Derman Tıbbi Yayıncılık 294

GİRİŞ:• Herhangibiralkolzehirlemepotansiyelinesahiptir.• Alkol zehirlenmelerini başlıca dört başlıkta topla-yabiliriz.Etanolveizopropilalkol(birinciltoksisiteninanabileşeni);metilenveetilenglikol(toksikmetabolit-ler)• Etanolveizoprapanolensıkalınanalkollerdendirvekendiliğindenmetabolik asidoza neden olamamakta-dır.

ETANOLEPİDEMİYOLOJİ• Etanolrenksizveuçucubirsıvıdırvedünyadaençokkötüyekullanılanmaddedir.Akutetanolzehirlenmesin-demorbitideninbüyükkısmıetanolündirektoksiketki-sindençokeşlikedenikincilyaralanmalarabağlıdır.• Etanol kullanımı acil serviste acil servise başvuranhastaların%15-40’ınınkanındatespitedilir.• Etanolünoral,inhalasyon,subkutan,intravenöz,int-raarteriyel,intraperitonealvedermalyollaalımısonu-cuzehirlenmeyeyolaçtığıbildirilmiştir.

Zeynep İslambay, Mehmet Üstündağ

Alkollerle Zehirlenmeler

Kit

ap B

ölümü

DERM

AN

Derman Tıbbi Yayıncılık 1

DOI:10.4328/DERMAN.4143Received: 26.11.2015 Accepted: 03.12.2015 Published Online: 05.12.2015Corresponding Author: Mehmet Üstündağ, Acil Tıp ABD, Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi, Diyarbakır, Türkiye. E-Mail: drustundag@yahoo.com, ustundag@dicle.edu.tr

Derman Tıbbi Yayıncılık 295Derman Tıbbi Yayıncılık 2

PATOFİZYOLOJİ• Etanoloralalındıktansonrahızlaemilmektevekandüzeyi 30-60 dakika sonra en yüksek düzeyine ulaş-maktadır.• Midedeyemekolmasıemilimigeciktirmektedir.Mi-dedeetanolünolmasıpilorospazmanedenolarakmideboşalımınıgeciktirmektedir.Etanolünbirkısmımide-dekialkol dehidrogenaz ileparçalanmaktadır.Buen-zim kadınlarda erkeklere oranla daha az olduğundankadınlaretanolzehirlenmesinekarşıdahaduyarlıdır.• Büyükçoğunluğukaraciğeryolundan%10’uiseidraryolu,tervesolunumileatılmaktadır.Atılmahızındaenönemlihızkısıtlayıcıadımalkoldehidrogenaztarafın-danastealdehitedönüşmesidir.Etanolkonsantrasyonuarttığındahepatikmikrozomaloksideedicisistemeta-nolmetabolizmasındadahaönemliroloynamaktadır.• Kandanalkoltemizlenmehızı;alışıkolmayanbirey-lerdeyaklaşık15-20miligram/dl/h’denkronikalkolizmiolanbireylerde30miligram/dL/h’ekadardeğişmekte-dir.

KLİNİK ETKİLER• Tekseferde5g/kgveüzerialkollüiçkialımıgenelan-lamdaetanolzehirlenmesiyapabileceğikabuledilmiş-tir.Kanalkoldüzeyi ile ilişkili semptomlar tablo1’deverilmiştir.• Etanol zehirlenmesinin temel klinik özelliği sarhoş-luktur.oHafif;oföri,ajitasyonikavgacılıkhali

