WWW.AVDRWEBINARS.NL

WEBINAR 0361

LUNCHWEBINAR JURISPRUDENTIE

AANBESTEDINGSRECHT

SPREKERS MR. M.J. VIDAL, ADVOCAAT AKD

MR. M.G.J. VAN DER VELDEN, ADVOCAAT AKD

9 OKTOBER 2013 12:00 14:15 UUR

In samenwerking met vier advocatenkantoren verzorgt de Academie voor de Rechtspraktijk eenreeks webinars waarin de meest recente uitspraken van de Hoge Raad op verschillende rechts-gebieden worden behandeld. Al vanaf oktober 2013 kunt u elke maand deze colleges volgen.Elke eerste vrijdag van de maand worden door specialisten de belangrijkste uitspraken van demaand daarvr met u besproken.

ProgrammaWebinar 1: 4 oktober 2013 12:00 14:15 uur NautaDutilh N.V.Webinar 2: 1 november 2013 12:00 14:15 uur Ekelmans & Meijer AdvocatenWebinar 3: 6 december 2013 12:00 14:15 uur Pels Rijcken & Droogleever FortuijnWebinar 4: 3 januari 2014 12:00 14:15 uur BarentsKrans N.V.Webinar 5: 7 februari 2014 12:00 14:15 uur NautaDutilh N.V.Webinar 6: 7 maart 2014 12:00 14:15 uur Ekelmans & Meijer AdvocatenWebinar 7: 4 april 2014 (afwijkend tijdstip) 11:00 13:15 uur Pels Rijcken & Droogleever FortuijnWebinar 8: 2 mei 2014 12:00 14:15 uur BarentsKrans N.V.Webinar 9: 6 juni 2014 12:00 14:15 uur NautaDutilh N.V.Webinar 10: 4 juli 2014 12:00 14:15 uur Ekelmans & Meijer Advocaten

SprekersMr. F.E. Vermeulen, advocaat NautaDutilh N.V.Prof. mr. B.F. Assink, advocaat NautaDutilh N.V. Mr. B.F.L.M. Schim, advocaat NautaDutilh N.V.Mr. R.J. van Galen, advocaat NautaDutilh N.V.Mr. D. Rijpma, advocaat Ekelmans & Meijer AdvocatenMr. A. van Staden ten Brink, advocaat Ekelmans & Meijer AdvocatenMr. K. Teuben, advocaat Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn N.V.Mr. S.M. Kingma, advocaat Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn N.V.Mr. M.W. Scheltema, advocaat Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn N.V.Mr. M.E.M.G. Peletier, advocaat Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn N.V.Mr. J.W.H. Van Wijk, advocaat Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn N.V.Mr. J.C. van Nass, advocaat BarentsKrans N.V.

Bezoek onze website voor meer informatie: www.magnacharta.avdrwebinars.nlT 030 - 220 10 70 | F 030 - 220 53 27E info@magnacharta.nl

Magna Charta is onderdeel van de Academie voor de Rechtspraktijk

Magna Charta Webinars

Uitspraken Hoge Raad besproken

W E B I N A R S

LIVE & ON DEMAND

3

Inhoudsopgave

Mr. M.J. Vidal

Mr. M.G.J. van der Velden

Jurisprudentie

EU rechtspraak

Hof EU d.d. 11 april 2013, C-576/10 (JAAN 2013, 109) (Doornakkers arrest) p. 4

GvA d.d. 29 mei 2013, T-384/10 p. 7

Hof EU d.d. 13 juni 2013, C-386/11 (JAAN 2013, 130) (Piepenbrock arrest) p. 14

Hoge raad

HR d.d. 3 mei 2013, BZ2900 (JAAN 2013, 111) p. 21

Gerechtshoven + rechtbanken

Gerechtshof Den Haag d.d. 25 mei 2013, ECLI: NL: GHDHA:2013 CA 0901 (JAAN 2013, 132) p. 35

