ATIKTAN ENERJİYE GİDEN YOLDA YASAL MEVZUAT, MEVCUT SORUNLAR VE ÇÖZÜM

ÖNERİLERİAv. Beril Pınar TandoğanTandoğan Hukuk Bürosu

7.GİRİŞİMCİLİK HAFTASI

8-9-10 Aralık, 2009

ANTALYA ”Antalya hiç şüphesiz ki dünyanın en güzel yeridir” M. Kemal Atatürk

BURASI DA ANTALYA…

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI

HİDROLİK(SU) VE MİKROHİDRO

RÜZGAR

SOLAR(GÜNEŞ)

JEOTERMAL

DALGA VE GEL-GİT

BİYOKÜTLE

BİYOGAZ /DEPO GAZI/ LFG

BİYOKÜTLE NEDİR?

Biyokütle yakıt olarak kullanılabilen ağaç, bitki, gübreve atıklar gibi biyolojik malzemelerden elde edilenenerji anlamında kullanılmakta olup; yenilenebilir, her yerde yetiştirilebilen, sosyo-ekonomik gelişme sağlayan, çevre dostu, elektrik üretilebilen, taşıtlar için yakıt elde edilebilen stratejik bir enerji kaynağıdır

Biyogaz organik maddelerin oksijensiz

ortamda, farklı mikroorganizma

gruplarının varlığında, biyometanlaştırma süreçleri (havasız

bozunma- biyolojik bozunma - mikrobiyal bozunma - anaerobik

fermentasyonun kontrollü süreci) ile elde edilen bir gaz

karışımıdır.

BİYOGAZ NEDİR?FOTOSENTEZ-BİYOGAZ ÜRETİMİ

KULLANIMI DÖNGÜSÜ

Çöp gazı (LFG) belediye katı atıklarının(MSW) çözünmesinin yan ürünüdür.

Kontrol edilmediği takdirde LFG, küresel ısınmaya,güvenlik ve sağlık sorunlarına neden olabilir

ÇÖP GAZI NEDİR?

BİYOGAZ VE ÇÖP GAZI KAYNAKLARI

Hayvancılık atıkları Zirai atıklar Orman endüstrisi atıkları Deri ve tekstil endüstrisi atıkları Kağıt endüstrisi atıkları Gıda endüstrisi atıkları (çikolata, maya, süt, içecek üretimi ) Sebze, meyve, tahıl ve yağ endüstrisi atıkları Bahçe atıkları Yemek atıkları Hayvan gübreleri ( büyükbaş hayvancılık, küçükbaş hayvancılık, tavukçuluk) Şeker endüstrisi atıkları Evsel katı atıklar Atık su arıtma tesisi atıkları

ATIKTAN ENERJİYE…

Batı ülkelerinde 1980’lerin ortalarından itibaren çöplükgazının(LFG) borularla toplanması sürecine başlandı.AMAÇ: Çöplük gazının yaklaşık yarısını oluşturan metan gazının

toprak içindeki konsantrasyonunu patlama limiti olan %5’in altına indirmek

Çöplük gazının kontrolsüz olarak doğaya yayılmasının küresel ısınma üzerindeki olumsuz etkilerini engellemek

Çöplüklerden gelen pis kokuların ve hijyenden uzak ortamın çevrede yaşayanları rahatsız etmesini önlemek

ATIKTAN ENERJİYE

Önceleri toplanan çöplük gazı genellikle

yakılarak yok edilirken; 1990’ların başından itibaren,

çöplük gazının elektrik üretiminde

yaygın olarak kullanımına başlandı.

ATIKTAN ENERJİ PROJELERİ NEDEN CAZİPTİR?...

YEREL VE GLOBAL FAYDALARI Yerel hava kalitesi (Daha az kötü koku) Daha az haşere Yeraltı sularını korunması Daha az alevlenme, patlama Görüntü kirliliğinin önlenmesi Çevresel gelişim ile civarda yaşayan ve/veya çalışanlarının güvenliği Elektrik üretimi

ATIKTAN ENERJİ PROJELERİ NEDEN CAZİPTİR?

