16.08.2015 Dr. Vural Yiğit

ATİNA OKULUNDA

FELSEFE DERSİ

RAFAEL(Raffaelo Sanzio) 1843-1520 Rafael, Rönesans döneminin ünlü İtalyan

ressam ve mimarıdır. Michelangelo ve Leonardo da Vinci gibi

büyük üstatlarla aynı dönemde yaşamıştır. İtalya'nın Urbino kentinde 6 Nisan

1483'te doğdu. Erken gelişmiş, becerikli bir genç olarak

onaltı yaşında yaptığı “Havva’nın yaratılışı” ve “Trinite” tabloları ile ünlenmiştir.

Pek çok eseri içinde, Vatikan Sarayındaki «Atina okulu» adlı freski en bilinenidir.

ATİNA OKULU Atina Okulu (Scuola di Atene), Rafael tarafından,

1509-1511 yılları arasında, Vatikan sarayında yapılmış bir fresktir.

Fresk Vatikan'da «Stanza della Segnatura-İmza salonu» nunda bulunmaktadır.

Atina Okulunda ana konu, felsefe ve astrolojiyi bağdaştırmaktır.

Kemerli bir Mekâna yerleştirilen ana figürlerden olan Platon ve Aristo’nun etrafında bulunan diğer filozof ve bilim adamlarıyla kalabalık bir görünüm izlenmektedir.

Tabloda yer alan başlıca 59 insan figürü rastgele yerleştirilmemiştir.

VATİKAN RAHİP OKULUİmza salonu

ATİNA OKULU FRESKİNİN ÖZELLİKLERİ

Fresk, sıva üstüne, su ve kireç bileşimi bir bağlayıcı ile karıştırılan ve renk pigmentleriyle yapılan resim türdür.

Bu freskte tek noktadan açılan bir perspektif görünüm vardır.

Değişik zaman ve yörelere ait ünlü düşünür ve sanatçıları bir arada toplamıştır.

Kişiler kendi zaman ve yöre giysileri içinde değişik pozlardadır.

Vatikan kilisesi içinde olmasına karşın hiçbir dini tema ve kişi bulunmamaktadır.

Freskte pek çok felsefi konu ve olgu yer alır. Ressamı olan Rafael’in felsefe ile ilişkisi yoktur.

TABLONUN YAPILIŞI Rafael, 1508-1511 arasında bu resmi yaptığında

27 yaşındaydı. Urbino şehrinden henüz gelmişti ve Papa II

Julius’ın mimarı tarafından tavsiye edilmişti. Papa Julius, Vatikan kütüphanesinin duvarına

değişik bir fresk yapması ister. Antik gelenekte kütüphane duvarları, şair ve

yazarların portleri ile süslenirdi. Ancak Rafael ünlü düşünürlerin resimlerini

koymayı düşündü. Kemerli bir salonda, ortaya tam boy olarak yan

yana Plato (soldaki) ve Aristo’yu(sağda) koydu. Onların solunda Sokrat vardı ve diğerleri sırayla

yer aldı.

FRESKTE, KİM KİMDİR? Tablonun tam merkezine, ilk çağın antik «idealist»

filozofu Platonu ve yanında «realist» Aristo’yu resimlemiştir.

Bu Felsefi görüşlerine paralel olarak Platon göğü, Aristo ise yeri gösterir.

Ayrıca resimde Öklid’den, Diyojen’e kadar pek çok ilk çağ filozofu ve matematikçisi de yer almıştır.

Platon figürü için uzun sakallarıyla Leonardo da Vinci, ön plandaki basamaklardan birinde kolunu mermer bir bloğa dayayarak oturmuş konumdadır.

Matematikçi, Heraklit için Michelangelo modellik yapmıştır.

Rafael, 26 yaşındaki hali ile, basamakların altında en sağda resmdekilerin dışına bakmaktadır.

