Gerçek sevgi bilgiden doğar,Gerçek sevgi bilgiden doğar,

Atatürk’ü sevmek bilgiden doğmuyorsa değeri yoktur.Atatürk’ü sevmek bilgiden doğmuyorsa değeri yoktur.

İLHAN SELÇUKİLHAN SELÇUK

ATATÜRK’E YOLCULUK - IATATÜRK’E YOLCULUK - I

Müzik: Sarı Zeybek – Fahir Atakoğlu

ATATÜRK VE CUMHURİYET MUCİZESİATATÜRK VE CUMHURİYET MUCİZESİ

Kurtuluş Savaşı boyunca “milli Kurtuluş Savaşı boyunca “milli egemenlik” ilkesi doğrultusunda egemenlik” ilkesi doğrultusunda hareket eden, emperhareket eden, emper--yalist kuşatmayla yalist kuşatmayla çevrilmiş ve demokrasi geleneği çevrilmiş ve demokrasi geleneği olmayan bir ülkede “ille deolmayan bir ülkede “ille de meclis, meclis, önce meclis” diyerek milletin önce meclis” diyerek milletin temsilcilerinden oluşan TBMM’yi açan temsilcilerinden oluşan TBMM’yi açan Atatürk bütün bir ölüm kalım savaşını Atatürk bütün bir ölüm kalım savaşını bu halk meclisiyle birlikte yürütmüştür. bu halk meclisiyle birlikte yürütmüştür.

Daha sonra "egemenlik kayıtsız şartsız Daha sonra "egemenlik kayıtsız şartsız milletindir" ilkesinden hareketle Osmanlı milletindir" ilkesinden hareketle Osmanlı saltanatına son vererek Cumhuriyeti ilansaltanatına son vererek Cumhuriyeti ilan etmiş, böylece, 600 yıldan fazla bir etmiş, böylece, 600 yıldan fazla bir zamandır sultanlar-padişahlar-halifeler zamandır sultanlar-padişahlar-halifeler tarafından “rai” (çoban), “reaya” (sürü) tarafından “rai” (çoban), “reaya” (sürü) mantığıyla güdülenmantığıyla güdülen bir “kul” kitlesinden, bir “kul” kitlesinden, özgür iradesiyle kendi kaderini kendisi özgür iradesiyle kendi kaderini kendisi belirleyen “bireyler” yaratmıştır. Onun belirleyen “bireyler” yaratmıştır. Onun kurduğu Cumhuriyet sayesinde kul bireye, kurduğu Cumhuriyet sayesinde kul bireye, ümmet millete dönüşmüştürümmet millete dönüşmüştür..1. Meclis’in açılışı – 19201. Meclis’in açılışı – 1920

29 Ekim Cumhuriyet Bayramı29 Ekim Cumhuriyet Bayramı

İki dünya savaşı arasında meclisleri açık İki dünya savaşı arasında meclisleri açık

olan ve bir şekilde demokratik işleyişe olan ve bir şekilde demokratik işleyişe

sahip olan ülke sayısı Avrupa’da 5sahip olan ülke sayısı Avrupa’da 5,,

Amerika’da 5 olmak üzere toplam 10 Amerika’da 5 olmak üzere toplam 10

ülkedir. ülkedir.

Türkiye de bu ülkelerden biridir.Türkiye de bu ülkelerden biridir.

Dünya'da, 1920’de sadece 35 anayasal Dünya'da, 1920’de sadece 35 anayasal

ve seçilmiş hükümet varken, bu sayı ve seçilmiş hükümet varken, bu sayı

1938’de1938’de

17’ye düşmüştür. 1944’de ise tüm 17’ye düşmüştür. 1944’de ise tüm

dünyadaki 64 ülkenin sadece 12’si dünyadaki 64 ülkenin sadece 12’si

meclise ve anayasal düzene sahip, meclise ve anayasal düzene sahip,

demokrat olarak adlandırı-labilecek demokrat olarak adlandırı-labilecek

ülkelerdir. ülkelerdir.

Türkiye de bu ülkelerden biridir.Türkiye de bu ülkelerden biridir.

Atatürk, 600 yıldır Türkleri “etrak-ı bi Atatürk, 600 yıldır Türkleri “etrak-ı bi idrak” diye merkezden çevreye idrak” diye merkezden çevreye dışlayan, onları çiftçidışlayan, onları çiftçi -- köylü ve köylü ve HıristiyanHıristiyan - - YahudiYahudi - - dönmedönme - -devşirmedevşirme -- soylu unsurlara asker yapan, devlet soylu unsurlara asker yapan, devlet yönetimini tamamen bırakan, Kürtyönetimini tamamen bırakan, Kürt--leri kullanma karşılığında onların leri kullanma karşılığında onların aşiretleşaşiretleş--melerine ve fedaileşmelerine melerine ve fedaileşmelerine izin veren zihniyete son verip Türkleri izin veren zihniyete son verip Türkleri yüzyıllar sonra yeniden çevreden yüzyıllar sonra yeniden çevreden merkeze taşımıştır. merkeze taşımıştır.

Cumhuriyetle birlikte, Türklere devlet Cumhuriyetle birlikte, Türklere devlet kapıları kapıları yeniden açılmış, yüzyıllar sonra yeniden açılmış, yüzyıllar sonra ilk kez bu ülkede dönmeilk kez bu ülkede dönme - - devşirmedevşirme -- saltanat soylusu olmayan sıradan halk saltanat soylusu olmayan sıradan halk kitleleri başbakan, cumhurbaşkanı ve kitleleri başbakan, cumhurbaşkanı ve bakan olabilmişlerdir. bakan olabilmişlerdir.

Yakın tarihimizde, Süleyman Demirel, Yakın tarihimizde, Süleyman Demirel, Turgut Özal, Abdullah Gül, Tayyip Turgut Özal, Abdullah Gül, Tayyip Erdoğan gibi "halkın içinden gelmekle" Erdoğan gibi "halkın içinden gelmekle" övünen kişiövünen kişi--lerin ülke yönetiminde söz lerin ülke yönetiminde söz sahibi olmalarının tek nedeni sahibi olmalarının tek nedeni Atatürk’ün ve CumhuriyetAtatürk’ün ve Cumhuriyet’’in in Osmanlı’nın dönmeOsmanlı’nın dönme - - devşirmedevşirme -- soylu soylu saltanatına son vermiş olmasıdır.saltanatına son vermiş olmasıdır.

