­cÇu

-Babesia­gibsoni­cã­kÝch­th­íc­tõ­1­®Õn­ 3m­ vµ­ th­êng­ thÊy­ bªn­trong­hång­cÇu­ë­d¹ng­vßng­nhÉn­®¬n­lÎ-­ BÖnh­ cã­ ë­ hÇu­ hÕt­ c¸c­ n¬i­miÒn­nói­vµ­®ång­b»ng.-­ Ve­ chã­ Rhipicephalus­sanguineus­ lµ­ m«i­ giíi­ truyÒn­bÖnh­cho­chã.-­ Lª­ d¹ng­ trïng­ sinh­ s¶n­ theo­ 2­h×nh­thøc

+­ Tõ­ 1­ lª­ d¹ng­ trïng­ trong­hång­cÇu­sÏ­nÈy­chåi­ thµnh­2­sau­®ã­ph¸­vì­hång­cÇu­tho¸t­ra­ngoµi­ råi­ sau­®ã­ l¹i­nhiÔm­vµo­mét­hång­cÇu­kh¸c­

+­ Ve­ Rhipicephalus­ sanguileus­hót­m¸u­ chã­ bÖnh,­ lª­ d¹ng­ trïng­chui­ vµo­ ve­ qua­ qu¸­ tr×nh­ ph¸t­triÓn­ sÏ­ trë­ thµnh­ bµo­ tö­ khi­ ve­hót­ m¸u­ chã­ sÏ­ truyÒn­ bµo­ tö­sang­ chã,­ bµo­ tö­®ã­ x©m­nhËp­vµo­hång­cÇu­ph¸t­triÓn­thµnh­lª­d¹ng­trïng­g©y­bÖnh.­+­Chã­nhËp­ngo¹i­vµ­chã­non­d­íi­6­ th¸ng­ tuæi­ dÔ­ m¾c­ vµ­ th­êng­bÖnh­ nÆng,­ tûlÖ­ chÕt­ cao­ 60-70%.

II.­TRIEU­CHƯNGBÖnh­ xuÊt­ hiÖn­ ë­ 2­ thÓ­ cÊp­ tÝnh­ vµ­

mạn­tÝnh1.­ThÓ­cÊp­tÝnh+­ Chã­ sèt­ cao­ 39,5-40,50c,­ sèt­ kÐo­ dµi­trong­ 2-4­ ngµy,­ chó ñ­ rò­ vµ­ n»m­ bÖt,­ c¸c­niªm­m¹c­nhît­nh¹t­do­thiÕu­m¸u+­ Sè­ l­îng­ hång­ cÇu­ gi¶m­ râ­ rÖ,­ b¹ch­ cÇu­t¨ng­10-12ngh×n/­mm3

+­N­íc­tiÓu­lóc­®Çu­tr¾ng­®ôc­sau­®á­n©u+­Chã­khã­thë­nhÞp­thë­nhanh,­cã­hiÖn­t­îng­hoµng­®¶n­da­vµ­niªm­m¹c+­ ­ Chã­ con­ d­íi­ 12­ th¸ng­ tuæi­ th­êng­ chÕt­sau­ 1­ tuÇn­ víi­ biÓu­ hiÖn­ nhiÖt­®é,­ huyÕt­¸p­h¹­vµ­trôy­tim­m¹ch.

2.­ThÓ­mạn­­tÝnh

+­Chã­¨n­uèng­b×nh­th­êng­nh­ng­th­êng­ mÖt­ mái,­ gÇy­ s¬­ x¸c­ kém­linh­ho¹t,­Ýt­ho¹t­®éng,­l«ng­rông­dÇn.­+­ Chã­ sèt­ nhÑ­ 39-400c­ sau­ ®ã­gi¶m,­Ýt­l©u­sau­l¹i­sèt­trë­l¹i-­ N­íc­ tiÓu­ cã­ mµu­ dá­ n©u,­ nÕu­kh«ng­ ®iÒu­ trÞ­ kÞp­ thêi­ chã­ sÏ­chÕt­ trong­ vßng­ 30-40­ ngµy­ v×­kiÖt­søc­vµ­thiÕu­m¸u­nÆng­

III.­phßng­vµ­trÞ­bÖnh

­­­1.­Phßng­bÖnh-­ Thùc­hiÖn­ tèt­ kh©u­h¨m­sãc­vµ­nu«i­d­ìng­vµ­vÖ­sinh­thó­y-­ Hµng­ ngµy­ dän­ chuång­ thu­ nhÆt­ ph©n­®æ­vµo­hè­sö­lý.-­§Þnh­k×­tÈy­uÕ­vÖ­sinh­chuång­nu«i,­còi­nhèt­chã,­n¬i­ë­cña­chã­vµ­m«i­tr­êng­xung­quanh­®Ó­diÖt­mÇm­bÖnh-Kh«ng­ th¶­ r«ng­ chã­ mÌo,­ kh«ng­ cho­ chã­ mÌo­bÖnh­ tiÕp­ xóc­ víi­ bªn­ ngoµi­ ®Ó­ h¹n­ chÕ­ l©y­nhiÔm­mÇm­bÖnh.-­Nh÷ng­n¬i­®·­cã­bÖnh­ph¶i­®Þnh­k×­kiÓm­tra­m¸u­chã­®Ó­ph¸t­hiÖn­chã­bÖnh­vµ­chã­mang­trïng­®iÒu­trÞ­kÞp­thêi­h¹n­chÕ­l©y­lan

2.­§iÒu­trÞNguyªn­ t¾c­ chung:­ ®iÒu­ trÞ­

nguyªn­ nh©n­ kÕt­ hîp­ ®iÒu­ trÞ­ triÖu­chøng,­trî­søc­kÕt­hîp­ch¨m­sãc­vËt­bÖnh.­Cã­thÓ­dïng­1­trong­c¸c­lo¹i­thuèc­®Æc­trÞ­lª­d¹ng­trïng­sau:

+­ Haemosporidin­ víi­ liÒu­ 0,5mg/kg­pha­ víi­ n­íc­ muèi­ sinh­ lý­ theo­ tû­ lÖ­ 2%,­tiªm­ vµo­ b¾p­ thÞt­ sau­ 15­ ngµy­ cã­ thÓ­tiªm­l¹i­lÇn­2.

+­ Berenyl­ (Azidin)­ víi­ liÒu­ 4-5mg/kg­pha­víi­n­íc­muèi­ sinh­ lý­ thµnh­dung­dÞch­5-10%,­tiªm­vµo­b¾p­thÞt­hay­m¹ch­m¸u.­NÕu­ cÇn­ thiÕt­ cã­ thÓ­ tiªm­ nh¾c­ l¹i­ sau­15-20­ngµy

-­§iÒu­trÞ­triÖu­chøng:+­Chèng­ch¶y­m¸u­ruét:­dïng­Vitamin­K:­+­ Trî­ søc­ trî­ lùc­ b»ng­ c¸ch­ tiªm­ Vitamin­B1,Vitamin­ B12­ ,­ vitamin­ C­ 5%,­ B.­Complex...­+­ Bæ­ sung­ n­íc­ vµ­ chÊt­ ®iÖn­ gi¶i­ b»ng­c¸ch­truyÒn­dung­dÞch­sinh­ lý­mÆn­ngät­®¼ng­ ch­¬ng­ víi­ liều 20 30ml/1kgPcho­ vËt­bÖnh.+­ Trong­ tr­êng­ hîp­ cÇn­ thiÕt­ cã­ thÓ­ dïng­ph­¬ng­ph¸p­truyÒn­m¸u­cho­chã­bÖnh

+­Chèng­vµng­da­hoµng­®¶n:­cã­thÓ­sö­dông­mét­sè­bµi­thuèc­nam

Bµi­ 1:­ H¹t­ ý­ dÜ­ 50g,­ vá­ qu¶­cau­giµ­(®¹i­phóc­b×)­50g,­nh©n­trÇn­100g,­chi­tö­(qu¶­dµnh­dµnh)­50g,­ n­íc­ s¹ch­ 1500ml.­ §un­ s«i­ c«­®Æc­ cßn­ 500ml,­ cho­ chã­ uèng­nhiÒu­lÇn­trong­ngµy

Bµi­2:­Rau­m¸­100g,­nghÖ­giµ­50g,­th©n­l¸­rÔ­c©y­m·­®Ò­100g,­n­íc­s¹ch­1500ml­®un­s«i­c«­®Æc­cßn­ 500ml­ cho­ chã­ uèng­ hµng­ngµy

BÖnh­Lþ­do­amipI. Mét­sè­th«ng­tin­vÒ­bÖnh:­ BÖnh­lþ­do­amip­gÆp­ë­tÊt­c¶­c¸c­

løa­ tuæi­ cña­ chã,­ mÌo,­ chã­ tõ­ 12­th¸ng­tuæi­trë­xuèng­th­êng­m¾c­ë­thÓ­cÊp­tÝnh,­(chã­d­íi­4­th¸ng­tuæi­m¾c­ víi­ tû­ lÖ­ cao­ nhÊt­ vµ­ nÆng­nhÊt)­chã­trªn­12­th¸ng­th­êng­m¾c­ë­thÓ­m¹n­tÝnh.­ Ng­êi­ m¾c­ bÖnh­ lþ­ Amip­ cã­ thÓ­l©y­sang­chã­mÌo­vµ­ng­îc­l¹i

II.­Nguyªn­nh©n­g©y­bÖnh:­

+­ Do­ Emtamoeba Hystolytica g©y­ ra.­ EH­ tån­ t¹i­ d­íi­ hai­ h×nh­thøc,­ ho¹t­ ®éng­ vµ­ kh«ng­ ho¹t­®éng,­­+­ ThÓ­ho¹t­®éng­ còng­ cã­2­ thÓ­kh¸c­nhau:­ -­ThÓ­¨n­hång­cÇu­g©y­bÖnh­vµ­thÓ­ ch­a­ ¨n­ hång­ cÇu­ ch­a­ g©y­bÖnh.+­ë­chã­kháe­EH­c­­tró­chÝnh­ë­®¹i­trµng­nh­ng­nã­ë­thÓ­ho¹t­®éng­ch­a­¨n­hång­cÇu­

+­Khi­søc­®Ò­kh¸ng­cña­c¬­thÓ­bÞ­gi¶m­ sót­ ­ nã­ nhanh­ chãng­ trë­thµnh­thÓ ho¹t ®éng ¨n hång cÇu g©y­bÖnh­cho­chã­mÌo+­Sau­khi­nhiÔm­bÖnh­con­vËt­cã­thêi­ gian­ ñ­ bÖnh­ tõ­ 15-20­ ngµy.­Trong­thêi­gian­nµy­bµo­nang­ph¸t­triÓn­thµnh­thÓ­ho¹t­®éng­vµ­chê­thêi­c¬­g©y­bÖnh

amip

amip

III.TriÖu­chøng+­ë­thêi­kú­®Çu­chã­mÌo­¨n­Ýt,­mÖt­mái,­ñ­rò,­ kÐm­ nhanh­ nhÑn.­ NhiÖt­ ®é­ c¬­ thÓ­kh«ng­ t¨ng,­ph©n­ t¸o­sau­®ã­chuyÓn­sang­lo·ng­dÇn,­ph©n­cã­mÇu­vµng­x¸m­vµ­cã­mïi­tanh­kh¾m,­con­vËt­®i­Øa­nhiÒu­ lÇn­ trong­ngµy.­+­ Mçi­ lÇn­ ®i­ Øa­ th×­ rÆn­ nhiÒu­ lÇn­ lu«n­cong­ l­ng­ ®Ó­ rÆn,­ chã­ th­êng­ rªn­ rØ­ biÓu­hiÖn­tr¹ng­th¸i­®au­®ín.­+­Chã­®i­Øa­mçi­lÇn­rÊt­Ýt­ph©n,­ph©n­chØ­lµ­ mét­ thø­ dÞch­ nhÇy­ nh­­ mòi,­ tiÕp­ theo­ph©n­ chuyÓn­ sang­ mÇu­ ®á­ t­¬i­ hay­ lê­ lê­m¸u­ c¸­ cã­ khi­ cã­ mñ­ do­ béi­ nhiÔm.­ NÕu­kh«ng­®iÒu­trÞ­kÞp­thêi­chã­mÌo­sÏ­bÞ­chÕt­trong­vßng­5-7­ngµy­do­bÞ­kiÖt­søc.­

nh÷ng­tr­êng­hîp­chó­mÌo­®­îc­ch¨m­sãc­tèt­cã­ thÓ­chuyÓn­ sang­ thÓ­ lþ­m¹n­ tÝnh­khi­®ã­EH­sÏ­c­­tró­ë­trong­v¸ch­ruét­®îi­c¬­héi­g©y­ bÖnh,­ ë­ chã­ bÞ­ thÓ­ lþ­ m·n­ tÝnh­thØnh­tho¶ng­l¹i­ph¸t­bÖnh­1­®ît­mçi­®ît­kho¶ng­5-7­ngµy­lµm­cho­chã­bÞ­gÇy­cßmIV.­ChÈn­®o¸n:­Dùa­ vµo­ triÖu­ chøng­ l©m­ sµng­ chã­mÌo­®i­tiªu­ch¶y,­­mçi­lÇn­®i­Øa­ph¶i­rÆn­khã­kh¨n,­ ®i­ nhiÒu­ lÇn­ trong­ 1­ ngµy­ l­îng­ph©n­1­ lÇn­®i­rÊt­Ýt­vµ­ lu«n­cã­ lÉn­chÊt­lÇy­ nhÇy­ vµ­ m¸u.­ §Ó­ cã­ kÕt­ luËn­ chÝnh­x¸c­ ta­ cã­ thÓ­ lÊy­ ph©n­ lµm­xÐt­ nghiÖm­trong­phßng­thÝ­nghiÖm­vÒ­ký­sinh­trïng

