B ö l üm Akademik Makale Yazımı ve p Referans …Derman Tıbbi Yayıncılık 871 Akademik Makale...

Derman Tıbbi Yayıncılık 869Derman Tıbbi Yayıncılık 1

Özgür Başal

Akademik Makale Yazımı veReferans Düzenleme

‘’The whole of science is nothing more than a refinement of everyday thinking‘’Albert Einstein

MAKALE NEDİR?Bir fikir yada düşünceyi savunmak için belli kuralları benimseyerek okuyanın anlaya-cağı nitelikte yazılan yazılardır. Herhangi bir konuda bilgi, düşünce, görüş veya araş-tırma sonuçlarını delilleriyle birlikte açıklayıcı ve yorumlayıcı nitelikte ortaya koyar, okuyucuya bilgi vermeyi amaçlar. Tıbbi araştırmaların sonuçlarının akademik değer kazanması için akademik dergilerin önerdiği yazım kurallarına uyarak yazılan maka-leler hakem değerlendirme sürecine girer. Bilimsel değeri olmayan, literatüre katkı sağlamayacak makaleler elenir.

Makale yazmaya karar verirken;– Konu ilgi çekici mi?– Konu güncel mi?– Hasta haklarına ve etik kurallara uygun mu?– Uygulanabilirliği ya da proje maliyeti kabul edilebilir mi?– Konunun literatüre katkısı olacak mı?– Bu konuyu yayımlamaya hazır mısınız? sorularına cevabınız evetse bu bölümün tü-münü okumanızı tavsiye ederim.

1. Makaleye başlamadan önce yapılması gerekenler:* Yeterli literatür taraması * Doğru kurgulama : Kağıt yada bilgisayar üzerinde materyal ve metod planlanmalı-dır. Olumsuzlukların öngörüsü ve 2. planın hazırlanması çok önemlidir.

Kit

ap B

ölümü

DERM

AN

DOI: 10.4328/DERMAN.3432 Received: 29.03.2015 Accepted: 06.04.2015 Published Online: 30.04.2015Corresponding Author: Özgür Başal, Orthopaedics and Traumatology Department, Süleyman Demirel Üniversity, Faculty of Medicine, 32000, Isparta, Turkey. T.: +90 2462119356 GSM: +905413048338 F.: +90 2462112830 E-Mail: [email protected]

870 Derman Tıbbi Yayıncılık

Akademik Makale Yazımı ve Referans Düzenleme Akademik Makale Yazımı ve Referans Düzenleme

Derman Tıbbi Yayıncılık 2

* Yapılacak istatistik yöntemlerinin tahmini* Yazarlar : Projeye dahil olacak kişiler ve iş paylaşımı* Etik kurul izni* Proje maliyetleri için finansman seçeneklerinin belirlenmesi* Referans Programının etkin kullanım deneyimi* Gönderilmesi planlanan derginin yazım kurallarının ve stilinin bilinmesi2. Yazım sırasında yapılması gerekenler:* Literatür taramasına devam edebilir* Ara analizler (ek deney gerekecek mi?)* Giriş ve Gereç/Yöntemler yazılmaya başlanabilir.* Kullanılacak görsellerin düzenlenmesi3. Makale gönderimi esnasında yapılması gerekenler:* Literatür taraması tamamlanması* Tüm bölümlerin kontrolü* Verilerin değerlendirilmesi ve tartışmanın tamamlanması * Makalenin tüm kısımlarının gözden geçirilmesi ve hakem onayına gönderilmeden imla ve dilbilgisi kontrolünden geçirilmesi* Hakem onayı için makalenin gönderilmesi

Makalede Neler Olmalı?1. Başlık : Anlatılmak istenen konunun ilgi çekici bir başlığı olmalıdır. Araştırmacıla-rın arama motoruyla kolay ulaşması okunurluğunu arttırır. Başlığın uzun ya da kısa olması tartışma konusudur. Yapılan bir çalışmada daha uzun başlıkların yüksek atıf oranlarıyla ilişkili olduğu görülmüştür. Tabi burada derginin etki faktörüde belirleyi-ci olabilir.[1]2. Anahtar Kelimeler: Konunun en önemli kelimeleri istenilen sayıda belirtilmelidir. Bu sayede literatür taramalarında ilişkili yayınlara ulaşılması kolaylaşır.3. Özet: Makale içeriğini kısaca anlatmalı ve elde edilen yeni bilgiye yer verilmelidir. Özet çoğunlukla belli bir kelime sayısıyla sınırlandırılır.4. Giriş: Konuyla ilgili literatür bilgileri ve konunun önemine değinlen kısımdır. Giriş bölümünün özü gerçekte 3 paragraftan ibarettir:• Daha önce bu konuda yapılmış bir şeyler var mıdır? (Neyi biliyoruz?)• Neden bu araştırmaya gerek duyulmuştur? (Neyi bilmiyoruz?)• Çalışmamızın amacı nedir? (Neyi bilmek istiyoruz?)5. Materyal ve Metod: Çalışma yapılırken izlenen yok, projenin aşamaları, sonuca ulaşmak için kullanılan materyaller ve miktarları detaylıca anlatılmalıdır. Elde edilen verilerin hangi istatistik yöntemle analiz edildiği belirtilmelidir. 6. Sonuçlar: Materyal ve metoda göre elde edilen yorumlanmış verilerdir.7. Tartışma: Daha önce aynı konuyla ilgili yapılmış yayınların sonuçlarına atıfta bulu-narak yazarın kendi tezine yada verisine bilimsel geçerlilik kazandırmasıdır. Tartışma kısmı ise aşağıdaki konulara mutlaka açıklık getirmelidir:• Sonuçların yorumu, önemi (Gözlenen gerçekler arasındaki ilişki) • Literatüre ne kattığı mutlaka aanlaşılır bir dille yazılmalıdır.• Önceki çalışmalara uygunluğu/farklılığı• Farklı ise sizce olası nedenleri nelerdir?• Çalışmanın eksikleri (ne yapılsa daha iyi olurdu?Tartışma kısmında yazınızla ilgili olmayan konuları tartışmayın. Tartışma kısmı 3- 5


