Ayni Divanı (Karamanlı) Ahmet Mermer

8/18/2019 Ayni Divanı (Karamanlı) Ahmet Mermer

1/543

Aynî/Mermer: [email protected]

Mermer, Ahmet. Karamanlı Aynî ve Dîvânı. Ankara: Akçağ, 1997. 711s.

Prof. Dr. Ahmet MermerGazi ÜniversitesiFen-Edebiyat FakültesiTürk Dili ve Edebiyatı Blm.

Teknikokullar/ANKARA

METİN

KASÎDELER VE MUSAMMATLAR


2/543

2XIX

Mâ-siva‟llâhı kıldı nefyi tebâh Sâbit isbât ile bir oldı İlâh Bu şehâdet sözidür ana güvâh

XXÇün kalem çekdi harf-i SübhânîYazmadın dahı satr -ı Kur‟ân‟ı Levh-i mahfûzun oldı „unvânı

XXIMüflihûnî kim eyledi iflâhMuslihûnî kim eyledi islâhCümle mahlûka kim durur miftâh

XXIIFe‟zkürûnî ne zikr ile didi Hakk Efdalü‟z-zikridür bu sırra sebak Tolu her sahn u her fezâ vü tabak

XXIIIAslühâ sâbitün olan şecere

Nûr-ı îmân netîcesi semere Zikr olandur hasât u her hacere

XXIVGel tılısmına eyle fekk -i rumûzİsmi gencînesinde hetk -i künûzİy gedâ eylesün seni fîrûz

XXVEvliyânun ta„âm-ı tahmîdi Asfiyânun makâm-ı teşhîdi Enbiyânun kelâm-ı tevhîdi


3/543

3

XXVIOlmadı gayrı „AYNÎ Hakka nazîr Bir tasavvur da yok ana tasvîrKâyinâtun dilinde oldu habîr

XXII

Tayr-ı rûhun1 uçurmadın kafesün Dilde olsun hemîşe muktebesün Tâ ola son nefesde hem-nefesün

2Mef„ûlü Fâ„ilâtü Mefâ„îlü Fâ„ilün


4

Mef„ûlü Fâ„ilâtü Mefâ„îlü Fâ„ilün 3a 1 İy her melîhi kudret iden mazhar -ı kemâl

V‟iy her fasîhi hikmet iden mefhar -ı makâl

2 Dirlik rebî„ineirdi ağız açdı kâyinât Gösterdi cümle zikr ile tevhîde iştigâl

3 Tûtî vü kumrı söyledi dürrâc u „andelîb Savt u safîr ile didi Sübbûh u müste‟âl

4 „Irk -ı Muhammedün „arakından yaratdı gül Hilkatde anı itdi anun bigi bî-misâl

5 Oldı şehîd lâle kefen geydi kan akar Ser virdi birligi yolına eyledi kıtâl

6 Sağrında gösterür yed-i Beyzâyı ukhuvân Fir„avn olma mu„cize münkir vir ihtimâl

1 Tayr-ı ruóun: Metinde “tayr -ı rûhın” şeklindedir.


4/543

4

7 Rahmet derârîsi katarât-ı zülâl ile Sîr-âb goncanun sadefin itdi pür-le‟âl

8 Hâk u hevâyı zıdd idenün „ışkı odıdur Niluferi sarardup iden suya pây-mâl

9 İtdi sevâb suyı çün esvâb-ı Ahmedî Bu yâsemîn ile semenün sevbin2 iğtisâl

10 Her sünbül ü benefşe meşâyıh-libâs olupSûsen lisân-ı hâl ile zikrin ider makâl

11 „İbret gözini3 nergise açdı vü eyledi Kudret eli şakâyık ile „abher iktihâl

12 Oldı Kelîm dilli diliyle nebât olan Mûsâoldı ya„ni bunlar u Tûr oldı her cibâl

2 sevbin: Metinde harekelidir.3 gözini: Metinde harekelidir.


5/543

513 İtdi hümâ şecerleri zıll-i „inâyeti

Açdı şükûfe perlerini çekdi şâh-bâl

14 Kudret telezzüzi niçe perverde eylemiş Olmış fevâkihün kimi şekker kimisi bal

15 Servün „aceb degül mi ki esmârı müstedîr Bâğun „aceb degül mi ki eşcârı müstetâl

16 İy feth-i bâb iden bu sininün4 fusûlineFaslında hamd ü şükr iledür elsün-i fisâl

17 İy her yinilür içilüri halk iden İlâh Kimnin harâm anun kimini eyleyen halâl

3b 18 5 sana yarar ganî dimekRızkun yimekde bu fukarâ oldı çün „ıyâl

19 Her mûr u mâr u ins ü cine virdi ni„metün Bî-hadd u bî-dirîğ oluban bî-minen nevâl

20 Hizb oldılar eger çi cihânun halâyıkı Rahmet cüz‟ ile cümlesi hoşnûd u hoş-hâl

21 Her hayda sen karîb ü bu benlik ider ba„îd Her şeyde ittisâlün u yok sende infisâl

22 Sensin serî„ ü cümle hisâbunda münderic Ger zerre-i güneş ola ger katre-i zülâl

23 Sensin şehîd ü hûb-cemâli iden cemîlŞâhid degül midür sana her yüzde hatt u hâl

24 Eşyâ müsebbihün yir ü göklerde görinür Zâhirde bunlarun kimi gûyâ vü kimi lâl

4 sininün: Metinde harekelidir.5 Allah‟ın sıfatlarıdır. “O Allah tekdir. Allah, her yaratığın muhtaç bulunduğu eksiksiz bir varlıktır. Doğurmadı O, doğurulmadı da. Hiç bir şey de O‟na denk olmamıştır.”Sûre:112, Âyet:1-4.


6/543

6

25 Bî-şekk melâlet olmadı târî sıfatuna Mü‟min olan „aceb midür olursa bî-melâl

26 Şâh u gedâ kapunda berâber kulun durur Geysün gerekse atlas u geysün gerekse şâl

27 Mahlûk olan dilinde sıfatun sözi fakat Zâtunda her kelîm olan olmış durur kelâl

28 „Işkun cüvânı olanı sen sakla menhîden Yoldan iletmesün anı dünyâ-yı pîr ü zâl

29 Abdâl u gavs u kutb ile evtâda yâr idüp.

30 Rif„atde her kimi diledün oldı ser -firâzZilletde her kimi diledün oldı pây-mâl

31 Kimdür viren sa„âdeti kimdür iden şakî Sensin iden hidâyeti sensin viren dalâl

32 Bir nefse mürtekib bu halâyık olan hemîn Terkîb-i hayr u şer senün ü yok sana cidâl

33 Kâdirsin eyledün bizi meyyâl ü münkalibGeh rûha meyl ider n‟idelüm6 gâhî nefse bâl

34 Fi„l-i kabîh kulda görürsin hisâbı yok Vurmazsın anı yüzine virmezsin infi„âl

35 Yok nesne hâlimüzde sana lâyık iy Kerîm İy vâh bize ki bilemezüz niçeolur me‟âl

36 Tevhîdün itmege iy İlâhî bu biş güneh Vir virdügün İlâhî olan cüz‟e sen mecâl

37 Sensin mucîb ü eyle icâbet hidâyet it

6 n‟idelüm: Metinde harekelidir.


7/543

7Çün hazretüne „arz ola son demde bu su‟âl

38 Yüz karasıyla varıcağız „AYNÎ Hazrete Sıbg-ı hidâyetünle yüzin eyle ak u al

39 Lutf it Muhammedün hakı içün sen iy İlâh Mahşer ilinde meskenini kıl civâr -ı âl

5mefûlü fâilâtün mefûlü fâilâtün

4b 1 İy mazhar-ı bidâyet v‟iy müctebâ Muhammed V‟iy mefhar -i nihâyet v‟iy muktedâ Muhammed

2 İy Sidrenün enîsi v‟iy Refrefün celîsi V‟iy göklerün re‟îsi v‟iy müntehâ Muhammed

3 İy „îd u kadre mazhar 7 günindeV‟iy rûy u mûy dâyim subh u mesâ Muhammed

4 İtdün işâret ile 8 felekdeEngüşt-i kudret ile mu„ciz-nümâ Muhammed

5 Rûz-ı Elestde adun didi hatîb-i ervâh.

6 Meddâhun oldı eşyâ ya„ni bu ratb u yâbis Söyler lisân olupdur arz u semâ Muhammed

7 Cin kavminün içinde itdi nidâ münâdî.

8 Nûr-ı nübüvvet ile itdün münevver âhir

7 Edebiyatta “Bezm-i Elest” adıyla da anılır. “Hatırla kiRabbin, Adem oğullarının sulblerinden züriyetleriniçıkarıp da onları nefislerine karşı şâhid tutarak; „Bensizin Rabbiniz değil miyim?‟ diye buyurduğu vakit, onlarda „-Evet, Rabbimizsin, şâhid olduk‟ demişler. Bu şâhidtutuşumuzun sebebi, kıyâmet günü, bizim bundan haberimizyoktu dersiniz diyedir.” Sûre:7, Âyet:172.

8 Hz. Peygamber‟in mucizesidir. “Kıyâmet yaklaştı. Kamer (ay) ikiye bölündü.” Sûre:54,Âyet:1.


8/543

8Âfâk u enfüsi iy bedre‟d-dücâ Muhammed

9 Sultân-ı hâfikeynsin ferşe tolu sipâhun Rif„atda sen irürdün „arşa livâ Muhammed

10 Sensin imâm-ı mürsel oldun hümâm egerçi Saff-ı rüsûlde sensin iy pîşvâ Muhammed

11 Ferş-i Tuvâ‟da Mûsâ 9 hitâb işitdi Sen sebt-i „arşa basdun yâ merhabâ Muhammed

12 Berg-i şecerler oldı yirde hacerler oldı Yemde güherler oldı sana güvâ Muhammed

9 “Haberin olsun ben, senin Rabbinim. Hemen ayakkabılarını çıkar; çünkü sen mukaddesvâdi olan Tuva‟dasın.” Sûre:20, Âyet:12.


9/543

913 Envâr-ı safvetünle hilkat güninde Âdem

Oldı safî vü sâfî buldı safâ Muhammed

14 Bâğ-ı nübüvvetünde feyzün suyıyla buldı Şîsün hayât-ı servi neşv ü nemâ Muhammed

15 „İlm-i hidâyetünden ders alduğıçün10 İdrîs Âfâk içinde buldı „izz ü „alâ Muhammed

16 Tûfân-ı rahmet oldun li‟l-‟âlemîn mutlak Buldı necât senden Nûhu‟n-necâ Muhammed

17 Olmışdı âb-ı nutfen11 sulb-i Halîl‟e memzûc Verd oldı anun içün nâr -ı „adâ Muhammed

18 Kurbân kimünçün oldı ol ki zebîh olupdur „Îd-i cemâlün içün oldı fidâ Muhammed

19 Derd ile kalmış idi Beytü‟l-hazende Ya„kûb Sensin beşîr ü senden oldı devâ Muhammed

20 Yûsuf esîr-i câhun oldı 12 Câhunla oldı âhir ol pâdişâ Muhammed

21 İki lebün deminde âb-ı hayâta irdi İlyâs u Hızr anunçün buldı bekâ Muhammed

10 alduàıçün: Metinde “olduğıçün” şeklindedir. 11 nuùfen: Metinde harekelidir.12 “(Mısıra gitmekte olan) bir yolcu kafilesi gelip sucularını kuyuya gönderdiler. Sucu

kovasını sarkıttı. „Ay müjde, bu bir erkek çocuk‟ dedi. Onu satıp ticaret yapmak içingizlediler. Allah ise, ne yapacaklarını biliyordu.” Sûre:12, Âyet:19.


10/543

1022 Dâvûd elinde âhen nerm olduğı budur kim

Hâk-i deründen aldı ol kimiyâ Muhammed

23 Mühr-i nübüvvetünden hâtem yazup SüleymânHükm itdi ins ü cinne iy muktedâ Muhammed

24 Sen emlahun ta„âmı ta„m-ı enîs oldı Yûnus ki batn-ı hûta lokmaoldı yâ Muhammed

25 Devr-i kamerde kaşun benzer ki gördi Zü‟n-nûnZü‟n-nûn anunçün oldı iy 13 Muhammed

26 Senden meded şifâsı Eyyûb‟e irmeseydi Bî-şekk helâk iderdi kirm-i belâ Muhammed

5a 27 Nûr-ı cebînün ile gîsûlaruna irdi Beyzâ yediyle Mûsâ buldı „asâ Muhammed

28 Muhyî-nefes sen oldun enfüs deminde sendenÂfâk içinde „Îsâ buldı bekâ Muhammed

29 Adun semâda Ahmed levh u kalemde YâsinOldun ümemde Mahmûd yâ Mustafâ Muhammed

30 Zemzem hakı ki sensin ol sadr-nişîn-i14 Ka„be Ka„bünle oldı Merve buldı Safâ Muhammed

31 Ebr olsa sâyebânun tan mı çün atlasından Dikdi felek senünçün çetr-i „alâ Muhammed

13 “And olsun kuşluk vaktine”. Sûre:93, Âyet:1. 14 Sadır -nişîn: “sadr -nişîn” vezin gereği böyle okunmuştur.