Atina okulu tablosunda yer alan başlıca düşünürler 8

KEMER VE SÜTÜN BAŞLIKLARISolda Apollon heykeli Sağda Atena heykeli

9

ZAMAN TÜNELİ

10

YER ALANLARIN KONUMU Sokrat, Plato’nun solundaki kalabalığın arasında.

anlattıklarını parmaklarına sayarak ispatlamaya çalışıyor. (Sokrat’ın insanlara soru sorup, cevap alarak eğiten, öğreten felsefeci diyalog yöntemi vurgulanmış.)

Ksenophon, Sokrat’ın olduğu gruptaki şapkalı ve kahverengi elbiseli yaşlı adam.

Echinus, Sokrat’ın hemen solundaki mavi kıyafetli genç.

Alkibiades, Sokrat’a dönük savaşçı elbiseli olan. Diyojen, merdivenlerde yanındaki meşhur bakır tası

ile felsefeye dalmış, dünyevi işlere aldırmadan rahat bir şekilde uzanmış.

Heraklit, ön kısımda Diyojen‘nin solunda basamaklara oturmuş, elini başına dayamış birşeyler yazıyor.

Parmenides, Heraklit’in solunda ayakta elinde kitap olan.

TABLODA YER ALANLAR İbni Rüşd, ön sol grupta arkadan ileri doğru

uzanmış, Pisagor’un hemen solunda başında beyaz başlık var.

Zeno, Pisagor'un arkasındaki sütunun da arkasında yeşil başlıklı yaşlı kişi.

Epicurus, Zeno’un hemen sağında, başında yapraklardan taç olan.

Euclid, sağ önde öne doğru eğilmiş elindeki aletle yerde duran levha üzerinde teoremini anlatıyor.

Ptolemy, Euclid’in arkasında arkası dönük elinde küre var.

Zoroaster-Zerdüşt, beyaz elbiseli siyah şapkalı, elindeki küre ile seyirciye dönük.

Pisagor, ön soldaki diz çökmüş, elinde tuttuğu deftere önündeki çocuğun tuttuğu levhadaki notları geçiriyor.

12

ATİNA OKULU BETİMLERİ Antik çağ filozoflarının çoğu aynı çatı

altında yüce bir yapıda betimlenmiştir. Tüm kişilerin anlamlı öyküleri vardır. Batı resim sanatında, ilk kez çok farklı

yörelere ve görüşlere sahip filozoflar hepsi bir arada, büyük bir uyum içinde, hayali bir zaman ve mekanda, ilişki içindedir.

Tabloya her ne kadar Atina Okulu dense de, kişilikler arasında pek çok Atinalı olmayan düşünür ve bilim adamı yer alır.

DÜŞÜNÜRLERİN COĞRAFYASI

Düşünürlerin coğrafyası, İspanya’dan İran’a kadar uzanır.

1800 yıllık bir dönemi kapsar.

Güney İtalya, Kıbrıs, Mısır ve bazı Ege adalardan düşünürler yer alır..

14

DÜŞÜNÜRLERİN COĞRAFYASI

Kıbrıslı Zeno (Zenon), Aristo’dan çok sonraları yaşadığı bilinen Sisam’lı

Epicurus, Sinoplu Diyojen, Atinalı filozoflardan çok önceleri yaşamış olan Antik

Perslilerden (İranlı) Zoroaster (Zerdüşt), İskenderiyeli Hypatia, Aristo’dan yüzlerce yıl sonra Endülüs(İspanya’da)

yaşamış olan Aristo felsefesinin büyük yorumcusu, Averroes (İbn-i Rüşd) gibi düşünürler de bu tabloda yer alır.

Görüldüğü gibi Rafael, Atina felsefi geleneğini değil, birbirinden çok uzaklarda ve ayrı zamanlarda yaşamış olan felsefeciler arasındaki düşünce, kültür ve tarihsel bağlantıları bir araya getirmeye çalışmıştır.

TABLONUN ANTİK YORUMU Resimde genel olarak mutluluk ve sessizlik hakimdir. Pek çok figürün bir arada kullanıldığı kalabalık bir

topluluk, büyük bir yalınlık içinde huzur veren bir ortama dönüştürülmüştür.

Genel olarak hocalar, öğrencileri ve izleyenlerin yer aldığı çok iyi bir kompozisyon olduğu düşünülebilir.