Akademik Makale Yazımı ve Referans DüzenlemeAkademik Makale Yazımı ve Referans Düzenleme


cümleden oluşan bir paragraf olabilir. Vermek istediğiniz en önemli sonucu speküla-tif ifadelerden kaçınarak yazın.[2]8. Kaynaklar: Makalede atıfta bulunulan yayınlar ve literatür alıntıları mutlaka refe-rans düzenleme kurallarına uygun olarak makaledeki yazım sırasıyla belirtilmelidir.9. Figür, tablo ve illüstrayonlar: İstenilen DPI (çözünürlük) formatına uygun, telif hak-larını ihlal etmeyen nitelikte olmalıdır. Figür ya da resimlerin en az 300 dpi olması istenmektedir. Online dpi converter programları ile görsellerinizi düzenleyebilirsiniz.NOT: 4., 5., 6., ve 7. kısımlar ANA METİN veya IMRAD (minemonik) olarak bilinir. Bun-lar;– Introduction = Giriş– Methods = Yöntemler– Results = Bulgular– Discussion = Tartışma

İyi Bir Makale Nasıl Olmalı?• Yeni, akıcı, anlaşılır ve heyecan verici mesaj içermeli• Mantıksal bir yapı içinde hazırlanmalı ve sunulmalı• Hakemler ve editörler önemini kolayca kavrayabilmeli

İmla ve Dilbilgisi DenetçisiHer makalede mutlaka imla kuralları ve dilbilgisi denetimi yapılmalıdır. Microsoft Word, OpenOffice Writer Mac Pages uygulamaları kendilerine özgü yazım denetçisi-ne sahiptirler. 1. Microsoft Word: Word/ Tools/ Spelling and Grammer seçeneği ile imla denetçisi belirlenebilir. Fakat uygun dil seçilmezse denetçi işe yaramaz. Bunun için Word/ To-ols/ Language seçeneğinden makalede kullanacağınız dili seçiniz.2. Linux Open/LibreOffice: OpenOffice uygulaması ücretsiz bir ofis programıdır. Son yıllarda Tübitak projesi olarak geliştirilen ve yaygın olarak kullanılan Pardus işletim sisteminde akademik makale yazmanız mümkündür. Bunun için LibreOffice/ Araçlar/Eklenti Yöneticisi / Ekle seçeneğinden Zemberek türkçe yazılım denetleyicisini ekle-meniz yeterli. Pardusta zaten yüklü geldiği için bu eklenti diğer linux sitemlerinde kul-lanılabilir. 3. Mac Os X: Pages uygulaması Mac in kendi Word benzeri uygulaması olup kullanışlı bir yazılım denetçisine sahiptir. Pages/ Düzen/ Yazılım ve Dilbilgisi Denetçisi.Önemli olan diğer bir nokta ise U.S. English ve British English denetçisinin farklı ol-duğunun bilmek gerekir. Derginizin talep ettiği ingilizce türü (Australian, Canadian, US, British..vb) bilip tercihinizi doğru yapmanızı öneririm.

Genel Prensipler• Uzun ve karmaşık cümleler kullanmaktan kaçının. Kısa ve anlaşılır cümleler tercih edin.• Yaratıcı ve bilimsel bir yazım dili kullanın.• Alt başlıklar kullanarak makalenin yapısını zayıflatmaktan kaçının.• Gerçekçi sonuçları uygun tartışmalarla destekleyin.• Bilimsel terimleri kullanırken yanlış ve gereksiz kullanımdan kaçının.• Noktalama işaretlerini doğru kullanın.• Kısaltmaların literatürle uyumlu olmasına dikkat edin.• Ölçüm değerlerini (mg, mL, Lt, h) mutlaka belirtiniz.




NUMARALANDIRMA VE SAYILARBilimsel yazılarınızda numaralar önemli bir role sahiptir. Birçok metin yazıdan çok ra-kamlarda oluşur. Bu yüzden numaralandırmanızı ilk başta doğru yaparsanız sonraki turlarda size zaman kazandırır ve emeğiniz boşa gitmez. Birden dokuza kadar olan sayıları hecelerseniz daha büyük rakamları yazmak için nu-maraları kullanabilirsiniz. Yani cümleye başlarken numaraları heceleyin. Makalenizde kulladığınız numaralama stili ne olursa olsun tüm makalede aynı sti-li kullanın aksi halde farklı numaralandırmalar okuyucuyu rahatsız eder. ( IV, 9, I, 10A vb.)

YÜZDELERTürkçe makalelerde cümleye yüzde ifadeyle heceleyerek başlamak gerekir. İngiliz-ce makalelerde ise ‘’percent’’, ‘’percentage’’ ve ‘’percentile’’ terimleri kafa karıştırı-cı olabilir.‘’Percent’’ terimi bazen ‘’per cent ‘’ şeklinde kullanılır ve bölünmüş yüzdelik dilimin her bir parçası anlamında kullanılır. İngilizce makalede, cümle içerisinde yüzdenin nümerik kısmı ‘’%’’ den önce yazılır. ‘’Percentage’’ terimi, numarayla yada oran olarak belirtilen miktarı/ tutarı temsil et-mektedir. Makalede kullanılırken hasta sayısı verilip peşinden parantez içinde yüzde-lik olan verilebilir. Tablo 3: Yüzde ifadeler‘’Percentile’’ terimi ise istatistiksel bir terim olup 100 eşit parçaya bölünmüş sıklık dağılımıdır. Çocukların gelişimi için aynı yaştaki 100 çocuğun boy ölçümlerinin en kü-çükten en büyüğe sıralanması esası buna örnektir.

