Bagli Veri

Bağlı Veri Teknolojileri Eğitimi

İçerik

● Gereksinim● Bağlı veri çözümü ● Bağlı veri uygulamalarının mimarisi ● Durum çalışmaları

Bilginin Tümleşimi

Yemek metaforunu ele alırsakİstenilen güzel bir yemek

Bilgiyi oluşturan alt bilgi dağılmış durumdaBir pazardaymış gibi

… bazen çok fazla seçenek içinde ...

Bilgiyi Arama

Aradığımıza bir seferde ulaşamıyoruz

Sosyal Ağlara Dağılmış Veriler

Beğenilen müzikler, takımlar ve katılınan etkinlikler bir

sosyal ağda bulunuyor

Ziyaret edilen mekanlar ile ilgili bilgiler bir başka sosyal ağda bulunuyor

İki ayrı veri kaynağına bölünmüş veriler

Bir mekanda yer bildirimi yapmış olanların sevdiği

müzikler

WWW mimarisi

● WWW üzerinde “Bir mekanda yer bildirimi yapmış olanların sevdiği müzikler” sorusuna yanıt bulabilir miyiz?

● WWW bilgi tümleşim sorununa bir çözüm olarak doğmuştur. ● Merkezi olmayan yapı

HTTP

URI

HTML

WWW bir döküman tümleşim mimarisidir

Bir mekanda yer bildirimi yapmış olanların sevdiği

müzikler

http://facebook.com/rsc/Mehmet

Benimle aynı takımı tutan arkadaşlarımın

yaşadığım şehirde yer bildirimi yaptıkları

mekanlar


Benimle aynı takımı tutan arkadaşlarımın

yaşadığım şehirde yer bildirimi yaptıkları

mekanlar


http://geodata.com/rsc/Izmir

http://geodata.com/prp/city

http://geodata.com/prp/location

Yeni veri kaynakları

Tek tanımlayıcı

Tek tanımlayıcı

Yeni veri kaynakları

Tek tanımlayıcı

Tek tanımlayıcı

Ortak dil

İçerik

✔ Gereksinim● Bağlı veri çözümü ● Bağlı veri uygulamalarının mimarisi ● Durum çalışmaları

Bağlı Veri Çözümü*

● Varlıkları tanımlamak için URI'ler kulanın (yalnızca sayfalar için değil)

● HTTP URI'ler kullanın ● Evrensel olarak tekil isimler ve dağıtık aidiyet ● Erişilebilmeyi sağlar

● Verdiğiniz URI'ye erişmek istendiğinde gerekli bilgiyi RDF olarak verin

● Başka URI'lere RDF bağlantıları yapın● Böylece ilişkili veriye ulaşılabilsin

* http://www.w3.org/DesignIssues/LinkedData.html

http://dbpedia.org/resource/İzmir_Clock_Tower

http://dbpedia.org/ontology/location

http://dbpedia.org/resource/İzmir

http://www.itusozluk.com/image/izmir-saat-kulesi_225.jpg

http://dbpedia.org/resource/İzmir

http://dbpedia.org/ontology/leader

http://dbpedia.org/resource/Aziz_Kocaoğlu

http://www.itusozluk.com/image/izmir-saat-kulesi_225.jpg

RDF Veri Modeli

● Resource Description Framework ● Kaynak Tanımlama Çerçevesi

● Varlıklar hakkındaki bilginin temsili ● Üçlüler: Özne – Yüklem – Nesne ● İzmir Clock Tower | is located in | İzmir. ● İzmir | has leader | Aziz Kocaoğlu.

RDF/XML

RDF Veri Modeli ...

<http://facebook.com/foaf/yilmaz/foaf.rdf#Mehmet>

<http://xmlns.com/foaf/0.1/based_near>

<http://dbpedia.org/resource/İzmir>

Başka bir kaynağa işaret ediyor

RDF Veri Modeli ...


<http://dbpedia.org/ontology/country>

<http://dbpedia.org/resource/Turkey>

geonames:311046owl:sameAs

Diğer kaynak çözümleniyor...

Kaynaklara Erişim

http://dbpedia.org/resource/Izmir

http://dbpedia.org/data/Izmir

http://www4.wiwiss.fu-berlin.de/bizer/pub/linkeddatatutorial/deref-ont-uri-rdf.png

RDF Veri Modeli ...


<http://dbpedia.org/ontology/country>

<http://dbpedia.org/resource/Turkey>


Aynı varlığın diğer tanımları bağlanmış

CRM WEBPLMDMSCMSERP

HTTP / URI

RDF / RDB2RDF / SPARQL

APPLICATIONS / ANALYSIS / REPORTING

DA

TA

SC

HE

MA

Bağlı Veri Uygulamaları

RDF Veri Şeması


RDF Veri Şeması ...