Tablo1.Kanalkoldüzeyiileilişkilisemptomlar

KANALKOLDÜZEYİ KLİNİKETKİLER

20-50mg/dl(4.4-11mmol/L) Motorkoordinasyondaazalma

50-100mg,/dl(11-22mmol/L) Muhakemevekoordinasyondabozulma

100-150mg/dl(22-33mmol/L) Yürümevedengedegüçlükçekme

150-200mg/dl(33-55mmol/L) Letarji,desteksizyürüyememe

300mg/dll(66mmol/L) Alışıkolmayanbireydekoma

400mg/dl(88mmol/L) Solunumdepresyonu

Derman Tıbbi Yayıncılık 296 Derman Tıbbi Yayıncılık 3

oOrta;geveleyerekkonuşma,nistagmus,ataksi,azal-mış motor koordinasyon-sss (santral sinir sistemi)depresyonuoCiddi;solunumdepresyonuvekoma• Periferik vazodilatasyon olur-cilt kırmızı ve sıcakolur.• Hipotansiyonvereflekstaşikardiyesebepolur.Hipo-tansiyongenelliklegeçicidir.• Özellikleçocuklardaveyetersizbeslenenlerdehipog-lisemiyesebepolabilir.• Kronikalkolikbireylerdealkolveyagıdaalımıdurdu-ğundavücutyağdokusunuyıkmayabaşlarveketoasi-dozlasonuçlanabilir.

TANI• Ayrıntılı fizik muayene ve öykü alınması önemlidir.Çünkükomplikeolmayanetanolzehirlenmeolgularınınbüyükçoğunluğundabirkaçsaatiçindebelirgindüzel-megörülmektedir.Düzelmeyenbilinçdeğişikliğiyadabilinçdeğişikliğindekötüleşmealttayatan ikincil ne-denlerebağlıolabilirayrıntılıaraştırılmalıdır.• Bilinmeyennedenlibilinçdeğişikliğiolanhastalardaparmakucuglukozvekanetanoldüzeyibakılmalıdır.• Etanol zehirlenmesi olan hastalarda sıklıkla başkauyuşturucu madde kullanımı da olduğundan mutlakasorgulanmalıdır.• Serumelektrolitanalizindegörülenosmolariteaçığı-nınensıknedenietanolalımıdır.• Osmolaritehesaplaması;oOsmolarite=(2xserum sodyum)+glukoz/18+BUN(kanüreazotu)/2.8

TEDAVİ• Etanolünmidedenemilimihızlıolduğundanaktifkö-mürverilmesivegastriklavajyapılmasıgereksizdir.• Hipoglisemivarlığındai.v.(intravenöz)dekstrozbaş-lanmalıdır.• Wernicke ensefalopatisi tedavi ve/veya önlenmesiiçin100mgi.v.tiaminverilmelidir.

Derman Tıbbi Yayıncılık 297Derman Tıbbi Yayıncılık 4

• Kronikalkolizmiolanhastalardamuztorbasıadıve-rilenmagnezyum,folat,tiaminveçokluvitaminiçereni.v.mayiverilebilir.• Hafif ve orta dereceli zehirlenmelerde sadece sıvıvermekiçini.vyolaçılmasıgereksizdir.• Etanol zehirlenmelerinde henüz deneysel anlamdadenenmekte olan tedavi yöntemimetadoksindir. Pri-doksin türeviolanmetadoksinkanalkoldüzeyinidü-şürmektevesemptomlarınazalmasınısağlamaktadır.

İZOPROPANOL

EPİDEMİYOLOJİ• Renksiz,uçucubirsıvıdır,tadıacıveyanıcıdır.Kokusuaromatiktir.• Sanayideçözücüvedezenfektanolarakyaygınkulla-nılmaktadır.Değişiksaçveciltbakımürünlerindemü-cevhertemizleyicilerinde,deterjanlarda,boyainceltici-lerindeveantifirizlerdebileşenolarakbulunmaktadır.• Zehirlenmegenellikleoralalımsonrasıolmaktaan-cak iyi havalandırılmamış ortamlarda inhalasyon veciltyolundandaoluşabilmektedir.• Etanol ile kıyaslandığında etki süresi 2-4 kat dahauzundur veSSSdepresyonu2 kat dahagüçlüdür.Bunedenlealkoliklertarafındanyedekmaddeolarakveyaintihargirişimlerindekullanılmaktadır.