BÜYÜK HARF KULLANIMIİngiliz dili çok fazla büyük harf kullanmaz. Bilimsel yazılarda son zamanlarda daha fazla büyük harf kullanılmaya başlanmıştır. Bu tercih makaleyi yayınlayacak dergi-ye göre de değişmektedir. Bu yüzden yazınıza başlamadan önce uluslararası dergiler için kaleme alacağınız makalenin büyük harf tercihlerine dikkat edin. Cümlelerin ilk harfleri, özel isimlerin baş harfleri, başlıktaki anahtar kelimelerde ilk harf büyük olmalıdır. Özel isimden kasıt, bir kişi, yer, nesne yada fikir olabilir. (Behçet

Tablo 1. Numaralandırmada dikkat edilmesi gereken bazı ayrıntılar.

Numaraların Kullanımı; Sayıyla mı Yazıyla mı?

Cümleye başlarken Cümleye başlarken heceleyerek başlamak sonraki kullanılacak çok geniş sayıların nu-merik yazımını kolaylaştırır.

Ölçülen birimlerin yazımı Eğer bir ölçü birimiyle birlikte miktar belirtilecekse mutlaka sayı ile yazın( örn; 5 mL, 8 h, 10 mg)

Sıralama yapılırken Seri sıralamalar yaparken sayıları kullanın ( Örn; 2 açık kırık, 3 kapalı çıkık, 5 non-deplase kırık..)

İki numara arka arkaya gelirse Eğer aynı ölçü birimiyle 2 sayı peşpeşe gelecekse ilki hecelenir(Örn; yirmi 30-mg doz)

Tablo 2.

Aralıkları Belirtme

Metin içinde Çalışmaya 3 ile 8 yaş arası çocuklar dahil edildi. Mikron çapı 200 ile 300 nm arasında olanlar seçildi. Örnekleme grubuna 2001 den 2013 e kadar olanlar dahil edildi.

Tablo içinde, parantez içinde, ve referanslarda Örnekler 38 - 45 , ( p 224- 48), 2001-2013 Sayılar arasında tire kul-lanın, Sayfaları belirtirken tekrar eden aynı basamak gözardı edilir.




hastalığı, Newton kanunları vb.)Bu konuda dikkat edilmesi gereken genel isimlerle özel isimleri karıştırmamaktır (Spruge Dowley rat/ transgenik rat, Celsius/ santigrad derece, Plasmodium falcipa-rum/ malariyal parazit vb). Kısalmalar da büyük harflerle yazılır( Örneğin; ESR, CRP. BMP, EGF…).Başlık yazılırken bağlaçlar haricinde (ve, yada/ and, of, in) tüm kelimelerin ilk har-fi büyük yazılır. Örnekler;• Ratlarda Epidermal Growth Faktör ve Kemik Morfojenik Proteinin Kemik Kaynama-sına Etkisi• Pharmacokinetic Parameters of the Parent Compound and the Three Metabolites in Plasma of Rats, Rabbits, and Monkeys Birleşik kelimelerde ikinci kelime ön ek yada tek anlamlı kelime değilse ikinci kelime-de büyük harfle başlar. Placebo-Controlled Study, Event-Related Potential, Aspirin-Treated Subjects, Low-Level Radioactivity (Heriki kelime de büyük harfle yazıldı)Anti-infective Drugs, Intra-arterial Embolism, Intra-assay Precision (İkinci kelime tek anlamlı olduğu için küçük yazıldı)Follow-up Studies, Short-term Analysis, X-ray Examination (İkinci kelime tek anlam-lı olduğu için küçük harfle başladı) Şekil, tablo, figür, illüstrasyon, ek ve buna eşlik eden sayı olması durumunda ilk harf-ler büyük yazılır( Tablo 3, Figür 21, Ek 9 gibi)

KISALTMA TİPLERİBilimsel makalelerde sıkça kısaltmalar kullanmaktayız. Bu kısaltmaların uluslararası bilinirliği ve literatüre uygunluğu önemlidir. Aşağıdaki şekilde bazı kısaltma formları ve örneklerini görmektesiniz. Bize zaman kazandırması ve makalenin daha kısa hale gelmesini sağlasada çoğu profesyonel dergi bu kısaltmaları sınırlandırmıştır. Çünkü bu kısaltmalar bazen aynı kısaltma harflerinden oluşan başka bir terminolojiy-le karışır. Eğer hangi kısaltmanın yangın olarak kullanılıp kullanılmadığını bilmiyorsa-nız bu listelere ulaşabilirsiniz ( örn., AMA Manual of Style or CBE Manual for Authors, Editors, and Publishers). Tablo 4 : Kısaltmalar

Tablo 3.

Yüzde ifadeler Örnek Yorum

Percent Range( Yüzde aralığı)

Hastalığın görülme sıklığı 15% ile 25% ara-sında değişmektedir.

Numarayla sembol arasında boşluk olmaz ve ingilizcede sembol sayıdan sonra gelir.

Percent in a series (Yüzde sıralama)

A, B, C gruplarının enfeksiyon oranları sıra-sıyla 34%, 45% ve 88% olarak saptanmıştır.

Her bir sayısal değer için % sembolünü tek-rarla.

Cümlenin başında yüz-de ifadesi

Fifty- seven percent of patients (Türkçede benzer bir sorun yaşanmadığı için ingilizce belirtildi.)

Yüzde ifade cümle başındaysa hecelenir, sayı ile başlanmaz.

Percentage (yüzdelik oran)

Percentage of failure was higher in the pla-te fixation group. Totally 45 (80%) patients completed this study.