EKONOMİK FAYDALARI – Teknoloji transferi – Yabancı yatırımların ilgisi – Enerji üretimiyle ek gelir (opsiyonel)ÇEVRESEL FAYDALARI – Sera gazı emisyonunu azaltır – Kötü kokuyu ve kendiliğinden tutuşmayı önler – Yeraltı sularının kirlenmesini önlerSOSYAL FAYDALARI – Yeni teknolojiler sayesinde insan kaynaklarını geliştirir – İstihdam yaratıcı etki (inşaat ve operasyon)

MEVZUAT(Atıkların Yakılması)

Betül Doğru, Çevre ve Orman Bakanlığı, Tehlikeli Atıklar Şube Müdürü

MEVZUAT(Katı Atıktan Enerji Üretimi)

Katı Atıkların Kontrolü YönetmeliğiMadde 27- Depo kütlesinde havasız kalan organik maddenin, mikrobiyolojik olarak ayrışması sonucu çevreye yayılarak, patlamalara, zehirlenmelere sebep olabilecek metan gazı ağırlıklı olmak üzere karbondioksit, hidrojen sülfür, amonyak ve azot bileşikleri yatay ve düşey gaz toplama sistemi ile toplanır ve kontrollü olarak atmosfere verilir veya enerji üretmek sureti ile değerlendirilir.

Taslak Düzenli Depolama Yönetmeliği (AB Düzenli Depolama Direktifi (99/31/EC)

Biyobozunur atıkların düzenli depolama tesislerine kabulüne getirilen sınırlamalar.

14•Betül Doğru, Çevre ve Orman Bakanlığı, Tehlikeli Atıklar Şube Müdürü

LİSANS ALABİLME KOŞULLARI

Özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişilerin, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümleri doğrultusunda anonim şirket ya da limited şirket olarak kurulmuş olması

Anonim şirket olması halinde borsada işlem görenler dışındaki hisselerin tamamının nama yazılı olması

Şirket sermayesinde %10 ve üzerinde doğrudan veya dolaylı paya sahip ortaklar ile yönetici ve denetçilerin Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 7 nci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen suçlardan dolayı mahkumiyetlerinin olmaması

Mali yeterlilik (Asgari sermaye koşulu) Banka Teminat Mektubu

15•Hulusi Kara, EPDK Elektrik Piyasası Uygulama Dairesi Grup Başkanı

LİSANSLAMA SÜRECİ

Enerji Piyasası Lisans Yönetmeliği çerçevesinde lisanslamafaaliyetlerini EPDK yürütmektedir. Bu kapsamda,biyokütleye dayalı üretim lisansı verilmesi süreci; Lisans başvurusu İnceleme ve değerlendirme Uygun bulma ve Lisans verilmesi

aşamalarından oluşmaktadır.

16•Hulusi Kara, EPDK Elektrik Piyasası Uygulama Dairesi Grup Başkanı

LİSANSLAMA SÜRECİ

Lisans Başvurusu

İnceleme ve Değerlendirme Süreci

Proje GeliştirilmesiUygun Bulma ve Lisans Verilmesi

Lisans Başvurularına İlişkin Teknik ve Mali Yeterlilik Değerlendirmeleri İlgili Kamu Kurumları Tarafından Gerçekleştirilecektir.

İzin / Onaylar

İnşaat

Ticari Faaliyet

•Hulusi Kara, EPDK Elektrik Piyasası Uygulama Dairesi Grup Başkanı

BİYOKÜTLE ENERJİSİNE DAYALIÜRETİM LİSANSI…

Lisans Sahiplerinin Hakları:

- Üretim tesisi kurulması, - İşletmeye alınması, - Elektrik enerjisi üretimi, - Ürettikleri elektrik enerjisinin ve/veya Kapasitenin

müşterilere satışı faaliyetlerini yürütülebilir.

Hulusi Kara, EPDK Elektrik Piyasası Uygulama Dairesi Grup Başkanı

BİYOKÜTLE ENERJİSİNE DAYALIÜRETİM LİSANSI

Lisans Sahiplerinin Yükümlülükleri: Her bir üretim tesisi bazında lisans alma yükümlülüğü Ayrı hesap ve kayıt tutma yükümlülüğü Çapraz sübvansiyon yasağı Bir önceki yıla ait yıllık faaliyet raporu hazırlamak ve her yılın

Nisan ayı sonuna kadar Kuruma sunmak Üretim faaliyeti göstermek üzere lisans almış tüzel kişiler, tesis

tamamlanma tarihine kadar gerçekleştirdikleri faaliyetler hakkında her yılın Ocak, Mayıs ve Eylül ayları içerisinde Kuruma ilerleme raporu sunmak

