Back to the Basic Fire Fighter !!!

5
1 วิธีพื ้นฐานในการดับไฟ การดับเพลิงที่ถูกต้อง ก่อนอื่นจะต้องมี ความรู้ความเข้าใจในทฤษฎีการเกิดเพลิงไหม้ แสดงเป็นภาพ สามเหลี ่ยมอัคคีภัย ประกอบ ด้วย 4 ปัจจัย” (Fire Triangle and Tetrahedron) ได้แก่ เชื้อเพลิง (Fuel) ออกซิเจน (Oxygen) ความร้อน (Heat) และปฏิกิริยาลูกโซ่ทางเคมี (Chemical Chain Reaction) ดังนั ้นวิธีการดับเพลิงพื ้นฐานที ่ถูกต้องคือ 1. ทำให้เชื ้อเพลิงเย็นลง (ลดอุณหภูมิ ) 2. แยกออกซิเจนออกไป 3. เคลื ่อนย้ายเชื ้อเพลิงออกไป 4. ยับยั ้งปฏิกิริยาลูกโซ่ทางเคมี การดับไฟแต่ละกรณี ย่อมต้องใช้วิธีการ ที ่แตกต่างกันไปขึ ้นอยู ่กับรูปแบบการเกิด ขนาด อัตราการลุกลาม สภาพสิ ่งแวดล้อม ฯลฯ ในทาง ทฤษฎี ควรใช้ทุกวิธีที ่กล่าวข้างต้นร่วมกัน ขณะ ที ่การปฏิบัติจริง เราอาจจะต้องเลือกใช้วิธีใดวิธี หนึ่งเท่านั้น ตามสภาพการณ์และทรัพยากรที่ เอื้ออำนวยให้สามารถทำได้ นอกจากจะต้องคำนึงถึงทฤษฎีการเกิด เพลิงไหม้แล้ว สิ ่งสำคัญอีกประการหนึ ่งคือ การ ส่งผ่านความร้อนที ่ทำให้เพลิงไหม้จากจุดเริ ่มต้น ลุกลามไปยังบริเวณอื ่นซึ ่งมีด้วยด้วย 4 วิธี ได้แก่ 1. การสัมผัสกับความร้อนหรือเพลิงไหมโดยตรง (Direct flame contact) 2. การแผ่รังสี (Radiant heat) 3. การนำความร้อน (Conduction) 4. การพาความร้อน (Convection) นักดับเพลิงทุกคนคงจะเข้าใจเรื ่องการส่ง ผ่านความร้อนเป็นอย่างดีและในฐานะมืออาชีพ คุณต้องระบุให้ได้ว่าเพลิงไหม้มีการลุกลามด้วย วิธีใดบ้าง และจะยับยั ้งการลุกลามได้อย่างไร วิทยาการด้านการดับเพลิงสมัยใหม่จะมี ทฤษฎี ช่วงการเกิดเพลิงไหม้ ” (Phases of Fire) แบ่งช่วงเวลาการเกิดอัคคีภัยเป็น 4 ช่วง ต่อไปนี 1. ช่วงลุกไหม้ (Igntion) เป็นช่วงเริ ่มมี การลุกไหม้ขึ ้นที ่จุดต้นเพลิง 2. ช่วงขยายตัว (Growth) เป็นช่วงไฟเริ ่ม ลุกไหม้มากขึ ้น มีการลุกลามด้วยวิธีการต่างๆ 3. ช่วงลุกไหม้เต็มที (Fully Developed) PHASES OF FIRE Back to... Back to... Back to... Back to... Back to... the Basics the Basics the Basics the Basics the Basics

description

 

Transcript of Back to the Basic Fire Fighter !!!

Page 1: Back to the Basic Fire Fighter !!!

