SAINS TINGKATAN 4

Semua benda, hidup atau bukan hidup, dapat dilihat atau tidak dapat dilihat adalah JIRIM.

Jirim terdiri daripada zarah-zarah halus dan diskret 

Zarah-zarah ini sentiasa bergerak samada bergetar setempat atau bergerak bebas

Pergerakan zarah-zarah ini adalah disebabkan tenaga kinetik yang dimilikinya

Apabila suhu jirim meningkat, tenaga haba yang diserap menyebabkan tenaga kinetiknya bertambah dan seterusnya menyebabkan zarah-zarah bergerak dengan lebih pantas

Terdapat 3 keadaan jirim iaitu PEPEJAL, CECAIR, dan GAS

PEPEJAL CECAIR GAS

Contoh

Susunan zarah

Gerakan zarah

Daya tarikan antara zarah

Tenaga kinetik

AISAIS AIRAIR STIMSTIM

Padat, rapat & teratur Jauh antara satu sama lain & tidak tersusun

Sangat Jauh antara satu sama lain & tidak tersusun

Berputar / bergetar pada kedudukan tetap Bergerak bebas Bergerak secara bebas,

secara rawak & pantas

Sangat kuat Kuat Lemah

Rendah Tinggi Sangat tinggi

GAS

CECAIR

PEPEJAL

peleburan

Kondensasi

pembekuan

Pemejalwapan PemejalwapanPemanas

an(haba

diserap oleh

zarah)

Penyejukan

(haba dibebas

oleh zarah)

Pendidihan

PROSES PERUBAHAN

KEADAAN JIRIMPENERANGAN

PELEBURAN

PENDIDIHAN

KONDENSASI

PEMBEKUAN

PEMEJALWAPAN(Hanya berlaku pada iodin, ais kering & naftalena)

pepejal dipanaskan → tenaga haba diserap → tenaga kinetik zarah meningkat → zarah bergetar dengan lebih cepat → daya tarikan antara zarah diatasi → zarah bergerak bebas → pepejal menjadi cecair

cecair dipanaskan → tenaga haba diserap → tenaga kinetik zarah meningkat → zarah bergerak dengan lebih pantas → daya tarikan antara zarah diatasi → zarah bergerak bebas → cecair menjadi gas

Gas disejukkan → tenaga haba dibebaskan → tenaga kinetik zarah berkurang → daya tarikan antara zarah semakin kuat → zarah bergerak perlahan → jarak antara zarah semakin rapat → gas menjadi cecair

Cecair disejukkan → tenaga haba dibebaskan → tenaga kinetik zarah berkurang → daya tarikan antara zarah semakin kuat → zarah bergerak sangat perlahan → jarak antara zarah semakin rapat → cecair menjadi pepejal

Gas disejukkan → tenaga haba dibebaskan → tenaga kinetik zarah berkurang → daya tarikan antara zarah semakin kuat → zarah bergerak sangat perlahan → jarak antara zarah semakin rapat → gas menjadi pepejal

20C

40 C

60 C

80 C

100 C

0 2 4 6 8 10 12Masa ( minit )

suhu

Suhu naftalena pada suhu bilik

Naftalena sedang memanas

Dalam keadaan pepejal sahaja

Naftalena dalam Keadaan Lebur (cecair ) +pepejal

Takatlebur

Dipanaskan di dalam kukus air

Kerana naftalena mudah terbakar

NaftalenadalamKeadaanlebur

20C

40 C

60 C

80 C

100 C

0 2 4 6 8 10 12Masa ( minit )

suhu

9

1. Lengkapkan jadual berikut:

2. Nyatakan pernyataan berikut benar / salah ?

PROSES Peleburan

Pendidihan

Penyejatan

Kondensasi

Pembekuan

SERAP / BEBAS HABA

PERNYATAAN BENAR / SALAH

Pepejal boleh dimampatkan dengan mudah kerana susunan zarahnya adalah longgar

Tenaga kinetik zarah-zarah di dalam pepejal adalah lebih rendah berbanding dengan zarah-zarah dalam gas

Pepejal mempunyai ketumpatan yang lebih tinggi berbanding cecair dan gas kerana susunan zarahnya adalah padat

Zarah yang paling kecil di dalam unsur disebut atom. Atom ialah unit asas bagi sesuatu jirim Atom tidak dapat dilihat dibawah mikroskop cahaya

kerana ia terlalu halus Suatu atom terdiri daripada tiga jenis zarah subatom

iaitu proton, neutron dan elektron.

Proton & neutron berada di dalam nukleus di pusat atom.

Elektron bergerak mengelilingi nukleus pada orbit tertentu dalam petala.

elektronnukleus ++

++ proton

neutron

-

-

Zarah subatom

Simbol p n e

Cas +1 0 -1

Jisim relatif 1 1

Kedudukan Di dalam nukleus

Di dalam nukleus

Mengorbit nukleus pada

petala tertentu

1840

1

elektron

proton

neutron

++++

-

-

NOMBOR PROTON & NOMBOR NUKLEON

Nombor proton ialah bilangan proton dalam suatu atom

Bagi suatu atom yang neutral,

Nombor nukleon ialah jumlah bilangan proton dan neutron di dalam atom

Contoh :

Nombor proton = bilangan proton

Nombor nukleon = bilangan proton + bilangan

neutron

elektronnukleus ++

++ proton

neutron

-

-

Nombor proton = 2 Nombor nukleon = 2 + 2 = 4

Bilangan proton = Bilangan elektron

LATIHAN PENGUKUHANNOMBOR PROTON & NOMBOR NUKLEON

1. Lengkapkan jadual berikut:

2. Berapakah nombor nukleon bagi atom berikut:

Unsur Bil proto

n

Bil elektron

Bil neutro

n

Nombor

proton

Nombor

nukleon

P 2 2 2

Q 3 4

R 12 24

S 17 35

T 20 19

elektron

proton

neutron

-

--

- Jawapan:

Nombor nukleon =

Isotop ialah dua unsur yang sama, yang mempunyai

bilangan proton yang sama tetapibilangan neutron yang berlainan.

