Bahtoo Issue 6

57
Bahtoo Media Page 1 ထား၀ယ္ေဒသ အထူးျပသတင္းစာေစာင္ အမွတ္- ၆ ၂၀၁၀ ဇူလိုင္ တြင္စတင္ထုတ္ေ၀သည္။ ၂၀၁၁ ဇန္န၀ါရီ တနသာၤရီတိုင္း႐ုံးမား ထား၀ယ္ျပန္ေျပာင္းေရြ႕ တနသာၤရီတိုင္း၊ ျမိတ္ျမိ႕၌ အေျခစိုက္လက္ရွိေသာ တိုင္းအဆင့္ အစိုးရရုံးဌာနမားသည္ ဇန္န၀ါရီ ၂၀ ေနာက္ဆံုးထား၍ ထား၀ယ္ျမိ႕သိ႔ ေျပာင္း ေရႊ႕ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း တိုင္းအဆင့္ အစိုးရအရာရွိတစ္ဦးႏွင့္ နီးစပ္သူတစ္ဦးက ေျပာသည္။ ထိုသို႕ ေျပာင္းေရႊ႕ရမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင္ထား၀ယ္ျမိ႕၌ လက္ရွိအေျခစိုက္လက္ရွိေသာ ခရိုင္အဆင့္ ရုံးမားသည္ ထား၀ယ္ျမိ႕ရွမူလေနရာေဟာင္းမားကို ေျပာင္း ရႊ႕ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ခရိုင္ရ တပ္ဖ ြ႕မႈးရုံးမွ ရအရာရွိတစ္ဦးကေျပာသည္။ “ ခယက ရုံးကို အရင္ေနရာေဟာင္းကိဗိုလ္ခပ္ရုပ္ထုနားကို ျပန္ေျပာင္းရမယ္” ဟု ၎ ကဆိုသည္။ တိုင္းအဆင့္ အစိုးရရုံးမား ထား၀ယ္ျမိ႕သို႕ ျပန္လည္ေျပာင္းေရႊ႕ရုံးစိုက္လာေသာ္လည္း ကမ္းရုိးတန္း စစ္ဌာနခပ္ရုံးကို မူ မိတ္ျမိ႕တြင္ပင္ အေျခစိုက္သြ ားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ထား၀ယ္ျမိ႕ခံတစ္ဦးက ဆိုသည္။ ထိုသို႕ တိုင္းအေျခစိုက္ရုံးမား ထား၀ယ္ျမိ႕တြင္ ပန္လည္ ရုံးစိုက္လာေသာေၾကာင့္ ထား၀ယ္ျမိ႕ရွိ စီးပြ ားေရးလုပ္ငန္းမား အတန္ငယ္ အခက္အခရွိႏိုင္ေၾကာင္း ထား၀ယ္ျမိ႕ရွိလုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးက ဗထူးမီဒီယာသို႕ ေျပာၾကားသည္။ “ အရင္ ဘိတ္မွာ ရုံးစိုက္တုန္းက ဆိုရင္ လိုအပ္တာကို ေပးျပီး ကမ္းျပီး အလုပ္လုပ္လို႕အဆင္ေျပတယ္။ အခုတိုင္းရုံး ဒီဘက္ေျပာင္းလာေတာ့ ေပးလို႕ ကမ္းလို႕မရေတာ့ဘူး ။ လုပ္ရကိုင္ရ ပိုကပ္လာမယ္ ” ဟု ၎ကဆိုသည္။ ဆာင္းပါး - ထား ထား ထား ထား၀ယ္ယ္ယ္ယ္ အထူးစီးပားေရးဇုန္ အထူးစီးပားေရးဇုန္ အထူးစီးပားေရးဇုန္ အထူးစီးပားေရးဇုန္ စီးပားေရးကိစီးပားေရးကိစီးပားေရးကိစီးပားေရးကို ဦးေမာ့ေစမွာလား ဦးေမာ့ေစမွာလား ဦးေမာ့ေစမွာလား ဦးေမာ့ေစမွာလား ၊ ျမန္မာကို ေျပာင္းလေစမည့္ စီမံကိန္းတစ္ခု အင္တာဗး - Ever Flow River ကုမၸဏီ ၏ လုပ္ငန္းစုမွ စီအီးအို ဦးေကာ္လြင္ဦးႏွင့္ ေတြ႕ဆံု ေမးျမန္းျခင္း ကဗာ - ေတမိရ႕ ကပန္း ၊ ၀တၳတို - ၀ိေရာဓိ ပံုျပင္ ၊ သိမွတ္ဖြ ယ္ရာ - ထား၀ယ္ ဘုရားရွိခိုး

Transcript of Bahtoo Issue 6

Page 1: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 1

ထား၀ယေဒသ အထးျပသတငးစာေစာင

အမတ- ၆ ၂၀၁၀ ဇလင တြငစတငထတေ၀သည။ ၂၀၁၁ ဇနန၀ါရ

တနသာၤရတငး႐းမား ထား၀ယျပနေျပာငးေရြ႕

တနသာၤရတငး၊ ျမတျမ႕၌ အေျခစကလကရေသာ တငးအဆင အစးရရးဌာနမားသည ဇနန၀ါရ ၂၀ ေနာကဆးထား၍

ထား၀ယျမ႕သ႔ ေျပာငး ေရႊ႕ရမညျဖစေၾကာငး တငးအဆင အစးရအရာရတစဥးႏင နးစပသတစဥးက ေျပာသည။

ထသ႕ ေျပာငးေရႊ႕ရမညျဖစေသာေၾကာင

ထား၀ယျမ႕၌ လကရအေျခစကလကရေသာ

ခရငအဆင ရးမားသည ထား၀ယျမ႕ရ

မလေနရာေဟာငးမားက ေျပာငး

ေရႊ႕ရမညျဖစေၾကာငး ခရငရတပဖြ႕မႈးရးမ

ရအရာရတစဥးကေျပာသည။

“ ခယက ရးက အရငေနရာေဟာငးက

ဗလခပရပထနားက ျပနေျပာငးရမယ” ဟ

၎ ကဆသည။

တငးအဆင အစးရရးမား ထား၀ယျမ႕သ႕ ျပနလညေျပာငးေရႊ႕ရးစကလာေသာလညး ကမးရးတနး စစဌာနခပရးက မ

ျမတျမ႕တြငပင အေျခစကသြားမညျဖစေၾကာငး ထား၀ယျမ႕ခတစဥးက ဆသည။

ထသ႕ တငးအေျခစကရးမား ထား၀ယျမ႕တြင ျပနလည ရးစကလာေသာေၾကာင ထား၀ယျမ႕ရ စးပြားေရးလပငနးမား

အတနငယ အခကအခရႏငေၾကာငး ထား၀ယျမ႕ရလပငနးရငတစဥးက ဗထးမဒယာသ႕ ေျပာၾကားသည။

“ အရင ဘတမာ ရးစကတနးက ဆရင လအပတာက ေပးျပး ကမးျပး အလပလပလ႕အဆငေျပတယ။ အခတငးရး

ဒဘကေျပာငးလာေတာ ေပးလ႕ ကမးလ႕မရေတာဘး ။ လပရကငရ ပကပလာမယ ” ဟ ၎ကဆသည။

ေဆာငးပါး - ထားထားထားထား၀၀၀၀ယယယယ အထးစးပြားေရးဇနအထးစးပြားေရးဇနအထးစးပြားေရးဇနအထးစးပြားေရးဇန စးပြားေရးကစးပြားေရးကစးပြားေရးကစးပြားေရးက ဥးေမာေစမာလားဥးေမာေစမာလားဥးေမာေစမာလားဥးေမာေစမာလား ၊ ျမနမာက ေျပာငးလေစမည စမကနးတစခ

အငတာဗး - Ever Flow River ကမၸဏ ၏ လပငနးစမ စအးအ ဥးေကာလြငဥးႏင ေတြ႕ဆ ေမးျမနးျခငး

ကဗာ - ေတမရ႕ ကပနး ၊ ၀တတ - ၀ေရာဓ ပျပင ၊ သမတဖြယရာ - ထား၀ယ ဘရားရခး

Page 2: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 2

လြနခေသာႏစေပါငးမားစြာကတညးက တနသာၤရတငး အဆင အစးရဌာနရးမားက ထား၀ယျမ႕တြငသာ ရးစကခၾကျပး

ျပးခသည ဆယႏစေကာခန႕တြငမ စစဌာနခပ အေျခစကရာ ျမတျမ႕သ႕ ေျပာငးေရႊ႕ခသည။ ထေနာကတြငမ ၂၀၁၀

ခႏစ ႏ၀ငဘာ ေရႊးေကာကပြျပးေနာကပငးတြင ထသ႕ျပနေျပာငးရန စစဥချခငးျဖစသည။ ဖစေရးသားသည။

ထားဝယဆပကမးေၾကာငထားဝယဆပကမးေၾကာငထားဝယဆပကမးေၾကာငထားဝယဆပကမးေၾကာင ေဒသခလထႏငေဒသခလထႏငေဒသခလထႏငေဒသခလထႏင သဘာဝပတဝနးကငသဘာဝပတဝနးကငသဘာဝပတဝနးကငသဘာဝပတဝနးကင ထခကဖြယရထခကဖြယရထခကဖြယရထခကဖြယရ

ထားဝယ ေရနကဆပကမးႏင အထးစးပြားေရးဇန စမကနးေၾကာင ေဒသခမား၏ လမႈေရး၊ စးပြားေရး၊ ကနးမာေရးႏင

တနသၤာရေဒသ သဘာဝပတဝနးကင ထခကမႈမား ႀကေတြ႕ရဖြယရေၾကာငး သရသည။

ေရနကဆပကမးစမကနး ဧရယာအတြငး ကေရာက လကရေသာ တနသၤာရတငး ေရျဖႏင ေလာငးလၿမ႕နယ အတြငးရ

ေကးရြာ ၁၉ ရြာမ လေပါငး ၃

ေသာငးေကာ ေရႊ႕ေျပာငး

ေပးရဖြယ ရေန ေသာလညး

အာဏာပင မားက မညကသ႔

တာဝနယေျဖရငးေပး မညက

ယခအခနအထ အေၾကာငး

မၾကားေသးေပ။

စမကနး ေဆာကလပခြငရ

Italian-Thai Development

Public Company ကမၸဏ၏ စာရငးဇယားမားအရ အဆပါ စမကနးသည စတရနးမင ၁၀၀ ခန႔ (၂၅၀ စတရနးကလမတာ)

ကယ၀နးမညဟ သရသည။

အေရ႕ေတာငအာရတြင အႀကးဆး အထး စးပြားေရးဇနျဖစလာမညဟ ဆေသာ ထား၀ယဖြ႕ၿဖးေရး စမကနး စတငရန

အစတအပငး အမားအျပားတြင ျပငဆငၿပးၿပ ျဖစေသာလညး ထဧရယာအတြငး ကေရာကေနေသာ ေကးရြာမားက မည

သညေနရာသ႔ ေရႊ႕ေျပာငးမည၊ သမးယမည ဥယာဥၿခေျမမားက ေလာေၾကးေငြ မညမေပးမည စသည အေၾကာငး အရာ

မားႏင ပတသက၍မ မညသ႔ေသာ တရား၀င သတငးစကားမ ၾကားရျခငးမရေသးေၾကာငး ေဒသခမားက ေျပာၾကသည။

တနသၤာရတငး ေရျဖၿမ႕နယ၊ ေမာငးမကန ေျမာကဘကတြင တညေဆာကမည ထားဝယ ေရနကဆပကမး

စမကနးအတြက ထငးႏငင အေျခစက Italian-Thai Development ကမၸဏက အေမရကန ေဒၚလာ ၈. ၆ ဘလယ

ရငးႏးျမပႏမညျဖစေၾကာငး၊ လပစစဓာတအားေပး စက႐မား၊ သမဏစက႐မား၊ ေရနသန႔စငခကလပေရး စက႐မား၊

ကားလမးႏင ရထားလမးမား ပါဝငမညျဖစေၾကာငးႏင ခန႔မနးကနကေငြ စစေပါငး ေဒၚလာ ၁၀၀ ဘလယအထ

ရႏငေၾကာငး သရသည။

အဆပါ စမကနးက လာမည ဇနန၀ါရတြင စတငမညဟ ျမနမာဆပကမးအာဏာပငမားက ေျပာဆေသာလညး

Page 3: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 3

ဒဇငဘာလကနသညအထ စမကနး ဧရယာအတြငး ကေရာကေနေသာ ထား၀ယ ေဒသခမားက စမကနးႏင ပတသက၍

ရငးလငးစြာ အသေပးျခငး မရေသးေၾကာငး ၾကားသရသည။

သ႔ေသာ Italian-Thai ကမၸဏမ တာ၀နရသ Mr. Anan ကမ “ကေနာတ႔ ေဒသခ ရြာသားေတြန႔ ညႇႏႈငးေနပါတယ” ဟ

The International Herald Tribune သတငးစာက ၿပးခေသာ ႏ၀ငဘာလက ေျပာဆခသည။

ေဒသခအမားစမာ ေျပာငးေရႊ႕ရမညက သထားၾကေၾကာငး၊ ေျမေနရာ ျပနေပးမညဟ အားလးက ေမာလငေနၾကေၾကာငး၊

စမကနးအစျပခါစ ပေရာဂကမားအရ ေဒသခမားမာ လတတေလာ ေျပာငးေရႊ႕ရန မလအပေသးေၾကာငး ဆပကမး

အာဏာပင အရာရ တဥးက ေျပာသည။

“ေဒသခေတြကေတာ မရးဖလာ လပငနးေတြ ပမနပ ဆကလပေနတယ။ ႏစတ သးႏေတြ စကတာေပါ။ ေရာဘာ တ႔လ

ႏစရညပငေတြကေတာ ေတာေတာမားမားက ပစထားလကၿပ” ဟ ၎ကဆသည။

ဥယာဥၿခလပငနး၊ ငါးဖမးလပငနးမား

လပကင၍ အဓက အသက ေမြး၀မး

ေၾကာငးျပရာ နဘလယ အမညရ

ထားဝယ ဆပကမး ေဆာကလပမည

ေဒသတြင ယခအခါ

ယခငကာလမားက ကသ႔ တတဆတ

မေနေတာဘ စးပြားေရး သမားမား၊

စမကနး တညေဆာကမည Italian-

Thai ကမၸဏမ ထငးႏငငသားမားျဖင

စညကားေနသညဟ သရသည။

“ရြာထမာ အရငကလမဟတေတာဘး။ အသြားအလာ အရမးမားလာၿပ။ အမလက၀ယတ သေတြ၊ သေဌးေတြန႔

ရႈပေနတာပ” ဟ ထားဝယၿမ႕နယ ေမာငးမကန ေဒသခ တဥးက ေျပာသည။

အဆပါ ေဒသခ၏ ေကးရြာမာ စမကနး ဧရယာအတြငး ကေရာက ျခငး မရသျဖင ၿခကြကမား၊ ေၿမကြက မား ၀ယယရန

လာေရာက စစမးျခငး ျဖစၿပး စမကနး ဧရယာအတြငး က ေရာကလကရေသာ ေကးရြာမားတြငမ အေရာငးအ၀ယ

မရေၾကာငး သရ သည။

ထား၀ယ အမၿခေျမေစးမားသည အဆမားစြာ ျမငတကသြားခၿပး အမားစမာ ဘဏမား၊ ဟတယလပငနးမား လပကငရန

ျဖစေၾကာငး စစအစးရႏင နးစပေသာ စးပြားေရးလပငနးရငမား အမားဆး လာေရာက စစမးေၾကာငး ထား၀ယေဒသခ

လပငနးရင တဥးက ဆသည။

ထား၀ယ ေရနကဆပကမး ေဆာက လပမည အဓက ေနရာ ျဖစေသာ နဘလယ-ထား၀ယလမးသညလညး ယခငကသ႔

ေကာကၾကမးလမးမဟတ ေတာဘ ၂၀၁၀ ႏ၀ငဘာလမ စတင၍ ေျမနလမးေခာ အျဖစ ျပျပငၿပး ျဖစ သည။

Page 4: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 4

ထား၀ယၿမ႕ေပၚရ အခကအခာက လမးမႀကးမားတြင မကႏာဖြင တေပလင ကပ သနး ၁၅၀ မ ၂၀၀ အၾကား ေခၚေစး

ရေနၿပး ထား၀ယ ၿမ႕ေပၚရ ဟတယ ေဆာကလပရန ေကာငးမြနေသာ ၁ ဧက ေကာ ကယဝနးသည ၿခေျမမာ ကပ သနး

၁ ေသာငးခြအထေခၚေစးရေၾကာငး သရသည။အဆပါ ေစးႏႈနးမာ ယခငက တခါမ မၾကားဘးေသာ ေစးျဖစေၾကာငး၊

ထားဝယေဒသတြင ယခငက ေစးႏႈနးထက ၃ ဆခန႔ ျမင တကသြားျခငးျဖစေၾကာငး ေဒသခတဥးက ေျပာသည။

“ကမၸဏေတြကေတာ မကနာဖြငကယတာက ပလခငၾကတယ။ ဒါေၾကာင ထား၀ယကေန အဒေဒသက သြားတ

လမးတေလာက ၿခေတြက လကေမးေနၾကတယ။ စမကနး ဧရယာထပါတ ၿခေတြကေတာ တဧကက သနး ၁၀၀

ေကာေလာကပ ေခၚေစးရတယ” ဟ ၎ကဆသည။

၁၀ ႏစစမကနးခကာ ေဆာငရြကမည ထား၀ယ ေရနကဆပကမးတြင ေကာကမးေသြးသး ဓာတအားေပးစကရ၊ သမဏ

စကရ၊ ဓာတေျမၾသဇာ စကရ၊ သေဘၤာကငး၊ ေရနကဆပကမး စသညတ႔ ပါ၀ငေသာ အႀကးစား စကမႈဇန (A)၊ ေရန၊

သဘာ၀ဓာတေငြ႔ႏင ေရနဓာတ စကရမား ပါ၀ငေသာ အႀကးစားစကမႈဇန (B)၊ အလတစားစကမႈဇန (C) ႏင (D)၊

အေပါစား စကမႈလပငနးမားအတြက ဇန (E) ႏင ၿမ႕ျပအတြက ဇန (F)တ႔ ပါ၀ငမညျဖစသည။

၎အျပင ထငးႏငင ကနခနဘရ - ထား၀ယ အေ၀းေျပးလမး၊ မးရထားလမး၊ ေရနႏင သဘာ၀ဓာတေငြ႕ပကလငးမား၊

Transmission Line မားပါ၀ငမညျဖစသည။

ထအထးစးပြားေရးဇနတညေဆာကရန အတြက သေဘာတညခကက ေရြးေကာကပြကငးပ ရန ၅ ရက အလ ႏ၀ငဘာ ၂

ရကေန႔က ထငးႏငျမနမာ အစးရတ႔႔ လကမတ ေရးထးခၾကသည။

ဥေရာပႏင အငဒခငးနားက ဆကသြယရန ျဖတလမးျဖစလာၿပး စငကာပထကသာမညဟ ဆထားေသာ ထားဝယ

ေရနကဆပကမး စမကနး၏ အေရးပါပ၊ အဆပါစမကနးေၾကာင ျမနမာႏငင၏ စးပြားေရး တးတကလာႏငပတ႔က

မဒယာအမားစက မးေမာငးထး ေရးသားၾကေသာလညး ေဒသခမား၏ နစနာမႈအတြက မညသ႔ ေဆာငရြက

ေပးသငသညကမ ေရးသားေဖာျပျခငးမား မေတြ႕ရေပ။

“ေရြးေကာကပြ မတငခင ႀကဖြ႕ပါတ မဆြယတနးက ေရနကဆပကမး စမကနးေၾကာင ေဒသဘယလ အကးျဖစထြနး

လာမယ ဆၿပးေတာပ ေျပာတယ။ ဒလ ဆးရႈးမႈေတြ ျဖစလာရင ဘယလ လပေပးမလဆတာေတာ မေျပာဘး” ဟ

ထားဝယၿမ႕နယ သစတေထာကေကးရြာမ ေဒသခတဥးက ဆသည။

ထငးႏငင အပါအ၀င လ႔အခြငအေရးက ေလးစားေသာ တျခားႏငငမားတြင ထကသ႔ အႀကးစားစမကနးမား ခမတ

ေဆာငရြကမညဆပါက ေဒသခမားကရငးျပ ညႇႏႈငးကာ ေရႊ႕ေျပာငးေပးရမည သမားက ထကတနေသာ ေလာေၾကးမား

ေပးျခငး၊ ေနရာခထားေပးျခငးတ႔အား အေလးထား ျပလပၾကေသာလညး ယခအေနအထားတြင ထကသ႔ေသာ

အေနအထားမေတြ႔ရ ေၾကာငး ေဒသခမား၊ ထား၀ယၿမ႕ခ ရပရြာအဖြ႔အစညး ေခါငးေဆာငမားက ေျပာၾကားၾကသည။

ထားဝယေရနကဆပကမး စမကနးေၾကာင ေဒသခမား ဆးရႈးနစနာမႈမား ရလာမည ျဖစသကသ႔ ျမနမာပငလယျပငႏင

ကမး႐းတနး တေလာကတြင သဘာဝပတဝနးကင ထခကမႈ မားစြာ ႀကေတြ႔ရမညျဖစေၾကာငး ပညာရငမားက ေျပာသည။

Page 5: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 5

“ေရနကဆပကမးန႔ စကမႈဇန စမကနးႀကးေၾကာင ၿမတကၽြနးစန႔ တနသၤာရကမး႐းတနး တေလာက ပငလယျပငမာ

သဘာ၀ ပတ၀နးကင ဆးဆးရြားရြား ပကစးဖ႔ရတယ။ ပငလယေရေန သတ၀ါေတြ မးသဥးပကစးတအထ

မျဖစမေနႀကရမယ” ဟ တနသၤာရတငး ငါးလပငနးဥးစးဌာနမ တာဝနရသ တဥးက ဧရာဝတသ႔ ေျပာသည။

အဆပါ ငါးလပငနးဥးစးဌာနမ ဝနထမး၏အဆအရ စစအစးရသည ထား၀ယေရနကဆပကမးႏင စကမႈဇန တညေဆာက

ေရးစမကနး အေကာငအထညေဖာရန ထငးကမၸဏႏင လကမတေရးထးၿပးသညအထ စမကနးတြင သဘာ၀ပတ၀နးကင

ျပျပငထနးသမးေရး စမခကမား ထညသြငးထားျခငး မရေၾကာငး သရသည။

ကလမတာ ၃၀၀၀ ရညေသာ ျမနမာပငလယ

ကမး႐းတနးတြင တနသၤာရတငး

ပငလယကမး႐းတနးသည ကလမတာ ၁၂၀၀

ရညလားေၾကာငး၊ ယငးကမး႐းတနး

တေလာကတြင ၾကညလငသန႔ရငးေသာ ေရႏင

ေရေနသတ၀ါ မးကြေပါငး မားစြာျဖင

မပကစးေသးေသာ သဘာ၀ပတ၀နးကင

ရသညအတြက ႏငငတကာ အဏၰ၀ါသပၸ

အဖြ႔အစညးမားၾကားတြင ထငရားေသာ

ကမး႐းတနးတချဖစေၾကာငး သဘာဝ

ပတဝနးကင ပညာရငမားက ဆသည။

တနသၤာရ ပငလယကမး႐းတနးတြင ေရနက

ဆပကမး ႏင စကမႈဇန တညေဆာကေရး

စမကနးေၾကာင သဘာ၀ပတ၀နးကင

ေဂဟစနစမား အႀကးအကယ ပကစး မညျဖစေၾကာငး ျမနမာႏငင အဏၰ၀ါသပၸ အသငးမ ပညာရငတဥးက သးသပသည။

အၿငမးစား အဏၰ၀ါသပၸ ပါေမာကၡတဥးကလညး “ဒေရေတာန႔ သႏာေကာကတနးက ေရေနသတ၀ါ မးစတေပါငး ေျမာကျမားစြာအတြက အငမတနမ အေရးႀကးတ ေနရာေတြပ။ ဒေရေတာန႔ သႏာေကာကတနးဆတာ ေရသတ၀ါ ေတြအတြက ေမြးဖ႔၊ စားဖ႔၊ ရငသနေနထငဖ႔၊ သဘာ၀ပတ၀နးကင သန႔ရငးဖ႔ အငမတနမ မရမျဖစ လအပတ ပတ၀နးကငပ။ ဒါေတြေပာကကြယသြားရင ေရေနသတ၀ါေတြလညး ရငသနရပတညမႈ မျဖစႏငဘး။ ေဂဟစနစပကယြငးသြားမယ” ဟ ေျပာသည။ တနသၤာရ ကမး႐းတနးရ ကၽြနးေပါငး ၈၀၀ ေကာျဖင ဖြ႕စညးထားေသာ ၿမတကၽြနးစတြင သႏာေကာကတနးေပါငး ၆၀၁ ခ ေတြ႕ရထားၿပး သေတသန မလပရေသးေသာ သဘာ၀ပတ၀နးကင မားစြာကနရေနေသးရာ ထား၀ယေရနကဆပကမး စမကနးေၾကာင သႏာေကာကတနး မးစတေပါငးမားစြာ ပကသဥးမည အႏရာယႏင ရငဆငေနရေၾကာငး သရရသည။ ထား၀ယေရနကဆပကမးတြင ေတာငပငးဆပကမးႏင ေျမာကပငးဆပကမးဟ၍ ဆပကမးႏစခ ပါ၀ငမညျဖစၿပး တနခန ၂၀၀၀၀ မ ၅၀၀၀၀ အထ ကနတင သေဘၤာႀကး ၂၅ စငး တၿပငတညး ဆကကပႏငမညျဖစေၾကာငး၊ ထဆပကမးႏစခမ တႏစလင ကနပစၥညး မကထရစတနခန သနး ၁၀၀ နးပါး အတငအချပလပႏငမညဟ စစအစးရပင သတငးစာမားက ေရးသားသည။

Page 6: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 6

“သေဘၤာေတြက စြန႔ပစမယ စကသး ဆ အညစအေၾကးကလညး သဘာ၀ ပတ၀နးကငအတြက အေတာက ေျဖ ရငးရခကမယ ျပသနာတရပ ျဖစလာ မယ” ဟ သစေတာ သယဇာတ ပတ၀နးကင ဖြ႕ၿဖး တးတကေရးႏင ထနးသမးေရး အသငး (FREDA) မ ၀နထမးတဥးက ေျပာသည။ ေရနကဆပကမးအျပင စတရနး ကလမတာ ၂၅၀ ကယ၀နးေသာ စကမႈဇနနယေျမမား ပါ၀ငၿပး ေျမဧရယာ ၂၀.၉ စတရနးကလမတာရ အႀကးစားစကမႈဇနႏစခ၊ ေျမဧရယာ ၆၅.၁ စတရနးကလမတာရ အလယအလတ အႀကးစား စကမႈဇနတခ ပါ၀ငေနသည။ စမကနးတြင မဂၢါ၀ပ ၄၀၀၀ ထတလပႏငေသာ လပစစဓာတအားေပးစက႐ တညေဆာကမညျဖစၿပး ေရထထညပမာဏ ကဗမတာ ၂၁၉ သနး သေလာငႏငသည ေရေလာငတမ တညေဆာကကာ တရကလင ေရကဗမတာ ၉၇၅၀၀၀ ထတလပ ႏငေသာ ေရသန႔စက႐ တညေဆာကျဖန႕ျဖးမည အစအစဥမားလညး ပါရသညဟ စစအစးရက သတငးထတျပနထား သည။ “သမဏစက႐၊ ဓာတေျမၾသဇာစက႐၊ လပစစဓာတအားစက႐၊ ေရေပးေ၀တ စက႐ေတြန႔ စကမႈကနထတစက႐ေတြ ေတာေတာမားမား ပါမယအေျခအေနရေတာ ထြကလာမယ စြန႔ပစပစၥညးေတြေၾကာင ပကစးမယ သဘာ၀ ပတ၀နး ကငက ဘယလကငတြယ ထနးသမးမလဆတ နညးလမးေတြ အခကတညးက စဥးစားထားသငၿပ” ဟ FREDA ၀နထမးက ဆကေျပာသည။ သဘာဝ ပတဝနးကင ထခကသညႏငအမ တဆကတညး ေရရညတြင ေဒသခမား၏ ကနးမာေရး ျပနာမား ႀကေတြ႕လာမညက စးရမရေၾကာငးလညး ပညာရငမားက ေျပာၾကသည။ထငးကမၸဏႏင အစးရအာဏာပငမားအေနျဖင အထကပါကသ႔ေသာ ကစၥရပမားအတြက ေဒသခမားႏင ေဆြးေႏြးသင သညဟ ၎တ႔က ဆသည။ ထငးႏငငရ Map Ta Phut ကသ႔ေသာ စကမႈဇနမားတြင သဘာ၀ပတ၀နးကငႏင ကနးမာေရးဆငရာ ျပနာမား ႀကေတြ႕လာရျခငးေၾကာင ကနးမာေရးႏင သဘာ၀ပတ၀နးကင ေရးရာ စညးမဥး စညးကမးမား တငးကပျခငး မရေသာ ျမနမာႏငငက ေရနကဆပကမးႏင စးပြားေရးဇန ေဆာကလပရန ထငးႏငငက ေရြးခယချခငး ျဖစႏငေၾကာငး ႏငငတကာ မဒယာမားတြင ေရးသားေဖာျပၾကသည။ ေရတတြင ႀကေတြ႔ရမည လ႔အခြငအေရးဆငရာ ျပနာမားအျပင ေရရညျပနာမားျဖစေသာ ကနးမာေရးႏင သဘာ၀ပတ၀နးကငေရးရာ ကစၥမား၊ ျဖစေပၚလာႏငေသာ လမႈေရး၊ စးပြားေရး အကးဆကမားႏင ပတသက၍ မညသည အဖြ႔အစညးကမ လာေရာကရငးျပျခငး၊ ပညာေပးျခငးမရေသးေၾကာငး ေဒသခမားထမ သရသည။ “ထငးမာေတာ ဒလစကမႈဇနေတြရလ႔ ေရာဂါ အရမးထတယလ႔ေတာ ေျပာသၾကားတယ။ တျခား ဘာမေတာမသဘး” ဟ နဘလယ ေဒသခ တဥးကေျပာသည။ ျပညတြငး စးပြားေရးပညာရငႏင ပတ၀နးကင ထနးသမးေရးပညာရင တခ႕ကလညး ကမၻာအဆငးရဆး စာရငး၀င ျမနမာႏငငသည စးပြားေရး တးတကမႈ မျဖစမေနလအပသညမာ မနကနေသာလညး ေရရညဖြ႔ျဖးတးတကမႈက ဥးတည၍ လပေဆာငရန လအပေၾကာငး ေျပာဆၾကသည။ “ဒလစကမႈဇနေတြ လာေဆာကရင ျဖစလာနငမယ အကးဆကက တြကခကၿပးေတာ စညးမဥးစညးကမးေတြ တတကက ခမတေဆာငရြကဖ႔ လကလပါတယ။ ဒလမ မလပဘးဆရင အခေျပာေနၾကသလ ျမနမာႏငငမာ လပခငတငး လာလပလ႔ ရတယဆတာ ျဖစသြားလမမယ” ဟ ျပညတြငးစးပြားေရးပညာရငတဥးက သးသပသည။

Page 7: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 7

အထးစးပြားေရး စကမႈဇနတြင ပါ၀ငမည ေဆာကလပေရး လပငနးမားအတြက ျမနမာကမၸဏမားက ၆၀ ရာခငႏႈနး ကနထရကရရထားၿပး စစအစးရ ဗလခပႀကးမားႏင နးစပေသာ ဥးေဇာေဇာပငဆငသည Max Myanmar ႏင ဘနးဘရင ေလာစစဟန၏သား ဥးထြနးျမငႏငပငဆငေသာ Asia World ကမၸဏတ႔က အဓက လပပငခြင ရရထားေၾကာငး ရနကန စးပြားေရးလပငနးရင အသငးအ၀နးမ သရသည။