1

วธพนฐานในการดบไฟการดบเพลงทถกตอง กอนอนจะตองม

ความรความเขาใจในทฤษฎการเกดเพลงไหมแสดงเปนภาพ “สามเหลยมอคคภย ประกอบดวย 4 ปจจย” (Fire Triangle and Tetrahedron)ไดแก เชอเพลง (Fuel) ออกซเจน (Oxygen)ความรอน (Heat) และปฏกรยาลกโซทางเคม(Chemical Chain Reaction)

ดงนนวธการดบเพลงพนฐานทถกตองคอ1. ทำใหเชอเพลงเยนลง (ลดอณหภม)2. แยกออกซเจนออกไป3. เคลอนยายเชอเพลงออกไป4. ยบยงปฏกรยาลกโซทางเคมการดบไฟแตละกรณ ยอมตองใชวธการ

ทแตกตางกนไปขนอยกบรปแบบการเกด ขนาดอตราการลกลาม สภาพสงแวดลอม ฯลฯ ในทางทฤษฎ ควรใชทกวธทกลาวขางตนรวมกน ขณะทการปฏบตจรง เราอาจจะตองเลอกใชวธใดวธหนงเทานน ตามสภาพการณและทรพยากรทเอออำนวยใหสามารถทำได

นอกจากจะตองคำนงถงทฤษฎการเกดเพลงไหมแลว สงสำคญอกประการหนงคอ การสงผานความรอนททำใหเพลงไหมจากจดเรมตนลกลามไปยงบรเวณอนซงมดวยดวย 4 วธ ไดแก

1. การสมผสกบความรอนหรอเพลงไหม

โดยตรง (Direct flame contact)2. การแผรงส (Radiant heat)3. การนำความรอน (Conduction)4. การพาความรอน (Convection)นกดบเพลงทกคนคงจะเขาใจเรองการสง

ผานความรอนเปนอยางดและในฐานะมออาชพคณตองระบใหไดวาเพลงไหมมการลกลามดวย

วธใดบาง และจะยบยงการลกลามไดอยางไรวทยาการดานการดบเพลงสมยใหมจะม

ทฤษฎ “ชวงการเกดเพลงไหม” (Phases of Fire)แบงชวงเวลาการเกดอคคภยเปน 4 ชวง ตอไปน

1. ชวงลกไหม (Igntion) เปนชวงเรมมการลกไหมขนทจดตนเพลง

2. ชวงขยายตว (Growth) เปนชวงไฟเรมลกไหมมากขน มการลกลามดวยวธการตางๆ

3. ชวงลกไหมเตมท (Fully Developed)

P H A S E S O F F I R E

Back to...Back to...Back to...Back to...Back to... the Basicsthe Basicsthe Basicsthe Basicsthe Basics

Page 2: Back to the Basic Fire Fighter !!!

2

เปนชวงมการลกไหมอยางเตมท ไฟมขนาดใหญและไหมพนทบรเวณไปแลวเกอบทงหมด

4. ชวงไฟมอด (Decay) เปนชวงทไฟเรมขาดปจจยการลกไหม (ตวใดตวหนงหรอทงสตว)ทำใหมอดลงและดบไปในทสด

ในแตละชวงการเกดเพลงไหมดงกลาวนนกดบเพลงตองแยกแยะออกใหไดวา ขณะเขาไประงบเหต สถานการณเพลงไหมกำลงดำเนนอยในชวงใด และจะตองประเมนจากพนฐานความรและประสบการณ เพอใหไดคำตอบของคำถาม“ชวงอนตรายทสดซงอาจจะม Backdraft หรอFlashover สวนใหญแลวจะเกดชวงใด?”

การพจารณาเพอการดบเพลงนกดบเพลงมออาชพตองเรยนรและเขาใจ

ในประเดนสำคญ ตอไปนจะดบเพลงดวยวธการใดในแตละชวง

การเกดเพลงไหมจะมการเตอนอนตรายอยางไรในแตละ

ชวงการเกดเพลงไหมชวงการเกดเพลงไหมใดชวงใดททำให

มปรมาณความรอนสงสดพจารณาหายทธวธทเหมาะสมในการ

ระงบเหต/กภยในแตละชวงการเกดเพลงไหมชนของความรอน (Thermal Layers)ขณะปฏบตการดบไฟภายในหองซงเกด

เพลงไหม ตองระลกไวเสมอวา ยงมชนของความรอนแฝงอย โดยชนของความรอนนจะแยกความรอนและผลตผลจากการเผาไหม (เปลวไฟ เขมากาซ ฯลฯ) ทแตกตางกนออกเปนชนๆ โดยทวไปแลวมอย 3 ชน ไดแก