11/543

1132 Mahlûk-ı kâyinâtun güm-râh olurdı yeksân

Ger olmasaydun âhir sen reh-nümâ Muhammed

33 Havf u zulem içinde kalmışlara „inâyet Senden irişdi sensin çünki recâ Muhammed

34 Geldi kapuna giryân yüz karasıyla „AYNÎ Sil yaşını şefî„ ol redd itme yâ Muhammed

35 Sensin muhît-ı rahmet bahr -i şefâ„atünde Mücrimlerün günâhı oldı gışâ15 Muhammed

36 Çokdur günâh u cürmüm minnet Haka ki yokdurÂyîne-i dilümde jeng-i riyâ Muhammed

37 Âlün içinde benden yok rû-siyâh-ı „âlem „Afv ü terahhum eyle iy mültecâ Muhammed

38 Âlündenem deyüben lâf itmezem esirgeKendü yetîmünem çün iy bu‟l-vefâ Muhammed

39 Zeyl-i şefâ„atüne yapışmışam unutma Şol gün ki nefsî nefsî dir 16 enbiyâ Muhammed

40 Sana vü âlüne hem olsun selâm ü teslîmBir dem içinde yüz bin her dâyimâ Muhammed

15 gışâ: Metinde “guşâ” şeklinde harekeli. 16 Bu ifadeyle şu âyete telmihte bulunulmuştur: “Kişinin kaçacağı gün: Birâderinden,

anasından, babasından, karısından ve oğullarından. O gün bunlardan herkesin kendineyeter bir işi (belası, derdi) vardır.” Sûre:80, Âyet:34-37.


12/543

126

Fâ„ilâtün Fâ„ilâtün Fâ„ilün

5a 1 Serveridür enbiyânun MustafâReh-beridür evliyânun Murtazâ

2 Ol habîb ü ol tabîb ü ol resûlBu hümâm ü bu imâm u reh-nümâ

3 Mustafâ‟dur hem nebiyy-i 17 Murtazâ‟dur hem veliyy-i innemâ

4 Vâris ü vâlî vasî Haydar dururİbni „ammî Mustafâ vü bu‟l-vefâ

5 Hâris ü fâris velî mîr-i NecefŞîr -i gâlib sadr-ı bedr -i 18

6 Düldül‟ün mîri Betül‟ün hem-seriZü‟l-fekârun sâhibi vü zü‟l-„atâ

7 Bihteridür Fâtıma hatunlarun Ol sebebden dinilür Hayrü‟n-nisâ

8 Gözlerüm nûrı Hüseyn ile HasanYollarına baş u cân olsun fidâ

9 Zeyndür „âbidlerün asgar „Ali Ekberidür „âlemün o mühtedâ

10 Ol Muhammed ki ana Bâkır -lakabDinilür oldur imâm u müctebâ

11 Sâdık olmak dilesen Ca„fer bigi Mezhebine eylegil var iktidâ

17 “O kâfir olanlar, „sen Allah tarafından gönderilmiş bir peygamber değilsin‟ diyorlar.De ki: „-Benimle sizin aranızda, doğruluğuma şahid Allah yeter; bir de yanında kitapilmi bulunan…” Sûre:13, Âyet:43.

18 “Kıyâmet gününün haberi sana geldi ya.” Sûre:88, Âyet:1.


13/543

13

12 Kişver -i heftün imâmı Mûsâ‟dur Cennet-i heştün hümâmıdur Rızâ

13 Nûr-ı çeşmidür mevâlînün Takî Ol durur hem şem„-i cem„-i etkıyâ

14 Ol Nakî ki anun adıdur „Alî Hem velîdür hem imâm ü pîşvâ19

5b 15 Leşkeri ol „Askerinün mü‟minâ Ger dilersen ki olasın pâdişâ

16 Geliserdür Mehdî-i sâhib-zamânVa„desidür cifr içinde Vâ vü Zâ

17 Kanı ol dem ki göre gözler anı Diye diller hayr-makdem merhabâ

18 „Âlim ü „âdil Muhammed müttakî Hüccet-i kâyim imâm-ı âsfiyâ

19 İy vilâyet vâlisi şâh-ı Necef Senden artuk kimsenem yok mültecâ

19 Bu mısra iki kere yazılmış, “pişvâ”, metinde harekelidir.


14/543

1420 İy imâme‟l-evvelîn ü âhirîn

V‟iy veliyy-i în serâ vü ân serâ

21 İlticâ itse n‟ola „AYNÎ sana Her kişiye âli eyler ilticâ

22 Nesnenem yok sana lâyık yâ imâm Bi‟l-fakîri dilde medh elde du„â

23 Bes durur bu gözlerüme yüzümeHâk-i pâyun tûtiyâ vü kimiyâ

24 Ben bu eşyâdan şehâ havf itmezem Anun içün ki bana sensin recâ

25 Yâ İlâhî sevgülün Ahmed hakı Kim didün hakkında 20

26 Üç Muhammed dört „Ali iki Hasan Ca„fer ü Mûsâ Hüseyn-i muktedâ

27 Mustafâ‟nun ehl-i beytinden beniMurtazâ‟nun hakkıçun itme cüdâ

28 Lutf u rahm it bunlarun ile beni.

20 Sûre:20, Âyet:1; Sûre:93, Âyet:1.


15/543

157

Mef„ûlü Fâ„ilâtün Mef„ulü Fâ„ilâtün

5b 1 Gül-bâng-i rûyun iy cân sahrâ-yı câna sığmaz Âvâze-i cemâlün sem„-i cihâna sığmaz

2 İy verd-i bâğ-ı emlah kim vird-i na„tun eylerGüftâr-ı derc-i rûyun dürc-i zebâna sığmaz

3 Da„vet idersin iy cân dil-haymesine lîkinOl şeh bu bârgâh-ı kevn ü mekâna sığmaz

4 Yârün dehânı bahsi çün sözlerün müdekkak Terk eyle bahs-i mûyı ol bu miyâna sığmaz

5 İy vâ„iz-i mukallid niçe beyân idersinMâhiyyeti o mâhun bu în ü ana sığmaz

6 Ol gevher-i yegâne girdi „abâya lîkin Bir kıymetidür ol ki dîbâ vü kâna sığmaz

7 Bu turfedür ki hergiz görmiş degül kimesne Râz-ı dehân-ı yârün râz-ı nihâna sığmaz

8 İy müntehî niçe itsin di „AYNÎ nazm-ı medhünKim kâmetün hayâlî şi„r -i revâna sığmaz

9 Bir katre-i yetîme iy dürr „inâyet it kim Deryâ-yı cûd-ı lutfun hadd u kerâna sığmaz


16/543

168

Mefâ„îlün Mefâ„îlün Fe„ûlün

5b 1 Resûl-i Hâşimînün yâri Sıddîk Tapundur izhümâ fî‟l-gâri Sıddîk

2 Mukaddem şübhesüz sensin halîfeHilâfet mülkinün sâlârı Sıddîk

3 Şarâb-ı gafleti nûş itmedün senBu dünyâ bezminün hûşyârı Sıddîk

6a 4 Vücûdun kenzinün yok zerre kizbiSadâkat mahzeninün varı Sıddîk

5 Halâyık arasında bellü sensin Resûlün sırrınun âsârı Sıddîk

6 Mahaldur şâd ola rûhun ki sensin Resûlün sıdk ile gam-hvârı Sıddîk

7 Çü „AYNÎ olmaya inkârun ehli Sana kim ki ider ikrârı Sıddîk

9Mefâ„îlün Mefâ„îlün Fe„ûlün

6a 1 Eyâ dil derdinün dermânı Fâruk Ne dermân cümle cismün cânı Fâruk

2 Hayâtı buldı senden Hızr u İlyâs Cihânun çeşme-i hayvânı Fâruk

3 Tapun „âlemde hüccetle olupdur Resûlün dîninün bürhânı Fâruk

4 Dutupdur tîğ-ı „adlün zulme yir yok Cihân sahnındağı meydânı Fâruk


17/543

17

5 Bulur cân hastası mânend-i tiryâk Necâhundan necât olanı Fâruk

6 Bilürler ki berîsin her günehdenKi hergiz itmedün „isyânı Fâruk

7 Yapışdı „AYNÎ zeyl-i himmetüneElinden çekmegil dâmânı Fâruk

10*

6a 1 Bedr-i bî-noksân rûy-ı Zi‟n-nûreynKadr-i bâ-bürhân mûy-ı Zi‟n-nûreyn

2 Vâcib oldı bu gönül bigi her yir deGöz yaşına cüst u cû-yı Zi‟n-nûreyn

3 Tan mı ger sahrâ-yı Çîn ü Maçînde Müşge kohu vire bûy-ı Zi‟n-nûreyn

4 Ravza-i dillerde dâyim îmânunSu virür 21 bâğına cûy-ı Zi‟n-nûreyn

* Bu kasidenin vezni mevcut aruz kalıplarına uymamaktadır. Hz. Osman‟ın lakabısözlüklerde õî‟n-nûreyn, metinde ise õû‟n-nûreyn‟dir.

21 Su virür: Metinde harekelidir.


18/543

18

5 „Işk yolında şübhe dutma kiolmışdur Maksadu‟l-„uşşâk sûy-ı Zi‟n-nûreyn

6 Dâyimâ rif„at yüzinde ta„n eyler Cennetü‟l-a„lâya kûy-ı Zi‟n-nûreyn

7 Bu yakîndür kim nesîme iy „AYNÎ Virdi bî-şekk lutfı hûy-ı Zi‟n-nûreyn

11Fâ„ilâtün Fâ„ilâtün Fâ„ilün

6a 1 Yâ emîre‟l-mü‟minîn yâ Murtazâ Yâ imâme‟l-müttakîn yâ Murtazâ

2 Hâkim-i nâr u hevâsın şübhesüz Kahramân-ı mâ‟ u tîn yâ Murtazâ

3 Sad hezârân evliyâ vü etkıyâ Hırmenünde hûşe-çîn yâ Murtazâ

4 Ehl-i dil her yirde senden pâk iderRûy-ı mir‟ât-ı yakîn yâ Murtazâ

5 Didi cânun cânum u cismün dahı 22 yâ Murtazâ

6 Yay içinden ok bigi kaça „adû Ger kılıç çeksen be-kîn yâ Murtazâ

7 Senden artuk sâkî-i Kevser mi varSendedür mâ‟-i mu„în yâ Murtazâ

6b 8 Târ-ı gîsû-yı hümâyınun görüp Didiler hablü‟l-metîn yâ Murtazâ

22 “Seni de, ancak âlemlere rahmet olarak gönderdik”. Sûre:21, Âyet:107.


19/543

19

9 Niçe yüz yük mâlı virdün bir söze Sana bin bin âferîn yâ Murtazâ

10 Rûh-ı kudsî vü melâyik didiler Sana sultân u mübîn yâ Murtazâ

11 Kim ki âlün sevdi oldı şübhesüz Cennet içre hâlidîn yâ Murtazâ

12 Çok günâhum yok gamumçün rahmeteLutf u „afvundur zamîn yâ Murtazâ

13 „AYNÎ her söz söyledi şânundadur Gayrı yokdur bi‟l-yemîn yâ Murtazâ

14 Zerreni unutma îmânun hakı Çün ola şol yevm-i dîn yâ Murtazâ

12Fâ„ilâtün Fâ„ilâtün Fâ„ilün

6b 1 İy yüzi gülden dahı bîhter Hasan V‟iy sözi cândan dahı cevher Hasan

2 Sen emîrü‟l-mü‟minînsin bî-gümânBu mevâlîdür sana çâker Hasan

3 Bû-Türâb atandur u Zehrâ ananKardaşun şüppeyr ü sen şepper Hasan23

4 Şol la„îne Bintü Eş‟as24 zulm idüp

23 “şeperi ve şüpeyri kelimeleri, metinde “şebberi ve şübeyri” şeklinde yazılmış.“Arapçada “Hasan ve Hüseyin‟in karşılığı olarak Süryânice iki söz olduğu, HarunPeygamber‟in oğullarının adı olup, Hz. Peygamber tarafından Hz. Ali‟nin oğullarınaverildiği rivayet edilir (Burhân-ı Katı„, s.709-710). Bunun için bkz. AbdülbakiGölpınarlı, Tasavvuftan Dilimize Geçen Deyimler ve Atasözleri, İstanbul 1977.s.