ဧရာ၀တသတငးအငတာနက စာမကႏာမ ဘသန႔ ႏင ေအာငသက၀ငး၏သတငးက ကးယေဖာျပသည။

ထား၀ယေရနကဆပကမးေၾကာင နယစပကနသြယေရး စခနး တစခတးလာဖြယရ

ျမနမာႏငင၏ အၾကးဆးႏင ပထမဆး

ေရနကဆပကမးျဖစေသာ ထား၀ယေရနက

ဆပကမးတညေဆာက ျပးပါက ထငးျမနမာ နယစပရ

ေမာငးေတာမာ နယစပကနသြယေရးစခနးဖြငလစရန

အလားအလာ ေကာငးေၾကာငး ႏင ကးသနး ေရာငး၀ယ

ေရး၀နၾကး ဌာနမ တာ၀နရသတစဥးက ေျပာၾကားသည။

ထား၀ယေရနကဆပကမးက ထငးႏငငရ ITD – Italian

Thia Development ကပၼဏႏင ျမနမာ အစးရတ႕

ပးေပါငး ၍ စတင အေကာငးအထညေဖာ ေနျပ

ျဖစသည။ ထစမကနးၾကး တစခလးက အဆင သးဆင

ခြ၍ ဆယႏစအတြငး ျပးရန ရညရြယထားသည။

အဆပါ ထား၀ယေရနကဆပကမးျပးစးပါက

ေမာေတာငမ ျမနမာ - ထငး နယစပကနသြယေရးစခနး

အျဖစ ဖြငလစရန အလားအလာေကာငးမညျဖစေၾကာငး

အထကပါ တာ၀နရသမားက ရငးျပသည။

ျမနမာ- ထငးနယစပတြင လက ရ၌ နယစပ

ကနသြယေရး စခနး ေလးခ ရသည။ ျမ၀တ ၊ ထား၀ယ ၊

ေကာ ေသာငး ၊ တာခလတ

နယစပကနသြယေရးစခနးတ႕ျဖစျပး ျမ၀တ

နယစပကနသြယေရးစခနးမာ လကရတြင လပငနး

ေဆာငရြကမႈမား ယာယ ရပဆငးထားသည။

ျမနမာ ႏငငမာ နယနမတခငး ထစပေနေသာ

အမနးခငးႏငငမားႏင နယစပကနသြယေရးျပလပရန

နယစပ ကနသြယေရးစခနး ၁၂ ခ ဖြငလစထားသည။

ျမနမာ - တရတ နယစပတြင စခနး ေလးခ ၊ ျမနမာ -

ထငးနယစပတြင စခနးေလးခ ၊ ျမနမာ-

အႏၵယနယစပတြင ႏစခ ႏင ျမနမာ -

ဘဂၤလားေဒရနယစပတြင စခနးႏစခ ျဖစသည။

ထ႕အျပင နယစပကနပစၥညး စစေဆးေသာ

စခနးႏစခကလညး ကကထျမ႕နယအနးရ

မရမးေခာငးႏင လားရႈးျမ႕နယ အနးရ ေရပတ႕တြင

ဖြငလစထားသည။

ဆဗငးေဒး ဂာနယမ အားမာန၏ သတငးက

ကးယေဖာျပသည။

စာဖတသမားသ႔ ဗထးသတငးစာေစာငက လစဥ ပမန ထြကရရနႀကးစားခေသာလညး ယခလတြင တစလေကာအထေနာကကခသည။ ထ႔အတြကေတာငးပနအပပါသည။ ျမနမာအစးရက ကမကထျပ ကငးပခေသာ ရားရားပါးပါး ေရြးေကာကပြ၊ ႏစကန သးသပခကမား ေရးခၽြတရငး အလပမားခရသည။ နညးပညာအခကအခ၊ ပငဆငေသာ ပစၥညးပစၥယ အခကအခမားက အခနမထြကေရးက တန႔ေစခသည။ အေၾကာငးျပခကမား ျဖစေကာငးျဖစမည။ သ႔ေသာ ၎တ႔ကကား အမနတကယႀကခရသည။ အားေပးၾကေသာ ပရသတမားက ေကးဇးတငပါသည။ ဆက၍ ႀကးစားေနပါသည။ ဗထးမဒယာအပစ ([email protected])

Page 8: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 8

အထးစးပြားေရးဇအထးစးပြားေရးဇအထးစးပြားေရးဇအထးစးပြားေရးဇနမား ေပၚေပါကလာေတာမည ျဖစေသာေၾကာင သဘာနမား ေပၚေပါကလာေတာမည ျဖစေသာေၾကာင သဘာနမား ေပၚေပါကလာေတာမည ျဖစေသာေၾကာင သဘာနမား ေပၚေပါကလာေတာမည ျဖစေသာေၾကာင သဘာ၀ ၀ ၀ ၀ ပတပတပတပတ၀၀၀၀နးကင ညစညမးလာမႈ အေနအထားမားအတြက ဥပေဒတစရပ အခငအမာ နးကင ညစညမးလာမႈ အေနအထားမားအတြက ဥပေဒတစရပ အခငအမာ နးကင ညစညမးလာမႈ အေနအထားမားအတြက ဥပေဒတစရပ အခငအမာ နးကင ညစညမးလာမႈ အေနအထားမားအတြက ဥပေဒတစရပ အခငအမာ ျပဌာနး၍ အကာအကြယေပးရန လအပ ျပဌာနး၍ အကာအကြယေပးရန လအပ ျပဌာနး၍ အကာအကြယေပးရန လအပ ျပဌာနး၍ အကာအကြယေပးရန လအပ

မၾကာမ အထးစးပြားေရးဇနမား ေပၚေပါကလာေတာမည ျဖစေသာေၾကာင သဘာ၀ ပတ၀နးကင ညစညမးလာမႈ အေနအထားမား အတြက ဥပေဒတစရပ အခငအမာ ျပ႒ာနး၍ အကာအကြယေပးရန လအပေနေၾကာငး သဘာ၀ပတ၀နးကင ထနးသမးကာကြယ ေစာငေရႇာကေရး သမားမား (Greeners)က ေျပာၾကားလကသည။

''မၾကာမ အထးစးပြားေရး ဇနေတြ ျဖစလာမယဆရင သဘာ၀ပတ၀နးကင ညစ ညမးမႈ ျဖစေစတ ေရထ၊ ေလထ ညစညမး မႈေတြ ျဖစလာမႇာပါ။ အထးသျဖင စးပြားေရးဇနေတြထမႇာ စကမႈဇနေတြက ပၿပးေတာ ကာဗြနဒငေအာကဆဒ ထတလႊတမႈ မားပါတယ။ ဥပမာ စကေတြရ႕ ဒဇယ ဒါမႇမဟတ ဓာတဆ တစဂါလနက သးလ႔ရႇရင ကာဗြနဒငေအာကဆဒ ၂၅ ေပါင ထြကပါတယ။ သးစြတ ပမာဏအေပၚမႇာ မတညၿပးေတာ တြကဆၾကညလ႔ ရပါတယ။ အဓက ကေတာ အဒဥပေဒေတြက Enforce လပၿပး အတအက လကနာဖ႔ လအပပါတယ''ဟ သဘာ၀ပတ၀နးကင ထနးသမးေစာငေရႇာကေရး ပညာရႇင ဥးအနးက ေျပာျပခသည။

လကရႇ အေျခအေနတြင ျမနမာႏငငသည အမနးနားခငး တ႐တႏငင၊ ထငးႏငငမား၏ သဘာ၀ပတ၀နးကင ညစညမးမႈထက ေလာနညးေနေသးေသာလညး ယခင ကာလမားႏႇင ႏႈငးယႇဥပါက ပတ၀နးကင ညစညမးမႈ အေျခအေနမႇာ မားျပား လာေၾကာငးႏႇင စကမႈဇနမား အလအလ ေပၚေပါကလာရာတြင သဘာ၀ပတ၀နးကငႏႇင ပတသကသည ဥပေဒ တစရပျဖင ႀကတင ကာကြယမႈမား မရႇပါက ပတ၀နးကငႏႇင စက႐တြငး အလပလပကငေနသမား၏ ကနးမာေရးကပါ သကေရာကမႈမား ရႇလာမည ျဖစေၾကာငး သးသပမႈမား ရႇေနသည။

''အမႇနအတငး ေျပာရရင သဘာ၀ပတ၀နးကင ပကစးတ အထမႇာ သစေတာေတြ ျပနးတးလ႔ ပကစးတာ ရႇတယ။ စကပးေရး က႑ေၾကာင ပကစးတာေတြ ရႇတယ။ ေတာမးေလာငလ႔ ပကစးတာရႇတယ ဆေပမယ Industrial Sector က အဆးဆးပါပ။ ဘလပေျမကထြကတ Chemical ေတြကစက႐မႇာ လကရႇလပကငေနတ သေတြကတင မကဘ အနးအနားမႇာရႇတ ေဒသခေတြကလညး ထခကႏငပါတယ။ ဒါေၾကာင ဒစကမႈဇနေတြန႔ ပတသကရငေတာ EIA(Environmental Impact Assessment) န SIA(Social Impact Assessment) ေတြက လပဖ႔ လအပပါတယ။ ၿပးေတာ တာ၀နယ လပကငရတ အဖြ႕အစညးက bias မပါဘ အမႇနအတငး တငျပႏငဖ႔ လပါတယ။ ဥပေဒတစရပ အေနန႔လညး အခ မၾကမးအဆငကေန အခငအမာ ေပၚေပါကလာဖ႔ လပါတယ''ဟ ဥးအနးက ဆကလက ေျပာၾကားခသည။

Page 9: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 9

ထငး၀နႀကးခပ အဘဟးဆစ အေနျဖင ထငးႏငငရႇ စကမႈဇနမားႏႇင ပတသကေသာ အႀကးစား စမကနးမားအား ထငးႏငင ေတာငပငးတြင ရငးႏႇးျမႇပႏႇျခငးထက ျမနမာႏငင ထား၀ယဆပကမးတြင ရငးႏႇး ျမႇပႏႇရန စမထားေၾကာငး မၾကာခင က ေျပာၾကားခသည။

''မႏႇစတနးက သဘာ၀ ပတ၀နးကင သမားေတြက ထငးအစးရက စကမႈဇနေတြ တးခ႕တာန႔ ပတသကၿပး ကန႔ကြကတာေတြ ရႇတယ။ အဒါက ထငးတရား႐းအထ ေရာကခၿပးေတာ တရား႐းက Greeners ေတြ ဘကက အႏငေပးလကတယ။ ဒါေၾကာင အခေနာကပငးမႇာ အစးရအေနန႔ သဘာ၀ပတ၀နးကငန႔ ပတသကၿပးေတာ အဟန႔အတားေတြ ရႇေနတအတြက ပမေကာငးမြနတ အျခားေနရာေတြက ရႇာေဖြလာၾကတာရႇတယ။ ဘာပျဖစျဖစ ဥပေဒ တစရပကေတာ ရႇသငပါတယ။ အလပအကင အခြငအလမး တစခေတာရရႇၿပး ကနးမာေရး႐ႈေထာငက ၾကညရင ဆး႐ႈးနစနာမႈေတြ မရႇေအာငေတာ ဥပေဒတစရပအေနန႔ ကာကြယမႈေပးဖ႔ေတာ လအပေနပါၿပ''ဟ သဘာ၀ပတ၀နးကင ဆငရာ ျပညတြငးမႇ ပညာရႇငတစဥးက ေျပာျပခသည။

ယငးကသ႔ ရႇာေဖြရာတြင စကမႈဖြ႕ၿဖးရန အရႇနယေနသည ႏငငမားအား ဥးစားေပး ေရြးခယလာၾကၿပး ျမနမာႏငင အေနျဖငမ အာဆယ အဖြ႕၀ငႏငင ျဖစျခငး၊ ကနစည သယယပ႔ေဆာငရာတြင အဆငေျပျခငးႏႇင အလပသမားစရတ သကသာျခငး တ႔ေၾကာင ျမနမာႏငငတြင ရငးႏႇးျမႇပႏႇမႈမား ျပလပရန စတ၀ငစားမႈ မားျပားလာေၾကာငး သရသည။

''အခလ စကမႈဇနေတြ တညေထာငတအခါမႇာ ေကာကမးေသြးန႔ လညပတတ စက႐မးေတြ မပါဘးလ႔လညး မေျပာႏငပါဘး။ ဥပမာ တ႐တႏငငမႇာဆ ေကာကမးေသြးန႔ လညပတတစက႐ အေတာမားတယ။ စရတစကပငးမႇာေတာ တျခား ေလာငစာေတြထက ေကာကမးေသြးက သကသာေကာငး သကသာႏငေပမယ ေလာငစာေတြ အားလးထမႇာ ေကာကမးေသြးကေန CO2 ထတလပမႈကေတာ အမားဆးပ။ သဘာ၀ ဓာတေငြ႕က CO2 ထြကရႇမႈ အနညးဆးလ႔ ေျပာလ႔ရတယ။ ဘာပ ျဖစျဖစ အဒလ ေကာကမးေသြး ေလာငစာသး စက႐လညး ရႇလာႏငတယဆေတာ ဘယလပစမးန႔ ကငတြယသြားမလ၊ ဘယေလာက အတငးအတာအထ ခြငျပမလ ဆတာေတာ စနစတက သးသပဖ႔ လပါ တယ''ဟ အာဆယစးပြားေရးဆငရာ ေလလာသတစဥးက အၾကျပ ေျပာၾကားခသည။

''မဖြ႕ၿဖးေသးတ ႏငငတငးမႇာ ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈက လပရမႇာပါပ။ သ႔ေပမယ ဖြ႕ၿဖးေရးလပရငး သဘာ၀ပတ၀နးကင ပကစးလာမယ။ အနးအနားက လေတြပါ ဒကၡေရာကမယဆရင ဖြ႕ၿဖးမႈဆတာ အဓပၸာယမရႇ ျဖစသြားပါမယ။ Sustainable Development ဆတာ ေရရႇညေကာငးဖ႔ လအပပါတယ။ ေရတခဏပ အကးျဖစၿပး ေရရႇညမႇာ ပတ၀နးကငေရာ၊ လေတြပါ ထခကမယဆရင နဂကတညးက ဒ Development ဆတာက မလပရင ေကာငးပါလမမယ''ဟ FREDA မႇ ဥးအနးက ေျပာၾကားခသည။

ကနသြယမႈႏႇင ရငးႏႇးျမႇပႏႇမႈမားမႇာ ႏငငတးတကေရးအတြက အေရးပါဆး အခနးက႑တြင ပါ၀ငၿပး အထးသျဖင ပငလယေရေၾကာငးျဖင ကနသြယမႈက ပ၍ အေလးထားကာ ကနသြယမႈပမာဏမႇာ စစေပါငး ကနသြယမႈ၏ ၈၅ ရာခငႏႈနးေကာ ရႇေၾကာငး သရႇရသည။

အလားတ အနာဂတ ကနသြယမႈတြင အေရးပါလာမည ေရနကဆပကမးမား တညေဆာကေရး အတြကလညး ျမနမာကမး႐းတနးမားတြင ေနရာမား ေရြးခယ ေဆာငရြကလာၿပး ရငးႏႇးျမႇပႏႇမႈမားပါသည စကမႈဖြ႕ၿဖးမႈမား အေကာင အထည ေဖာသြားမည ျဖစေသာလညး အေရးႀကးေသာ သဘာ၀ပတ၀နးကင ညစညမးမႈ အေျခအေနမားအား ထညသြငးစဥးစားရန လအပေၾကာငး သးသပ ေျပာၾကားခၾကသည။

Page 10: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 10

ေကာကျဖ ေရနကဆပကမးစမကနး

• ရခငျပညနယ၊ ခဥးကပေရေၾကာငးလမး အနမဆးေရအနက ၂၄ မတာ • ဒေရအျမင ကြာျခားခက ၂ မတာမႇ ၂.၇ မတာ • စစေတြ-ကလားတန စမကနးေဒသ၊ သတြခရးသြားလပငနးႏႇင ပငလယငါးဖမးလပငနးမားႏႇင ဆကစပ၍

ဖြ႔ၿဖးတးတကလာႏင • တ႐တႏငင ၊ ယနနျပညနယ ကမငး-မႏေလး-ေကာကျဖ-စစေတြ လမးေၾကာငးေပၚတြငရႇ။ • စမကနးၿပးစးပါက ကြနတနနာ ၄၀၀၀ ဆန႔ ေရယာဥမားဆကကပႏငမည။

ကလားဂတ ေရနကဆပကမး စမကနး

• မြနျပညနယ ေမာလၿမငၿမႏႇင ေရးၿမၾကားတြငရႇ • ခဥးကပေရေၾကာငး၏ အနမဆးေရအနက ၁၅ မတာရႇ • ဒေရအျမင ကြာျခားခက ၃ မတာႏႇင ၅ မတာၾကားရႇ • ဆပကမးတြင DWT ၄၀၀၀၀ မႇ ၅၀၀၀၀ အၾကားရႇ ေရယာဥမား ဆကကပႏင • အေရႇ႕အေနာက စးပြားေရးစႀက (East-West Economic Corridor) ၏ အဓကကေသာ

ေရနကဆပကမးတစချဖစ။

ထား၀ယ ေရနကဆပကမး စမကနး

• တနသၤာရတငးေဒသႀကး၊ ထား၀ယၿမနယအတြငး တညရႇ • ခဥးကပေရေၾကာငးလမး၏ အနမဆးေရအနက(LAD) -၁၅ မတာရႇ • ဒေရအျမင ကြာျခားခက ၅ မတာရႇ • GMS ႏႇင႕ BIMSTIC ႏငငမား၏ ပငလယေရေၾကာငး ကနသြယမႈတြင အခနႏႇငကနကစရတ ေလာခႏငမည • ဆပကမးတြင DWT ၅၀၀၀၀ ရႇ ေရယာဥမား ဆကကပႏငမညေရနကဆပကမး ၀နေဆာငမႈအျပင

နယစပျဖတေကာ အေ၀းေျပးလမးမမားႏႇင စကမႈကနထတနယေျမမား ပါ၀င

ဘတျပငးေရနကဆပကမးစမကနး

• တနသၤာရတငးေဒသႀကးအတြငး ၿမတႏႇင႕ေကာ႕ေသာငး ၿမၾကားတြငရႇ • ခဥးကပေရလမးေၾကာငး အနမဆးအနက ၃၀ မတာ • ဒေရအျမငကြာျခားခက ၃ မတာ • ေရနကဆပကမးေနရာ ၂ ေနရာျဖစၿပး တနသၤာရတငးေဒသႀကးတြင တစခႏႇင႕ ထငးႏငင ဘာဆာဖနတြင

တစခစတညရႇ • စမကနးလပငနးတြင နယစပျဖတေကာ အေ၀းေျပးလမးမ၊ သဘာ၀ဓာတေငြ႕ပကလငး၊ သမဏ

ထတလပမႈလပငနး၊ ေရနဓာတစက႐၊ အျခား စြမးအငစက႐မား ပါ၀င • DWT ၆၅၀၀၀ ရႇ ေရယာဥမား ဆကကပႏငၿပး ကမးလြနလပကြကမႇ ထတလပသည႕ ေရနစမးမား

တငေဆာငႏငရန DWT ၂၀၀၀၀၀ ရႇ ေရယာဥမား ဆကကပႏငမည။

Page 11: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 11

ရနကနၿမရႇ ရနကနၿမရႇ ရနကနၿမရႇ ရနကနၿမရႇ ဆပကမးမားဆပကမးမားဆပကမးမားဆပကမးမား ၁။ ထးတနးဆပကမး (Berth) ၂။ ထးတနးဆနဆပကမး (Berth) ၃။ အလဆပကမး (Wharves) ၄။ ျမနမာစကမႈဆပကမး (Wharves) ၅။ ဆးေလဘရားဆပကမး (Wharves) ၆။ ကနးမာေရးဆပကမး (Jetty) ၇။ ဗလေအာငေကာဆပကမး (Wharves) ၈။ သာေကတဆပကမး (Wharves) ၉။ ျမနမာအငတာေနရႇငနယ သလ၀ါဆပကမး ၁၀။ ျမနမာအငတဂရတတက သလ၀ါဆပကမး

ျမနမာႏငငရႇပငလယဆပကမးထြကေပါကမားျမနမာႏငငရႇပငလယဆပကမးထြကေပါကမားျမနမာႏငငရႇပငလယဆပကမးထြကေပါကမားျမနမာႏငငရႇပငလယဆပကမးထြကေပါကမား ၁။ရနကနဆပကမး(ရနကနတငးေဒသႀကး) ၂။စစေတြ၊ ေကာကျဖ၊ သတြ (ရခငျပညနယ) ၃။ ပသမ (ဧရာ၀တတငး ေဒသႀကး) ၄။ ေမာလၿမင (မြနျပညနယ) ၅။ ထား၀ယ၊ ၿမတ၊ ေကာေသာငး(တနသၤာရတငးေဒသႀကး)

Weekly Eleven ဂာနယမ ကးယေဖာျပသည။

ေရနကဆပကမး စမကနးေၾကာင ထား၀ယ အမျခေျမ ေခၚေစး အဆေပါငးမားစြာ

ျမငတက

ျမနမာႏငင၏ ပထမဆး အထးစးပြားေရးဇနျဖစလာမညဆေသာ ေရနကဆမကမး စမကနးေၾကာင ထား၀ယျမ႕ႏင အနး

တ၀ကမ အမ ၊ ျခ ၊ ေျမ ေခၚေစးမား အဆေပါငးမားစြာ ျမငတကသြားေၾကာငး ေဒသခမားႏင အမျခေျမ အကးေဆာငမား

ထမ သရသည။

ထား၀ယ ျမ႕ ႏင အနး တ၀က ေဒသမားရ

ျခကြကမားတြင ေခၚေစးေျမာကတကမႈ အဆပမ

မားျပားျပး ယခငတစဧက ကပ သး - ေလး သနး

ခန႕သာ ရေသာ ျခကြကေစးမာ ယခ အခါ သနး ရာခ

အထ ေခၚေစးရလာေၾကာငး ေရနကဆပကမး

တညေဆာကမည ဧရယာႏင

နးစပသည ေမာငးမကန ေဒသရ

ေဒသခ မားထမ သရသည။

“ရနကနက ေစးေမးခငးလ႔ ဆျပး

လာေမးတယ။ ႏစဧကေလာကရတ

ေရာဘာျခကသနး ၂၈၀

ေခၚလကတယ”ဟ

ပနးတငအငးေကးရြာမ ေရလပငနး

ရငတစဥးက The Voice Weekly

သ႕ေျပာၾကားသည။

လပငနးရငၾကး အခ႕မာ ေရနက ဆပကမးသ႕သြားရာ

လမးေၾကာငး ျဖစေသာ ထား၀ယ- ေမာငးမကန လမးရ

မကႏာစာ ျခကြကမားက စစမး ေမးျမနးမႈမားရေၾကာငး

ျမ႕ခ အမျခေျမ အကးေဆာင ဥးစးသမးက The Voice

Weekly သ႕ေျပာၾကားသည။

Page 12: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 12

“ ရနကနက ကပၼဏၾကးတစခက ျခေစးလာေမးတယ။

သနးတစေထာငေခၚလကတယ ” ဟ

ယငးလမးေၾကာငးရ ဥယာဥျခကယတစခ၏

ေခၚေစးအေနအထားက ထား၀ယ - ေမာငးမကန

လမးတြင ရေသာ ေသာၾကာျပငရြာမ ရြာခတစဥးက

ဆသည။

ထား၀ယမ ေရနကဆပကမး သြားရာလမးရ

အခကအျခာကေသ ေနရာမားအျပင ထား၀ယ

ေရနကဆပကမးမ ထငးႏငင ကန ခနဘရျမ႕သ႕

သြားရာလမးေၾကာငးႏင နးစပေသာ ျခကြကမားကလညး

လကလစစမးသမားျပားေနေၾကာငး

ထား၀ယျမ႕ခတစဥးက ေျပာၾကားသည။

ျမ႕ေပၚမဟတေသာ နယအပငးရ ေဒသမားမာ မလက

ဥယာဥစကပးရန အဓက ရညရြယ အေရာငးအ၀ယ

ျဖစေလရျပး ၊ ဆပကမးစမကနးလကမ

တမေရးထးမအခနအထ ေရနကဆပကမးႏင

စကမႈဇနဧရယာ အတြငး ကေရာကႏငမႈ အေန အထား

ေၾကာင အေရာငးအ၀ယမရသေလာကျဖစခေၾကာငး

ေဒသခမားထမ သရသည။

ယခအေနအထားတြင ထား၀ယေရနကဆပကမးဧရယာ

အတြငးကေရာကလကရေသာ ေကးရြာတါင မ

အေရာငးအ၀ယ မရသေလာက ျဖစျပး ၊

အခ႕စကပးေရးလပငနးမားကပင ေဒသခမားက

ဆကလကလပကငျခငး မရေတာေၾကာငး

ေရနကဆပကမး ဧရယာတြင ကေရာကေသာ

နဘလယေဒသခမားထမ သရသည။

ထား၀ယျမ႕ေပၚရ အမျခေျမ ေခၚေစးမားမာလညး

ႏစဆေကာျမငတကေနျပး ေတာကေလာက အတက

ေစးျဖစေန ေၾကာငး ျမ႕ခ အမ ၊ ျခ ၊ ေျမ ၊

အကးေဆာငအခ႕ က The Voice Weekly

သ႕ေျပာၾကားသည။

ထား၀ယျမ႕ေပၚ အဓက လမးမမားျဖစေသာ ဗလခပ၊

အာဇာနညႏင နဗၺာနလမးမမားရ အမ ၊ ျခ ၊ ေျမ

ေခၚေစးမားမာ ပမ ျမငတကေနျပး အန ေပ ၈၀

အထရေသာ ေျမကြကတစခအတြက မကႏာစာ

တစေပလင ကပသနး ၅၀ အထ အေရာငး

အ၀ယျဖစေနေၾကာငး ျမ႕ခ အမ ၊ ျခ ၊ ေျမ

အကးေဆာင ဥးစးသမးက ဆသည ။

“ ဗလခပလမးေပၚက အမတစလး ျပးခတ ႏစလက

သနး ၁၃၀၀ ေခၚထားတာ ။ အခ သနး ၃၀၀၀ ျပနေျပာငး

ေခၚေနျပ ” ဟ ထား၀ယျမ႕ခ အျခား အမ၊ ျခ ၊ ေျမ

အကးေဆာငတစဥးက ေျပာၾကားသည။

ထား၀ယကေျမာကငးလမးရ ေျမကြကမားသည

ျပးခသည ႏစလခန႕က တစကြကလင ကပသနး ၂၀၀

ခန႕ ရခ ရာမ အခ ဒဇငဘာ လဆနးတြင ကပသနး ၅၀၀

ေကာအထ ေပၚေစးရလာေၾကာငး ဥးစးသမးက

ထပမေျပာၾကားသည။

ထား၀ယအမ၊ ျခ ၊ ေျမ ေစးကြက အေနအထားႏင

ပတသက၍ ရနကနအေျခစက အမ ၊ ျခ ၊ ေျမ

အကးေဆာင အခ႕ထတြင

လာေရာကစစမးမႈမားရေၾကာငး ရနကန အေျခစက အမ၊

ျခ ၊ ေျမ အကးေဆာင အခ႕ထမ သရသည။

“လာေမးတ သ တခ႕ေတာ ရတယ ။ အခထေတာ

ထား၀ယ စမကနးက ဘယလ ရကခတမႈရတယဆတာ

မကေျခ မျပတၾကညေနပါတယ ” ဟ ယနတ အမ ၊ ျခ ၊

ေျမ အကးေဆာင လပငနးမ မနေနဂာ ဥးေဇာေဇာက

ေျပာၾကားသည။

ကနတငကနခ ေရနကဆပကမး စမကနး အျပင

အထးစးပြားေရးဇနမား ပါ၀ငေသာ

ထား၀ယေရနကဆပကမး စမကနး တညေဆာက၇န

ျမနမာႏင ထငးႏစႏငင အစးရမားက ႏ၀ငဘာလ ၂

ရကေန႕ တြင လကမတေရးထး သေဘာ တလကသည။

The Voice Weekly ဂာနယမ ကးယေဖာျပသည။

Page 13: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 13

ကၽြႏပတ႕ စကား

၂၀၁၀ ခႏစကနဆး၍ ၂၀၁၁ ခႏစသ႕ ၀ငေရာကလာပါျပ။

ျပကၡဒနရကစြမားေပၚတြင ေရးထားသည အထမးအမတေန႕ ၊ အမတတရ ေန႕မားစြာက ျဖတသနးခၾကသည။

ထ႕အတပင မမ၏ တကယရည တကာယ ရကစြမားကလညး ျဖတသနးခၾကရသည။ ယငး ရကစြမားႏင အတ

ေျပာငးလသြားသည အေျပာငးအလမား ။ ေရနကဆပကမး ။ ထား၀ယ ။ နဘလယ ။

ကမာၻၾကး၏ ဂလဘယျဖစမႈက လကေတြ႕ ၾကၾကရမည အေျခသ႕ ဆကခသည။ ကၽြနေတာတ႕ဘယေလာက

ျပငဆငထားျပလ ။ အေျပာငးအလ လႈငးမားသည ကၽြနေတာတ႕ ဆက ဆငကာ ဆငကာ ၀ငေရာကလာသည။

ကမာၻၾကးသည ဂလဘယျဖစလာသညႏငအမ ကယပငအမတအသားအမား ေမးမနလာသည။

ထ႕အတပင ထား၀ယသ႕ ေရာကလာမည စးပြားေရး ၊ လမႈေရး ၊ ႏငငေရး လႈငးမား အတြက ကၽြနေတာတ႕သည

ဘယေလာကမား ၾကတငျပငဆငထားပါသလ။ အရင ကတညးက ကယပငအမတအသားမား ေမးမနမႈ ၊ ဘာသာစကား

ကြငးဆကျပတမႈမားရေနသည ထား၀ယသည ေရနကဆပကမး ေၾကာင ထား၀ယ၏ ကယပငအမတအသားမား

ေပာကရသြားႏငပါသလား။ ေမးခြနးေထာကစရာျဖစလာသည။

ထငးလမးမားေရာကလာမည ။ ေရႊးေျပာငးအလပသမားမားေရာကလာမည။ ရပပငးဆငရာ ဖြ႕ျဖးတးတကသည အရပ

မားမ ေနထငမႈမား ေရာကလာမည။ လကရတြငလညး ေရာကသငသေလာက ေရာကႏငျပး ျဖစသည။ အေလအထ ၊

ထးတမးမား ေရာယကသြားႏငပါသလား ဟ ေမးခြနး ထတစရာျဖစလာသည။ သ႕ေသာ ထား၀ယ၏ ကယပင အမတ

အသားမား အေပာကပယေရး ၊ထား၀ယ၏ ထးတမး ဓေလမား အျမရငသနေနေရးသည ထား၀ယသ ထား၀ယ သား မား

အေပၚတြငသား မတညပါသည။ ယငးမ အစြနး ေရာကျခငး ေရးရးစြျခငးမဟတပါ ။ မမကယမမ မညသဟ ဂဏယ

၀ငၾကြားစြာ ေျပာႏငရနသာျဖစသည။

ကၽြနေတာတ႕ ျပငဆငထားသငေပသည။

မမကယမမ ဘာဟ ေျပာႏငေသာ ယဥေကးမႈ အမတအသားမား အျမတညရေနရန ။ မမအပါအ၀င ေဒသခ

ျပညသမားအတြက နစနာ ဆးရႈးမႈမား မျဖစေစရန မမတတႏငသည အပငးက ပါ၀ငေဆာငရြက ၾကရေပမည။

ေျမယာ ေျပာငးေရႊ႕မႈ ျပနာ ၊ ပတ၀နးကငထနးသမးေရး ျပနာ ၊ လတနးစား ကြာဟမႈျပနာ ၊ လ႕ အရငး

အျမစမလေလာကမႈ ျပနာ ၊ ယဥေကးမႈႏင ဓေလထးတမးမား ေရာယကျခငး ျပနာမား အျပင အျခား လမႈေရး

ျပနာ မားက ရငဆငရန ၾကတငျပငဆငထားသငေပသည။

အေျပာငးအလက ကၽြနေတာတ႕ ျငငးဆရန မစြမးသာေပ ။ ျငငးလညး မျငငးဆအပသည အရာျဖစသည။

သ႕ေသာ အဆပါ အေျပာငးအလမားက ရငဆငႏငရနအတြက ၾကတငျပငဆငမႈ မားက ကား ကၽြနေတာတ႕

လပႏငေပသည။ လပလညး လပသငေပသည။

ကၽြနေတာတ႕ဆဥးတညလာေသာ လႈငးလးက လလပပ ခစးႏငရနမ ကၽြနေတာ၏ ၾကတငျပငဆငမႈကသာ

ပဓာနကေပသည။

Page 14: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 14

ကနးမာေရး

အမးသားမား ဆပငကၽြတၿခငးအေၾကာငးသေကာငးစရာမား

၁ ။ ဆပငကၽြတၿခငးဆတာ အၿဖစမားတၿပနာ တစခပါ ။ American Hair Loss Association ရ႕အဆအရ ေယာကၤ ားေတြရ႕ ၈၅ ရာခငႏနးဟာ အသကငါး ဆယအနား ခဥးကပလာၿပဆတာန႔ ဆပငပါးၿခငးဆတ အရာက ရငဆငၾကေတြ႔ရပါၿပ ။ အခ႕ေသာ ေယာကၤ ားေတြမာ အ သက ၂၁ ႏစမတငခငမာပ ဆပငကၽြတၿခငးက စတငၾကေတြ႔ရေလ ရပါတယ ။ ၂ ။ ဆပငကၽြတၿခငးအေၾကာငးက ေလလာဆနးစစၿခငး ေဘစေဘာရကတအခါေဆာငးတဥးထပက ေဆာငး ၿခငးၿဖင ဆပငကၽြတၿခငးကၿဖစေပၚေစပါသလား ? မဟတပါဘး ။ တစစတစေယာကက သ႔လကေခာငး ေတြႏ႔ သငဥးေပါငးက ပြတသတၿခငး ဟာလညး ဆပင ကၽြတၿခငးကမၿဖစေပၚေစႏငပါဘး ။ ဘးဖးၿခငး ၊ ဘရပခန႔ပြတၿခငး၊ ဆပငကလမေကာကၿခငး ႏငပသြငးၿခငး စသည တ႔ကလညး မၿဖစေစႏငပါဘး ။ ဒါေပမယ ဆပငသားေတြ မပကဆးေအာငေတာ အထကပါ အေၾကာငးအရာေတြက ၾကမးၾကမးတမးတမးမၿပမလပဖ႔ေတာလပါတယ ။ ၃ ။ ေဆးလပၿဖတၿခငးက သငဆပငကၽြတၿခငးက ကာကြယႏငသလား ။ ေလလာမႈေတြအမးအမးအရ ေဆးလပေသာကၿခငးဟာ ေယာကၤ ားေလးေတြမာ ဆပငကၽြတၿခငးက ပမဆး ရြားတာ ၿမနေစတယဆတာ ေတြ႔ရခရပါတယ ။ ဒါေၾကာင သငေဆးလပၿဖတဖ႔ အေၾကာငးအရငးေတြထမာ ဆပင ကၽြတၿခငးကပါ ထညသြငးလကပါ ။ ၄ ။ ဆပငကၽြတၿခငးဟာ သငရ႕ကနးမာေရးအေၿခအေနက ဘယလေၿပာၿပသလ ။ ကေကာငးေထာကမစြာန႔ Alopecia လ႔ေခၚတ ဆပငကၽြတၿခငး( ဥးေခါငးေၿပာငၿခငး) ရ႕ ၿဖစစဥ အမားစမာ ေတာ ေရာဂါ တစခခန႔