V.­Phßng­vµ­trÞ­bÖnh5.1. Phßng bÖnh: +Thùc­hiÖn­tèt­c«ng­t¸c­vÖ­sinh­thó­y­¨n­s¹ch,­uèng­s¹ch,­ë­s¹ch+­§Þnh­kú­lÊy­ph©n­lµm­xÐt­nghiÖm­®Ó­ph¸t­hiÖn­mÇm­bÖnh+­Ph©n­ chã­ ph¶i­®­îc­ thu­ gom­ vµ­ ñ­theo­ph­¬ng­ph¸p­ñ­sinh­vËt­häc

5.2.­TrÞ­bÖnha. Nguyªn t¾c ®iÒu trÞ:+­Dïng­ho¸ d îc ®Æc trÞ diÖt­Amip,­thuèc­ph¶i­dïng­®óng­liÒu­tr¸nh­t×nh­tr¹ng­Amip­chuyÓn­thµnh­bµo­nang­vµ­chê­dÞp­t¸i­ph¸t­khi­cã­c¬­héi­®ång­thêi­cÇn­thiÕt­ph¶i­phèi­hîp­c¸c­ lo¹i­ thuèc­kh¸ng­sinh­chèng­hiÖn­ t­îng­béi­nhiÔm+­Bæ­sung­c¸c­lo¹i­thuèc­trî­søc­trî­ lùc­c¸c­lo¹i­vi­ ta­min­nh»m­lµm­t¨ng­c­êng­søc­®Ò­kh¸ng­cho­c¬­thÓ­chã­mÌo+­T¨ng­c­êng­kh©u­hé­ lý,­ch¨m­sãc­nu«i­d­ìng­vµ­vÖ­sinh thó­y

b.­Dïng thuèc vµ ho¸ d îc:­+­Metronidazol­víi­liÒu­40-50mg/kgTT­trong­1­ngµy­cho­chã­mÌo­uèng­liªn­tôc­trong­5­ngµy­liÒn­sau­®ã­nghØ­5­ngµy­råi­l¹i­tiÕp­tôc­dïng­lÇn­thø­2­+­ Becberin­ liÒu­ 50mg/kgTT­ trong­ 1­ngµy­cho­chã­mÌo­uèng­liªn­tôc­5­ngµy­liÒn­hoÆc­cã­ thÓ­dïng­Dyhydro­Emitin­3mg/kgTT­ cho­ chã­mÌo­ uèng­ 4-5­ ngµy­liÒn

+­ Chèng­ vi­ khuÈn­ béi­ nhiÔm­ b»ng­kh¸ng­ sinh:­ nh­­Bisepton(Trimazzol)1gr/10kgTT­ngµy­uèng­2­lÇn,­Trimethozasol­24%­tiªm­b¾p­víi­liÒu­1ml/5kgTT­­tiªm­5-7­ngµy­liÒn­hoÆc­cã­thÓ­dïng­Eroflox. T, Gentamycin 1ml/5kgTT­tiªm­b¾p­cho­ chã­mÌo­ ...chó­ ý­ cÇn­ thiÕt­ ph¶i­dïng­ c¸c­ lo¹i­ thuèc­ cÇm­ m¸u­ nh­­vitamin­K­vµ­c¸c­lo¹i­thuèc­t¨ng­c­êng­søc­®Ò­kh¸ng­vµ­båi­bæ­c¬­thÓ­cho­chã­mÌo­nh­­truyÒn­dung­dÞch­huyÕt­thanh­mÆn­ngät­®¼ng­ch­¬ng­hoÆc­hoÆc­ dung­ dÞch­®­êng­ Glucoza­ 5%­víi­ liÒu­ 20-30ml/kgP,­ tiªm­ b¾p­ c¸c­lo¹i­Vitamin­B1,­B12,­C­cho­vËt­bÖnh­

c.­Mét sè bµi thuèc nam chòa bÖnh lþ Amip cho chã mÌo

Bµi 1:­l¸­m¬­tam­thÓ­50g,­trøng­gµ­1­qu¶.­ Th¸i­ nhá­ l¸­m¬­ sau­ khi­®·­ röa­s¹ch­®Ó­ r¸o­ n­íc­ cho­ vµo­ ch¶o­®¶o­®Òu­cho­l¸­m¬­chÝn­tíi­®ập­trøng­gµ­vµo­ råi­®¶o­cho­chÝn­®Òu­cho­chã­mÌo­¨n­ngµy­2-3­lÇn­cho­¨n­liªn­tôc­tõ­3-5­ngµy

Bµi 2:­ Bóp­ sim­ hoÆc­ l¸­ sim­ non­100gr­ cho­ vµo­ 1lÝt­ n­íc­ th­êng­ råi­®em­s¾c­dÆc­cßn­l¹i­300-500ml­cho­thªm­ 10gr­ muèi­ ¨n­ råi­ cho­ chã­ mÌo­uèng­hµng­ngµyBµi 3: Cam­th¶o­10gr,­l¸­chÌ­100gr,­n­íc­th­êng­300ml­®em­®un­s«i­cßn­ l¹i­kho¶ng­100ml­cho­chã­mÌo­uèng­mçi­lÇn­ 10-15ml.­ Ngoµi­ ra­ kinh­ nghiÖm­nhiÒu­n¬i­ ­ cho­ thÊy­cã­ thÓ­dïng­ tái­gi·­nhá­ng©m­víi­n­íc­s«i­®Ó­nguéi­víi­tû­ lÖ­ 10%­ läc­ lÊy­ n­íc­ thôt­ vµo­ trùc­trµng­chã­mÌo­cho­kÕt­qu¶­®iÒu­trÞ­cao

BÖNH­­­KÝ­­SINH­­­TRïNG­®­êng­ruétBÖnh­giun­®òa­(Ascariasis)

I .NGUYÊN NHÂN

+ Do giun đũa Toxocara canis gây ra, giun ký sinh trong ruột non của chó mèo. Đây là bệnh phổ biến của chó,mèo trên khắp các châu lục.

+ Bệnh thường ở chó, mèo con từ 1-4 tháng tuổi. Chó mèo nhiểm bệnh do ăn phải trứng giun có lẫn trong thức ăn, nước uống hay các đồ dùng có lẫn mầm bệnh, trứng phát dục đến giai đoạn ấu trùng cảm nhiễm chui ra khỏi trứng xuyên vào thành ruột, lột xác trở thành giun trưởng thành, lại tiếp tục đẻ trứng và sinh sôi nẩy nở gây bệnh

+ Ấu trùng có thể qua hệ tuần hoàn của chó mẹ khi mang thai và đi vào bào thai, do đó chó con sau khi sinh ra đã mang sẵn mầm bệnh trong cơ thể, đến 21 ngày tuổi gây thành bệnh nặng cho chó con.II. TRIỆU CHỨNG .

Bệnh giun đũa gây tác hại chủ yếu ở chó, mèo nhỏ từ 20 ngày tuổi đến 2-3 tháng tuổi

Biểu hiện :

- Gầy còm, lông xơ xác, kém ăn, suy nhược, thiếu máu .

- Bụng phình to như bụng cóc, căng tròn, thỉnh thoảng có từng đoạn ruột nổi lên nhu động, ấn tay vào đó có cảm giác cứng chặt, đó là đoạn ruột bị giun lèn chặt

- Nôn mửa, tiêu chảy, rên rỉ do đau bụng, có khi nôn ra giun, phân thải ra ngoài màu xám trắng, thối khắm đôi khi lẫn cả giun.

- Chó, mèo nhỏ khi bệnh nặng, các ấu trùng trong quá trình di hành trong cơ thể gây viêm gan, thận, phổi, có khi tắc ống ruột, tắc mật, đôi khi giun đũa chọc thủng ruột.

- Độc tố giun đũa có thể tác động đến thần kinh trung ương gây co giật

- Chó,mèo trưởng thành khi bị nhiểm giun đũa thường không biểu hiện rõ nét, chỉ gây còm,lông xơ xác, đôi khi nôn khan, nhưng nó là vật chủ mang mầm bệnh

III.PHÒNG VÀ TRỊ BỆNH 3.1.Phòng bệnh

-Thùc­hiÖn­tèt­kh©u­vÖ­sinh­thó­y - Định kỳ vệ sinh chuồng, cũi nhốt chó mèo và môi trừờng xung quanh để diệt mầm bệnh (phun Chloramin B 0,5% hay nước vôi 10%).- Định kỳ kiểm tra phân chó mèo phát hiện mầm bệnh .- Không thả rông chó mèo hàng ngày dọn chuồng thu nhặt phân đổ vào hố xử lý.- Định kỳ tẩy giun cho chó mèo, tẩy cho chó mẹ để phòng lây nhiểm cho đàn con bằng một trong các loại hoá dược sau đây: Piperazin, Santonin, Vermox, Decaris, Levamisol, Niclosamide, Furaca

3. 2. Điều trị

- Piperazin adipinat: liều 0,1-0,3g/ kg thể trọng, trộn thuốc vào sữa, cháo cho ăn hay hoà nước cho uống. Với chó mèo nhỏ hoà thuốc vơi nước cháo cho vào bình bú, hay cho vào bơm tiêm nhựa bơm vào miệng cho từng con.

-Vermox (Mebendazol, Mebenvet): liều 80-100 mg/ kg thể trọng cho uống, chia làm 2 lần, uống trong 2 ngày

-Levamisol: cho chó mèo uống với liều 15-20 mg/ kg thể trọng tẩy một lần,

- Hamectin liều 1ml/10kg tiêm dưới da

-Tetramison: liều 10 mg / kg thể trọng cho uống, nếu dùng tiêm với liều 7,5 mg/kg thể trọng.

Chú ý :cho chó, mèo uống một lần sau khi ăn, không dùng cho chó, mèo đang mang thai ở giai đoạn cuối vì thuốc kích thích thần kinh phó giao cảm và cơ trơn - Trong khi tẩy giun nên kết hợp dùng thuốc bổ trợ: vitamin C, vitamin B1, vitamin B.complex, truyền sinh lý mặn ngọt

BỆNH GIUN MÓC (Ancylostomatosis)I. NGUYÊN NHÂN

Do giun móc Ancylostoma Canium gây nên. Biểu hiện đặc trưng cña­ bÖnh là thiếu máu, viêm ruột cấp và mạn tính, có kèm theo chảy máu ruột. Đây là một trong những bệnh giun tròn gây thiệt hại nhiều nhất cho chó mèo. Bệnh phổ biến rộng khắp nơi trên thế giới và sảy ra quanh năm. Chó mèo non thường mắc bệnh nặng hơn chó, mèo trưởng thành.

Trứng giun móc theo phân thải ra ngoài, nở ra ấu trùng rồi thành ấu trùng cảm nhiểm bám vào thức ăn, nước uống và môi trường xung quanh. Chó, mèo nuốt phải ấu trùng cảm nhiểm vào đường tiêu hoá, phát triển thành những giun trưởng thành sống ở ruột non, tập trung ở phần tá tràng.