1. ชนความรอนสงสด (Extreme Heat)2. ชนความรอนปานกลาง (Moderate

Heat)3. ชนความรอนตำ (Low Heat)ตามธรรมชาตของไฟ ชนทมความรอนสง

สดมกอยตดกบตนเพลงซงนกดบเพลงตองหลกเลยงอยแลว แตเมอมการลกลามมากขน ความกวางของชนความรอนดงกลาวอาจขยายออกไปทำใหจดทมความรอนในระดบเปนอนตรายตอนกดบเพลง ไมจำเปนตองอยใกลตนเพลง อาจเปน

ในจดทหางออกมาหลายสบเมตรกได ดงนนเมอเขาทำการดบเพลงจะตองเรยนรความแตกตางของชนความรอนและพยายามหลกเลยงทจะเขาไปอยในชนความรอนท 1 เปนเวลานานๆ

ขอแนะนำเพอสงเกตชนความรอนกาซทมความรอนสงสด มกจะรวมตว

อยใกลๆ กบเพดานหองจดทมความรอนตำจะอยบรเวณใกลๆ

พนหองอณหภมแตกตางกนระหวางชนความ

รอนสามารถทำใหเกดกระแสความรอนในรปของกลมไอนำซงเคลอนททงแนวราบ (ไปขางหนา)และแนวดง (ขนขางบน)

วธปองกนอนตรายจากชนความรอนขณะทำการดบไฟ ควรจะมการระบาย

อากาศควบคกนไปดวยใชนำฉดเปนลำตรง (straight streams)

เพอ ลดการกอตวของไอนำFlashover & Point of No ReturnFlashover เปนปรากฎการณเกดขนเนอง

จากพนผวสวนประกอบของหองและวสดตางทอยขางในทงหมดมอณหภมสงขนจนถงอณหภมการลกไหม (Ignition Temperature) จากนนกลกตดไฟพรอมกนในทนททนใด ทำใหเกดเปลวไฟลกทวมหองและมความรอนปรมาณมหาศาลเกดขนในชวพรบตา

จากผลการทดลอง “เสนโคงอณหภมสมพนธกบเวลา” (Time Temperature Curve)นกดบเพลงจะตองสมผสกบความรอนในระดบ

1000 -1500 ฟาเรนไฮต (534 -810 เซลเซยส)ระหวางการเกด Flashover โดยทนกดบเพลงจะไดรบเจบปวดมากทสดหากถกเผาไหมบรเวณผวหนงทไมไดรบการปกปองทอณหภม 280 -320 ฟาเรนไฮต (137 - 426 เซลเซยส) ในการเอาตวรอด นกดบเพลงในชดปองกนครบถวนจะคลานเขาไปตามพนดวยความเรวเฉลย 2 ½ ฟตตอวนาท และจากการคำนวณ นกดบเพลงมเวลาเพยง 2 วนาทเทานนทจะรบตองออกมาจากบรเวณทอาจจะเกด Flashover กอนจะไดรบบาดเจบสาหส ดงนน การเขาไปในหองทเกดไฟไหมซงมความเปนไดวาจะเกด Flashover นกดบเพลงจะเขาไปไดไมเกน 5 ฟต (1.5 เมตร) หากลกกวาน เมอเกด Flashover ขนมาจรงๆ เขาจะหนออกมาไมทน

ระยะ 5 ฟตดงกลาวกคอ Point of NoReturn หมายถง ระยะทนกดบเพลงยงสามารถปฏบตงานไดโดยไมถอยกลบออกมา แตถาเกนไปจากนแลวจะทำไมได หากตองการคนหาภายในหองดวยมอเปลา (searching) ตองทำในระยะ5 ฟตนบจากขอบประตหรอหนาตางทคณใชเปนทางเขาเทานน ลกไปกวานจะตองใชเครองมอหรออะไรกตาม เขามาชวยในการสมผส จบ ยดฯลฯ ไมเชนนนแลว หากในหองนนเกด Flashoverคณจะมโอกาสรอดนอยลง

Thermal Layers

Page 3: Back to the Basic Fire Fighter !!!