24 Eş„âs: Metinde harekelidir.


20/543

20Virdi sana ağulu sâgar Hasan

5 Hâk-i pâyun cevheridür şübhesüz Ehl-i cennet fırakınaefser Hasan

6 Ser-be-ser „âlem dilinde vird olup Lutf u hulkun sözidür ez-ber Hasan

7 Şol Süleymânsın ki Zü‟l-karneyn bigiVar kapunda niçe İskender Hasan

8 Râkibeynü‟l-menkibeynün25 birisiKurretü‟l-„ayneyni26 peygam-ber Hasan

9 „AYNÎ senden anı umar kim anı Anasın ol gün kiola mahşer Hasan

13


6b 1 Dergehündür Ka„be-i „ülyâ Hüseyn Merkadündür cennetü‟l-me‟vâ Hüseyn

2 Tıynet-i pâkîze cismündür senünBû-Türâbun cânı sensin yâ Hüseyn

3 Kûh-ı Kâf -ı „âleme sî-murg atanSen hümâ anan durur „ankâ Hüseyn

4 Ravzan üzre bir gice yatmagıla Oldı nâ-bînâ olan bînâ Hüseyn

5 Şamr 27 ilindeoldun şehîd iy veh sana Kerbelâ-yı pür -belâdur câ Hüseyn

6 Kâfir ü mü‟mîn Yezîde kavm ile

25 Râkibeynü‟l-menkıbeynün: Metinde harekelidir. 26 Kurretü‟l-„ayneyni: Metinde harekelidir. 27 Şamr: Metinde “şımr” şeklinde harekelidir.


21/543

21İtdiler la„net kamu eşyâ Hüseyn

7 Sana olan zulmi „ömrinde dahı Hakk bilür ki görmedi dünyâ Hüseyn

8 Didiler âfâk u enfüs28 âh ileVâ Hüseyn ü vâ Hüseyn ü vâ Hüseyn

9 Zâlim üzre itdi la„net çünki Hakk Ben de bin bin iderem ana Hüseyn

10 Pây-mâl oldunsa imrûz ulusunHer şehîdün serveri ferdâ Hüseyn

7a 11 Dâyirende „AYNÎ cûdur rahm kıl Merkez-i şefkatde iy deryâ Hüseyn

12 Dest-gîr ol kim yetîmündür senünSenden artuk kimsesi yok yâ Hüseyn

14Fâ„ilâtün Fâ„ilâtün Fâ„ilâtün Fâ„ilün

7a 1 Şol iki „amm-i nebî kim Hamza vü „Abbâsdur Kadr u rif„atda biri Hızr u biri İlyâsdur

2 Hibr-i29 küfri yok bularun dîn ü divât içre kimÇün kalem togrı vü hem pâkîze çün kırtâsdur

3 Ol iki „Âlî-nijâdun rif„ati bezminde bil İşbu nüh gök şübhesüz bir tepsi vü bir tâsdur

4 Şol Süleymân-saltanat „âlemde bunlardur hemînKapusında bunlarun Mahmûd olan Âyâsdur

28 Enfüs: Metinde harekelidir.29 Hibr: Metinde “hubr” şeklinde harekeli.


22/543

22

5 Cevher-i İskenderi bunlardadur ol birinün Tîğ-i Dahhâkin bilürsin nicesi elmâsdur

6 Ol kadar kâfir damarın kesdi ol mü‟mîn ki tâ Ol zamândan kâfirün üstinde olan yâsdur

7 Atlas-ı bâzâr -ı dîn-i Mustafâ bunlar dururOldılar yek -reng ü yek-dil sanmagıl pâlâsdur

8 Bu iki sâlâr u server çün Resûlün aslıdur Bunları her kim ki bî-şekk sevmedi hannâsdur

9 Bunlar ashâb arasında Âsfiyâdur şübhesüz Sanma gayrılar bigi mir‟ât-ı kalbi pâsdur

10 „AYNÎ nef„ ü hâceti bunlardan umgıl dâyimâ Kim bular dünyâda vü „ukbâda hayrü‟n-nâsdur

15* Mefâ„îlün Mefâ„îlün Fe„ûlün

7a 1 Bu cân a„lâsına a„lâ „Alîdür Vilâyetdür bu dil vâli velîdür

2 Mufassal iste andan sırr -ı maksûd30 Ki sırrı her murâdun mücmelidür

3 Semânun mahmilinde şâh olandur Bu cirm-i arz anun bir mendelidür

4 Nübüvvetle vilâyet hatt u hâlinGören iki basîret ahvelidür

5 Nebî hikmetde olmışdur Medîne

* Bu manzûme genellikle harekelidir.30 Bu beyit, metnin yan tarafındadır.


23/543

23Bilürsin şübhesüz bâb-ı „Alîdür

6 Nebiyyü‟llâh eliyle iy „Âli-dostİden bî„at veliyyü‟llâh elidür

7 Kemâl âli „Alî‟den iste tâlib Ki ol zümre vilâyet ekmelidür

8 Şifâ bular anun elinde bî-şekk Zamânun her kim ol kûr u şelîdür

9 Sudâ„-ı buğzı def„ idüp muhib ol K‟anun hubb-i gül-âb u sandelidür

10 Bu „ahdün yok nakîzı cân-ı Vâsık Elestden dilde „ışkından Belîdür

11 Sütûr-ı mihr mahv olmaz bu dilden

Yazılmış levhına hatt-ı celîdür

12 „İmâretde velî çokdur velîkin Velî oldur harâbâta velîdür

13 Bu âhirde olan zâhir netâyicBilürsin evsatı kim evvelîdür

14 Tarîk-ı „ışka zâhib mezhebiniSanurlar Mâlikî ya Hanbelîdür

15 Ledün „ilminde Hızr -ı a„lem ol var Bu „ilmi Mûsevî sanmaechelidür

7b 16 Senün zu„munda iy sûretde uslı Dili pür-ma„nâ olanlar delüdür 31

31 delüdür: Metinde “delidür” şeklinde.


24/543

2417 Gözün ol meh-cemâli gözlesün kim

Güzellikde güzeller ecmelîdür

18 Yüzin görmeklik ol pâkîze-rûyunGönül âyînesinün saykalıdur

19 Gözüm nûrı güzel oldur benüm k‟ol Güzeller emlahı vü ekhelîdür

20 Ebu‟l-„ilm u „Aliyi sevmeyen Ebû-Cehl-i cihânun hanzelidür

21 Sorarsan kim durur Mevlâ-yı „AYNÎ Emîrü‟l-mü‟minîn Haydar „Alîdür

22 Eyâ şâh-ı vilâyet dâmenünden Kesilmez el bu „AYNÎnün elidür

16* Fâ„ilâtün Fâ„ilâtün Fâ„ilün

X8a Dutdı gönlüm hançerin gamdan gılâf

İtdi fürkat-ı tîğ bağrumda şikâf Buldı mihnetden mizâcum inhirâf .

XIDil ilini aldı fürkat korkusı Cân elini dutdı mihnet korkusı Bana müstevlioldı kıllet korkusı .

XIIVâ bana gurbetde dil dermândadurCânı hicrânun yolında mândadür

* Nüshada genellikle harekelidir.


25/543

25 Ney olupdur ten dahı efgândadur .

XIIIHavfüm ol „âlemde dil-bersüz kalamBî-ser ü pâ böyle serversüz kalamKorkaram dünyâda gam-hvârsuz kalam.

XIVYok nihâyet gönlümün a„mâmına32 Murg-ı dil düşdi melâlet dâmına Kaldı cân bîm ü sitem eyyâmına .

XVİy kamu dervîşine33 viren dilekZulmi bî-hadd34 eyledi bana felekVâ bana zâyi„ olursa bu emek

.

XVIYâ latîf ü hayy u kayyûm u ganîÇünki ağlatdun beni sen yine sen güldür beni35 Koma fürkat hâl ile tenhâ teni.

XVIIHazretünde bu durur iy Hayy garazSâlime sen mûnisi virgil „ıvaz

Cânı mahrûm eyleyüp virme maraz .

XVIII„AYNÎ Allah u Muhammed di „Ali

32 a‟mâmına: Metinde “evhâmına” kelimesinin sayfa kenarında düzeltilmişi. 33 dervîşine: Metinde “dilenci” kelimesinin sayfa kenarında düzeltilmişi. 34 bî-hadd: Metinde “çok çok” kelimesinin sayfa kenarında düzeltilmişi. 35 Mısrada kelime fazlalığı vardır. Mısra şöyle düzenlenirse vezne uymuş olur: Çünki aàlatdun beni güldür beni.


26/543

26Korkmagıl „âlem dilinden di belî Korkıcak dir bu du„âyı her velî .

17* Fâ„ilâtün Fâ„ilâtün Fâ„ilün

8a 1 Bil beni „âlemde sırr -ı Haydarem Gar-ı kayyûmun içinde ejderem

2 Murtazânun sırrıdur sî-murg-ı Kâf Ben anun bâlinde olan şeh-perem

3 Muzhirem nâdi „aliyyendür yakîn Şekk getürme ben „acâyib mazharem

4 Zü‟l-fekârem her Yezîdün farkına Şâh-ı Kerrârun belinden hançerem

5 Ger degülsen şeb-pere kör olma görZerre-i şeb-per ü şems-i ekberem

6 Mîr-i nahlün şehdi vü fîhi şifâ Gel berü mü‟minler içün Kevserem

7 İy özin mürşid sanup güm-râh olanBana gel kim reh-nümâ vü reh-berem

8 Hil„atümdür hulle-i ahdar benümSıbgatu‟llâh ile tâc-ı ahmerem

9 Her şehün başına ben basdum ayak Ya„ni kim her şâha zerrîn efserem

* Nüshada harekelidir.


27/543

278b 10 Sûfiyâ gel Haydarî ol Kevser iç

Sâkî-i Kevser elinde sâgaram

11 Sedd-i Ye‟cûc istesen gel bana gel Sedd-i Me‟cûc eyleyen İskenderem

12 Hırmen-i kâh-ı Havâric çorağa Yime gam kim yoğ idici sarsaram

13 Cîm ü Mîmem melce‟idür her şehün „Ayn ü Râyem mercî„i her dâverem

14 İki görme biri iy dört gözlü dûn Şeş cihetde ejdehâ-yı heft serem

15 Mûsî-i „imrâna su„bân olmışam Münkir olma mu„ciz-i peygam-berem

16 Neyyireyn üzre olan nûr u ziyâRûşen oldı bende meymûn ahterem

17 Cirm-i arzun leyline olan nehârOlmışam uş âftâb-ı hâverem

18 Üç yüz altmış bin yılın asdâfına Düşmişem perverde olmış gevherem

1936 Gayrı yokdur bil benem „ayn-ı „Ali „Aynîyem „âlemde „ayn-ı „abherem

20 Enbiyâ ervâhıdur olan cünûd Evliyâ cenbîne ben ser-leşkerem

21 Ceddüm oldı çünki şehr -i „ilme der Şimdi ol şehrün derinde benderem

22 Dest-i kudret yazdı tûmâr -ı dilüm

36 Bu beyit, 40. beyitte tekrar edilmiştir.


28/543

28Ser-be-ser „ilm-i ledünde defterem

23 Hutbe-i 37 benOkuram her yirde sâhib-minberem

24 Murtazâya vârisem sâ„at ile* Vârisi bin Hârisi bin Haydarem

25 Cehl-i enfüs kihterisin gel bana„İlm-i âfâkıyla şimdi mihterem

26 Mîm ü Fâyem bilmedi her Hî vü Rı Hemze vü Lâmı ile Mîme mefharem

27 Maksadum her kâsıd u her kâyide Vârid ü sâdır olana masdarem

28 Olmışam İlyâs u Hızra ben refîk

Ya„ni Zü‟l-karneyn olan İskenderem

29 Bil nedendür bu vilâyet bana dostYâ neden saff-ı safâda saf -derem

30 Murtazâya vârisem sâ„at ile Vâris ibni Hâris ibni Haydarem

37 “Şüphesiz ki Ahlah‟ın velisi” anlamında arapça bir ibâre. * 24. beyit ile, 30. beyitler birbirine benzer.