PATOFİZYOLOJİ• Gİyoldanhızlıcaemilir.30-120dk(dakika)sonrasıenyüksekkandüzeyineulaşır.• Anametabolizmayolağıkaraciğerdenolupkalankıs-mıdeğişmedenidrarlaatılır.• Sekonderbiralkoldür;birasitedeğilketonametabo-lizeolur.• İzopropanolzehirlenmelerinintipiközelliğiasidozol-maksızınosmolaraçıkveketozolmasıdır.• AnametabolitiolanasetonunyüksekdüzeyleriSSSdepresyonuna yol açabilir. İzopropanol içildikten 30-60dksonraserumda,yaklaşık3saatsonradaidrarda

Derman Tıbbi Yayıncılık 298 Derman Tıbbi Yayıncılık 5

asetonsaptanabilmektedir.• İzopropanol zehirlenmesindesıkgörülenuzunsüre-li SSSdepresyonunun sebebi asetonun yarı ömrününuzunolmasıdır.• %70izopropranolüntoksikdozuyaklaşık1mL/kg’dır.Ancak0.5mL/kggibiazbirmiktardabelirtilerenedenolabilir.• Yetişkin bir insan içinminimal ölümcül doz 2 ila 4mL/kgolarakbelirtilmiştir.Fakat1litreyekadaralım-lardaşağkalımbelirtilmiştir.• Çocuklartoksiketkiyeduyarlıdır.3yudum%70izop-ropranolilebelirtilergelişebilir.• Ölümcüldozu250mlolarakbildirilmiştir.

KLİNİK ÖZELLİKLER

• İzoprapranolünbirincilkliniktoksisistesihemanabi-leşiktenhemdeasetondankaynaklananSSSdepres-yonuveizoprapranolünnedenolduğuGİStahrişidir.• SSS etkileri etanol ile aynıdır yalnız belirtiler dahauzunsürmektedir.• Ciddizehirlenmegöstergelerikomanınerkenbaşla-masısolunumdepresyonuvehipotansiyondur.• Bulantı, kusma ile başlayan Gİ kanama hemorajikgastritekadarilerleyebilenGİSirritasyonugörülebilir.Akutpankreatitdebelirtilmiştir.• Masif alımda periferik vazodilatasyona bağlı hipo-tansiyongörülür.• Cilttemizlemedekullanıldığıiçinbebeklerdeciltya-nıklarıbildirilmiştir.• ARDSyaptığıdabildirilmiştir.

Derman Tıbbi Yayıncılık 299Derman Tıbbi Yayıncılık 6

TANI• Bilinç değişikliği olan hastalara yaklaşımdaki stan-darttestleristenmeli.• Nefesteasetonunmeyvemsikokusuvetuvaletispir-tosununkokusualgılandığızamanİzoprapranolzehir-lenmesidüşünülmelidir.• Hastalardaketonüriveyaasidozolmaksızınketone-miolabilirveosmolaraçıkartmışolabilir.• Serumdaizoprapranolveasetondüzeyibakılabilir.• Asetaminofen ve salisilat alımlarını dışlamak için,kanasetaminofenvesalisilatdüzeylerinebakılabilir.

TEDAVİ• İzoprapranolzehirlenmesinintedavisidestektedavi-dir.• Aktifkömürvemidelavajıendikedeğildir.• Hastalar solunum depresyonu açısından takip edil-melivesolunumdesteğiveentübasyonaihtiyaçduyu-labilir.• Hipotansiyongenellikle i.v. sıvılarayanıtverir ciddiolgulardavasopressoriledestektedavigerekliolabilir.• Hipotansiyon standart tedaviye dirençliyse veyaizopropranoldüzeyi400mg/dL’ninüzerindeysehemo-diyalizdüşünülmelidir.Hemodiyalizhemizopropranolühemdeasetonuetkinbirşekildeuzaklaştırabilir.• Alımdansonraki4-6saatbelirtisizkalanhastalarta-burcuedilebilir.