Ấu trùng cảm nhiểm thải ra môi truờng xung quanh, có thể qua da mà gây bệnh cho con vật. Khi qua da chó mèo con, ấu trùng không gây ra phản ứng cục bộ, nhưng khi qua da chó mèo trưởng thành, ấu trùng gặp sự phản ứng mạnh mẽ của da, thể hiện viêm tấy rõ rệt do ấu trùng chết tạo ra

II.TRIỆU­­CHỨNG- Vật bệnh bỏ ăn hay ăn rất ít, nôn mửa liên

tục, có khi nôn ra máu

- Do giun móc khi bám vào ruột hút máu tiết ra một chất kháng đông và đưa đến hiện tượng xuất huyết ruột, gây tổn thương niªm­m¹c­ ruét, trên cở sở đó các vi khuẩn gây bệnh có điều kiện kÕ phát

- Rối loạn tiêu hoá: viêm ruột cấp tính và mạn tính, do tác động cơ giới và độc tố của giun móc nên gây tiêu chảy dử dội, phân lẫn máu màu cà phê hoặc màu đen có dịch nhày và mùi tanh khắm.

- Xuất hiện hội chứng thần kinh do độc tố giun móc thấm vào máu đi khắp cơ thể

- Chó mèo non thường chết do mất máu mất nước.

III.­PHßNG­Vµ­TRÞ­BÖNH­­­3.1.­phßng­bÖnh­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­-­VÖ­sinh­¨n­uèng:­¨n­chÝn­¨n­s¹ch­vµ­uèng­s¹ch­®Ó­ng¨n­ngõa­Êu­trïng­giun­mãc.-­ §Þnh­ k×­ tÈy­ uÕ­ vÖ­ sinh­ ­ chuång­ còi­ nhèt­ chã­mÌo­vµ­m«i­tr­êng­xung­quanh­®Ó­diệt­mÇm­bÖnh­bằng Cloram­B­0,5%­hay­n­íc­v«i­10%)-­ Hµng­ ngµy­ dän­ chuång­ thu­ nhÆt­ ph©n­ ­ ®æ­vµo­hè­sö­lý-­ §Þnh­ k×­ kiÓm­ tra­ ph©n­ph¸t­ hiÖn­mÇm­bÖnh­®Ó­dù­phßng.-­ Kh«ng­ th¶­ r«ng­ chã­ mÌo,­ kh«ng­ cho­ chã­ mÌo­bÖnh­ tiÕp­ xóc­ víi­ bªn­ ngoµi­ ®Ó­ h¹n­ chÕ­ l©y­nhiÔm­mÇm­bÖnh.-­§Þnh­k×­4­th¸ng­tÈy­1­lÇn­®Ó­phßng­l©y­nhiÔm­b»ng­ mét­ trong­ c¸c­ ho¸­ d­îc­ sau­ ®©y:­Mebendazon,­Dovenix

3.2.­§iÒu­trÞ + Nguyªn t¾c chung: TÈy­ giun­mãc­ b»ng­ thuèc­ ®Æc­ trÞ,­ ®iÒu­ trÞ­triÖu­chøng­vµ­thuèc­bæ­trî­kÕt­hîp­hé­lý,­ch¨m­sãc,­nu«i­d­ìng­tèt

-­Thuèc­tÈy:­cã­thÓ­dïng­mét­trong­c¸c­läai­thuèc­sau:

+­Mebendazol­ (Vermox):­ cho­uèng­víi­ liÒu­ 80-100mg/kg­ thÓ­ träng,­ chia­lµm­3­lÇn­uèng­trong­3­ngµy.

+Dovenix:­ pha­ lo·ng­ thµnh­ 2,5%­tiªm­d­íi­da­cho­chã­víi­liÒu­1ml/20-30kg­thÓ­träng

+­ §iÒu­ trÞ­ viªm­ ruét:­ Biseptol­ cho­ uèng­liÒu­1g/ngµy,­mÌo­uèng­0,5g/ngµy­+­ Trimethazol­ 24%­ tiªm­ b¾p­ thÞt­ liÒu­0,5-1ml/con.Chèng­ch¶y­m¸u­ruét­Vitamin­K:­tiªm­b¾p­liÒu­ 1ml/con­ víi­ chã,­ 0,5ml/con­ víi­ mÌo,­ngµy­tiªm­2­lÇn.Bæ­ xung­ c¸c­ thuèc­ trî­ lùc­ t¨ng­ c­êng­ søc­®Ò­kh¸ng­+­Vitamin­B1,­vitamin­C­5%,­B.­complex+­TruyÒn­huyÕt­ thanh­mÆn­ngät­®¼ng­tr­¬ng

BỆNH­SÁN­DÂY­(Cestodiosis)I.­Mét­sè­th«ng­tin­vÒ­bÖnh:­BÖnh­s¸n­d©y­ lµ­mét­bÖnh­phæ­biÕn­ë­ chã­do­ loµi­s¸n­ d©y­ Teania­ spp­ g©y­ ra. HiÖn­ cã­ 8­loµi­ s¸n­d©y­g©y­bÖnh­cho­chã­ph©n­bè­hÇu­hÕt­ë­c¸c­vïng­®Þa­ lý­kh¸c­nhau.­S¸n­tr­ëng­thµnh­kÝ­sinh­trong­ruét­non­chã­mÌo­bµi­ xuÊt­ trøng­ qua­ ph©n­ ra­ ngo¹i­ c¶nh,­trøng­ sÏ­ h×nh­ thµnh­ Êu­ tróng­ vµ­ chui­ ra­khái­trøng­sau­21­ngµy,­Êu­trïng­b¬i­trong­n­íc­ chui­ vµo­ c¸c­ loµi­ gi¸p­ x¸c,­ Êu­ trïng­ph¸t­ triÓn­ thµnh­Êu­ trïng­g©y­nhiÔm­trong­ thêi­ gian­ 20­ ngµy,­ sau­ ®ã­ kÝ­sinh­ trong­ c¬­ hay­ phóc­m¹c­ cña­Õch­nh¸i

Chã­ mÌo­ ¨n­ ph¶i­ Õch­ nh¸i­ cã­ Êu­trïng­th×­sau­13-15­ngµy­sÏ­ trë­thµnh­s¸n­tr­ëng­thµnh

II.­TRIỆU­CHỨNGChã­mÌo­th­êng­m¾c­ë­2­thÓ:

1.­ThÓ­cÊp­tÝnh-­Th­êng­gÆp­ë­chã­mÌo­nhá­tõ­1-4­th¸ng­tuæi-­BiÓu­hiÖn­kÐm­¨n­n«n­möa­liªn­tôc­(do­s¸n­b¸m­vµo­v¸ch­ ruét­ g©y­ ra­ nh÷ng­ tæn­ th­¬ng­ niªm­ m¹c­ vµ­kÝch­thÝch­g©y­n«n)-­Ch¶y­m¸u­ruét­(do­s¸n­cã­nhiÒu­mãc­b¸m­vµo­v¸ch­ruét­g©y­ tæn­ th­¬ng­m¹ch­m¸u)­ph©n­cã­mµu­x¸m­hoÆc­®á­t­¬i.-­ Viªm­ ruét­ thø­ ph¸t­ do­ nh÷ng­ vi­ khuÈn­®­êng­ ruét­béi­nhiÔm­nh­:­Salmonella­murium,­Proteusvulgaris,­E­coli,­Staphylocooccus­aureus-­Rèi­ lo¹n­ tiªu­ho¸­ th­êng­xuyªn:­ lóc­ t¸o­bãn,­ lóc­ tiªu­ch¶y­trong­ph©n­cã­niªm­m¹c­ruét­trãc­ra­vµ­cã­ lÉn­nh÷ng­®èt­s¸n­rông­ra.­NÕu­kh«ng­®­îc­ch¨m­sãc­vµ­®iÒu­trÞ­kÞp­thêi,­chã­mÌo­nhiÔm­s¸n­tû­lÖ­chÕt­cao­60-70%­do­viªm­ruét­mÊt­m¸u,­mÊt­n­íc­vµ­chÊt­®iÖn­gi¶i.

2.­M¹n­tÝnh:­-­Chã­mÌo­tr­ëng­thµnh­th­êng­bÞ­bÖnh­m¹n­tÝnh:­ ¨n­ Ýt­ gÇy­ cßm,­ s¬­ x¸c,­ rèi­ läan­ tiªu­ho¸,­viªm­ruét,­trong­ph©n­cã­®èt­s¸n­giµ­rông­ ra,­ khi­ ra­ngo¹i­ c¶nh­®èt­ s¸n­vÉn­cö­®éng­®­îc,­®èt­s¸n­nhá­tr«ng­gièng­h¹t­d­a­nªn­gäi­lµ­s¸n­h¹t­d­a.­ Giai­ ®o¹n­ cuèi­ biÓu­ hiÖn­ c¸c­ héi­ chøng­thÇn­kinh:­run­rÈy­hoÆc­ng¬­ng¸c,­n»m­l×­mét­chç­hoÆc­trë­nªn­d÷­tîn.­NÕu­kh«ng­®­îc­®iÒu­trÞ­chu­®¸o­chã­mÌo­tr­ëng­thµnh­chÕt­trong­tr¹ng­th¸i­thiÕu­m¸u­kÐo­dµi­vµ­kiÖt­søc.

III.­PHßNG­VÀ­TRỊ­BỆNH­ ­ ­ ­1.­Phßng­bÖnh:­ ­ -­ VÖ­ sinh­ thó­ y:­ ¨n­chÝn,­¨n­s¹ch­vµ­uèng­s¹ch.­Kh«ng­chã­chã­¨n­thÞt­sèng,­vËt­sèng­®Ó­tr¸nh­¨n­ph¶i­Êu­trïng­s¸n­d©y.

-­§Þnh­k×­tÈy­uÕ­vÖ­sinh­chuång­nu«i,­còi­ nhèt­ chã,­ n¬i­ ë­ cña­mÌo­ vµ­m«i­ tr­êng­xung­quanh­®Ó­diÖt­mÇm­bÖnh

-­ Hµng­ ngµy­ dän­ chuång­ thu­ nhÆt­ph©n­®æ­vµo­hè­sö­lý.­-­ §Þnh­k×­kiÓm­ tra­ph©n­vµ­ theo­dâi­ chã­mÌo­ ph¸t­ hiÖn­ mÇm­ bÖnh­ ®Ó­ tÈy­ dù­phßng.

-­ Kh«ng­ th¶­ r«ng­ chã­mÌo,­ kh«ng­ cho­chã­mÌo­bÖnh­tiÕp­xóc­víi­bªn­ngoµi

2.­§iÒu­trÞNguyªn­­t¾c­chung:­tÈy­s¸n­kÕt­hîp­víi­

®iÒu­trÞ­triÖu­chøng­vµ­trî­søc­cho­gia­sóc­bÖnh­®ång­thêi­hé­lý,­ch¨m­sãc,­nu«i­d­ìng­tètTÈy­s¸n­d©y­cho­chã­mÌo­cã­thÓ­dïng­mét­trong­c¸c­loai­thuèc­tÈy­sau:Niclosamide:­ chã­ mÌo­ uèng­ víi­ liÒu­ 80-100mg/kg­thÓ­träng­thuèc­chØ­cho­uèng­1­nöa­liÒu­vµo­buæi­s¸ng­khi­ch­a­cho­¨n.­Sau­®ã­1­giê­ cho­uèng­nèt­ nöa­ liÒu­ cßn­ l¹i.­ 3­giê­sau­khi­uèng­thuèc­míi­cho­¨n­b×nh­th­êng­sau­6-8­giê­s¸n­chÕt­vµ­theo­ph©n­ra­ngoµi.­Sau­20­ngµy­nÕu­vÉn­ph¸t­hiÖn­thấy­®èt­ s¸n­ trong­ ph©n­ chã,­mÌo­ ph¶i­ tÈy­ l¹i­lÇn­2­theo­®óng­quy­tr×nh­nh­­lÇn­®Çu

+­Lopatol­cã­thÓ­dïng­cho­chã­hay­mÌo­ tõ­ 3­ tuÇn­ tuæi­ vµ­ chã­ mÌo­ c¸i­®ang­mang­ thai.­ Thuèc­ cã­ thÓ­ uèng­trùc­ tiÕp­ hay­ trén­ víi­mét­ Ýt­ thøc­ ¨n,­chØ­ uèng­ 1­ lÇn­ liÒu­ 50mg/kg­ thÓ­träng. Cho­ chã­mÌo­uèng­ khi­®ãi­ vµ­sau­®ã­1-2­giê,­cho­¨n­uèng­b×nh­th­êng­nÕu­ch­a­s¹ch­s¸n­cã­thÓ­tÈy­l¹i­lÇn­2­sau­1­tuÇn­nh­­quy­tr×nh­lÇn­®Çu.