29/543

2931 Fâtıma Ümmü‟l-e‟imme oldı Hakk

Ya„ni ol Hayrü‟n-nisâdur mâderem

32 Kurretü‟l-„aynüm Hüseyn ile Hasan Anlarun envârı ile enverem

33 Asl-ı şıkkum oldı Zeynü‟l-ÂbidînBu „arâz nev„inde oldur cevherem

34 Şol Muhammed bin „Aliye uymışam Ca„ferîyem şübhesüz Bû-Câ„ferem

35 Mûsî-i kâzım zamîrüm kıblesi Ol imâm u muktedâya muzmerem

36 Ka„bedür Tûsun şehîdî kapusı Ol kapuda Zemzem oldum akaram

9a 37 Uy Takîye k‟ol Muhammed sırrıdur Ben Nakî sırr -ı „aliye uyaram

38 Dinle mü‟min gör ne söyler „AskeriDir mevâlî müttakîdür leşkerem

39 Mehdî-i sâhib-zamândur nâsıram Cümle mansûrun içinde ensârem

40 Gayrı yokdur bil benem „ayn-i „Ali „AYNÎyem „âlemde „ayn-ı „abherem

41 Bu hayât-ı câvidânî sözlerin Dinlegil Haydar dilinden söylerem

42 Hakk didi nâfi„ cedîdün hakkına Remzi nef„ itdüm sana âhengerem

43 Kuş dilidür bu Süleymân bildügi


30/543

30Ögrenürsin ger idersen mâverem*


19* Mef„ûlü Fâ„ilâtün Mef„ûlü Fâ„ilâtün


11a 1 Tutdı âfâkı kamu âvâz-ı kûs-ı devletün Çalınur her dem-be-dem enfüsde tabl-ı haşmetün

2 Yazılur dermân dem-â-dem safha-i derd-i dileOkınur her dem-be-dem levhinde cânun sıhhatün

3 İy Mehemmed hân-ı yek bân38 kimse irmez kadrüneDürr-i bahri Âl-i „Osmân kimse bilmez kıymetün

4 Tan mı iy hurşîd-i evc-i saltanat Sultân CemEfser-i Keyvâna ta„n eylerse pây-ı rif„atün 5 Tan mı pâyunda kurılursa sarây-ı ser -firâz

Cümle „âlem gerdeninde var bâr -ı minnetün

6 Yazılur fülk -i felekde Nûhveş sana necât Okınur mülk -i melekde hem-çü Lokmân hikmetün

11b 7 Hâtem-i Tayysın keremde hvân virmekde HalîlTan mı ger kamu mülûk olursa senün milletün

8 Kimdür iy şeh kim sana bürhân-ı da„vâ göstere Çünki ma„nâdur elünde seyf -i kâtı„ hüccetün

* 9a‟da metinden ayrı şu parçalar vardır:

* Bu manzûme bendleri arasında beyit sayısı bakımından farklılıklar bulunan bir terc î benddir.

38 Yek bân: Metinde “nakdi”nin sayfa kenarında düzeltilmişi.


31/543

31

9 Gerd-i râhun kondurursa farkına n‟ola felek „İzzetin dutmak gerek lâ-büdd çü sâhib-„izzetün

10 Geldi çün kim ârzû-yı kûyun iy cân cânuma Tan mı gitse işbu dilden iştiyâkı cennetün

11 Sûretün harfin görüp cân secde-i Cim okıdı Nokta tahrîr itdi dil tefsîrini bu âyetün

12 Farz-ı „ayn oldı melâyik üzre çün gökden yire Çağırurlar kim mübârek ola „arşî sünnetün

13 Bu dügünde dil fakîri saçu cân vireydi şâh Ol hakîri ger kabul ideydi dest-i Hazretün

14 Vâcib-i mâh-ı Saferde sordı bir handân gönül Hurrem ol târihidür didüm revân bu sohbetün (877)

15 Şol kadar bârân-ı hvânun bî-nihâyet yağdı kim Cümle bu mülki ser-â-ser aldı seyl-i ni„metün

16 Mısr -ı rûyun şâm-ı mûyun hakkıçun cân u dilün Virdidür her subh u şâm iy şeh du„â-yı devletün

17 Kamu ilde yazılur 39 nusretünCümle dilde dinilür 40 fursatun

18 Kilk-i Rahmet yazdı çün devründe hatt-ı mağfiret Noktasın mahv itdi mâ-hayy yine zâ-yı zahmetün

19 Tâ kıyâmet sermedî zulmetde kalurduk eger Olmasa „âlemde iy hurşîd-i tâbân tal„atun

20 Âftâb-ı burc-ı devlet bende- perver Şâh Cem

39 “Başka bir kazanç daha ki, onu seveceksiniz. Allah‟tan bir zaferdir ve yakın birfetihtir. Mü‟minleri müjdele”. Sûre:61, Âyet:13.

40 Bu ibâre de bir önceki ayetin içindedir.


32/543

32Sâye salsa başuma n‟ola hümâ-yı himmetün

21 Bendeler kapunda kamu buldılar tâc u kemer Bu bürehne çâkerün de n‟ola geyse hil„atün

22 Cennet-i kûyunda Kevser içdiler iller kamuİy „alâ dil n‟ola içse nesl-i Haydar şerbetün

23 Hâdimündür „AYNÎ düşmiş pâyuna mahdûm-ı cân Lutf idüp anı n‟ola kaldursa dest-i hıdmetün

24 Şol kadar mihnet virüpdür kesreti ehl ü „iyâl Söylesem yüz yıl dükenmez binde birin kılletün

25 İre mi dest-i ümîdüm ibtidâ-yı „izzete Bulına mı yâhu bir gün intihâsı zılletün

26 İttisâl-i derde dil olsan mukâbil gam yime

Ola bir gün râhata ola mukârin mihnetün

27 Hücre-i cânun münevver ide ol mâh-ı münîr Yime gam bir gün gide iy mahzen-i dil zulmetün

28 Kâfirün cânında tâ ola „azâbun havfi çok Mü‟minün kalbinde tâ ola recâsı rahmetün

29 Tâ ola „îd u „arûsı bu sarây-ı dünyâda Tâ ola bu hâne-i „âlemde şehrî şöhretün

30 Sâl u mâh u rûz u şeb sâ„at-be-sâ„at dem-be-demDâyimâ itsün terakkî irtifâ„-ı şevketün

31 Hakk murâd-ı dünyevî hem uhrevî vire sana Kâdi‟l-hâcât ide şâhâ revâ her hâcetün



33/543

33

11b 1 Elâ iy Husrev-i Dârâ-yı devrân Cihân mülkinde sultân bin41 sultân

2 Hayât-ı memleketde zât-ı menşûr Berât-ı saltanatda adı „ünvân

12a 3 Fidâ-yı gerd-i râhun cân u dil-hâ Nisâr-ı hâk -i pâyun genc-i imkân

4 Kapundur kıblesi her şeş cihâtun Sücûd eyler ana her heft eyvân

5 Halâyık iy felek -ârâ-yı hurşîd Dutar encüm-sıfat kapunda dîvân

6 Hayâl-i rûy u mûyun itdi mâhı Felekde gâh gûy u gâh çevgân

7 Şehenşâh-ı zamânun sensin iy şeh Muvakkatdur seninçün işbu ezmân

8 Nasîbi her şehün tâli„de ammâ Senün „Âşırda hissen sehm-i fermân

9 Meger hışmun ezel eflâke düşdi Anunçün tâ kıyâmet kaldı lerzân

10 Sen ol şehsin kiayagun topragınun İder gerdin kevâkib kuhl-ı a„yân

11 Nazîrün görmedi devrinde eflâk Nazarlar gördi gerçi çok devrân

12 Şehâ el-kıssa dinle bir hikâyet Mevâki„den ne vâki„ oldı destân

41 Mısradaki “bin” yerine, “ibni” kelimesi olursa, vezin düzelir.


34/543

34

Farsça beyitler vardı.

24 Yine bir âftâbı çarh-ı gerdân Sa„âdet matla„ından itdi tâbân

25 Yine burc-ı şerefden togdı bir mâhKi mislin görmedi „ömrinde devrân

26 Sa„âdet makdeminden buldı Bercîs Cemâlin gördi Nâhîd oldı handân

27 Gözinden şîveler ögrendi Behrâm Saçından bûyı aldı reng-i Keyvân

28 Sebak aldı cemâlî defterinden „Utârid bağladı vasfında dîvân

29 Ana beytü‟l-kamer ferhunde-tâli„

Zihî tâli„ zihî lâmi„ zihî şân

30 Şerefde müşterî vü tâli„inde Zihî sâhib zihî kâlıb zihî cân

12b 31 Cihânda tâli„-i mes„ûd dirler Bu tâli„dür bu tâli„ana bürhân

32 Ne tâli„dür kıyâs it iy müneccim Bu biş heylâc olupdur anda yeksân

33 Biri sehm ü biri cüz„ ü biri hadd Biri mâh u biri mihr-i dırahşân

34 „Atıyyet- bahş olup sehmü‟s-sa„âdet Hayât-ı câvidânî eyler ihsân

35 Tılısm-ı şîr oldı beyt-i mâlîBağışlar niçesi genc-i firâvân


35/543

3536 Çü enbâr-ı sa„âdet hûşesinden

Pür olmışdur ser -â-ser beytü‟l-ihvân

37 Kodı keffinde mîzân şark u garbı Zuhal emlâki içün oldı vezzân

38 Tarabnâk oldı zühre pencüminde Neşâtından toludur çâr erkân

39 Gümândur hânesi çâkerlerinünMuhaldur bendesi olursa kurbân

40 Cedîdür beyt-i enbâzı vü mirrîh Mu„înîdür mu„ayyen rûz-ı meydân

41 Ne gam ger sâmini burc-ı Zuhalse Toludur Delvi anun âb-ı hayvân

42 Temeyyüz hânesidür Hût u BercîsVirür „ilm-i ledünden ana bürhân

43 Güneşdür saltanat burcında vâlî .

44 N‟ola devletlü olsa dost-dârîSa„âdetden toludur beytü‟l-a„vân

45 „Adûnun hissesi çün tev„emândur Dü-nîm olsa n‟ola tîğında yeksân

46 Ne tâli„dür bu kim heylâc-ı kâmil Ne tâli„dür bu kim yok bunda noksân

47 Bu bir tâli„ durur kim ked-hüdânın İder âhir yidi iklîme sultân

48 Bi-hamdi‟llâh hümâyûn devlet ile Bu tâvûs-ı sa„âdet kıldı cevlân


36/543

36

49 Cülûs itdi mübârek tâli„iyle Vilâdet tahtına sultân Oğuz Hân

50 Vilâdet Ka„besinde oldı târîh . (885)

51 Dahı bir târîhi nûr -ı güher -tâc (885)Mürebbîdür ana eyyâm-ı Nisân

52 Safer ayında gündüz toğdı ol mâh Müşerref oldı andan mâh-ı Şa„bân

53 Yine vasfında ol çeşmi gazâlün Gel âğâz eyle bir matla„ gazel-hvân

54 Dehânı muzmeridür genc-i pinhânKemendi mazharıdur şâh-ı mârân

55 Saçı gül-nârı üzre müşg ü sünbül Beni ruhsârı üzre „anber -efşân

56 Yüzinden buldı güller hoş-tarâvetSözinden oldı bülbüller hoş-elhân

57 Dişinün dâyesi dürdânelerdür Lebi lâlâsıdur yâkût u mercân

58 Müneccim ivme bu bir mâh-ı nevdür Gözet bir niçe gün tâ ola tâbân

13a 59 Kader sabr it kazâdan kudretin görVilâyetden ne takdîr itdi Yezdân

60 Bu garrâ beççe-i şîr ivme bir gün Sa„âdet- bîşesinde ola gurrân

61 Açılsun işbu gonca ivme bülbül


37/543

37Güli itsün seni devrinde gûyân

62 Eyâ zulmün marîzı ivme bir gün Ola emrâz-ı zulme „adl-i dermân

63 Düri maksûd umarsan ivme gavvâsTemevvüc ide bir gün işbu „ummân

64 Budur ol şeh bunundur şark u garbı Cihânun ser-be-ser tâ hadd-i „imrân

65 Bunundur rub„-ı meskûn u ekâlîm Bunundur sath-ı arz üstinde büldân

66 Bunundur taht-ı Rûm u taht-ı Ervâm Bunundur mülk-i Mısr u silk -i Ken„ân

67 Budur ol âhu-çeşm ü şîr -efken

Bunundur „âkıbet iklîm-i Şirvân

68 Bunundur Hıtta-i Tâyif ser-â-serBunundur Hind ü Sind ü Fürs ü Kirmân

69 Bunundur Çin ü Maçin deşt-i Kıf çakBunundur kişver -i İrân u Turân

70 Bunundur mülk-i Harzem ü BuhârâSemerkand u Herât u şehr -i Cürcân

71 Bunundur cümle-i mağrib temâmet „Irâkeyn ü Hucend ü mülk -i Kırvân

72 Bunun emlâkinün dercinde hadd yokBunun eflâkinün burcında pâyân

73 Bunundur berre vü Sevr ile CevzâSeretân u Esed „Azrâ vü Mîzân


38/543

3874 Bunundur „Akrep ü Kavs ü Cedî hem

Bunundur Delv ü Hût u Sa„d u Su„dân

75 Bunundur mihr ü mâh u tîr ü mirrîhBunundur kasr-ı eflâk üzre Keyvân

76 Bunun vasfında aklâm olsa eşcâr Yetişmez ger mürekkeb olsa bahrân

77 Ne bunun devletinde var gâyet Ne binüm mihnetümde hadd u pâyân

78 Hudâvendâ nifâk ehli benümçünDimişler oldı senden rûy-gerdân

79 Bi-hakkın zât-ı pâk -i hayy u kayyûmBi-hakkın zi‟l-celâl u Rabb u Sübhân

80 Bi-hak kın râzıkı‟l-erzâk-ı mahlûk Bi-hakkın hâlıkı‟l-ahlâk-ı insân

Farsça beyitler vardı.