ဆကႏြယမႈမရဘးဆတာသရပါတယ ။ ၿပးေတာ ဒါဟာ ကနးမာေရး ခ႕တမႈကလညး မၿဖစေစ ႏငပါဘး ။ ဒါေပမယ လညး ပထမဆးအေနန႔ ဆပငေတြကၽြတၿပဆတာန႔ မမကယကယ ယၾကညမႈ ေပာကဆးလာပါတယ ဒါမမဟတ ဆပငကၽြတတာေၾကာင လကရအသကအရြယအစားထက ပမအမငး သ ေယာင ကယကယကယ ထငလာတတပါတယ ။

၅ ။ ဘယအရာေတြက ဆပငကၽြတၿခငးက ၿဖစေပၚေစသလ ။ အမးသားေတြရ႕ ဆပငကၽြတၿခငးရ႕ ၉၅% ဟာ အမနေတာ မးရးဗဇ ( Genetic trait ) ေၾကာငသာ လငၿဖစပါတယ ။ မးဗဇ (gene) ဟာ မဘတစဥးခငးစကေန ဆငးသကလာပါတယ ။ တခ႕ ဆပငကၽြတၿခငး ေတြမာေတာ ေရာဂါတစခခက ကသေနတေဆး၀ါးေတြေၾကာင ၊ ဗတာမငေအဓါတေတြ အလြနအမငး မားၿပား ေနတအတြကေၾကာင ဒါမမဟတ ပရတနးဓါတေတြက လေလာကစြာ မရလ႔ ဆပငေတြကၽြတတာက ၿဖစေပၚေစ ႏငပါတယ ။ Telogen effluvium လ႔ေခၚတ ပၿပငဆနဆန ဆပငေတြကၽြတကၿခငးကေတာ ဖားနာၿခငး သ႔မ ဟတ စတဖစးမႈေၾကာငလညး ၿဖစႏငပါတယ ။ ၆ ။ သငဆပငေတြက ဘယလထမးသမးမလ ။ ဆပငမကၽြတေအာငကာကြယၿခငးက ဆပငတေတြ ထပစကၿခငးထကပမလြယကပါတယ ။ အကယ၍ သငနညး လမး ရာခငတယဆရငေတာ အဒနညးလမး က သငက ေထာကပေပးမာပါ ။ တတကကသာ လကနာ ပါ ။ ဒါေပမယ ဂရစကဖ႔ေတာ လပါတယ ။ အၾသဖြယရာ ထတကနေတြန႔ ကသမႈေတြဟာ သပၿပး ယၾကညဖြယေတာမေကာငးပါဘး ။ အတအေယာငေတြ မားပါတယ ။ သငသသယရမယဆရငေတာ သငရ႕ ဆရာ၀နသ႔မဟတ အေရၿပားဆရာ၀နက သငက ကညႏငပါလမမယ ။ www.ngomyanmar.com မ သကတန႕ခ၏ ေဆာငးပါးမ ေကာကႏတ ေဖာျပသည။

Page 15: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 15

“ျမနမာႏငင ထား၀ယမာ ေရနကဆပကမး တညမယေနရာဟာ ပထ၀

အေနအထားအရ အရမး ေကာငးေနပါတယ။ ဒါေပမယ လအပခကေတြ န႕ေတာ

ကကညဖ႕လပါလမမယ”

ျပညတြငးျပညပ ေရေၾကာငး ကနသြယ ေရး အေပၚ သ႕ သကေရာကလာမည ေကာငးကး ဆးကးမား ႏင ပတသက၍

Ever Flow River ကမၸဏ ၏ လပငနးစမ စအးအ ဥးေကာလြငဥးႏင ေတြ႕ဆ ေမးျမနးျခငး

ရနကနတငးမ ဂာနယပါ ေဇာထက၏ အငတာဗးက ကးယေဖာျပသည။

တနသၤာရတငး ထား၀ယတြင ေရနကဆပကမး တစခ ေပၚေပါကလာျခငးျဖင ျမနမာ ႏငင၏ စးပြားေရးသည အရန

အဟနျဖင တးတကဖြ႕ျဖးလာႏငသလ အဆပါ ေရနကဆပကမး မ ဗယကနမႏငင ဒါနနးဆပကမးါအထ သမဒၵရာ

ႏစစငးက ဆကေပးမည အေ၀းေျပးလမးမၾကးက ပါ ေဖာေဆာငမညျဖစရာ ယငးသည အာရ ေဒသ၏ ကနသြယ

ေရေၾကာငး စနစပစ ( Marritime Trade Pattern ) ကပါ အၾကးအကယ ေျပာငးလ လာေစမညျဖစေၾကာငး ျပညတြငး

ျပညပ သတငးမား၌ အကယ

တ၀င ေဖာျပလာၾကပါသည။

ကနတငသေဘာၤ Cargo

မားသည မလကာ

ေရလကၾကားမ

ျဖတသနးခတေမာငး

ျခငးမျပေတာဘ ခရးလမး ပနး

မားစြာ သကသာ သည အဆပါ

ထား၀ယဆပကမးက

အသးျပလာၾကမညျဖစသည

။ထသ႕ အားျဖင အာရ

အေရ႕ဖား ဂပနမ ကနစည

မားက သေဘၤာျဖင ဗယကနမ ၊ ဗယကနမမ ကနးလမးျဖင ထား၀ယ ၊ ထား၀ယမ ဥေရာပသ႕ မတငပ႕ေတာပ ယနနမ

မဆယ ၊ မဆယမ ထား၀ယ ထမ တဆင ဥေရာပသ႕ လြယကစြာတငပ႕ ႏငမညတ႕ ပငျဖစသည။

ယငးဆပကမးတညေဆာကေ၇းအတြက ျပညေထာငစ ျမနမာႏငငေတာ အစး၇ႏင ထငးႏငင အစးရတ႕အၾကား MoU က

၂၀၀၈ ခႏစ ေမ ၁ ရက တါင စငကာပ ႏငင၌ လကမတေရးထးခၾကျပး ၊ ပ႕ေဆာငေရး၀နၾကးဌာန ၊ ျမနမာ

ဆပကမးအာဏာပငႏင Italian Thai Development Public ကမၸဏ လမတကတ႕သည MoU က ၂၀၀၈ ခႏစ ဇြန ၁၂

ရကတြင ေနျပညေတာ ၌ လကမတေရးထးခၾကသည။

ယငးထား၀ယေရနကဆပကမးႏင အတ သေဘာၤကငးမား ၊ စကမႈျမ႕ေတာ ၊ေရနဓာတ စကရမား ၊ ေရနခကစကရ ၊

သမဏစကရ ၊ လပစစ စကရ ၊ ထား၀ယ- ဗနေကာက ကားလမး ၊ ရထားလမး စသညျဖသ စမကနး ကးခပါ၀ငမည

ျဖစကာ စမကနးက အဆင သးဆင ျဖင ဆယႏစအတြငး အေကာငအထည ေဖာမညျဖစသည။

Page 16: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 16

ယငးဆပကမးႏင စငကာပျမ႕ေတာသည အေရ႕ေတာငအာရႏင တရတျပညတ႕မ တဆင အႏၵယ ၊ အေရ႕အလယပငး

ေဒသ မားသ႕ စးပြားေရးႏင ေရေၾကာငး ပ႕ေဆာငေရးထြကေပါက သစတစခ ျဖစမညဟ ပညာရငမားက

သးသပထားၾကသည။ သ႕ျဖစရာ ျပညတြငးျပညပ ေရေၾကာငးကနသြယေရးအေပၚသ႕ သကေရာကလာမည

ေကာငးကးဆးကးမားက Ever Flow River ကမၸဏ လပငနးစမ စအးအ ဥးေကာလြငဥး ႏင ေတြ႕ဆ ေဆြးေႏြး ခပက

တငျပလကပါသည။

ေမး- ထား၀ယေရနကဆပကမး ေပၚေပါကလာတအတြက ျမနမာႏငင အပါအ၀င ကမာၻေရေၾကာငး ကနသြယေရးရ႕

Pattern ( စနစပစ) ဘယလ ေျပာငးလသြားႏငတယလ႕ သးသပမပါသလ။

ေျဖ- Pattern ကေတာ အမားၾကး ေျပာငးလသြားမာပါ ။ အရငက အာရ ေဒသမာ Transport ( သယယပ႕ေဆာင

ေရးလပငနး ) လပလ႕ရတ ဆပကမးဆလ႕ ေဟာငေကာငရယ ၊ စငကာပရယ ပရခတာေလ။ အခ အာဆယေဒသမာ

ေတာင တျဖညးျဖညးန႕ မေလးတ႕ ၊ ထငးတ႕မာပါ ဆပကမးၾကးေတြ ေပၚေပါကလာတယ။ ကေမာၻဒးယားတ႕

ျမနမာတ႕ေလာကမာပ မရတာေလ။ ဒေတာ စငကာပဆပကမးက နညးနညးေတာ ကသြားတာေပါ ။ ဒါေပမယ Top Ten

စာရငးထမာ စငကာပပါေနတနးပ ။ ျမနမာႏငငမာလညး ဆကျပး Deep Sea Port ( ေရနကဆပကမး ) ေပၚလာရင

စငကာပရ႕ မာလကာ ေရလကၾကား ကေန သေဘာၤေတြျဖတသနးမႈ ထပကသြားမာေပါ ။ ေသခာတာကေတာ ျမနမာ

ႏငငထား၀ယမာ ေရနကဆပကမးတညမယ ေနရာဟာ ပထ၀ အေနအထားအရ အရမးေကာငးေနပါတယ။ ဒါေပမယ

လအပခကေတြန႕ေတာ ကကညဖ႕လပါလမမယ။

ေမး- ဘယလ လအပခကမးေတြန႕ ကကညဖ႕လအပတယလ႕ထငပါသလ ။

ေျဖ- အဓကကေတာ ေလာဂစ စတစအပငးပေပါ။ ေနာကျပးေတာ Facility , InFrastructure Price ( ေစးႏႈနး ) ေပါ ။

ဒအတြက ဥပမာေျပာရမယဆရင မေလးရားဆပကမးဟာ စငကာပဆပကမးထက ေစးႏႈနး အမားၾကးသကသာေပမယ ၊

အခအထ စငကာပ ဆပကမးမာ Cargo ေတြ အမားၾကးဆကကမေနတာပေလ။ ဒါက ဘာလ႕လဆေတာ သတ႕ရ႕

Facility ေတြ Service ေတြ ေကာငးမြနတာေၾကာငျဖစပါတယ။ ထား၀ယဆပကမးမာလညး ဒလမးႏငငတကာန႕

ယဥျပငလပကငႏငမယဆရငေတာ ကယက ပထ၀ အားသာခကရျပးသားျဖစတအတြက Market Share ( ေစးကြက

ေ၀စ) ေတြ ေကာငးေကာငး ရလာမယလ႕ထငပါတယ။

ေမး- ဒထား၀ယဆပကမးေပၚလာရင မာလကာ ေရလကၾကားက ျဖတသနးတ Cargo (ကနတငသေဘာၤ) အေရအတြက

မရသေလာက ျဖစသြားျပး စငကာပဆပကမးရ႕ အခနးက႑လး၀ ေမးမနသြားတအထ ထား၀ယဆပကမးက

အေရးပါလာမယဆတ အေပၚက ဘယလ သေဘာရပါသလ။

ေျဖ- ခနက ေျပာချပးသလေပါ ။ စငကာပဆပကမးက Cargo ေတြအတြက ေပးတ ၀နေဆာငမႈက Efficiency ( အဆငေျပ

ေခာေမြ႕မႈ) ရတယ။ Security (လျခမႈရတယ) ေလ ။ ဒါေၾကာငလ ေဒသတြငးမာ ဒျပငဆပကမးေတြ

ေပၚလာတေနာကလ စငကာပက အလပျဖစေနတာပေလ။ ဒါေၾကာင ထား၀ယေရနကဆပကမး ေပၚလာတ႕ေနာက လ

ထား၀ယဆပကမး အေပၚမတညျပး အတငးအတာတစခအထ ဆကလကအေရးပါေနဥးမာပါ။ အလပျဖစေနဥးမာပါ။

ေမး- ဟတပါျပ ။ ဘာပျဖစျဖစ ဒထား၀ယဆပကမး ေပၚလာတ အခါ ခ၇းေ၀းလတ မာလကာ ေရလကၾကား ကေန Cargo

ေတြ ျဖတသနးမႈဟာ ကဆငးသြားမာပဆေတာ ေရေၾကာငး ကနသြယေရးလပငနးေတြက ဘယလ

အကးသကေရာကလာႏငသလ။

Page 17: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 17

ေျဖ- အသသာဆးကေတာ ခရးလမးေၾကာငး တသြားမယ။ သယယပ႕ေဆာငေရးစရတေတြ သကသာသြားမယ။ ေျပာငးလ

သြားမယ ေရေၾကာငး ကနသြယေရး pattern ေတြကေတာ အမားၾကးပေပါ။ အေျခအေနန႕

အခနအခါကမတညျပးျဖစလာမယလ႕ ထငပါတယ။

ေမး- ဒထား၀ယေရနကဆပကမး ေပၚလာျပးတေနာကမာ ျပညတြငးမာရတ Cargo လငးေတြက ဘယလ

အကးသကေရာက မႈရႏငမယလ႕ ေမာလငပါသလ။

ေျဖ- လကရ ျမနမာျပညတြငးက Cargo လငးေတြန႕ အေနအထားက အင တာေနရငနယလငးၾကးေတြရ႕

ကယစာလယအေနန႕ပ ရေနၾကတာပါ။ ကယပင အေနအထားမးက မရသေလာက ပါပ။

အဒေတာထား၀ယေရနကဆပကမး တစခေပၚလာရင Market Opportunity ( ေစးကြက အခြငအလမး)ေတြ

အမားၾကးေပၚလာမာပါ။ မားကတၾကးရင ၾကး လာသလ ၀ငေငြလ တးလာမာ ျဖစပါတယ။ ဒအခါကရင အငတာေနရငနယ

လငးၾကးေတြက ကၽြနေတာတ႕လ ေဒသခကယစာလယေတြ မထားေတာဘ ၊ ကယပင Branch ( ဌာနခြ) ေတြ လာဖြင

ႏငပါတယ။ အခအခနမာက ရတ ၀ငေငြန႕ သတ႕ ဆက ေစလႊတရမယသေတြရ႕ စရတတ႕ မကက

ေသးတာတာေၾကာငသာ Branch ေတြ လာမဖြငေသးတာေပါ ။ ၀ငေငြ တအားတးလာရင သတ႕ကယပင Branch ေတြ

လာဖြငမာ ကနးေသပေလ။ သတ႕န႕ ကၽြနေတာတ႕ၾကားမာက တစႏစတစခါ သေဘာတ စာခပခပထားတအဆငပ

ရတာေလ ။ ဒါေၾကာင ျပညတြငးက Cargo လငး ကမၸဏေတြ အတြက အကးသကေရာကမႈႏစမးရပါတယ။ တစခက

လပငနးဆကလပႏငရင တအားေကာငးသြားမယ။ ေနာကတစခက အလပလကမ ျဖစသြားမယ။ ျပတသြားမယေပါ ။

ဘာျဖစလာၾကမလဆတာကေတာ ၅၀- ၅၀ ပါပ။

ေမး- ဒလအေျခအေနအေပၚေမာမနးတြကဆျပး ျပညတြငးက Cargo လငး ကမၸဏေတြအေနန႕ ၾကတငျပငဆငမႈေတြ

လပလာၾကတာမးရေနျပလား။

ေျဖ - အရငက အငတာေနရငနယ Cargo လငးၾကးေတြဟာ ဥပမာ ဂပနမာ အေျခစကရင ဂပနမာပရတာ ၊ ဒျပငႏငငေတြ

မBranch လက ဖြငတာမး မရဘး။ ေဒသခကယစားလယေလာကပထားတာ ။ အခေတာ အာဆယ ေဒသတြငးမာဆရင

ကေမာၻဒးယားတ႕ ျမနမာတ႕ေလာကမာပ Branch က မရတာ။ ဒျပငႏငငေတြမာ ရေနျပ ။ ဒလ Branch ေတြ ၀ငလာရင

ေဒသခ ကမၸဏေတြ အလပလကမ ျဖစသြားၾကတာဟာလ Trandation ( ထးစ) လျဖစေနျပေလ။ အဒေတာ

တကယျဖစလာရင ဘယလမ ကာကြယလ႕ မရႏငပါဘး။ ကၽြနေတာတ႕ကေတာ ေျပာငးလလာတ Trend (လမးေၾကာငး )

ေတြ ၊ Principle ( မ၀ါဒ) ေတြ ၊ ကပ ေျပာငးလလပကငၾကမယလပ ေျပာႏငပါတယ။

ေမး- Cargo လငးကမၸဏေတြအျပင Crew ( သေဘာၤသား) ေတြအတြကေတာ သတ႕ရ႕ အလပအကငအေပၚ ဘယလ

အကးသကေရာကမယထငသလ။

ေျဖ- ထား၀ယဆပကမးေပၚလာလ႕ ေရလမးခရး စဥလမးေၾကာငး ကသြားရင သေဘာၤေတြ အခ ၁၀ ရက ခရးသြားရတ

ေနရာမာ သးရက ငါးရက ပသြားရတာမးျဖစလာမယ။ အဒလျဖစလာရငလ Crew ေတြက အလပထတပစလ႕ရတာမ

မဟတပ ။ သြားတာက သြားေနရမာပေလ ။ အခလ ကမာၻေပၚမာ Cargo Volume ( ကနသေဘၤာေတြရ႕ ပမာဏ ) က

ပမားလာ ေနတာပေလ။ အဒေတာ Cargo လငးေတြအတြက အဆးအေကာငးဒြနတြလာႏငေပမယ

သေဘာၤသားေတြအတြကေတာ ဆးကးမရဘ အလပအကင အခြငအလမး ေတြပပမားလာဖ႕ရပါတယ။

Page 18: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 18

ထား၀ယစမကနး ဆငရာ သးသပေျပာဆခကမား

“ဒေရနကဆပကမးက ေတာ စးပြားေရး ဖြ႔ၿဖးတးတကဖ႔အတြက Pilot Project ေျခလမးတစတစရပပ။

လကရျမနမာႏငငမာ အထးစးပြားေရးဇန ကမရေသးဘး။ ရးရးစကမႈဇနေတြကေတာ တစဒါဇငခြေလာကရေနၿပ။

ဒေရနကဆပကမးႏငအတ အထးစးပြားေရးစကမႈဇနေတြပါ တညေဆကလာမယဆေတာ

ဒါကစးပြားေရးတးတကဖ႔ကနဥးေျခလမးပ။ ပ႔ကနလပငနးေတြ တးတကလာမယ။ ျပညပရငးႏးျမပႏမႈလညး

အမားၾကး၀ငလာမယ။ ၿပးေတာ ေဒသခေတြ ျမနမာႏငငသားေတြ အတြက အလပအကင အခြငအလမးေတြ

တးတကလာမယ”

အျငမးစားအျငမးစားအျငမးစားအျငမးစား သအမတၾကးသအမတၾကးသအမတၾကးသအမတၾကး ဥးလေမာငဥးလေမာငဥးလေမာငဥးလေမာင

ထား၀ယက ကယပငတာမဟတေပမယ ျမနမာႏငငအတြကေတာ ကနသြယမႈက ကယျပန႔လာလမမယ။ ဒအတြက

ကယႏငငက ေရနကဆပကမးအားသာခကက ယၿပး တငပ႕ႏငဖ႔ကနပစၥညး ရဖ႔ေတာလတယ။ မရရငေတာ ကယအတြက

အကးအျမတနညးတယေပါ။ ေနာကတစခက ျပညတြငးက ေဆာကလပေရးလပငနးရငေတြ

တညေဆာကေရးလပငနးေတြ အတြက Sub contract ေတြရလမမယ။ ျပညတြငး က ေဆာကလပေရးလပသားေတြ

အလပရမယ။ စကမႈဇနေတြ ေပၚလာရင ထတလပတ ပစၥညးေတြ အေပၚမတညၿပး ကနၾကမး ပစၥညးေတြ

ေရာငးလ႔ရတယ။

ဥးျမတသငးေအာငဥးျမတသငးေအာငဥးျမတသငးေအာငဥးျမတသငးေအာင

ျဖစလာႏငမယ ေမာလငစရာ ဆကးေတြကေတာ SEZ ေတြ ထမာ ပါ၀ငတ လပငနးငယ၊ လတေတြ

ခေနာခန႔ရပတညလပကငေနရတ႔ လပငနးေတြမာ လပကငေနၾကတ ကၽြမးကင၊ သ႔မဟတ တစ၀ကတစပက

ကၽြမးကငလပသားေတြက လပငနးၾကးေတြက ေျပာငးေရြ႕လပကငသြားတ႔ အတြက ေစာေစာက လပငနးငယ၊

လတေတြမာ လပသားရားပါးလာမယ ျပနာျဖစပါတယ။

စးပြားေရးပညာရငတစဥးစးပြားေရးပညာရငတစဥးစးပြားေရးပညာရငတစဥးစးပြားေရးပညာရငတစဥး

ထား၀ယေရနကဆပကမးတညေဆာငစဥကာလမာ အနးပတ၀နးကင ေဒသခေတြကလညး အလပအကင

အခြငအလမးေတြ ေပါလာမယ။ ျမနမာျပညေတာငဘကစြနး ပမဖြ႕ၿဖးလာရာေရခ ေျမခေကာငးျဖစလာမယ။

ဥးေအာငမးဥးေအာငမးဥးေအာငမးဥးေအာငမး

စးပြားေရးလပငနးရငစးပြားေရးလပငနးရငစးပြားေရးလပငနးရငစးပြားေရးလပငနးရင

ရနကနတငးဂာနယမ ကးယေကာကႏႈတ ေဖာျပသည။

Page 19: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 19

ေဆာငးပါး

ထား၀ယစမကနးႏင ပတသက၍ ေကာငးကးေ၀ဖနခကအဖဖရသည။ ျပညတြငး၊ ျပညပ စသညျဖင။ ထအနကမ ေ၀ဖနသးသပ

ေဆာငးပါး ၃ ပဒက စာဖတပရတသတမား ေ၀ဖနသးသပႏငရန ရာေဖြေဖာျပထားပါသည။

၎တ႔မာ ဧရာ၀တ အငတာနကစာမကႏာပါ ထား၀ယအထးစးပြားေရဇန စးပြားေရးကဥးေမာေစမာလား၊ New York Times

အငတာနကစာမကႏာပါ ျမနမာက ေျပာငးလေစမည စမကနးတစခ ၊ The Voice ဂာနယပါ ေဒၚလာသနး ဂ၆၀၀ တန ထားဝယ

ေရနကဆပကမး စမကနး ျမနမာ ပထမဆး အထး စးပြားေရးဇန ျဖစလာမည တ႔ျဖစသည။ အယဒတာ

ထား၀ယ အထးစးပြားေရးဇန စးပြားေရးက ဥးေမာေစမာလား

ထကေအာင၏ ဧရာ၀တသတငး အငတာနကစာမကႏာပါ ေဆာငးပါးက ကးယေဖာျပသည။

၁၉၇၀ ခႏစမား ေႏာငးပငး တခါးဖြင မ၀ါဒန႔ တငးျပညရ႕စးပြားေရး ဥးေမာလာေအာင လပေဆာငႏငခတ တ႐တႏငငရ႕ အထး စးပြားေရး ဇနေတြဟာ အာရက တျခားႏငငေတြက စနမနာယရ ေလာကေအာင အားကေစခပါတယ။ အဒအထမာ ျမနမာႏငငလညး ပါ၀ငခၿပး မၾကာေသးခငက ထငးႏငငရ႕ ဓနန႔ နညးပညာအငအား အကအညန႔ ပထမဆး အထးစးပြားေရးဇနတခက တနသၤာရကမး႐းတနးက ထား၀ယၿမ႕မာ တညေဆာကဖ႔ ျမနမာစစဗလခပေတြ

သေဘာတခၾကပါတယ။

စစအစးရဟာ ၁၉၈၉ ခႏစကတညးက ေစးကြကစးပြားေရးက ကငသးခၿပး ျပညပရငးႏးျမပႏမႈေတြက တခါးဖြငေပးခပါတယ။ ႏစေပါငး ၂၀ေကာၾကာၿပးေနာက စးပြားေရး ဥးေမာမလာတအဆး စစဗလခပႀကးေတြဟာ တ႐တပစ အထး စးပြားေရးဇနမးန႔ တငးျပညရ႕စးပြားေရးက ဖြ႕ၿဖးေအာငလပေဆာငဖ႔ စဥးစားလာပါတယ။ စမကနး အေကာငအထညေဖာမႈ အေသးစတက မသရေပမယ ဗလခပမႉးႀကး သနးေရႊက ထား၀ယ အထးစးပြားေရးဇနက တ႐တႏငငက အေအာငျမငဆး ရနဇနး (Shenzhen) စးပြားေရးဇနလ ျဖစေအာငလပေပးဖ႔ Italian-Thai Development ကမၸဏ ဥက႒ ပရငမခငး ကာနာဆတ (Premchai Karnasuta) က ေျပာေၾကာငး The International Herald Tribune သတငးစာပါ “ျမနမာျပညက ေျပာငးလေစႏငမည စကမႈစမကနး” (An Industrial Project That Could Change Myanmar) ေဆာငပါးမာ ေဖာျပခပါတယ။ ဒေနရာမာ တ႐တႏငငရ႕အထးစးပြားေရးဇနေတြ ဘယလေအာငျမငခလ႔ ေဒသတြငးႏငငေတြက စနမနာအေနန႔

လကပါကငသးဖ႔ စဥးစားလာၾကသလဆတာ ေလလာဖ႔လလာပါတယ။ ထား၀ယအထး စးပြားေရးဇနက ဘယလ အေကာငအထညေဖာမာလ၊ တ႐တတ႔ေအာငျမငသလ ထား၀ယအထးစးပြားေရးဇနက တငးျပညရ႕စးပြားေရးက အမနတကယ ဥးေမာလာေစမာလားဆတာ ဆနးစစဖ႔လလာပါတယ။

Page 20: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 20

တကယေတာ တ႐တ အထးစးပြားေရးဇနေတြ ေအာငျမငခတ ခရးလမးက ေခာေမြ႔လတာမဟတပါဘး။ ႏငငေရးအရ စနေခၚမႈေတြ အမားအျပားက ေကာလႊာခရသလ ပထ၀ အေန အထားက မနမနကနကန ေရြးခယမႈ၊ ေခါငးေဆာငမႈ ပစသစက ကငသးႏငမႈန႔ အေျခခ အေဆာကအအ ပငးဆငရာ တညေဆာကမႈေတြမာ အားေကာငးတ မးဆကသစ စမခန႔ခြမႈပစေတြက ကငသးႏငခတာေတြက ေအာငျမငမႈရ႕ အေျခခေတြ ျဖစတယဆတာက အခ ႏစေပါငး ၃၀ ၾကာလာခနမာ ပညာရငမားက သးသပလာၾကပါတယ။ အဒါေတြက တ႐တျပညတြငး ျပျပငေျပာငးလမႈေတြ (Internal Changes) မာ အဓကကေသာ အခကမားျဖစပါတယ။ ဒါေပမယ ထအခကမား လပႏင႐န႔ အထးစးပြားေရးဇနေတြ ေအာငျမငခတာမဟတပါဘး။ ျပငပအေၾကာငးတရားမား (External Factors) ရ႕ ပပးမႈမားလညး ပါ၀ငခပါတယ။ အဒါေတြထက အဓကအခကကေတာ ႏငငျခား တက႐ကရငးႏးျမပႏမႈ (Foreign Direct Investment - FDI) ေတြ အဒစးပြားေရးဇနေတြထ အလးအရငး စး၀ငလာခလ႔ပါပ။ အပခပေရးဆငရာ အေျပာငးအလ ျပညတြငးျပျပငေျပာငးလမႈမာ အႀကးမားဆးစနေခၚမႈက ႏစေပါငးမားစြာ ဗဟခပကငမႈ အားႀကးခတ အထကေအာက အမန႔ေပးစနစန႔သြားခေသာ ႏငငေရး အေဆာကအအပ ျဖစပါတယ။ အရငးရငႏငငေတြမာပ အလးအရငးန႔ရတ အရငးအႏးေတြက ဆြေဆာငႏငဖ႔ အရငးရငေတြအႀကက ဗဟခပကငမႈနညးတ၊ ႀကးနစနစနညးတ၊ အကငပကခစားမႈမရတ၊ အရညအခငးရတ အပခပေရးေခါငးေဆာငေတြ စမခန႔ခြတ၊ အထးစးပြားေရးဇန အပခပေရးပစသစန႔ ဆြေဆာငမႈေကာငးတ စးပြားေရး အာမခခကေတြေပးထားတ ဥပေဒျပဌာနးမႈေတြ လပခပါတယ။ ဒလ အပခပေရးဆငရာ ျပျပငေျပာငးလေရးေတြက တႏငငလးမာ အေကာငအထညေဖာတာ မဟတဘ အဒစးပြားေရးဇနေတြမာပ အေကာငအထည ေဖာတအတြကေၾကာင “အထး” ဆတ ၀ေသသက ေခၚေ၀ၚသးစြတာလညး ျဖစပါတယ။ တ႐တအစးရက အဒစးပြားေရးဇနေတြရ႕ အပခပေရးအဖြ႕အရြယအစားက က႕လကၿပး တာ၀နယ အေကာငအထညေဖာေနတ မတညတဌာနေတြက ၿမ႕ေတာ၀နရ႕ လကေအာကမာထားကာ ၿမ႕ေတာ၀နက အာဏာကနေပး အပခပေစပါတယ။ ျမနမာႏငငအေနန႔ မၾကာေသးခငက ေရြးေကာကပြေတ ြကငးပခၿပး အရပသားအစးရသစက ထေထာငဖ႔ျပငဆငေနပါတယ။ စးပြားေရးအရ ႏငငျခား၀ငေငြ ႀကးႀကးမားမားရခတ ျမနမာကမးလြနက ေရနန႔ သဘာ၀ဓာတေငြ႔ေတြက ထငးႏငငက ေရာငးခႏငတာကလြရင ျမနမာစစအစးရဟာ လြနခတႏစ ၂၀ အတြငး တငးျပညစးပြားေရးက ေအာငေအာငျမငျမင လပႏငခတာ မရခပါဘး။ ျပညတြငးမာေရာ ကလသမဂၢအပါအ၀င ႏငငတကာကပါ ျပစတငေ၀ဖနခတ ေရြးေကာကပြကေန အသစဖြ႔စညးအပခပ လာမ အရပသားအစးရဟာ သတ႔ရ႕ ေဆြမးေပါကေဖာတ႐တေတြလ ႏငငေရးအေဆာကအပငးမာ အႀကးအကယေျပာငး လမႈေတြလပၿပး တငးျပညစးပြားေရး ဥးေမာလာေအာင ထား၀ယစးပြားေရးဇနက ေအာငေအာငျမငျမင ထေထာငႏငမာလား။ တ႐တတ႔လ ေအာငျမငခငတယဆရင ဗလခပႀကးေတြ၊ ၎တ႔သားသမးေတြန႔ နးစပရာစးပြားေရးလပငနးရင လကတဆပစာသာ အခြငအေရးယ လပကငေနၾကတ လကရစးပြားေရးပစန႔ေတာ သြားလ႔မျဖစေတာတာ အေသအခာပါပ။ ပထ၀စးပြားေရးရ႕ အေရးပါမႈ ေရျမငမ ၾကာတငတယဆတ စကားပဟာ တ႐တ အထးစးပြားေရးဇနေတြ ေအာငျမငမႈရ႕ ေနာကထပ ထးျခားခကတချဖစပါတယ။ အထးစးပြားေရးဇနေတြရ႕ ပထ၀အေနအထား ေရြးခယသတမတမႈဟာ အေရးႀကးတအခက တချဖစတယ။ အထးစးပြားေရးဇနေတြက သတမတတအခါ အနး၀နးကငမာ ဖြ႔ၿဖးမႈအားေကာငးတ အမနးခငး