Bir kaç yalnız kişi dışında, genel olarak tabloda yer alanlar birbirleri ile iletişim halindedir.

Tabloda yer alan kimlikleri konusunda farklı yorumlar vardır.

Yalnız figürlerden biri Michelangelo şeklinde resmedilmiş olan Diyojen’dir.

Bilindiği gibi, Evrenin kökeni, hayatın anlamı ve mutluluk gibi kavramlar antik felsefenin odağında olan düşünsel konulardı.

Bu sorular halen bugün hayata ilişkin en ciddi sorular olarak anlamını korumaktadır.

DaVinci

Michelangelo

Raphael

Tabloda mankenlik yapan gerçek kişiler

Plato (DaVinci) Michelangelo

Rafael

Raffaello'nun 26 yaşındaki hali, Zoroaster’in arkasında seyirciye dönük

Plato: Resmin ortasında eli ile gökyüzünü işaret ederken, felsefesinin temelindeki mutlak gerçekliği «İdealar dünyası» nı işaret ediyor. Diğer elinde resmin perspektif merkezi olan kitabı «Timeaus» u taşıyor.

Aristo; elini avuç içi aşağıyı gösterir şekilde ileri doğru uzatmış.Bu hareket onun «Realist» görüşünü simgeliyor. Diğer elinde ünlü kitabı «Ethica’»yı taşıyor

YAKINDAN BAKIŞ

PLUTON-EFLATUN(MÖ. 427 - MÖ 347) Antik klasik Yunan filozofu ve Atina Akademisinin

kurucusu. Felsefesini, beş önemli teori içerisinde toplamak

mümkündür. Bunlar, “bilgi”, “idealar”, “ruhun ölümsüzlüğü”, “evrendoğum-Cosmoloji» ve “devlet” ile ilgili kuramlarıdır.

Hocası Sokrates'den edindiği ilham ile gerçek bir ahlakçı olarak kalmış, bütün bu teorileri, etik ağırlıklı görüşlerle irdeleyerek geliştirmiştir.

Sokrates ve Platon'a göre felsefenin amacı, insanın mutluluğu ve yetkin hayatının teminidir.

Yetkin bir hayat, ancak erdemli yaşamakla elde edilebilir. Erdemin temeli “bilgi”, özü “idealar kavramı”, gerekçesi “evrendoğum”, güvencesi “ölümsüzlük”, yaşam sığınağı “devlet”tir. 20

ARİSTO (MÖ: 384-322) Batı düşüncesinin en önemli filozoflarından

biridir. Fizik, gökbilim, ilk felsefe, zooloji, mantık,

siyaset ve biyoloji gibi konularda pek çok eser vermiştir.

Tüm felsefe tarihinde bunca farklı konuda, bunca önemli eser kaleme alabilmiş başka bir isim yoktur.

Başta gelen eseri kuşkusuz mantık disiplinini âdeta tek başına yazdığı «Organon» isimli eseridir.

Bu eser Kategoriler, Önerme Üzerine, I. Analitikler, II. Analitikler, Topikler ve Sofistik Çürütmeler adlarını taşıyan altı kitaptan oluşur ve akıl yürütmenin dayandığı temel ilkeleri inceler.

21

Averroes-İbni Rüşd Hypatia

Pisagor

PİSAGOR (MÖ. 570 - MÖ 495 )

Dilek Yarımadası'nın karşısında bir ada olan Sisam’da doğmuştur

Filozof, matematikçi ve Pisagorculuk olarak bilinen akımın kurucusudur.

En iyi buluşu, kendi adıyla anılan Pisagor önermesidir. "Sayıların babası" olarak bilinir.

Pisagor teoremi yanında, notaların matematiksel formüller ile ifade edilebileceğini keşfetmiştir.

23

KÜRELERİN MÜZİĞİ

«Kürelerin müziği» veya «kürelerin armonisi», kökeni Pisagor'a dayanan, Evren’nin armonik sayılarla düzenlendiği düşüncesi üzerine kurulu bir varsayımdır.

Buna göre, gezegenler arasındaki uzaklılar, müzikteki aralıklara karşılık gelir.