METANOL

EPİDEMİYOLOJİ• Metanolenbasitalkoldür,renksizuçucukarakteris-tik alkol kokusu olan bir sıvıdır. Birçok kimyasallarınyapımındakullanılmaktadır(otomobilcamtemizleme,reşoyakıtı,maketuçakyakıtlarında,karbüratörtemiz-leyicilerinde,fotokopiçözücüleri,çözücüler…)• ABD’dezehirlenmeolgularınınçoğuoralaraçtemiz-leyicilerininyanlışlıklaalımısonrasıolmaktadır.• Gelişmekteolanülkelerdeucuzolmasınedeniyleal-

Derman Tıbbi Yayıncılık 300 Derman Tıbbi Yayıncılık 7

kollüiçeceklerdekullanılabilmektevebunedenlekümeepidemilerolmaktadır.

PATOFİZYOLOJİ• Oralalımındansonrametanolhızlıbirşekildeemilir.30-60dksonramaksimumkandüzeyineulaşır;ancakaşırıbiralımdansonra8saattemaksimumkandüzeyi-neulaşanolgudabildirilmiştir.• Hızlıbirşekildetotalvücutsıvısınadağılır(dağılımhacmi0.6-0.77L/kg).• Tedavisizminimalölümcüldoz1gr/kgyada1.25mL/kgolduğudüşünülmektedir.Tedaviileçokdahayüksekalımlardansonrasağkalımbildirilmiştir.• Erişkinlerde24gram30mLalımısonrasıkalıcıgör-mehasarınayolaçtığıdüşünülmektedir.• Hafifbirsarhoşluğanedenolmaklabirlikteanabile-şiktoksikdeğildir.• Üretilenmetabolitler ile doku organ fonksiyon bo-zukluğuveuçorganhasarınasebepolur.• Karaciğerdealkoldehidrogenaztarafınıdanformal-dehitvesonraaldehitdehidrogenaztarafındandafor-mikasidedönüştürülür.• Fomepizol veya etanol ile metabolizması tedaviselolarak bloke edildiğinde metanolün eliminasyon yarıömrüyaklaşık52saateulaşmaktadır.• Formikasitmetanolzehirlenmesiileoluşantoksisi-tedenvemetabolikasidozdansorumludur.• Formik asit toksisitesinin ana mekanizması sitok-romoksidazabağlanmasıvedolayısıylaoksidatiffos-forilasyonunblokeolmasıdır.Bundandolayıanaerobikmetabolizmavelaktikasidozgelişir.• EkolarakNADH/NADoranıyükselmektevepiruvatdahaçoklaktatdönüşereklaktikasidozdahaağırlaş-maktadır.• Zehirlenmenin erken fazında asidoz büyük orandaformik aside bağlanmakta; geç fazdahücresel anae-robiksolunumblokeolduğundanlaktatdahaçokönemkazanmaktadır.

Derman Tıbbi Yayıncılık 301Derman Tıbbi Yayıncılık 8

KLİNİK ETKİLERİ• Metanolzehirlenmesiklasikolaraksantralsinirsis-temidepresyonu,metabolikasidozvegörmedeğişik-likleriilekarakterizedir.• Başvuru sırasında koma, nöbet ve ciddi metabolikasidozkötüprognozugösterir.• Zehirlenmeninciddiyetiasidozundüzeyiilekorelas-yongösterir.• Metanolkendisitoksikolmadığındanbelirtiler12-24saatsonraoluşur.Etanolileberaberalındığındaetki-lerdahageççıkar.• Nörolojikbelirtiler;başağrısı,başdönmesivenöbet-lerdir.• Retinalveoptiksinirdokularıformikasidintoksiket-kilerinehassastır.Oftalmolojiktoksisite;fotofobi,bu-lanık ya da karlı alan görüntüsü olarak ortaya çıkar.Birkezkalıcıhasarolduysa,hasarsonrasıklinikbulgu-lar;papilödem,nistagmus(nadiren)vereaktifolmayanmidriyazistir.• Kardiyovaskülerbulgularşokailerleyebilentaşikardivehipotansiyondur.• Gİyolutahrişedicidir;karınağrısı,iştahsızlık,bulantıvekusmayayolaçabilir.Pankreatitvegastritdahasıkbildirilmiştir.• Gebelerde transaminit gelişebilir. Genelde hafif vegeçicidir.• Komaveşoktaolanbirhastarabdomiyolizveböbrekyetmezliğiiçinriskaltındadır.

