Hrbi-texnoloji jurnal 1 (15)YANVAR - FEVRAL 2015

DSX SA HL DSX SA HL DSX SA HL MHA FZSMHA FZSMHA FZS

General-leytenant Arzu Rhimovlamsahib

TrkiyAzrbaycansilahnsedi

Hdfsistemlri

BU SAYIMIZDA

Hrbi - texnoloji jurnal

Yanvar - Fevral 2015

AZR BAY CAN DA S FR BR LK V HR B XD M T A I RI

PRO SE S TK ML L R

Fev ra l ay nn 13-d Azr bay can Res pub li ka s S fr br lik v Hr bi Xid m t a r z r Dv lt

Xid m ti nin (SHXDX) faliy y t ba la ma s nn n c ili ta mam ol du. tn 3 il d Xid m tin

faliy y ti, s fr br lik v hr bi xid m t a r sa h sin d g r ln i lr, qar da k plan lar ba r d

AZE R DE FEN CE jur na l nn sual la r n S fr br lik v Hr bi Xid m t a r z r Dv lt Xid m ti nin risi,

ge ne ral-ley te nant Ar zu R H MOV ca vab lan d rr.

R AD S LEY MA NOV

MSAHB6

12LKDSX SAHL MHAFZS - 10 R AD S LEY MA NOV

16LKORDUMUZ GCN GSTRD

21LKTRKY AZRBAYCAN SLAHINI SED

22TANIT IMHAVELSAN- SMULYATOR, THSL V KBER THLKSZLKD LDER RKT

26TANIT IMNTEQR OLUNMU HAVA HCUMUNDAN MDAF

34YENL KXSUS TYNATLILAR N YNGL SLAHLAR RA ML MM MD L

yanvar-fevral 2015 5

D yr li oxu cu

2015-ci ilin ilk ay m da fi s na ye miz n d r li ol du. Tr ki y m niy yt Ba da r si nin elan et di yi ten de rin qa li bi olan M da fi S -na ye si Na zir li yi miz (MSN) qar da l k nin po lis x su si t yi nat l la r n RPQ-7V2 l qum ba raatan la r il tc hiz ed ck. Si lah al m na v se i mi- n z n mx sus kap riz lr l ya na an Tr ki y nin bu m sa bi q sin d b tn test l ri uur la ke n Azr bay can si la h qar da l k nin si lah lan -ma s na gir m y haqq qa zan m ol du. Bu nun la da Tr ki y dn si lah id -xal edn Azr bay can hm d Tr ki y y si lah ix rac edn l k lr si ya h -s na d d.

Bu ra da sh bt han s sa miq dar da si la hn ix ra cn dan get mir. nm li olan m s l MSN-in ar tq bey nl xalq bren d ev ril m si dir. Sirr de yil ki, bu Azr bay can hr bi s na ye si nin, onun m hn dis po ten sial nn on il lik b yk zh m ti ba ha s na mey da na g lib. kin ci nm li m qam is bir vaxt lar, el in di nin zn d xa ric d v l k nin da xi lin d Azr bay can m da fi s na ye si nin uur la r na b h il ya na an la ra ve ril mi olan me saj dr.

Hr bi s na ye nin, bu sek to run mh sul la r nn n yax qiy mt ln di ril- m si real hr bi m liy yat mey dan la rn da is ti fa d si dir. Bu gn Azr bay- can MSN ms si s l rin d is teh sal edi ln si lah v sur sat lar da real d -y mey dan la rn da tt biq olun maq la, bu mk t bi uur la ke mk d dir.

M da fi s na ye si n t bii ki ix ra cat va cib dir. La kin bu na q dr ki mr h l z da xi li ba za rn da t lb l rin qar lan ma s dr. Azr bay can m -da fi s na ye si nin po ten sial il ta n olan bir xs ki mi MSN-in im kan- la r nn bu na yet di yi ni de y bi l rm.

Ya a dq la r mz v t ra f mz da ba ve rn lr gs t rir ki, bu gn is t ni- ln l k bey nl xalq t ki lat la rn v ya su per gc l rin haq sz ya na ma s s b bin dn hr bi em bar qo lar la z l bi lr. H ya ti h miy yt li an lar da tt biq olu nan bu em bar qo la rn or ta ya xar d n ti c nin ara dan qal d- rl ma s is son ra dan uzun il lr v b yk sr ma y lr t lb edir.

Bu nun bir yo lu var mil li hr bi s na ye nin in ki a f. Bu nu in ki af et dir mk n q rar, po ten sial v im kan da var. Sa d c li miz d ki za -man dan s m r li is ti fa d et m li yik.