การปองกนอคคภย มอตราตานทานการลกไหมสง อคคภยทเกดขนจะถกจำกด ทงขนาด ปรมาณความรอน รวมไปถงอตราการลกลามดวยตวของโครงสรางของอาคารเอง เปนตวชวยทสำคญทำใหการดบเพลงมประสทธภาพมากขน ตรงขามกบอาคารทไมไดสรางตามมาตรฐานหรอทำดวยวสดไมทนไฟ อคคภยทจะเกดขนจะรนแรงและดบไดยากกวา

ประเดนแรกๆ ทสำคญซงนกดบเพลงตองพจารณาเมอเขาไปดบไฟอาคารหลงใดกตาม นนคอ ลกษณะหรอรปแบบโครงสรางของอาคารหลงนนจะมผลอยางไร หากมอคคภยเกดขนและมการลกลาม

รปแบบของโครงสรางอาคารสามารถแบงไดตามลกษณะการออกแบบและวสดทใช เชน

อาคารธรรมดา (Ordinary)อาคารตานทานเพลงไหม (Fire Re-

sistive)อาคารตานทานเพลงไหมและควน

(Fire & Smoke Resistive)อาคารทไมมการลกไหม (Non-Com-

bustible)เมอพจารณาอาคารทเกดอคคภยมโครง

สรางเปนชนดใด เราตองคดตอไปวา คณสมบตและขอจำกดของอาคารชนดนนมอะไรบาง รวม

อตราการเกดไฟตอนำหนกของเชอเพลง(Fuel Loads) หมายถง อตราสงสดทวตถตดไฟไดหนงๆ สามารถทำใหเกดพนทเพลงไหมขนมาคำนวณจากนำหนกของวตถ (ปอนด) และพนทเพลงไหมทจะเกดขน (ตารางฟต)

นนคอ Fuel Loads ของวตถตดไฟไดจะคดเปนหนวย “ปอนดตอตารางฟต”

อณหภมการลกไหม (Ignition Tempera-

ชวงเวลาและปรมาณพนท กลาวคอ ถาวตถภายในอาคารมอณหภมลกไหมตำ แตม Fuel Loadsสง อคคภยทเกดขนจะลกลามอยางรวดเรวและเปนบรเวณกวาง

อยางไรกตาม ในประเดนของ Fuel Loadsจะตองพจารณาเพมเตมในเรองตอไปน

Fire behaves differently in each types of building construction.

Fire Behavior & Building Construction

ture) หมายถง อณหภมใดๆ กตามททำใหวตถลกตดไฟขนมา

การพจารณา Fuel Loads และ อณหภมการลกไหมของวตถทอยในอาคารจะทำใหสามารถคาดการณการลกลามของเพลงไหมทงในแงของ

Fuel Loads

พฤตกรรมของไฟกบโครงสรางอาคารพฤตกรรมของไฟคอลกษณะหรอรปแบบ

ของการไหมซงจะแตกตางกนไปตามโครงสรางของอาคารหลงนน

อาคารทออกแบบ/กอสรางตามมาตรฐาน

ทง จะใชวธไหนดบไฟทเกดขนมานนไดอยางมประสทธภาพภายในระยะอนสน

อตราการเกดไฟตอนำหนกเชอเพลงและอณหภมการลกไหม (Fuel Loads andIgnition Temperature)

3

Page 4: Back to the Basic Fire Fighter !!!

อตราพนผวหนาตอมวลทงหมดของเชอเพลง (Surface to mass ratio)

อตราพนทผวหนาหารดวยมวล (นำหนก)ทงหมดของเชอเพลงทกำลงลกไหม หากเพมขนแสดงวา โครงสรางภายในถกแยกออกจากกนโดยความรอน ทำใหลกตดไหมไดงายและกนบรเวณกวางมากกวาเดม

หากคดเฉพาะผวหนา เชอเพลงทมผวหนาเพมขน หมายถง เชอเพลงสามารถสงผานความรอนไปยงบรเวณอนไดงายขน มปรมาณความรอนสงมาก รวมไปถงปรมาณสารอนทรยภายในจะสลายตวและถกปลอยออกมาจนหมด

ตำแหนงของเชอเพลงเชอเพลงทอยในดงจะมอตราการลกลาม

สงสด ปรมาณความชน

เชอเพลงทมความชนสงจะมอตรการลกไหมและการลกลามตำ

รปแบบการจดวาง- เชอเพลงทมดรวมกนอยางแนนหนา

มชองวางระหวางตวเชอเพลงนอยจะมอตราการลกลามตำ ตรงกนขามกบเชอเพลงทวางหางกนและมชองวางกวางจะลกไหมและลกลามไดงายและรวดเรว