113 Cüdâm olsun cüdâlık isteyenler Kapundan bir nefes iy şâh-ı Yunân

114 Kesilmez dâmenünden el kesilseKalur vallâhi kessen elde dâmân

14a 115 Senün perverde-i ni„metleründürTenümde mağz-ı a„zâ hûn-ı şiryân

116 Şehâ „afv it kemâl-i şevkatünden Kulunum oldısa hıdmetde noksân

117 Olurdı rahmet-i Allâh zâyi„ Eger olmasa idi cürm ü „isyân


39/543

39118 Bu cân genc-i İlâhun mahzenidür

Tılısm-ı günc-i gönlüm itme vîrân

119 Kapunda ehl-i fazl ihsân kulıdur Kulunum ben de şâhâ eyle ihsân

120 Bilürsin çünki yokdur „arza hâcet Bir olmaz nîk ü bed dânâ vü nâ-dân

121 Eyâ vuslat şehî tapundan ayru Neler itdi bana eyyâm-ı hicrân

122 Geh itdi nâr-ı mihnet cânda ihrâk Geh itdi seyl-i zillet dilde tuğyân

123 Harîmi vuslatundan ayru çün neyFirâk itdi beni her demde nâlân

124 Eyâ dâmân-keşîde serv elünden Çü gül çâk eyler âhir girîbân

125 Nemek hakkını bilmezler kapunda Dü-nânı çok görürler bana dûnân

126 Tapunda kullarun hep tok u tonluVelî ben bî-nevâyam aç u „uryân

127 Ta„accüb itme bu ahvâle iy şâh Dimişlerdür meseldür ehl-i „irfân

128 Kemâl ehli tuş olmaz kuskunına Eger gökden yere yagarsa pâlân

129 Mahaldür dest-gîr ol kıl tarahhum Emîr üftâdene iy mîr-i mîrân

130 Sana cân yalvarur iy yâr-ı bâver Sana dil yalvarur iy cân-ı cânân


40/543

40

131 Çün ıssınun olur eski „ayblu Senündür „AYNÎ iy devletlü sultân

132 Toğar tâ şâm ile mâhun hilâli Toğar tâ subh ile mihr -i dırahşân

133 Tevellüd tâ bilür kân u nebâtâtTenâsül tâ görür insân u hayvân

134 Olur tâ dünyede her dürlü milletCühûd u Gebr u Tersâ vü Müselmân

135 Hemîşe neslün olsun hayrü‟l-evlâdHemîşe aslun olsun hayrü‟l-insân

136 Bağışlasun Oğuz Hân sana Allah Seni devletlü hâna yüce Sübhân

137 Bu olmışdur du„â zımnında tazmîn İlâhî „âkıbet Mahmûd kerd ân


14a 1 Yine geldi rezme çekdi leşker -i hâver cihânHind u Zengî leşkerine vurdı tîğ-ı fer cihân

2 Aldı Rûmı çün Habeşden yine cebrî intikâm Virdi şâh-ı Rûma fursat taht u baht-efser cihân

3 Gerçi cem„ olmışdı encüm düşmen-i hâkân bigiMihr-i ferruh-ruhla tağıtdı kamu yek -ser cihân

4 Nâ- bedîd oldı tarîk -i Kehkeşân-ı âsmân Kurs-ı hurşîdî zemîne eyledi azher cihân

14b 5 Gerçi Hindû-yı ufuk geymişdi atlas-câme


41/543

41Türk-i meşrık bigi geydi hâre-i hâver cihân

6 Yine çünki şâh-ı encüm Delve tahvîl eyledi Hût-ı gark -ı âb itdi işbu cân-perver cihân

7 Az kaldı kim Hamel burcına vara âftâb Bağlana Nev-rûz-ı fîrûz ile çok zîver cihân

8 Süre iksîr-i bahârı yine hâk -i „âleme Ser-be-ser şarkı vü garbı ide sîm ü zer cihân

9 Tura emvâtı nebâtun buluban tâze hayât Mecma„-ı ervâh u eşbâh ola çün mahşer cihân

10 Çün sarâ-yı zühre-i Zehrâya hurşîd irişe Ola zîb ü zîver ü ziynetle pür-ezher cihân

11 Başlaya berg-i semen vura letâfet lâfını

„Ârız-ı cânân bigi ân ide nâzükter cihân

12 Çeşm-i dil-berler bigi nergis yine ser-mest olupDostâne lâleye pür itdüre sâgar cihân

13 Vakt irüp Yûsuf bigi gül-gonca sicninden çıka Hil„at-i la„lin geyüre ana tâc-ı zer cihân

14 Çünki tîrün burcına tîğ ilede gül-ruh güneş Vire encüm Türkî bigi sûsene hançer cihân

15 Burc-ı evce mihr ire dünyâ ola cennet-misâlVire havrâ-yı zemîne hulle-i ahdar cihân

16 Hutbe-hvân olmağa şâh-ı gül adına çün hatîb İde gusn-ı serv üzre bülbüle minber cihân

17 Leşker -i sultân bigi aça şükûfe sâyebân Duta her yirde şecerden hayme vü çâder cihân


42/543

4218 Berr ü bârı kudretinden mîveler peydâ olup

Lutf-ı Hakdan her dırahta vire bâr u ber cihân

19 Âb harçengi geçüp çün şîre nûr -ı şems ire İde etrâfın kamu pür-âteş ü ahker cihân

20 Cümle eşyâ cismine vire harâret tâb u teb Her leb-i la„lün ruhından döke dürrî der -cihân

21 Tîğ günden kat„ olur şol gün ki sâk -ı sünbüle Fevti germâ eyleyüp sermâya vakt eyler cihân

22 Her fevâkih „âlemi cennet bigi tezyîn idüpCür„asından her birinün akıdur Kevser cihân

23 Cirm-i hûr şol gün ki irer ser -had-i sâhib-keffeyeVezn-i rûz u şeb idüp sâ„at ider hem-ser cihân

24 „Ayn-ı „âlem „akrebün cismine çün kim cân vire Yine avân-ı matar rûhınaide peyker cihân

25 Gizleye arzun „arûsın çeşm-i encüm görmeye42 Eyleye ebrun hicâbın başına miğfer cihân

26 Burc-ı kavsün evveli olur harîfün âhiri Yine evrâk-ı hazân-rengîn ider asfer cihân

27 İşbu avân olıcak mağz-ı zemîn olur celîd Lerzesinden cân u cisme pûstîn ister cihân

28 Sanasın tâ„ûn irer cümle nebât olur helâk Bunları zî-rûh iken mevti ile yoğ eyler cihân

42 çeşm-i encüm görmeye: Metinde “görse „ayn-ı nücum”unsayfa kenarındaki düzeltilmişi.


43/543

4329 Bürke vü havz olduğı yirler kamu sîm-âb olup

Rîze rîze nukra rîzân ola ser-tâ-ser cihân

30 Her kime Mehdî bigi tâli„ düşer burc-ı cüdey Rub„-ı meskûna ider sultân-ı nîk -ahter cihân

31 Mehdî-i vâlâ-neseb Dârâ-haseb Sultân CemEyledi zât-ı şerîfin lutfına mazhar cihân

32 Kıdve kıldı tâpusını her vazî„ u her şerîf Kıble kıldı kapusını asgar u ekber cihân

15a 33 Bir müdebbirdür ki mülkün suhf-ı ma„mûrundaanunEyledi re‟yin nizâmın satrına mıstar cihân

34 Kasr-ı kadri rif„atinde beyzadan asgar cihân Şehr -i mihri himmetinde zay„adan kemter cihân

35 Nâr u hâkin dûzahûn gülşen ider lutfı suyı Ger eserse kahrı yili bîdveş ditrer cihân

36 Tîri kim mahrem durur düşmenlere düşse biri Bâl-i sî-murg u hümâya ide iy şeh-perr cihân

37 Her ne denlü olsa a„dânı nihâyet çün zalâmBerk-i tîğından ser -â-ser ola pür-enver cihân

38 İrmeye bahr -i kemâli ka„rına ol ekmelün Cehd-i fülkinden eger bin yıl sala lenger cihân

39 Tab„ı mevzûn çün Hasen Selmân-fesâhat çün Kemâl Nazm-ı dürr - bârından anun oldı pür -gevher cihân

40 Dil rahîm ü el-kerîm ü Hâtem-i Tayydur kianı Defter-i ehl-i keremde itdi ser-defter cihân

41 Cân cemâl-i dil-güşâsından nice irsün nazar Çün nazar ehline anı eyledi mazhar cihân


44/543

44

42 Bir mürüvvet menba„ı lutf u kerem ehli dahı Var disen „asrında bi‟llâh itmezem bâver cihân

43 Gül yüzi vasfını „AYNÎ idemezsin şübhesüz Ger dehânun sûseninde deh zebân ider cihân

44 Çün mukassırdur dilün vasfında bârî kıl du„â Devletine ol şehün kim kıldı anı bihter cihân

45 Husrevâ handân u hurrem-hâtır ol hâkân-sıfat Devlet-i Cemden sana virsün Hüdâ bîşter cihân

46 Müstedâm ol dehr içinde „ıyş-ı şîrîn hayr ileDâyim olsun düşmenüne telh u şûr u şer cihân

47 Taht u hil„at baht u devlet sana yâr olsun müdâm Tâc-ı ber -hurdârı kılsun başuna efser cihân

48 „Âdil-i „âlemsin iy şeh nitekim Nûşin-Revân„Adlün ile oldı âbâd işbu bahr u ber cihân

49 Bir Süleymân-bahtlu ten cân-ı „âlemsin senün Yoluna olsun fidâ bin câm u İskender cihân

50 Dâyimâ dil şâd u handân ol şehâ gam yime hiç Cân u dilden çün olupdur tapuna gam-hvâr cihân

51 Vasf ile Vassâf olan kime nazîr itsün seniDevr içinde geldi vü bir bir sana benzer cihân

52 Şeh sahâvetde sehâbı dil elüne benzede Ger elün bigi sehâba yağdura cevher cihân

53 Himmet it „âlem şehî olsun „ulûfem bîşter İtmesün mersûm-ı „ızz ü devletün kemter cihân

54 Zîver-i illâsına ger istesen rûy-ı kabûl


45/543

45Sen dahı lalasına bencileyin yalvar cihân

55 Husrevâ ba„de‟t-taleb hatm-i kelâm itsem gerekKim du„âya el açup âmîn diyü söyler cihân

56 Tâ olur dünyâda ism ü resm-i sultân u gedâBendevâr olup ola kapunda fermân-ber cihân

57 Her şebün kadr oluban rûzun hemîşe „îd olaDâyimâ sâl ü mehün yâr eyleye yâver cihân

23Mef„ûlü Fâ„ilâtün Mef„ûlü Fâ„ilâtün

I15a İy kaşlarun hayâli şekl-i hilâl-i meh-tâb

V‟iy ruhlarun cemâli bedr -i kemâl-i meh-tâbFikr-i ruhun nazarda gitmez tasavvurâtı

Dil manzarına hergiz gelmez hayâl-i meh-tâb15b Âhengeri sipihrün encüm ider mesâmîrSümm-i semendün içün bağlar ni„âl meh-tâbFeyz-i ruhundan alur nûrı hemîşe hurşîd „Arz yüzünden olur dâyim nevâl-i meh-tâbGeh geh sehâb-ı zülfün gizlerse tan mı rûyun Oldı felekde çün kim „akre b ü bâl-i meh-tâbİy şâh Cem cihânda câm-ı cihân-nümâsın Hüsnün güninden oldı rûşen cemâl-i meh-tâbRemmâl-i Nesr-i Tâyir yılduzı nokta itdi Tâ kur„a-i ruhundan açıldı fâl-i meh-tâb

İy evc-i devlet ile mülk-i melekde Cemşîd V‟iy burc-ı rif„at ile fülk -i felekde hurşîd

IIDişünden aldı benzer nûr -ı safâ „utârid Ağzun bigi görünmez oldı sühâ „utârid Sûretde cirmi gerçi zâhir degüldür ammâGıybetde devletüne eyler du„â „utârid Bir kez yüzüne karşu toğduğıçun utanup


46/543

46Tahte‟ş-şu„â„a girdi gizler likâ „ûtârid Ahkâm-ı devletünle meh-tâb tâb buldı Erkâm-ı haşmetünle feyz ü „atâ „utârid Tâ haşre dek „aceb mi olursa çeşmi rûşen Hâk-i rehünden aldı çün tûtiyâ „utârid Reyhân-hatun misâlin meşk itdügiçün iy şeh Rûy-ı felekde buldı zîb ü behâ „utârid Kavs-i kader çekildi tîr-i belâ içindeDüşmenlerüne itdi hükm-i kazâ „utârid


IIIBezmünde mutrib oldı sâz itdi „ûd-ı nâhid Üçünci çarha çıkdı bânk -i sürûd-ı nâhid Dîde Süheyl alnûn şâhid idindügiçün Dâyim tarabdadur dil oldı şuhûd-ı nâhid Bezmünde çeng-i zühren bir kez iderse âvâz