Page 21: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 21

စးပြားေရးေတြ ရေနဖ႔လပါတယ။ တ႐တတ႔က အဒအခကက အေလးအနကထားၿပး အထးစးပြားေရးဇနေတြ သတမတခပါတယ။ ဖြ႔ၿဖးအားေကာငးတ အမနးခငး စးပြားေရးရမ ႏငငျခား တက႐က ရငးႏးျမပႏမႈေတြက ဆြေဆာငႏငမာျဖစသလ အလြယတက စး၀ငလာမာလညး ျဖစပါတယ။

ရနဇနး အထးစးပြားေရးဇနအျဖစ သတမတတနးက သန႔ကပလက ေဟာငေကာငက စးပြားေရး အရငးအျမစေတြက ဆြေဆာငဖ႔ ပစမတထားခပါတယ။ ထ႔အတ ဆဟင (Zhuhai) အထးစးပြားေရဇနက မကာအန႔ ကနးေျမခငး ထစပေနသလ ရာမင (Xiamen) အထးစးပြားေရးဇနက ထင၀မန႔ကပလက ရေနပါတယ။ ရနထ (Shantou) အထးစးပြားေရးဇနက ေဟာငေကာငန႔ ထင၀မအၾကားမာ ရပါတယ။ ဒေနရာမာ သတျပသငတာတခက တ႐တတ႔ အထးစးပြားေရးဇန စတငခန ၁၉၇၉ ခႏစမာ ေဟာငေကာငဟာ ၿဗတသအစးရရ႕ အပခပေရးေအာကမာ ရေနၿပး မကာအဟာ ေပၚတဂအစးရလကေအာကမာ ရေနပါတယ။ ၁၉၉၇ ခႏစမ ေဟာငေကာငဟာ တ႐တအစးရရ႕ ထနးခပမႈေအာကက ေရာကရခသလ ၁၉၉၉ ခႏစမ မကာအဟာလညး တ႐တပင ျဖစလာပါတယ။ ထား၀ယ အထးစးပြားေရးဇနန႔ နးစပတ ဖြ႔ၿဖးအားေကာငးတ စးပြားေရးဆလ႔ ထငးႏငငတခပ ရပါတယ။ ထငးႏငငဟာလညး ေဒသတြငး အားေကာငးတ စးပြားေရးေတြန႔ ႏႈငးယဥၾကညရင ေဟာငေကာင၊ ထင၀မ၊ စကၤာပ၊ မေလးရားတ႔ ေနာကမာရေနတယ။ အဒႏငငေတြက ထား၀ယ အထးစးပြားေရးဇနမာ ရငးႏးျမပႏဖ႔ စတ၀ငစားၾကသလား၊ ေဒသတြငး အျခားစးပြားေရး အငအားႀကး ႏငငေတြျဖစတ ဂပနန႔ ေတာငကရယားတ႔ကေရာ စတ၀ငစားၾကသလားဆတာ သပမေတြ႔ရေသးပါဘး။ တ႐တတ႔န႔ တညတအခကတခကေတာ ထား၀ယ အထးစးပြားေရးဇနဟာ ပငလယထြကေပါကရတ ေရေၾကာငးသြားလာေရး အခကအျခာၾကတ ေနရာျဖစပါတယ။ အဒါေၾကာငလညး ထား၀ယ ေရနကဆပကမးက တညေဆာကၿပး အဒကေနတဆင ထငးႏငငအထ ရထားန႔ ကားလမးေဖာကၿပး မေခါငျမစ၀မးေဒသ ကနစညကသနးေရးန႔ သယယပ႔ေဆာငေရး ဖြ႔ၿဖးေရး စမကနးန႔ ခတဆကဖ႔ အစအမေတြလညး ပါပါတယ။ စးပြားေရးအရ အားနညးတ အမနးခငး ျမနမာအပါအ၀င အာဆယႏငငေတြျဖစတ လာအ၊ ကေမာၻဒယားန႔ ဗယကနမႏငင ေတြၾကားမာ စးပြားေရးဗဟခကအျဖစ ေပၚထြကလာေစရန ထငးႏငငက ရညမနးထားပါတယ။ အဒႏငငေတြက ထငးႏငငေလာက ကမာၻ႔စးပြားေရးန႔ ခတဆကမႈ အားမေကာငးေသးတအတြက ထား၀ယ ေရနကဆပကမးဟာလညး ထငးတ႔ရ႕ စမခန႔ခြမႈေအာကမာ ထငးစးပြားေရးက ေဒသတြငးန႔ေရာ ႏငငတကာန႔ပါ ခတဆကေဆာငရြကတေနရာမာ အေထာကအပျဖစမာ အမနပါပ။ လမႈစးပြားဆငရာ ထးျခားခက အထးစးပြားေရးဇနေတြက အဓက၀ငးပတထားတ ေဟာငေကာင၊ ထင၀မန႔ မကာအတ႔ဟာ ျပညပေရာက တ႐တလမးေတြ အမားစေနထငရာ ေဒသေတြျဖစေနတ အခကဟာလညး တ႐တစးပြားေရးက ဥးေမာလာေစတအခက ျဖစပါတယ။ ျပညပေရာက တ႐တလမး စးပြားေရးလပငနးရငေတြရ႕ အရငးအႏးေတြ အမားအျပား အထးစးပြားေရးဇနေတြထ ၀ငေရာကလာပါတယ။ ဒါေပမယ ထား၀ယ အထးစးပြားေရးဇနမာေတာ ဒအခကကငးမေနပါတယ။ ထငးႏငငမာ ျမနမာႏငငသား ၂ သနးေကာရေပမယ အားလးနးပါးဟာ ထငးစးပြားေရးရ႕ ေအာကဆးအလႊာက အလပသမားမားျဖစေနတ အတြက ျပညပေရာက ျမနမာမားရ႕ အရငးအႏးက ေမာကးလ႔မရပါဘး။ တ႐တ အထးစးပြားေရးဇနေတြန႔ ဆငတတအခကတခေတာ ထား၀ယ စးပြားေရးဇနမာ ျဖစလာႏငစရာရပါတယ။ အဒါကအထး စးပြားေရးဇနေတြက ဖနတးေပးလကတ အလပေတြေၾကာင တ႐တျပညမႀကးကေန တရားမ၀င

Page 22: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 22

ျပညပကခးထြကၿပး အလပအကငရာေဖြၾကတ တ႐တလမးအေရအတြက ကဆငးလာတကစၥပါ။ ထား၀ယစးပြားေရးဇနကလညး ျမနမာလငယေတြ ထငးႏငငက ေန႔စဥနယစပျဖတေကာ အလပအကင ရာေဖြေနၾကတာတႏႈနးက ေလာကသြားေစႏငပါတယ။ ဒါေပမယ ထငးႏငငမာရရတ အလပသမားတေယာကရ႕ အေျခခလစာထက မနမကတ လစာမး ေပးႏငဖ႔ေတာလပါတယ။ အေျခခအေဆာကအအ တညေဆာကမႈ အထးစးပြားေရးဇနေတြက စတငထေထာငခနမာ တ႐တအစးရ ရငဆငရတ ေနာကထပႀကးမားေသာ ျပနာတခက စးပြားေရးဇနတခမာရရမယ ေခတမ အေျခခအေဆာကအအေတြ တညေဆာကရတ ကစၥပါပ။ ေခတမ

ၿမ႕ႀကးတခမာရရမယ ေကာငးမြနတ လမးပနးဆကသြယေရး၊ ေခတမလထဆကသြယေရး ကြနယကမား၊ စးပြားေရး လပငနးႀကးမားအတြက လေလာကေသာေျမေနရာ အကယအ၀နးန႔ ေခတမအေဆာကအဥးမား၊ ကမာၻန႔ခတဆကေဆာင ရြကႏငမယ ေခတမဘဏစနစမား စတနညးပညာန႔ အပခပေရးယႏယားမားက ေမာငးႏငမယ အရညအခငးျပည၀တ ႏငငတကာ အဆငမ ပညာတတ လသားအရငးအျမစမား လအပပါတယ။

တ႐တအစးရက ႏစတတအတြငးမာ ဒါေတြအားလး ေပၚထြနးလာေအာင စြမးေဆာငႏငခသလ စးပြားေရးဇနက တညေဆာကရာမာလညး သတမတထားတ နယေျမအတြငးမာ တဆငခငး ေျမဧရယာက တးခ႕သတမတ တညေဆာကခၾကတယ။ ဒါေပမယ ျမနမာစစအစးရရ႕ ထား၀ယ အထးစးပြားေရးဇန အေကာငအထညေဖာမႈက တ႐တတ႔န႔ ကြာျခားပါတယ။ ထား၀ယၿမ႕က ေမာငးမကနကမး႐းတနးရ စတရနးကလမတာ ၂၅၀ ရတေျမဧရယာမာ အေကာငအထညေဖာမယ အထးစးပြားေရးဇန စမကနးတခလးက ထငးႏငငရ အႀကးဆးေဆာကလပေရး ကမၸဏႀကးျဖစတ Italian-Thai Development တခတညးက ႏစ ၆၀ လပပငခြငစာခပန႔ အေကာငအထညေဖာဖ႔ လပေဆာငေစခတာျဖစပါတယ။ ထား၀ယ အထးစးပြားေရးဇနရ႕ အားသာခကအျဖစ Italian-Thai ကမၸဏက သးသပတအထမာ သဘာ၀အရငးအျမစန အလပသမား ေပါမားတာတ႔ ျဖစပါတယ။ လာမယ ႏစေပါငး ၆၀ အတြငးမာ အထးစးပြားေရးဇနက ကၽြမးကငလပသား (Skilled Labor) ဘယေလာက ေမြးထတေပးႏငမလဆတာ မေသခာေပမယ ေစးေပါေပါန႔ရမယ အလပၾကမးသမား (Hard Labor) ေတြကေတာ ရထားလမးေဖာက၊ ကားလမးေဖာက၊ စက႐အေဆာကအအေတြ ေဆာကတေနရာမာ ေခၚယသးစြဖ႔အတြက အဒကမၸဏက စဥးစားထားတာေတာ အေသအခာပါပ။ ဒေနရာမာ ကၽြမးကငလပသားေတြန႔ စမခန႔ခြမႈပငးဆငရာ ပညာတတေကာလာျဖ (White Collar) ေတြက ထငးလမးေတြန႔ တျခားႏငငေတြကေန ေခၚယခန႔ထားမယ အေျခအေနေတြလညး ျဖစလာႏငပါတယ။ ႏငငတကာေစးကြကန႔ တႀကမတခါမ ခတဆကလပကငဖးျခငးမရတ ျမနမာစးပြားေရးလပငနးေတြလညး အထးစးပြားေရးဇနမာ သြားေရာက ရငးႏးျမပႏမယဆရင လသားအရငးအျမစဆငရာ စနေခၚမႈေတြန႔ ရငဆငရဖ႔ရပါတယ။

Page 23: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 23

ႏငငေရးတညၿငမမႈ တ႐တ အထးစးပြားေရးဇနေတြရ႕ ေနာကထးျခားခကတခက ႏငငေရးတညၿငမမႈရတာ ေတြ႔ရပါတယ။ ထ႔အတ ထစပေနတ နယစပေဒသေတြကလညး တညၿငမတ ႏငငေရးအေျခခေပၚမာ တညေဆာကထားတ အားေကာငးတ စးပြားေရးအေဆာကအအေတြ ျဖစပါတယ။ ဒေနရာမာေတာ တ႐တတ႔န႔ ကြျပားတအခကက ျမနမာႏငငဟာ လြနခတ ႏစ ၂၀ လးလး ႏငငေရးတညၿငမမႈ မရသလ ယခလညး အစးရသစ အေျပာငးအလလပဖ႔ ျပငဆငေနေပမယ တညၿငမမႈမရပါဘး။ ထား၀ယ အထးစးပြားေရးဇနကေန ထငးႏငငက ကခနဘရခ႐ငက ရထားလမးန႔ ကားလမး ေဖာကလပမယေဒသမာ လႈပရားေနဆျဖစတ မြနန႔ ကရငလကနကကင အဖြ႔မား ရေနဆပါ။ စစအစးရက တငးရငးသား လကနကကငအဖြ႕မားန႔ အပစအခတရပစမႈေတြက ၁၉၉၀ ခႏစမားအေစာပငးမာ ေအာငျမငစြာ လပေဆာငႏငခေပမယ ၿပးခတ ေရြးေကာကပြမတငခင အဒ အဖြ႔ေတြက ႏငငေရးအရ တနးတအခြငအေရးမေပးဘ နယစပေဒသ လၿခေရးအဖြ႔မားအသြင အတငးအကပေျပာငးခငးၿပး စစတပရ႕အပခပမႈေအာကက သြငးဖ႔ ႀကးစားခေပမယ ေအာငျမငမႈ မရရဘ ရရၿပးသားၿငမးခမးေရးလညး ပကလနးပါးအေျခအေန ျဖစေနပါၿပ။ ျမနမာႏငငရ႕ ႏငငေရးမတညၿငမမႈအျပင အေမရကနျပညေထာငစန႔ ဥေရာပသမဂၢ ႏငငေတြက ျမနမာစစအစးရအေပၚ စးပြားေရး အေရးယ ပတဆ႔မႈေတြကလညး ျပနလည႐တသမးမယလကၡဏာ မေတြရေသးပါဘး။ အဒ အေျခအေနမးမာ ႏငငျခားရငးႏး ျမပႏသေတြအေနန႔ ထား၀ယအထးစးပြားေရးဇနမာ ရငးႏးျမပႏဖ႔ဆတာ အႏရယကငးတ ရငးႏးျမပႏမႈ မဟတဘးဆတာ သၾကပါတယ။

အထးစကမႈဇနမားရ႕ဆးကး Italian-Thai ကမၸဏက ထား၀ယ အထးစးပြားေရးဇနမာ တညေဆာကမယ စမကနးေတြထမာ သမဏစက႐၊ ဓာတေဗဒ အေျခခစက႐ေတြန႔ ေကာကမးေသြး လပစစဓာတအားစက႐တ႔လ သဘာ၀ပတ၀နးကငက ထခကႏငတ စက႐ေတြျဖစပါတယ။ အဒ စက႐ေတြက ထငးႏငငေတာငပငးက စကမႈဇနေတြမာ တညေဆာကဖ႔ လာထားေပမယ ထငးျပညသေတြက သဘာ၀ပတ၀နးကင ပကဆးမာစးလ႔ အျပငးအထန ကန႔ကြကေနတအတြက ထား၀ယ အထးစးပြားေရးဇနမာ တညေဆာကမာျဖစပါတယ။ ဒေနရာမာ တ႐တ အထးစးပြားေရးဇနေတြေၾကာင ျဖစေပၚလာတ ဆးကးေတြကလညး မနညးပါဘး။ အထးစးပြားေရးဇနတည ေဆာကျခငးန႔ ၎န႔အတ ေပၚထြကလာတ ၿမ႕ျပျဖစထြနးမႈေတြေၾကာင ယခငက ထေဒသေတြမာရခတ လယယာစကပးေျမ ဧက ေျမာကမားစြာက အစးရက သမးယတာ၊ ေကးရြာေတြက ေရႊ႕ေျပာငးတာန႔ လယသမားအမားအျပား အလပလကမဘ၀ ေရာကရတာေတြဟာ တ႐တ အထးစးပြားေရးဇနေတြမာ ႀကေတြ႕ခရပါတယ။ ေျမယာန႔ တျခားပငဆငမႈေတြ ဆးရႈးခရတအျပင အစးရက အခြနေကာကခမႈႏႈနးထားမား တးျမႇငခတအတြက ေကးလကေနလထရ႕ လမႈစးပြားေရး မတညၿငမမႈမားျဖစလာၿပး လယသမားမားရ႕ အၾကမးဖကမႈမား၊ ဆႏၵျပမႈမားလညး တးျမငလာခပါတယ။ ထား၀ယ အထးစပြားေရးဇနစမကနးအတြငး ကေရာကေနတ ေကးရြာ အေတာမားမား ရပါတယ။ အရငက

Page 24: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 24

အစဥအလာအတငးဆရင စစအစးရဟာ ေကးရြာေတြ ေရႊ႕ေျပာငးမႈက စနစတက လပေလမရပါဘး။ အတငးအကပ ေရႊ႕ေျပာငးခငးပါတယ။ ထ႔အတ ထကသငတေလာေၾကးမေပးဘ လယယာေျမေတြကလညး ႏငငေတာပငျဖစတယဆတ အခကန႔ သမးယပါတယ။ ကမာၻမာ လ႔အခြငအေရး အခးေဖာကဆးႏငငေတြစာရငးထ ပါရေနတ ျမနမာႏငငရ႕ ထား၀ယ အထးစးပြားေရးဇနစမကနးမာ ပါ၀ငေဆာငရြကမယ ကမၸဏေတြအတြက လ႔အခြငအေရးကစၥ၊ အလပသမား အခြငအေရးကစၥေတြက အေလးထား မေဆာငရြကဘးဆရင ေ၀ဖနျပစတင ခလာရႏငတာက သတျပမဖ႔လပါတယ။ (ဤေဆာငးပါးပါ တ႐တ အထးစးပြားေရးဇနမားအေၾကာငး အခကအလကမားက ၂၀၀၆ ခႏစထတ Asian Perspective အတြ ၃၀၊ နပါတ ၃ တြငပါ၀ငေသာ ေဆာငးပါးရင Hongyi Harry Lai ေရးသားသည SEZs And Foreign Investment in China: Experience and Lessons for North Korean Development က ကးကားထားပါသည။)

ျမနမာက ေျပာငးလေစမည စမကနးတစခ ကြနငယဘာသာျပနသည

ကယျပန႕၍ သန႕ရငးလပေသာ ပငလယကမးရးတနးသည လသကငးမ ေျခာကေသြ႕ေနသည။ တငါသညမား

ကကစားရာေနရာ ။ သျဖလြလြမားႏင ကမးေျခမားရသည ေနရာ။

သ႕ေသာ ျပးခေသာ ႏ၀ငဘာလက ေရးထးခသည သေဘာတညခကအရ ျငမသကေနေသာ ေရျပငေပၚတြင

အလြနၾကးမားေသာ ပငလယကးသေဘာၤမား ဆကကပလာမည ေရနကဆပကမးတစခ အျဖစ

ေျပာငးလလာေတာမညျဖစသည။

သဟဌ၊ သရကႏင ဆနစပါး မား ထြနယကစကပးခရာ ေနရာသည အၾကးစား ေကာကမးေသြးသး

ဓာတအားေပးစကရမား၊ ေရနခကစကရမားႏင အၾကးစား စကမႈဇမားအျဖစ အစားထးေျပာငးလသြားေပေတာမည။

မၾကာေသးခငက ကငးပခေသာ ရားရားပါးပါး ေရြးေကာကပြႏင အတကခ ဒမကေရစေခါငးေဆာင

ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက ေနအမအကယခပမ လြတေပးလကသျဖင ႏငငေရးေရာ စးပြားေရးပါ ခပကငထားေသာ

စစတပသည ကမာၻ၏ အာရစကမႈက ရရခသည။

သ႕ေသာ ထား၀ယဖြ႕ျဖးေရးစမကနးသည အစးရႏင ၎၏ ယဥျပငဘကတ႕ ႏစဥးႏစဖကၾကား ႏစေပါငးမားစြာ

ၾကာသည ႏငငေရး စစတရင ကစားပြေပၚ အကးသကေရာကမႈအမားၾကး ရႏငပါသည။

ျပးခသည ႏ၀ငဘာလ ႏစရကေန႕က လကမတေရးထး သေဘာတညမႈေၾကာင ျမနမာႏငင၏ အၾကးမား ဆး

စကမႈဇတစခ ေပၚထြနး လာမညဟ ေမာလငထားၾကသည ။ ဆငးရတြငးနက၍ ျပညပႏငငမားႏင ကငးကြာေနေသာ

ျမနမာႏငငတြင ယခလ စကမႈဇမားေပၚလာျခငးေၾကာင ေဒသခ ျပညသမား အတြကလညး ယခငက မၾကဖးခေသာ

အလပအကင အခြင အလမးမားစြာ ရရမညျဖစသည။

“ ကၽြနေတာအလပသမား ေထာငေပါငးမားစြာ လအပတယ ။ ဗမာေတြကလညး စညးရးမယ ” ဟ ႏစေပါငးမားစြာ

ေဆြးေႏြးညႏႈငးမႈ ကြငးဆငးေလလာမႈမား ျပလပျပးေနာက လပပငခြင ရရသြားေသာ ထငးႏငင ဘနေကာက အေျခစက

Page 25: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 25

စးပြားေရး ေကာပေရးရငး ျဖစသည Italian – Thai Development ကမၸဏမ ဥကဌ ပရနခငကနာစတ က

ေျပာၾကားသည။

စမကနး၏ ပထမႏစ ငါးႏစေကာကာလအတြငး အလပသမား ေထာငေပါငးမားစြာလအပသညဟ အဆပါ ကမၸဏမ

အငဂငနယာမားက သးသပေျပာၾကားခသည။

အဆပါ ေရနကဆပကမး စမကနးသည ႏငငေတာ ဖြ႕ျဖးတးတကေရး စမကနးတြင သမငးတြငမည မတတငတစခ

ျဖစသလ ၊ အာဆယ ေဒသတြငး ဖြ႕ျဖးေရးအတြကလညး နညးလမးမားစြာျဖင အမားၾကးအေထာကအကျပႏငသညဟ

စးပြာေရး ကၽြမးကငသမားက သးသပေျပာၾကားခသည။

ယငးစမကနးတြင ပါ၀ငသည ႏငငျခားကမၸဏၾကးမားသညလညး အာဆယ ေဒသတြငး အျခားႏငငမားတြင

တငးၾကပစြာတားျမစထားေသာ ေလထညစညမးမႈဆငရာ ဥပေဒမားမ ကငးလြတသြားမညျဖစသည။

အဆပါ စမကနးသည ထငးႏငငအတြက ျပညပသ႕ ကနစညတငပ႕ ရန အလြနအဆငေျပ ေခာေမြ႕ေစမညျဖစသည။

“ အခ႕စကရေတြက ထငးႏငငမာ တညေဆာကဖ႕ မသငေတာပါဘး” ဟ ထငး၀နၾကးခပ အဘဆစ ၀စခာခ၀ က

ျပညတြငး ရပသ အစအစဥတစခတြင မၾကာေသးခငက ရငးလငးေျပာၾကားခသည။ ယငးက ထပေလာငးေျပာၾကားသညမာ

-“ ဒါေၾကာင အဒမာ တညေဆာကဖ႕ ေရြးခယခတာပါ ”

အဆပါ ေရနကဆပကမးသည ပထ၀အေနအထားအရ မဟာ ဗဟာ ေျမာကေသာ အေၾကာငးအရငး မားစြာရသည ။

ထေရနကဆပကမး ေၾကာင ဥေရာပႏင အငဒခငးနား အၾကား အေရးပါသည ေရေၾကာငးပ႕ေဆာငေရးဆငရာ

ျဖတလမးတစခ ျဖစထြနးလာမညျဖစသည။

ကနစညသယယပ႕ေဆာငေရးတြင ကလမတာ ေထာငေပါငးမားစြာ ရညေသာ မလကာ ေရလကၾကားက ခ႕ပစႏငသျဖင

ထငး၊ ဗယကနမႏင ကေမာၻဒယားႏငငမ ကမၸဏမားအေနျဖင အခနႏင ေလာငစာဆကနကမႈက သကသာေစ မည

ျဖစသည။

အဆပါစမကနးက အာဏာရင ဗလခပမႈးၾကး သနးေရႊအပါအ၀င ထငးႏင ျမနမာ ထပတနးအာဏာ ပင မားကလညး

အဓက ေကာေထာကေနာကချပထားသည။

“တရတမာ ရတ ရငဇး အထးစးပြားေရး စကမႈဇလျဖစလပါတယလ ဗလခပမႈးၾကး သနးေရႊက ေျပာခပါတယ ” ဟ မစၥတာ

ပရခငက သတငးစာရငးလငးပြတစခတြင ေျပာၾကားခသည။

ရငဇးစကမႈဇနက လြနခေသာ ဆယစႏစ သးခခန႕က တရတျပညေတာငပငးတြင တညေဆာကခသည။

မကဟနတနျမ႕ထက ေလးဆေကာၾကးမားျပး ၊ ဧရယာ စတရနးမင ၉၇ ကယ၀နးေသာစမကနးက Italian- Thai

ကမၸဏက လပပငခြင ရရချခငးျဖစသည။ မငေပါငးသးရာ ( ကလမတာ ၅၀၀ ) ခန႕ ရညလားေသာ ျမနမာႏငငေတာငပငး

ပငလယကမးရးတနးတစေလာကတြငလညး ဟတယႏင အပနးေျဖစခနးမားက တညေဆာကသြားရန စစဥထားသည။

ထ႕အျပင စြမးအင စကရ ၊ စတးစကရ ၊ ေရနႏင ဓာ တစကရ ၊ သေဘာၤတညေဆာကေရး စကရ ၊ ဓာတေျမၾသဇာစကရ

ႏင အျခားစမကနး အတြက လအပသည စကရမားက တညေဆာကမညျဖစသည။

Page 26: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 26

အဆပါစမကနး အရ ထငးႏငငသ႕ လမးေဖာကလပျခငးက ေဆာငရြကေနျပျဖစျပး ၊ ကနရေနေသာ အပငးမားကလညး

ဆကလကေဆာငရႊကမညျဖစသည။

ထလမးေဖာကလပေသာ ေနရာတစေလာကတြင တငးရငးသား လမးလကနကကငမား ႏစေပါငးမားစြာကတညးက

အေျခစကခသည ။

ၾသစေတးလႏငင ဆစၶနျမ႕အေျခစက Macgarie တကသလမ ျမနမာစးပြားေရးဆငရာ ေလလာေစာငၾကညသ ေရာငတာန

က အေကာငးအျမငျဖင Italian – Thai ၏ ဘ႑ာေငြေထာကပမႈက ျမနမာ အစးရအေနျဖင ကန႕ကြကဖြယ မရေၾကာငး

ေျပာၾကားခသည။ ထကမၸဏက လြနခေသာ ဆယစႏစ ငါးခက အတလလမးဆရာ၀နတစဥးႏင ထငးဆရာ၀နတစဥးက

စပတ တညေထာငခသည။ အဆပါ ကမၸဏသည သြငးကနအခြန ကငးလြတခြငမား ရရထားကာ အၾကးစား

စကရတညေဆာကျခငးႏင လပေဆာငျခငးက ၇၅ ႏစ ၊ အထညစကရကသ႕ေသာ အေသးစားစကရမားအတြက အႏစ

၄၀ လပကငခြင ရရထားသည။ ထေနာက သေဘာတညခကအရ လပပငခြငက တးျမငမည (သ႕မဟတ ) ျမနမာ

အစးရက ျပနလည လႊေျပာငးေပးအပရမညျဖစသည။

အဆပါစမကနးတြငပါ၀ငေသာ အေျခခ အေဆာက အအမားအတြက အေမရကနေဒၚလာ ၈ ဘလယ ကနကမညျဖစျပး

၎အတြက ထငးႏငငရ ပဂၢလက ဘဏတစခက ဘ႑ာေရးအတြက ေထာကပ႕မညျဖစသည။ သ႕ေသာ ၎ ဘဏ ၏

အမညကမထတေဖာေျပာဆျခငး မရေပ ။ PTT ေရန ကမၸဏ အပါအ၀င ထငးႏငင၏ စြမးအင ကမၸဏမားကလညး

စတ၀ငစားမႈက ေဖာျပလကရသည။

သ႕ ေသာထငးႏငင၏ အၾကးဆး ဘဏ စာရငး၀င တစချဖစေသာ ကနစကြနး ဘဏ ကမႈ ႏငငေရး ဆငရာ

ဆးရႈးနစနာႏငမႈမားေၾကာင ဘ႑ာေရး ေထာကပမႈ ျပလပမည မဟတေၾကာငး ေျပာၾကားခသည။

“ ဂပန ၊ ကးရးယားန႕ တရတ ကမၸဏေတြက ဒစမကနးမာ လာေရာက ရငးႏးျမပႏဖ႕ အခါခါ လာေရာကေဆြးေႏြးပါတယ”

ဟ Italian – Thai ကမၸဏ ေရေၾကာငးဌာနမ ဒတယဥကဌ အာနန အမရာပါလ က ေျပာၾကားခသည။

စမကနးက ထငးအစးရဘကကလညး အဆပါ က႑တြင အၾကးအကယ ေထာကပ႕မညျဖစသည။ ထငးအစးရသည

ထသ႕ေသာ စမကနးမားအတြက ၁၉၉၀ ေႏာငးပငးမ စ၍ ထငးအစးရအဆကဆကက ထကသ႕ေသာစမကနးမား

အေပၚတြင စတ၀ငစားလက ရခသည။

ႏငငတကာမ ထား၀ယေရနကဆပကမး လာေရာကရငးႏးျမပႏၾကျခငးသည အေမရကန ႏင ဥေရာပ ႏငငမားက

ျပဌာနးထားေသာ ျမနမာႏငငအေပၚ ထားရသည စးပြားေရး ပတဆ႕မႈမား၏ မထေရာကမႈက မးေမာငးထးျပလကရသည။