+­Mebendazol:­ cho­ chã­mÌo­ uèng­víi­liÒu­80-100mg/kgthÓ­träng

-­Mét­sè­bµi­thuèc­nam­tÈy­s¸n­ë­chã­mÌo:+­Bµi­1:­

H¹t­bÝ­ng«­bãc­vá 100g§­êng­mÝa­hay­mËt 50g

H¹t­bÝ­ng«­giang­kh«­t¸n­nhá­trén­víi­®­êng­hay­mËt­cho­¨n­trong­1­lÇn­trong­ngµy.­sau­ 3­ giê­ cho­ uèng­ thuèc­ tÈy­ Natrisulfat,­Magiesulfat­

+­Bµi­2:­H¹t­cau 100gN­íc­s¹ch 500ml

§un­ s«i­ c«­ ®Æc­ cßn­ l¹i­ 200ml,­ läc­ b·­ cho­uèng­ liÒu­ 5-10ml/kgthÓ­ träng.­ Tr­íc­ khi­ cho­uèng­cho­nhÞn­¨n­4-5­giê.­sau­khi­cho­uèng­n­íc­ s¾c­ h¹t­ cau­ 1­ giê­ cho­ uống­ thuèc­ tÈy­MgSO4.

+­Bµi­3:­H¹t­bÝ­ng«­kÕt­hîp­víi­n­íc­s¾c­h¹t­cau:Nh©n­h¹t­bÝ­ng«:­50-100g­cho­chã­ ¨n­

lóc­®ãi­vµo­lóc­s¸ng­sím.H¹t­ cau­ 60-80g­ cho­ thªm­ n­íc­®un­ s«i,­

c«­®¾c­cho­uèng,­ sau­khi­uèng­1­giê­ cho­uèng­liÒu­thuèc­tÈy­(Na2So4,­MgSo4)

N­íc­s¾c­h¹t­cau­cã­t¸c­dông­lµm­tª­liÖt­®Çu­s¸n­cßn­bÝ­ng«­cã­t¸c­dông­lµm­tª­liÖt­khóc­gi÷a­vµ­khóc­®u«i­co­s¸n­do­®ã­sù­phèi­hîp­nµy­sÏ­tÈy­®­îc­triÖt­®Ó­h¬n.

Bµi­4:Vá­lùu­kho­t¸n­nhá­ 60gN­íc­s¹ch 1000ml

Ng©m­ vá­ lùu­ trong­ kháang­ 6­ giê,­ sau­ ®ã­s¾c­ cßn­ 300ml,­ läc­ bá­ b·­ cho­ uèng­ buæi­ s¸ng,­chia­lµm­2-3­lÇn­mçi­lÇn­c¸ch­nhau­30­phót.­Sau­khi­uèng­liÒu­cuèi­cïng­2­giê­th×­cho­uèng­1­liÒu­thuèc­tÈy

BÖnh­ghέchãI. Khái niệm về bệnh:

Bệnh ghẻ của chó là một bệnh ngoại ký sinh trùng do cái ghẻ ký sinh ở dưới lớp biểu bì của da, ở bao chân lông hay ở trong lớp mỡ dưới da chó gây lên. Đặc điểm của bệnh là gây ra các nốt ghẻ, gây hiện tượng ngứa ngáy khó chịu và rụng lông ở chó.

II. Các thể bệnh ghẻ của chó mÌoA. Ghẻ trên da a.Nguyªn­nh©n­g©y­bÖnh:­ ­Do­ loµi­ ghέ

Sarcoptes­ Canis­ g©y­ ra.­ Ghέ tr­ëng­thµnh­ ®µo­ c¸c­ ®­êng­ r·nh­ s©u­ vµ­ngo»n­ nghÌo­ ë­ bªn­ d­íi­ líp­ biÓu­ b×­ cña­da­chã,­ghέc¸i­®Î­trøng­vµo­®ã­vµ­n»m­ngay­t¹i­®ã­kh«ng­chÞu­chui­ra­khái­®­êng­ r·nh,­ trøng­ vµ­ ph©n­ cña­ c¸i­ ghέlu«n­tån­t¹i­trong­®­êng­r·nh­®ã.­ChÝnh­v×­thÕ­mµ­líp­biÓu­b×­d­íi­da­cña­chã­bÞ­ph¸­huû­nªn­c¸c­vi­khuÈn­g©y­mñ­x©m­nhËp­ lµm­ da­ chã­ s­ng­mäng­®á­ lªn­ råi­thµnh­mñ­®Æc.­ Thêi­ gian­ tõ­ khi­ trøng­ph¸t­dôc­trë­ thµnh­con­ghέ tr­ëng­thµnh­mÊt­kho¶ng­10­–­15­ngµy

b.­ TriÖu­ chøng:­ ­ Môn­ ghέ th­êng­xuÊt­ hiÖn­ ë­ chç­ da­ máng­ nh­­bông,­ n¸ch­ bÑn,­ gèc­ tai,­ xung­quanh­ bÇu­ vó,­ chã­ lu«n­ ngøa­ng¸y­ khã­ chÞu,­ chã­ th­êng­ ph¶i­dïng­ ch©n­ g·i­ hay­ dïng­ r¨ng­gÆm,­ c¾n­ vµo­ chç­ ngøa.­ Cã­hiÖn­ t­îng­ dÞch­ rØ­ viªm­ tiÕt­ ra­trªn­bÒ­mÆt­da,­ l©u­dÇn­kh«­l¹i­®ãng­ thµnh­ vÈy­ kÐt­ l¹i­ cã­ mñ­®Æc­ bªn­ trong.­ Chã­ ngøa­ ng¸y­g·i­liªn­tôc­lµm­môn­mñ­vì­loÐt­ra

Chã­bÞ­ghέtoµn­th©n

Chã­bÞ­ghέtrªn­da­mÆt

Chã­bÞ­ghέtrªn­da­m¾t

B.­BÖnh­ghέbao­l«ng­cña­chã

1.­Nguyªn­nh©n­g©y­bÖnh:­Do­c¸i­ghέcã­tªn­lµ­Demodex­Canis­g©y­ra,­ghέký­sinh­ë­mµng­ bäc­ xung­ quanh­ cña­ l«ng­ hoÆc­trong­ tuyÕn­ mì­ d­íi­ da­ cña­ chã.­ Toµn­ bé­vßng­®êi­ cña­ghέ bao­ l«ng­®Òu­ph¸t­dôc­trªn­c¬­thÓ­chã.­

2.­TriÖu­chøng­th­êng­xuÊt­hiÖn­ë­2­d¹ng­+­ D¹ng­ ghέ kh«:­ Thêi­ kú­ ®Çu­ cña­ bÖnh­thÊy­chã­rông­l«ng­trªn­da­tr¸n,­mÝ­m¾t,­4­ch©n­ da­ dµy­ cém­ thµnh­ mÇu­ ®á­ xÉm.­Chã­bÖnh­bÞ­ngøa­th­êng­®­a­ch©n­lªn­®Ó­gh·i

+­ D¹ng­ ghέ mñ:­ trªn­ da­ cña­ chã­ xuÊt­hiÖn­ nh÷ng­ môn­ mñ­ s­ng­ mäng­ bªn­trong­ chøa­ ®Çy­ mñ­ ®Æc­ qu¸nh­ mµu­vµng­ x¸m.­ T¹i­ nh÷ng­ vïng­ nµy­ da­ nh¨n­nheo,­ l«ng­ rông,­ l©u­ ngµy­ c¸c­ tæ­ chøc­chÕt­cïng­víi­dÞch­viªm­bÕt­l¹i­t¹o­thµnh­c¸c­vÈy­kh«­cøng­vµ­dµy­cém­lªn.­Tr­êng­hîp­bÖnh­nÆng­toµn­ th©n­chã­ trôi­ l«ng­vµ­ ®Çy­ nh÷ng­ môn­ ghέ cã­ mñ­ ®Æc­qu¸nh­bªn­trong,­ë­nh÷ng­vïng­da­máng­nh­­bÑn,­bông,­n¸ch­xuÊt­hiÖn­nh÷ng­æ­¸p­xe­vµ­c¸c­æ­¸p­xe­Êy­vì­ra­®Ó­mñ­tù­th¶i­ra­ngoµi­cã­mïi­h«i­tanh­khã­chôi

Chã­bÞ­ghέd¹ng­mñ

Chã­bÞ­ghέnÆng­lµm­phï­2­ch©n­tr­íc

Chã­bÞ­ghέnÆng­lµm­phï­2­ch©n­sau

3.­Phßng­trÞ­bÖnh3.1.­ ­Phßng­bÖnh:­ ­ -­ Th­êng­xuyªn­vÖ­sinh­ th©n­

thÓ­cho­chã­tèt­nhÊt­lµ­t¾m­cho­chã­b»ng­n­íc­bå­kÕt,­n­íc­ l¸­ch¸t,­ l¸­®¾ng­ ­nh­­ l¸­æi­ l¸­soan,­h¹t­mïi,­qña­chanh­

Chó­ý­kh«ng­dïng­sµ­phßng­t¾m­cho­chã­-­Tiªu­®éc­chç­ë,­chuång­trai,­còi­chã­b»ng­c¸c­dung­

dÞch­ s¸t­ trïng­ Chloramin­ B­ 0,5%,­ n­íc­ v«i­ 10%­sau­khi­phun­s¸t­trïng­còi,­chuång­chã­cÇn­ph¬i­kh«­d­íi­¸nh­n¾ng­mÆt­trêi

3.2.­ TrÞ­ bÖnh;­ cã­ thÓ­ dïng­mét­ trong­ c¸c­ thuèc­sau­®©y

DEP,­Extopa,­Trinaghe,­Tribeloda­b«i­nªn­vïng­da­bÞ­ghέ hoÆc­ dïng­ c¸c­ dung­ dÞch­ Hanmectin,­Ivermectin,­Detolac­ tiªm­d­íi­da­cho­chã,­Tiêm 2 lần cách nhau 10 -15 ngày

3.3.­Mét­sè­®iÒu­chó­ý­khi­®iÒu­trÞ­ghέcho­chã

1.­Ph¶i­rä­mâm­chã­tr­íc­khi­b«i­thuèc­®Ó­kh«ng­cho­chã­liÕm­thuèc­tr¸nh­tróng­®éc

2.­Kh«ng­t¾m­cho­chã­b»ng­n­íc­xµ­phßng­v×­dÔ­g©y­kÝch­øng­da­vµ­viªm­da

3.­Nªn­t¾m­cho­chã­b»ng­n­íc­bå­kÕt,­n­íc­l¸­ch¸t,­l¸­®¾ng­­nh­­l¸­æi­l¸­soan,­h¹t­mïi,­qu¶­chanh­dïng­kh¨n­hay­bµn­tr¶i­trµ­s¸t­®Ó­bong­hÕt­c¸c­vÈy­trªn­da­chã,­sau­®ã­lau­kh«­råi­míi­dïng­thuèc­®Ó­b«i

4.­Dông­cô­ch¨m­sãc­nu«i­d­ìng­chã­nh­­chËu,­b¸t­®Üa­®ùng­thøc­¨n­n­íc­uèng­ph¶i­®­îc­s¸t­trïng­b»ng­n­íc­s«i­hoÆc­ng©m­trong­dung­dÞch­thuèc­tÝm­lo·ng­0,1%,­nuíc­v«i­trong­vµ­ph¶i­®­îc­ph¬i­kh«­d­íi­¸nh­n¾ng­mÆt­trêi

5.­Chuång­nu«i,­®Öm­n»m­vµ­c¸c­dông­cô­kh¸c­ph¶i­ ®­îc­ tiªu­ ®éc­ b»ng­ c¸c­ dung­ dÞch­ s¸t­trïng­Chloramin­B­0,5%,­n­íc­ v«i­ 10%­sau­ khi­phun­ s¸t­ trïng­ cÇn­ ph¬i­ kh«­ d­íi­ ¸nh­ n¾ng­mÆt­trêi

6.­ BÖnh­ ghέ chã­ cÇn­ ®­îc­ ®iÒu­ trÞ­ l©u­ dµi,­®iÒu­ trÞ­ lµm­ nhiÒu­®ît,­mçi­®ît­ c¸ch­ nhau­kho¶ng­ 3-5­ ngµy.­ Mçi­ lÇn­ b«i­ thuèc­ trÞ­ ghέkh«ng­nªn­b«i­ lªn­toµn­th©n­chã­mµ­nªn­b«i­tõng­phÇn­tr¸nh­g©y­®éc­cho­chã