(Açık) Bağlı VeriTüket

(Açık) Bağlı VeriYayınla

Bağlı Veri İlkelerini İçeride Kullan

http://www.slideshare.net/juansequeda/linked-data-tutorial-at-semtech-2012

Bağlı Veri Kullanımı

Bağlı Veri Kullanımı ...

1.Kurum içi bağlı veri

2.Dışarıdan bağlı veri

3.Kurumlar arası bağlı veri

4.Açık bağlı veri

● Programlar

● Müzik

● 2010 Dünya Kupası

● 2012 Olimpiyatları

Kurum İçi Bağlı Veri: BBC

Dışarıdan Bağlı Veri: SAP

http://iswc2010.semanticweb.org/pdf/388.pdf

Kurumlar Arası Bağlı Veri: Aletheia

Açık bağlı veri: NY Times

Bağlı Veri Yayınlama Yolları

YapısalYarı-yapısalYapısız

Entity Extractor

XML2RDF, XLS2RDF, CVS2RDF

Veritabanı Veri ErişimiAPI

RDF Saklayıcı

Web Sunucusu

Bağlı Veri Uç Noktası

RDB2RDF Bağlı Veri

Sarmalayıcı

Bağlı Veri

Veri Biçimi

Hazırlama

Saklama

Yayınlama

RDB2RDF


RDB2RDF

İlişkisel veritabanından RDF'e eşleme

Bağlı Veri Bulutu

http://richard.cyganiak.de/2007/10/lod/

● Stadyum kapasitesi 40 binden büyük olan bir takımda oynayan ve 10 milyondan fazla nüfusu olan bir ülkede doğmuş olan kaleciler

Bağlı Veri Sorgu Dili

İçerik

✔ Gereksinim✔ Bağlı veri çözümü ● Bağlı veri uygulamalarının mimarisi ● Durum çalışmaları

Bağlı Veri Tüketimi

Semantic Web for the Working Ontologist

Bağlı Veri Tüketimi ...

● Temel Uygulama İhtiyaçları● RDF İşleme ● Saklama● Sorgulama● Dönüştürme

Bağlı Veri Tüketimi ...

Bağlı Veri Yayınlama

Bağlı Veri

Sözlük Eşleme Kimlik Çözümleme

Veri Erişimi

Uygulamalar

Kaynak İzleme


Bağlı Veri Tüketimi

● İleri uygulama ihtiyaçları● Arama (Sindice vb.) ● Kimlik çözümleme ● Sözlük eşleme ● Kaynak izleme

Araç Kümesi

● RDF/OWL API● Sorgu motoru● SPARQL Sunucusu ● RDF Saklayıcı ● RDB2RDF Sunucusu ● RDF Dönüştürücü ● Çıkarsama Motoru ● Toplayıcı ● Kimlik Çözümleyici● Sözlük Eşleyici ● …

İçerik

✔ Gereksinim✔ Bağlı veri çözümü ✔ Bağlı veri uygulamalarının mimarisi ● Durum çalışmaları

Avustralya E-Devlet

Dunny Directories

Farmers Market

UV Rating

Know Where You Live

İngiltere E-Devlet

Numberhood

UK Roadworks

Pitchup.com

UK Pharmacy

● 8,400 kaynak● 210 uygulama

Bathing Water Explorer

ABD E-Devlet ● 445,287 kaynak● 172 kurum● 1,248 resmi uygulama● 236 vatandaş uygulaması

Fly On Time

National Obesity

Comparison Tool

Employement Market

Explorer

Party Campaign

Money

Avrupa E-DevletBike Share

Map

London Underground

Tube

Park Shark

Carbon Emission

Amsterdam Fire

Department

Ders İçeriği

● Bağlı verinin temelleri (Apache Jena ile) ● Verinin RDF ile temsil edilmesi● Veri modelinin RDFS ile temsil edilmesi

● Bağlı verinin saklanması ve yayınlanması ● RDF çizgelerinin kalıcı olarak saklanması (Jena TDB ile)● Saklanan verilerin SPARQL uç noktası olarak

yayınlanması (Jena Joseki ile)

● Bağlı verinin sorgulanması: SPARQL ● RDB2RDF: İlişkisel veritabanlarından bağlı veri

yayınlanması (D2RQ ile)

Teşekkürler, Sorular...?

Bagli Veri

Technology

Transcript of Bagli Veri