Re dak tor dan

AZERI DEFENCEHrbi-texnoloji jurnal

1 (15)

Ba redaktorRad SLEYMANOV

yaym mdiriRamil Mmmdli

l: (+994 55) 667 5072E-mail: azeridefence@gmail.com editor@azeridefence.com

nvan: Bak hri, B. Barova ksi, 14

trkiy tmsililiyiEtKiLESiM gra k tasarm ve

tantm Hizmetleri Ltd.ti.Hodere Cad. Halit Ziya Sk. No: 26/3 ankaya, 06540 Ankara TRKYE

l: +90 312, 441 71 93 Fax: +90 312, 439 71 94

azeridefence-tr@etkilesimltd.com

Jurnal dliyy nazirliyind dvlt qeydiyyatna alnb. 3632

Azrbaycan Respublikas Vergilr nazirliyi tr ndn 21 iyun 2012-ci

ild dvlt qeydiyyatna alnb

AZER DEFEnCE MMCQeydiyyat nmrsi

(VEn): 1302929491

tiraj: 1500 Jurnalda AzrtAc, ARMS-tASS, Army technology agentliklrinin

xbrlrindn istifad olunur.Mlli rin mvqeyi il redaksiyann

mvqeyi uyun glmy bilr.

Reklam materiallarna gr AZER DEFEnCE jurnalnn

redaksiyas msuliyyt damr.

Materiallardan istifad zaman istinad zruridir.

Qiymti: 5 manat

Qapaq fotosu: DSX Sahil Mha zsinin yeni kateri tlimd DSX

6 AZERI DEFENCE

MSAHB

AD: Cnabgeneralleytenant,msahibmiz Sfrbrlik v HrbiXidmt ar zr Dvlt Xidmtinin tn ild faliyytinnzrsalmaqlabalamaqistrdik.Geridqalan3ilrzindXidmtinformalamas v bugnk vziyytglmsinecbaverdi?Nlrldolundu?Arzu RHMOV: Res pub li ka Pre zi -

denti,SilahlQvvlrinAliBaKomandancnablhamliyevinmqsdynlsiyasti vvlki illrd olduu kimi2014c ilddhyatnbtn sahlrind uurlarla, inkiaflamayit olunub.Ali BaKomandannmyynetdiyidvltsiyastinin tlbolunansviyydicrasntminetmkmqsdil3ilrzindSfrbrlikvHrbiXidm

t ar zrDvlt Xidmti trfindnsasltdbirlrgrlb,sfrbrlikhazrlvsfrbrlikzrar,AzrbaycanSilahlQvvlrininarlarlakomplektldirilmsi,vtndalarnhrbivtnprvrlik trbiysi, mddtlihqiqi hrbi xidmt araqdrkihazrlistiqamtindhmiyytlinticlrldedilib.tnqsamddtrzindSfrbrlikvHrbiXidmtar zr Dvlt Xidmti Ali Ba Komandancnablhamliyevindiqqtvqays nticsind inkiaf yolu keib,ordu quruculuu prosesinin tkmilldirilmsinzthflriniverib.

AD: Sfrbrlik v hrbi xidmtarla bal qanunvericiliyintkmilldirilmsi istiqamtind

grlnilrbardmlumatvermnizi xahi edirik? Qardakdvrdbu sahdkonkretolaraqhans addmlarn atlmas, hansqanunvericilik, normativ hquqiaktlaradyiikliklrinedilmsinzrdtutulur?Xsusndbugnictimaiyytin sas nzrind olanmqavilliheytlkomplektldirilmvhrbiqeydiyyatmsllriilbalgndmdhansmsllrvar?ArzuRHMOV:Qanunvericilikba

zasnn tkmilldirilmsi istiqamtindilrdaimdiqqtdsaxladmzmsllrdndir. Xidmt trfindn qanunvericiliyin tkmilldirilmsi istiqamtindirlisrlntkliflrinmsbtcavablandrlmas faliyytimizlavsti

AZR BAY CAN DA S FR BR LK V HR B XD M T A I RI PRO SE S TK ML L R

RadSleymanov

Fev ra l ay nn 13-d Azr bay can Res pub li ka s S fr br lik v Hr bi Xid m t a r z r Dv lt Xid m ti nin (SHXDX) faliy y t ba la ma s nn n c ili ta mam ol du. tn 3 il d Xid m tin faliy y ti, s fr br lik v hr bi xid m t a r sa h sin d g r ln i lr, qar da k plan lar ba r d AZE R DE FEN CE jur na l nn sual la r n S fr br lik v Hr bi Xid m t a r z r Dv lt Xid m ti nin risi, ge ne ral-ley te nant Ar zu R H MOV ca vab lan d rr.