ETİLEN GLİKOLEPİDEMİYOLOJİ• Otomotivdesoğutucuveantifirizolarakkullanılmak-tadır. Organik çözücüdür gliserinin yerine, koruyucu,hidrolikfrensıvısınınbiriçeriğiköpüksabitleyicisivekimyasalsentezbileşiğiolarakkullanılmaktadır.• Hemenhemenbütünzehirlenmeleroralalımşeklin-dedir.• Tadıtatlıolduğuiçinçocuklarveevhayvanlarıaçı-sındançekicidir.

Derman Tıbbi Yayıncılık 302 Derman Tıbbi Yayıncılık 9

PATOFİZYOLOJİ• AlımdansonrahızlaGİyoldanemilirvegenellikle1-4saatiçindekanpikdüzeyineulaşır.• Minimalölümcüldoz1-1.5mL/kgyada1.7gr/kg(ye-tişkiniçinkabaca100mL)’dır.• Tekbaşınaminimal toksiktir.Uçorganhasarından,karaciğerdeoksidayonundansonraortayaçıkanmeta-bolitlerisorumludur.• İçilendozun%80’ikaraciğerdemetabolizeolur.%20’sideğişmedenidrarileatılır.• Eliminasyonyarıömrükabaca3-8saattir.Etanolyada fomepizol ile blokaj yapıldığında eliminasyon yarıömrü17-20saatekadaruzar.• Etilen glikol metabolizmasında glikolik asit toksikmetabolittirveortayaçıkmasımetabolikasidozunenbüyüksebebidir.• Etilenglikolmetabolizmasındamajöryolakglioksilikasitinoksalikasiteçevrilmesidir.Oksilikasitkalsiyumilebileşikoluşturabilir.Hipokalsemiye,dokuda,idrardaoksalatkristallerininçökmesineyolaçabilir.• Etilenglikolebağlı uç-organhasarının;glikolikasi-tindirekhücreseltoksisitesindenvedokuhasarınında,kalsiyum oksalat kristallerinin birikmesinden olduğudüşünülmektedir.

KLİNİK ÖZELLİKLERİ• Etilenglikol zehirlenmesiklasikolaraksantral sinirsistemi depresyonu,metabolik asidoz ve böbrek yet-mezliğiilekarakterizedir.• Klinikzehirlenme3evreyeayrılır.o1.Evre-Nörolojikevre:30dkile12saattebaşlar.Hafifbaskılanmadan,nöbetkomayakadardeğişebilenSSSbelirtileriortayaçıkar.Hastalardasıklıklaataksi,konfüzyon,sarhoşvarikonuşmaolabilir fakatnefestekarakteristiketanolkokusuyoktur.Kalıcıensefalopa-ti,asidoz,hipoksi,elektrolitbozukluklarıyadaserebralödemgibidurumlarikinciletkilerebağlıoluşur.Gliko-likasitinhücreseltoksisitesivebeyindekalsiyumoksa-latkristallerinindokubirikimiSSStoksisitesineeklenir