’percentage’’ hata oranın yüzdesi olarak ifa-de edilmiştir.

Percentile Tüm erkek çocukların büyüme hızları 90 per-sentilin (90th percentile) üzerindeydi.

’Percentile’’ ile ‘’ ‘’Percentage’’ kavramlarını karıştırmayın.




Kural olarak kısaltmayı başlıkta, özette ve cümleye başlarken kullanmaktan kaçının. Kullanmadan önce tam açılımını yazıp kısaltmasını parantezle gösterin.

KONTRAKSİYONLARDA KESME İŞARETİİngilizcede ‘’ıt’s, don’t, won’t ‘’ gibi kısaltmalar bilimsel makalelerde kullanılamaz. ‘’It is, do not, should not’’ şeklinde açık haliyle yazılmak zorundadır.

AKRONİMLER VE ÖZEL KISALTMALARDilimizde de sıkça kullanılan kısaltmalar ingilizce yazılan makalelerde de sıkça kul-lanılır. Yaygın olarak kulanıla kullanıla isimleşen ve zamanla ‘noun’ olarak kabul edi-len kelimeler büyük harfle yazılmaz( scuba, lazer, röntgen vb). Bunların haricinde baş harflerden türetilen kısaltmalar büyük harfle yazılır. PSA : prostat-spesifik antijen ( açılımdaki baş harlerde küçük yazılacak). İngilizcede çoğul kısaltlamalarda kesme işareti (apostrophe) kullanmayın. Örnek ver-mek gerekirse ECGs, RBCs …

ÖLÇÜ BİRİMLERİÖlçü birimleri sayılarla birlikte kullanılırsa kısaltma yapılabilir. Ölçü birimlerinin tek başına kullanılması durumunda kısaltılamazlar.• Yüz mililitre sıvıda 20 mg NaCL tespit edildi. Sodyum klorürüm 1000 ml sudaki kon-santrasoyonuysa % 0.9 du.

Şekil 1. Ölçü birimleri ve uluslararası kısaltmaları

Ölçü birimlerinin sembolleri (System of Units= SI) bilimsel bir dil haline gelmiştir ve tüm dünyada aynı şekilde kabul görmektedir.

Tablo 4. Kısaltmalar

Kısaltma Formu Örnek

Gerçek Kısaltmalar Temp., Prof., approx

Ölçü Birimleri mL, h, s, m, km

Akronimler AIDS, ELISA, NATO, ANOVA

İnitialzm HPLC, WHO, ATP, DNA

Kısaltmalar Isn’t, shouldn’t, doesn’t, it’s

Saygı ifadeleri Mr, Ms, Dr




Şekil 2. Sık kullanılan birim üniteler ve sembolleri.

Her ne kadar bu semboller metrik sistemin parçası olsa da bilimsel makalelerde doğ-ru kullanılmadığında anlam karmaşasına sebep olacaklardır. Aşağıdaki tabloda ulus-lararası sekiz metrik sistem ve sembollerini görmektesiniz. Şöyle ki bizim tükçede ‘sn’ ve ‘mt’ olarak kullandığımız zaman va uzunluk kısaltmaları SI da geçerli değildir. Sa-atin ingilizce kısaltması ‘’h’’, litrenin ise ‘L’ olarak bilinmektedir. Örnek vermek gere-kirse, ml yada mL de kabul edilebilir.

LATİNCE KISALTMALARİngilizce eş anlamlıları olmasına rağmen latince kısaltmalar bilimsel makalelerde sık-ça yer almaktadır. Bu formlar ingilizce eşleniklerinden daha kısadırlar ve bu sayede kolay ayırtedilebilirler. Makelelerde sıkça gördüğümüz bazı latince kısaltmalar;cf. (confer, compare) = karşılaştırmaetc. (et cetera, and so forth)= ve benzerie.g. (exempli gratia, for example) = örneğinet al. (et alii, and others)= ve diğerleri/arkadaşları i.e. (id est, that is) = bunun gibi• In certain conditions (e.g., myocarditis, foreign-body infections) or infections in im-munocompromised patients, bactericidal activity (i.e., the killing of bacteria) is indis-pensable for treatment.

KURAL DIŞI ÇOĞUL FORMLARBilinen kuralın dışında “revolutions per minute” yada rpm , “miles per gallon” yada mpg örneklerinde olduğu gibi özel isimlerden oluşmayan terimlerin kısaltmalarında büyük harf kullanılmaz ve kesme işareti yada çoğul eki (s) almaz. Yine kural dışı bir durum ise geçmiş yıllarda geçen bir örneği verirken kullanılan ço-ğul ekine kesme işateri eklenmmez.Örneğin; • The 1990s in Europe are widely regarded as years of social decadence.• We have prepared 1099s for the entire staff.• Mehmet and her brother have identical IQs, and they both have PhDs from Har-vard. • He has over 400 URLs in his bookmark file.Bazı terimler çoğul formda yazılmasına rağmen tekil fiille çekimlenir. Örneğin;• Economics/mathematics/statistics is said to be difficult.Numerik/sayısal ifadeler genellikle tekil(singular) olsa da sayısal gruplar tek tek de-ğerlendirildiğinde çoğuldur. Örneğin;




• Fifty-thousand dollars is a lot of money.• One-half of the faculty is retiring this summer.• One-half of the faculty have doctorates.• Fifty percent of the students have voted already.