PİSAGOR’UN MÜZİK DERSİ• Resme

dikkatle bakınca, Uzun saçlı öğrencinin elindeki

«Armonik sakalayı» gösteren tableti görüyoruz.

MÜZİKTEKİ ORANLARArmonik ölçekler

Tabelada, Romen rakamları ile; 6, 8, 9, 12, müzikteki sayısal oranlarıdır.

En üstte, « Müzikal Ton» anlamındaki, EPOGLOWN, kelimesi görünüyor.

Altta, üçgen şeklinde Romen rakamları ile 10, gizli üçgeni gösteriyor.

Zoroaster

Ptolemy

Euclid

Euclid, sağ önde öne doğru eğilmiş elindeki aletle yerde duran levha üzerinde teoremini anlatıyor.

Ptolemy-Batlamyus,Euclid’in yanında, arkası dönük elinde küre var.

Zoroaster-Zerdüşt , beyaz elbiseli siyah şapkalı, elindeki küre ile öne dönük olan.

Zoroester-Zerdüşt (M.ö -583)

İranlı olduğu bilinse de doğum yeri hakkında ortak bir kanı yoktur.

Zerdüştlüğün M.Ö. 6. yüzyılda başlamış en eski tek tanrılı din olduğu sanılır.

Zerdüşt insanı, gerçek (asha) ile yalan (druj) arasında ruhsal mücadele veren bir varlık olarak görür.

Asha'nın ana kavramı, Zerdüştlük'ün temelini oluşturur.

Buna göre insanlığın diğer bütün yaratılanlar gibi tek amacı, doğruluğu muhafaza edip ayakta tutmaktır.

Bu amaca hayatın içinde aktif bir rol alarak ve yapıcı düşünce ve fikirlerle ulaşılabilir.

Zerdüştlük bilge dini olarak adlandırılır. Klasik Yunan filozoflarından Heraklit’in

Zerdüşt'ün fikirlerinden etkilendiğine inanılır.

POTOLEMY-BATLAMYUS ( 85- 165) İskenderiyeli gökbilimci, matematikçi ve

coğrafyacıdır. Astronomi, matematik ve optik

alanlarına katkılar yapmıştır; ancak en çok astronomideki çalışmalarıyla tanınır.

Zamanına ulaşan astronomi bilgilerinin sentezini yapmış ve bunları, «Büyük bileşim-Mathematike Syntaxis (Matematik Sentezi)» adlı yapıtında toplamıştır.

Bu eser, Arapça'dan Latince'ye «Almagest» olarak çevirilmiştir.

Almagest 13 kitaptan oluşur. Dünya’nın merkezde olduğu ve gök

cisimlerinin de onun çevresinde düzenli olarak döndüğü görüşü, Yüzyıllarca kabul görmüştür.

Öklit-Euclid (MÖ 330 - 275 )

Euclid sağda, öne eğilmiş elindeki pergel ile yerde duran levha üzerinde teoremini anlatıyor. İskenderiyelidir. Matematik ve

geometriye olan katkılarından dolayı «Matematiğin babası» olarak bilinir.

Geometrinin başlangıcından kendi zamanına kadar bilineni ‘Öğeler’ adını verdiği kitaplarında toplamıştır.

Öğeler, 13 kitaptan oluşmaktadır

Öklid geometrisi 19 yüzyılın başlarına kadar rakipsiz kaldı.

Hatta 20 yüzyılın ortalarına kadar, orta öğretimde geometri Öklid’in Öğeler’ine bağlı kalarak okutuldu.

İBNİ-RÜŞD-AVERREOS (1126-1198)

Endülüslü-Arap felsefeci ve hekim, felsefe, fıkıh, matematik, astronomi ve tıp alimidir. Kurtuba'da doğdu ve Marakeş’te öldü. 1160'ta Sevilla kadısı oldu ve hizmeti boyunca Sevilla, Kurtuba ve Fas'ta birçok davaya baktı. Ailesi de kadılık yapmıştır.Pek çok kitap ve Aristo'nun eserlerine şerhler-yorumlar ile bir de tıp ansiklopedisi yazdı . Eserleri,1200 lerde, Arapça'dan, İbranice'ye ve diğer dillere çevrildi.