Anun safâsı ile olur fürûd-ı nâhid İy maşrıkun münîri zülfün perestin eyler Mağribde anun içün ider sücûd-ı nâhid Gösterse kaşun üzre vechini tan mı alnun Cevzâ içinde oldı hadd u hudûd-ı nâhid Pinhân cebînün itme destârun ile iy mehOlsun „ıyân görinsün genc-i vücûd-ı nâhid Eltâf-ı hüsnün oldı ervâh içinde ahbâr Evsâf-ı bezmün oldı güft u şinîd-i nâhid


IVZülfün „aceb mi iy meh olsa nikâb-ı hurşîd Ebr-i siyeh hemîşe olur hicâb-ı hurşîd Çehren menâzilinde takvîm-i mâh-ı vâzıh Zîc-i ruhunda rûşen büht ü hisâb-ı hurşîd Zülf ü cebîn ü rûyun ağlatsa tan mı çeşmüm Keyvân u mehden oldı çün feth-i bâb-ı hurşîd

Noktaoldı ağzun anda muzmer vücûd-ı zerre


47/543

47Harf oldı rûyun anda mazhar kitâb-ı hurşîd Görmek diler cemâlün yummaz felekde çeşmin „Ömrinde dahı bir kez görmedi hvâb-ı hurşîd Yüz döndürüp „aceb mi itsen bu çeşmi giryân Ardınca dâyim iltür bârân u âb-ı hurşîd

16a Tâb-ı cemâlün içün yanar heves odında Âb-ı visâlün içün arar sîr -âb-ı hurşîd


VKasd-ı „adûna çekdi tîğ u nacak -ı mirrîh Hasmuna serzenişler itdi çomak -ı mirrîh Zülfüne mâyil olsa çeşmün „aceb mi iy meh „Akreb durur hemîşe tâk u revâk -ı mirrîh Eyvân-ı devletünde ednâ kapucı Keyvân Dîvân-ı haşmetünde kemter ü şâk -ı mirrîh Mirrîh-i mestün iy meh kavseyn-i menzil itdi

Ya„ni ki iki kaşun odı nitâk -ı mirrîh Tâb-ı ruhunla tan mı mahrûk olursa cirmi Mihr âteş ile buldı her ihtirâk -ı mirrîh Ruhsârun üzre çeşmün miskin dutarsa tan mı Şems üzredür hemîşe çarh u vesâk -ı mirrîh Âyinesi sipihrün rûyundan aldı âyîn Ögrendi gözleründen resm-i yasâk-ı mirrîh


VIHızr oldı lebleründen buldı hayât-ı bercîs Dâyim hayâta andan aldı berât-ı bercîs Tab„-ı lebünden oldı ümmü‟l-hayât-ı eflâk Hergiz cihânda anunçün görmez memâtı bercîs Şekl-i küri düzetdi meh alnunı gözetdi Şol iki kaşa tutdı her şeş cihâtı bercîs Ahkâm-ı kilki itdi erkâm-ı zülfün inşâ Müşgîn mürekkeb ile toldı devâtı bercîs Gâhî şikârun ile sür„atde oldı Behrâm


48/543

48Gâhî vakârun ile tutdı sebâtı bercîs Ol mûy u rûyı gördi ümmîdi hâsıl oldı Ya„ni ki buldı andan Kadr u berâtı bercîs „İlmi lebünden aldı âsânlığıyla İdrîs Hall itdi zülfün ile her müşkilâtı bercîs


VIIÇün çarh-ı heftüm üzre dutdı mekânı keyvân Rif„atde dergehünden virdi nişânı keyvân Hükm itdi el uzatdı her kişver üzre yek -serZülfün berâtı ile dutdı cihânı keyvân Kasr-ı refî„un evci şol hadde mürtefi„ kim Ednâ dakîkasında her pâsbânı keyvân Hem-reng-i zülfün oldı şeyhü‟l-şüyûh-ı eflâk Ya„ni mürîd idindi Hindûsitânı keyvân Şol evc-i rif„at ile tahtun felekdedür kim

Bir pâyesine irmez bin nerdübânı keyvân İy sa„d-ı ekber eyle bu ben za„îfe himmet Eyler nühûset ile cevr-i girânı keyvân Vakt-i du„â irişdi enfüs deminde „AYNÎ Âfâk içinde âmîn eyler zebânı keyvân Tâ mülk-i sâmin üzre ârâm ider sevâbitTâ fülk-i sâbi„ üzre olur revânı keyvân

Olgıl sa„âdet ile sâhib-kırân-ı devrân* Tâ devr içinde bercîs eyler kırânı keyvân

24Mefâ„îlün Mefâ„îlün Mefâ„îlün Mefâ„îlün

16b 1 Gel imdi iy sabâ „âlem demünden müşg-bâr olsunYine zülfi bigi yârün gönüller bî-karâr olsun

2 Demidür iy sabâ yârün cemâl-i cân-fezâsından Cihâna müjde vir tâ kim ser-â-ser nev-bahâr olsun

* Bendlerin sonunda vasıta beyti tekrarlandığı halde, buson bendde vasıta beyti yukarıdaki şekildedir.


49/543

49

3 Sabâ yâr-i gül-endâmun dehânından nihân söyle Ki tâ „âlem harîminde yine gonceâşikâr olsun

4 Nesîm-i subh-dem yârün hadinden bir haber vir kimYine cümle cihân bâğı gül olsun lâle-zâr olsun

5 Şu cem„-i şâm-ı zülfinden sabâ takrîr it ol yârün Çemende gûş idüp sünbül perîşân rûzgâr olsun

6 Sabâ ol „abher -i misk-i cihâna fitnesin sal gelKi nergis hvâb-ı gafletden uyansın pür -humâr olsun

7 Buyur bâd-ı sabâ tâ ki çemen içre semen dahı Benüm rûyum bigi şâhun ayağına nisâr olsun

8 Şehî mâhî felek -ârâ cihânun cânı Sultân Cem İlâhî devleti mihrî şerefde ber -karâr olsun

9 Şehi gavs u muğîs oldur dutan zâtıdur evtâdı Vücudı kutbına „âlem hemîşe ber -medâr olsun

10 Olur atı önünceanun piyâde bendeveş ser kor Gerek ferzîn ü ferruhdur gerekse şeh-süvâr olsun

11 Didüm iy „akl-ı hoş-fikret bu şâhun „ömri pâyende Didi hem devlet ü bahtı hemîşe pâydâr olsun

12 Didüm cân mülkine bir şeh gerekdür kim ola sultân Didi dil tahtına hâkim olursa şehryâr olsun

13 Didüm olsun anun yâri hemîşe câh u rif„atde Didi hem düşmeni dâyim zelîl ü hûr u hvâr olsun

14 Didüm olsun miyân-ı gül nişîmen ana her dâyim Didi bir hûb-ı sünbül-mû hemîşe der -kenâr olsun

15 Didüm pâyında her dâyim rikâb-ı hınk -ı devrânı Didi destinde hem anun „inân-ı ihtiyâr olsun


50/543

50

16 Didüm „âlemde bî-haddur şeh ü şehzâde mefharlar Didi bu şeh kamusına emîr ü iftihâr olsun

17 Eyâ rûh-ı dil-i „âlem hafîzun hıfzı vü sıhhat Hemîşe cân u cismünde şi„âr u hem disâr olsun

18 Şehâ meddâhun olmışdur bunı söyler dil ü cândan Kafesde tûti vü yâhud gülistânda hezâr olsun

19 Eyâ server ser-efrâzun cihân oldukça var olsunZamânun şâhısın „âlem tapunda bendevâr olsun

20 Nitekim encüm-i çarha degül mümkin hisâb olmazFelek devri bigi „ömrün İlâhî bî-şümâr olsun

21 Nücûm-ı şeb bigi a„dâ ne gam cem„ olsa iy meh-rûCemâlün mihrini göster ser-â-ser târ-mâr olsun

22 Bu çâr u penç ü şeş tâ kim olur âfâk u enfüsdeBu heft iklîme çün Keyvân senün hükmünde var olsun

23 Şu kim cândan sana iy şeh43 muhib-i müşterî olmaz Dili Behrâm tîğından hemîşe zahmdâr olsun44

24 Nitekim merkeb-i çarha ola râki b güneş gökde Sa„âdet atına yirde tapun şâhâ süvâr olsun

25 Yegâne sensin iy server dü „âlemde şebîhün yok Sana mahbûbe-i çarh-ı siyüm yâr u nigâr olsun

26 „Utârid „Ayn-ı „ömründe budur kor nokta Gayn eyler Ki „ömrün „aynıdur devr -i kamer bigi hezâr olsun

2745 Düşüpdür evc-i hüsnünde meh üzre hatt-ı Keyvânun

43 iy şeh: Metinde “şehâ” kelimesinin yanda düzeltilmiş.

44 Bu mısra, metinde “yiridür tîà-i Behramdan dilindezaòmdâr olsun” satırının sayfa kenarında düzeltilmişi.


51/543

51Şerefde müşterî yandı yiridür zührezâr olsun

28 Zebân-ı Hâtifî ceddüm „Alînün baht içün girçek Nedür dir taht-ı „Osmânda senünçün tâcdâr olsun

17a 29 Zamân mihrâbınun âhır imâmı sensin iy Mehdî Sana hem feth ü hem nusret yemîn olsun yesâr olsun

3046 Hat u hâlün giriftârı leb-i la„lün esîridür Gerek Keşmîr ü Kâbil ü gerekse Kandehâr olsun

31 Bu rûy u mûy-ı pürçînle müsahhardur sana şekk yok Gerekse Rûm-ı rûşendür gerekse jengbâr olsun

32 Hased nârında düşmenler yanup dil teşne oldukça Muzaffer tîğ-ı ser -sebzün çekilsin âbdâr olsun

33 Sana düşmen olan geysün çü lâle-hıl„at-i hûnîn

Senün yâr u hevâdârun çü nergis tâcdâr olsun

34 Melâlet irmesün bir dem cihânun cânı hurrem ol Senünçün her dil-i düşmen hemîşe gam-güsâr olsun

35 Şehâ çün lutfun âvâzın kamu „âlem işidürler Du„â-yı devletün dirler sıgâr olsun kibâr olsun

36 Didüm şânunda iy şeh bir kasîde kasdını gelsün Revân-ı Şeyhî işitsün sözinden şermsâr olsun

37 Benüm şi„rüm bigi dürler düzilmiş gûşvâr olmış Yaraşur şeh kulağında bu dürr-i şâhvâr olsun

3847 Yiridür dürc-i sem„unda ola bu gevher -i manzûmMuhaldür dürc-i lafzunda bu dürr-i âbdâr olsun

45 Bu beyit sayfa kenarında olup, işaretle bu beyitlerin arasında olduğu belirtilmiş veüstünde de “Mu‟ammâ Sultan Cem” ibaresi yer almıştır.

46 Bu beyit, sayfa kenarındadır. 47 Beyit, sayfa kenarındadır.


52/543

52

3948 Tagayyur olmasun hergiz senün mersûm-ı „ömründe Buyur tâ kim benüm dahı vazîfem ber -karâr olsun

40 Getür üftâdeni yirden yüce kadrün hakı lutf it Nazar kıl dest-gîr olgıl koma key intizâr olsun

41 Kapunda i„tibâr oldı şeref ehline her yirde N‟ola ol mu„teber yirde bana da i„tibâr olsun

4249 Eger „AYNÎ diyârunda dinilse himmete lâyık İcâzet vir ana bârî yiri gayrı diyâr olsun

48 Beyit metindeki,Benüm ùab‟um bigi bülbül bulunmaz bâà-ı „âlemde Yiridür gülşen-i vaãfun senün iy gül-‟izâr olsun

beytinin sayfa kenarında düzeltilmişi. 49 Beyit, metindeki;Ferâmûş olmamak hergiz eger istersen iy „AYNÎ Du‟â-yı devleti şâhun dilünde yâdgâr olsun

beytinin sayfa kenarında düzeltilmişi.


53/543

5343 Du„âsında sehî-servün elin açup diyin âmîn

Yücelsün kâmet-i kadri İlâhî çün çınâr olsun

44 Felek levhinde her mâhun olur tâ vefkı sî-der-sî„Adedde „ömrünün sâli hezâr -ender-hezâr olsun

4550 Niteki „îd u Nev-rûzı ider yıllarda aylar cem„ Cihânun „îd u Nev-rûzı sana her rûzgâr olsun

25Müfte„ilün Fâ„ilün Müfte„ilün Fâ„ilün

17a 1 Açdı müfettih yine bâb-ı şerefden kilîd .

2 Deşt-i tefekkür yine toldı sadâ-yı ceres .

3 Sâlik-i cân „ışkınun varur idi râhına .

4 Cümle cihân bâğını itdi mu„attar yine.

5 Şehr -i dile zâhidâ hatve sayup gitme kim.