အထးသျဖင အမနးခငးႏငငမားျဖစေသာ ထငး ၊ အႏၵယ ႏငတရတတ႕သည ျမနမာႏငငတြင ရငးႏးျမပႏရန

ကေမာေသာပါး စတ၀ငစားလကရသည ။ အဆပါ စမကနးတညေဆာကရန “ စတ၀ငစားလား ” ဟ ျမနမာ အစးရက

ေမးျမနးလာေသာ အခါ တြန႕ဆတမေနဘ ခကခငး ေခါငးညတခေၾကာငး Italian – Thai ကမၸဏ ဥကဌက

ေျပာၾကားသည။

“ ကၽြနေတာတ႕ မလပဘးဆရင အျခားလေတြ လကဥးမႈ ရသြားမာ အတအကပ” ဟ သက ဆသည။

တရတကမၸဏ အေတာမားမားသည ျမနမာႏငငတြင အဓက ရငးႏးျမပႏလာၾကသည။ ႏငငေတာပငျဖစေသာ

တရတကမၸဏတစခကလညး စစေတြတြင ဆပကမးတညေဆာကေနျပး ထမတဆင တရတႏငငေတာငပငး က ေရနႏင

သဘာ၀ဓာတေငြ႕ပကလငးမား သြယတနး ပ႕ေဆာငမညျဖစသည။ထစစေတြ စမကနး၏ ရညရြယခကသညလညး

Page 27: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 27

ထား၀ယစမကနးႏင အလားသ႑ာနတသည။ စြမးအငလအပေနသည တရတ စးပြားေရးလပငနးမားအတြက

အေရ႕အလယပငးမ ေရနမားက မလကာ ေရလကၾကားမ ပ႕ေဆာငမည အစား စစေတြမ တဆင အရနျမင

ပ႕ေဆာငႏငမညျဖစသည။

ျမနမာစးပြားေရး၀နးကငသည ထငးကမၸဏမားအတြက ခကခေကာငးခကခပါလမမည။ သ႕မဟတ

ေခာေခာေမြ႕ေမြ႕လညးျဖစႏငသည။

ထငးႏငငတြင စးပြားေရး စမခကအသစတစခ လပေဆာငမညဆပါက ပတ၀နးကငထခကေစႏငမႈ အစရင ခစာက

တငျပရျပး ေဒသခမားႏငလညး ေဆြးေႏြးရသည။

ယခ ထား၀ယ စမကနးတြငမ ျမနမာ အစးရက ( စမကနး ဧရယာ အတြငးရ ) ေဒသခမားက ေျပာငးေရႊ႕ရန ရးရးေလးသာ

ေျပာၾကားခသည။ ေဒသခ ျပညသမားႏင ေတြ႕ဆရာတြင ၎တ႕အား မညသကမ အဆပါ စမကနးအေၾကာငး

ရငးျပေျပာဆျခငး မရပ ေဒသခ ေကးရြာ လၾကးမားကသာ ေျပာငးေရႊ႕ရနေျပာၾကားခသည။

ထ႕အျပင အာဏာပငမားက ေပးရနေျပာဆထားေသာ ေျမကြကသစမားမာ ကၽြ ၊ႏြားေကာငးရန ၊ စပါးစကရန

မသငေလာေၾကာငး ေဒသခမားထမ သရသည။ ယငး စမကနး၏ စတကးစတသနးသညကပင ေဒသခမားက

ဆြေဆာငစညးရးရန ျဖစပ မရေပ။ Italian – Thai ၏ မညသည ဌာေနကယစားလယကမ ယငးေဒသရေဒသခမား၏

အကးရရာ ရေၾကာငး အတြက ကမးလမးသညမး မရေပ။

“ အခြငအလမးေတြကေတာ ရလာႏငပါတယ။ ဒါေပမယ အခလကရေတာ ကၽြနေတာတ႕ ဒကၡေရာကေနျပ ” ဟ

ေဒသခလယသမားတစဥးကေျပာပါသည။

အတညမျပႏငေသးေသာ ကနးဂဏနးမားအရ ရြာေပါငး ၁၉ ရြာမ ၊ လဥးေရ ၅၀၀၀ ခန႕ေျပာငးေရႊ႕ရလမမည။

အမေထာငစေပါငး ၃၈၀၀ ခန႕ေျပာငးေရႊ႕ရမညဟ Italian- Thai ကမၸဏက ေျပာၾကားခသည။ “ ကၽြနေတာတ႕

ရြာသားေတြန႕ ညႏႈငးဆ အေျခအေနမာပ ရေနေသးတယ” ဟ မစၥတာ အာနနက ေျပာဆသည။

ယငးကသ႕ပင ၁၉၆၀ ေနာကပငးႏစမားတြင ႏငငျပလပရနအတြက ႏငငသားမား၏ ပငဆငမႈက အၾကးအကယ

သမးယခဖးသည။

“ ဒါဟာ ထငးန႕ လး၀က ကြာျခားပါတယ ။ ထငးေတြသာ ဆရင စကားေတြ အၾကးအကယေျပာရမယ။

တရားရငဆငရမယ။ ဒမာေတာ အလ မးမရဘး ” ဟ မစၥတာ အာနနက ေျပာသည။

ထထား၀ယစမကနးသည ႏငငျခားကမၸဏမားအတြက သဘာ၀ပတ၀နးကငထနးသမးေရးဆငရာ

ၾကးၾကပေရးတာ၀နမားက ေလာနညးေစမညျဖစသည။ ထငးႏငင၏ ျပနာတြငမ ႏငင၏ အၾကးဆး ေရနဓာတ

စကရျဖစသည ၊ Map Ta Phut စကမႈဇတြင သဘာ၀ ပတ၀နးကငဆငရာ ေဘးဆးရနကာ ျဖစရန အတြက လအပသည

ဥပေဒသစမား ျပဌာနးလကျပျဖစရာ အသစထမမတးခ႕ရန ေႏာငေႏးသြားျပျဖစသည။

Map Ta Phut ရ ေဒသခမားက ကငဆာျဖစပြားမႈႏႈနး ျမငမားလာျခငးႏင ေရထ ၊ေလထ ညစညမးလာျခငးတ႕က

ေထာကျပၾကသည။ ထငးအစးရကလညး ေထာကခချပးျဖစသည။ ေဒသခအဖြ႕တစခ၏ တရားစြဆမႈက ျပးခသည ႏစက

စကရမားအား တရားရးမ အမန႕ေၾကျငာစာ ထတျပနခသည။ ညႏႈငးမႈမား ျပးဆးသြားသည အခါ အဆပါ ေၾကျငာခကက

ျပနရပသမးလကသည။

Page 28: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 28

ထငးန႕လး၀ မတသညမာ ျမနမာႏငငတြင သဘာ၀ပတ၀နးကင ထနးသမး ေရးႏင ပတသကျပး အကာအကြယ ေပးသည

မညသည ဥပေဒမ မရဟ Italian- Thai ကမၸဏမ အရာရမားက ဆသည။ သ႕ေသာ ထား၀ယတြင

အကးသကေရာကေနေျခမားက ၎တ႕ကယတင စစတမးေကာကယချပးျဖစသည။

“အခ ျမနမာႏငငက လြနခတ အႏစငါးဆယက ထငးႏငငလပ။ႏငငမာ ေျမရငး ေျမလြတ ေတြ ၊

ေစးေပါေပါလပသားေတြကလြျပး ဘာမ ရပါဘး ” ဟ စမကနး မနေနဂာ တစဥးျဖစသ ဆရငဘနခငးက ဆသည။

အဆပါ ေရနကဆပကမး စမကနးသည ထငးႏငင၏ လအပေသာ စြမးအငက အေထာကအကျဖစေစသလ

ပတ၀နကငညစညမးမႈကလညး ေလာခႏငမညျဖစသည။ ထငးႏငငသည စြမးအငကစၥအတြက

ျမနမာႏငငအေပၚအားထားေနရသည။ ထား၀ယမ ထငးသ႕ ဓာတအားေပးပ႕မည မဂါ၀ပ ၄၀၀၀ ရသည

ေကာကမးေသြးစကရတစခ တညေဆာကရနလညး ရာထားျပးျဖစသည။

အေမရကနေရနကမၸဏ ခကဗလြန ႏင ျပငသစကမၸဏ တတယတ႕က လြနခေသာ ဆယစႏစ တစခေကာက ျမနမာမ

ထငးႏငငသ႕ ပကလငးမားသြယတနးျပး ဓာတေငြ႕မားက ထငးႏငင ဘနေကာကျမ႕သ႕ ပ႕လႊတခသည။ ျပးခေသာ ႏစက

ထငးႏငငသ႕ တငပ႕ေသာ ဓာတေငြ႕ပမာဏမာ အေမရကန ၄ ဘလယတနဖးရသည။

အဆပါ စမကနး၏ အကးအျမတက ျမနမာအစးရႏင အတလယထငး ကမၸဏက ခစားရမညျဖစျပး အေသးစတကမႈ

ထတေဖာေျပာၾကားျခငး မရေသးေပ။

ပငလယေရသညလညး နကေသာ ေၾကာင တနခန ၃ သနး ၀နတငထားေသာ ကနတငသေဘာၤမားႏင

ေလာငစာဆသေဘၤာမားလညး ပလတစတစႏင ေရနဓာတ ပစၥညး ထတလပမည စကရမားအတြကလညး

အနးအနားေဒသမ ေရအလအေလာကရမညျဖစသျဖင စကရမားအတြက အလြနသငေတာေပသည။

ထား၀ယေဒသခမားအေနျဖင ဘာျဖစလာမညဆသညက လး၀ျပငဆငထားျခငးရပ မေပၚေပ ။ ၎ျမ႕တြင ယာဥေၾကာငး

အႏရာယ လျခေရးအတြက မးပြ ငေလးခ၊ ေဟာငးႏြမးေနေသာ ျဗတသ ကလနေခတ အေဆာကအမား ခငခြကမားႏင

ျပညနကေနသည လမးေပၚတြငေျပးဆြေနေသာ ျမငးလညးမားကလညး ေတြ႕ရသည။ ၎ေဒသ၏ ဆငးရမႈႏင

ေဟာငးႏြမးပကစးေနေသာ အေဆာက အဥးမားသည ျမနမာႏငင၏ ဗဟခကမႏငအေတာေလးေနာကကကနေနခသည။

တရားမ၀ငကနကးသမားကလညး အေရ႕ဘကထငးႏငင နယစပ ေတာေတာငထထပေသာ လမးေၾကာငးတစေလာက မ

ေမာေတာဆငကယမားက ထငးႏငငမ ေဒသတြငးသ႕ တရားမ၀ငတငသြငးခသည။

ယခ ေဖာကလပေနသည အေ၀းေျပးလမးမျပးဆးသြားသညအခါ ထငးႏငငသ႕ နာရအနညးငယျဖင

ခရးေပါကႏငမညျဖစသည။

အဆပါ စမကနး၏ ပထမက႑ ၅ ႏစအတြငး ထငးႏငငသ႕ လမးတညေဆာကျခငး ေရေလာငကန ၊

ေကာကမးေသြးစြမးအငစကရမား အျခားအေဆာကအအမား ျပးစးေအာင ေဆာငရြကမညျဖစသည။

စမကနးတစခလးျပးစးမညဆပါက ဆယစႏစတစခအထၾကာမညျဖစေၾကာငး Italian – Thai ကမၸဏက ေျပာၾကားသည။

Page 29: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 29

ထငးတ႕သည ကငဆာျဖစပြားမႈႏႈနးျမငမားျခငးႏင ေလထညစညမးမႈမားျဖစေပၚေစခသည အၾကးစားေရနဓာတစကမႈဇန

Map ta phut တညေဆာကခမႈအေပၚအေျခခ၍ ထား၀ယေရနကဆပကမး စမကနးက ေရးဆြ

အေကာငအထညေဖာလကရသည။

ယငး Map Ta Phut အထးစမကနး အတြက ကညအၾကေပးခသမာ ယခထား၀ယစမကနးတြင မနေနဂငး

ဒါရကတာအျဖစ တာ၀နယထားသည။

“ထား၀ယစမကနးဟာ Map Ta Phut ထက ဆယဆၾကးပါလမမယ” ဟ ၎က ဆေလသည။

The New York Times သတငးစာ အငတာနကစာမကႏာတြင ေဖာျပထားေသာ An Industrial Project That could

Change Myanmar က ကြနငယ ဘာသာျပနဆေဖာျပထားပါသည။

ေဒၚလာသနး ဂ၆၀၀ တန ထားဝယ ေရနကဆပကမး စမကနး ျမနမာ

ပထမဆး အထး စးပြားေရးဇန ျဖစလာမည

မငးညစ

၂၀၀၀ ျပည႕ႏစ ေအာကတဘာလ ၁၁ ရကေန႕တြင ထငးဝနႀကးခပ ေနျပညေတာသ႕ သြားေရာကခၿပး သးပတအၾကာ

ေရြးေကာကပြ အႀကကာလ ႏဝငဘာ ၂ ရကေန႕တြင ေနျပညေတာ၌ ထငးႏငင၏ အႀကးဆး ေဆာကလပေရး

ကမၸဏျဖစသည Italian – Thai ႏင ျမနမာႏငင ပ႕ေဆာငေရး ဝနႀကးဌာနတ႕ ေဒၚလာ ဂ ဒမ ၆ ဘလယတန

ထားဝယေရကန ဆပကမးႏင စကမႈဇန တညေဆာကေရး စမကနး သေဘာတ စာခပ လကမတ ေရးထးခၾကရာ

ထစမကနးသည ျမနမာႏငငတြင ပထမဥးဆးေသာ အထး စးပြားေရးဇန (Special Economic Zone) အျဖစ

ေပၚေပါကလာမည ျဖစၿပး ျမနမာ စးပြားေရးက ဆြတင သြားေပေတာမညဟ ယဆရသည။

ထစမကနးက ဆယႏစအတြငး ျပးစးေအာင အေကာငအထည ေဖာသြားမည ျဖစကာ အဆငသးဆင ပါ၀ငျပး ေရနက

ဆပကမး၊ စကမႈဇနႏင ထငးႏငငသ႔ ကားလမး၊ ရထားလမးမားျဖင ဆကသြယေရးတ႔ ပါ၀ငသည။ စကမႈဇနသည

အေရ႕ေတာင အာရေဒသ တစခလးတြင အၾကးဆး စကမႈဇန အျဖစ ေပၚထြကလာမညဟ ခန႔မနးထားၾကသည။

ထား၀ယ ေရနကဆပကမး စမကနးသည ေဒသတြငးတြင ကနစည ပ႔ေဆာငေရးႏင ကးသနး ေရာငး၀ယေရး အခကအခာ

ဌာနအျဖစသ႔ ေရာကရမည ျဖစေၾကာငး ခန႔မနးထားၾကသည။ အေရ႕ေတာငအာရႏင ေတာင တ႐တပငလယ ႏငငမားက

အႏၵယ သမဒၵရာသ႔ ကပၸလ ပငလယျပငမ တစဆင ဆကသြယေပးမည ျဖစသည။

ထား၀ယ ေရနကဆပကမးသည ထငးပ႔ကနမားက ဥေရာပႏင အေရ႕ အလယပငးေဒသမားသ႔ ပ႔ေဆာငရာတြင

ေရြးခယစရာအသစ ျဖစလာေပမည။ ထငးႏငင၏ အဓက ဆပကမးအခ႕ “အ”သြားမညျဖစျပး ျမနမာႏငင အေပၚ မခ

အားထားရမႈ ျမငတကလာမည ျဖစေသာလညး ထငးႏငငအဖ႔ ယခကသ႔ ဆးျဖတျခငးမာ ေရရညက ေမာကာ

ဆးျဖတချခငး ျဖစႏငေၾကာငး ျမနမာစးပြားေရး ေလလာ သးသပသ တစဥးက ေျပာၾကားသည။

ထား၀ယေရနက စမကနးသည အာရ အေနာကျခမးႏင အာရ အေရ႕ျခမး အၾကား ေျမသား တတားထးျခငး Land Bridge

ဟ အာရ စးပြားေရး သတငးမားက ေဖာျပသည။

Page 30: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 30

ယခကသ႔ ထား၀ယ ေရနက စမကနး ေဖာေဆာငလကျခငးေၾကာင ျမနမာႏငင၏ ပထ၀၀င ႏငငေရးအရ တနဖး ပမ

ျမငတကလာမညျဖစျပး အနးစပဆးအားျဖင စးအကတးေျမာငးႏင အမရငႏငင အဂစတ႔၏ အေနအထားက

ယဥၾကညျခငးျဖင သႏငသည။

ဘနေကာကႏင ထား၀ယျမ႕သည ကလမတာ ၅၀၀ ခန႔သာ ကြာေ၀းေသာေၾကာင ယခစမကနး လမး

ေဖာကလပျပးသြားလင ထငးပငလယေကြ႕ႏင စငကာပႏငငအား ပတသြားေနရသည ပငလယ ခရးလမးေၾကာငးက

ခ႕ပစႏငမညျဖစကာ ေတာငအာရ၊ အာဖရက ေတာငပငးႏင အေရ႕အလယပငးရ ေစးကြကမားႏင ပမ

နးကပသြားမညျဖစေၾကာငး ထငးစးပြားေရး လပငနးရင အသငးအ၀နး၏ သးသပခကက သတငးစာမားက ေရးသား

ေဖာျပသည။

ထငး ကနတင သေဘၤာမားသည မလကာ ေရလကၾကားက ပတကာ အႏၵယသမဒၵရာသ႔ သြားေရာက ရသညကာလသည

သးပတခန႔ၾကာေသာလညး ကားလမးျဖငမ ဘနေကာက-ရနကန ခရးလမး မေကာငးသည အေျခအေနတြငပငလင

ေလးရကခန႔သာ ၾကာသည။

ထား၀ယေရနကဆပကမး ပေပၚလာလင စငကာပ၏ ေစးကြကအခ႕က ယငး ေရနကစမကနးက ရႏငသညအတြက

အနစနာဆးမာ စငကာပျဖစႏငသည။

အဆပါ စမကနးသည ထငးႏငင၏ အဓကဆပကမးႏင စကမႈဇနထက ဆယဆ ႀကးမားေၾကာငး အဆပါ စမကနးက

ေလလာခသည ထငးႏငင ကနသညၾကးမား အသငး ဒတယဥက႒၏ ေျပာၾကားခကက နာမညေကာ စးပြားေရး

သတငးဌာန ျဖစသည Bloomberg သတငးတြင ေဖာျပထားသည။

ယခစမကနးသည Italian – Thai ၏ သမငးတစေလာကတြင အၾကးမားဆး စမကနးျဖစကာ ဂပနႏငငတြင သမဏ

အမားဆး ထတလပသ Nippon Steel Corporation ႏင ထငးႏငငရ စြမးအင အၾကးဆး ထတလပသ PTT တ႔ အပါအ၀င

တ႐တ၊ ဂပနႏင ထငးႏငငတ႔မ ရငးႏး ျမႇပႏသမားသည အဆပါ စမကနးတြင ရငးႏးျမႇပႏရန စတ၀ငစားေနေၾကာငး

ထငး ကနသညၾကးမား အသငး ဒတယဥက႒က ေျပာဆခသည။

ထငးႏငင အမးသား စးပြားေရးႏင လမႈေရး ဖြ႕ျဖးတးတကမႈ ဘတအဖြ႕ (National Economics and Social

Development) မ ေလလာ ဆနးစစသတစဥးက ထငးႏငငတြငးႏင ျပညပမ ပဂၢလက ကမၸဏမားသည ထား၀ယ

ေရနကဆပကမး စမကနးတြင ေဆာကလပသအျဖစ လညးေကာငး၊ ရငးႏး ျမႇပႏသမားအျဖစ လညးေကာငး ပါ၀ငရန

စတ၀ငစား ေနေၾကာငး ေအာကတဘာ လအတြငးက ေျပာၾကားခကက Blooberg တြင ေဖာျပထားသည။

Italian – Thai ကမၸဏ၏ ရယယာမားသည ယခႏစအတြငး ၈၅ ရာခငႏႈနးခန႔ ျမငတကေနချပး ႏ၀ငဘာလ ၂ ရကေန႔

လကမတေရးထးအၿပး ေနာကတစရက ႏ၀ငဘာလ ၃ ရကတြင ရယယာေစးႏႈနး ၇ ရာခငႏႈနး ျမငတက သြားခသည။

Italian – Thai ကမၸဏက ၁၉၅၈ ခႏစက အတလႏင ထငး စးပြားေရး လပငနးရငၾကးမား ပးေပါငးကာ စတင

တညေထာငချပး ထငးႏငင၏ အဓက ေဆာကလပေရး လပငနးခြငမားက လပကငခကာ ထငး သ၀ဏၰဘမ အျပည

ျပညဆငရာ ေလဆပက တညေဆာကခသည။

ယငးစမကနးက BOT – (Build Operate and Transfer တညေဆာက၊ လညပတ၊ လႊေျပာငး) စနစျဖင

လပကငသြားမညျဖစျပး ကာလမာ ႏစ ၆၀ ျဖစသည။

Page 31: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 31

ထစမကနး စကမႈဇနတြင အၾကးစား စကမႈလပငနးမား ျဖစသည သမဏ စက႐၊ ဓာတေျမၾသဇာ စက႐၊ လပစစ

ဓာတအားေပး စက႐မား ပါ၀ငမည ျဖစသည။ ထား၀ယျမ႕ႏင ထငးႏငင ကနခနာဘရ အၾကား ကားလမး၊ ရထားလမးႏင

သဘာ၀ဓာတေငြ႕ ပကလငးတ႔ ဆကသြယမည ျဖစသည။

ထား၀ယ ေရနကစမကနး၏ ထငးႏငင အေ၀းေျပး ကားလမးသည ဘနေကာကျမ ႕သ႕ တငပ႕ ဆကသြယ သြားမညျဖစရာ

ဘနေကာကျမ႕မတစဆင ကေမၻာဒးယားႏငင ဆဆဖြနးၿမ႕က ျဖတသနးကာ ဗယကနမႏငင ဗနေတာငျမ႕ႏင

ကြမႏြနျမ႕သ႔ ဆကသြယသည Greater Mekong Subregion Southem Corridor မေခါငေဒသၾကး ေတာငပငး

စၾကလမးမႀကးႏင ခတဆကကာ အေ၀းေျပးလမးမၾကး ေဖာကလပသြားမည ျဖစေသာေၾကာင အာရအေရ႕ႏင အေနာက

စးပြားေရးစၾက East – West Corridor တြင ပဓာနကေသာ ေနရာ ျဖစလာေပမည။

မဟာမေခါငေဒသ ဖြ႕ျဖးေရး စမကနးတြင အထကပါ လမးေၾကာငးအျပင ေနာကထပ လမးေၾကာငး ႏစေၾကာငး

ရေနေသးသည။ ေမာလျမငျမ႕မ ဗယကနမႏငင ဒါနနးျမ႕ ဆပကမးအထ ေဖာကလပမည အေရ႕ႏင

အေနာကလမးေၾကာငးသည ျမနမာ၊ ထငး၊ လာအ၊ ဗယကနမ တ႔က ကားလမးျဖင ဆကသြယသြားမညျဖစကာ ျမ၀တ-

ေမာလျမင အပငးက ထငးကမၸဏမားက ေဆာကလပလက ရသည။ ေမာလျမငႏင ထား၀ယ ကားလမးမာ

တညရျပးျဖစရာ ထလမးေၾကာငးက အဆငျမင တငလက႐ျဖင ထား၀ယ ေရနကဆပကမးသည အေရ႕ႏင အေနာက

လမးေၾကာငးႏင ဆကသြယမေပမည။

ေျမာက-ေတာင စးပြားေရး လမးေၾကာငးသည ျမနမာႏင လာအတ႔ကျဖတကာ ထငးႏငင ဘနေကာကႏင တ႐တႏငင

ကမငးက ဆကသြယထားသည။

ေရနကဆပကမး တညေဆာကေရး လပငနးတြင ေတာငပငး ဆပကမးႏင ေျမာကပငး ဆပကမးဟ ႏစခရျပး

ဆပခတတား ႏစခတြင တနခန ၂၀,၀၀၀ မ ၅၀,၀၀၀ ရ သေဘၤာစငးေရ ၂၅ စငး တစျပငတညး ဆကကပႏငကာ

တစႏစလင ကနစည မကထရစတနခန သနး ၁၀၀ ခန႔ ကငတြယ ေဆာငရြကႏငမည ျဖစသည။ စမကနးတြင

စကမႈဇနနယေျမ တညေဆာကရန ေျမဧရယာ စတရနး ကလမတာ ၂၅၀ သတမတထားျပး ထစကမႈဇနနယေျမတြင

ေျမဧရယာ ၂၀ ဒသမ ၉ စတရနး ကလမတာရ အၾကးစား စကမႈဇန ႏစခ၊ ေျမဧရယာ ၆၅ ဒသမ ၁ စတရနး ကလမတာရ

အလယအလတ စကမႈဇနတစခ၊ ေျမဧရယာ ၄၃ စတရနး ကလမတာရ လမးႏင ပနးျခမား ပါ၀ငသည အမားသး

နယေျမႏင ေျမဧရယာ စတရနး ကလမတာ ၂၀ ရ ျမ႕ျပ လေနအမရာမား ပါ၀ငသည။

စမကနး တစခလးအတြက မဂၢါ၀ပ ၄၀၀၀ ထတလပႏငသည လပစစ ဓာတအားေပး စက႐ တညေဆာကမညျဖစျပး

စမကနး နယေျမအတြငး လအပေသာ ေရ ျဖန႔ေ၀ႏငေရးအတြက ေရထထည ပမာဏ ကဗမတာ ၂၁၉ သနး

သေလာငႏငသည ေရေလာငတမ တညေဆာကကာ တစရကလင ေရ ကဗမတာ ၉၇၅,၀၀၀ ထတလပႏငသည

ေရသန႔စက႐က ျဖန႔ျဖးေပးသြားမည ျဖစသည။

အထးစးပြားေရးဇန ျဖစထြနးလာလင ထထား၀ယ ေရနကဆပကမး ဇနအတြငး ႏငငျခားေငြ လြတလပစြာ ကငေဆာငခြင၊

ႏငငတကာ ဘဏမား၊ ႏငငတကာ အဆငမ လပထးလပနညးမားပါ ပေပၚလာမည ျဖစသည။ အမရငႏငငအေနျဖင

အလပအကင အခြငအလမးမား ရရျခငး၊ ႏငငတကာ အဆင စမခန႔ခြမႈမားႏင ရငးႏး သငယခြငရျခငး၊ နညးပညာ

ေပါငးကးျခငး၊ ႏငင၏ အျခားေဒသမားတြင ရငးႏးျမႇပႏမႈ စး၀ငလာျခငး စသည မားေျမာငလေသာ စးပြားေရး

အခြငအလမးမားစြာ ရရလာမည ျဖစသည။ ျမငသာေသာ အကးစးပြား အျဖစ ထစမကနးက ပပးေပးမည ၀နေဆာငမႈ

လပငနးမား အကး ခစားရကာ Service Industry ၾကးထြားလာမည။

Page 32: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 32

ပထမအဆငအျဖစ ေလးလမးသြား ထား၀ယ-ကနခနာဘရ ကားလမး ေဖာကလပ ျပးစးသြားပါက ကနဥး အကး

ခစားရမႈအျဖစ ကမၻာလည ခရးသည တစႏစလင ၁၄သနး လကခ ရရေနသည ထငးႏငငမတစဆင ကမၻာလည

ခရးသညမား တနသၤာရတငးသ႔ ပမ ၀ငေရာကလာဖြယ ရသည။ ကနခနာဘရတြင နာမညေကာ ေသမငးတမန

ရထားလမးေပၚရ ေကြးျမစတတား Birdge Over River Kway သည ကမၻာလည ခရးသညမား အဓက ဆြေဆာငရာ

ေနရာျဖစျပး အဆပါေဒသမ ခရးသညမား ၀ငေရာကလာရန အခြငအလမးမား ရေနသည။

ျမနမာႏငငသည ယမနႏစက ထငးႏငငသ႔ ပ႔ကနအျဖစ အေမရကနေဒၚလာ ၆ ဒသမ ၉ဘလယဖး တငပ႔ႏငချပး ၃၈

ဒသမ ၄ ရာခငႏႈနးမာ ဓာတေငြ႕ေရာငးခမႈမ ရရျခငးျဖစသည။ ထငးႏငငသည ျမနမာႏငငတြင အေမရကနေဒၚလာ ၁၀

ဒသမ ၃ ဘလယဖး ရငးႏးျမပႏ ထားသျဖင တ႐တ၊ ေဟာငေကာငတ႔က ျဖတေကာကာ ထပတနး ႏငငျခား

ရငးႏးျမပႏသအျဖစ ရပတညလကရျပး ထား၀ယ ေရနကဆပကမး ပေပၚလာသညႏငအတ ျမနမာ-ထငး စးပြားေရး

ဆကဆမႈ ပမ ျမငတကလာမည ျဖစသည။

မငးညစ၏ The Voice ဂာနယပါ ေဆာငးပါးက ကးယေဖာျပသည။

ကာတြနး

ေအာ

ကယ

ကာ

တြနး

က

ကး

ေဖာ

ျပ

သည။

Page 33: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media

ကဗာ

ေတမရ႕ကပနး

ျပညေထာငစေတာငဖားက

အျမးေသးေသးတစေခာငးန႕

အပယခအေကာငတစေကာင

လၾကကနညးတ႕

ရးသားမႈ၊ အရကတရား

ကညမႈ ၊ ျဖစငျခငး

အဒါေတြန႕ပ အတေဖာငးအေလးခ

သမားအၾကြငးအကနေတြန႕ပ

ေကနပေနမာလား……။

သြားစမးပါ

လကတစဖကစာေတာငမျပညတ

ပါဂရး ၊ ပရာဒ

စတမနးန႕ တြကလ႕ရတ

ေခတသစဥးေႏာကေတြ

ေန႕ခငးေၾကာငေတာင

အလငးမမႈေတြ

အဒါေတြဟာ…………..

ဟး………..လြနခတ ကးဆယေကာကတညးက

သမားေတြ ျဖတသနးချပး ျပ

ေမာငနလႏင မငးတရားတ႕

ယဥေကးစြာ သမးပကခရတ႕

သမငးအေထာက အထားေတြ

ဒအတငးပ

လကဖကရညဆငမာ

Page 33

ကးဆယေကာကတညးက

ျပ ။

မငးတရားတ႕ ေျပာေနဆ

သမးပကခရတ႕

အထားေတြ ရာဇ၀ငက

Page 34: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 34

ေရေႏြးေသာကရငး

မသလက မသဘာသာ ေနသြားေတာမာလား ။

ေခတေဟာငးက

ဥးေကာရင ၊ ဗထး ၊ မခစပ

တငးခြ ျပညေကာ နားမဆ႕ခတယ

က………အခ ေခတသစ

ဥးၾကည၊ ထား၀ယတက

မငးန႕ငါ ပတလမးထ

တ၀လညလည ။

ဘာလ သတေတြ

ခခအားကဆငးကနျပလား

ရပါေသးတယ

ျပရမယ၊ သေအာငေလ

ငါတ႕ တာ၀နမစြာ ၊ တာ၀နယၾကစ႕။

ေရႊတဂ ဘယေလာက ကမာၻေကာေကာ

တပညေတာရ႕ အလြမးေတြက

ေရႊေတာငစားမာပ ကပလႈပါရေစ ။

ရနမငးည

၂၀၀၆ ခႏစတြင ထား၀ယအစးရနညးပညာေကာလပေကာငးသားမားထတသည ရငတြငးနယေျမသစရာပေတာ ကဗာစာအပမ ကးယေဖာျပသည။

ဟာသ

မၾကညအားပါမၾကညအားပါမၾကညအားပါမၾကညအားပါ ဟာသ

သပမၾကာခင တစပတေလာကကမ ထား၀ယျမ႕ ရးၾကးလမးဆတြင မးပြငတပဆငျပးစးခသည။ ယငး မးပြင႕က ယာဥေမာငးျပညသမား သတမ ေစရနအတြက တာ၀နကယာဥထနးရက ေစာငၾကပေနသည။

ဥဒဟ သြားလာေနေသာ ဆငကယမား စကဘးမားသည အသစတပထားေသာ မးပြ ငႏင အသားတက မျဖစေသးေပ။ ထ႕ေၾကာင ယာဥထနးရက ေစာငၾကပသတေပးေနရသည။

ထစဥ …..