Derman Tıbbi Yayıncılık 303Derman Tıbbi Yayıncılık 10

veserebralödem,menenjismusveinfeksiyözolmayanmenenjiteyolaçabilir.Hipokalsemidenöbetoluşumu-nutetikler.o2.Evre-Kardiyopulmonerevre:12-24.saattebaşlar.Taşikardiveolasılıklahipertansiyonilekarakterizedir.Metabolikasidozukompanseetmekiçintakipneolabi-lir.Glikolatabağlıyaygınsitotoksisiteveoksalatkris-tallerinindokulardabirikimi;konjestifkalpyetmezliği,akutachasarıvemiyozitdahilçokluorganyetmezlik-lerine neden olabilir. Hipokalsemi QT uzamasınami-yokarddepresyonunavearitmilere yolaçabilir.Çoğuölümlerbuevredegerçekleşir.o3.Evre-Renalevre:24-72.Saatinekadargecikirveciddietileglikolzehirlenmelerininensıkgörülenmajörkomplikasyonuolanböbrekyetmezliğiilekarakterize-dir.Sıklıklahemodiyalizgerekebilir,kalıcıdiyaliznadi-rengerekmektedir.

TANI• Etilen glikol ya dametanol zehirlenmesi şüphesin-de labaratuvar testleri olarak arteryel kan gazı, bi-yokimyapaneli,serumozmolaritesi,kreatinkinazdü-zeyi, etanol düzeyleri de bakılmalıdır. Serum keton,ß-hidroksibütiratvelaktatdüzeyleri,metabolikasidozyadaosmolaraçıkvarsayararlıdır.• Nedeni açıklanamayan asidoz olan hastada etilenglikolvemetanolzehirlenmesidüşünülmelidir.• Metanolyadaetilenglikolzehirlenmesindeeniyila-baratuvartestialkolünspesifikserumdüzeylerininöl-çülmesidir. Semptomatik olmayan bireylerde serumdüzeyigenellikle20mg/dl’ninaltındadır.• 20mg/dl’ninüzerineçıktığındaSSSbelirtileriortayaçıkabilir.Metanol düzeyinin 50mg/dl’nin üzerine çık-ması ile göz problemleri, 150-200 mg/dl’nin üzerineçıktığındaölümriskiortayaçıkabilir.Düzeylerinölçül-düğüsaatdeönemlidir.• Metanolveetilenglikolünölçülemediğidurumlardaosmolaraçıklıkbizimiçinanlamlıdır.• Osmolar gap alkolün anlamlımetabolizmaya uğra-

Derman Tıbbi Yayıncılık 304 Derman Tıbbi Yayıncılık 11

madanönce, toksikalkoldüzeyininenyüksekolduğudönemde,enyüksektir.• Metabolizma başladıkça asit metabolitler artar veosmolaraçıkdaralarakanyonaçıklımetabolikasidozgelişir.• Etilen glikol varlığını saptamak için; wood lambasıaltındaışınmabakılabilir,fakatyanlışpozitifliklerola-bilir.

TEDAVİ• Toksikalkollerçokhızlıemildikleriiçinmideboşaltıl-masınınyararıyoktur.Aktifkömürgereklideğildir.• Tedavidetemelprensipler;oResisütasyonabaşlanmasıoKardiyopulmonerdesteğinsağlanmasıoToksikmetabolitlerinoluşumununengellenmesioAsidozundüzeltilmesioAnaalkolünve toksikmetabolitlerinkandan temiz-lenmesi• Toksik metabolit oluşumunun önlenmesi için, kesintanıkoymadantedaviyebaşlanmalıdır.• MetabolikBlokaj:oMetanol veyaetilenglikolünmetabolizmasında ilkbasamakalkoldehidrogenazilegerçekleştirilir.Buen-zimetanolveyafomepizoltarafındankompetitifola-rakinhibeedilir.oFomepizolünalkoldehidrogenazaaffinitesidahafaz-laolduğuiçinveetanolünSSSdepresyonu,Gİtahrişvehipoglisemigibiyanetkilerindendolayıfomepizolön-celiklitercihedilmektedir.oFomepizolünbaşlangıçyüklemedozu30dk’dai.v.15mg/kg’dırtakiben12saattebiryine30dkinfüzyonile10mg/kgolarakekdozlaruygulanır.Tedavi48saat-tenuzunsürerse12saatlikdozların15mg/kg’açıkma-sıönerilir.oFomepizoltoksikalkoldüzeyi20mg/dl’ninaltınadü-şünceyevemetabolikasidozdüzelinceyekadardevamedilir.oFomepizolünolmadığıyadakontraendikeolduğudu-