Bazı terimlerin latince çoğul formları ise bilinen kuralın dışında çekimlenir. Bunlara aşağıdaki gibi örneklendirebiliriz.• more than one nucleus = nuclei• more than one syllabus = syllabi• more than one focus = foci• more than one fungus = fungi• more than one cactus = cacti (cactuses is acceptable)• more than one thesis = theses• more than one crisis = crisis• more than one phenomenon = phenomena• more than one index = indices (indexes is acceptable)• more than one appendix = appendices (appendixes is acceptable)• more than one criterion = criteria

GRAMMER & DİLBİLGİSİHepimizin okul yıllarında hatırladığı bu terimler tüm diller için geçerlidir. Akışkan bir ingilizce konuşamayan bir türk yazar, ingilizce grammer kurallarına uygun bir maka-le yazabilir. Bunun için yapması gerekenler; • En azından orta-iyi düzeyde ingilizce bilmeli ve tıbbi terimlerle harmanlamalı,• Uzun ve karmaşık cümleler kurmaktan kaçınmalı!!• Basit sayılabilecek hepimizin bildiği grammer kurallarına uymayan kelime ve çe-kimlerini bilmelidir.• Yukarıda bahsettiğimiz büyük harf, kısaltmalar, çoğul takıları, ölçü birimleri gibi ko-nuları çok iyi bilmeli ( Keza bu kuralların çoğu türkçemizde de bilinen benzer kurallar-dır.)Türkçede hepimizin bildiği özne, yüklem, tümleç, nesne gibi öğeler ingilizcede de var-dır. Bunlar;

BİLİMSEL MAKALELERDE ZAMAN (TENSES)Bilimsel makalelerde benimsenen 3 temel zaman vardır.1. Simple present tense2. Simple past tense3. Perfect Tense( Past & present)Makalemizde okuyucuya aktardığımız temel kabul görmüş bilgiyi ‘’simple present tense’’olarak bildirmeliyiz. (insidans, prevelans, sebep vb)• HZV infection is highly prevalent in immune compromised patients.Yaptığımız deney ya da çalışmanın sonuçlarını aktarırken ‘’simple past tense’’ kullan-mamız doğru olacaktır.( di’li geçmiş zaman)• None of the samples evaluated demonstrated nuclear elements. Yazdığınız makale yayınlandıktan sonra bulgularınızı refere ederek paylaşırken ‘’simp-le present ‘’ tercih edilir.• Inhibition of the enzyme results in much higher plasma levels of the parent drug [3].




Daha önce belirli bir zamanda rapor edilen yada hala devem etmekte olan bir duru-mun progresyonunu bildirmek içinse ‘’Present/ Past Perfect Tenses ‘’ kullanılır. • Only those mice that had previously been injected with the study drug were inclu-ded in the experiment. (Past perfect) • The Department of Physiology has been located in Building 221 since 1985. (Pre-sent Perfect)NOT: Yayınlanmış literatür bilgilerini makalenizde kullanırken ‘’present tense’’, henüz yayınlanmamış kendinize ait bulguları ‘’past tense’’ dilini tercih ediniz.

İlgi Zamirleri (Relative Pronouns)Birçok yazar ‘’which or that’’ in uygun kullanımı ile ilgili sorun yaşamaktadır. İlgi za-mirinin yerini aldığı ismi karşılaması gerekir. Bunun için kullanıldığı ismin hemen ar-dından gelirse virgüle konulmaz. Eğer ismi tamamlayan eylemden sonra kullanılırsa virgül kullanmak gerekir. Bunun için aşağıdaki örnekleri inceleyelim.

• The books that (or which) provide exercises are particularly helpful. • The substances which (or that) performed best in the screening test were those that had a simple chemical structure. • Every journalist has a novel in him, which is an excellent place for it. (non-restrictive)• Some books provide exercises, which is particularly helpful. • The substances with a simple chemical structure performed best in the screening test, which was an unexpected finding.

ÇİFT NEGATİF ANLAM KARIŞIKLIĞIHem türkçe hem de ingilizce yazılarınızda iki olumsuz kelimeyi yan yana kullanmak kafa karışıklığına neden olur. Çift negatif anlamı zaten pozitif bir sonucu ifade eder. İfadelerinizin pozitif bulgular üzerinden aktarılması daha anlaşılır olacaktır. • Humerus pseudoarthrosis surgery is not an unsuccessful treatment option with au-tografting and plate fixation. (hatalı çift negatif )• Humerus pseudoarthrosis surgery is a successful treatment option with autograf-ting and plate fixation. (pozitif cümle yapısı)

Tablo 5. İngilizce yazdığımız makalede kullanacağımız öğeler ve fonksiyonları özetlenmiştir.

Öğe Fonksiyonu

Subject Özne, bir cümlede eylemden sorumlu olan

Noun Obje, Herhangi birşeyi isimlendiren( kitap, e-pub vb)

Pronoun İsmin yerine geçen tanımlayıcı zamir (he, she, it vb)

Modifier Sıfat(ismi nitenendiren)

Infinitive Phrase

Tümleç, ifade, tabir, ( cümleye sorulan neden/ne için sorusuna cevap veren öğe)

Prepositional Phrases Yer ve zaman bildiren tümleç, fiili tamamlar

Clause çoğunlukla bir edat ve birden daha fazla sözcük veya sözcük grubunun bir araya gelmesin-den oluşan eylem

Metaphorlsimile Mecazi anlam

Adjective zarf sıfatı ( He was driving fast./ He was driving very fast.

Adverb Zarf tümleci ( Yer, zaman, sıklık, davranış bildiren , hedef)

Verb Fiil (He is walking slowly (nasıl sorusuna cevap)




AKADEMİK DİZİNLER‘’İnsanların hayatına, faaliyetine egemen olan kuvvet, icat yeteneğidir.’’ M. K. AtatürkAKADEMİK DİZİNLER NASIL TARANIR?

1. BASİT ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİBOOLEAN OPERATÖRLERİBoolean operatörleri akademik araştırmalarımızda bizi hedefe götürecek 3 temel öğe içerir. Üç basit boolean operatörü: AND, OR, NOT Araştırmayı özelleştirmek ve ana konuya ulaşmak için tasarlanmıştır.