Süleyman DemirelSüleyman Demirel Turgut ÖzalTurgut Özal

Abdullah GülAbdullah Gül Recep Tayyip ErdoğanRecep Tayyip Erdoğan

Avrupa’da faşist Avrupa’da faşist diktatörlüklerin kol gezdiği diktatörlüklerin kol gezdiği bir ortamda Atatürk, bir ortamda Atatürk, demokrasiyi, "İnsan ırkının demokrasiyi, "İnsan ırkının ümidi" ve "daima yükselen ümidi" ve "daima yükselen bir deniz" olarak adlandırmış bir deniz" olarak adlandırmış ve bu doğrultuda önce bir ve bu doğrultuda önce bir siyasi parti kurmuş (CHP), siyasi parti kurmuş (CHP), ardından iktidarı denetlemek ardından iktidarı denetlemek için bir parti daha kurarak için bir parti daha kurarak (SCF) Türkiye’yi (SCF) Türkiye’yi demokrasiye hazırlamıştır. demokrasiye hazırlamıştır. Nitekim bu hazırlıklardan Nitekim bu hazırlıklardan sonra Türkiye 1946’da çok sonra Türkiye 1946’da çok partili hayata, 1950’de de partili hayata, 1950’de de demokrasiye geçmiştir. demokrasiye geçmiştir.

O, O, Türk kadınına seçme ve seçilme hakkını vermiştir. “Kadınlara seçme ve seçilme Türk kadınına seçme ve seçilme hakkını vermiştir. “Kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilmesi” hususunda Türkiye İslam dünyasında "1.", Avrupa’da "7.", hakkı verilmesi” hususunda Türkiye İslam dünyasında "1.", Avrupa’da "7.", Dünya’da "12." sıradadır. Demokrasi ve kadın hakları konusunda oldukça geri Dünya’da "12." sıradadır. Demokrasi ve kadın hakları konusunda oldukça geri kalmış bir İslam ülkesi olan Türkiye’nin bu başarısı, kelimenin tam anlamıyla göz kalmış bir İslam ülkesi olan Türkiye’nin bu başarısı, kelimenin tam anlamıyla göz kamaştırıcıdırkamaştırıcıdır..

TBMM 5. Dönem kadın milletvekilleri - 5 Aralık 1935TBMM 5. Dönem kadın milletvekilleri - 5 Aralık 1935

Türk Tarih Kurumu’nu, Türk Dil Türk Tarih Kurumu’nu, Türk Dil Kurumu’nu, Ankara Dil Tarih ve Coğrafya Kurumu’nu, Ankara Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi’ni kurmuş, Türk Tarih Tezi’ni Fakültesi’ni kurmuş, Türk Tarih Tezi’ni ve Türk Dil Tezi’ni geliştirip Türkçeve Türk Dil Tezi’ni geliştirip Türkçe ’’nin nin yapısına uygun Yeni Türk Harfleriyapısına uygun Yeni Türk Harfleri ’’ni ni (Göktürk- Etrüsk- Latin Harfleri) kabul (Göktürk- Etrüsk- Latin Harfleri) kabul etmiştir.etmiştir.

Türk ağızlarında tarama ve derleme Türk ağızlarında tarama ve derleme çalışçalış--malarıyla unutulmaya yüz tutmuş malarıyla unutulmaya yüz tutmuş Türk dilini yeniden açığa çıkarmış, Türk dilini yeniden açığa çıkarmış, böylece Osmanlı’da tarihini, dilini, böylece Osmanlı’da tarihini, dilini, dolayısıyla kimliğini ve kişiliğini dolayısıyla kimliğini ve kişiliğini kaybetme noktasına gelen Türklere kaybetme noktasına gelen Türklere yeniden dilini, tarihini; kısaca milli yeniden dilini, tarihini; kısaca milli kimliğini anımsatkimliğini anımsat--mıştır. mıştır.

Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Ankara Türk Ocağı’nda Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Ankara Türk Ocağı’nda (Resim(Resim

ve Heykel Müzesi) Türk Tarih Kurumu toplantısında - 19 Temmuz ve Heykel Müzesi) Türk Tarih Kurumu toplantısında - 19 Temmuz 1931 1931

Türk Dil Kurumu toplantısına başkanlık ederken - Türk Dil Kurumu toplantısına başkanlık ederken - 4 4

Ocak 1933Ocak 1933

““Türkiye Cumhuriyeti’ni kuran Türkiye halkına Türk milleti denir” diyerek deTürkiye Cumhuriyeti’ni kuran Türkiye halkına Türk milleti denir” diyerek de

Türkiye’deki herkesi, ırkına, cinsine, dinine bakmaksızın "Türk milleti" diye adlandırmıştır.Türkiye’deki herkesi, ırkına, cinsine, dinine bakmaksızın "Türk milleti" diye adlandırmıştır.

Türkiye’de 1927 yılında okuma-Türkiye’de 1927 yılında okuma-yazma oranı erkeklerde % 7, yazma oranı erkeklerde % 7, kadınlarda % 04 iken, Harf kadınlarda % 04 iken, Harf Devrimi’nden 7 yıl sonra, 1935 nüfus Devrimi’nden 7 yıl sonra, 1935 nüfus sayımına göre (toplam 17 milyon) sayımına göre (toplam 17 milyon) okur-yazarlık oranı % 19.2’ye yükselokur-yazarlık oranı % 19.2’ye yüksel--miştir. Bu oran, Harf Devrimi miştir. Bu oran, Harf Devrimi öncesinin neredeyse iki katıdır. öncesinin neredeyse iki katıdır. OkumaOkuma -yazma oranı sürekli artarak -yazma oranı sürekli artarak 1940-41’de % 22,4’e yükselmiştir. 1940-41’de % 22,4’e yükselmiştir. Neresinden bakılırsa bakılsın bu artış Neresinden bakılırsa bakılsın bu artış bir dünya rekorudur. bir dünya rekorudur.

Atatürk, 1928’de Yeni Türk HarfleriAtatürk, 1928’de Yeni Türk Harfleri’’nin nin kabul edilmesinin ardından Millet kabul edilmesinin ardından Millet MektepleriMektepleri’’ni açtırmıştır. Millet ni açtırmıştır. Millet Mektepleri’nde 1929-1936 tarihleri Mektepleri’nde 1929-1936 tarihleri arasında 2.546.051 kişi yeni yazıyı arasında 2.546.051 kişi yeni yazıyı öğrenerek diploma almıştır. Bu okullarda öğrenerek diploma almıştır. Bu okullarda hiç okuma yazma bilmeyen 458.000 hiç okuma yazma bilmeyen 458.000 köylü kadından 152.968’ine okur-köylü kadından 152.968’ine okur-yazarlık belgesi verilmiştir. yazarlık belgesi verilmiştir.