Derman Tıbbi Yayıncılık 305Derman Tıbbi Yayıncılık 12

rumlardaetanolkullanılabilir.oEtanolP.Oyadaİ.Vverilebilir.oEtanolün yükleme dozu i.v. 800mg/kg’dır (%10’luksolüsyondan10ml/kg).oİdamedozukişininbazaletanolkullanımınagörede-ğişir70-150mg/kg/saat(%10’luki.v.solüsyondan0.8-2mL/kg/saat)aralığındaolacakşekildeortalama100mg/kg/saat(%10’luki.vsolüsyondan1.2mL/kg/saat)olarakuygulanır.oOralyüklemedozu80-prooforanındaki(%40’lık)al-kollüiçkiden1.5-2mg/kgolupidameiçin0.2-0.5mL/kg/saatdozundaverilir.• Serumetanolkonsantrasyonu1-2saattebirkontroledilmelidir.• Hemodiyalizealınanhastalardabütünidamedozları2katarttırılmalıdır.• Hiperosmolarveperiferikdamaryolunatahrişetki-siolduğundan%10’luketanolverilebilmesiiçinsantralvenözyolgereklidir.• Gebeliktefomepizolüngüvenirliliğibilinmemektedir.Çocuklardaetkinliğiiyibulunmuştur.• Hemodiyalizderinasidozu,görmedeğişikliği,hemo-dinamikbozukluğuyadaböbrekyetmezliğiolanhasta-lardaacilolarakgerekliolabilir.• Metanolveyaetilenglikolalımındansoraacildiyalizendikasyonları;oDirençlimetabolikasidoz:pH’ın7.25’tenazolmasıilebirlikteanyonaçığının30mEq/l’denfazlave/veyabazdefisitin-15’tendahaazolmasıoGörmebozukluklarıoBöbrekyetmezliğioAgresiftedaviyerağmenkötüleşenyaşamsalbulgu-laroStandarttedaviyerağmenelektrolitbozukluklarıoSerummetanolyadaetilenglikoldüzeyinin50mg/dL’denfazlaolması• Metanol zehirlenmelerinde pH 7.35-7.45 arasındatutacakşekildebikarbonatinfüzyonuyapılmalıdır.• Alkalinizasyon proksimal renal tübüllerde geri emi-

Derman Tıbbi Yayıncılık 306 Derman Tıbbi Yayıncılık 13

liminiazaltarakformikasitklirensiniarttırmayayar-dımcıolabilir.• Ektedaviler;o4-6saattebirfolinikasiti.v.1mg/kgverilebilir(50mg’akadar)oPridoksinvetiamin2günboyuncaher6saattebir,tiamin i.v100mgvepridoksin i.v50-100mgolacakşekildeverilebilir.oMagnezyumtekseferlikdozolarak2gri.vmagnez-yumsülfatşeklindeverilebilir.

TABURCULUK VE TAKİP• Zehirdanışmamerkeziilemutlakagörüşülmeli.• Etilenglikolalımışüphesiolanhastan6saatboyun-ca gözlenmelidir. Takiplerinde hasta asemptomatikolup,metabolikasidozgelişmiyorsa,osmolaraçıkyok-sa;hastataburcuolabilir.• Metanolzehirlenmesişüphesiolanhasta12saatta-kipedilmelidir.• Yoğunbakımihtiyacıolanhastalarilerimerkezesevkedilmelidir.