yanvar-fevral 2015 7

MSAHB

mulverir.Mlumolduukimi,buyaxnlardahrbiuot,hrbiqeydiyyatvsfrbrlikqaydalar ilbal nzibatiXtalarMcllsininHrbiuotqaydalarleyhinolaninzibatixtalarblmsin, Hrbi vzif vhrbi xidmthaqqnda Qanunda dyiikliklr edilmsibardqanunlayihsi,nzibatiXtalarhaqqnda ilr baxmaa slahiyytiolan vzifli xslrin siyahsndadyiiklik edilmsi bard frman layihsitsdiqlnib.Qeydetmkistrdimki,nzibati XtalarMcllsinin Hrbi uotqaydalarleyhinolaninzibatixtalarblmsin lav v dyiiklik edilmsizrurtirespublikadasfrbrlikhazrlnn yksk sviyyd saxlanlmas,hrbivziflilrin,argnclrinvaidiyyti qurumlarn msuliyytinin vbu sahd inzibati cza mexanizminintsir gcnn artrlmasmqsdindnyaranb.nzibatitnbehmsuliyyttdbiridir v inzibati xta trdn xsiqanunlaramledilmsiruhundatrbiylndirmk, habel hm inzibati xtatrtmixs,hmdbaqaxslrtrfindnyeni inzibati xta trdilmsinin qarsn almaq mqsdi dayr.mumilikd tn il Xidmt trfindn13qanun, frman,qrar layihsin ryvtkliflrhazrlanaraqverilib.

AD: Sfrbrlik vHrbiXidmtar zr Dvlt Xidmtinintexnikiimkanlarnnyksldilmsiistiqamtindgrlnilrbarddanaq.vvlkimsahiblrinizd elektron informasiya ehtiyat

nnyaradlmasistiqamtindilrinaparldndemidiniz.ndibuilrhansmrhlddir?Prosesinn zamana tam kild formaladrlmasnzrdtutulur?ArzuRHMOV: Xidmttrfindn

mrkzldirilmi uot sistemlrinintkil edilmsi, o cmldnhrbi qeydiyyat v hrbi uot sahsind vahidelektroninformasiyasistemininyaradlmassahsindilrimizdavametdirilir.linsonunakimivahidelektroninformasiyasistemiilbalaparlanilrinyekunladrlmasnzrdtutulur.

AD: Masir dnyada dvlt vzl qurumlar narahat ednmqamlardanbiridkiberhcumlarlabaldr.Xsusildbucrthdidlr strateji hmiyyt dayanqurumlara v sistemlr ynlir.Sfrbrlik v Hrbi Xidmt arzrDvltXidmtininelektronbazasbukimihallaraqarndrcdetibarlsaylabilr?ArzuRHMOV: oxtssfki, in

formasiyakommunikasiya texnologiyalarnn srtli inkiaf raitind kiberthlksizliksahsindthdidlrdartantemplrlgedir.bhsizki,buthdidlrin ilk hdfi dvlt orqanlarnninformasiyaehtiyatlarolur.nformasiyathlksizliyi sahsind faliyytin tkmilldirilmsitdbirlrihaqqndadvlt basnn frmanna uyun olaraqSfrbrlikvHrbiXidmtarzr Dvlt Xidmti aidiyyti dvlt orqanlar il mkdalq raitind kiber

thlksizliksahsindhazrlnartrlmas,busahdqabaqlayctdbirlrinhyatakeirilmsimqsdiilmlumatv resurs mrkzinin thlksizliyinintmini istiqamtindmvafiq tdbirlrgrr.nternetinformasiyaresurslarnnvinformasiyasistemlrininthlksizlikparametrlrizrmonitorinqimtmadiolaraqhyatakeirilir,elcdbusistemlrinkiberthlksizliyininartrlmas istiqamtind Xidmt mvafiqtexnikivmetodikikmkgstrilir.

AD: Hrbi nqliyyat vzifsi haqqnda sasnamy sasn Sfrbrlik v Hrbi Xidmt arzr Dvlt Xidmtinin zrinmyyn vziflr qoyulub. Xidmt trfindn bu istiqamtdhans ilrgrlr?mumiyytl,hrbinqliyyat vasitlrinin texnikivziyytininyoxlanlmas,onlarn siyahyaalnmas kimi ilrhyatakeirilirmi?ArzuRHMOV: Bizilkn