ဟြနဒါ ဆငကယအေဟာငးေလးတစစးက စးလာေသာ မနးမၾကးတစေယာကသည ယာဥထနးရ ၀စမႈတ သညကပင ဂရမစကပ မးပြ ငက မးနျပထားသညက ေကာေမာငးသြားေလသည။

“ေဟး အေဒၚၾကး ရပ ရပ ”

ယာဥထနးရက ေအာျပးတားလကေသာ အခါ ဆငကယစးသသည တထတ တလန႕ႏင ရပသြားေလ သည။

မနမၾကး ။ ။ “ကၽြနမမာ ဆငကယဥးထပလညးေဆာငးထားတယ။ လငစငလညးပါတယရင ။ ဘာေၾကာင ကၽြနမက ရပခငးရတာလ”

ယာဥထနးရ ။ ။“ခငဗား မျမငဘးလားဗ ။ ဟမာ မးပြငတပထားတာက။ အေပၚေလး ဘာေလးနညးနညးေမာၾကညေပါဗာ”

ထစဥ မနးမၾကးေျပာလကသညမာ ……

“အ …… အေပၚေမာမၾကညအားပါဘး ေအာကမဆငကယေတြန႕ ဒေလာကရႈပယကခပေနတာၾကးက ”

Page 35: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 35

သမတဖြယရာ

ထား၀ယဘရားရခး

ၾသကာသ၊ ၾသကာသ ၊ ၾသကာသ အနႏ ဇဂဏ ျမဇနသခင ေသာငးလ႕ရင၏ အစဥသနား ေရးဖားနဂတ စကဘာက

ကြရာဇာက မခါျငမးျပ နဘလယေတာန ျမထေခါနမာ ေရာငေသာငးလ႕ဘ ေခေတာခ ဘ မတအည ေရးလေသာငဆင

ရႊနးတငမနးဘြ အျမဇလြန အမႊနခၽြနးေဒါငး တေဇာငးျပတသပ ႏစယမထးဖ ကးထခြတင ႏြကငသယစ ထပရစရပ၀နး

ထပညႊနးေဒါနးဗြး တနညးသငးကစ သငျမတသဘ နမၾကာမး ပနးဆငထးဒ ေရႊအးဖလား ထးျခားမတဒယာ ဆငမာဧရ၀န

ထပစြနနတေဘာင ရစေစာငမကမးကပ ေထာငထပျမငမႈ ထ ထေနလ တာရာနကၡတ ေလးရပဒပါ ဟမ၀ႏ ာ

ရာဇာစစၾကာ၀ေတး ဖ ေဖြးရႈသငး ပဇငးစစၾကာ သတာခႏစတန သတရာဗနေတာနစဥ အရခနစ၀ နာဂ ၀ေဠာင

စြယေဇာငမေကာနး ရမးေဘာနးေကာကကား တခြနလႊားန ကလား မနဆငျမတ ဆဒၵႏ ၀နးဘ မလခမး ကးခးေကးျဖစ

စစစေရႊေလ မေသြႏြားလား ၊ ေလးပါးမစႏာ ကနရာ ကနရ တညကာလ၀ သညဥေဒါငး ဆငေလာနး ဂးဂာ သာလကာ

စက၀ပ ထပေဗာငဟာၼ ဟနးသာငါးမနး ေယာငမနးေမာ ဇပ ၊ ပဇ၀ဇးျဖစမးမားစြာ ေခေတာရာမာ စကာအကန႕

သးသန႕ႏထား ဘရား ျမတစြာ (စ)န ေတယာ၏ ေတဇာေဂါငရပ ရြယမနးခါမတ မျပတရ႕ကး ရရင ခးဘ ေဘးမးကမးရာ

နဗတာက မၾကာေရာေစေသာ ေအေအာရငဖား ။

ဤ ဘရားရခးသည ယခမ လြနလာေသာ ႏစေပါငးတစရာေကာခန႕ ကတညးက ျဖစပါသည။ ၎ ဘရားရခးက ဆရာၾကး

ဥးေကာမငး ေရးသည ထား၀ယယဥေကးမႈ အျမေတ စာမကႏာ ၁၇၄-၁၇၅ တ႕တြင ဖတရႈႏငေၾကာငး သရသည။ “

ယငးဘရားရခးသည ေဂါတမ ဘရားရင ဆယ၀ါလြနေျမာကျပး ဆယတစ၀ါသ႕ အေရာကတြင ထား၀ယခရင ၊

ေရျဖျမ႕နယ ၊ နဘလယရြာအနးရ ေတာငကနးတစချဖစသည သရသ၀PÖ ကနးေတာေပၚတြင ခထားခသည

၀ဘကပါဒ ေျခေတာရာအစစက ေရးသကၾကး ထား၀ယလမးမား ရခးပေဇာၾကေသာ ဘရားရခးျဖစပါသည။

*ေကာကႏတခက - ေလးမညရ နဘလယ ( နဘလယအေၾကာငးသေကာငးစရာႏင ေျခရာေတာဘရားသမငး )

ထား၀ယ+နဘလယ ျမနမာ ထား၀ယ+နဘလယ ျမနမာ ထား၀ယ+နဘလယ ျမနမာ

ေခေတာရာခ ေျခေတာရာခ

ရငးရငဖား အရငျမတဘရား

ေရာရဘာလ၏ ေရာကရပါလ၏

ထးဖ ကး ထးျဖေတာၾကး

ေႏ႕ခြ ႏစခြ

ကနရ ကနယာ ကႏၷရ ကႏၷရာ

ရႈသငးအဖ ကး ခရသငးအျဖၾကး

ေဒါနးဗြး ဥေဒါငးအျမး

စကတာအကန႕ စကလကၡဏာ

နဗနဂ နဗၺာနသ႕

မနးမႈထမးေဒ မငးမႈထမးမား

မသနး မန႕ဆနး

ေပါေပါ ေပါကေပါက

အးဂနးေမာ အးဂငးေမာက

ကမ ငး ကမငး(ႏြယပငတစမး)

ေဟာငးမညက တျမနေန႕က

ေဟာကေန႕ဒးက ဟတစေန႕က

ေတာနထထပမာ ေတာငထပေပၚမာ

ေန၀မေဒါမယ ေန၀ငရတေယာခန

ကြ+ကြက ကၽြ+ၾကြက

ဘယရင(ဖင) ရငဘရင

Page 36: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 36

၂၀၁၁ ျမနမာျပည

ေကာစြာမး

ဧရာ၀တမဒယာ အငတာနကစာမကႏာမ ကးယေဖာျပသည။

၂၀၁၀ ကနလ႔ ႏစသစကး ေတာမာမ႔ လာမယႏစဟာ ျမနမာျပည အတြက ဒႏစန႔ ၿပးခတ ႏစေတြန႔ မတတ ထးထးျခားျခား

ႏစျဖစေလမလား စဥးစား ၾကညၾကရေအာင။ အနာဂတက အတအက ႀကတငေဟာကနးထတဖ႔ ခကႏငေပမယ

ျမနမာသမငးန႔ ဒႏစျဖစခတာေတြအေပၚ မတညၿပး ေရ႕ႏစမာ ျဖစႏငတာတခ႕ကေတာ ကေနာတ႔ ခန႔မနးႏငပါလမမယ။

ဇနနဝါရ ။ ။ ျမနမာျပညဟာ ဇနနဝါရ ၄ လြတလပေရးေန႔ အခမးအနားန႔အတ ႏစသစက ႏႈတဆကေလရတယ။

ဒႏစဆရင ႏငင လြတလပေရးရခတာ ၆၃ ႏစျပညၿပ။ ဒါေပမယ ၁၉၆၂ ကစလ႔ စစတပက အာဏာသမးခတာမ႔

ျပညသလထဟာ ဆရယလစအစးရန႔ စစအစးရအဆကဆကရ႕ ဖႏပမႈဒဏက ခခရတာ အခဆရင ဆယစႏစန႔

ခေနၿပျဖစတယ။

ဒလထမာ ႏငငေရးအရ လႈပလႈပရားရားရမႈေတြ ျဖစႏငေျခနညးတယ။ ဒါေပမယ စစအစးရကေတာ သတ႔ရ႕ အဆင ၇

ဆငပါ လမးျပေျမပက အဆးသတဖ႔ အစအစဥေတြ ဆြလမမယ။

“ယခအခါ ႏငငေတာအာဏာက ျပညသ႔ထသ႔ ျပနလညအပႏငးေရး ကနရေနေသာ လပငနးစဥႏစရပ (လႊတေတာ

အစညးအေဝးမား ေခၚယျခငးႏင ေခတမဖြ႔ၿဖးတးတကေသာ ဒမကေရစႏငငေတာသစ တညေဆာကျခငး) က

ေဖာေဆာငရန ျပငဆငလကရေပသည” လ႔ ဗလခပမႉးႀကး သနးေရႊက ဒဇငဘာလ ၁ ရကေန႔ အမးသားေန႔

သဝဏလႊာထမာ ထညသြငးေျပာသြားခပါတယ။

ေဖေဖာဝါရ ။ ။ တကယလ႔ ဗလခပႀကးေတြက အစးရသစက စတခလကခန႔ အာဏာလႊေပးႏငၿပလ႔ ယဆရင ဒလဟာ

ႏငငေတာ ေအးခမးသာယာေရးႏင ဖြ႔ၿဖးေရးေကာငစ (နအဖ) အတြက ေနာကဆးလ ျဖစႏငတယ။ ေရြးေကာကပြ

ကငးပအၿပး ရကေပါငး ၉၀ အတြငး လႊတေတာေခၚရမယလ႔ ၂၀၀၈ ဖြ႔စညးပမာ ဆထားတာကး။ ေဖေဖာဝါရလ ၅

ရကေန႔ဟာ ႏဝငဘာ ၇ ေရြးေကာကပြမာ အေရြးခယခရတ ကယစားလယေတြန႔ ပထမဆး လႊတေတာ အစညးအေဝး

ကငးပရမယရက ျဖစတယ။ ၿပးေတာ အစးရအသစဖြ႔ၿပး ႏငငေတာ သမၼတန႔ ဒသမၼတႏစဥးက

ေရြးခယရမာလညးျဖစတယ။

အစးရသစဖြ႔ၿပးခနမာ နအဖရ႕ အခနးက႑ဟာ အဆးသတသြားၿပျဖစတယ။ ဒလေျပာလ႔ ျမနမာျပညသေတြ

စစအပခပေရး ေအာကက လြတသြားၿပလ႔ ယဆႏငသလား ေမးႏငတယ။ မဟတဘး။ ၿပးခတေရြးေကာကပြမာ

စစအစးရရ႕ ျပညေထာငစ ႀကခငေရးႏင ဖြ႔ၿဖးေရးပါတ (ႀကဖြ႔ပါတ) အႏငရခတာက အားလးအသပ။ ဒေတာ အေျဖက

ရငးေနတယ။

ေဖေဖာဝါရမာ စစအစးရန႔ အတကအခ အငအားစေတြအၾကား ထပတကရငဆငမႈေတြ စျဖစလာေလမလား။ ေရြးေကာကပြ

မကငးပခငေလးမာပ ထငရားတ တငးရငးသား ေခါငးေဆာငေတြန႔ ႏငငေရးသမားတခ႕က အမးသား

ျပနလညသငျမတေရးအတြက ဒတယ ပငလညလာခေခၚဖ႔ အဆျပခၾကတယ။ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည ႏဝငဘာ ၁၃

Page 37: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 37

ရကေန႔မာ အကယခပကေန လြတလာၿပး မၾကာခငမာလညး ဝါရငႏငငေရးသမားႀကးေတြန႔ တငးရငးသားေခါငးေဆာင

စစေပါငး ၁၀၉ ဥးက ဒညလာခ ေပၚေပါကလာဖ႔အေရး ဥးေဆာငႀကးပမးဖ႔ သ႔က တာဝနေပးခၾကျပနတယ။ ညလာခက

၆၄ ႏစေျမာက ျပညေထာငစေန႔ျဖစတ ေဖေဖာဝါရလ ၁၂ မာ ကငးပႏငတယလ႔ ၾကားရတယ။

ဒတယ ပငလညလာခဆတာက အငဒယာအေနန႔ ေကာငးတယ၊ ဒါေပမယ ေလာေလာဆယေတာ လကေတြ႔မကဘးလ႔

ေျပာရမယ။ ဘာျဖစလ႔လဆေတာ ဒါက စစအစးရန႔ အတကအခ အငအားစေတြၾကားမာ တက႐က ထပတကရငဆငမႈ

ျဖစလာႏငလ႔ပ။ ဒကစၥသာ တကယ ျဖစလာတယဆရင စစအစးရက အတကအခန႔ တငးရငးသားအဖြ႔ေတြက

ခပၾကမးၾကမး ႏပကြပႏငတယ။ ညလာခ ကငးပျဖစတယဆရင ႏငငေရးအကဥးသား အေရအတြကက ၂၁၀၀

ေကာကေန ထးတကသြားလမမယ။ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညလညး ျပနလည ထနးသမးခရႏငဖြယရတယ။ ေသခာတာက

ေဒၚေအာငဆနးစၾကညန႔ တငးရငးသားေခါငးေဆာငးေတြ ဒလ ထပတက ရငဆငမႈမး အျဖစခမာ မဟတဘး။

မတ ။ ။ လႊတေတာေခၚယရာမာ အားလး ေခာေခာေမာေမာ ျဖစတယဆရင ျမနမာျပညမာ အစးရသစ ဖြ႔ၿပးေလာကၿပ

(လႊတေတာအစညးအေဝး ကငးပၿပး ဘယအခနကာလအတြငးမာ အစးရသစ ဖြ႔ရမယဆတာမး သတမတထားတာေတာ

မရဘး)။ အဒအစးရသစက ႏငငေတာအမညက လကရ “ျပညေထာငစ ျမနမာႏငငေတာ” ကေန “ျပညေထာငစ သမၼတ

ျမနမာႏငငေတာ” လ႔ တရားဝင စတင အသးျပလမမယ။

အစးရသစဆလ႔ ဒအစးရဟာ တကယ အစးရသစေရာ ဟတရ႕လား။ ဒါက သႏငတအခကတခကေတာ

လ႔အခြငအေရးေန႔ အခမးအနားေတြက မတလ ၁၃ ရကမာ ကငးပၾကတအခန ျဖစလမမယ။ ဆရယလစအစးရရ႕

လၿခေရးတပဖြ႔ေတြ လကခကန႔ ၁၉၈၈ ခႏစ မတလ ၁၃ ရကမာ ရနကန စကမႈတကသလေကာငးသား ကဖနးေမာ

ကဆးခရတေန႔က ဒမကေရစ အငအားစေတြက ျမနမာႏငင လ႔အခြငအေရးေန႔အျဖစ သတမတကငးပခၾကတာျဖစတယ။

ျမနမာႏငငမာေတာ ဒေန႔က ဘယေတာမ တရားဝငကငးပခြငရတာ မဟတပါဘး။

အစးရသစကေတာ မတလ ၂၇ ရကေန႔မာ တပမေတာေန႔က အငအားအျပညန႔ ကငးပလမမယ။ “အရပသား” အမညခ

အစးရသစဟာ ပါလမနထေရာကသြားတ ဗလခပႀကးေတြေနရာက အစားထးဝငေရာကလာတ ဗလခပႀကးအသစ

တသကန႔အတ တပမေတာေန႔ အခမးအနားက ေနျပညေတာမာ ၿခမၿခမသ ကငးပလမမယ။

ဧၿပ ။ ။ ျမနမာျပညသေတြ ႏစသစကး အတာသႀကၤနပြေတာက ဆငႏႊၾကလမဥးမယ။ ၂၀၁၀ သႀကၤန ရနကန ဗးကြမႈရ႕

ေၾကကြစရာျဖစရပေတြကေတာ သတ႔ ေမၾကဥးမာ မဟတဘး။ အၾကမးဖကသမားေတြရ႕ လပရပလ႔ စစအစးရက စြပစြခတ

ဒေပါကကြမႈေတြအတြငးမာ လ ၂၀ ခန႔ ေသဆးၿပး ၁၀၀ ေကာ ဒဏရာရခတာ ျဖစတယ။ ဒႏစမာေရာ အလားတ

ဗးကြမႈေတြ ျဖစႏငေသးလားလ႔ေမးရင သပျဖစႏငတာေပါလ႔ ေျဖရလမမယ။ ဘာျဖစလ႔လဆေတာ နယစပေဒသမာ

စစအစးရတပေတြန႔ တငးရငးသား လကနကကငအဖြ႔ေတြအၾကား တငးမာမႈဟာ တစတစ ျပငးထနလာၿပး အေပးအယ

အေလာအတငး လပဖ႔ သပက ခကတ အေနအထားမာ ရေနလ႔ပ။ စစအစးရန႔ အပစအခပရပစထားတ

တငးရငးသားလကနကကင အဖြ႔အားလးဟာ စစအစးရ ထနးခပမႈေအာကမာရမယ နယျခားေစာငတပ အသြငေျပာငးဖ႔

ေတာကေလာက ဖအားေပးခေနရတာျဖစတယ။ ၿပးခတလမာ ထငး-ျမနမာနယစပ ျမဝတန႔ ဘရားသးဆၿမ႕ေတြက

စစအစးရရ႕ ေရ႕တနးစခနးေတြက ဗလမႉးႀကး ေစာလားပြယ (ႏႈတခမးေမြး) ဥးေဆာငတ ကရင လကနကကင

တပဖြ႔ေတြက တကခကခတယ။ နယစပေဒသမာ တကပြေတြ ႀကၾကားႀကၾကား ဆကျဖစေနတယ။ ျပနာေတြက

Page 38: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 38

ႏငငေရးနညးန႔ မေျဖရငးႏငသေရြ႕ အရပသားေတြက ပစမတထားတ ဗးခြမႈေတြအပါအဝင ဒလ တကခကမႈမးေတြဟာ

ဆကျဖစေနဥးမာပ။

ေမ ။ ။ ဒလကေတာ ျမနမာျပညအတြက ဝမးသာစရာေရာ ေဒါသျဖစစရာေတြကပါ ေဆာငကဥးေပးခတ လအျဖစန႔

ျပညသေတြ အမတရေနၾကမာပါ။ ၁၉၉၀ ခႏစ ေမလ ၂၇ ရကဟာ ျမနမာျပညရ႕ သမငးဝင ေရြးေကာကပြေန႔ျဖစတယ။

ဒေန႔မာ သနးေပါငးမားစြာေသာ ျပညသေတြက သတ႔က ကယစားျပမယသေတြက ေရြးခယခြငရခၾကတယ။

အမးသားဒမကေရစ အဖြ႔ခပ (NLD) က ေရြးေကာကပြမာ တျပညလး အတငးအတာန႔ ေအာငပြခခတယ။ ဒါေပမယ

ေရြးေကာကခရတ ကယစားလယေတြဟာ ဘယတနးကမ အစးရဖြ႔ခြင မရခၾကဘး။ အခေတာ စစအစးရရ႕ ႀကဖြ႔ပါတက

လႊတေတာအသစက ဥးစးေနၿပ။

ဒလထမာပျဖစခတ ခါးသးစရာ အျဖစအပကကေတာ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညန႔ သရ႕ေထာကခသေတြ စစကငးတငး

ဒပယငးေဒသမာ ေခာငးေျမာငး တကခကခခရတာျဖစတယ။ စစအစးရ ေကာေထာကေနာကချပ ျပညေထာငစ

ႀကခငေရးႏင ဖြ႔ၿဖးေရးအသငး (ႀကဖြ႔အသငး) ကေန စညး႐းထားတ လရမးကားေတြက ၂၀၀၃ ခႏစ ေမလမာ

ေဒၚေအာငဆနးစၾကညရ႕ ကားတနးက အေသအေၾက တကခကခၾကတာပါ။ ႀကဖြ႔အသငးဟာ ႀကဖြ႔ပါတရ႕

မခငအဖြ႔အစညးဆေတာ ႀကဖြ႔အသငးရ႕ ထပတနးေခါငးေဆာငေဟာငးေတြ ဥးေဆာငတ အခအစးရသစက

ေဒၚေအာငစၾကညက ႏငငေရးနယပယကေန ဖယထတႏငေအာင ေနာကတႀကမ ပးေပါငး လ႕ဝကႀကစညမႈ မလပဘးလ႔

ဘယသ အာမခႏငမလ။

ဇြန ။ ။ ၁၉၈၈ လထအကြမႈမာ တကတကကြကြ ပါဝငခတ ေကာငးသား ေကာငးသေတြအေနန႔ ဆႏၵျပသက

လထနးေတြက ႐ကႏကဖမးဆးခတ ဇြန ၁၆ န႔ ၁၇ က ဘယေတာမာ ေမမာမဟတဘး။ အဒေန႔ေတြမာ အျပားအမား

ဒဏရာရတအျပင ရာန႔ခတ ေကာငးသား ေကာငးသေတြဟာလညး ေထာငထ အထညခခၾကရတာျဖစတယ။

ဇြန ၁၉ မာ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက သရ႕ ၆၆ ႏစျပည ေမြးေန႔က ကငးပလမမယ။

ဒေနရာမာ အပမကလလ မကၾကညရေအာင။

“တကယလ႔မား ၁၉၉၀ ေရြးေကာကပြအၿပးမာ အႏငရခတ ပါတအေနန႔ အစးရဖြ႔ခြငရၿပး ေဒၚေအာငဆနးစၾကည

ကယတငလညး အစးရထမာ အဓက အခနးက႑ကေန ပါဝငခြငရခမယဆရင ဒေန႔ ျမနမာျပညအေျခအေနဟာ အရငန႔

လးဝမတဘ ေျပာငးလ ေနေလာကၿပ။ ဒမကေရစအစးရတရပ အပခပတ တငးျပညတျပညဟာ အႏစႏစဆယဆတ

ကာလအတြငးမာ ႏငငေရးအရ တညၿငမ၊ စးပြားေရးအရ ဖြ႔ၿဖးၿပး ပညာေရး၊ နညးပညာ စတ နယပယေတြမာလညး

တးတကတ ႏငငတခ ျဖစႏငတာကး။ အကဥးေထာငေတြထမာလညး ႏငငေရးအကဥးသား တေယာကမ မရေတာဘး။

ေဒသတြငးမာလညး အဓက အစးရေခါငးေဆာင ဆတ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညရ႕ အခနးက႑က ျမနမာျပညန႔ အာဆယ

ဆကဆေရးက ပေကာငးမြနေစမာ အမနပ။ အာဆယ ထပသးေဆြးေႏြးပြေတြမာလညး ဒမကေရစ၊ လအခြငအေရးန႔

တျခားေရးရာကစၥေတြန႔ ပတသကတ သ႔ရ႕ အသေတြက ၾကားေနရေလာကၿပ။ သ႔ သေဘာထားအျမငေတြက

အာဆယႏငငေတြအတြက ေကာငးမြနတ အကးသကေရာကမႈေတြ အနညးန႔အမား ရေစမာလညး ျဖစတယ။”

Page 39: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 39

လကေတြ႔ အေျခအေနက အပမကထကလ မျဖစခဘးဆေတာ ေဒၚေအာငဆနးစၾကညအေနန႔ အစးရသစရ႕ ဖမးဆး

ထနးသမးခရတာကေန ေရာငႏငတယဆရင အနမဆးအဆင သရ႕ လပေဖာကငဖကေတြ၊ မတေဆြေတြန႔အတ

သေမြးေန႔ပြက ဇြနလ ၁၉ မာ လြတလြတလပလပ ကငးပႏငလမမယ။

ဇလင ။ ။ အာဏာရငေဟာငး ဥးေနဝငး လကခကန႔ ၁၉၆၂ ဇလငလ ၇ ရကေန႔မာ ေဖာကခြ ဖကဆး

ခလကရၿပးကတညးက ဒေန႔ထ ျမနမာျပညမာ သမငးဝင ေကာငးသားသမဂၢ အေဆာကအအရယလ႔ မရေတာဘး။

အစးရသစ လကထကမာေရာ ေကာငးသားေတြအေနန႔ ရနကနတကသလ ပရဝဏထမာ သမဂၢအေဆာကအအ

ျပနတညေဆာကခြင ရပါမလား။ ေကာငးသားသမဂၢ ဖြ႔စညးခြငန႔ စညး႐းလႈပရားခြင ရပါမလား။ ကလနနယခ႕က

တြနးလနခနကစလ႔ ေကာငးသားသမဂၢေတြဟာ ျမနမာျပညရ႕ ႏငငေရးလႈပရားမႈတငးမာ အၿမတမး တပဥးက

ရခၾကတယ။ ဒါေၾကာငမ႔လညး ဥးေနဝငးအပါအဝင စစေခါငးေဆာငေတြအားလးက ေကာငးသားသမဂၢေတြက

ပတပငခတာျဖစတယ။ ဒါေၾကာင အစးရသစအေနန႔လညး ခြငျပမာ မဟတတအျပင ေကာငးသားေတြရ႕

လႈပရားမႈမနသမက မကစ ေဒါကေထာကၾကညသြားဥးမာပ။

ဇလင ၁၉ ဟာ ဗလခပေအာငဆနး အပါအဝင အမးသားေခါငးေဆာင ၉ ဥး ကဆးခတ ျမနမာျပညရ႕

အာဇာနညေန႔ျဖစတယ။ သတ႔ ကဆးခတာ ႏစေပါငး ၆၀ ေကာသြားၿပ။ တကယတမးေျပာရရင ျမနမာျပညမာ

အာဇာနညေတြ အမားႀကးပ။ ကလနအပခပေရး၊ အာဏာရငဥးေနဝငးရ႕ ဆရယလစအစးရန႔ စစအစးရ

အဆကဆကလကေအာကမာ တကပြဝငရငး အသကစြန႔သြားၾကတ၊ မသားစဝငေတြ ဆးရႈးသြားၾကတ တျခား

အာဇာနညေတြ အမားႀကးရတယ။ တကပြက မၿပးေသးဘးဆေတာ ၂၀၁၁ မာလညး အာဇာနညေတြ

ထပေပၚလာႏငေသးတယ။

ၾသဂတ ။ ။ ၈ ေလးလးဟာ ၁၉၈၈ ၾသဂတလ ၈ ရကေန႔တနးက ေထာငန႔ခတ ျပညသလထက ပစခတသတျဖတဖ႔

စစသားေတြက အမန႔ေပးခတ ဗလခပႀကးေတြက ေျခာကလန႔ဆျဖစတယ။ ၂၃ ႏစ ၾကာေပမယလညး ၈ ေလးလးလ

လထအကြမႈမး ေနာကထပ ျဖစႏငေျခအလားအလာ အၿမတမး ရေနတနးပ။ ၈ ေလးလးစတဓာတက ေလာနညး

ပကျပယသြားေသးတာ မဟတဘး။ ေထာငထ မာရေနတ ႏငငေရးအကဥးသား ၂၁၀၀ ေကာထက အေတာမားမားဟာ

၈၈ မးဆကေတြျဖစတယ။ ေထာငဒဏ ၆၅ ႏစ ခမတခထားရတ အထငရားဆး ေကာငးသားေခါငးေဆာင

ကမငးကႏငဟာလညး ၈၈ မးဆကထက တေယာကျဖစတယ။ ႏငငေရးအကဥးသားအားလး လြတေျမာကလာျခငးဟာ

ျမနမာျပညအတြက သပကအေရးပါတ အလညအေျပာငးျဖစလမမယ။ ဒါေပမယ သတ႔ဟာ အစးရအသစရ႕ အျမငမာ

“ျပနာရာသမား” ျဖစတာမ႔ သတ႔တေတြ ဒလထမာ လြတမလြတဆတာကေတာ ၅၀-၅၀ ပ။ ဒႏစ ေစာေစာပငး

လေတြမာ ႏငငေရးအကဥးသားတခ႕ လြတေကာငး လြတလမမယ။ ဒါေပမယ ၂၀၁၁ က ႏငငေရးအကဥးသားမရတ

ႏစလ႔ေတာ ဘယလမ စတကးၾကညလ႔ မရဘး။

စကတငဘာ ။ ။ ၂၀၀၇ စကတငဘာ ေရႊဝါေရာင ေတာလနေရးကာလက ရနကန၊ စစေတြန႔ ပခက လမးမေတြေပၚမာ

စြနးခတ ေသြးေတြ ဒါမမဟတ သတ႔ ဘယလ ႐ကႏက ေထာငခခခရတာေတြက သဃာေတာေတြ ဘယေတာမ

ေမမာမဟတဘး။ သဃာေတာ အပါး ၂၅၀ ခန႔ဟာ အခထ ႏစရညေထာငဒဏေတြ ကခေနရဆျဖစတယ။ ဥးေဆာင

သဃာေတာေတြထက တပါးျဖစတ အရင ဂမၻရဟာ ကေလးေထာငမာ ေထာငဒဏ ၆၃ ႏစ ခခထားရတယ။

ဗဒၶရ႕သားေတာေတြန႔ စစဝတစဝတသေတြအၾကား စစပြကေတာ ဆကလကတညရေနဥးမာပ။

Page 40: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 40

ျမနမာသမငးမာ အေရးပါတ စစတပက အာဏာသမးခတရက ႏစရကရတယ။ အဒါေတြကေတာ ၁၉၆၂ မတလ ၂

ရကေန႔န႔ ၁၉၈၈ စကတငဘာလ ၁၈ ရကေန႔ေတြပျဖစတယ။ ၁၉၈၈ အာဏာသမးမႈက ၁၉၆၂ မာ ဥးေနဝငး

အရပသားအစးရကေန အာဏာသမးခတာထက ပၿပး ေသြးထြကသယမႈမားတယ။ ၁၉၈၈ အာဏာသမးမႈမာ

စစသားေတြက ႏငငတဝမး ဆႏၵျပသ ၃၀၀၀ ခန႔က သတျဖတခၿပး ေထာငန႔ခတ ဆႏၵျပသေတြ ေထာငထ အပ႔ခခရတယ။

၁၉၈၈ ကလ အငန႔အားန႔ အကြမႈမျဖစဘန႔ေတာ ဒလထမာ စစတပက တတယအႀကမ အာဏာသမးဖ႔ ျဖစႏငေျခ

လးဝမရဘး။

ေအာကတဘာ ။ ။ ျမနမာသမငးမာ ဒလထျဖစခတ ထးထးျခားျခား ႏငငေရးျဖစစဥရယလ႔ မရဘး။ ဒါေပမယ ၂၀၁၀

ေအာကတဘာလမာ ရခငျပညနယက ဂရ ဆငကလနးမနတငး ဝငေရာကတကခတခတယ။ ကလသမဂၢရ႕ စာရငးအရ

မနတငးေၾကာင လ ၄၅ ဥး ေသးဆးၿပး ၂ သနးခန႔ အတဒကၡေရာကခရတယလ႔ သရတယ။ ဂရန႔ ၂၀၀၈ မာ တကခတ

နာဂစ ဆငကလနးမနတငးေတြဟာ လြနခတ ဆယစႏစေတြအတြငး ျမနမာျပညမာ ႀကေတြ႔ခရတ အဆးဆး သဘာဝ

ေဘးအႏရာယေတြပ ျဖစတယ။ မနတငးေၾကာင ျပညသေတြ ဒကၡေရာကေနေပမယ ျမနမာစစအစးရက

လစလထားခတယ၊ ဒါအျပင ျပညတြငး ျပညပက ကယဆယေရးအဖြ႔ေတြန႔ လပသားေတြက လြတလြတလပလပ

သြားလာၿပး အကအညေပးခြင မရေအာငန႔ အကအညေတြ ေႏာငေႏးေအာငလညး လပခေသးတယ။ ကမာၻႀကးက

ပေႏြးလာတာမ႔ ျမနမာျပညမာ အလားတ ေဘးအႏရယေတြ ထပၿပး ကေရာကလာႏငတယ။ ဒါေပမယ

ဒအစးရအသစအေနန႔ လသားခငးဆငရာကစၥေတြန႔ ပတသကၿပး မဝါဒအသစထားရမယ အရပအေယာင မေတြ႔ရဘး။

ႏဝငဘာ ။ ။ ဒလက ေဒၚေအာငဆနးစၾကည ေနအမအကယခပကေန လြတလာတာ တႏစျပညတလျဖစတယ။

ေမးစရာေတြ ျဖစလာႏငတာက လြတလာၿပးတနးက ေျပာခသလမး ႏငငလးဆငရာ ကြနယကတခက

ေအာငေအာငျမငျမငန႔ တညေဆာကၿပးၿပလား။ ဒါမမဟတ အကယခပ ျပနကေနျပနၿပလား။ လမႈမဒယာေတြျဖစတ

တြစတာ (Twitter) န႔ ေဖစဘတ (Facebook) ေတြကသးၿပး ယဥေကးမႈ-ႏငငေရး ကြနရကတခက ျဖန႔ကကေနၿပလား။