1. AND nasıl kullanılır? Veritabanını daraltmaya yarar. İki yada üç farklı grubun kesişim kümesini hedef alır.

Şekil 3. Boolean kesişim kümesi

Örneğin; Femur AND Lengthening AND Pediatric şeklinde yapılacak tarama verita-banın bu üç terimin kesişim kümesini bulur yani aramayı daraltır.

2. OR nasıl kullanılır?Veritabanın özelleştirerek bazı kaynakların gözardı edilmesini önler Örneğin; Rat OR Rabbit şeklinde yapılan bir arama daha çok kaynağa ulaşmayı sağlayacaktır.

3. NOT nasıl kullanılır? ‘’Fractures NOT Dislocations’’ şeklinde yapılacak bir arama tüm kırıkları tararken, çı-kıkları dahil etmez. Bu sayede taranmasını istemediğiniz kelimeleri bunun dışında bı-rakırsınız.

2. İLERİ ARAMA YÖNTEMLERİAND, OR, NOT arama yöntemlerini ‘’ ‘’, ( ), değişik kombinasyonlarla kullanılarak daha spesifik ya da daha fazla kaynağa ulaşılabilir. Bunları örneklerle anlatalım;Örnek 1: Rat AND Rabbit NOT Dog OR Mous (Rat AND Rabbit) NOT (Dog OR Mouse) : Bu kümede Sıçan ve tavşan grubu asıl gru-bumuz olup köpek ve farelerin bu taramaya dahil olmasını istemiyoruz anlamına ge-lir. ( Rat AND Rabbit NOT Dog) OR Mouse: Bu kümede ise Rat, Tavşan ve Farelerin da-hil edildiği, köpeklerin dışarında bırakıldığı kümedir.




Kullandığımız parantez sayesinde veritabanını kendimiz belirlemiş oluruz.

Şekil 4. Boolean karışık kümeleme

YAYINLANMIŞ DÖKÜMANLARDAN ALINTILAMADergi yayınları ve vaka sunumları güncel literatür için en sık kullandığımız kaynak-lardır. Bu kaynakların referans kısımlarının doğru bir şekilde yazılmış olması gerekir. Yanlış ya da eksik kaynak belirtmek yazıyı eleştiriye açık hale getirir. Bu nedenle hem yazar hem de editör çok dikkatlice tüm kaynakları dergi formatına uygun şekilde in-celemelidir. Makale yazımı esnasında başka bir makaleden yapılan referanslı alıntı-da düzensizlik ya da hatalar olabilir. Yapılan çalışmalar, alıntılı makalelerde %50- 70 oranında en az bir hatalı kaynak olduğunu göstermektedir. Bu nedenle kopyalayıp ak-tardığınız referanslar işinizi kolaylaştırmış gibi gözükse de ciddi zaman kaybına se-bep olur. Bu hataları en aza indirmek için referans düzenleme araçlarını kullanmanı-zı tavsiye ederim.

PLAGIARISM NEDİR?Osmanlıcada intihal kelimesinin karşılığıdır. Batı camiasının akademik bilgi hırsızlı-ğı ile eş anlamlı kullandığı bir terimdir denebilir. Yazacağımız her satırdan ve her bil-giden sorumlu olduğumuzu unutmadan alıntılarımızın kaynaklarını düzgün bir şekil-de belirtmeliyiz. Norman Howard-Jones un söylediği gibi ‘’ Bir kitaptan kopyalamaya plagiarism, iki kitaptan kopyalamaya araştırma denir’’.[3]

MAKALENİZİN REDDEDİLMESİMakaleniz ya da yazınız reddedildi diye hayal kırıklığına düşmeyin. Hakemler ve edi-törler o kadar çok makaleyle uğraşırlarki çoğu güzel makale araya kaynar ve reddedi-lir. Hatta bazı dergilerin red oranları % 90 civarındadır. Mendel ve Krebs gibi önemli yazarların önemli yazılarının dahi red olabildiğini bilin ve cesaretinizi kırmayın. Tekrar tekrar en iyisini yapmak için uğraşın ve hakemlerin önerilerini az da olsa dikkate alın.

REFERANS FORMATLARI1. AMA (J. AMERICAN MEDICAL ASSOCIATION) 2. JAVA 3. APA 6TH (American Psychological Association)4. AUTHOR - DATE5. NUMBERED6. TURABIAN 7. VANCOUVER8. MHRA (Modern Humanities Research Association) buna benzer yaklaşık 400 refe-




rans stili bilinmektedir. En sık tercih edilenler yukarıda belirtilmiştir. Referans yazılımlarının desteklediği ve sıkça kullanılan bazı referans formatlarını yu-karıda görmektesiniz. Bu formatların çok olması kafanızı karıştırabilir. Herşeyden önce makalenin hangi dergi kurallarına göre yazılacağı yazarın dergi tercihine kal-mıştır. Her dergi yazarlar için düzenlenmiş ‘’bilgilendirme’’ dosyasını kendi sayfasın-da paylaşır. Yazarlara bildirilen talimatlar dikkatlice okunmalı, yazı stili, karakter bo-yutu, sayfa düzeni ve referans şekli hakkında bilgi sahibi olunmalıdır.