Atatürk, Tevhid-i Tedrisat Atatürk, Tevhid-i Tedrisat Kanunu’yla yamalı bohça Kanunu’yla yamalı bohça görünümündeki çok başlı eğitim görünümündeki çok başlı eğitim sistemine son vererek eğitim sistemine son vererek eğitim öğretimi birleştirmiştir. Böylece öğretimi birleştirmiştir. Böylece çağın gerisinde kalan, uzun bir çağın gerisinde kalan, uzun bir dönemdir kapılarını akıl ve bilime dönemdir kapılarını akıl ve bilime kapatan medre-seler kapatılmıştır. kapatan medre-seler kapatılmıştır.

Türkiye’deki yabancı okullar Türkiye’deki yabancı okullar kapatılmış, azınlık okulları Milli kapatılmış, azınlık okulları Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlanarak Eğitim Bakanlığı’na bağlanarak denetlenmiş, bu okullarda denetlenmiş, bu okullarda Türkçe’nin okutulması zorunlu Türkçe’nin okutulması zorunlu kılınmıştır. Böylece, yabancı okullar kılınmıştır. Böylece, yabancı okullar (misyoner okulları), azınlık okulları, (misyoner okulları), azınlık okulları, 19. yüzyılda açılan çağdaş okullar 19. yüzyılda açılan çağdaş okullar ve eski usul eğitim ve öğretim ve eski usul eğitim ve öğretim veren mektep ve medreseler veren mektep ve medreseler arasında bocalayan gençlerin arasında bocalayan gençlerin çağdaş, milli ve laik bir eğitim çağdaş, milli ve laik bir eğitim alabilmelerinin yolu açılmıştır.alabilmelerinin yolu açılmıştır.

Köy eğitmenleri projesiyle Anadolu’nun en Köy eğitmenleri projesiyle Anadolu’nun en ücra köşelerine kadar genç ve idealist ücra köşelerine kadar genç ve idealist öğretmenler gönderilmiş, bu öğretmenler öğretmenler gönderilmiş, bu öğretmenler köylülerle birlikte kurdukları okullarda köy köylülerle birlikte kurdukları okullarda köy halkına hem okuma-yazma öğretmiş, hem halkına hem okuma-yazma öğretmiş, hem bilim, sanat, kültür, konularında temel bilim, sanat, kültür, konularında temel bilgiler vermiş, hem de tarım, hayvancılık, bilgiler vermiş, hem de tarım, hayvancılık, bağcılık ve bahçecilik, el sanatlarıbağcılık ve bahçecilik, el sanatlarıgibi konularda halkı eğitmiştir.1940’ların gibi konularda halkı eğitmiştir.1940’ların ortalarına kadar 7000 köye okul ortalarına kadar 7000 köye okul götürülmüştür.götürülmüştür.

Köy eğitimi seferberliğini yöneten İlköğretim Genel Müdürü İsmail Hakkı Köy eğitimi seferberliğini yöneten İlköğretim Genel Müdürü İsmail Hakkı Tonguç, Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel ile birlikte görevde..Tonguç, Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel ile birlikte görevde..

Bilgi üretemeyen, harf devrimi Bilgi üretemeyen, harf devrimi yapıldığında "Latin harfleriyle yapıldığında "Latin harfleriyle yazacağıma kalemimi kırarım" diyen, yazacağıma kalemimi kırarım" diyen, "Okul bahçesinde fotoğraf çektirmenin "Okul bahçesinde fotoğraf çektirmenin günah olduğunu" söyleyen hocaların günah olduğunu" söyleyen hocaların görev yaptığı yüksek medrese görev yaptığı yüksek medrese görünümündeki Darülfünun’u görünümündeki Darülfünun’u kapatarak Nazi baskısından kaçan kapatarak Nazi baskısından kaçan bilim insanlarının da istihdam edildiği bilim insanlarının da istihdam edildiği İstanbul Üniversitesi’ni açtırmıştır. İstanbul Üniversitesi’ni açtırmıştır. İstanbul Üniversitesi, 1930’lu yılların İstanbul Üniversitesi, 1930’lu yılların dünyasındaki en önemli üniverdünyasındaki en önemli üniver--sitelerden biridir.sitelerden biridir. İstanbul Üniversitesi’nde görev alan İstanbul Üniversitesi’nde görev alan

yabancı bilim insanları arasında kendi yabancı bilim insanları arasında kendi alanlarında dünyaca ünlü çok sayıda bilim alanlarında dünyaca ünlü çok sayıda bilim insanı vardır: İktisat profesörleri W. Röpke, insanı vardır: İktisat profesörleri W. Röpke, A. Rüstow, G. Kessler, F. Neumark; kimya A. Rüstow, G. Kessler, F. Neumark; kimya profesörleri F. Arndt, F. Haurowitz, E. M. profesörleri F. Arndt, F. Haurowitz, E. M. Alsleben; tıp profesörleri P. Schwartz, R. Alsleben; tıp profesörleri P. Schwartz, R. Nissen, A. Eckstein; müzik profesörleri P. Nissen, A. Eckstein; müzik profesörleri P. Hindemith, C. Ebert, E. Zuckmayer; hukuk Hindemith, C. Ebert, E. Zuckmayer; hukuk profesörü E.Hirsh; kent bilimci Prof. E. profesörü E.Hirsh; kent bilimci Prof. E. Reuter… bunlardan sadece birkaçıdır. Reuter… bunlardan sadece birkaçıdır. Dünyanın en önemli fizikçileri, Dünyanın en önemli fizikçileri, matematikçileri, müzikologları, matematikçileri, müzikologları, Sümerologları, Hititologları, antropologları Sümerologları, Hititologları, antropologları İstanbul Üniverİstanbul Üniver--sitesi’nde istihdam sitesi’nde istihdam edilmiştir. edilmiştir.

