Ataturk ve-matematik

Günümüzün bilim ve teknolojisinin bel kemiği olan matematik, kendine özgü doğrulara, yanlışlara ve dile sahiptir.

ATATÜRK VE MATEMATİK

Sadece matematik ile yakından ilgilenenlerin anlayabileceği veya

"üçgen, kare, dikdörtgen, çember, daire vb.." gibi herkesin yakından bildiği terimler ve çeşitli sembolik gösterimlere sahiptir matematik.


Hiç düşündünüz mü, nereden geliyor bu terimler? Kim, neden üç kenarı olan kapalı eğriye üçgen adını vermiş diye. Bu konu üzerine bir araştırma yaptığınızda karşınıza çıkacak tek isim vardır ki O da şüphesiz önünde saygıyla eğildiğimiz, büyük önder Mustafa Kemal Atatürk'tür.


Atatürk’ ün yaşamında ilk olağan üstü başarısı çocukluk çağında, orta öğrenimi döneminde matematik dersinde olmuş ve bunun sonucu olarak dersin öğretmeni O’ nun adına “Kemal” adını vermiştir. Atatürk, Selanik Askeri Rüştiyesinde geçen bu olayla ilgili anısını şöyle anlatıyor:


“...Rüştiyede en çok matematiğe merak sardım. Az zamanda bize bu dersi veren öğretmen kadar belki de daha fazla bilgi edindim. Derslerin üstündeki sorularla uğraşıyordum, yazılı soruları düzenliyordum. Matematik öğretmeni de yazılı olarak cevap veriyordu. Öğretmenimin ismi Mustafa idi. Bir gün bana dedi ki:


-“ Oğlum senin de ismin Mustafa benim de. Bu böyle olmayacak, arada bir fark bulunmalı. Bundan sonra adın Mustafa Kemal olsun.”O zamandan beri ismim gerçekten Mustafa Kemal oldu...”


Atatürk’ün yaşamında matematiğin önemi bu güne kadar bildiğimiz veya ilkokullarda öğrenmiş olduğumuz gibi matematik öğretmeninin Kemal ismini vermesinden çok ötedir.


Cumhuriyetten önce çeşitli okullarda okutulmuş matematik kitaplarını incelerseniz; içlerinde Arap harfleriyle yazılmış formüller;Müselles, murabba veya hatt-ı mübas gibi günümüz matematiğinde bir anlam ifade etmeyen bir çok terim görürsünüz.


Atatürk 1937 yılında yayınlanan bir geometri kitabı yazmıştır. Bu kitapta kullanılan yeni terimler ayrıntılarıyla açıklanmış ve üzerlerine örneklerde verilmiştir. Bu kitap geometri öğretenlere ve bu konuda bilgi edinmek isteyenlere kılavuz olarak kültür bakanlığınca yayınlanmıştır.


Mustafa Kemal bu geometri kitabını yazarak matematiğe daha anlaşılır yeni terimler kazandırmak isteğini Sivas’ ta

girdiği bir geometri dersinde ortaya koymuştur.


Atatürk 13 Kasım 1937 tarihinde Sivas'a gitmiş ve 1919 yılında Sivas kongresinin yapıldığı lise binasında bir geometri dersine girmiştir.


Atatürk “ bu anlaşılmaz terimlerle bilgi verilemez. Dersler Türkçe terimlerle anlatılmalıdır.” Diyerek dersi kendi

buluşu olan Türkçe terimlerle ve çizimleriyle anlatmıştır.


ATATÜRK MATEMATİĞE


NELER KAZANDIRDI

?

Müsellesin sathı yatalay, dikeley zarbının müsavatına müsavidir.


?

Üçgenin alanı, tabanı ile yüksekliğinin çarpımının yarısına eşittir.


Taban

Yükseklik

ALAN=(Taban x Yükseklik)/2

Müsellesin, zaviyetan-ı dahiletan mecmu’ü 180 derece ve müselles-i mütesaviyü’l-adla, zaviyeleri biribirine müsavi müselles demektir


?

Üçgenin iç açıları toplamı 180 derecedir ve eşkenar üçgen, açıları birbirine eşit üçgen demektir.


b

a + b + c = 180

c

a

MAKSUMUNALEYH


?

MAKSUMUNALEYH


BÖLEN

10 / 2 = 5

İHTİSAR


?

İHTİSAR


SADELEŞTİRME

NIFS-I KUTUR


?

NIFS-I KUTUR


YARIÇAP

RE’SEN MÜTEKABİL ZAVİYELER


?

RE’SEN MÜTEKABİL ZAVİYELER


TERS AÇILAR

MUSTATİL


?

MUSTATİL


DİKDÖRTGEN

MÜNHARİF


?

MÜNHARİF


YAMUK

HATTI MUNASSIF


?

HATTI MUNASSIF


AÇIORTAY

ŞAKULİ


?

ŞAKULİ


DÜŞEY

MAZRUBATA TEFRİK


?

MAZRUBATA TEFRİK


ÇARPANLARA AYIRMA

HARİC-İ KISMET


?

HARİC-İ KISMET


BÖLÜM

ATATÜRK VE MATEMATİKYeni ismi LimitOndalıkParabolPiramitPrizmaSadeleştirmePayPaydaTeğetÜçgen

Eski ismi GayeAşar'iKat‘ı MükaftiEhramMenşurİhtisarSuretMahrecHatt-ı Mümas Müselles

ATATÜRK VE MATEMATİKYeni ismi BölenBölmeBölümBölünebilmeÇarpmaÇarpanÇarpanlara AyırmaÇemberÇıkarmaDikey

Eski ismi MaksumunaleyhTaksimHaric-i KısmetKabiliyet-i TaksimZarbMazrupMazrubata TefrikMuhit-i DaireTarhAmudi

ATATÜRK VE MATEMATİKEski ismi ZaviyeKaaideMuhammesMüştakDılıRe’sMurabbaMahrutKuturMesaha-i Sathiyye

Yeni ismi AçıTabanBeşgenTürevKenarKöşeKareKoniÇapAlan

Ataturk ve-matematik

Documents

Transcript of Ataturk ve-matematik