REFERANS DÜZENLEME PROGRAMLARIİnsanlar arkanızdan konuşuyorsa, onlardan öndesiniz demektir. Anton Çehov1. ENDNOTE : Ücretli profesyonel bir düzenleme aracıdır. Arayüzünün karışıklığı ve ücreti nedeniy-le çoğu asistan ve öğrencinin kullanmadığı bu programın trial denemeniz öneririm. Online literatür tarama özelliği ve depolama ile size her kütüphaneye ulaşma ve tam makeleleri bulup indirme imkanı sunar. Tez ve makale yazımlarınızda faydalı olacak bir yazılımdır. Sadece Mac ve Windows işletim siteminde çalışır. Yakın gelecekte açık kaynak koduna geçmezse kullanıcı sayısının göreceli olarak azalacağını düşünülmek-tedir. PDF okuma ve işleme fonksiyonu bulunmaktadır. EndNote ile MSWord arasında bütünleşmeyi sağlayan “Yazarken Kaynak Alıntılama” (Cite While You Write; CWYW) modülü bulunmaktadır. Bu modül sayesinde yazı yazılırken kaynaklar seçilen dergi-nin yazım kurallarına uygun olarak yerleştirilir, kaynakça oluşturulabilir ve daha son-ra başka bir derginin yazım şekline geçiş yapılabilir.[4]2. MENDELEY : Elsevier’ın sunduğu 2 GB depolama özellikli yazılımın Linux, Windows ve Mac sistem-lerini desteklemektedir. Ücretsiz olması ve kolay kullanıcı arayüzü avantajıdır. Onli-ne literatür taramada Endnote kadar başarılı değildir. Dergi yazım stili CSL (citati-on style language) ile sınırlıdır. Mendeley Suggest (önerme) fonksiyonu ile etiketledi-ğiniz ve topladığınız bilimsel makalelere bakarak, yeni makaleler önermektedir. PDF okuma ve işleme fonksiyonu bulunmaktadır.

Şekil 5. Mendeley

– Elinizdeki bildirileri online depolama (2 GB)– Bildirilerdeki eksik referans bilgilerini otomatik edinme,– Bu referans bilgilerini kolaylıkla kelime işlemcisine ekleme,– Arkadaşlarınızı da sisteme dahil ederek aranızda gruplar oluşturma ve bildiri pay-




laşma,– Eklenen bildiriler üzerinde işaretleme (highlight) edebilme, üzerinde not alabilme,– Eklediğiniz bildirilere herhangi bir bilgisayardan ulaşabilme,– Kendi yazdığınız bildirileri de başkaları ile paylaşabilme,– Bu işlemleri makinenize kurabileceğiniz yazılımı ile kolaylaştırabilme,– Sitesi üzerinden bir nevi bilimsel sosyal iletişim platformu kullanabilme.3. ZOTERO : Açık kaynak kodlu referans programı. 4. COLWIZ : Oxford üniversitesinin geliştirdiği ücretsiz uygulamadır. Online 3 GB depolama im-kanı sunar. Linux, Windows ve Mac üzerinde çalışabilir. Java tabanlı bir yazılım oldu-ğu için bağımlılıkları vardır. 5. CITEULIKE :Springerin kullanıcılarına sunduğu ücretsiz bir referans programıdır. PDF arşivle-me özelliği vardır. Özellikle internetten kaynak bulmakta, bu kaynaklarınızı araştır-ma grubunuzla paylaşmakta oldukça başarılıdır. Öğrencilerinize okuma listesi öner-me işleri için de kullanışlı olabilir. Ayrıca Mendeley gibi kütüphanenizdeki makalelere göre ilginizi çekebilecek makaleler de önerir. Her ne kadar referanslarınızı .bib olarak aktarabilseniz de, makalelerin pdf dosyalarını arşivlemek veya bunlar üstünde not al-mak istiyorsanız yetersiz kalır.

KLİNİK ARAŞTIRMALARIN DİZAYNIKanıta dayalı tıp dürüst, mantıklı ve akılcı olmalıdır. Her bir hasta için karar verir-ken en iyi kanıta ulaşmak amaçlanır. Birçok ortopedi dergisi de araştırma yayınla-rında kanıta dayalı tıp piramidini hedef alır. Kanıta dayalı cerrahi uygulamaların ta-nımlanması ve uygulamaya konması, hastalara daha gelişmiş ve güvenli bir cerra-hi yaklaşım sağlayacaktır.[5] Bu metodoloji sayesinde yazarlar ve okuyucular şunla-rı analiz eder;• Araştırmanın dizaynı: objektif proje..• Uygulama• Önyargı kaynağı, tarafsızlık, kör çalışmalar..• İstatistiksel analiz• Kanıt düzeyi (Level I-V) (Bknz, Tablo : 6)Araştırmayı değerlendirmede ‘FINER ‘(mnemonik) kriterler:[6]Feasible: Araştırma ne kadar uygulanabilirliğe sahip? (finansali zaman, hasta, tecrü-be, kaynak)Interesting: Konu ne kadar ilgi çekici?Novel: Daha önce benzer çalışmalar yapılmış mı?Ethical: Hasta haklarını ihlal var mı? Etik kurul onayı?Relevant: Elde edilecek bulguların tedavi stratejilerini belirleme potansiyeli var mı?• İnternal validity, bir çalışmanın ne kadar iyi kurgulandığını (well-conducted), bulgu-larının ne kadar başarılı bir biçimde analiz edildiğini gösterir. Yani çalışmanın kendi-ne özgü kalitesini gösterir.- -Şans (chance)- -Bias (önyargı, eğilim, meyil)1. Selection Bias2. Information Bias -Confounding (karışıklık)• Eksternal validity ise çalışmanın ne kadar gerçek hayattaki uygulamaları yansıttı-ğını, çalışma dışındaki diğer gerçek hayat senaryolarına uygulandığında tutarlılığını




gösterir.Kanıta Dayalı Tıp uygulanırken doğru soru oluşturmak önemlidir. Kanıta Dayalı Tıp; doktora, bilmesi gereken ama daha önceden bilgi sahibi olmadı-ğı konu ve durumlarda, yanıt oluşturma metodunu gösterir ve öğretir. PICO meto-du soruları 4 parçaya ayrılarak yanıtlanabilecek soru oluşturmak için uygulanan bir yaklaşımdır.• P Population/patient (hasta): Uygun hasta / hastalar kimlerdir?• I Intervention/indicator (uygulama): İlgilendiğiniz tanı testi, maruziyet ya da yakla-şım stratejisi nedir?• C Comparator/control (kontrol grubu): İlgilendiğiniz konuyla ilişkili alternatif yakla-şım stratejisi ya da kontrol nedir?• O Outcome (sonuç): Hasta ile ilişkili karşılaşılabilecek durum ya da sonuç nedir?Örneğin “Diabetik ayakta iyi kan şekeri regülasyonu ve topikal bakım, sistematik an-tibiyotik kullanımı ile karşılaştırıldığında ekstremite kaybını önlemede etkili mi?” so-rusu PICO’ya göre formüle edilmiştir.