7.­ Ph¶i­ c¸ch­ ly­ chã­ bÖnh­ ë­ khu­ riªng­ biÖt,­ cã­chÕ­®é­ch¨m­sãc­nu«i­d­ìng­riªng­vµ­cÇn­ph¶i­¸p­dông­ph¸c­®å­®iÒu­trÞ­tæng­hîp­nh­­dïng­thuèc­ trÞ­ ghέ kÕt­ hîp­ víi­ viÖc­ dïng­ thuèc­kh¸ng­sinh­ch÷a­triÖu­chøng­vµ­thuèc­trî­søc,­trî­ lùc­®Ó­ t¨ng­ c­êng­ søc­®Ò­ kh¸ng­ cña­ c¬­thÓ­

BÖnh­®­êng­h«­hÊp­BÖnh­viªm­phÕ­qu¶n

I.Kh¸i­niÖm­vÒ­bÖnh:­BÖnh­ viªm­phÕ­qu¶n­ lµ­ bÖnh­ viªm­niªm­m¹c­®­êng­h«­hÊp­viªm­phÕ­qu¶n­hay­phÕ­qu¶n­nhá­sau­®ã­dÉn­®Õn­viªm­khÝ­qu¶n,­nÆng­h¬n­dÉn­®Õn­viªm­phæi.­BÖnh­hay­ s¶y­ ra­ë­ chã,­mÌo­khi­ thêi­tiÕt­ thay­®æi­ tõ­ Êm­ ¸p­ sang­ l¹nh­ Èm,­ th­êng­ tõ­cuèi­thu­sang­®«ng­vµ­®Õn­®Çu­mïa­xu©n.II.­Nguyªn­nh©n-­Do­hÝt­ph¶i­khãi,­bôi,­ho¸­chÊt­g©y­kÝch­thÝch­®­êng­h«­hÊp.-­Do­thøc­¨n,­n­íc­uèng­sÆc­xuèng­®­êng­h«­hÊp­-­Do­bÞ­nhiÔm­cïng­lóc­mét­sè­loµi­vi­khuÈn­g©y­bÖnh­ ®­êng­ h«­ hÊp­ nh­:­ Liªn­ cÇu­(Streptocoocus),Tô­ cÇu­ (Staphylocoocus­ aureus),­Klebsiella­pneumoniae,­Bordetella­bronchiseptica-­Do­kÕ­ph¸t­cña­mét­sè­bÖnh­nh­­care,­viªm­ruét,­bÖnh­kÝ­sinh­trïng.

II.­TRIÖU­CHøNG:­

-­VËt­bÞ­ho­vµ­khã­thë­nhÊt­lµ­vµo­buæi­ s¸ng,­ lóc­ ®Çu­ ho­ khan­ sau­trë­thµnh­ho­­ít­vµ­kÐo­dµi.­Thë­khß­khÌ,­cã­tiÕng­ran,­ch¶y­n­íc­m¾t,­n­íc­ mòi­ liªn­ tôc,­ cã­ thÓ­ kÌm­ theo­sèt:­ 39,5-40,50c,­ mÖt­ mái,­ bá­¨n.Viªm­phÕ­qu¶n­m¹n­tÝnh­th­êng­kh«ng­sèt,­nh­ng­ho­kÐo­dµi­cã­lóc­ho­ra­®êm­®Æc­nhÇy.

III.­Phßng­vµ­trÞ­bÖnh3.1.­Phßng­bÖnh-­N¬i­ë­cña­chã,­mÌo­ph¶i­lu«n­vÖ­sinh­s¹ch­sÏ,­ ¨n­ uèng­ ®ñ­ chÊt,­ chç­ n»m­ ph¶i­ ®¶m­b¶o­Êm­mïa­®«ng­tho¸ng­mïa­hÌ.­ -­ Tiªm­vacxin­phßng­bÖnh­cho­ chã­®Þnh­kú­ c¸c­ lo¹i­ vacxin­ sau:­ d¹i,­ carª,­ viªm­ gan­truyÒn­ nhiÔn,­ Parvo,­ Leppto...­ ®Ó­ kh«ng­nhiÔm­ c¸c­ bÖnh­ truyÒn­ nhiÔm­ kh¸c,­ trªn­c¬­së­®ã­chã­cã­kh¶­n¨ng­®Ò­kh¸ng­bÖnh­vÒ­h«­hÊp.

3.­2.­§iÒu­trÞ

-­ ­Nguyªn­t¾c­chung:­Dïng­kh¸ng­sinh­diÖt­nguyªn­ nh©n­ g©y­ bÖnh­ kÕt­ hîp­ thuèc­ch÷a­ triÖu­ chøng­vµ­ thuèc­bæ­ trî­ kÕt­hîp­hé­lý,­ch¨m­sãc,­nu«i­d­ìng­tèt­­-­­Dïng­mét­trong­c¸c­lo¹i­thuèc­sau­®©y:+­ ­ Penicilin­ +Streptomycin,­ Gentamycin.

+­ Cefa.­ Doc:­ tiªm­ b¾p­ liÒu­ 1ml/5kg­ thÓ­träng.+­Ceradoc­T:­ thµnh­phÇn­gåm­Cefalexine,­Doxycyclin,­ Sulfadiazine,­ Trimethoprine­ vµ­B.­comlex­thuèc­bét­uèng,­liÒu­1g/5kg­thÓ­träng.

+­ Kanacolin:­ tiªm­ b¾p­ liÒu­ 1ml/5kg­ thÓ­träng.-­ Thuèc­ ch÷a­ triÖu­ chøng:­ ­ Ephedrin,­Dimedron­tiªm­b¾pThuèc­trî­søc:+­TruyÒn­huyÕt­thanh­mÆn­ngät­®¼ng­tr­¬ng:­ 20ml/1kg­ thÓ­ träng/­ ngµy,­ ngoµi­ ra­cÇn­thiÕt­sö­dông­c¸c­ lo¹i­ thuèc­trî­søc,­trî­lùc­ cho­ c¬­ thÓ­ nh­­ Vitamin­ B1­ 2,5%,­vitamin­C,­B.complex,­Vitamin­B12­kÕt­hîp­t¨ng­c­êng­hé­lý,­ch¨m­sãc,­nu«i­d­ìng­­

§¬n­thuèc­điÒu­ trị­1­con­chã­10­kg­bị­viªm­phế­quản

RP1­­­­­­­­Cefa.­Doc:­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­2ml

­­­­­­­­­DS.­tiªm­bắp­1­lÇn,­ngµy­tiªm­2­lÇn,­tiêm 3 ngày liền

RP2.­­Analgin­­­­­­­­­­­­­2cc­­­­­­­­1­èng­­­­­­­­­Vitamin­B12­­­­­­2cc­­­­­­­­1­èngDS.­Trén­lÉn,­tiªm­b¾p­1­lÇn,­ngµy­1­lÇn,­tiªm­­3­ngµy­liÒnRP3­Glucoza­5%­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­200ccDS.­ tiªm­ truyÒn­ tÜnh­m¹ch­ khoeo­ 1­ lÇn,­ ngµy­truyÒn­1­lÇn,­truyÒn­3­ngµy­liÒn

- Mét­ sè­ bµi­ thuèc­ nam­ ch÷a­ bÖnh­ h«­hÊp­ë­chã­mÌo:Bµi­1:­C©y­m·­®Ò­100g,­cam­th¶o­2g,­n­íc­s¹ch­400ml.­§un­s«i­30­phót­cho­uèng­trong­ngµy.Bµi­2:­Hoa­®u­®ñ­hÊp­víi­®­êng­cho­uèng­ch÷a­ho­viªm­phæi.Bµi­ 3:­ Cao­ mËt­ lîn­ 400mg­®­êng­ 20gr­ cho­ chã­uèng­trong­ngµy,­uèng­liªn­tôc­6-7­ngµy.Bµi­4:­Sµi­®Êt­1000g,­s©m­®¹i­hµnh­500g,­cam­th¶o­nam­100g. Ba­vÞ­trªn­röa­s¹ch­cho­thªm­1,5lÝt­ n­íc­®un­ s«i­ c«­®Æc­ thµnh­ cao­ cho­ uèng­liÒu­ 50ml/lÇn,­ ngµy­ uèng­ 2­ lÇn,­ uèng­ liªn­ tôc­trong­5-7­ngµy.Bµi­5:­vá­c©y­d©u­t»m­50g,­vá­quÝt­50g,­m·­®Ò­50g.­C¸c­vÞ­trªn­röa­s¹ch­cho­thªm­1,5lÝt­n­íc­vµo­®un­s«i­c«­®Æc­cho­uèng­50ml/lÇn,­uèng­liªn­tôc­4-5­ngµy.

BÖnh­viªm­phæiI.Kh¸i­niÖm­vÒ­bÖnh:­

BÖnh­viªm­phæi­th­êng­do­kÕ­ph¸t­cña­viªm­ phÕ­ qu¶n­ hay­ do­ béi­ nhiÔm­ tõ­ c¸c­bÖnh­ truyÒn­ nhiÔm­ kh¸c­ nh­­ bÖnh­ Care,­viªm­khÝ­qu¶n­truyÒn­nhiÔm­ë­chã­mÌo.II.­NGUY£N­NH¢N

-Do­ nhiÔm­ khuÈn­ nh­:­ Pneumococcus,­Streptococcus,­Klebsiella,...-­Do­mét­sè­Êu­trïngcña­giun­s¸n­kÝ­sinh­ë­phÕ­qu¶n­g©y­viªm­phæi.-­ Do­ mét­ sè­ nÊm­ nh­:­ Aspergillus,­Histoplasnia.

III.­TRIÖU­CHøNG

-­Tho¹t­®Çu­míi­nhiÔm­bÖnh,­con­vËt­mÖt­mái,­ uÓ­ o¶i,­ bá­ ¨n,­ sèt­ cao,­niªm­m¹c­®á.

-­ Ho­ Ýt­ nh­ng­ ho­ khã­ kh¨n,­ ®au­®ín,­ c¬n­ ho­ kh¹c­ còng­ t¨ng­ dÇn­ lªn­ngµy­mét­nÆng,­c¬n­ho­s¶y­ra­nhiÒu­vµo­ban­®ªm­vµ­s¸ng­sím.

-­ Thë­ khã­ con­ vËt­ n»m­ mét­ chç,­yÕu,­ thë­ nhanh­ vµ­ n«ng,­ biÓu­ hiÖn­thiÕu­ oxy­ trong­ m¸u­ nªn­ niªm­ m¹c­m¾t,­miÖng­®á­xÉm,­xung­huyÕt­sau­tÝm­t¸i.

-­ NÕu­ kh«ng­ ®iÒu­ trÞ­ kÞp­ thêi,­con­ vËt­ sÏ­ chÕt­ sau­ vµi­ ngµy­ v×­ khã­thë­vµ­suy­kiÖt.

III.­Phßng­vµ­trÞ­bÖnh3.1.­Phßng­bÖnh+­Thùc­hiÖn­vÖ­sinh­thó­y­vµ­vÖ­sinh­m«i­tr­êng,­ gi÷­ n¬i­ ë­ kh«­ s¹ch­ tho¸ng­ mïa­ hÌ,­kÝn­Êm­vÒ­mïa­®«ng,­ph©n­ r¸c­ph¶i­dän­hµng­ngµy­cho­vµo­hè­tiªu­®éc.+­ Ch¨m­ sãc­ vµ­ nu«i­ d­ìng­ tÝch­ cùc,­®Þnh­k×­tiªm­phßng­c¸c­lo¹i­v¸c­xin­phßng­bÖnh­cho­ chã,­ mÌo:­ Care,­ Pavo­ virut,­ d¹i,­ viªm­gan­truyÒn­nhiÏm,­ lepto...­vµ­®Þnh­k×­tÈy­giun­s¸n,­ t¨ng­c­êng­søc­®Ò­kh¸ng­cña­c¬­thÓ­+­ Ph¸t­ hiªn­ sím­ vËt­ bÞ­ bÖnh­ (ho­ vµ­ khã­thë)­c¸ch­ly­®iÒu­trÞ­kÞp­thêi.