İBNİ RÜŞD-AVERREOS Aristo'nun düşünce sistemini İslamiyet ile kaynaştırmaya

çalışmıştır. Ona göre İslam'la felsefe arasında bir çatışma yoktur.

Kişinin hem felsefe, hem din yoluyla hakikate erişebileceğini düşünür.

Felsefenin temel konusunun varlık olduğunu, felsefenin var olanı, genel bir bütünlük içinde insana verileni incelemeye, açıklamaya çalıştığını savunur.

Bütün varlık türlerinin en tepesinde bulunan yüce bir varlık olarak Tanrı'ya yalnızca var olandan, beş duyu ile algılanıp, akıl ilkeleri ile açıklanan varlıklardan yola çıkarak gidebileceğini belirtmiştir.

Felsefenin, varlık kavramı altında toplanan bütün nesneleri konu edinen bir disiplindir. Bu nedenle düşünce sisteminde felsefe, teolojiden (dinbilim)önce gelir.

Bununla birlikte, felsefe ve teolojiden her birinin kendisine özgü bir işlevi olduğunu söylemiştir.

İSKENDERİYELİ HYPATİA(370-415)

Bayan düşünür Hypatia; filozof, matematikçi ve astronomdur.

İskenderiye Kütüphanesinde felsefe, matematik ve astronomi üzerine dersler vermiştir.

Yeni Platonculuk öğretisine bağlı olan Hypatia, Atina Akademisi'nin Eudoxus'ün başını çektiği Matematik geleneğine üye idi.

Doğayı; mantık, matematik ve deney ile açıklamaya çalıştı.

Hypatia, bir kaynağa göre; İskenderiye Valisi Orestes ile piskoposu Cyril arasında anlaşmazlıklara sebebiyet verdiği ve politik işlere karıştığı gerekçesi ile 415 yılında kıptî Hristiyan bir çete tarafından taşlanarak öldürülmüştür.

ZENON Kıbrıs’lı

Zenon, Pisagor'un arkasındaki sütunun da arkasında yeşil başlıklı yaşlıca olan.

Portre, Elea’lı Zenon olarak da yorumlanır.

KIBRISLI ZENON (MÖ.334-263) Stoa Okulunun kurucusu olan filozoftur. Ona göre, gerçek olan her şey maddidir. Fakat Evren, değişmez bir maddeden oluşmamıştır.

Evrende değişen bir yapısı olan maddeden başka, doğadaki düzenleyici, aktif öğeyi temsil eden bir güç daha vardır.

Bu aktif güç, maddeden farklı değildir, ancak maddenin değişik bir görünümüdür.

Zenon bu gücün ateş olduğunu söyler; ona göre, bu ateş var olan her şeye yayılır.

Bu maddi ateşin en temel özelliği akıldır. Bilgi anlayışında, sözcüklerin düşünceleri ifade

ettiğini, düşüncelerin ise, bir nesnenin zihin üzerindeki etkisi sonucu ortaya çıktığını söyler.

Zihin, doğuştan boş bir levhadır ve düşünce dağarcığını dış dünyadaki nesnelerden etki aldıkça doldurur.

35

ELEA’LI ZENON (M.Ö 490-430) Elea Okulu'nun en önemli filozofları arasında yer alır. Zeno, hocası Parmenides'in,Varlığın değişmez gerçek

olduğunu öne süren görüşünü geliştirmiştir. Çokluk ve değişmenin gerçek olduğunu savunan

karşıt görüşlerin mantıksal güçlüklerini göstermeye çalışmıştır.

Zeno bir mantık ustası ve diyalektik düşüncenin en önemli geliştiricilerinden biridir.

İleri sürdüğü önermeler, felsefe tarihinin en önemli paradoksları arasında yer almaktadır.

Bunlardan en ünlüleri, «Aşil paradoksu» ve «Ok paradoksu» olarak belirtilebilir.

Zeno bu örneklemelerden hareketle değişimi bir yanılsama olarak formüle eden felsefesini temellendirir.

