Bai 24: Các bằng chứng tiến hóa
Transcript of Bai 24: Các bằng chứng tiến hóa
GVHD : Thầy Lê Phan Quốc
SVTH :Nguyễn Thị Kim PhụngLớp Sinh 4A Năm học 2011 - 2012
BÀI 24: CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA
Các sinh vật hiện nay do đâu mà có?
- Trước thế kỉ XVIII, khoa học chưa phát triển, con người đã
giải thích sự tồn tại của muôn loài do thượng đế, chúa trời tạo ra
… Ngày nay khoa học hiện đại đã chứng minh: Các loài sinh
vật hiện nay có chung nguồn gốc và được phát sinh từ giới vô
cơ.
Phần sáu: “Tiến hóa” - sẽ giúp chúng ta tìm hiểu vấn đề
này.
Có hai loại bằng chứng tiến hóa: Bằng chứng trực tiếp (là
các hóa thạch – bài 33) và bằng chứng gián tiếp (bằng chứng
giải phẩu so sánh, phôi sinh học, địa lí sinh vật học, sinh học
phân tử và tế bào) – Hôm nay chúng ta sẽ nghiên cứu.
Thông qua báo, đài, phim ảnh em có thể kể một
vài bằng chứng tiến hóa mà em biết?
Bằng chứng tiến hóa là gì?Bằng chứng tiến hóa là những bằng chứng nói lên quan hệ họ hàng giữa các loài sinh vật.
Có mấy loại
bằng chứng
tiến hóa?
Bằng chứng
trực tiếp
• Là bằng chứng hóa thạch
Bằng chứng
gián tiếp
•Bằng chứng giải phẫu so sánh, bằng chứng phôi sinh học, địa lí sinh vật học, sinh học phân tử và tế bào học
5
I. Bằng chứng giải phẫu so sánh
Bằng chứng giải phẫu so sánh là gì?
• Là sự phân tích,nghiên cứu cấu tạo, so sánh sự tương ứng giữa các cơ quan trên cơ thể ở những động vật khác nhau
Các em quan sát hình 24.1, trả lời câu lệnh trong
SGK/104.
1. Cơ quan tương đồng
Xương chi của các loài động vật trong hình
tương đồng với nhau như thế
nào?
Giốn
g nhau
• Đề
u
có
các
xư
ơn
g
cán
h,
cẳn
g,
cổ,
bà
n,
ng
ón.
Khá
c nhau
•Chi tiết các xương biến đổi, hình dạng bên ngoài rất khác nhau (rất rõ ở xương bàn, xương ngón).
Những biến đổi ở
xương bàn tay
giúp mỗi loài
thích nghi như
thế nào?
Ví dụ: tay người rất linh
hoạt và chỉ có con người
mới có khả năng như
vậy, ngón cái choãi ra
90o có thể xoay chuyển
nhiều hướng khác nhau,
có thể cầm, nắm, chế tạo
công cụ lao động…
9
Cơ quan tương đồng là gì?
Là các cơ quan ở các loài khác nhau nhưng
được bắt nguồn từ cùng một cơ quan ở loài tổ
tiên, mặc dù hiện tại chúng thực hiện các chức
năng khác nhau.
Ví dụ: Chi trước của mèo, vây trước cá voi,
cánh dơi, tay người đều bắt nguồn từ chi trước
của động vật tổ tiên
Cho học sinh quan sát hình về răng khôn, ruột thừa, xương cùng.
1. Cơ quan thoái hóa
Thế nào là cơ quan thoái hóa?
Cơ quan thoái hóa là cơ quan
tương đồng nhưng không còn chức
năng hoặc chức năng bị tiêu giảm.
Các em có nhận xét gì về chức năng của răng khôn, xương cùng và ruột thừa ở
người?
Tại sao cơ quan thoái hóa đôi khi có
hại nhưng không bị mất đi?
Vì sinh vật sở hữu vốn gen từ tổ tiên
chung, gen vô hại hoặc là thời gian
không đủ dài để chọn lọc tự nhiên loại
bỏ hết những gen đó ra khỏi quần thể.
Amidan ảnh hưởng đến độ rung của
giọng nói, có tác dụng lớn giúp lọc
và cản bớt bụi. Khi cắt amidan thì độ
rung của giọng nói chủ yếu do thanh
quản phát ra. Vì vậy amidan không
phải là cơ quan thoái hóa.
Amidan có phải là cơ quan thoái hóa không?
Vì sao?
Đối với 1 số sinh vật việc giữ lại các
cơ quan này có tác dụng như thế nào?
Ví dụ mí mắt thứ 3 ở chim, manh
tràng ở động vât ăn cỏ.
Thế nào là cơ quan tương tự?
Những cơ quan thực hiện chức năng như
nhau nhưng không cùng được bát nguồn từ một
nguồn gốc.
Cho VD về cơ quan tương tự?
3. Cơ quan tương tự
Cánh côn trùng: Cánh dơiHình thành từ các đốt ngực động vật không xương sống
Chân Chuột chũi
Biến dạng của chi trước ở động vật có xương sống
Hàm Dế dũi
Qua nghiên cứu về cơ quan tương
đồng và cơ quan thoái hóa, các em
rút ra nhận xét gì về mối quan hệ
giữa các sinh vật hiện nay?
1. Bằng chứng tế bào học
Tế bào của tất cả các loài sinh
vật hiện nay có những điểm tương
đồng nào?
Từ đó rút ra kết luận gì?
I. Bằng chứng tế bào học và sinh học phân tử
Xem bảng 24 SGk/ 106, rút ra nhận xét gì
về sự sai khác trình tự các axit amin trong chuỗi
hemoglobin giữa các loài trong bộ linh trưởng?
Giải thích?
2. Bằng chứng sinh học phân tử
Hãy đưa ra các bằng chứng chứng
minh ty thể và lục lạp được tiến hóa từ
vi khuẩn?
Khi so sánh các bằng chứng thì
bằng chứng nào đáng tin cậy nhất?
Củng cố
Tại sao để xác định mối quan hệ họ hàng giữa các loài về đặc điểm hình thái thì người ta lại hay sử dụng các cơ quan thoái hóa?
Về nhà học bài xem trước bài 25 “Học thuyết Lamac
và học thuyết Đacuyn”.
Trả lời câu hỏi: nguyên nhân tiến hóa (làm chuyển
loài này thành loài mới).
Nội dung chính của học thuyết Đacuyn gồm những ý
tưởng nào?
Dặn dò