3.2.­§iÒu­trÞ­bÖnh:Sö­ dông­ thuèc­ kh¸ng­ sinh­ ch÷a­ nguyªn­nh©n,­ thuèc­ ch÷a­ triÖu­ chøng­ kÕt­ hîp­thuèc­trî­søc­vµ­hé­lý.-­ Sö­ dông­mét­ trong­ c¸c­ läai­ thuèc­ kh¸ng­sinh­sau­®©y:­­+­ Penicillin­ G:­ víi­ chã­ 500­ 000UI/ngµy,­ víi­mÌo­200­000UI/ngµy,­ngµy­ tiªm­2­ lÇn.­KÕt­hîp­víi­Biseptol­cho­uèng­liÒu­40mg/kg­thÓ­träng,­chia­2­lÇn­trong­ngµy.+­Kanacolin:­ thµnh­phÇn­gåm:­Kanamycin­sulfate,­ colistine­ Sulfate,­ Neomycin­ sulfat.­tiªm­b¾p­liÒu­1ml/5kg­thÓ­träng+­Lincomycin­10%:­ tiªm­b¾p­cho­chã­mÌo­liÒu­1ml/5kg­thÓ­trong/ngµy.

- Thuèc­ch÷a­triÖu­chøng:+­Gi¶m­ho­dÔ­thë:­Ephedrin,­tiªm­b¾p­+­An­ thÇn­gi¶m­sèt,­gi¶m­®au:­Dimedron­tiªm­b¾p.+­TruyÒn­Ringerlactac­20ml/kgTT/ngµy.+­TruyÒn­Glucoza­5%­20ml/1kgP­ngoµi­ ra­cÇn­thiÕt­sö­dông­c¸c­ lo¹i­ thuèc­trî­søc,­trî­lùc­ ,­ t¨ng­ søc­ ®Ò­ kh¸ng­ cho­ c¬­ thÓ­ nh­­Vitamin­ B1­ 2,5%,­ vitamin­ C,­B.complex,Vitamin­ B12­ ®ång­ thêi­ chó­ ý­c«ng­t¸c­hé­lý,­ch¨m­sãc­nu«i­d­ìng.

- Mét­ sè­ bµi­ thuèc­ nam­ ch÷a­ bÖnh­ h«­hÊp­ë­chã­mÌo:Bµi­ 1:­ Ch÷a­ ho,­ viªm­ khÝ­ qu¶n­ phæi.­ C©y­m·­®Ò­100g,­ cam­ th¶o­ 2g,­ n­íc­ s¹ch­ 400ml.­ §un­ s«i­30­phót­cho­uèng­trong­ngµy.Bµi­2:­Hoa­®u­®ñ­hÊp­víi­®­êng­cho­uèng­ch÷a­ho­viªm­phæi.Bµi­3:­Cao­mËt­lîn­400mg­cho­thªm­Ýt­®­êng­cho­chã­uèng­trong­ngµy,­uèng­liªn­tôc­6-7­ngµy.Bµi­4:­Sµi­®Êt­1000g,­s©m­®¹i­hµnh­500g,­cam­th¶o­nam­100g. Ba­vÞ­trªn­röa­s¹ch­cho­thªm­n­íc­ ®un­ s«i­ c«­ ®Æc­ nÊu­ thµnh­ cao­ ®Æc­ cho­uèng­ liÒu­ 50ml/lÇn,­ ngµy­ uèng­ 2­ lÇn,­ uèng­ liªn­tôc­trong­5-7­ngµy.Bµi­5:­vá­c©y­d©u­t»m­50g,­vá­quÝt­50g,­m·­®Ò­50g.­C¸c­vÞ­trªn­röa­s¹ch­cho­n­íc­vµo­®un­s«i­c«­®Æc­cho­uèng­50ml/lÇn,­uèng­liªn­tôc­4-5­ngµy.

I.­NGYU£N­NH¢N-­ Do­ nhiÔm­

khuÈn­ khi­ giao­ phèi:­x¶y­ra­khi­con­®ùc­bÞ­viªm­c¬­quan­sinh­dôc­hoÆc­do­t¸c­®éng­c¬­giíi­ nµo­ ®ã­ g©y­ s©y­s¸t­ tæn­ th­¬ng­ bé­phËn­ sinh­ dôc­ c¸i,­ t¹o­®iÒu­ kiÖn­ cho­ vi­khuÈn­g©y­bÖnh.

Ch­¬ng­IV:­Mét­sè­bÖnh­s¶n­khoaBÖNH­VI£M­Tö­CUNG,­¢M­§¹O­CHã

-­Do­hËu­qu¶­cña­qu¸­tr×nh­sinh­®Î,­sãt­nhau,­s¶y­thai,­thai­chÕt,­m¸u­vµ­ dÞch­ thÈm­ xuÊt­ tÝch­ l¹i­ trong­ tö­cung­©m­®¹o­ t¹o­®iÒu­ kiÖn­ cho­ vi­khuÈn­x©m­nhËp­vµo­g©y­bÖnh.­Các vi khuẩn thường gặp là tô­ cÇu­ trïng­Staphylococcus,­ liªn­ cÇu­ trïng­Streptococcus,­E.­coli­dung­huyÕt­vµ­Klebsiella.

-­ Do­ trïng­ roi­ (Trichomonas­fortus),­nÊm­(Candida­albicans)

II.­TRIÖU­CHøNG1. Viªm­cÊp­tÝnh:­ -­Con­vËt­sèt­cao,­ñ­ rò,­mÖt­mái,­ ¨n­Ýt,­

kh¸t­n­íc,­n«n­möa-­ Con­ vËt­ th­êng­ cã­ biÓu­ hiÖn­ bån­ chån­

®au­vïng­h«ng,­hay­quay­®Çu­l¹i­phÝa­sau,.

-­ ¢m­ hé­ s­ng­ ®á,­ nãng,­ ®ông­ ®Õn­ con­vËt­ biÓu­ hiÖn­ tr¹ng­ th¸i­ ®au­ ®ín­ râ­rÖt.­Tõ­c¬­quan­sinh­dôc­lu«n­ch¶y­ra­ngoµi­mét­ hçn­ dÞch­ bao­ gåm­dich­ rØ­viªm,­dÞch­nhÇy­mïi­tanh­kh¾m

2.­Viªm­mạn­tÝnh

-­ TriÖu­ chøng­ thÓ­ hiÖn­ thÊt­ th­êng,­dÞch­tö­cung­ch¶y­ra­liªn­tôc­hoÆc­ng¾t­ qu·ng­ cã­ mïi­ h«i­ thèi,­ dÞch­dÝnh­bÈn­vïng­®u«i,­ch©n­sau.­

-­Niªm­m¹c­©m­®¹o­dµy­lªn,­mµu­®á­thÉm,­ vËt­mÖt­mái­ ¨n­ Ýt­ vµ­ kÐm­ho¹t­®éng.­

III.­PHßNG­Vµ­TRÞ­BÖNH

1. Phßng­bÖnh

-­Th­êng­xuyªn­vÖ­sinh­cë­thÓ,­lau­röa­©m­m«n­ b»ng­ dung­ dÞch­ n­íc­ muèi­hay­ thuèc­ tÝm­ nhÊt­ lµ­ tr­íc­ khi­ phèi­gièng.­-­Tay­cña­kÜ­thuËt­viªn­hay­dông­cô­sö­dông­trong­c¸c­thao­t¸c­kh¸m­thai,­®ì­®Î­hay­khi­can­thiÖp­®Î,­mæ­®Î,­s¸t­nhau­®Òu­ph¶i­v«­trïng.-­ Sau­ nh÷ng­ ca­ phÉu­ thuËt­ ®Î­ khã­ph¶i­ tiªm­ kh¸ng­ sinh­ ®Ó­ chèng­nhiÔm­ khuÈn­ vµ­ thôt­ röa­ ©m­ ®¹o­b»ng­ dung­ dÞch­ Rivanol­ 0,1%­ hay­Chloramphenycol­4%.

2.­§iÒu­trÞ:­-­Thôt­röa­tö­cung­©m­®¹o­b»ng­dung­dich­

Rivanol­0,1%­hay­thuèc­tÝm­0,1%,­mçi­ngµy­röa­1­lÇn­liÖu­tr×nh­3-5­ngµy

-­Chèng­nhܪm­khuÈn:­ sö­dông­mét­ trong­c¸c­lo¹i­thuèc­kh¸ng­sinh­sau­®©y:

­Cã­thÓ­dïng­Penicillin,­Ampicillin:­tiªm­b¾p­liÒu­ 10000UI/kg/ngµy,­ Kanamycin:­ tiªm­ b¾p­liÒu­ 10mg/kg/ngµy.­ §iÒu­ trÞ­ liªn­ tôc­ trong­ thêi­gian­5-7­ngµy.

-­ §iÒu­ trÞ­ viªm­©m­®¹o­ do­ nhiÔm­ khuÈn­vµ­nhiÔm­nÊm.

Sö­ dông­ mét­ trong­ c¸c­ läai­ thuèc­ kh¸ng­sinh­chèng­nhiÔm­khuÈn­giíi­thiÖu­ë­trªn­kÕt­hîp­víi­thuèc­®Æc­trÞ­trïng­roi­vµ­nấm

2.­ §iÒu­trÞ:­Theo­nguyªn­ t¾c­chung­®iÒu­ trÞ­nguyªn­nh©n­kÕt­hîp­®iÒu­trÞ­triÖu­chøng,­kÕt­hîp­ víi­ c¸c­ thuèc­ bæ­ trî­ vµ­ ch¨m­ sãc­ nu«i­ d­ìng­chu­®¸o­nh»m­t¨ng­c­êng­søc­®Ò­kh¸ng­cña­c¬­thÓ.

-­Thôt­röa­tö­cung­©m­®¹o­b»ng­dung­dich­Rivanol­0,1%­hay­thuèc­tÝm­0,1%,­mçi­ngµy­röa­1­lÇn­liÖu­tr×nh­3-5­ngµy

-­Chèng­nhܪm­khuÈn:­ sö­dông­mét­ trong­c¸c­lo¹i­thuèc­kh¸ng­sinh­sau­®©y:

­Cã­thÓ­dïng­Penicillin,­Ampicillin:­tiªm­b¾p­liÒu­ 10000UI/kg/ngµy,­ Kanamycin:­ tiªm­ b¾p­liÒu­ 10mg/kg/ngµy.­ §iÒu­ trÞ­ liªn­ tôc­ trong­ thêi­gian­5-7­ngµy.

-­ §iÒu­ trÞ­ viªm­©m­®¹o­ do­ nhiÔm­ khuÈn­vµ­nhiÔm­nÊm.

Sö­ dông­ mét­ trong­ c¸c­ läai­ thuèc­ kh¸ng­sinh­chèng­nhiÔm­khuÈn­giíi­thiÖu­ë­trªn­kÕt­hîp­víi­thuèc­®Æc­trÞ­trïng­roi­vµ­nấm

+­ Klion:­ hoµ­ n­íc­ cho­ uèng,­ liÒu­10mg/kg/ngµy.­ §iÒu­ trÞ­ liªn­ tôc­ thêi­gian­5-7­ngµy.+­ Ketomycin­ chã­ 1-2g/con,­ mÌo­0,5-1g/con,­ hoµ­ n­íc­ s¹ch­ hay­ n­íc­ ch¸o­cho­ uèng.­ §iÒu­ trÞ­ liªn­ tôc­ trong­ thêi­gian­5-7­ngµy.+­ Dearnewtab:­ ®Æt­ vµo­ âm đạo­1viªn/1lÇn,­ ngµy­ ®Æt­ 2­ lÇn,­ víi­ mÌo­®Æt­1/2­viªn/ngµy.+­ Flagystine:­ 1viªn/lÇn/ngµy­®Æt­ s©u­vµo­tö­cung­ +­ ­ Metronidazole,­ Nystatine,­Dexamethasone:.­®Æt­s©u­vµo­tö­cung­chã­ 1viªn/lÇn/ngµy,­ mÌo­1/2viªn/lÇn/ngµy­ cần­ ng©m­ viªn­ thuèc­vµo­n­íc­kho¶ng­30­gi©y­trước khi đặt

-­Thuèc­ch÷a­triÖu­chøng:­­CÇm­m¸u­b»ng­Vitamin­K:­Hồi­ phôc­ tæ­ chøc­ niªm­m¹c­ tö­cung,­©m­®¹o:­tiªm­Vitamin­A,­D,­E

+­Chèng­kÝch­øng­niªm­m¹c­vµ­chèng­co­ th¾t­ tö­ cung­ ©m­ ®¹o:­ tiªm­ b¾p­Atropin­ 1%­ hay­ Primeran­ liÒu­1-2ml/con/ngµy.