Atatürk, İstanbul Üniversitesi’nde ders dinliAtatürk, İstanbul Üniversitesi’nde ders dinlierkenerken - 15 - 15 Aralık1930Aralık1930

Atatürk, İstanbul Üniversitesi Rektörü Atatürk, İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof.Dr. Muammer Raşit'in odasında - 15 Aralık 1930Prof.Dr. Muammer Raşit'in odasında - 15 Aralık 1930

Atatürk, çağın şartlarına ve hayatın Atatürk, çağın şartlarına ve hayatın gerçeklerine uymayan, modası geçmiş eski gerçeklerine uymayan, modası geçmiş eski hukuk sistemini büyük oranda değiştirerek hukuk sistemini büyük oranda değiştirerek çağdaş dünyanın kullan-dığı zamana ve çağdaş dünyanın kullan-dığı zamana ve hayata uygun hukuk sistemini kabul etmiştir. hayata uygun hukuk sistemini kabul etmiştir.

Böylece kadın haklarını sınırlandıran Böylece kadın haklarını sınırlandıran Mecelle’nin yerine Türk aile yapısına uygun Mecelle’nin yerine Türk aile yapısına uygun İsviçre Medeni Kanunu kabul edilmiş, bu İsviçre Medeni Kanunu kabul edilmiş, bu kanunla Türk kadınlarına sosyal, kültürel ve kanunla Türk kadınlarına sosyal, kültürel ve ekonomik haklar tanınmış; çok kadınla evlilik ekonomik haklar tanınmış; çok kadınla evlilik yasaklanmış, resmi nikah zorunlu hale gelmiş, yasaklanmış, resmi nikah zorunlu hale gelmiş, kadının kocasını boşamasının ve kız çocuk-lara kadının kocasını boşamasının ve kız çocuk-lara miras bırakılmasının önü açılmış, kadının çalış-miras bırakılmasının önü açılmış, kadının çalış-masını ve sosyal hayata katılmasını masını ve sosyal hayata katılmasını engelleyen ortaçağ kalıntısı zihniyete büyük engelleyen ortaçağ kalıntısı zihniyete büyük bir darbe vurulmuştur. bir darbe vurulmuştur.

Türk Ceza Kanunu İtalya’dan Türk Ceza Kanunu İtalya’dan alınmıştır. Ancak, bu kanun alınmıştır. Ancak, bu kanun bazılarının iddia ettiği gibi bazılarının iddia ettiği gibi ffaşist aşist Musolini’nin ceza kanununun çevirisi Musolini’nin ceza kanununun çevirisi değildirdeğildir.. BBizim aldığımız ceza kanunu izim aldığımız ceza kanunu 1889 tarihli İtalyan Ceza Kanunu’nun 1889 tarihli İtalyan Ceza Kanunu’nun çevirisidir. O dönemde dünyadaki en çevirisidir. O dönemde dünyadaki en ileri ceza kanunu budur. Her alanda ileri ceza kanunu budur. Her alanda çağdaş hukuka geçilip eski hukuk çağdaş hukuka geçilip eski hukuk kökünden sökülüp atılarak kökünden sökülüp atılarak OsmanlıOsmanlı’’daki hukuk karmaşasına son daki hukuk karmaşasına son verilmiştir. Ankara Hukuk Mektebi verilmiştir. Ankara Hukuk Mektebi açılarak çağdaş Türk hukukçuları açılarak çağdaş Türk hukukçuları yetiştirilmiştir.yetiştirilmiştir.

Atatürk Türk Atatürk Türk kkadın adın kkuruluşlarının temsilcileriyle, İstanbul uruluşlarının temsilcileriyle, İstanbul 1929 1929

Atatürk manevi kızı ve ilk Türk kadın pilotAtatürk manevi kızı ve ilk Türk kadın pilotumuzumuz Sabiha Sabiha Gökçen ile.Gökçen ile.

Atatürk, dünya işlerini dinsel ilkelere Atatürk, dünya işlerini dinsel ilkelere göre değil, çağdaş hukuka, akıl ve bilim göre değil, çağdaş hukuka, akıl ve bilim ilkelerine göre halletmek için şeri ilkelerine göre halletmek için şeri hukuka son vermiş, din adamlarıyla hukuka son vermiş, din adamlarıyla devlet adamlarının yetki ve sorumluluk devlet adamlarının yetki ve sorumluluk alanlarını ayrıştırmıştır. alanlarını ayrıştırmıştır.

Bir taraftan dinle dünya işlerini Bir taraftan dinle dünya işlerini birbirinden ayırırken, diğer taraftan birbirinden ayırırken, diğer taraftan "Kimsenin inanışına engel olunama"Kimsenin inanışına engel olunamaz.z. Biz Biz düşünceye ve inanışa saygılıyız…" düşünceye ve inanışa saygılıyız…" diyerek inanç ve ibadet özgürdiyerek inanç ve ibadet özgür--lüğünü lüğünü anayasal güvence altına almıştır. anayasal güvence altına almıştır.

Camiler açık olmuş, ezanlar susmamış, Camiler açık olmuş, ezanlar susmamış, ibadet devam etmiş, dini bayramlar ibadet devam etmiş, dini bayramlar bütün coşkusuyla kutlanmıştır. Dahası, bütün coşkusuyla kutlanmıştır. Dahası, camii olmayan veya Kurtuluş Savaşı camii olmayan veya Kurtuluş Savaşı yıllarında camii yıkılan köylere ve yıllarında camii yıkılan köylere ve kentlere bizzat Atatürk cami kentlere bizzat Atatürk cami yaptırmıştır. yaptırmıştır.

Örneğin, Eskişehir’in Mihalıççık Örneğin, Eskişehir’in Mihalıççık köyündeki tarihi bir cami, Atatürk’ün köyündeki tarihi bir cami, Atatürk’ün verdiği 5000 lirayla yeniden verdiği 5000 lirayla yeniden yaptırılmıştır. yaptırılmıştır.

Tarikatların, cemaatlerin, din Tarikatların, cemaatlerin, din istismarcılarının dini kendi kontrollerine istismarcılarının dini kendi kontrollerine almalarını engellemek için almalarını engellemek için ise ise Diyanet Diyanet İşleri Başkanlığıİşleri Başkanlığı’nı’nı kurmuştur. kurmuştur.