Sigorta yaptırma zorunluluğu

Hulusi Kara, EPDK Elektrik Piyasası Uygulama Dairesi Grup Başkanı

TEŞVİKLER

Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının desteklenmesine ilişkin düzenlemeler iki ana Kanunda yer almaktadır:

4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ile Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği

5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun

Hulusi Kara, EPDK Elektrik Piyasası Uygulama Dairesi Grup Başkanı

ELEKTRİK PİYASASI LİSANS YÖNETMELİĞİNDEKİ TEŞVİKLER…

4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa istinaden çıkarılan Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinde yer alan teşvikler şu şekilde sıralanabilir:

Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı, kurulu gücü azami beş yüz kilovatlık üretim tesisi ile mikro kojenerasyon tesisi kuran gerçek ve tüzel kişiler, lisans alma ve şirket kurma yükümlülüğünden muaftır.

Ayrıca, yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretecek kişilere, ihtiyaç fazlası elektriği sisteme satma imkanı getirilmiştir.

Bu tüzel kişilerin ihtiyaçlarının üzerinde ürettikleri elektrik enerjisinin sisteme verilmesi halinde uygulanacak teknik ve mali usul ve esaslar EPDK tarafından çıkartılacak bir yönetmelikle belirlenir. Söz konusu Yönetmelik çalışmaları sürdürülmektedir.

Hulusi Kara, EPDK Elektrik Piyasası Uygulama Dairesi Grup Başkanı

ELEKTRİK PİYASASI LİSANS YÖNETMELİĞİNDEKİ TEŞVİKLER…

Yerli doğal kaynak ve yenilenebilir enerji kaynağına dayalı lisans başvurularından, lisans alma bedelinin %1 dışındaki kalan tutarı ve lisansa derç edilen tesis tamamlanma tarihini izleyen 8 yıl yıllık lisans bedeli alınmamaktadır.

Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerinde üretim yapan üretim lisansı sahibi tüzel kişiler, bir takvim yılında, lisanslarında yer alan öngörülen ortalama yıllık üretim miktarını geçmemek kaydıyla özel sektör toptan satış şirketlerinden elektrik enerjisi satın alabilirler.

Hulusi Kara, EPDK Elektrik Piyasası Uygulama Dairesi Grup Başkanı

5346 SAYILI KANUNDAKİ TEŞVİKLER

Teşvikler kapsamında yapılan düzenlemelerden en önemlisi 5346 sayılı YEK Kanunu ile getirilen alım garantisi ve fiyat teşvikidir.

Uygulanacak fiyat EPDK’nın belirlediği bir önceki yıla ait Türkiye ortalama elektrik toptan satış fiyatıdır.

Bu fiyat 5 Euro Cent/kWh karşılığı Türk Lirasından az, 5,5 Euro Cent/kWh karşılığı Türk Lirasından fazla olamaz.

Serbest piyasada bu fiyatın üstünde satış hakkı vardır. 2008 yılı için Türkiye ortalama toptan satış fiyatı 12,82 kr/kWh olarak

belirlenmiştir. 10 yıl alım garantisi verilmiştir. Bu uygulamalar 31/12/2011 tarihinden önce işletmeye giren tesisleri

kapsar. Bakanlar Kurulu uygulamanın sona ereceği tarihi, 31/12/2009 tarihine kadar, en fazla 2 yıl süreyle uzatabilir.

Hulusi Kara, EPDK Elektrik Piyasası Uygulama Dairesi Grup Başkanı

YENİLEBİLİR İLE İLGİLİ KANUN TEKLİFİ

Meclis Genel Kurulu gündeminde bulunan YEK’nin değiştirilmesi hakkında Kanun Teklifinde aşağıdaki değişiklikler yer almaktadır:

Biyogaz biyokütle enerjisi içinde değerlendirilmektedir. Çöp Gazı ise ayrı olarak tanımlanmıştır.

Fiyatlar yükseltilerek, biyokütle ve çöp gazı için ilk on yıl için 14 Euro Cent/kWh, ikinci on yıl için 8 Euro Cent/kWh önerilmektedir.

Yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten lisans sahibi tüzel kişiler, on yıl süreyle sistem kullanım tarifelerini %90 indirimli olarak öder.