SİNOPLU DİYOJEN

Diyojen merdivenlerde yanındaki meşhur bakır tası ile okumalara dalmış, dünyevi işlere aldırmadan rahat bir şekilde uzanmış.

DİYOJEN (MÖ. 412 – 323) Diyojen, Kinik-Köpeksi felsefesinin öncüsü

ünlü filozoftur. Sinop'ta doğmuş, Korint'de ölmüştür. Kişinin en kısıtlı yaşam koşullarında bile,

mutlu ve bağımsız olabileceğini göstermeyi amaçlamıştır. İnsanın kendi kendine yeterli olabilmesi

gerektiğini savunur. Uygarlaşmanın getirdiği kurallara ve araçlara bağlılığı reddetmiş, yaşamın doğal ve yalın olması gerektiğine inanmıştır.

Ona göre, bu yaşam tarzı, örgütlenmiş toplumların görenek ve yasalarını da önemsememek anlamına gelir.

Mum ışığında adan araması ve İskender’e söylediği «Gölge etme başka ihsan istemem» sözleri ünlüdür.

38

YALINAYAK SOKRAT Socrates, Plato’nun

solundaki kalabalığın arasında, anlattıklarını parmaklarına sayarak ispatlamaya çalışıyor.

Burada Sokrat’ın, insanlara soru sorup, cevap alarak eğiten ve öğreten felsefi diyalog yöntemi vurgulanmış.

SOKRAT (MÖ 469- 399), Atina’lı antik Yunan filozofu ve Yunan

Felsefesinin kurucularındandır. Sokrates'in felsefi yaşamına başlangıçlık

eden olay Delfi Tapınağı ziyaretidir. Felsefesinin ana temalarını ele alan başlıca

kaynak «Sokrates'in Savunması» adlı diyalogdur.

Bu eser, hakkında açılan dava sonrasında Platon tarafından kaleme alınan bir felsefi başkaldırıdır.

Sokrates'in felsefi yaklaşımı uyarınca sürdürdüğü

yaşam tarzını sergiler. Baldıran zehiri içirilerek idam edilmiştir

40

HERAKLİT Heraklit, önde

Diogenes'in solunda basamaklara oturmuş, elini başına dayamış bir şeyler yazıyor.

Anadolu’da Efes'de doğup yaşayan Sokrat öncesi bir filozoftur.

Felsefe tarihinde dinamik bir sistem ortaya koyan ilk kişidir.

EFES’Lİ HERAKLİT (MÖ 535? - 475)

Kozmos karşıtlıkların savaşının meydana getirdiği bir uyum, yani « harmonia» dır.

insan üç şeyden meydana gelmiştir; ateş, su ve toprak.

Her şey akar ve sürekli değişir. Ayni suda iki defa yıkanılmaz.

Değişmenin kendisine göre gerçekleştiği yasaya, logos-söz adını verir.

Ondan kalan fragmentler, Evrensel göreliliği ifade eder.

En üstün amaç bilgelik ve doğruyu bulmak, doğruya uygun yaşamaktır. 42

PERİPATETİKLER LYKEİON-Lise Peripatetik Okul Atina’da Apollon’a adanan Kutsal Koruluk’ta kuruldu. Aristo Derslerini Okul

Binaları arasındaki Peripatos denen üzeri Kapalı Avlu’da yürüyerek verirdi. Bu nedenle okula devam edenler, Gezimci (Peripatetik) diye anıldılar.

Aristo’nun yanında Peripatetik okulu oğrencileri

43

EPİKÜR (MÖ 341-270) Helenistik

felsefenin en önemli düşünürlerinden birisidir.

Sisam adası olarak bilinen, Samos'da doğdu.

Epikürcülük, olarak bilinen felsefe sistemini kurmuştur.

Epicurus-Epikür, Zeno’un hemen sağında başında yapraklardan taç olan.

SİSAMLI EPİKÜR Bir ahlak felsefesi geliştirmiştir ve bu felsefenin ana

düşüncesi mutluluktur (eudaimonia). İnsan, önyargılardan, tanrı ve ölüm korkusundan

kurtulmalıdır. «Ölümden korkmak anlamsızdır, çünkü yaşadığımız sürece ölüm yoktur, ölüm geldiğinde ise artık biz yokuz.»