Atatürk'ün Atatürk'ün yıllık katkılarıyla yapılan yıllık katkılarıyla yapılan Paris CamiiParis Camii

Atatürk'ün yaptırdığı Tokyo CamiiAtatürk'ün yaptırdığı Tokyo Camii

Atatürk, tekkeleri, zaviyeleri ve Atatürk, tekkeleri, zaviyeleri ve türbeleri kapatarak, tarikatlara son türbeleri kapatarak, tarikatlara son vererek, falcılık, büyücülük, vererek, falcılık, büyücülük, üfürükçülük ve din istismarıyla üfürükçülük ve din istismarıyla mücadele ederek, hurafelerin mücadele ederek, hurafelerin bataklığında debelenen bir topluma bataklığında debelenen bir topluma "gerçek dini" göstermek için çok "gerçek dini" göstermek için çok ciddi adımlar atmıştır. Softalıkla, ciddi adımlar atmıştır. Softalıkla, yobazlıkla mücadele etmiştir. yobazlıkla mücadele etmiştir.

Dine ve dindara değil, dinciye ve Dine ve dindara değil, dinciye ve din oyunu aktörlerine karşı din oyunu aktörlerine karşı gelmiştir. Halkın dini gerçekleri gelmiştir. Halkın dini gerçekleri hiçbir aracıya ihtiyaç duymadan hiçbir aracıya ihtiyaç duymadan anlaması için kutsal kitap Kuran-ı anlaması için kutsal kitap Kuran-ı Kerim’i ve sağlam hadis Kerim’i ve sağlam hadis kaynaklarını Türkçe’ye tercüme kaynaklarını Türkçe’ye tercüme ettirmiştir. ettirmiştir.

Elmalılı Hamdi Yazır’ın Kuran tefsir Elmalılı Hamdi Yazır’ın Kuran tefsir ve tercümesini ve Buhari’nin Hadis ve tercümesini ve Buhari’nin Hadis Kaynağı’nı on binlerce takım Kaynağı’nı on binlerce takım bastırarak ülkenin dört bir yanına bastırarak ülkenin dört bir yanına ücretsiz olarak dağıttırmıştır. 1924 ücretsiz olarak dağıttırmıştır. 1924 yılından 1950 yılına kadar 352.000 yılından 1950 yılına kadar 352.000 takım dini kitap bastı-rılmış ve takım dini kitap bastı-rılmış ve yurdun en ücra köşelerine kadar yurdun en ücra köşelerine kadar dağıtılmıştır.dağıtılmıştır.

Türk çocuğunun dinini-diyanetini Türk çocuğunun dinini-diyanetini doğrudoğru bibirr şekilde öğrenmesi için şekilde öğrenmesi için çalışmalar yaptırmış, köy çalışmalar yaptırmış, köy okullarında din dersleri devam okullarında din dersleri devam etmiş, bu derslerde 3. ve 4. etmiş, bu derslerde 3. ve 4. sınıflarda "Cumhuriyet Çocuğunun sınıflarda "Cumhuriyet Çocuğunun Din Dersleri" adlı ders kitapları Din Dersleri" adlı ders kitapları okutulmuştur. okutulmuştur.

Atatürk, okullarda okutulan ve bazı Atatürk, okullarda okutulan ve bazı bölümlerini bizzat kaleme aldığı bölümlerini bizzat kaleme aldığı Medeni Bilgiler ve Tarih II Medeni Bilgiler ve Tarih II kitaplarında, "dinler" ve "İslam kitaplarında, "dinler" ve "İslam tarihi" konusunda eleştirel bir tarihi" konusunda eleştirel bir yaklaşım ortaya koyarak gençlerin yaklaşım ortaya koyarak gençlerin "din" konusuna bile "akılcı" ve "din" konusuna bile "akılcı" ve "eleştirel" bir gözle yaklaşmalarına "eleştirel" bir gözle yaklaşmalarına zemin hazırlamıştır. zemin hazırlamıştır.

1924 tarihli Tevhid-i Tedrisat 1924 tarihli Tevhid-i Tedrisat Kanunu’na göre İstanbulKanunu’na göre İstanbul’da ’da DarülfünunDarülfünun bünyesinde bir İlahiyat bünyesinde bir İlahiyat Fakültesi kurulmasına karar Fakültesi kurulmasına karar vermiştir. Üniversite Reformu’ndan vermiştir. Üniversite Reformu’ndan sonra bu kurum Yüksek İslam sonra bu kurum Yüksek İslam Enstitüsü’ne dönüştürülmüştür.Enstitüsü’ne dönüştürülmüştür.

Cumhuriyet Bayramı TöreniCumhuriyet Bayramı Töreni Beypazarı Rüstempaşa İlkokulu - 1958Beypazarı Rüstempaşa İlkokulu - 1958

Atatürk, Türkiye’nin dört bir yanında Atatürk, Türkiye’nin dört bir yanında Halkevleri-Halkodaları açtırarak, Halkevleri-Halkodaları açtırarak, yüzyılyüzyıl--lardır cahil bırakılmış, lardır cahil bırakılmış, eğitimle, sanatla, kültürle, bilimle eğitimle, sanatla, kültürle, bilimle bütün bağları koparılmış Anadolu bütün bağları koparılmış Anadolu insanını her konuda aydınlatinsanını her konuda aydınlat--maya maya çalışmıştır. Anadolu’nun en ücra çalışmıştır. Anadolu’nun en ücra köşesine kadar yayılan Halkevleriköşesine kadar yayılan Halkevleri --Halkodaları uygulaması, Türkiye’de Halkodaları uygulaması, Türkiye’de gerçek anlamda bir Anadolu gerçek anlamda bir Anadolu Rönesansı başlatmıştır. Rönesansı başlatmıştır.

Halkevleri-Halkodaları sayesinde Halkevleri-Halkodaları sayesinde Anadolu insanı eğitimle, sanatla, Anadolu insanı eğitimle, sanatla, bilimle, kültürle, sporla tanışmıştır. bilimle, kültürle, sporla tanışmıştır. Batı’dan yaklaşık 400 yıl kadar sonra Batı’dan yaklaşık 400 yıl kadar sonra Anadolu insanı ilk kez okuma-yazma Anadolu insanı ilk kez okuma-yazma öğrenmiş, tiyatro izlemiş, müzik öğrenmiş, tiyatro izlemiş, müzik dinlemiş, kitap okumuş, sergi dinlemiş, kitap okumuş, sergi gezmiş, heykel ve resim görmüş, gezmiş, heykel ve resim görmüş, dans etmiş, spor yapmış, kadınlı dans etmiş, spor yapmış, kadınlı erkekli toplantılara katılmış, birlikte erkekli toplantılara katılmış, birlikte öğrenmişöğrenmiş ve birlikte eğlenmiştir. ve birlikte eğlenmiştir.