- เชอเพลงทมมต (กวางxยาวxสง)ขนาดใหญตองใชอณหภมสงเพอทำใหเกดการลกไหม

Backdraft & Pre-BackdraftBackdraft หมายถง การระเบดหรอการ

ลกไหมอยางรวดเรวและรนแรงเกดขนโดยการนำออกซเจนเขาไปในหองหรอบรเวณพนทจำกดทมการเผาไหมจนออกซเจนทมอยเดมลดปรมาณลงหรอใกลจะหมดไปอยางฉบพลนทนท นนคอในหองปดทบทมการเผาไหมตอเนองจนกระทงออกซเจนทมอยขางในถกใชเกอบจะหมดไปขณะทไฟยงไมดบสนท เมอเปดหองแบบทนททนใดออกซเจนขางนอกจะวงเขาไปขางในทำใหปจจยการเกดไฟครบสมบรณขนมาอกครงอยางรวดเรวยงผลใหเกดการลกไหมอยางรนแรง มขนาดใหญ

และลกษณะเหมอนกบการระเบดออกมา ทงนขนาดของเพลงไหมรวมถงปรมาณและอตราเรวของออกซเจนทถกนำเขาใหมจะเปนตวชขาดวาจะเกด Backdraft หรอไม หากเกดจะมความรนแรงมากนอยเพยงใด

Pre-Backdraft หมายถง ปรากฎการณกอนทจะเกด Backdraft ซงมสงบอกเหต ตอไปน

ในหองทเกดไฟไหมมปรมาณออกซเจนนอยหรอมปรมาณลดลง สงเกตไดจากสภาพของหองทมขนาดเลก ลกษณะปดทบ รวมทง มชองระบายอากาศนอย

ในหองทเกดไฟไหมมอณหภมสงมากจนสงผลมาถงภายนอกซงเราสามารถสมผสหรอสงเกตไดชดเจน เชน บรเวณประตหองรอนระอ

Backdraft

4

Page 5: Back to the Basic Fire Fighter !!!

ผนงหองดานนอกเกรยมหรอมสเปลยนไปไฟภายในหองเปนชนด Smoldering

Fire นนคอ รอนจด เปลวไฟเกดขนนอย และมควนครกรนตลอดเวลา

มสวนผสมของไอเชอเพลงในปรมาณสงมาก ประเมนไดจากชนดของเชอเพลงทมอยขนาดและระยะเวลาของการเผาไหม

กลาวโดยสรป การเขาระงบเหตเพลงไหมนกดบเพลงจะตองยอนกลบไปทบทวนความรขนพนฐานโดยเฉพาะเรอง พฤตกรรมของเพลงไหมลกษณะของเชอเพลง รปแบบโครงสรางอาคารปรากฎการณอนตรายอนอาจจะเกดขนได ฯลฯเพอนำมาเปนขอมลในการพจารณาหาวธการดบเพลงทเหมาะสมกบสถานการณทกำลงเกดขนในขณะนน ทงน มเปาหมายใหงานระงบเหตเปนไปอยางมประสทธภาพและตวผปฏบตการมความปลอดภยสงสด

Source : firefighterclosecalls.com

ภาพเหตการณจรง การเกดปรากฎการณFlashover ในขนสดทาย ความรอนทสะสมตวอยใตเพดานมปรมาณมากเกนทจะคงตวอยไดจงยบหรอถลมลงมาดานลางของหองอยางรนแรงสงผลใหเปลวไฟในหองนนถกดนออกมาขางนอกอยางฉบพลน...นกดบเพลงกำลงปนบนไดคนหนงถกเปลวไฟลกทวม อกคนถกกระแทกตกลงพน

Flashover เกดขนในขนตอนทผวหนาของ

วตถ รวมทง สงของทงหมดในหองทไฟลกทวมเกดความรอนสงจนกระทงถงอณหภมลกตดไฟ(Ignition Temperature) แลววตถและสงของเหลานนกลกไหมขนเกอบจะพรอมกนกลายเปน

ลกไฟขนาดมหมาซงหากอยในจดทสงขนไปจากพนกมแนวโนมจะกระแทกลงขางลางและกระจายตวไปทกทศทาง ทงน ณ จดทเกด Flashover จะมอณหภมโดยเฉลยสงถง 500 -800 C

5