6 Geydi ebed tâcını hil„at-i câvid ile.

7 İrdi cinân bâğına çün şecer -i müntehâ.

8 Di bana ki sûfiyâ nice olur muktedâ.

50 Beyit, sayfa kenarındadır.


54/543

54

9 „Îsî-i Meryem bigi rûh-ı mutahhar olan .

10 Medrese-i „ışka sen girme müderris yüri.

11 „Îd ile kadri bana söyleme kim fâriğum .

12 Meykede dergâhına bendeyem ü çün beni.

13 Merhem-i vuslat irüp rahm idüben dest-i dost.

14 Gitdi kudûret şebi gel berü kim geldi çün .

17b 15 Gerçi ki menhûs idi tâli„-i „âlem velî.

16 Şâh-ı cihân u zamân ferruh-ı fağfûr -ı Cem .

17 Lutfı mahalde ider ağdiye sükker muhîb .

18 Devlet ile ol durur hâkimi her ins ü cîn.

19 Devlet ü ikbâline ben mi didüm çoğ ola .

20 Dürd-i ta„addî vü zulm olsa muzır -dil ne gam.

21 Şâh-ı cihân „ilm ile şeyh-i zamânsın sana


55/543

55.

22 Sensin ki şeh „âlemün kalbine rûh u kavî .

23 İllere vü dillere her ne ki emr eylesen .

24 Kayser ü hâkânısın devlet ile „âlemün .

25 Nâfi„-i nâs olduğun iş bu sebebden durur .

26 „Işkun ile cân u dil ölmek anunçun diler.

27 Serv-i revânum senün hâk-i derün olmağa

.

28 Kilk-i zebân adunı tan mı Sikender yaza .

29 Tîr-i revânun bigi olmaya toğrı dahı51 .

30 Dîde bu gün Husrevâ nicesi „îd itmesün .

31 Mâ‟idenün lezzeti oldı dimâğunda pür.

32 „Âdet-i „îdi umar „AYNÎ eyâ mûy kadar .

33 İtdi rakîbün beni şâh tapundan cüdâ

51 olmaya toàrı dahı: Metinde “toàrı dahı olmaz ol”un düzeltilmişi.


56/543

56.

34 Rahm id ü tiryâk vir „ilm ile fâruksın .

35 Ben kime yalvarayum cûd u sehâ isteyü.

36 Sensin ümîd-i cihân şâh tapun var iken .

37 Tâ ki ola dünyede „îd ile kadrün şebi .


57/543

5726

Kasîde vü Dü Gazel Der-Teşrif -nümûden Sultân Cem*


I18a İy mübârek mesken ü „âlî-revâk

Düşdük âhir hicr ile senden ırak N‟idelüm ki böyle oldı ittifâk El-firâk iy taht-ı Candar el-firâk

IIÇünki ilünden bize hicret dururMustafâ‟nun hicreti sünnet durur Vakt-i vuslat gitdi çün fürkat dururEl-firâk iy taht-ı Candar el-firâk

III

Sana tahsîn itdi cân şabâş ile Sini gözler dîde-i dûr- bâş ile Yazdı bu mısrâ„ı dil göz yaşı ileEl-firâk iy taht-ı Candar el-firâk

IVGerçi cennetsin seni terk ideremSevdügümsüz cenneti ben n‟iderem Gitdi yârüm çünki senden gideremEl-firâk iy taht-ı Candar el-firâk

* Buradaki iki gazel, gazeller kısmına alınmıştır.


58/543

58V

Bâğ u râğ u lâle-zârun kanda varTâğ u sahrâ vü şikârun kanda varHoş hevâ vü hoş diyârun kanda var El-firâk iy taht-ı Candar el-firâk

VISenden İsmâ„îl Bey azıttı izi Ağladı çok kaldı ardunca gözi İşbu oldı „âkıbet anun sözi El-firâk iy taht-ı Candar el-firâk

VII„İşret ü zevk ü safâyı sürmezüz Dahı varup yaylağunda turmazuz Kastamonı vü Sinobun görmezüz El-firâk iy taht-ı Candar el-firâk

VIIISevgüni cân u gönülden yuymadukBin günün bir demce oldı duymaduk Hakk bilür kim vuslatuna toymadukEl-firâk iy taht-ı Candar el-firâk

IXBizüm oldı çünki virdi Hakk dilekKonya vü Lârende vü Dârü‟l-melekYâri yârdan ayırur devr -i felekEl-firâk iy taht-ı Candar el-firâk


59/543

59X

Köpridür çün kim cihân gelen geçerBu meseldür dünyada konan göçerÇün hümâ Cem âşiyânundan uçar El-firâk iy taht-ı Candar el-firâk

XIBöyle yüz gösterdi çünki rûzgârŞehrüni terk eyledi ol şehryâr

18b Eyle bizümle vedâ„ u âh u zâr El-firâk iy taht-ı Candar el-firâk

XIIAldı gönlüm bir cefâlû bî-vefâBir Karaman dil-beri bir dil-rübâEyledi âhir beni senden cüdâEl-firâk iy taht-ı Candar el-firâk

XIIIDil-rübâsuz işbu cânı n‟iderem Geldi eyyâm-ı firâk âh iderem Terk idüp Çandar ilini gideremEl-firâk iy taht-ı Candar el-firâk

XIVŞâh Cem çün geydi Kayser tâcını Devlet ile aldı Yunân bâcını Yazdı „AYNÎ iş bu şi„ri acını El-firâk iy taht-ı Candar el-firâk


60/543

60XV

Levhaşa‟llâh minke yâ dârü‟s-sürûrDurduğınca işbu dünyâ sen de dur Mûsî-i dil itdi çünki terk-i TûrEl-firâk iy taht-ı Candar el-firâk

27Fe„ilâtün Fe„ilâtün Fe„ilâtün Fe„ilün

18b 1 Dil-i pejmürdeyi men kanda durur cân diyeyüm52 Hızrvâr ister isen çeşme-i hayvân diyeyüm

2 İy gönül sorar isen güm-şüde cânun haberin Dişledi leblerini gizledi cânân diyeyüm

3 Sühanum dürlerini gûş idine fürkat ile Neler itdi bana ol lebleri mercân diyeyüm

4 Şol kara zülfi anun aldı karâr -ı dilümi Hâlümi kim ki sora oldı perîşân diyeyüm

5 Bir dahı gönlüme ger ola mülâkât gözüm Hoş durur gâh gehi sohbet-i yârân diyeyüm

6 Gülüp eydürse bana sana vefâ eyleyeyümYalvarup ağlayayum derd ile dermân diyeyüm

7 Rûy u mûyuma mukâbil dise ağlar mı gözün Nazar-ı mâh u zuhal yağdıra bârân diyeyüm

8 Ger diye eyleyeyüm sana cefâ yâhud vefâHer ne kim buyursın kuluna yeksân diyeyüm

9 Çekeyüm cân u dilün kellesini tapusına Ne durur bu dir ise yoluna kurbân diyeyüm

52 diyeyüm: Nüshada harekelidir.


61/543

61

19a 10 Kanı Yûsuf ki göre kıssa-i hûbın yüzinün Kanı Rüstem ki işid dünyede destân diyeyüm

11 Yüzine ol sanemün vakti durur eyle münîrGözimün göklerini iy meh-i tâbân diyeyüm

1253 Meh yüzinde ruhınun şevk ile döndi besenî Kevkeb-i bî-ser ü pâ lâyık -ı devrân diyeyüm

13 Diseler rif„atine ire mi Bercîs eli Kadrinün ayağına irmeye Keyvân diyeyüm

14 Medhümi gûş idüben ger sora memdûhumı halk Ol ki vasfında bu dil bağladı dîvân diyeyüm

15 Ol ki rahşıdur anun kürre-i tündi felegünOl ki bahşıdur anun nusret-i meydân diyeyüm

16 Ol ki „Osmân ilinün hâkim-i devrânı durur Ol ki hükmünde durur mülk-i Karamân diyeyüm

17 Ol ki rûyında anun lem„a-i nûr -ı kamerî Ol ki mûyında anun sûre-i Duhân diyeyüm54

1855 Kaldı ayakda düşüp Âl-i „Âlî eyle meded Çünki elünde durur server-i „Osmân diyeyüm

19 Yarın ol hvâce-i kevneyn ola tapuna şefî„ Bu gün âlına anun eylegil ihsân diyeyüm

20 Kıble-i sûyına cân oldı mukâbil şeb ü rûz Ka„be-i kûyına dil zâyir -i erkân diyeyüm

53 Beyitin yanında “el-mu‟amma Sultan Cem” kaydı vardır. 54 44. sûre “Duhan Sûresi”, ellidokuz ayettir. Tevriyeli olarak sevgilinin yüzü ve ayva

tüyleri için benzetme unsuru olan “Nûr” ve “Duhan” ayetlerinin adı beyitte yeralmıştır.

55 18 ve 19. beyitler, sayfa kenarındadır.


62/543

6221 Kâfire kahrı anun küfr-i dalâlet ebedî

Mü‟mine lutfı anun pertev-i îmân diyeyüm

22 Oldur ol şeh ki anun lutfı ile itdi tamâm Beni bahr-i keremi garka-i ihsân diyeyüm

23 Cem ü Cemşîd ü cihângîr ü cihândâr dururŞehryâr u şeh ü şehzâde-i şâhân diyeyüm

24 Şepperi rûz-ı Muhammed‟dür ü şüpeyri56 „Alî Şeh ü şeh-bâl-i „Ömer şeh-per-i „Osmân diyeyüm

25 Husrev-i mülk-i cihân şâh Cem oldur ki anunKemterîn bendesine Kayser ü hâkân diyeyüm

26 Husrevâ nâliş-i dil itlerüne virse sudâ„ Eylesün âh velî itmesün efgân diyeyüm

27 Ser-i ser-geşte-i men zülfün ile nisbeti varBirine gûy anun birine çevgân diyeyüm

56 Bu konuda bkz. 12. kasîdenin 3. beytinin ilgili dipnotuna.


63/543

6328 Zer-i ruhsâruma ger na„l-i semendün ire dost

Ne durur bu diyene sikke-i sultân diyeyüm

29 Ger sora ehl-i rasad rûy u cebînün haberinMeh-i burc-ı seretân zühre-i mîzân diyeyüm

30 Diyeyüm sen şeh-i Hâkânuma Şehzâde Üveys Ben gedâ çâkerüne sıdk ile Selmân diyeyüm

31 Minber-i ilde benüm şimdi hatîb-i şu„arâ Hutbe-i sözde adun Dâver-i devrân diyeyüm

32 Yine tûtî-i sühan geldi şeker güftâra Yine tâvûs-ı gönül eyledi cevlân diyeyüm

33 Dinilür çünki gazel şâh kasîde diyicek Yiridür medhün ile ger ola fermân diyeyüm

34 Nedür ağzun dise dil hokka-i mercân diyeyümLebüni sorsa gönül anda durur cân diyeyüm

35 Göricek gözlerüni zülf-i şiken tâbun ile Kanı iy kavl-i yalân „ahd ile peymân diyeyüm

36 Müjdeler virdi idi tâ döke kanın dilün Niçü döndi yine ol hançer-i müjgân diyeyüm

37 Cigerüm âteş-i gam derd ile itdi kebâbDili tennûr-ı belâ eyledi biryân diyeyüm

38 Seni Ya„kûb-basar göre mi iy Yûsuf-ı cân Yine rûşen ola mı k ulbe-i ahzân diyeyüm

39 Gül yüzün şâhidini bülbüli dîde göre mi Bir dahı ref„ ola mı bürka-i hırmân diyeyüm

40 Niçe bir zillet ile cân ide feryâd ü figân Niçe bir mihnet ile dil ola nâlân diyeyüm


64/543

64

19b 41 Ne revâdur ki sana zârumı gûş itmeyesin Ne belâdur ki bana eyleyem efgân diyeyüm