Atatürk’ün Pertek Halkevi ziyareti – 16 Kasım 1937Atatürk’ün Pertek Halkevi ziyareti – 16 Kasım 1937

Anadolu’nun en ücra köşelerine kadar Anadolu’nun en ücra köşelerine kadar ulaşan Halkevleri, çölde bir vaha misali ulaşan Halkevleri, çölde bir vaha misali Anadolu bozkırına can vermiştir. Anadolu bozkırına can vermiştir. 1932’de 24 Halkevi ve 34.000 üyesi 1932’de 24 Halkevi ve 34.000 üyesi vardır. Aradan geçen altı yıl sonra, vardır. Aradan geçen altı yıl sonra, 1938’de ise bu rakam 209 Halkevine ve 1938’de ise bu rakam 209 Halkevine ve erkek-kadın 100.000’den fazla üyeye erkek-kadın 100.000’den fazla üyeye ulaşmıştır. 1936 yılında 103 Halkevi ulaşmıştır. 1936 yılında 103 Halkevi çatısı altında çeşitli etkinliklere katılan çatısı altında çeşitli etkinliklere katılan insan sayısı 2 milyon 100 bin’dir. insan sayısı 2 milyon 100 bin’dir.

Atatürk, Türk insanına sanatı, sanatçıyı, Atatürk, Türk insanına sanatı, sanatçıyı, tarihi, kültürü, sporu, çevreyi sevdirmiştir. tarihi, kültürü, sporu, çevreyi sevdirmiştir. Halkevleri aracılığıyla resim, heykel, Halkevleri aracılığıyla resim, heykel, müzik, tiyatro, sinema gibi sanatların müzik, tiyatro, sinema gibi sanatların Anadolu’nun dört bir yanına yayılAnadolu’nun dört bir yanına yayıl--masını masını sağlamıştır. Yetenekli gençleri Avrupa'ya sağlamıştır. Yetenekli gençleri Avrupa'ya resim, müzik öğrenimi için göndermiştir resim, müzik öğrenimi için göndermiştir Böylece Cemal Reşit Rey, Ulvi Cemal Erkin, Böylece Cemal Reşit Rey, Ulvi Cemal Erkin, Adnan Saygun gibi kompozitörler; Çallı Adnan Saygun gibi kompozitörler; Çallı İbrahim, Namık İsmail gibi ressamlar İbrahim, Namık İsmail gibi ressamlar yetişmiştir. 1937’de Türkiye’deki ilk resim yetişmiştir. 1937’de Türkiye’deki ilk resim galerisini, Resim ve Heykel Müzesi’ni galerisini, Resim ve Heykel Müzesi’ni açmış, İbrahim Çallı başta olmak üzere açmış, İbrahim Çallı başta olmak üzere dönemin Türk ressamlarıyla ilgilenmişdönemin Türk ressamlarıyla ilgilenmiştir.tir.

İlk Türk operasının (Özsoy) hazırlanması için İlk Türk operasının (Özsoy) hazırlanması için ünlü müzisyen Adnan Saygun'u ünlü müzisyen Adnan Saygun'u görevlendirmiş, Cemal Reşit Rey'e de ilk görevlendirmiş, Cemal Reşit Rey'e de ilk konservatuarı kurdurmuştur.konservatuarı kurdurmuştur.Türk müziğinin araştırılmasını sağlamış, çok Türk müziğinin araştırılmasını sağlamış, çok sesli müziğin tanınıp dinlenmesi için sesli müziğin tanınıp dinlenmesi için mücadele etmiştir. Kulakları çok sesli mücadele etmiştir. Kulakları çok sesli Alafranga müziğe alıştırmak için bir süre çok Alafranga müziğe alıştırmak için bir süre çok sevdiği Alaturka müziği yasaklamıştır.sevdiği Alaturka müziği yasaklamıştır. Cumhurbaşkanlığı Orkestrası’nı Cumhurbaşkanlığı Orkestrası’nı kurdurmuştur. Şehir tiyatrolarının yurdun en kurdurmuştur. Şehir tiyatrolarının yurdun en ücra köşelerine kadar turneler düzenleyerek ücra köşelerine kadar turneler düzenleyerek halka temsiller vermesini sağlamıştır. Eski halka temsiller vermesini sağlamıştır. Eski Türk oyunTürk oyunllarının yeniden hatırarının yeniden hatır--lanmasını ve lanmasını ve oynanmasını istemiştir.oynanmasını istemiştir.

Atatürk Konservatuar Atatürk Konservatuar ööğrencileriyle - 29 Mayıs 1926 ğrencileriyle - 29 Mayıs 1926 BursaBursa

Atatürk Resim ve Heykel Müzesi’ndeAtatürk Resim ve Heykel Müzesi’nde

Mevlâna, Yunus Emre, Karacaoğlan’ın Mevlâna, Yunus Emre, Karacaoğlan’ın hatırlanmasını ve anılmasını; Fatih hatırlanmasını ve anılmasını; Fatih Sultan Mehmet, Yavuz Sultan Selim, Sultan Mehmet, Yavuz Sultan Selim, Mimar Sinan, Piri Reis gibi Türk Mimar Sinan, Piri Reis gibi Türk büyükleri hakkında bilimsel büyükleri hakkında bilimsel araştırmaların yapılmasını ve bu kişilerin araştırmaların yapılmasını ve bu kişilerin heykellerinin dikilmesini istemiştir. heykellerinin dikilmesini istemiştir. Nitekim Piri Reis hakkındaki ilk bilimsel Nitekim Piri Reis hakkındaki ilk bilimsel araştırmaaraştırma--lardan birini manevi lardan birini manevi kızlarından tarihçi Afet İnan’a kızlarından tarihçi Afet İnan’a yaptırmıştır. yaptırmıştır.

Arkeolojiye, eski eserlere ve müzelere Arkeolojiye, eski eserlere ve müzelere önem vermiş, Anadolu’nun köklü önem vermiş, Anadolu’nun köklü tarihinin sergi-lendiği müzeler tarihinin sergi-lendiği müzeler açtırmıştır. açtırmıştır.