Kaynaklar1.BaileyDN.Detectionofisopropanolinacetonemicpatientsnotexposedtoisopropanol.JToxicolClinToxicol1990;28:459.2.BarcelouxDG,KrenzelokEP,OlsonK,WatsonW.AmericanAcademyofClini-calToxicologyPracticeGuidelinesontheTreatmentofEthyleneGlycolPoiso-ning.AdHocCommittee.JToxicolClinToxicol1999;37:537.3.BattistellaM.Fomepizoleasanantidoteforethyleneglycolpoisoning.AnnPharmacother2002;36:1085.4.BrentJ,McMartinK,PhillipsS,etal.Fomepizoleforthetreatmentofeth-yleneglycolpoisoning.MethylpyrazoleforToxicAlcoholsStudyGroup.NEnglJMed1999;340:832.5.BrentJ,McMartinK,PhillipsS,etal.Fomepizoleforthetreatmentofmet-hanolpoisoning.NEnglJMed2001;344:424.6.BronsteinAC,SpykerDA,CantinelaLRJr,etal.2006AnnualReportoftheAmericanAssociationofPoisonControlCenters’NationalPoisonDataSystem(NPDS). Clin Toxicol. (Phila) 2007; 45:815. Adapted from:Marx JA. Rosen’semergencymedicine: conceptsandclinicalpractice,5thed,Mosby, Inc.,St.Louis2002.p.2513.7.CurrierGW,TrentonAJ,WalshPG.Innovations:Emergencypsychiatry:Re-lativeaccuracyofbreathandserumalcoholreadingsinthepsychiatricemer-gencyservice.PsychiatrServ2006;57:34.8.GaulierJM,LamballaisF,YazdaniF,LachâtreG.Isopropylalcoholconcent-rationsinpostmortemtissuestodocumentfatalintoxication.JAnalToxicol

Derman Tıbbi Yayıncılık 307Derman Tıbbi Yayıncılık 14

2011;35:254.9.JacobsenD,McMartinKE.Antidotesformethanolandethyleneglycolpoi-soning.JToxicolClinToxicol1997;35:127.10.JonesAE,SummersRL.Detectionofisopropylalcoholinapatientwithdi-abeticketoacidosis.JEmergMed2000;19:165.11.JonesAW,AnderssonL.Comparisonofethanolconcentrationsinvenousbloodandend-expiredbreathduringacontrolleddrinkingstudy.ForensicSciInt2003;132:18.12.KavalcıC.AcilServisteAdliVakaYönetimi.JournalofClinicalAndAnalyti-calMedicine.2015;DOI:10.4328/DERMAN.368113.KayipmazAE,CKavalci,BGülalp,UGKocalar,TAGiray,HYeşilağaç,BAk¬bugaOzel,EÇelikel,OKaragün.InvestigationonLegalProblemsEncoun-teredDermanTıbbiYayıncılık7byEmergencyMedicinePhysiciansinTurkey.Plosone,2015;10(5):e0127206.Doi:10.1371/journal.pone.012720614.KogaY,PurssellRA,LyndLD.Theirrationalityofthepresentuseoftheosmolegap:applicablephysicalchemistryprinciplesandrecommendationstoimprovethevalidityofcurrentpractices.ToxicolRev2004;23:203.15.LyndLD,RichardsonKJ,PurssellRA,etal.Anevaluationoftheosmolegapasascreeningtestfortoxicalcoholpoisoning.BMCEmergMed2008;8:5.16.SmithJC.,QuanD.Çeviri :AkyolSAJ.“Alkolzehirlenmeleri’’TintinalliAcilTıp.Editör:TintinalliJE,StapczynynskiJS,etal.Çevirieditörü:ÇeteY,Denizba-şıAveark.1sted.İstanbul:NobelTıpKitapevleri;2013.p1222-1230.17.SullivanJBJr,HauptmanM,BronsteinAC.Lackofobservableintoxicati-oninhumanswithhighplasmaalcoholconcentrations.JForensicSci1987;32:1660.18.YürüktümenA.“AlkollerleZehirlenmeler”.AcildeKlinikToksikoloji.Editör:SatarS.1st.ed.Adana:NobelTıpKitapevi;2009.p535–539.