ျမနမာျပညမာ အငတာနက အသးျပသ ၄ သနးခန႔န႔ မဘငးဖနးအလး ၁ သနးခန႔ ရတယလ႔ သရတယ။

အငတာနကသးသေတြန႔ မဘငးဖနးရသေတြဟာ အတြငးအျပင သတငးျဖန႔ခရာမာ အေထာကအကျပတ အငအားစတရပ

ျဖစလာႏငတယ။ စစအစးရက အငတာနကသးသေတြန႔ မဒယာက ကန႔သတခပခယထားေပမယလညး ဒအစအဖြ႔ဟာ

ျမနမာအေရးမာ ပႏ႔စပၿပး ထထေရာကေရာက ပါဝငႏငတသေတြ၊ ဆကဘာ အတကအခေတြန႔ လထသတငးေထာကေတြ

ျဖစလာႏငတယ။

ဒဇငဘာ ။ ။ “စႏႈနး အေျပာငးအလ”၊ “ေအာကေျခကစၿပး ေျပာငးလမႈမး” စတ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည

လြတလာၿပးေနာကမာ ေျပာခတ ဒမကေရစအေျခခ စကားလးေတြအတငး ျမနမာျပညမာ တးတကမႈတစတရာ

ရလာၿပလား ကေနာတ႔ သးသပၾကရပါလမမယ။ အေျပာငးအလျဖစမယဆတ ေမာလငခကန႔ ၂၀၁၁ က ကေနာတ႔

ခငးနငး ဝငေရာကခၾကတာပါ။ တကယတမး အေျပာငးအလ နညးနညးျဖစတယ ဆရငေတာ တႏစအတြငး ဘာေတြ

ျဖစခတယဆတာက ျပနၾကညၿပး ၂၀၁၂ မာ ဘယလ ေကာငးမြနတ အေျပာငးအလေတြ ျဖစလာမလဆတာက ကေနာတ႔

ေမာလငႏငပါဥးမယ။

ဧရာ၀တမဒယာ၏ အငတာနကစာမကႏာမ ကးယေဖာျပသည။

Page 41: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 41

၀ေရာဓ ပျပင

ကြနးဂန

အခလ လပေနတာက ေဆြေဆြက သေတာ အျမတမး တားဟယ ဆးဟယ လပေနေတာတာပါပ။

အငး…………ေရႊးေကာကပြဆတာျဖစလာကတညးက ကၽြနေတာမာလညး ဘာေတြတကၾကြလ႕ တကၾကြ ေနမနးက

မသဘး။

အခလညး ……….အမးသား ဒမကရကတစ အငအားစ ပါတက အမတေလာငးတစေယာကျဖစသ ဥးထြနးစန န႕

သြားေတြ႕ရဥးမယ။ ဥးထြနးစနန႕က

စကားေျပာလ႕ေကာငးတယ။

သကလညး ထား၀ယေဒသအေပၚ အမနတကယ

ေစတနာရသ ၊ ကၽြနေတာကလညး ထား၀ယေဒသေပၚမာ

စတေစတနာ ထကသနသ ဆေတာ စကားေတြက

ေျပာလ႕က မကနႏငဘး။

ထား၀ယေရနကဆပကမး ကစၥ၊ ေနာငျဖစလာႏငသည

ပတ၀နးကငပကစးမႈ အႏရာယ ၊ ေျမယာ ေျပာငးေရြ႕ ရမႈ

ျပနာ တ႕ အျပင ဒေရနကဆပကမးသာ တကယ

ျဖစလာလင ေဒသခ ေတြ အတြက ဘာေတြမား

အကးေကးဇးျဖစႏငမလ။ ဒါေတြက လြတေတာထမာ

ဘယအတငးအတာ အထေျပာဆႏငမာလ စသညျဖင

ဥးထြနးစနန႕ ေဆြးေႏြး ျဖစပါတယ။

“ ဥးအေနန႕ကေတာ ဒေဒသက ျပညသေတြ

အကးယတမယ ဆးျဖတခကမးက လး၀ ေထာကခမာ

မဟတ ဘး ။ ဒေဒသရ႕ အမတေလာငး တစေယာက

အေနန႕ ဒေဒသက ျပညသေတြကမ ကယစား မျပႏငရင

ဘာလပေတာမာလ ေနာ ။ လယထြနေနတာမ

ပအကးရေသး”

ဥးထြနးစနက စကားက ပြငပြငလငးလငးေျပာတတသည။ ကၽြနေတာက သရ႕ ဒေဒသအေပၚမာ ထားသည

ခစျမတႏးစတက ေလးစားမတယ။

ဆးတာက အမမာဆလညး ကၽြနေတာက တစေယာကတညး။ အေဖကလညး ေကးရႊာ ေရႊးေကာကပြ ေကာမရင ဥကဌ

ျဖစေနတယ ။

မေန႕က အေဖက ဘယပါတက မထညမာလေမးေသးတယ။

“ သားက ဘယပါတက မထညမာလ”

Page 42: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 42

“မသေသးဘး အေဖ။ ျခေသၤမဟတတာေတာ ေသခာတယ ”

“ ဟား ………ဟား ………ဟား ”

အေဖရယတာက ဘာအဓပၸါယမနး မေျပာတတေပ။ အေမကေတာ အေဖလ ။

အေဖက ျခေသၤဆရင သလညး ျခေသၤ ပ။ ကၽြနေတာက ေတာ သမား ျခေသၤတငး ျခေသၤ မလပႏငပါဘး။

အခ အခနမ ကယတကယ ယၾကညသက ပေရႊးမာပ။ ဘာေၾကာင ညာေၾကာင မေပးလကတယ ဆတာမးေတာ

အျဖစမခႏငပါဘး။

ကယယၾကညရာ ကယမ လပခြင မရရင ဘ၀ဆတာ အလကားျဖစသြားမာေပါ။

ခကတာက ေရြးစရာက ရားရားပါးပါး ရယ။ ပါတေတြကလညး ကၽြနေတာတ႕ ေဒသက သပစတမ၀ငစားဘး ထငပါရ႕။

ကၽြနေတာတ႕ ေဒသကလေတြ ကယတငကလညး ကယေဒသကယမ အေလးမထားၾကပကးေနာ ။

ကၽြနေတာကေတာ ရးတယပ ေျပာေျပာ ထား၀ယစာရလား ေမးရင “ မရဘး ၊ ကြငးဆကေပာကေနတယ” လ႕ ေျဖ ေျဖ

ေနရတာ ကယေပါငကယလန ေထာငးရသလခစားရတယ။ ဘယလ ရကလ႕ရကမနးက မသဘး။

ကၽြနေတာက အ ဒါေတြ ထငေပါကကြရင ေဆြေဆြက မကလးေလး ကလယကလယန႕

“ ကၽြနမ ရငက နားက မလည ႏငေတာဘးတ”

“ ဘာလ႕ အခ မ လာတာလ ” လ႕ ေဆြေဆြကေမးတငး ကၽြနေတာမ တစခမဟတတစခ အေၾကာငးျပ ခကေတြ ရတယ။

အဒအေၾကာငးျပခကေတြကလညး သနားမလညတ ဟာ ေတြ ျဖစေနေလေတာ သက မခခမခသာ အျမျဖစပါတယ။

“ ရငက ကၽြနမက အေလးမထားဘး။ အဒ ႏငငေရးသမားေတြန႕ပ အရညမရ အဖတမရ စကားေတြ

သြားသြားေျပာေနတယ”

“ ေၾသာ ေဆြေဆြရယ ၊ ဘာမ မဆငတ သေတြ ကဆြမထညပါန႕ ကြာ”

“ ဘာက ဘာမ မဆငရမာလ။ တကတညး ေျပာလကရင ဒႏငငၾကးကပ ကယတငေတာမလလ ဘာလလန႕

ကယတငကေတာ စားဖ ႕ေတာင အႏင အႏငျဖစေနတ ဟာက ”

“ ေဆြေဆြ ဒါေတာ မတရားဘးထငတယ။ မငးအေဖကေတာ မငးဘာမ မေျပာပါလား”

“ ေဖေဖက သဟာ သ ခငတယေလ။ ခငတ သန႕ မခငတသ အပၾကးကြာတယ”

“ ဟာ ကြာ ”

Page 43: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 43

“ ဘာဟာကြာလ မေျပာလကခငဘး။ အေဖတ႕န႕ တစဖကတညး ဆရင အခလ ေျပာေနဖ႕ မလဘး။ အခေတာ

သမးခစသက အေဖန႕ ဆန႕ကငဘက ။ ၾကားထက ကၽြနမတ႕ ႏစေယာက ေ၀းရမာ ။ ေအးေအးေဆးေဆး ေနပါလား

အစကရယ ”

“ ကယလညး အေျခအေနရပရပက နားလညပါတယ ေဆြ ေဆြရယ။ကယယၾကညရာ ကယလပ ၾကတာ ပကြာ ။ ဒါက

အျပစၾကးမဟတပါဘး။ အဓက က ေစတနာမနဖ႕ ပါပ။ မဟတဘးလား”

“ မေျပာတတေတာပါဘး။ ကၽြနမကေတာ ကယမသားစ ဘ၀ ေလးန႕ ကယ ေအးေအး ေဆးေဆးပ ေနခငတယ ”

“ ဟး ………..”

ကၽြနေတာ ဘာေျပာရမနးမသေတာပါ။

ဘယလ ေအးေအးေဆးေဆးေနလ႕ ျဖစမလဗာ ။ ဒေလာကအထေခတၾကးက ပကေနတ ဟာက ။ ခကေတာ ခကေနျပ ။

ေဆြေဆြ အျမငက ကယဘ၀ ကယ ခငေအာင အရင မၾကးစားပ န႕ ႏငငၾကးအတြက ဘာလပမယ ညာလပမယလ႕

ေျပာေနတာက အလကားေလပ ။ ကယဘ၀ကယ တငက မခငပန႕ ဘာကလာသမားအတြကလပႏငမာလ ဆတာက

သ႕လကစြ စကား။

ကၽြနေတာ အယအဆကေတာ ခငတာမခငတာနက

မဆင။ အဓက က ႏငငအတြက အေကာငးဆး

လပမယဆတ စတက အေရးၾကးဆး ။

ခပစြာစြာေလးန႕ ခစစရာေကာငးတယဆျပး

သငယခငးေတြက ခဏ ခဏ ေျပာေနမတာ

အခေတာ အဒ စြာတာေလးေၾကာငပ ကၽြနေတာ မာ

လးလမ ေနျပ ။ ဒါေပမယ အဒစြာ တာေလးက

အခထခစေနမတနး။

အခစဆတာ အေတာေတာ ထးဆနးသား။

သ ႏတခမးေလး တစခကစသြားရင ကၽြနေတာမာ ျပာျပာသလက ျဖစလ႕။ အယအဆေတြ မတၾကေပမယ ကၽြနေတာတ႕

ႏစေယာက ရ႕ အခစ ခရၤးက တေရြ႕ေရြ႕ န႕ ဆကေနခပါတယ။ ဘယေလာက အထေလာက ႏငမလ ဆတာ

ကၽြနေတာလညး မသပါဘး။

ကမာၻကန ကယသေရြ႕လား ………

ဥးထြနးစနဆတာကလညး ေဆြေဆြအေဖ န႕ ျပဒါးတစလမး သတစလမးပ ။

“ ေကာျမင တ႕ က ကယ အတြက ခညးသကသက အတြက လျဖစလာတာပါကြာ။ သတ႕ဆမာ မ၀ါဒေတြ ဘာေတြ

Page 44: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 44

ဆတာ မရဘး ။ နားလညးမလညၾကဘး။ မယရင မငးသြားေမးၾကည ။ နညးနညးေလး ႏႈကႏႈကခၽြတခၽြတေပးတာန႕

ဘာေျပာလ႕ ေျပာရမနး သမာမဟတဘး။ တစသကလး အထကအမန႕ အတငးလပလာတ႕ စကရပေလးေတြပါကြာ ” တ။

ဥးထြနးစနေျပာတာလညး ဟတတတ တတ။ သတ႕ ဆမာ က အထကက အထကက ဆတ စကားက အေတာက

ေရပနးစားတာကး ။ ျပးေတာလညး သတ႕ ပါတက အစးရလကကင အဖြ ႕ အစညးကေန ပါတအျဖစေျပာငးလာေတာ

လေတြက ပလ႕ေတာင မယၾကေတာဘး။

ေယာကၡမၾကးကလညး လပလကရင သ႕ အတြက ရကြကရလမးေလးန႕ မ ။ အခလ ေရြးေကာကပြ နးလာေတာ

ပေတာငဆးေသး ။ ဘာလပေပးမယ ညာလပေပးမယ။ ေရနကဆပကမးေရာကလာရင အလပအကငေတြ ရေစရမယ န႕ ။

လကရ က ရြာေပါငး တစဆယ ခႏစရြာ ေျပာငးေရြ႕ ရေတာမယ။

ဒေရနကဆပကမးၾကး ျဖစလာရင အလပအကငရေစရမယ ဆတ အေပၚယစကားေလးေတြန႕ ပ မဆြယေနတယ။

ကၽြနေတာတ႕ ဘယလ ယရမာလ ။

သတ႕ ျခေသၤေတြ အေၾကာငး က အတေနျပ။ ျပညသက ေစတနာအစစန႕ အေသအခာခစတ သေတြ မ မဟတတာ။

ေဆြေဆြကေတာ သ႕ မတလပငနးေလးန႕ သ ေအးေအးေဆးေဆး ေလးပ ေနခငတယလ႕ ခဏခဏ ေျပာေနေတာတာပ။

ကၽြနေတာ ေျပာေျပာေနတ မ၀ါဒတစခရ႕ အေရြ႕ ၊ တခါးတစခပ ရ႕ အဖြင ဆတာေတြက တးလ႕က မေပါကဘး။

“အစက ျခေလးက အစက ေသေသခာခာလပျပး ေအးေအးေဆးေဆးေနပါ အစကရယ”

သက အလ ရငခြငထမ မႏြ႕ ျပးေျပာလကရင ကၽြနေတာမာ ယငခန ပါပါသြားတာ ခဏ ခဏ ။

“ အစကတ႕ ကေလးေတြ

အလညေရာကရင အစကတ႕ လ

ေခတပကၾကးန႕

မၾကရဖ႕လတယေလ ။

ေနာကလာမယ

မးဆကေတြအတြက အခ

အစကတ႕ မးဆကေတြမာ

တာ၀နရတယ”

“ ဘာဆငလ႕လ အစကရယ ။

သမငးဆတာ သ႕ဟာသ

ျဖစေနတာမဟတဘးလား”

“ မဟတဘး ေဆြေဆြ သမငးဆတာ

သ႕ဟာ သျဖစေနတာ မဟတဘး။

အစကတ႕ လပသလ ျဖစေနတာ။ ကယသမငး ကယေရးဆတ စကားလညး ရသားပ ။ အစက တ႕ သမငးက အစကတ႕

ေရးသလ ျဖစလာမာပ”

Page 45: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 45

“ ဟာ ……မသေတာဘးကြာ ။ အေဖသသြားရင ဇယားေတြ ရႈပလာမာေနာ အစက ။ ရငတ႕ ဟာက ရႈပက ရႈပတယ ။

တကယပ ”

အလ “ တကယပ ” လ ႕ ႏႈတခမးေလး စလကျပဆရင ေခာေပေတာပ။

အငး ………..သတ႕ မကေစာငးတစခက ၊ ေျခတစေဆာငက အေတာက စြမးတကး။ ကၽြနေတာတ႕ တေကာငသားေတြက

မ၀ါဒေတြေရာ ဘာေတြေရာသာ ေျပာေနတာ အဒါေလးမးကေတာ မခစားႏငေတာျပနဘး။

ဟး……… အလသာဆရငေတာ မလြယဘး။

ကၽြနေတာေရးေရးေလး ၾကျမငေနမသလပါပ ။

ကၽြနေတာတ႕ ႏစေယာကဇာတလမးက တျဖညးျဖညး အကသပါလာတ တကအအ တစလးရ႕ နရေတြလ ဘယအခန

ျပကမယမနး မသ ။

ရငခနသေတြ အရြယလြနလာတအခါ ၊ မကေစာငးတစခက ၊ ႏႈတခမးေလး တစစကလညး သပ မ မစြမးသာေတာတာ ။

ဘ၀ ဆတာ ရငခန စညးခကေတြ အတငး တစသကလး ကေနလ ရတ ဇာတစငေလးမ မဟတတာ။

တစခါတေလမ စမးလနးတ ျမကခငးေလး ၊ တခါတေလ ေတာလညး ကႏာရ ၊ တခါတေလ ေတာလညး

ကမးမျမငလမးမျမင သမဒၵရာထမာ ………..။

ထား၀ယ ေဂါကကြငးက စမးစေနသည။ ညေနခငးအခနတြင စမစမေလးႏင အေတာေနလ႕ေကာငးသည ေနရာ ။ ခစသ

စတြမားရ႕ စမးလနးတ ေျမဆလညး မမားဘးေပါ။

“ မေန႕က အေဖက ေျပာတယ ”

“ ဟင ဘာကလ ေဆြေဆြ”

“ အစကန႕ ကၽြနမ အေၾကာငးကေပါ ”

“ ဟတလား ………လပပါဥး ေယာကၡမၾကးက ဘာေတြ ေျပာတာတနး ”

“ ဟာ……အစက ေျပာငေခာေခာ လပမေနန႕ ။ ေဆြေဆြက တကယေျပာတ ဟာက ”

“ အငး……..ဟတျပ ေျပာေျပာ ”

“ အေဖကေျပာတယ ။ သန႕ ဆန႕ကငဘက ျဖစေနတ လတစေယာကကေတာ မသားစထ အ၀ငမခ ႏငဘးတ ”

ကၽြနေတာ သေနတာေပါ ။ အကသပါတ႕ ခပျပငးျပငး သခငးတစပဒက ေဆြေဆြ ဆျပေတာမယဆတာ ။

“ ဘာဆငလ႕လ ေဆြေဆြရာ ။ ဥးက အစက ဆန႕ကငတကခကေနတာမ မဟတတာ။ အယ အဆ မတတာ ၊ သြားခငတ

ပနးတင မတတာပ ေလ ”

Page 46: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 46

“ အ ဒ အယ အဆ မတတာေလးက ပ ကၽြနမတ႕ ႏစေယာကက ေ၀း ဖ႕ ျဖစေစတယ ဆရငေရာ …”

“ ခကတာပကြာ ၊အားလးက အတတ ဆတာမးက မျဖစႏငဘးေလ။ အယအဆ မတေပမယလ႕ တစေယာကက

တစေယာက နားလညႏငရင ျဖစတာပဟာ ”

“ ဟာ………..ကၽြနမေတာ မေျပာတတေတာဘး။ အဒါ အေဖက အေနအထင ဆငျခငပါ ေျပာတယ။ ကၽြနမကေတာ

အေဖက ဆန႕ကငဖ႕ ခြနအားမရလဘး”

ကၽြနေတာတ႕ ႏစေယာကထငေနသည အတခေလး နားမ ေဂါကရကရာမ ျပနသည ဆငကယ တစစငးျဖတသြားသည။

ကယသတာေပါ ေဆြေဆြရယ။ မငးမာ ခြနအားမရဘးဆတာ။ အစအစ အရာရာ မဘကပ မခထားရတယ မဟတလား။

ငယငယေလးကတညးက အေဖက ေသဆေသ ေနဆေန ျဖစေနတ သတစေယာကက အခခနမ ဗနးစား ၾကး ဘယလ

ဆန႕ကင၀႕ပါမလ။

“ ဆေတာ အစက ဘယလ

လပရမလ”

“ အေဖက အစကန႕

စကားေျပာခငတယတ”

“ေကာငးျပေလ ”

ကၽြနေတာ ေဆြေဆြက

ေပြ႕ဖကထားလကမသည။

လြတထြကသြားမာ စးလ႕ထငပါရ႕ ။

ေကာငးကငမာ တမ ထတစခ က

ဘာရယ ေၾကာငမသ ႏစပငး

ျပတထြကသြားသည။ တစစစက တစေနရာစက ဥးတည လြငေမာလ႕ ။ အဒတမေလးေတြက ကၽြနေတာတ႕

ႏစေယာကမားလား။

“ ျဖစႏငရင အေဖန႕ ေတြ႕ရင အေလာေပးလကပါ အစကရယ။ အစကန႕ ေ၀းဖ႕ဆတာ ကၽြနမ အပမကေတာင

မမကရခပါဘး”

“ ေဆြ ေဆြရယ….”

ခမလမးလမးသစပငဆမ ငကကေလး ေတြ ေတးသေနသည။

ငကကေလးတ႕ရယ အလြမးသခငးေတြ မဆပါန႕ကြယ။ ဒမာ အပမကေတြ အကေၾကာငးထေနလ႕ပါ။

ေနာကလ ဆကပါဥးမည။

Page 47: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 47

ျမစၾကးနား - ျမတ ရထားလမးေဖာကမည

ျမနမာႏငင၊ တ႐တႏငင၊ ထငးႏငငတ႔ႏႇင ခတဆကႏငမည ရထားလမးကြနရက ျဖစေပၚလာေစေရး အတြက ျမစႀကးနား- ၿမတ ရထားလမး စမကနးက ျမနမာႏငင ေျမာကမႇေတာငသ႔ ျဖတသနးေဖာကလပမည ရထားလမးကြနရက စမ ကနး တစခအေနျဖင အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရြကသြားမည ျဖစေၾကာငး သတငးရရသည။

အမးသား မးရထားလမး စမကနး အေနျဖင အေရႇ႕- အေနာက ရထားလမး ကြနရက စမကနး၊ ေတာင-ေျမာက ရထားလမးကြနရက စမကနးမားျဖင ခတဆက ေဆာငရြကသြားမည စမကနးမားတြင ျမစႀကးနား-ၿမတ ရထားလမး စမကနးသည ေျမာကမႇေတာငသ႔ ခတဆက ေဆာငရြကသြားမည ရထားလမးကြနရကတြင ပါ၀ငေနသညဟ သရသည။

ျမနမာႏငငေျမာကပငးမႇ ေတာငပငးသ႔ ျဖတသနးသြားမည ျမစႀကးနား- ၿမတ ရထားလမး စမကနးတြင ျမစႀကးနားၿမ႕မႇ မႏေလး၊ ရနကန၊ ေမာလၿမင ထမႇတစဆင ေရးၿမ႕၊ ထား၀ယၿမ႕၊ ၿမတၿမ႕ အထ ခတဆက ေဆာငရြကသြားမည ရထားလမး စမကနးတစခ ျဖစၿပး ခရးမင အရႇညအားျဖင ၁၀၉၃ မင ရႇညလားမည ျဖစေၾကာငး သရသည။

အဆပါ ရထားလမး စမကနးသည ျမနမာႏငငႏႇင ထစပေနေသာ တ႐တႏငင ယနနျပညနယ ၿမ႕ေတာကမငးႏႇင ထား၀ယၿမ႕၊ ၿမတၿမ႕တ႔မႇ တစဆင ထငးႏငငႏႇငလညး ခတဆက ေဆာငရြကႏငမည ရထားလမး စမကနး ျဖစသညဟ သရသည။ ယငးအျပင ရထားလမး ျဖတသနး ေရာကရႇမည ေမာလၿမငၿမ႕၊ ေရးၿမ႕ တ႔မႇတစဆင ထငးႏငင အတြငးသ႔လညး

ခတဆကႏငၿပး ေမာလၿမငၿမ႕ႏႇင ေရးၿမ႕ အၾကားရႇ ကလားဂတ ေရနကဆပကမးအား မဟာမေခါင ေဒသတြငး ႏငငမား၏ အေရႇ႕အေနာက စးပြားေရးစႀက (East-West Economic Corridor) တြင အဓကကသည အေနာကဖက ဆပကမးတစခ အျဖစ အသးျပႏငပါက အဆပါ ေရနကဆပကမးႏႇငလညး ရထားလမး စမကနးမားက ခတဆကႏငရန စစဥ ထားသညဟ သရသည။

အဆပါ ေရနကဆပကမးသည အဓကကေသာ ေရနကဆပကမးတစခ ျဖစလာႏငၿပး ထငး၊ လာအ၊ ဗယကနမႏငင ဒါနနးၿမ႕အထ ခတဆကသြားႏငမည အေရႇ႕အေနာက စးပြားေရးစၾကတြင ပါ၀ငေနသညဟ သရသည။

တ႐တႏငငႏႇင ပးေပါငး အေကာငအထည ေဖာေနသည ေကာကျဖ ေရနကဆပကမး၊ ထငးႏငငႏႇင ပးေပါငး ေဆာငရြကသြားမည ထား၀ယ ေရနကဆပကမးတ႔ နညးတ စမကနးမားအျပင ရထားလမးကြနရက စမကနးမားလညး ပါ၀ငမည ျဖစၿပး ထငးႏငင၊ တ႐တႏငငတ႔ႏႇင ခတဆကႏငမည ျဖစေၾကာငး သရသည။

အဆပါ ျမစႀကးနား-ၿမတ ရထားလမး စမကနးအျပင ျမနမာႏငင ေျမာကမႇေတာငသ႔ ျဖတသနးမည ရထားလမး ကြနရကစမကနးမားမႇာ မႏေလး-ပဂ-ေတာငတြငးႀကး-ျပည- ရနကန လမးပငး ျဖစၿပး အရႇညမငအားျဖင ၄၇၈ မငႏႇင ကေလး-ပခက -ၾကခငး-ဟသၤာတ-ေညာငတနး-လႈငသာယာ လမးပငး အရႇညမင ၆၉၄ မင ျဖစသညဟ သရသည။

Weekly Eleven ဂာနယမ ကးယေဖာျပသည။

Page 48: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 48

ထား၀ယခရငရ ဒေရေရာကပငမားက ဇ၀ အငဂငနယာ ဘာသာသး၍

ထနးသမးရနလ

တနသၤာရတငးေဒသၾကး ၊ ထား၀ယခရငတြငးရ ကမးေျခေဒသမားတြင ဒေရေရာကပငမား ျပနးတး နညးပါးလာျခငး က

ဇ၀ အငဂငနယာ ဘာသာက အသးျပ၍ ထနးသမးရန လအပေနျပ ျဖစေၾကာငး သရရသည။

“ ကမးေျခေဒသေတြမာ ဒေရ ေရာကပငေတြ

တျဖညးျဖညး ျပနးတးလာေနတယ။ အခဆရင

ေမာရစကမးေျခမာ ဒေရေရာကပင ၅ မးေလာကပ

ရေတာတယ။ ဒထကပနညးလာရင ကမးေျခေန လထရ႕

လမႈစးပြားက ထခကလာႏငတ အျပင သဘာ၀

ေဘးအႏရာယ ေတြ ကေရာက လာႏငတယ။ ဒါေၾကာင

ဇ၀ အငဂငနယာ ပညာရပက အသးျပျပး ထနးသမး

ကာကြယဖ႕ လေနပါျပ ” ဟ ေဒါကတာ စနစနသနးမ

ေျပာသည။

ဒေရေရာကပငမား

ယခကသ႕ ကပါး

ေနာက ဆတ

သြားရျခငးမာ

ငါးဖမး စကေလ

( တနေကး ) မား

အဆမတန

မားျပား လာျခငး ၊

ငါးဖမး စကေလ

မားမ စကသး

ဆမား ယဖတျခငး ၊ ကမးေျခညစညမး ျခငး ေၾကာင

ဒေရ ေရာကပင၏ မးေစ႕ မားမ အပင ျပနမ ေပါကႏင

ျခငးတ႕ ေၾကာင ျဖစေၾကာငး ေျပာဆ သည။

ကမးေျခ ေဒသမားတြင ေပ ၃၀ ခန႕ရ ေသာ ဆပခ

ေဘာတတားမား တည ေဆာကေပး ပါက

ေလ၀ငေလထြက ေနာကဆတသြား၍ ကမးေျခ

ညစညမး ေလာသြားႏငေၾကာငး ၊ ဇ၀ အငဂငနယာ

နညးက အသးျပ၍ ကမးေျခေဒသမားက ထနးသမးရန

လအပေၾကာငး ေျပာဆ သည။

ဇ၀ အကဂငနယာ ဘာသာရပသည သတ ေလာက ၾကး

၌ ကနရေနေသးေသာ ဇ၀ မးစ မးကြမားက

လညးေကာငး ၊ သဘာ၀

သယဇာတမားကလညးေကာငး ၊ ပတ၀နးကငကလညး

ေကာငး ၊ အငဂငနယာ နညးပညာက အမျပ၍

ထနးသမးသည ပညာရပျဖစေၾကာငး ၎က

ေျပာဆသည။

ထား၀ယခရင

အတြငးရ ကမးေျခ

ေဒသမားတြင ဒေရ

ေရာကပငမားသည

တစႏစထက တစႏစ

ပ၍ ျပနးတး

နညးပါးလာေၾကာငး ၊

ေလာငးလ ျမ႕ နယရ

ကမးမန ေကးရြာ

ကမးေျခတြင

ဒေရေရာကပင မားသည ကမးႏင ေပ ၆၀ ခန႕

ေနာကဆတ၍ နညးပါးသြားျပ ျဖစေၾကာငး ၎ ေဒသရ

ကမးေျခမားတြင ဒေရေရာကပင ၅ မးသာ

ရေတာေၾကာငး ေျပာဆသည။

ထား၀ယခရငရ ကမးေျခ ေဒသမားရ စကေလမားသည

ေရထြကပစၥညး ၇၈ မးေကာက ဖမးဆးလကရေၾကာငး

ေဒသခတ႕ ၏ အဆအရသရသည။

ျပညသ႕ေခတ ဂာနယ မ ကးယေဖာျပသည။

Page 49: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 49

ထငးျမနမာ ဘရားသးဆဂတျပနဖြင

၂၀၀၆ ခႏစကပတခေသာ ဘရားသးဆနယစပျဖတေကာဂတက ယေန႔နနကတြင ျပနလည ဖြငလစလက သညက ေတြ႔႐ရသည။

“ဒဂတကျပနဖြငလကတအတြက ကန ပစၥညးေတြ သယ ေဆာငရတာ ပၿပး အဆငေျပသြား ပါ တယ။ ဒါေပမယ ဘယရကေန႔အထ ဖြငသြားမလဆတာ ေစာငၾကညရဥးမယ” ဟ ေဒသခ စးပြား ေရးသမားတစဥးက ေျပာသည။ သ႔ေသာ ယေန႔ နယစပ ျဖတေကာဂတ ဖြင လစ ခရာတြင ျမနမာျပည ဖကသ႔ အလည အပတ သြားေရာကသည ဧည သညမား သပမ ေတြ႔ ရေပ။ ဘရားသးဆၿမ႕ဖကသ႔ အလညအပတ သြား ေရာက သမားအေနျဖင နယျခားဂတရထငးလဝကဌာန၌ နာမည စာရငး ေပးသြငးၿပး လတစဥး လင ဘတေငြ ၃၀၊ ကား တစ စးအတြက ဘတေငြ ၅၀ ျမနမာအာဏာပငမားအတြက ေပးေဆာငရေၾကာငး ထငးလဝကအရာ႐တစဥးက ႐ငးျပ သည။ ဘရားသးဆၿမ႕သ႔ ဝငေရာကခြင႐သမားမာ နယျခားမဥးေၾကာငးမ ၂ ကလမတာခန႔ ေဝးကြာ ေသာ ဘရား သးဆၿမ႕ လယ ေစးႀကးအထသာ သြား လာခြင႐သည။

ဘရားသးဆနယစပဂတက ယခကသ႔ျပနလညဖြငလစခသညမာ နယစပမားတြငတညၿငမမႈမား ျပနလည တည ႐ေနၿပဟ အမနးခငးႏငငမားကျပသလျခငးျဖစေၾကာငး စစေရးေစာငၾကညေလလာသမား သးသပေျပာဆသည။ ေကာငး၀ါ သတငးဌာန မ ကးယေဖာသည။

