AXIT CACBOXYLIC
description
Transcript of AXIT CACBOXYLIC
Baøi 45Baøi 45 : : Axit Axit cacboxyliccacboxylic
ĐĐịịnh nghnh nghĩĩa –Pha –Phâân lon loạại – Danh phápi – Danh pháp Đặc điểm cấu tạoĐặc điểm cấu tạo TTíính chnh chấất vt vậật lít lí Tính chất hóa học Tính chất hóa học Điều chế Điều chế Ứng dụngỨng dụng
I. ÑÒNH NGHÓA – PHAÂN LOAÏI – DANH PHAÙP
1. Ñònh nghóaAxit cacboxylic là những hợp chất hữu cơ trong phân tử Axit cacboxylic là những hợp chất hữu cơ trong phân tử
có nhóm Cacboxyl (-COOH) liên kết trực tiếp với có nhóm Cacboxyl (-COOH) liên kết trực tiếp với nguyên nguyên tử C hoặc H.tử C hoặc H.VD:
H-COOH CH3-COOHC6H5-COOHHOOC-COOH
2. Phaân loaïicấu tạo gốc hiđrocacbon
số lượng nhóm cacboxyl
axit noaxit không noaxit thơmaxit đơn chứcaxit đa chức
MỘT SỐ AXIT CACBOXYLIC
Axit no, đơn chức, mạch hở
Axit không no, đơn chức, mạch hở
Axit thơm, đơn chức: Axit đa chức
Thiết lập công thức chung của dãy đồng đẳng axit cacboxylic no, đơn chức, mạch hở
CH2=CH-COOH(Axit acrylic)
C6H5-COOH(Axit benzoic)
HOOC-COOH(Axit oxalic)
CH3COOH(axit axetic)
Axit cacboxylic no, đơn chức, mạch hở có CTPT chung là :Axit cacboxylic no, đơn chức, mạch hở có CTPT chung là :CCnnHH2n+12n+1COOH (n COOH (n ≥≥ 0 ) 0 ) hoặchoặc C CnnHH2n2nOO22 ( n ( n ≥ 1 )≥ 1 )
VD : HCOOH , CH3COOH …
3. Danh phaùpa. Teân thay a. Teân thay
theátheá
Axit + Teân hidrocacbon no maïch chính Axit + Teân hidrocacbon no maïch chính + + oicoic
Mạch chính là mạch cacbon dài nhất chứa nhóm COOHMạch chính là mạch cacbon dài nhất chứa nhóm COOH Đánh số thứ tự C từ nguyên tử C của nhóm COOH
CH3 − CH − CH2 – COOH | CH3
4 3 2 1Axit 3 - metylbutanoic
b. Teân b. Teân thườngthường
HCOOH : axit fomic CH3COOH : axit axetic
II. ÑAËC ÑIEÅM CAÁU TAÏONhóm Cacbonyl
Nhóm Hiđroxyl
Nhóm Cacbo
xylR-C
OO H. .
∂-
∂+
∂+
Liên kết -O-H của axit phân cực hơn của ancol.
Liên kết -C-OH của axit phân cực hơn của ancol và phenol.
Phản ứng thế H trong nhóm OH và thế nhóm OH
Có sự tạo thành liên kết H liên phân tử.
III. TÍNH CHAÁT VAÄT LYÙ Axit là chất lỏng hoặc rắn ở điều kiện thường Nhiệt độ sôi, khối lượng riêng của các axit tăng theo chiều tăng của phân tử khối Độ tan trong nước giảm theo chiều tăng phân tử khối So với các ancol có cùng phân tử khối, axit có nhiệt độ sôi cao hơn do chúng có liên kết hidro bền hơn
IV. TÍNH CHAÁT HOÙA HOÏC
1. Tính axita. Laøm quyø tím hoùa a. Laøm quyø tím hoùa ñoûñoûCH3COOH
CH3COO- + H+
b. Taùc duïng vôùi KL ñöùng tröôùc H b. Taùc duïng vôùi KL ñöùng tröôùc H trong daõy hoaït ñoäng hoùa hoïctrong daõy hoaït ñoäng hoùa hoïcCH3COOH + Na
CH3COONa + ½ H2 2CH3COOH + Ca
(CH3COO)2Ca + H2
Ñoä maïnh axit : HCl > CHÑoä maïnh axit : HCl > CH33COOH > COOH > HH22COCO33
c. Taùc duïng vôùi oxit kim loaïic. Taùc duïng vôùi oxit kim loaïi2CH3COOH + MgO
(CH3COO)2Mg + H2O d. Taùc duïng vôùi bazôd. Taùc duïng vôùi bazô
CH3COOH + NaOH
CH3COONa + H2O e. Taùc duïng vôùi muoái cuûa axit e. Taùc duïng vôùi muoái cuûa axit
yeáu yeáu 2CH3COOH + CaCO3
(CH3COO)2Ca + CO2 + H2O
IV. TÍNH CHAÁT HOÙA HOÏC
2. Phaûn öùng theá nhoùm OHTOÅNG
QUAÙT :RCOOH + R’OH RCOOR’ + H2O
H+
toC
CH3COOH + C2H5OH CH3COOC2H5 + H2O
H+
toC etyl axetat
Phaûn öùng giöõa axit cacboxylic vaø Phaûn öùng giöõa axit cacboxylic vaø ancol laø phaûn öùng thuaän nghòch, ancol laø phaûn öùng thuaän nghòch, coøn goïi laø coøn goïi laø phaûn öùng este hoùaphaûn öùng este hoùa..
V. ÑIEÀU CHEÁ1. Phöông phaùp leân men
giaámC2H5OH + O2
CH3COOH + H2O
men giaám
2. Oxi hoùa andehitRCHO + ½ O2 RCOOH
xt
CH3CHO + ½ O2 CH3COOH
xt
3. Oxi hoùa ankan
2R–CH2–CH2-R’ + 5O2 2RCOOH + 2R’COOH + 2H2O
xt , toC
2CH3–CH2–CH2-CH3 + 5O2 4CH3COOH + 2H2O
xt , toC
4. Töø metanolCH3OH + CO
CH3COOH
xt , toC
VI. ÖÙNG DUÏNG
Axit cacbox
ylicPolime
Bột giặt, chất tẩy rửa
Thuốc diệt cỏChất cầm màu trong CN dệt
Hương liệu
Tơ nhân tạo