Vz Rb Rotterdam d.d. 31 mei 2013, ECLi: NL: RBROT: 2013: CA 2794 p. 45

Gerechtshof Den Haag d.d. 5 februari 2013, BZ6570 (JAAN 2013, 89) p. 60

Gerechtshof Arnhem d.d. 19 maart 2013, BZ 6956 (JAAN 2013, 90) p. 67

Gerechtshof Leeuwarden d.d. 9 april 2013, BZ8213 (JAAN 2013, 112) p. 75

Vz Rb Noord-Nederland d.d. 5 juni 2013 (JAAN 2013, 143) p. 83

Vz Rb Noord-Nederland d.d. 12 juni 2013, ECLI: RDNNE: 2013:CA3005 (JAAN 2013, 144) p. 98

Vz Rb Noord-Holland d.d. 25 juni 2013, ECLI:NL:RBNHO:2013:6947 p. 113

Gerechtshof Amsterdam d.d. 9 juli 2013 (JAAN 2013) p. 119

Gerechtshof Den Bosch d.d. 13 augustus 2013, ECLI: GHSHE: 2013:3716 p. 134

Vz Rb Gelderland 7 mei 2013, ECLI: NL: RBGEL: 2013: CA 3391 p. 145

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden d.d. 2 juli 2013, ECLI: NL: GHARL: 2013: 4715 p. 159

Gerechtshof Den Haag d.d. 25 juni 2013, ECLI: NL: GHDHA: 2013: 2081 p. 167

VZ Rb Noord-Holland 6 augustus 2013, ECLI: NL: RBNHO: 2013 7584 p. 175

4

JAAN 2013/109 Europese Commissie, 11-04-2013, C 576/10

Niet-nakoming, Richtlijn 2004/18/EG, Toepassing ratione temporis,

Concessieovereenkomst voor openbare werken, Beginselen van plaatsen van

opdrachten, Overeenkomst onder bezwarende titel, Rechtstreeks economisch belang,

Concessieovereenkomst voor onbepaalde tijd, Eigendom van werk, Gemeente Eindhoven

wijk Doornakkers

Aflevering 2013 afl. 4

College Europese Commissie

Datum 11 april 2013

Rolnummer C 576/10

Rechter(s) mr. Wathelet

Conclusie (concl. A-G Wathelet)

Noot mr. R.S. Damsma

Trefwoorden

Niet-nakoming, Richtlijn 2004/18/EG, Toepassing ratione temporis,

Concessieovereenkomst voor openbare werken, Beginselen van plaatsen van

opdrachten, Overeenkomst onder bezwarende titel, Rechtstreeks economisch

belang, Concessieovereenkomst voor onbepaalde tijd, Eigendom van werk,

Gemeente Eindhoven wijk Doornakkers

Regelgeving Richtlijn 2004/18/EG - 1 lid 2 en 3, 2, 16, titel III

Samenvatting

De gemeente Eindhoven heeft in juli 2003 de ontwikkelaar Hurks geselecteerd voor de ontwikkeling

van het centrum Doornakkers tussen de bestaande wijk Doornakkers en de nieuwe woonwijk

Tongelresche Akkers op haar grondgebied. In juli 2007 hebben de gemeente en Hurks hiertoe een

samenwerkingsovereenkomst gesloten. Na een klacht dat de gemeente naar aanleiding van het

project centrum Doornakkers de Europese aanbestedingsregels zou hebben geschonden, is de

Europese Commissie in 2008 een inbreukprocedure gestart tegen de gemeente Eindhoven. De

Europese Commissie stelt dat de gemeente Eindhoven niet n-op-n deze overeenkomst met

Hurks had mogen sluiten, zonder hiervoor een Europese aanbestedingsprocedure te organiseren.