စစေတြ ေရနကဆပကမးစတင

အႏၵယႏငင၏ အေရ႕ေမာမ၀ါဒ အရ ကလားတနျမစေၾကာငး ဖြ႔ျဖးေရးအတြက အေရးၾကးေသာ စစေတြေရနက

ဆပကမးမားတညေဆာကေရးလပငနးမား ဒဇငဘာလဆနးတြင စတငေနၿပ ျဖစေၾကာငး ရနကနတငးမ

သတငးဂာနယက ေရးသားထားသည။

အဆပါ ေရနကဆပကမးတညေဆာကရနအတြက ျမနမာႏငငမ Energy Zone ကမဏႏင အႏၵယ မ Essap တ႔

သေဘာတစာခပ ခပဆကာလပပငခြငရရထားေၾကာငးသရသည။

ယငးစမကနးႏင တစၿပကနက ကလားတနျမစဘကစ ဖြ႕ၿဖးေရးစမကနးပါ ပါရၿပး ၂၀၁၂ ခႏစတြင အၿပး

တညေဆာကမညျဖစသည။

Page 50: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 50

ျမနမာ ႏငငတြင ေတာရငးတရစာၦနမား ထနးသမးရန အတြက သဘာ၀

ထနးသမးေရး နယေျမ ရစခ ထပမဖြ႕စညးသြားမည

ျမနမာႏငငတြင ေတာရငးတရစာၦနမား ထနးသမးရနအတြက သဘာ၀ ထနးသမးေရးနယေျမရစခ

ထပမဖြ႕စညးသြားမညျဖစျပး စစေပါငး သဘာ၀ နယေျမ ဧရယာ စတရနးမငေပါငး ၁၇၅၅၈ ဒသမ ၄၄

ရလာမညျဖစေၾကာငး သစေတာ ဥးစးဌာန ထတျပနခကမားအရ သရရသည။

ေတာရငးတရစာၦနမား ထနးသမးေစာငေရာကရန အတြက ထပမတညေထာငမည သဘာ၀ ထနးသမးေရး နယေျမ

ရစခမာ ခငးျပညနယအတြငးရ နတမေတာင အမးသားဥယာဥႏင ေကာကပနးေတာင ေတာရငး တရစာၦန

ေဘးမေတာ၊စစကငးတငးအတြငး ရ မဟာျမင ေတာ ရငး တရစာၦန ေဘးမေတာႏင ေဗာဓတစေထာင သဘာ၀ ၾကး၀ငး ၊

တနသာၤရ တငး အတြငးရ တနသာၤရ အမးသားဥယာဥ ၊ ေလညာ အမးသား ဥယာဥ နင ပခးတငး အတြငးရ သငပင

ၾကကေသာကေတာ တရစာၦန ေဘးမေတာ

တ႕ျဖစေၾကာငး ထတျပနခက မားအရ

သရသည။

ထပမ တညေထာငရန အဆျပထားသည

သဘာ၀ ထနးသမးေရး နယေျမရစခ၏ ေဂဟ

စနစမားမာ အျမစမးေတာ ၊ ေတာငေပၚေတာ ၊

ထငးရႈးေတာ ၊ ေတာေျခာက ၊ ဒေရ ေတာ ၊

ရြကျပတ ေရာေႏာေတာတ႕ ေပါကေရာက

ေၾကာငး သရသည။

အဆပါ သဘာ၀ ထနးသမးေရး

နယေျမမားတြင ေျပာင ၊ ေတာ ဆတ ၊ ေတာငဆတ ၊ မကခးျဖ ၊ ငကျပာေျခာက ၊ ဆတ ၊ ကားသစ၊ သစတကကား ၊ ေခ

၊ ေတာေၾကာင ၊ ေတာ၀က ၊ ေတာေခြး ၊ စင ၊ ေမာက ၊ လြေကာ ၊ ဆင ၊ ေျမြပါ ၊ ေတာဆငရႈငး ၊ သငးေခြခပ ၊ ၀က၀ ၊

ယနသမင ၊ ၾက႕ သေတာ စသည တရစာၦန မား ကကစားလက ရေၾကာငး သရသည။

သဘာ၀ ထနးသမးေရး နယေျမမား ထညေထာငရန အဆျပ ထားသည နယ ေျမ ရစခ ၏ ဧရယာ မာ ၁၄၄၉၄ ဒသမ

၇၃ ရကာ ႏငငဧရယာ၏ ၆ ဒသမ ၇၂ ရာခငႏႈနး ခန႕ရေၾကာငး သရသည။

Weekly Eleven ဂာနယမ ကးယေဖာျပသည။

ျမ၀တေၾကာင ျမတနယစပ ေရထြကကနပမတငပ႕

ျမ၀တနယစပ ပတထားသျဖင ျမတနယစပမာ ေရထြကကနပမတငပ႔လကရေၾကာငး သရသည။ယငးဂတမ ၂၀၁၀-၁၁

ဘ႑ာေရးႏစအတြက ေရထြကကန အေမ၇ကနေဒၚလာ သနး ၈၀ ဖးတငပ႕ရနလာထား ရာ စကတငဘာလ အထ

၅၄.၇၄၆ သနးဖးတငပ႕ၿပးျဖစေၾကာငး သရသည။ တငပ႔ေသာ ေရထြကကနမားမာ ငါး၊ ပစြန၊ ကဏနး၊ ကဏနးေပာ၊

ငါးမန႔၊ ငါးအသားလႊာ၊ ကငးမြန၊ ေအးခပစြန၊ ခရသားတ႔ျဖစသည။

ပနးသတငးမ ကးယေဖာျပသည။

Page 51: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 51

ထငး အလပသမား လကမတအသစ ဖြငေပးရန ေတာငးဆ

ထငးႏငငတြငး အေၾကာငးအမးမးေၾကာင အလပလပခြင လကမတ မရေသးေသာ ေရႊ႔ေျပာငး အလပသမားမားအတြက

တရားဝင အလပလပကငခြင လကမတ (ဘတအသစ) ဖြငလစေပးရန အလပသမားေရး အဖြ႔အစညးမားမ

ယေန႔ေတာငးဆလကသည။

ထငးအလပသမား သမဂၢမား အဖြ႔ခပ၊ ထငးအလပသမား ေသြးစညး ညညြတေရး ေကာမတႏင လ႔အခြငအေရးႏင

ဖြ႔ၿဖးေရးေဖာငေဒးရငး တ႔ ပးတြ၍ မနကျဖနတြင ကေရာကမည ႏငငတကာ ေရႊ႕ေျပာငး

အလပသမားေန႔ အထမးအမတအျဖစ ေတာငးဆလကသည။

ထငးႏငငတြငး ၂ သနးခန႔ရေသာ ေရႊ႕ေျပာငး အလပသမားမား၏ လပအားသည ထငးကနထတလပမႈ က႑၏ ၉

ရာခငႏႈနးမ ၁၆ ရာခငႏႈနးထရေနၿပး ေရႊ႕ေျပာငး အလပသမားမားသည (3D) ေခၚ (Dangerous) အႏရာယမားျခငး၊

(Dirty) သန႔ရငးစငၾကယမႈ မရျခငး၊ (Demanding) ေတာငးဆမႈမားသည အလပမား လပကငေနၾကရသည။

ယေန႔ထတျပနေသာ ေၾကညာခကတြင ထငးႏငင၏ တရားမဝငေရႊ႕ေျပာငး အလပသမားမားအား ဖမးဆး ထနးသမး

ျပနလညပ႔ေဆာငေရး အစးရ ေပၚလစက ျပနလည စဥးစားသးသပရန၊ တရားမဝင အလပသမားမား ျပနလညပ႔ေဆာငေရး

ရနပေငြအတြက ေငြေၾကး ေကာကခမႈကလညး ပယဖကရနႏင ေရရညခမည ေရႊ႕ေျပာငး အလပသမားေပၚလစက

ေရးဆြထားရရနတ႔လညး ပါဝငသည။

ထငးႏငငတြငး ဝငေရာက လပကငေနေသာ ျမနမာ၊ ကေမၻာဒးယားႏင လာအႏငငမားမ ေရႊ႕ေျပာငး အလပသမားမား၏

အလပလပခြင လကမတ (ဘတ) သကတမးက ေနာကထပ သကတမးတႏစတးရန

ထငးအလပသမား ဝနၾကးဌာန၊ အလပသမား ၾကးၾကပေရးဌာန ညႊနၾကားေရးမႉး ခြနနာခရာစပ ဆပခြနထခက ႏဝငဘာ

(၃) ရကရကစြျဖင လကမတေရးထး ထတျပနခၿပး ျဖစသည။

ထငးအလပအကင ခန႔ထားေရးဌာန ဒါ႐ကတာ ခြနဂရာဆကက စကတငဘာ (၂၈)ရကက ဘတလကမတ အသစ

ဖြငေပးျခငးက ယခႏစမကနခင ျပလပေပးသြားမညဟ တရားဝင ေျပာဆခေသာလညး ယခအခနအထ ထငးအစးရမ

စဥးစားေနဆ ျဖစသည။

တခနတညးမာပင ျမနမာ၊ လာအ၊ ကေမၻာဒးယား ေရႊ႕ေျပာငး အလပသမားမားသည လာမညဇနနဝါရလ မစ၍ တရားမဝင

ႏငငျခားသား အလပသမား ျပနလညပ႔ေဆာငေရး ရနပေငြအျဖစ လစဥ အလပသမား

ဝနၾကးဌာနသ႔ ေငြေပးသြငးရမည ျဖစသည။

ျမနမာႏငလာအ ေရႊ႕ေျပာငး အလပသမားမားသည (၆)လစာ အခးက ေကာကယမည ဘတေငြ ၂,၄ဝဝ ရနပေငြအတြက

လစဥဘတ ၄ဝဝ က မမမတပတငထားေသာ လပငနးရငမတဆင ခ႐ငအလပသမား ဌာန႐းမားသ႔ (၁၅)ရကေန႔ထက

ေနာကမကပ လစဥ ေပးသြငးရမည ျဖစသည။ ကေမၻာဒးယား အလပသမား မားမာမ ဘတ ၂,၁ဝဝ သာ ေပးသြငးရမည

ျဖစသည။ သတမတရက ေကာလြနသြားပါက ၂ ရာခငႏႈနး ဒဏေၾကး ေပးေဆာငရမညဟ ႏဝငဘာလ (၃)ရက ရကစြျဖင

Page 52: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 52

ထတျပနသည အလပသမားဝနၾကးဌာန ညႊနၾကားခကတြင ပါရသည။

ထသ႔ ေပးသြငးထားသည ရနပေငြက မမေနရငးႏငငသ႔ အၿပးအပင ျပနမညဆပါက ျပနထတႏငမညဟ သရသည၊

အလညအပတ ျပနျခငးအတြက ထတေပးမည မဟတေခ။

“ကေနာတ႔ အလပလပေနတာ တလ တလက ၄၀၀၀-၅၀၀၀ ေလာကပရတာ၊ အဒအထက ပတစပ႔ဖး၊ အလပလပခြင

လကမတ (work permit)ဖး၊ ပြစားေၾကးတ႔က ေပးေနရတာ ဘာမ မကနဘး၊ အခအဒလ ထပေပးရမယဆေတာ ဒမာလာ

သကသက အလပ လပေပးေနရသလ ျဖစေနၿပ”ဟ ဘနေကာကမ

အလပသမားတဦးက ညညးညသည။

ထေပးသြငးထားေသာ ရနပေငြက ျပနထတရနအတြက ေငြသြငးထားေသာ လကခေျပစာမားက အလပသမားမားသည

မမႏငအတ သမးဆညးထားၿပး မမတ႔ေနရပရငးျပနခန ေငြျပနထတရာတြင ျပႏငဖ႔လသညဟ အလပသမားအေရး

လပေဆာငေနသမားက သတ ေပးထားသည။

မဇၩမသတငး ဌာန၏ အငတာနကစာမကႏာမ ကးယေဖာျပသည။

ေရထြကပစၥညးအရင တရားမ၀ငတငပ႕က ေထာငခမည

ေရထြကပစၥညး အရငမားက တရားမ၀င တငပ႔ပါက ေထာငဒဏအထ အျပစေပးမညျဖစေၾကာငး ငါးလပငနးဥးစးဌာန

ညြနၾကားေရးမးခပ ဥးခငကေလးက ေျပာၾကားသည။

အဆပါ ကနမားက တငသြငးျခငး၊ တငပျခငးျပလပရာတြင ငါးလပငနးဥးစးဌာနက ထတေပးထားေသာ တရား၀ငလငစင

ရမသာ ေဆာငရြကႏငျပး လကနာျခငးမရပါက ငါးလပငနးဥပေဒ အရ ေထာငဒဏ ႏစႏစ သ႔မဟတ ေငြဒဏ တစေသာငး

ႏင ဒဏႏစရပစလးက လညး အျပစေပးနငေၾကာငး ၎ကဆသည။

တကရကေလေၾကာငးလငမားရလာသျဖင အခနတ အတြငး တငပ႕လာႏငကာ ယခငထကေရထြကအရင

တငပ႕မႈမားလာႏငေၾကာငး ဥးစးဌာန ကခန႔မနးထားသည။

ပနးသတငး ဂာနယမ ကးယေဖာျပသည။

၀၀၀၀ကလတြင ျမနမာ ႏကလးယားအေရး ေပါကၾကားကလတြင ျမနမာ ႏကလးယားအေရး ေပါကၾကားကလတြင ျမနမာ ႏကလးယားအေရး ေပါကၾကားကလတြင ျမနမာ ႏကလးယားအေရး ေပါကၾကား

အေမရကန အစးရသည ျမနမာ ႏကလးယားႏင ဒးလကနက စမကနးမား ပတသကၿပး ၂၀၀၄ ခႏစ ကတညးက

သသယ ရေနေၾကာငး ၀ကလစက ယမနေန႔က ေဖာထတလကသည။

ရနကနၿမ႕ရ အေမရကနသ႐းမ အေမရကန ႏငငျခားေရး ဝနႀကးဌာနသ႔ ျမနမာစစအစးရ၏ ႏကလယားႏင

ပတသကေသာ လ႕၀က အစရငခစာတြင စစအစးရသည ေျမာကကရးယားႏငင၏ အကအညျဖင ေျမေအာက

ဥမငလဏေခါငးမား တညေဆာကလပကငေနေၾကာငး၊ လပငနးခြငတြင ေျမာကကရးယားႏငငသား ၃၀၀ ခန႔

လပကငေနသညဟ မကျမငသကေသတဥးက ေျပာေၾကာငး ေဖာျပထားသည။

Page 53: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 53

၂၀၁၁ ၂၀၁၁ ၂၀၁၁ ၂၀၁၁ မာ သတ႔ ဘာေတြလပၾကမလ မာ သတ႔ ဘာေတြလပၾကမလ မာ သတ႔ ဘာေတြလပၾကမလ မာ သတ႔ ဘာေတြလပၾကမလ

ဧရာ၀တ မဒယာ၏ အငတာနက စာမကႏာမ ကးယေဖာျပသည။

ဒါ႐ကတာ ၾကညျဖသင (႐ပရင ဒါ႐ကတာ)

ဂပနကလာတ ကငမရာအဖြ႔တဖြ႔က ျမနမာဒါ႐ကတာန႔ ေပါငးၿပး ႐ပရငၿပငပြ ဝငႏငေလာကတ ဇာတကားေတြ ႐က

ခငတယလ႔ ကမးလမးလာတာမး ရတယ။ သတ႔ ကမးလမးတာက ျမနမာ႐ပရငေလာကအတြက ဆၿပး ကမးလမး

လာတာမးပါ။ ႐ပရငေလာက တးတကဖ႔အတြက တျခားႏငငက နညးပညာေတြပါ သးဖ႔လအပမယထငလ႔ သတ႔ အဖြ႔န႔

ပးေပါငးအလပလပသြားဖ႔ ဆးျဖတထားပါတယ။ ၿပးေတာ သတ႔ကလညး သတ႔ရ႕ နညးပညာေတြကပါ မေဝေပးမယ

ဆေတာ ဘယလပျဖစျဖစ ျမနမာ႐ပရငေလာကအတြကေတာ နညးပညာပငးဆငရာအရ အျမတရမာပေလ။ ဘာပျဖစျဖစ

ကမတ႔အေနန႔ကေတာ ကယလပစရာ ရတအလပကပ အေကာငးဆးျဖစေအာင ႀကးစားသြားမာပါ။

အနဂၢ (အဆေတာ)

၂၀၁၁ မာ ကေနာ တကယေတာအေခြ ထြကမယ၊ အဒေခြန႔ ပတသကတ ပြေလး

တပြလပဖ႔ စစဥထားတယ။ ဇနနဝါရ လမာေတာ ပနးချပပြတပြ လပဖ႔ စစဥထားတယ။

အရငတနးကတညးက လပလာတ လမႈေရးလပငနးေတြကလညး ဆကလပသြားမယလ႔

စတကးထားပါတယ။ ကေနာအကအညက လတယလ႔ ေျပာလာတလေတြ၊ ကေနာက

မေနႏင မထငႏင သြားကရမယကစၥေတြက ဆကလပသြားဥးမာပါ။ ဟလန႔

ေပါငးၿပးမလပဘး၊ ဒအဖြ႔အစညးန႔ ေပါငးၿပး မလပဘး ဆတာမးေတာ ကေနာမာ

မရပါဘး။

၂၀၁၁ န႔ ပတသကၿပး ကေနာရ႕ ေမာလငခကကေတာ ကေနာအေခြထြကမယ၊ ဒအေခြန႔ ပတသကၿပး ပရသတႀကးရ႕

အားေပးမႈက လခငတယ။ လမႈေရး၊ စးပြားေရး၊ ပညာေရးအပငးေတြမာ ဆရင အခလကရ ကေနာတ႔ႏငငမာ

အငတာနကန႔ တျခားဆကသြယမႈေတြ အဆငျမငျမင လပလာႏငၿပ။ ဒါေပမယ ၂၀၁၁ က ဒထကပၿပးေကာငးတ

အငတာနက ဆကသြယမႈေတြ၊ ပညာေရးကစၥေတြမာ တျခားႏငငေတြန႔ ရငေပါငတနးႏငမယ ႏစမး ျဖစေစခငပါတယ။

ျဖစဖ႔လညး ေမာလငပါတယ။ ၂၀၁၀ မာေတာ သဘာဝ ေဘးအႏရာယေတြ ႀကရတယ၊ မနတငးတကတယ၊

မးေတြေလာငတယ၊ ၿပးေတာ ေရြးေကာကပြလညး လပသြားတယ။ အဒါေတြကေတာ ျမငခရတာ ေတြပါ။

လာမယႏစသစမာ တေယာကန႔တေယာက အမနးေတြ၊ ရနၿငးေတြမထားဘန႔ ဆကဆေစခငတယ။ ခထကထ

ျမငရတာက ကားေမာငးတ ေနရာမာပျဖစျဖစ၊ အမႈကပစတ ေနရာမာပ ျဖစျဖစ စညးကမး မတာမးေတြ ေတြ႔ေနရပါတယ။

အဒါေတြက လာမယႏစသစမာ မေပာကေသးဘး ဆရငေတာငမ ေလာႏငလမမယ၊ စညးကမးပရလာမယလ႔ေတာ

ေမာလငတာပ။

Page 54: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 54

ႏႈတခမးေမြး ညေနာင (လရႊငေတာ)

ႏႈတခမးေမြး လေမာ။ ။ ကေနာတ႔က အမမာ ဆငးဘတသာ တငထားတာ

သကဆငရာက ပြမန႔မေပးေတာ ပြမကရတာ ၾကာပ။ အဒါေၾကာင

လာမယႏစဆရငလညး ကေနာတ႔ အတြက ပြမန႔က ေသခာဥးမာမဟတဘး။

ဒလပ၊ ဒအစးရပ ဆရငေတာ ေသခာတယ ကေနာတ႔ ကရဥးမာ မဟတဘး။

အမကလာတ ႏငငျခားသားေတြေလာကကပ ကျပရမာပ။ ၂၀၁၀ မာေတာ

အစမႀကး စ လြတလာလ႔ ကေနာတ႔ ညအစကတေတြက ဝမးသာတယ၊

ေပာရႊငရတယ။ ၂၀၁၁ မာေတာ ဒထက ဝမးသာစရာေကာငးတ ကစၥေတြန႔

ကေနာတ႔ ဆခငတယ။ ကေနာတ႔ မတေဆြႀကး ဇာဂနာ အပါအဝင ႏငငေရး

အကဥးသား ၂ ေထာငေကာ ေထာငထမာ ရေနတနးပ။ ႏစသစမာ သတ႔ေတြ

လြတၿငမး ခမးသာခြငရၾကပါေစ၊ သတ႔ေတြလညး ေပာရႊငရပါေစလ႔ ေျပာခငပါတယ။

ႏႈတခမးေမြး ပါပါေလး။ ။ ကေနာတ႔ လရႊငေတာေတြရ႕ ျပကလးဆတာက စတ ေပာေပာရႊငရႊငန႔ ျပကမ ပၿပး အရသာ

ရတယ။ ဒါေပမယ တစတေယာကက ေနာကကေန ထနးခပၿပးေတာ ဒါမျပကန႔၊ ဒါက ႏငငေတာက ျပကရယျပတယ၊

ဘာျဖစတယ၊ ညာျဖစတယဆရငေတာ ကေနာတ႔ လရႊငေတာေတြအေနန႔ ျပကရတာ အရသာမရေတာဘး။ ခကေတာ

ဘယအၿငမပ ကက၊ ဘာပ ျပကျပက၊ ဘယဆငးပ တးတး၊ တးလးေတာငမ ႏငငေတာက ျပကရယျပတယဆရင

မတးရဘး။ ၂၀၁၁ မာ ႐ပရင ႐ကတပဂၢလမားလညး လြတလြတ ကြ တကြတ ႐ကရပါေစ၊ ကေနာတ႔ အၿငမကတ

ပဂၢလမားလညး လြတလြတကြတကြတ ကရပါေစ၊ စာေရးတ ပဂၢလမားလညး ကေလာင ထကထကန႔ ေရးရပါေစလ႔

ႏစသစမာ ကေနာတ႔ ႏႈတခမးေမြး ညေနာငက ဆႏၵျပလကပါတယဗာ။

မျဖျဖသငး (အမးသားဒမကေရစအဖြ႔ခပ လငယတာဝနခ)

ကမတ႔ အဓကလပတာ ႏစပငးရတယ၊ ႏငငေရးပငးန႔ လမႈေရး ဆၿပးမရတယေပါ။

လမႈေရးန႔ ပတသကလ႔ အခလကရ လပေနတ အလပေတြက တးခ႕ၿပး လပသြားဖ႔

ရတယ။ တးခ႕တယဆတာက အရငတနးက ကမတ႔ဆမာ ဆရာဝနေတြ ဘာေတြ

မရေသးဘး၊ အခဆရင ဆရာဝနေတြပါ ပါလာၿပ။ အနတစ လြတလာၿပးတ ေနာကပငးမာ

လနာေတာေတာမား မားက ကမတ႔ဆမာ ေဆးဝါးကသမႈ ခယခငတသေတြ ပမားလာ

တယ။ အဒအတြက ကမတ႔ဘကက တတႏငသမ ႀကးစားသြားမယ၊ လနာေတြအတြက

ဆကလက ရပတညသြားမယ။

ႏငငေရးပငးမာ ဆရငေတာ ကမတ႔ လခငတ ပနးတငက မေရာကေသးဘး။ အနတစ၊ အဘ ဥးတငဥးတ႔ အဘ

ဥးဝငးတငတ႔ရ႕ ဥးေဆာငမႈန႔ ကမတ႔က ေနာကလကေကာငးေတြ အေနန႔ ဆကလကလပကငသြားမယ၊ ျမနမာ ႏငင

ဒမကေရစ ရရေရးက ဆကလကႀကးစားသြားမယ။ ႏငငေရး အကဥးသားေတြ လြတေျမာကလာတအထ၊ ကမတ႔

လခငတ ပနးတငေရာကတအထ ဆကလကႀကးစားသြားဖ႔ ရပါတယ။ ၂၀၁၀ ႏစကနပငးမာ ကမတ႔ ေမာလငတ၊ ကမတ႔

လြတေျမာကေစခငတသ လြတေျမာကလာတယ။ လာမယ ႏစသစမာလညး ေနာကထပ လြတေျမာကမႈေတြန႔ အတ

ႏငငသ ႏငငသားအားလး ေပာေပာရႊငရႊငျဖစႏငဖ႔ ေမာလငပါတယ။

Page 55: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 55

ဥးေအးသာေအာင (CRPP အတြငးေရးမႉး)

၂၀၁၁ မာေတာ အားလးသတအတငး ေရြးေကာကပြအရ လႊတေတာ ေပၚလာမယ၊

အစးရအသစ ေပၚလာမယ။ ဒါေပမယ ဒ လႊတေတာန႔ အစးရက တမးသားလး

ႀကေတြ႔ေနရတ ျပနာေတြက ေျဖရငးႏငလမမယလ႔ ကေနာတ႔ မယၾကည ဘး။

တငးရငးသား လကနကကင ပဋပကၡေတြက ေျဖရငးႏငဥးမာ မဟတဘး။ အဒေတာ

အမးသားျပနလည သငျမတေရးက ကေနာတ႔ မျဖစမေန လပၾကရမယ၊ လပခငခင

မလပခငခင လပရမာပ။ နအဖ၊ တငးရငးသား လကနကကငေတြ ပါဝငတ

အမးသားျပနလညသငျမတေရးက CRPP အေနန႔ ဆကလက ႀကးပမးသြားမယ။

လကရ တငးျပညအေနအထားအရ တငးရငးသားေတြ အေနန႔ တနးတအခြငအေရး ရဖ႔

လအပတယ။ ျမနမာႏငင ဒမကေရစ ရရဖ႔ လအပတယ။ အဒါေၾကာင NLD အပါအဝင တျခား ႏငငေရးပါတေတြ

လကတြၿပး ႀကးပမးသြားရမာ ျဖစပါတယ။ ၂၀၁၁ ကေတာ ႏငငေရးပ ျဖစျဖစ၊ စးပြားေရးပ ျဖစျဖစ ကပကပတညးတညးန႔

ျဖတသနးရဥးမယႏစလ႔ ကေနာျမငပါတယ။ ႏစသစမာလညး လတငးလတငးက အမးသားျပနလည

သငျမတေရးအတြက ဆကလက ႀကးပမး သြားဖ႔ လဥးမယလ႔ ကေနာေျပာခငပါတယ။

ဥးေကာသ (ဥက႒၊ နာေရးကညမႈအသငး)

ႏစသစမာ ဘာေတြလပမလဆေတာ ကေနာတ႔ လပေနတ လမႈေရးလပငနးဆတာက

လပခငတငး လပခြငရတ အေျခ အေနမရေသးေတာ ဘာကမ ႀကေျပာလ႔မရဘးဗ။

အမားအကးက ဒထကတးၿပး ဘယလကညလ႔ ရမလ ဆတာကပ ကေနာ ေခါငးထ

ထညထားတယ။ ဆေတာ လပငနးေတြ အေကာငအထညေဖာမပ ကေနာအေနန႔ ေျပာလ႔

ေကာငး မယ။ အခလကရေတာ ကေနာတ႔ရ႕ မကစ ခြစတခနးကစၥကပ ေဇာငးေပးၿပး

လပေဆာငေနပါတယ။ ေရ႕ႏစ ဧၿပလ ေလာကဆရင စတငၿပး ခြစတမႈေတြ လပႏငပါၿပ။

ကေလး (အငးဝဂဏရည) (ကဗာဆရာ)

ကေနာက စာေရးခြငေတြဘာေတြ ပတထားတာ ၁၂ ႏစ ရၿပ။ အခထလညး

ပတထားတနးပ။ ဘာမလညး ေရးခြင ေျပာခြင မရဘး ဆေတာ ကေနာအေနန႔ ဘာ

အစအစဥမ မရဘးလ႔ ေျပာလ႔ရတယ။ NLD ကလပတ စာေပ ေဟာေျပာပြေတြ

ဘာေတြမာ ကေနာက ေျပာဖ႔ ဖတတာမး ေတြေတာ ႏစတငးလလရပါတယ။

အမးသားေအာငပြေန႔ တ႔ ျပညေထာငစ ေန႔တ႔ ဘာတ႔ေပါဗာ။ လာမယႏစမာလညး

ကေနာက ေဟာေျပာဖ႔ ထပဖတဥးမယဆရငေတာ သြားၿပး ေဟာျဖစ ေျပာျဖစဥးမာပါ။

ဒါေပမယ ႏငငန႔ လမးအတြက စာေရးခြင၊ ေဟာေျပာခြငမရဘန႔ ကေနာအသက

တႏစႀကးသြားဥးမာ ကေတာ ႏေျမာတယဗာ။

Page 56: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 56

ကေနာ ငယစဥ ပညာသငတနးက အဂၤလပေတြ ဆတတအခနန႔ ႀကေနေတာ ေနရာတငးမာ ေသနတသ၊ ဗးသန႔

အေလာငးေတြအေပၚ နငးၿပး ေကာငးတကခရတယ။ ကေနာတ႔ႏငငမာလညး ဒေန႔ထကထ ေသနတသေတြ ဗးသေတြ

ရေနတနးပ။ အခ ပညာသငေနတ ကေလးေတြအေနန႔ ကေနာတ႔ ငယငယတနးကလ အေလာငးေတြေပၚ နငးေလာက ၿပး

ေကာငးတကရတာမး၊ ေသနတသ၊ ဗးသေတြက ညအပရာဝငေတးအျဖစမတၿပး အပစကရတာမးေတြ မႀကရပါေစန႔

ေတာလ႔ ခေခတ ကေလးေတြအတြက ႏစသစလကေဆာငအျဖစ ဆေတာငးေပးခငပါတယ။

ေကာေကာဗ (သရပေဆာင)

အႏပညာ လပငနးေတြကပ ေရ႕တးၿပးဆကလပသြားမာပါ။ ႏစသစတႏစျဖစတာေၾကာင

စတသစ၊ လသစန႔ အေကာငးေတြက ဆကလပသြားမာပါ။ ေရ႕တးၿပး ေအာငျမငေအာင

လပေဆာငသြားဖ႔ရပါတယ။ ၂၀၁၀ ျပညႏစက ကေနာအတြက ေျပာရမယဆရငေတာ

လပရကငရတာ ပၿပးထေရာကမႈရလာတယ။ ပရသတန႔ ပၿပး ထေတြ႔ဆကဆမႈ

ပေကာငးလာတယ။ လပငနးဆငရာေတြမာလညး ပၿပးအဆငလာပါတယ။

ကာတြနးေအာပကယ

ကေနာကေတာ ၂၀၁၁ မာ ၂၀၁၀ က အေကြးေတြပ ေကေအာင ဆကလပရမာပါ။

ေထြေထြထးထး လပစရာေတာ မရပါဘး။ ၿပးခတႏစက အလပေတြ ကနေနတာေၾကာင

အဒါေတြကပ ဆကလပ သြားမာပါ။ ၿပးခတ ၂၀၁၀ ျပညႏစက ဘာမ

မထးျခားခဘးလ႔ျမငတယ။ လြနခတ ၁၀ ႏစတနး ကလပ ေထြေထြထးထးေျပာငးလတာ

မရခဘးလ႔ ျမငတာပါပ။ လာမယ ၂၀၁၁ မာလညး ဘာမ ထးျခားလာမာမဟတဘးလ႔

ထငပါတယ။

ျမစပယင (မငးသမး၊ သး ညအစကမား အၿငမအဖြ႔)

လာမယ ၂၀၁၁ ဇနနဝါရလမာ ဥးဇာဂနာရ႕ ေမြးေန႔ပြက ကမတ႔ အဖြ႔ေတြ

ကငးပေပးသြားဖ႔ အစအစဥရတယ။ အဒကေနတဆင ကမတ႔က ဥးဇာဂနာ ျဖစေစခငတ

ျမနမာ႐းရာ ယဥေကးမႈက ထနးသမးတသေတြ ျဖစေအာင ဆကလက

ႀကးစားသြားမာပါ။ လာမယ ၂၀၁၁ မာ ဘယလ အခကအခေတြပ ႀကရ ႀကရ ကမ

တတႏငတ ဘကကေန အတတႏငဆး ႀကးစားၿပး ျပညသခစတ အႏပညာသမား

စစစစျဖစေအာင လပေဆာငသြားမာပါ။ ႏစသစမာ လသားတငး စတခမးသာမႈ

ရႏငပါေစလ႔လညး ဆေတာငးပါတယ။ ။

Page 57: Bahtoo Issue 6

Bahtoo Media Page 57

ကာတြနး

ေအာ

ကယ

ကာ

တြနး

က

ကး

ေဖာ

ျပ

သည။

Bahtoo Media GroupBahtoo Media GroupBahtoo Media GroupBahtoo Media Group

စအဂး၊ ဖစ၊ ဘညး၊ ကြနငယ။

ဆကသြယရန- [email protected]