42 Gönül iklîmi senün eyle „imâret yiridür Mülket-i hâtırumı eyleme vîrân diyeyüm

43 Vuslatun rahm idüben olmaz ise dest-i rüsûmKalmadı dilde dahı tâkat-ı hicrân diyeyüm

44 Sû-i zann eyledi hıkdıyla „adû ben kuluna Sözüme şâh-ı cihân va‟llâhi inân diyeyüm

45 Toğrıyam zât-ı kadîmi hak için Allâhun Girçegüm sözlerümi sanma ki yalân diyeyüm

46 Beni talatma rakîbe yiter incitür iy şâh Nitekim Şeyhî didi hoş durur uran diyeyüm

47 Sana iğvâ vire ger dîv rakîb işbu dile Melegi azduramaz gam yime şeytân diyeyüm

48 Dir isen gûş ideyüm „AYNÎ yaşundan haberi Dürr ola düşse sadef ağzına Nisan diyeyüm

49 Her gönül tâciri kim sevgü ile itmeye sûdHusrevâ adın anun hâsir -i hüsrân diyeyüm

50 Cân virüp kim ki ele getüre pâ- bûsını şâh Niçe bu bey„ ü şirâ dir ise erzân diyeyüm

51 Geldi hengâm-ı du„â el açup iy bedr -i temâmZerrece kadrüne hiç irmeye noksân diyeyüm

52 Tâ ola cirm-i sevâbit bu sekiz çarh üzreTâ yidi encüm ide gökleri seyrân diyeyüm

53 Tâ güle güller ile illere her sayf u rebî„


65/543


66/543

66Kalmaz şehenşehün çü senün çoğ u azuna

10 Cândan du„âlar eyle vü ol şâha sıdk ile Yalvar hemîşe baş açuban bî-niyâzuna

11 İy şâh Cem ki cümlesi âfâk u enfüsünTâlib durur ki kul ola hatt-ı cevâzuna

12 Sen ol yegânesin ki selâtîn-i „âlemün „Adl u keremde cümle mukırr imtiyâzuna

13 Bahş-ı sa„âdet olduğı dem illere nasîb Serverlik indi devlet ile ser-firâzuna

20a 14 Bir lu„b ile bisât-ı cihân içre âferîn Mat eyledün harîfüni Tahsîn bâzuna

15 Vehm ü hayâl irişmeye sebkatda tîrüneGer berk olursa irmeye sür„atde tâzuna

16 Atdun çü tîr-i rif„ati Keyvân sarâyına Çekdün kemân-ı devleti tahsîn-bâzuna

17 Rûy-ı halâs görmeye dünyâda gözleri Her kebk-i dil ki sayd ola çengâl-i bâzuna

18 Tîğ-ı zebânı çekdi yüzün karşusına şem„ Kim virdi baş u cânını ol kat„-ı kâzuna

19 „Uşşâk olan sürer yüzi dıvâr -ı kuyuna Vâcib midür ki irmeye vasl-ı Hicâzuna

2058 Cân-ı garîbe lutfunı şâh itmegil dirîğ Tayandı çü senün kerem-i dil-nüvâzuna

58 20. Beyit, sayfa kenarındadır.


67/543

6721 Ben bestekâr bigi ola makbûl-i hıdmetün

Redd olmaya gelen kişi dergâh-ı vâzuna

22 Yalvarı geldi „AYNÎ kapuna tapun durur Mahmûd-ı „âlemün nazar eyle Ayâzuna

23 Atdun çü hatne sûrı şehâ hâl-zâdeneVirdün neşât-ı tarzını hatt-ı tırâzuna

24 Zam eyle Mîmi müddeti Şevvâl şehrine (883) Tâ ki halef habîr ola târih-i râzuna


68/543

6825 Bî-hadd bu resme sâl ü mehe iktirân bulup

Hergiz nihâyet olmaya „ömr -i dirâzuna


20a 1 Hükmi zamânınun şeh-i devrân elündedürEmr itmege bu kullara fermân elündedür

2 Belkîs-ı hâtırun ne dilerse buyur şehâ Teshîr-i ins ü cin çü Süleymân elündedür

3 Emr eyle halka cümle bu meydân-ı ilde çün Gûy-ı ümûr çalmağa çevgân elündedür

4 „Îd-ı visâle irmege cânlar bu gün şehâ İtsen kapunda dilleri kurbân elündedür

5 Dil açdı ağzına sana çünki sadefleyinBir katre tamzur ağzını Nisân elündedür

6 Dürler bağışlasan n‟ola gavvâs u teşneye İy bahr -i cûd âb-ı kerem-kân elündedür

7 Gördi elünde dil leb-i şîrîn-i dil-beriDidi revân ki şâh-ı cihân cân elündedür

8 Mümkin müyesser olmağa kapunda kâm-ı dil Pâşâ-yı kâm-rân kamu imkân elündedür

9 Âl-i „Aliye „avn-i „Ömer irse vaktidür Sıddîk neslisin şeh-i „Osmân elündedür

10 İtse mülâzemet n‟ola dermândeler sana Dârü‟ş-şifâ kapunda vü dermân elündedür

11 Şâhâ ne gam cihânda ya fir„avn-ı hasm içünMûsîleyin çü huccet ü bürhân elündedür


69/543

69

12 Tîrün kemânda ger vurasın kalb-i düşmene Şastun pür itdi ol okı peykân elündedür

13 Bülbül yirine zâğ u kelâğ girmesün korı İy bâğbân çü bâğ u gülistân elündedür

14 Ben kime yalvaram varup ihsân ümîdineÇünki cihânda lutf ile ihsân elündedür

15 Umsan Nebî şefâ„atin âlîne ol şefî„ Şefkat çün iy şefîk senün el-ân elündedür

16 Fürkat şebinde hicr ile zulmetde kalmışuz Lutf it münevver it meh-i tâbân elündedür

20b 17 Himmet rikâbına kerem it bas kadem şehâ

Çünki „inân-ı müşkil ü âsân elündedür

18 Eyle nazar şikeste-dilün defterine çünKim cebr-i hâtırı şeh-i dîvân elündedür

19 Mihriyle mülk-i gönlümi yapsan elünde dostCevriyle eylesen anı vîrân elündedür

20 Yok sanmasun nisârunı iy dil ayağına59 Vardur gözünde katre-i „ummân elündedür

21 Havf itme iy gönül iresin vasl-ı cennete Çünki recâî dâmen-i Rıdvân elündedür

22 „AYNÎ yoğ ise pîş-keşün gam degül yiter Çün kim du„â-yı devlet-i sultân elündedür

23 Olgıl şerefde dâyime mihr -i felek bigi

59 Mısra, metindeki “Yokdur nisârun ol güzellik ayaàına dil” satırının, sayfa kenarındadüzletilmişi.


70/543

70Devr-i kamerde çün meh-i tâbân elündedür

30Fâ„‟ilâtün Fâ„ilâtün Fâ„ilâtün Fâ„ilün

20b 1 Hazreti sultân ki sensin ben garîbe dest-gîrPây-mâl oldum be-gâyet lutf eyle dest-gîr

2 Himmet eflâkinde sensin gün bigi bedrü‟d-dücâBu sınık gönlüm şebin vakti durur eyle münîr

3 Burc-ı re‟yün üzre döndi matla„ı her sâbitât Semt-i tedbîründe buldı devre seyyâre mesîr

4 Dîde-i encüm ne denlü seyr idüp itdi nazarBir felekde görmedi bedr-i cemâlüne nazîr

5 Şekl-i kadd-i mustatîlün üzre gördi rûyunı Dîde didi efdalü‟l-eşkâl-i şeklü‟l-müstedîr

6 Oldı me‟mûr -ı misâlün her vazî„ u her şerîf Oldı memnûn-ı nevâlün her sagîr ü her kebîr

7 Kûşe-i çeşmindedür dil-berlerün ancak fiten„Adlinün devrinde bu gün fitne oldı kûşe-gîr

8 Bu benî âdem müşerref oldı 60 yileHâk-i âdem âb-ı rûyunla meger oldı hamîr

9 İy sa‟âdet tahtınun sultânı olan Şâh Cem V‟iy sehâvet bahtınun hâkânı olan lâ-nazîr

10 Tûtiyâ-yı hâk -i pâyundan eger bir kez çekeÇeşme-i hûrşîde vire nûrlar çeşm-i darîr

60 “Gerçekten biz, Âdem oğullarını üstün kıldık. Karada ve denizde taşıtlara yükledik veonlara hoş rızıklar verdik. Kendilerini, yarattıklarımızdan çoğunun üzerine üstünkıldık” Sûre:17, Âyet:70.


71/543

71

11 Gülsitân-ı safvetünde savt ile bir matla„ı Yine evsâfunla itdi „andelîb-i dil safîr

12 Safha-i şânundadur sinün eyâ rûşen-zamîrYazılu 61

13 N‟eyleyüm öldüm dise yâra rakîbün Türkîce .

14 ..

15 Bu zamân n‟itdüklerin bana şikâyet ideyüm Bir nefes gûş eyle bu güftâra iy rûşen-zamîr

16 Rûzgâr-ı rûzgârun cevr -i cân itdi zebûn

Zülf-i müşgîn müşkilinde oldı miskîn dil esîr

17 Dikmeyen bir bu riyâ döşer bisât-ı ibrişîm Bî-riyâ ehl-i hıred bulmaz dirîğâ bir hasîr

18 Bîş-i pîşinde ni„am her harf-i mechûlün velîTu„meden ben nokta üzre ne zeber var ne hû zîr

19 Ekl ider her bir telef tülfin çıkarup sükkerün Çarh-ı dûn- perver n‟idem virmez bana nân u penîr

20 Hayli fikrüm buna irmez kim himem âhirineBağlanur dâyim biğâl olanlar u yâhud hamîr

21 Lâf-ı şi„r ü şâ„iri vurur rakîb-i bî-şi„âr Şi„r kanda Hak bilür bilmez nedür şa„r u şa„îr

61 “(Ey Rasûlüm) muhakkak ki biz seni cennetle müjdeleyici, cehennemle korkutucu bir peygamber olarak Kur‟ân ile gönderdik. Hiç bir ümmet de yoktur ki, içlerindecehennem ile korkutucu bir peygamber geçmiş olmasın” Sûre:35, Âyet:24.


72/543

72

21a 22 Bilmezem tâli„ midür yoksa sitârem yok mıdur Ya bana senden „inâyet bilmezem yok mıiy emîr

23 Şerh idersem hâlümi tâ haşr olınca muttasıl Hak bilür gelmez dile bu derd-i dilden binde bir

24 Meyl-i devrün mâl ile her ehl-i fazl oldı ganî Lîk işbu arada ben kalmışam ancak fakîr

25 Gam bucâğında olmışam Ya„kûb-ı hüznün çün kazîm Vir beşâret Yûsufâ bana demîdür ol beşîr

2662 Niçe bir mihnetde olam cevr ü cefâya âşinâ Ya vefâ vü mihrüne bî-gâne olam niçe bîr

27 Çün garîb ü derdmend ü nâ-tüvânem himmet itZâhirâ sensin bu demde „ilm-i himmetden habîr

28 Bükmişem puştî rükû„-ı hıdmetünde çün kemân Nîze olup bil bağladum açdum dehen mânend-i tîr

29 Sana Selmân bigi iy Husrev didüm bir medh kimGûş iderse anı bin tahsîn ider rûh-ı Zahîr

3063 Sen bu gün kıl bu emîre yarlık yarın sana Tâ ki şefkat eyleye mü‟minlere olan emîr

31 Fîl ü ferzün şâhı ferruh „AYNÎ nat„-ı gamdadur Oldı bî-çâre piyâde atı ârûğ u yağîr

32 Bu „alûfe kim „alef gelmez bahâ-yı kâhdur Çünki sümsüm ola bu mersûm olan olmaz şa„îr

33 Himmet âvânıdur iy rahmet sehâbı lutf kıl Ebr-i çeşmüm olmasun çok intizâr ile matîr

62 26. beyit, sayfa kenarındadır. 63 30. beyit, sayfa kenarındadır.


73/543


74/543

7435 Bezm ehibbânun ola 64

Rezmi a„dânun ola 65

31Fe„ilâtün Fe„ilâtün Fe„ilâtün Fe„ilün

21a 1 Dil ilen kıldı mu„attar yine bâd-ı seheri Virdi cân-gûşına ol zülf -i semenden haberi

2 Tan mı müşgîn ide bu subh-ı dili bâd-ı nesîm İtdi cân mülkine ol şâm-ı Hutenden seferi

3 Misk- bûy oldı cihân bâd-ı sabânun dem ile „Anberîn mûy-ı nigâra meger itdi güzeri

4 Husrevâ virdi yüzin kand-ı sözün andı nesîm Bülbül unutdı gülistânı vü tûtî şekeri

5 Aldı çün bâd-ı sabâ yine ayağun tozını Saldı bu dîdelere kıldı münever basarı

6 N‟ola her ins sana 66 diyeDidiler 67 kamu cin ü peri

7 Didüm oldı lakabun Kâf u Elif Zâd ile Yı Didiler „Ayn ile Sin oldı vü hem Kâf ile Rı

8 Gözüme tâ ki kadem basdı hayâlün hevesi Görmedi uyku yüzin uykudan ol oldı berî

9 Şübhesüz Hacc derâya ire iy sadr -ı refî„

64 “Adn cennetleri vardır ki altından nehirler akar; orada ebedî olarak kalacaklar. İşte böyle cennetlerde ebedî kalış, küfür ve isyandan temizlenenlerin mükafatıdır” Sûre:20,Âyet:76.

65 “Çünkü biz, Rabbimizden korkarız; bed çehreli, çatık suratlı bir gününazabından”Sûre:76, Âyet:10.

66 “Allah seni mutlu etsin”, anlamında arapça bir ibâre. 67 “Allah‟a teslim ettiler” anlamında arapça bir ibâre.


75/543

75Kim ki kûyunda tavâf eyley

Ayni Divanı (Karamanlı) Ahmet Mermer

Documents

Transcript of Ayni Divanı (Karamanlı) Ahmet Mermer