KANIT DÜZEYİYapılan çalışmanın terapötik, prognostik, diagnostik ve analiz özelliklerine göre sınıf-landırılması esasına dayanır. Bu sayede özetini okuduğunuz bir çalışmanın hangi ka-nıt düzeyinde yazıldığı hakkında fikir sahibi olursunuz.

Google Akademik ve Endnote’u birlikte nasıl kullanırım?Düşünülenin aksine çokta karmaşık olmayan bu ikiliyi birlikte nasıl kullanacağımızı aşamalarıyla inceleyelim.1. İnternet tarayıcısı üzerinden https://scholar.google.com.tr ye ulaşabiliriz. Araştır-dığımız konu başlığını, yazarını veye anahtar kelimeleri kullanarak hedeflediğimiz makaleye ulaşabiliriz.

Tablo 6. Journal of Bone and Joint Surgery (JBJS) Kanıt Düzeyi Sistemi

Kanıt Düzeyi TERAPÖTİK PROGNOSTİK DİAGNOSTİK FİNANS/KARAR&ANALİZ

LEVEL I Yüksek kaliteli, Geniş Randomize kontrollü deneme (RKD), Siste-matik review

Yüksek kaliteli prospek-tif çalışma, Level I sis-tematik review

Uluslararası referans-larla kabul edilmiş tanı testleriyle (Gold stan-dart)

Hassas maaliyet, ben-zer biçok çalışmadan değerlere ulaşmak ve duyarlı analizler

II Daha düşük kali-tede, küçük RKD, Prospektif karşılaştır-malı çalışma,

RKD bir çalışmadan te-davi edilmemiş kontrol grubu, Retrospektif ça-lışma, Daha dü-şük kalitede prospektif çalışma, Level II sistematik review

Uluslararası referans-lar baz alınarak ardışık hastalar üzerinde ta-nısal testlerin gelişti-rilmesi

Hassas maaliyet ve al-ternatifler, sınırlı ça-lışmaların değerleri-ne ulaşmak ve duyarlı analizler

III Vaka kontrol çalışması, retrospektif karşılaştır-malı çalışma, Level III çalışmanın sistematik gözden geçirmesi

Vaka kontrol , Cohort çalışması

Ardışık olmayan has-ta çalışmalarında gold standart olarak düzgün referanslar olması

Analize dayalı sınırlı al-ternatif imkanı ve maa-liyet, zayıf tahmin

IV Vaka serileri Vaka serileri Duyarlı olmayan ana-lizler

V Uzman görüşü Uzman görüşü, vaka serileri

Uzman görüşü, kont-rol yok

Uzman görüşü




Şekil 6. Google akademik

2. ‘Alıntı yap’ seçeneğine tıklayınca referans önerilerini görürüz.

Şekil 7. Alıntı yapma

3. Kullandığımız referans düzenleme programına uygun (bizimki Endnote) olanı seçip indirme işlemini yapalım.

Şekil 8. Endnote link indirme

4. Bilgisayarımıza indirilmiş olan scholar.enw uzantısını Endnote ile birlikte açtığı-mızda kaynakça Endnote içine aktarılmış olacaktır.




Şekil 9. Referans aktarma

5. Aktarılan referansı Endnote içinde çalıştığımız gruba alınması gerekir.

Şekil 10. Endnote grupları

6. Artık kaynağımızı yazmakta olduğumuz makaleye alıntı yapabiliriz.

Şekil 11. Pages veya Word dosyasına alıntılama

7. Atıf cümlesinin sonuna yayın sahibini isminden arama yaptırarak ulaşıp otomatik olarak ekleme işlemi tamamlanır.




Şekil 12. Kaynakçanın eklenmesi.

8. Artık kaynağımızı Endnote kullarak eklemiş bulunuyoruz.

Şekil 13. Kaynakça

Kaynaklar1. Habibzadeh, F. and M. Yadollahie, Are shorter article titles more attractive for citations? Cross-sectional study of 22 scientific journals. Croat Med J, 2010. 51(2): p. 165-70.2. Hoogenboom, B.J. and R.C. Manske, How to write a scientific article. Int J Sports Phys Ther, 2012. 7(5): p. 512-7.3. Leung, A.K., Writing a medical article: guidelines for prospective authors. Can Fam Physician, 1987. 33: p. 2249-52.4. Hernandez, D.A., M.M. El-Masri, and C.A. Hernandez, Choosing and using citation and bibliographic database softwa-re (BDS). Diabetes Educ, 2008. 34(3): p. 457-74.5. Harris, J.D., et al., How to write a systematic review. Am J Sports Med, 2014. 42(11): p. 2761-8.6. T, E., ORTHOPAEDIC BASIC SCIENCE. 4TH EDITION ed. 2013: AAOS. 474-6.

B ö l üm Akademik Makale Yazımı ve p Referans …Derman Tıbbi Yayıncılık 871 Akademik Makale...

Documents

Transcript of B ö l üm Akademik Makale Yazımı ve p Referans …Derman Tıbbi Yayıncılık 871 Akademik Makale...