İstenç-irade özgürlüğü fikrinin de savunucusu olmuştur.

İnsan mutlak ve kaçınılmaz bir zorunluluğun kölesi olamaz, o kendi kaderini belirleyebilir.

Felsefenin görevi, insana bunun kanıtlanmasıdır. Haz, acıdan kaçınma eğilimidir. Yemek içmek

insana haz ve mutluluk verir. Onun erdem teorisi de bu yaklaşımlardan ortaya

çıkar. «Epikür’ün Bahçesi»ünlüdür. Derslerini orada

verirdi.

45

PERMENİDES (M.Ö 600- Elea’lı Parmanides, doğa

filozoflarından sayılmakla birlikte, Antik Yunan felsefesinde rasyonalizm geleneğinin ilk filozoflarından biridir.

Yasa koyucu ve devlet adamı olarak da rol oynadığı sanılmaktadır.

Parmenides'e göre, Evrende değişen hiçbir şey yoktur. Gerçeklik, yani Varlık, mutlak anlamda Bir'dir, kalıcıdır, süreklidir, yaratılmamıştır, yok edilemez; o ezeli ve ebedidir; onda hareket ve değişme yoktur.

Parmenides, Heraklit’in solunda ayakta elinde kitap olan.

ANAXİMENDER (MÖ.610-546)

42. Olimpiyatın 3. yılına Milet’te doğmuştur.

İlgi alanları İon felsefesi, Milet Okulu, doğalcılık, metafizik, astronomi, geometri ve coğrafyadır.

Temel sorunu, ilkenin özü(Arkhe) kavramıdır.

‘sonsuz’u için (Apeiron) terimini seçmiştir.

Apeiron, tüm nesnelerin içinde nesne ile kaynaşmış bir şekilde bulunan ve mekansal olarak sınırsız, yani tükenmez bir kaynaktır.

47

Solundaki Pisagor’a doğru eğilmiş, not alıyor.

ARKİBİADES (M.Ö 450-404)

Antik Yunan general ve devlet adamı.

Periklesin koruması altındaydı ve Sokratesin öğrencisiydi.

Öğretmeni Sokrates’in vurguladığı erdemlere uygun bir davranış sergilemedi.

Hakkında pek çok olumsuz söylenti vardır.

Bu figür, Büyük İskender olarak da algılanır.

Alkibiades, Sokrat’a dönük savaşçı elbiseli

ANTİSTHENES (445-365) Sokrates'in öğrencisi olmuştur. Köpeksi anlamında gelen «Kinik» okulunun kurucusudur Ona göre önemli olan erdemdir ve erdem de bilgelikle elde edilebilen kendine yeterliliktir. Bilgi, nesnelerin adlandırılması için ortaya konulan sözlerdir ve yargılarımız da bu sözlerin bir araya getirilmesinden başka bir şey değildir. İnsan her tür gereksinimden kendini kurtararak,

yalnızca kendine dayanarak var olabilmelidir. Özgürlük bu anlamda gereksenimlerden kurtulmak, toplumsal bağları aşabilmektir. Felsefi düşünceleri bu anlamda uygarlık

değerlerinin eleştirisini ve yadsınmasını içerir.49

AESCHİNES (M.Ö.389-314) Yunan devlet adamı,

Attikalı on ünlü hatipten birisidir.

Pek çok siyasi olaya karıştı.

Gönüllü sürgün olarak Rodos'a gitti ve orada bir konuşma sanatı okulu açtı.

Daha sonra Samos'a taşındı ve orada yetmiş beş yaşındayken öldü.

50

KENDİ DÜŞÜNCE OKULUMUZ

51

Düşüncenin zamanı ve mekanı yoktur.

Düşünce var oldukça felsefe de olacaktır.

Biraz Felsefe herkese iyi gelir.Kendi Dünyanızın düşünce okulunu

kurun.Felsefi düşüncenin, Anadolu topraklarında yeşerdiğini de unutmayın.