Radyo yayınlarını başlatmış, sinemanın Radyo yayınlarını başlatmış, sinemanın yayılmasına önayak olmuştur. yayılmasına önayak olmuştur. Ankara’da Millet Bahçesi’nde bir Milli Ankara’da Millet Bahçesi’nde bir Milli Sinema kurulmuş orada halka açık Sinema kurulmuş orada halka açık filmler gösterilmiştir. Bireysel olarak da filmler gösterilmiştir. Bireysel olarak da sinemayla ilgilenmiş, fırsat buldukça sinemayla ilgilenmiş, fırsat buldukça film izlemiş ve dahası, Kurtuluş Savaşı’nı film izlemiş ve dahası, Kurtuluş Savaşı’nı anlatan bir film senaryosu yazmıştır. anlatan bir film senaryosu yazmıştır.

Güreş, atletizm, havacılık, yüzme Güreş, atletizm, havacılık, yüzme sporlarının gelişmesini, dahası bu sporlarının gelişmesini, dahası bu branşlarda Türk kadın sporcuların branşlarda Türk kadın sporcuların yetişmesini sağlamıştır. yetişmesini sağlamıştır.

Atatürk İstanbul Topkapı Arkeoloji MüzesindeAtatürk İstanbul Topkapı Arkeoloji Müzesinde - - 10 Şubat 10 Şubat 19331933

Atatürk Gazi Koşusu’nu izliyorAtatürk Gazi Koşusu’nu izliyor

Atatürk, Müslüman Türk milletini Atatürk, Müslüman Türk milletini dünyanın gözü önünde gülünç duruma dünyanın gözü önünde gülünç duruma düşüren ve Batı’nın Türklere yönelik düşüren ve Batı’nın Türklere yönelik aşağılamalarına “görsel meşruiyet” aşağılamalarına “görsel meşruiyet” kazandıran, çağın ve hayatın gerisinde kazandıran, çağın ve hayatın gerisinde kalmış, Türk kültürüyle uzaktan kalmış, Türk kültürüyle uzaktan yakından hiçbir ilgisi olmayan garip kılık yakından hiçbir ilgisi olmayan garip kılık kıyafeti çıkarttırarak, bütün medeni kıyafeti çıkarttırarak, bütün medeni dünyada kullanılan çağdaş kılık kıyafeti dünyada kullanılan çağdaş kılık kıyafeti giydirmiştir. giydirmiştir.

Atatürk, “Şapka giydirdim ki, başa Atatürk, “Şapka giydirdim ki, başa giyilen şeyle din değiştirilmeyeceğini giyilen şeyle din değiştirilmeyeceğini anlasınlar…” diyerek şapka anlasınlar…” diyerek şapka devriminin bir gardrop meselesi değil devriminin bir gardrop meselesi değil bir zihniyet meselesi olduğunu bir zihniyet meselesi olduğunu anlatmak istemiştir. Türkiye’de tek bir anlatmak istemiştir. Türkiye’de tek bir Allah’ın kulu şapka giymediği için Allah’ın kulu şapka giymediği için idam edilmemiş ve idam edilmemiş ve cezalandırılmamıştır. İstiklal cezalandırılmamıştır. İstiklal Mahkemesi, şapka devrimine karşı Mahkemesi, şapka devrimine karşı kışkırtıcılık yapan, halkı isyana teşvik kışkırtıcılık yapan, halkı isyana teşvik eden sadece 27 karşı devrimciye idam eden sadece 27 karşı devrimciye idam kararı vermiştir. kararı vermiştir.

““Tük kadını tefritten ve ifrattan Tük kadını tefritten ve ifrattan kaçınmalıdır” diyen Atatürk, kadınların kaçınmalıdır” diyen Atatürk, kadınların kılık kıyafeti konukılık kıyafeti konu--sunda hiçbir yasal sunda hiçbir yasal yaptırıma gitmemiştir. Yalnızca kadınların yaptırıma gitmemiştir. Yalnızca kadınların bilinçlendirilmesi ve yerel yönetimlerin bilinçlendirilmesi ve yerel yönetimlerin bu konudaki tavsiye niteliğindeki bu konudaki tavsiye niteliğindeki kararlarıyla yetinmiştir. CHP’nin kararlarıyla yetinmiştir. CHP’nin kadınların çarşaflarını, peçelerini, kadınların çarşaflarını, peçelerini, başörtülerini zorla çıkarttırdığı kocaman başörtülerini zorla çıkarttırdığı kocaman bir Cumhuriyet tarihi yalanıdır. bir Cumhuriyet tarihi yalanıdır.

Atatürk, çağdaş dünyayla Atatürk, çağdaş dünyayla ekonomik, kültürel ve siyasi ilişkileri ekonomik, kültürel ve siyasi ilişkileri arttırmak için çağdaş dünyanın arttırmak için çağdaş dünyanın kullandığı alfabe, takvim, saat, ölçü, kullandığı alfabe, takvim, saat, ölçü, hafta sonu tatilini kabul etmiştir. hafta sonu tatilini kabul etmiştir. Böylece içe kapalı Türkiye, özellikle Böylece içe kapalı Türkiye, özellikle ticarette, kültürde ve siyasette ticarette, kültürde ve siyasette çağdaş dünyaya açılmıştır. Bu çağdaş dünyaya açılmıştır. Bu bakımdan Atatürk Cumhuriyeti’nin bakımdan Atatürk Cumhuriyeti’nin "statükocu", "içe kapalı" olduğu "statükocu", "içe kapalı" olduğu iddiası kocaman bir Cumhuriyet iddiası kocaman bir Cumhuriyet tarihi yalanıdır.tarihi yalanıdır.

Atatürk, Kurtuluş Savaşı’nın hemen Atatürk, Kurtuluş Savaşı’nın hemen ardından 17 Şubat 1923’teki İzmir ardından 17 Şubat 1923’teki İzmir İktisat Kongresi’yle Türkiye’nin İktisat Kongresi’yle Türkiye’nin ekonomik kalkınmasını başlatekonomik kalkınmasını başlat--mıştır. mıştır. 1923-1929 arasındaki liberal ekonomi 1923-1929 arasındaki liberal ekonomi denemesi 1929’daki dünya ekonomik denemesi 1929’daki dünya ekonomik krizinin ardından terk edilerek 1930-krizinin ardından terk edilerek 1930-1938 arasında Planlı Devletçilik (Karma 1938 arasında Planlı Devletçilik (Karma Ekonomi) benimEkonomi) benim--senmiştir. 1927’deki senmiştir. 1927’deki Teşvik-i Sanayi Kanunu ve 1929’daki Teşvik-i Sanayi Kanunu ve 1929’daki gümrük tariflerinin kontrolüyle canlanan gümrük tariflerinin kontrolüyle canlanan ekonomi, Birinci Beş Yıllık Kalkınma ekonomi, Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nın ardından başlayan ağır sanayi Planı’nın ardından başlayan ağır sanayi hamlesiyle dosta düşmana parmak hamlesiyle dosta düşmana parmak ısırtacak bir başarı elde etmiştir. ısırtacak bir başarı elde etmiştir.