A-G Wathelet geeft het HvJ EU advies over deze zaak en komt tot de conclusie dat de gemeente

Eindhoven dit wel had mogen doen. Hij geeft het Hof het volgende in overweging:

primair, het beroep van de Europese Commissie te verwerpen op grond dat richtlijn 2004/18/EG

van het Europees Parlement en de Raad van 31 maart 2004 betreffende de cordinatie van de

procedures voor het plaatsen van overheidsopdrachten voor werken, leveringen en diensten

ratione temporis niet van toepassing is,

subsidiair, het beroep van de Commissie te verwerpen op grond dat richtlijn 2004/18/EG niet van

toepassing is daar de betrokken overeenkomst geen concessieovereenkomst voor openbare werken

is,

in elk geval de Commissie te verwijzen in de kosten van het Koninkrijk der Nederlanden en te

verklaren dat de Bondsrepubliek Duitsland haar eigen kosten zal dragen.

Europese Commissie,

tegen

Koninkrijk der Nederlanden.

Uitspraak

De complete conclusie is te raadplegen op www.sdu-jaan.nl.

Noot

Relevante feiten en rechtsvraag

De gemeente Eindhoven (de gemeente) had in 2001 het plan opgevat om de wijk Doornakkers te

(her)ontwikkelen. Uiteindelijk heeft de gemeente in 2007 met projectontwikkelaar Hurks een

samenwerkingsovereenkomst gesloten. Daarin werd samengevat afgesproken dat: 1. de gemeente

projectgrond aan Hurks in eigendom zou overdragen; 2. de gemeente Hurks op die projectgrond

een aantal voorzieningen (waaronder een winkelcentrum, een zorgcentrum en woningen) zou laten

realiseren conform de randvoorwaarden en uitgangspunten van de gemeente, en 3. dat

5

woningcorporatie Woonbedrijf de toekomstige eigenaar van het zorgcentrum zou worden en van de

gemeente daartoe een eenmalige subsidie van 2,41 miljoen zou ontvangen. De waarde van de

gronden en de kosten voor verwezenlijking van de bouwwerken overschreden ruimschoots de voor

de Europese aanbestedingen toepasselijke drempelwaarde van (circa) 5 miljoen.

De Europese Commissie (de Commissie) kwalificeerde de afspraken in deze

samenwerkingsovereenkomst als een concessieovereenkomst voor openbare werken in de zin van

aanbestedingsrichtlijn 2004/18/EG. Volgens de Commissie had de lidstaat Nederland zijn

verplichtingen onder deze richtlijn geschonden omdat de gemeente Eindhoven niet conform art. 58

van deze richtlijn een aankondiging in het Publicatieblad van de EU had geplaatst. De Nederlandse

regering meende dat van een concessieovereenkomst voor openbare werken echter geen sprake

was. Daarop heeft de Commissie de zaak aanhangig gemaakt bij het Hof van Justitie voor de EU

(het Hof).

De (sterk verkort) weergegeven conclusie van advocaat-generaal (A-G) Wathelet van 11 april 2013

is interessant, omdat die het standaardarrest voor gebiedsontwikkeling en aanbestedingsrecht, het

arrest Helmut Mller (HvJEU 25 maart 2010, zaak C-451/08), verduidelijkt en nader invult.

Toepasselijkheid richtlijn 2004/18/EG

Het is allereerst niet zeker of het hof de vragen inhoudelijk zal beoordelen. De A-G meent dat

richtlijn 2004/18/EG (waarvan de uiterste datum van omzetting in nationale wetgeving op 31

januari 2006 afliep) niet van toepassing is in het onderhavige geval. De in de

samenwerkingsovereenkomst vervatte afspraken lagen volgens de A-G namelijk al in 2002 in feite

vast en zijn in de jaren daarna niet wezenlijk meer gewijzigd. Dit zou niet-ontvankelijkheid tot

gevolg kunnen hebben, aangezien de Commissie kennelijk verklaard heeft (vgl. punt 80 van de

conclusie) dat haar beroep uitsluitend op schending van richtlijn 2004/18/EG is gebaseerd en niet

op de voorloper, de richtlijn Werken (93/37/EEG).

Overheidsopdracht voor werken

Volgens de definiti