Contoh :

Isotop Bilangan proton

Bilangan elektron

Bilangan neutron

Hidrogen-1Hidrogen-2Hidrogen-3

111

111

012

Karbon-12Karbon-13Karbon-14

666

666

678

Oksigen-16Oksigen-18

88

88

810

ISOTOP

:1. Lengkapkan jadual di bawah:

2. Antara atom berikut, yang manakah merupakan isotop suatu unsur?

3. Klorin mempunyai 2 isotop, iaitu klorin-35 dan klorin-37. Kedua-dua isotop klorin mempunyai nombor proton yang dan tetapi nombor nukleon yang

Atom Bilangan proton

Bilangan elektron

Bilangan neutron

Nombor proton

Nombor nukleon

L 17 17

M 19 19

N 17 35

P 18 37

Jawapan: …………………….

LATIHAN PENGUKUHAN ISOTOP

……………

…………………

Jadual berkala ialah satu susunan unsur mengikut tertib menaik nombor proton dari kiri ke kanan & dari atas ke bawah

Nombor nukleon

Unsur disusun mengikut turus menegak (KUMPULAN) dan baris mengufuk (KALA)

Unsur dalam kumpulan sama - Sifat kimia sama Terdapat 18 kumpulan

Terdapat 7 kala Merentasi kala dari kiri ke kanan :

1. Sifat logam berkurang dan sifat bukan logam bertambah

2. Sifat oksida berubah daripada beralkali kepada berasid

3. Sifat kekonduksian arus elektrik semakin berkurang Kepentingan jadual berkala

Membolehkan kajian unsur secara teratur & saintifik Boleh meramal sifat & kegunaan unsur berdasarkan kedudukannya

KUMPULAN 1 2 3 hingga12 17 18

NAMA UNSUR logam alkali logam alkali bumi

Logam peralihan

Halogen Gas nadir

Berdasarkan rajah di atas, jawab soalan-soalan berikut :a) Unsur yg manakah

i. Logam : ii. Separa logam : iii. Bukan logam :

b) Unsur yang manakah terletak dalam Kala 1 : ii. Kala 5 :

c) Nyatakan 2 unsur yang mempunyai sifat kimia yang sama:d) Nyatakan nombor proton untuk atom :

i. A : ii . D : iii. E :

A D

E

C

B

Terbahagi kepada 3 jenis

membentuk membentuk membentuk

BAHAN ATOM BAHAN MOLEKUL BAHAN ION

contoh contoh contoh

KUPRUM, ZINK,

BESI, HELIUM,

NEON, ARGON

KLORIN, OKSIGEN, HIDROGEN, AMMONIA,

KARBON DIOKSIDA,SULFUR DIOKSIDA

ialah bahan yang terdiri dari atom

sahaja

ialah bahan yang terdiri dari molekul

sahaja

ialah bahan yang terdiri dari ion

sahaja

SIFAT FIZIKAL

BAHAN ATOM

BAHAN MOLEKUL

BAHAN ION

Boleh alirkan Elektrik Dalam

Semua Keadaan

Keadaan Fizikal pada

suhu bilik

Pepejal Cecair / Gas

Cecair /Leburan

Takat lebur

Tinggi

( kerana ikatan

atom kuat )

Rendah( kerana Daya Van Der Waals

Lemah )

Sangat tinggi( kerana daya

tarikan elektrostatik sangat kuat )

Takat didih Tinggi Rendah Sangat tinggi

Kebolehan alirkan arus

elektrik

Tidak boleh alirkan

Elektrik DalamSemua Keadaan

Boleh alirkan elektrik dalam

keadaan leburan tapi tidak boleh dalam keadaan

leburan

Buktikan plumbum bromidaIalah sebatian ion.

Ion ion

terbentuk

dipanaskan

Sebatian ionmelebur

Mentol menyala

Ion mengkonduksiArus elektrik

Apabila plumbum bromida dipanaskanSehingga melebur, mentol menyala.

Semasa plumbum bromida dalam keadaanPepejal, mentol tidak menyala.

Terbukti , kerana sebatian ion dapat Mengkonduksi elektrik dalam keadaan

lebur.

CONTOH

SIFAT KEKILAUAN

SIFAT KEMULURAN

SIFAT KEBOLEHTEMPAAN

KEKUATAN REGANGAN

KEKONDUKSIAN ELEKTRIK

BESI, ALUMINIUM, ZINC, KUPRUM, EMAS, PLUMBUM, STANUM

BERKILAU

MULUR

MUDAH DITEMPA

TINGGI

BOLEH ALIRKAN ELEKTRIK

KEKONDUKSIANHABA

BOLEH ALIRKAN HABA

KARBON, SULFUR, KLORIN

TIDAK BERKILAU

TIDAK MULUR

SUSAHDITEMPA

RENDAH

TIDAK BOLEH ALIRKAN ELEKTRIK KECUALI KARBON

TIDAK BOLEH ALIRKAN HABA