+ Trî­ søc,­ trî­ lùc­ b»ng­ c¸ch­ tiªm­Vitamin B1 2,5%, vitamin C 5%, B. complex

+ Truyền huyết thanh mặn ngọt đẳng trương 15-20ml/kg thể trọng/ ngày.TruyÒn­2-3­ngµy

+­Bµi­ thuèc­nam­ch÷a­viªm­ tö­cung­©m­®¹o­chã­mÌo:

L¸­b¹ch­®ång­n÷ ­500gMuèi­¨n 50gN­íc­s¹ch 3000ml§un­ s«i­ 30­ phót­ ch¾t­ lÊy­ n­íc­ ®Ó­

nguéi,­thôt­röa­tö­cung,­©m­®¹o,­ngµy­1­lÇn,­röa­liªn­tôc­7-10­ngµy.

­bÖnh­VI£M­NéI­­M¹C­Tö­CUNG:­­(Hyperplastic­endometritis)­

I.­ Kh¸i­ niÖm­ vÒ­ bÖnh:­ §©y­ lµ­ bÖnh­ th­êng­gÆp­ë­ chã­ c¸i­ sinh­ s¶n­®Æc­biÖt­ chã­ trªn­5­tuæi.­§Æc­®iÓm­cña­bÖnh­là­néi­m¹c­tö­cung­t¨ng­sinh,­tÝch­mñ­nªn­th­êng­gäi­bÖnh­viªm­tö­cung­tÝch­mñ­II.­NGUY£N­NH¢N-­Do­sù­lo¹n­chøc­n¨ng­cña­buång­trøng­vµ­sù­t¨ng­tiÕt­Progesteron­g©y­ra.-­Chã­mÌo­®Î­khã­ph¶i­can­thiÖp­b»ng­tay­hay­dông­ cô­ hoÆc­ phÉu­ thuËt­ kh«ng­ ®óng­ quy­tr×nh­kü­thuËt­lµm­niªm­m¹c­tö­cung­bÞ­s©y­s¸t­tõ­®ã­vi­khuÈn­x©m­nhËp­vµ­g©y­ra­viªm­néi­m¹c­tö­cung.-Do­kÕ­ph¸t­1­sè­bÖnh­truyÒn­nhiÔm­nh­:­sÈy­thai­truyÒn­nhiÔm,­bÖnh­lao,­bÖnh­phã­th­¬ng­hµn...­

III.­TriÖu­chøng-­ KÐm­ ¨n,­ ñ­ rò,­ l­êi­ ho¹t­ ®éng,­ uèng­ n­íc­nhiÒu­kÌm­theo­n«n,­®¸i­nhiÒu,­thë­nhanh,.-­Th©n­nhiÖt­ lóc­®Çu­t¨ng­nh­ng­khi­bÖnh­tiÕn­triÓn­th×­cã­chiÒu­h­íng­h¹­vµ­sau­®ã­nhiÖt­®é­h¹­d­íi­møc­b×nh­th­êng.-­Bông­c¨ng­ lªn,­ tõ­ c¬­quan­sinh­dôc­ lu«n­th¶i­ ra­ goµi­ mét­ hçn­ dÞch­ bao­ gåm­ niªm­dÞch,­dÞch­rØ­viªm­vµ­c¸c­tÕ­bµo­tæ­chøc­bÞ­ ho¹i­ tö­ cã­ mïi­ thèi­ kh¾m­ ®Æc­ tr­ng,­dÞch­dÝnh­bÕt­vµo­ l«ng­quanh­©m­hé­vµ­®u«i.­NÕu­kh«ng­®­îc­ch÷a­bÖnh­kÞp­thêi­vµ­ ch¨m­sãc­ chu­®¸o­con­vËt­ sÏ­ l©m­vµo­t×nh­ tr¹ng­ huyÕt­ nhiÔm­ trïng,­ huyÕt­nhiÔm­®éc­vµ­dÔ­bÞ­tö­vong­

III.­PHßNG­Vµ­TRÞ­BÖNH1.­ Phßng­ bÖnh­ -­ Th­êng­ xuyªn­ vÖ­sinh­ c¬­ thÓ,­ lau­ röa­ ©m­ m«n­ b»ng­dung­ dÞch­ n­íc­ muèi­ hay­ thuèc­ tÝm­nhÊt­lµ­tr­íc­khi­phèi­gièng.-­Tay­cña­kÜ­thuËt­viªn­hay­dông­cô­sö­dông­trong­c¸c­thao­t¸c­kh¸m­thai,­®â­®Î­ hay­ khi­ can­ thiÖp­®Î,­mæ­®Î,­ s¸t­nhau­®Òu­ph¶i­v«­trïng.-Sau­nh÷ng­ca­phÉu­thuËt­®Î­khã­ph¶i­tiªm­ kh¸ng­ sinh­ ®Ó­ chèng­ nhiÔm­khuÈn

2.­TrÞ­bÖnh:-­§iÒu­trÞ­t¹i­chç:­+­ Thôt­ röa­ tö­ cung­ b»ng­ mét­ trong­ c¸c­dung­dÞch­sauRivanol­ 0,1%­ ,­ dung­ dich­ lugol­ 0,1%,­ n­íc­muèi­ 0,9%­ hay­ thuèc­ tÝm­ 0,1%,­ sau­ khi­thôt­ röa­ xoa­ bãp­ tö­ cung­®Ó­ tö­ cung­ co­bãp­®Èy­hÕt­n­íc­ra.­B¬m­dung­dÞch­kh¸ng­sinh­ vµo­ tö­ cung­ ngµy­ 1­ lÇn­ liÖu­ tr×nh­ 3­®Õn­5­ngµy

-­ Mét­ sè­ bµi­ thuèc­ nam­ dïng­ thôt­ röa­ tö­cung­cho­hÕt­mïi­h«i,­thèi.

+­Tái­ta­(bãc­vá,­röa­s¹ch,­gi·­nhuyÔn)­50g

+­ N­íc­ ®un­ s«i­ ®Ó­ nguéi ­ ­ ­500ml

ChiÕt­ lÊy­ n­íc­ läc­ bá­ b·,­ thôt­ vµo­ tö­cung,­ ©m­ ®¹o­ ngµy­ 1­ lÇn­ thôt­ liªn­ tôc­trong­4-5­ngµy.

-­Vá,­rÔ­c©y­r©m­bôt,­röa­s¹ch­b»ng­n­íc­muèi­lo·ng­cho­n­íc­vµo­®un­s«i,­ch¾t­lÊy­n­íc,­bá­b·,­thôt­röa­tö­cung­©m­®¹o­ngµy­1­lÇn­thôt­liªn­tôc­trong­4-5­ngµy­

-­Thuèc­uèng­T«­méc­(gç­vang) 100gKЭ®Çu­ngùa 50gBå­c«ng­anh 50gSµi­®Êt 50gSinh­®Þa 50gN­íc­s¹ch 3000ml§un­ s«i,­ s¾c­ ®Æc­ lÊy­ 1000ml,­ cho­

chã,­ mÌo­ mÑ­ uèng.­ Ngµy­ 2­ lÇn­ thay­ n­íc­uèng,­uèng­liªn­tôc­trong­5-7­ngµy.

BÖnh­co­giËt­do­thiÕu­canxi

I.­Kh¸i­niÖm­vÒ­bÖnh:­ BÖnh­ co­ giËt­do­ thiÕu­canxi­ë­chã,­mÌo­ ­ lµ­mét­qu¸­tr×nh­bÖnh­ lý­ th­êng­x¶y­ra­ tr­íc,­ trong­vµ­sau­khi­®Î­thËm­chÝ­ngay­tíi­khi­cai­s÷a­ cho­ con­®Æc­®iÓm­ cña­ bÖnh­ lµ­g©y­ ra­ hiÖn­ t­îng­ co­ giËt,­ liÖt­ toµn­th©n

A.­BÖnh­co­giËt­tr­íc­khi­®Î1. Nguyªn­nh©n:­-­Chñ­yÕu­do­nu«i­d­ìng­

kh«ng­tèt­khÈu­phÇn­¨n­thiÕu­Ca,­P­- Tû­ lÖ­ Ca/P­ kh«ng­ thÝch­ hîp,­ do­ Ca­

thiÕu,­P­thõa­- ­Do­ rèi­ lo¹n­ho¹t­®éng­cña­ tuyÕn­cËn­

gi¸p­(Parathyroides).

2.­TriÖu­chøng-­ Chã,­ mÌo­ ®i­ l¹i­ bån­ chån,­ n«n­ möa­nhanh-­ Hai­ ch©n­ sau­ yÕu­ run­ rÈy,­ ®øng­kh«ng­ v÷ng,­ ­ th­êng­ ®i­ siªu­ vÑo­ sau­®ã­ chã­ n»m­ ruçi­ th¼ng­ ch©n,­ kh«ng­®øng­ lªn­®­îc,­ rung­ c¬,­ thØnh­ tho¶ng­lªn­c¬n­co­giËt,­con­vËt­thë­hæn­hÓn,­thë­rèc,­n­íc­d·i­ch¶y­tù­do­quanh­miÖng-­ BÖnh­ cã­ thÓ­ kÐo­ dµi­ liªn­ tôc­ vµi­tiÕng,­ cã­ khi­ tíi­ vµi­ ngµy­ nÕu­ kh«ng­can­ thiÖp­ ngay­ sÏ­ lªn­ c¬n­ co­ giËt­ liªn­tôc,­ sau­®ã­ b¹i­ liÖt­ n»m­mét­ chç,­ b¹i­liÖt­ kÐo­dµi­ lµm­c¬­cña­ ch©n­ sau­bÞ­teo,­ thèi­ loÐt­da­ thÞt­ vµ­vËt­ th­êng­bÞ­tö­vong­trong­tr¹ng­th¸i­b¹i­huyÕt

B.­B£NH­CO­GIËT­SAU­KHI­§ÎI.­Nguyªn­nh©n

-­Trong­giai­®o¹n­mang­thai­nhÊt­lµ­gai­ ®o¹n­ cuèi­ và­ sau­ khi­ ®Î­ chã,­mÌo­ kh«ng­ ®­îc­ cung­ cÊp­ ®Çy­ ®ñ­Canxi,­phèt­pho-­ C¸c­ nguyªn­ nh©n­ trªn­ lµm­ cho­hµm­ l­îng­ canxi­ gi¶m­ xuèng­ ®ét­ngét­ trong­ m¸u­ g©y­ ra­ bÖnh­ co­giËt­cña­chã­mÌo­sau­khi­®Î.

3.­TriÖu­chøng+X¶y­ ra­ ®ét­ ngét­ sau­ khi­ ®Î­ trong­vßng­3-5­ngày+­TiÕn­triÓn­nhanh+­Bån­chån,­m¾t­ lê­®ê,­kh«ng­muèn­®i­l¹i,­ch©n­sau­l¶o­®¶o,­®øng­kh«ng­v÷ng+­Run­rÈy,­c¸c­b¾p­thÞt­rung­liªn­tôc­sau­®ã­xuÊt­hiÖn­nh÷ng­c¬n­co­giËt.+­ Thë­ m¹nh,­ ch¶y­ nhiÒu­ rít­ d·i­ sau­ ®ã­n»m­liÖt.­

+­NÕu­ kh«ng­ cøu­ ch÷a­ kÞp­ thêi­ th×­cã­tíi­60%­sè­chã­mÌo­sÏ­chÕt­sau­12-48­ giê­ co­ giËt.­ NhiÒu­ tr­êng­ hîp­ chã­sau­khi­®Î­vµi­giê­®·­chÕt­v×­co­giËt.+­Mét­sè­tr­êng­hîp­bÖnh­nhÑ­chã­mÌo­chØ­ thÓ­ hiÖn:­ kh«­ mòi,­ ¨n­ Ýt,­ ®i­ l¹i­khã­ kh¨n,­ siªu­ vÑo.­ Chã­ th­êng­ kh«ng­chÕt­nh­ng­liÖt­ch©n,­thë­khã­kh¨n,­l­ìi­lu«n­lu«n­thÌ­ra­kÌm­theo­d·i­dít­do­liÖt­hÇu.­ Chã­ mÌo­ suy­ yÕu­ nhanh,­ mÖt­mái,­kh«ng­cho­con­bó

4.­Phßng­vµ­trÞ­bÖnha) Phßng bÖnh: .