Teşviklerden yararlanabilmek için YEK Belgesi ve lisans alınması, 31/12/2015 tarihinden önce üretim tesisinin işletmeye girmesi ve her yıl 31 Ekim tarihinden önce EPDK’ya başvuruda bulunması gerekmektedir.

Hulusi Kara, EPDK Elektrik Piyasası Uygulama Dairesi Grup Başkanı

FON SAĞLANAN KURULUŞLAR

Avrupa Yatırım Bankası (EIB)

Dünya Bankası (IBRD)

Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası (CEB)

Fransız Kalkınma Ajansı (AFD)

Alman Sanayileşme Fonu (KfW)

Japon Uluslararası İşbirliği Bankası (JBIC)

Uluslararası Finans Kurumu (IFC)

Avrupa Yatırım Bankası (EIB)

Dünya Bankası (IBRD)

Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası (CEB)

Fransız Kalkınma Ajansı (AFD)

Alman Sanayileşme Fonu (KfW)

Japon Uluslararası İşbirliği Bankası (JBIC)

Uluslararası Finans Kurumu (IFC)

Meltem Gürsoy, TSKB

Kullanımda Olan KaynaklarAVRUPA YATIRIM BANKASI ÇEVRE VE YENİLENEBİLİR ENERJİ KREDİSİTutar : 150,000,000 EURAmaç : Yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanarak elektrik üretecek özel sektör yatırımları finanse edilebiliyor. Kredi sözleşmesi kapsamında maksimum 50 milyon EUR tutarındaki yatırımlar faydalanabiliyor.

DÜNYA BANKASI YENİLENEBİLİR ENERJİ KREDİSİ I VE IITutar : 150,000,000 USD + 350,000,000 USD ( +70.000.000 USD Temiz Teknoloji Fonu)Amaç : Yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanarak elektrik üretecek özel sektör yatırımları finanse edilebiliyor. Maksimum 100 mw büyüklüğündeki HES’ler finanse edilebiliyor.

ALMAN SANAYİLEŞME FONU (KFW) ÇEVRE VE ENERJİ KREDİSİTutar : 41,000,000 USDAmaç : Yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanarak elektrik üretecek özel sektör yatırımları finanse edilebiliyor. Her bir proje için maksimum 8 milyon USD tutarında kullandırım yapılıyor.

FRANSIZ KALKINMA AJANSI (AFD) ÇEVRE VE ENERJİ KREDİSİTutar : 50,000,000 EURAmaç : Yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği finanse edilebiliyor. Her bir proje için maksimum 5 milyon EUR tutarında kullandırım yapılıyor.

AVRUPA KONSEYİ KALKINMA BANKASI KOBİ KREDİSİTutar : 100,000,000 EURAmaç : KOBİ’lerin Türkiye çapında gerçekleştirdiği sabit sermaye yatırımlarının finansmanı gerçekleştiriliyor, enerji yatırımları da finanse edilebiliyor. Her bir proje için maksimum 5 milyon EUR tutarında kullandırım yapılıyor.

AVRUPA YATIRIM BANKASI KOBİ KREDİSİTutar : 100,000,000 EURAmaç : KOBİ’lerin Türkiye çapında gerçekleştirdiği sabit sermaye yatırımlarının finansmanı gerçekleştiriliyor, enerji yatırımları da finanse edilebiliyor. Maksimum 25 milyon EUR tutarındaki yatırımlar faydalanabiliyor.

Meltem Gürsoy, TSKB

SONUÇ

- Çevreci Bakış Açısı -ARGE Çalışmaları: Yatırımcı-Üniversite İşbirliği

- Net, anlaşılır,uygulanabilir ve ihtiyaçlara göre güncellenebilir yasal düzenlemeler- Lisanslama işlemleri hızlanmalı- Kurumlar arası işbirliği ve ortak veri tabanı- Uygulanabilir teşvik mekanizmaları- Uluslar arası işbirlikleri

GORİLE DÖNECEK OLURSAK…

ORTAK AKIL

“Hiçbirşey Ayağınıza Gelmez. En Azından İyi

Olan Hiçbirşey. İstiyorsanız Gidip Almanız Gerekir.”

Charles Buxton

TEŞEKKÜRLER

Phone: +90 312 446 50 15 Fax:     +90 312 446 50 51

www.bptandogan.av.tr