Trong­giai­®o¹n­cã­chöa­vµ­nu«i­con­nªn­cho­ ¨n­ ®ñ­ chÊt­ dinh­ d­ìng,­ ®ñ­ chÊt­kho¸ng­vµ­Vitamin,­nhÊt­lµ­Ca­vµ­P.-­Hµng­ngµy­nªn­bæ­sung­vµo­thøc­¨n­bét­ x­¬ng­nghiÒn,­ èc,­ cua,­ t«m,­hÕn,­sôn,­x­¬ng.-­ Cho­ chã­ mÌo­ chöa­ ra­ ho¹t­ ®éng­ngoµi­trêi­®Ó­t¨ng­thªm­l­îng­vitamin­­D3.

b) Ch÷a bÖnh

- Gluconat­ canxi­ hay­ Cloruacanxi­ truyền­tÜnh­m¹ch­ cho­ chã­ víi­ liÒu­ 5-10ml/con,­tiªm­liªn­tôc­trong­3-5­ngµy­

- Calcium­ fort­ tiªm­ b¾p­ cho­ chã­ liÒu­10ml/con/ngµy,­mÌo­5ml/con/ngµy.­

- Ravit­ for,­Carbiron:­thuèc­b¹i­ liÖt­cÆp­1­cÆp­ 2­ èng,­ 1­ èng­ chøa­ Canxium­Gluconate,­1­èng­chøa­Vitamin­nhãm­B,­khi­tiªm­b¾p­trén­2­èng­vµ­tiªm­cho­chã­liÒu­10ml/con/ngµy,­mÌo­5ml/con/ngµy

b) Ch÷a bÖnh

- Gluconat­ canxi­ hay­ Cloruacanxi­ truyền­tÜnh­m¹ch­ cho­ chã­ víi­ liÒu­ 5-10ml/con,­tiªm­liªn­tôc­trong­3-5­ngµy­

- Calcium­ fort­ tiªm­ b¾p­ cho­ chã­ liÒu­10ml/con/ngµy,­mÌo­5ml/con/ngµy.­

- Ravit­ for,­ Carbiron:­ Thuèc­ b¹i­ liÖt­ cÆp­thuèc­ gåm­ 1­ cÆp­ 2­ èng,­ 1­ èng­ chøa­Canxium­Gluconate,­1­èng­chøa­Vitamin­nhãm­B,­khi­tiªm­b¾p­trén­2­èng­vµ­tiªm­cho­ chã­ liÒu­ 10ml/con/ngµy,­ mÌo­5ml/con/ngµy

­+­Trî­tim­m¹ch:Tiªm­ Spartein­ liÒu­ 2-3ml/con,­ tiªm

long n·o­ n­íc­ 5%,­ liÒu­ 2-3ml/con­ nÕu­ cã­hiÖn­t­îng­h¹­nhiÖt­®é.+­­Trî­søc,­trî­lùc­b»ng­c¸ch:

Tiªm­ b¾p­ Vitamin­ B1,­ B12,­ Vitamin­C­...­.

* Mét­sè­bµi­thuèc­nam­:+­Bµi­1:­Bét­x­¬ng­nung 50g

­Bét­®ç­t­¬ng 30g­Bét­c¸­hay­bét­t«m 30gS÷a­bét 50g

Trén­ ®Òu­ vµ­ cho­ vµo­ thøc­ ¨n­ hµng­ngµy­cña­chã­mÌo­mçi­ngµy­5-10g,­cho­¨n­liªn­tôc­10-15­ngµy.­

Bµi­2:­MÉu­lÖ­(vá­hÇu)­t¸n­nhá­thµnh­bét­ mÞn­ cho­ lÉm­ vµo­ thøc­ ¨n­ với liều 20g/­ngµy,­cho­¨n­liên­tôc­10-15­ngµy.

BÖnh­s¸t­nhau

a.Kh¸i­niÖm­vÒ­bÖnh:

­ B×nh­th­êng­sau­khi­®Î­trong­vßng­1-­

2­ giê­ nhau­ thai­ con­ sÏ­ bong­ ra,­ nÕu­ qu¸­

thêi­gian­kể trên­mµ­nhau­con­kh«ng­ra­th×­

­gäi­lµ­bÖnh­s¸t­nhau.­BÖnh­s¸t­nhau­hay­

gÆp­ë­chã­Ýt­thÊy­ë­mÌo.

b.­Nguyªn­nh©n:

-­ Sau­ khi­®Î­ tö­ cung­ co­ bãp­ yÕu­ do­

trong­thêi­gian­con­mÑ­mang­thai,­nhÊt­lµ­

nh÷ng­ th¸ng­cuèi­ ,­ chã­mÑ­Ýt­vËn­®éng­

thøc­¨n­thiÕu­kho¸ng­

-­Chã­mÑ­qu¸­gÇy­hoÆc­qu¸­bÐo,­®Î­qu¸­

nhiÒu­con,­con­qu¸­to,­n­íc­èi­qu¸­nhiÒu.

-Viªm­mµng­ nhau,­ viªm­ néi­ m¹c­ tö­ cung­

lµm­cho­nhau­mÑ­vµ­nhau­con­bÞ­dÝnh­l¹i­

víi­nhau­

-­Do­kÕ­ph¸t­tõ­bÖnh­sÈy­thai­

-­Chã­mÑ­qu¸­gÇy­hoÆc­qu¸­bÐo,­®Î­qu¸­

nhiÒu­con,­con­qu¸­to,­n­íc­èi­qu¸­nhiÒu.

-Viªm­ màng­ nhau,­ viªm­ néi­ m¹c­ tö­ cung­

lµm­cho­nhau­mÑ­vµ­nhau­con­bÞ­dÝnh­l¹i­

víi­nhau­

-­ Do­ kÕ­ ph¸t­ tõ­ bÖnh­ sÈy­ thai­ truyÒn­

nhiÔm­ bëi­ vi­ trïng­ Brucella­ hay­ phÈy­

khuÈn­Vibrio­fortus.

c.­TriÖu­chøng­-­Sèt­cao,­n«n­möa,­s÷a­gi¶m­cã­khi­

ngõng­tiÕt­s÷a,­-­VËt­bÖnh­biÓu­hiÖn­®au­®ín­hay­quay­l¹i­phÝa­sau,­th­êng­cong­l­ng­rÆn.­-­Sau­24­-48­giê­nhau­thai­sÏ­bÞ­ho¹i­tö.­-­ Tõ­ c¬­quan­ sinh­dôc­ lu«n­ th¶i­ ra­ngoµi­mét­hçn­dÞch­bao­gåm­dÞch­rØ­viªm,­niªm­dÞch­vµ­ c¸c­ tÕ­bµo­nóm­nhau­bÞ­ho¹i­ tö­cã­mµu­®á­n©u­vµ­cã­mïi­h«i­thèi­®Æc­tr­ng­-­ DÔ­ l©m­ vµo­ t×nh­ tr¹ng­ huyÕt­ nhiÔm­trïng­hay­huyÕt­nhiÔm­®éc­vµ­rÊt­dÔ­bÞ­tö­vong

c.­Ph­¬ng­ph¸p­®iÒu­trÞ­bÖnh

-­Oxytocin:­tiªm­d­íi­da­1-2ml/con/­ngµy­ tiªm­1­ lÇn­ kÕt­ hîp­ tiªm­ truyÒn­dung­dÞch­glucoza­5%­15­-­20ml/kgP­

-­Thôt­vµo­tö­cung­Rivanol­0,1%,­thuèc­tÝm­0,1%­liÒu­100-300ml/lÇn­.-­ Dïng­ mét­ sè­ bµi­ thuèc­ nam­ ch÷a­bÖnh­s¸t­nhau­theo­kinh­nghiÖm­cña­céng­®ång

+­ Bµi­ 1:­ L¸­ khÕ­ 500g,­ l¸­ trÇu­kh«ng­ 20g.­ Röa­ s¹ch­ gi·­ n¸t­ ng©m­trong­1­lÝt­n­íc­s«i­®Ó­nguéi,­g¹n­lÊy­n­íc­cho­uèng

+­Bµi­2:­Cau­non­míi­træ­200g,­gi·­nhá­ trén­®Òu­ víi­ mét­ Ýt­ muèi,­ ng©m­vµo­ n­íc­ s¹ch,­ sau­ 30­ phót­ v¾t­ lÊy­ n­íc­cho­chã­mÑ­uèng

Bµi­ 3:­ L¸­ quÊt­ hång­ b×­ 500g,­ n­íc­s¹ch1000ml.­ §un­ s«i­ c«­ ®Æc­ cßn­ 1/3­thÓ­ tÝch,­ cho­ chã­ uèng­ 1-2­ lÇn­ trong­ngµy.

Bµi­ 4:­ L¸­ thÇu­ dÇu­ tÝa­ gi·­ nhá­®¾p­ hoÆc­ buéc­ lªn­ ®Ønh­ ®Çu­ chã­mÑ

HiÖn­t­îng­chöa­gi¶­(Pseudocyecis)

I. Kh¸i­niÖm­vÒ­bÖnh:­Lµ­mét­qóa­tr×nh­bÖnh­lý­hay­gÆp­ë­chã,­mÌo­c¸i­trong­®é­tuæi­sinh­s¶n­víi­®Æc­®iÓm­ lµ­ con vËt xuÊt hiÖn c¸c triÖu chøng l©m sµng gièng nh c¬ thÓ cã thai nh ng thùc chÊt trong tö cung kh«ng cã bµo thai

II.­Nguyªn­nh©n:­

Cho­®Õn­nay­nguyªn­nh©n­g©y­lªn­ hiÖn­ t­îng­ chöa­ gi¶­ ë­ chã­mÌo­ch­a­®­îc­kh¼ng­®Þnh­ch¾c­ch¾n­nh­ng­nhiÒu­t¸c­gi¶­®·­cho­r»ng­cã­thÓ­ do­ ho¹t­ ®éng­ kÐo­ dµi­ cña­thÓ­vµng

.

III.­TriÖu­chøng

-­ Sau­ khi­ ®éng­ dôc­ mét­ thêi­ gian,­

chã­c¸i­cã­triÖu­chøng­chöa.

-­Bông­c¨ng­dÇn,­tuyÕn­vó­t¨ng­sinh.

-­Nóm­vó­ph¸t­ triÓn,­bÇu­vó­c¨ng­vµ­

v¾t­ ra­s÷a,­ë­giai­®o¹n­cuèi­chã­c¸i­

cã­ hiÖn­ t­îng­ t×m­ chç­ ®Ó­ ®Î­ nh­ng­

thùc­ ra­ kh«ng­ cã­ thai­ trong­ bông­

(kh¸m­b»ng­sê­n¾n,­nghe­tim­thai­vµ­

siªu­©m)

-TÝnh­ t×nh­ chã­ thay­ ®æi.­ Sau­

kho¶ng­60­ngµy­chã­c¸i­lµm­tæ­ë­

n¬i­tèi,­coi­®å­ch¬i­hay­giÇy­dÐp­

nh­­lµ­con­cña­chÝnh­m×nh.­

-­ Con­ vËt­ cã­ biÓu­ hiÖn­ rèi­ lo¹n­

tiªu­ ho¸,­ rèi­ lo¹n­®iÒu­ tiÕt­ nhiÖt­

cã­ lóc­ th©n­ nhiÖt­ t¨ng­ cã­ lóc­

nhiÖt­®é­thÊp­.

III.­§iÒu­trÞ-­Th­êng­nh÷ng­chã­nµy­kh«ng­nªn­cho­

sinh­s¶n­tiÕp­tôc,­khi­ngõng­tiÕt­s÷a,­thùc­hiÖn­phÉu­thuËt­c¾t­bá­buång­trøng­vµ­tö­cung

-­Sö­dông:­­Testosteron:­tiªm­b¾p­liÒu­10-50mg

+­ Oestrogen:­ tiªm­ b¾p­ liÒu­1-2mg/con,­ tiªm­ 3­ lÇn­mçi­ lÇn­ c¸ch­ nhau­48­tiÕng.

+­Progesteron:­Tiªm­b¾p­cho­chã­liÒu­ 2-5mg/lÇn,­ th­êng­ phèi­ hîp­ víi­vitamin­E­liÒu­2mg/kg­thÓ­träng.

+­Prolan­B:­Tiªm­b¾p­ liÒu­500UI­cho­ chã­ d­íi­ 25kg­ vµ­ liÒu­ 1000UI­ cho­chã­trªn­25kg.

+­PGF2α, hay các dẫn xuất của nó như Lutalyse, Prosolvin­ tiªm­ b¾p­ liÒu­ 0,3-­0,5ml/lÇn,­ cã­ t¸c­ dông­ nhanh­ chãng­kÕt­ thóc­ hiÖn­ t­îng­ mang­ thai­ gi¶­ ë­chã.

Bài tiểu luận

1. Hãy trình bày những hiểu biết về nhóm máu và phương thức truyền máu cho chó.

2. Bạn hãy trình bày những hiểu biết về hiện tượng chửa giả của chó mèo