Atatürk Ankara'da Sümerbank'ın açılışındaAtatürk Ankara'da Sümerbank'ın açılışında

Osmanlı’dan sadece 4 fabrika Osmanlı’dan sadece 4 fabrika miras kalan genç Cumhuriyet, miras kalan genç Cumhuriyet, 1926-1938 arasında Türkiye’nin 1926-1938 arasında Türkiye’nin değişik bölge-lerinde 28 fabrika değişik bölge-lerinde 28 fabrika kurmuştur. Bu fabrikurmuştur. Bu fabri--kalarda işçi kalarda işçi hakları en üst düzeyde tutulmuş, hakları en üst düzeyde tutulmuş, işçiler ve yöre halkı için sosyal işçiler ve yöre halkı için sosyal imkanlar sağlanmıştır. Bu fabrikalar imkanlar sağlanmıştır. Bu fabrikalar aynı zamanda birer kültür aynı zamanda birer kültür kurumudur. kurumudur.

1929-1938 arasında ağır sanayi 1929-1938 arasında ağır sanayi üretimi % 152 artarken toplam üretimi % 152 artarken toplam sanayi üretimi % 80 artış sanayi üretimi % 80 artış göstermiştir. Artış kömürde % 100, göstermiştir. Artış kömürde % 100, kromda % 600, diğer madenlerde kromda % 600, diğer madenlerde % 200 olurken, demir üretimi % 200 olurken, demir üretimi sıfırdan 180.000 tona çıkmış, şeker sıfırdan 180.000 tona çıkmış, şeker üretimi 200 misli artmıştır.üretimi 200 misli artmıştır.

İş Bankası'nın Ankara'da yeni yaptırılan genel merkez İş Bankası'nın Ankara'da yeni yaptırılan genel merkez binasında binasında

22 Ekim 192922 Ekim 1929

1930 yılında Türk Parası’nın Kıymetini 1930 yılında Türk Parası’nın Kıymetini Koruma Kanunu ve yine aynı yıl Koruma Kanunu ve yine aynı yıl Merkez Bankası’nın kuruluşu Merkez Bankası’nın kuruluşu çerçevesinde, TL’nin sterlin, ABD doları çerçevesinde, TL’nin sterlin, ABD doları ve İtalyan lireti karşısındaki değeri ve İtalyan lireti karşısındaki değeri yükselmiştir. Ulusal bankaların sayısı yükselmiştir. Ulusal bankaların sayısı giderek artmıştır. Ülke genelinde giderek artmıştır. Ülke genelinde 1924'de 19 ulusal banka varken (15’i 1924'de 19 ulusal banka varken (15’i yabancıların) 1938'de bu sayı 39'a yabancıların) 1938'de bu sayı 39'a yükselmiştir (9’u yabancıların).yükselmiştir (9’u yabancıların).

Cumhurbaşkanı Atatürk Ergani'de Cumhurbaşkanı Atatürk Ergani'de - - 15 Kasım 15 Kasım 1937 1937

1923 yılında İthalat ihracat 1923 yılında İthalat ihracat arasındaki fark (-60) iken, başarılı arasındaki fark (-60) iken, başarılı ekonomik politikalar sonunda ekonomik politikalar sonunda 1938’de bu fark (-5)’e düşmüştür. 1938’de bu fark (-5)’e düşmüştür. 1929 dünya ekonomik krizine 1929 dünya ekonomik krizine rağmen 1924-1938 arasındaki rağmen 1924-1938 arasındaki büyüme hızı % 10’un altına büyüme hızı % 10’un altına düşmemiştir. Enflasyonsuz büyüme düşmemiştir. Enflasyonsuz büyüme gerçekleştirilmiş, GSMH 3 katına, kişi gerçekleştirilmiş, GSMH 3 katına, kişi başına milli gelir 2 katına çıkmıştır. başına milli gelir 2 katına çıkmıştır. 1923-1938 arasında 11 yıl boyunca 1923-1938 arasında 11 yıl boyunca gelir gider eşitliği sağlanmış (denk gelir gider eşitliği sağlanmış (denk bütçe), 3 yıl gelir giderden fazla bütçe), 3 yıl gelir giderden fazla olmuştur. olmuştur.

1938’e gelindiğinde Merkez 1938’e gelindiğinde Merkez Bankası’nda 36 milyon dolar döviz, Bankası’nda 36 milyon dolar döviz, 26 ton altın vardır. Artık şeker, 26 ton altın vardır. Artık şeker, çimento, kereste ve deri ürünlerinde çimento, kereste ve deri ürünlerinde milli ihtiyacın tamamı, yünlü milli ihtiyacın tamamı, yünlü dokumada % 83’ü, pamuklu dokumada % 83’ü, pamuklu dokumada % 43’ü, kağıtta % 32’si, dokumada % 43’ü, kağıtta % 32’si, camda ve cam eşyada % 63’ü milli camda ve cam eşyada % 63’ü milli üretimle karşılan-maktadır. 1938’de üretimle karşılan-maktadır. 1938’de devletin Osmanlı borçlarından başka devletin Osmanlı borçlarından başka borcu yoktur.borcu yoktur.

Alpullu Şeker Fabrikası'nı ziyareti - 20.12.1930Alpullu Şeker Fabrikası'nı ziyareti - 20.12.1930

Paşabahçe Cam Fabrikası'nı ziyaretiPaşabahçe Cam Fabrikası'nı ziyareti

Atatürk, ülkenin dört biryanını demiryolu Atatürk, ülkenin dört biryanını demiryolu ağlarıyla birbirine bağlamıştır. Osmanlı’dan ağlarıyla birbirine bağlamıştır. Osmanlı’dan CumhuriyetCumhuriyet’’e, yabancıların kontrolündeki e, yabancıların kontrolündeki 4.112 km demiryolu miras kalmıştır. 1928-4.112 km demiryolu miras kalmıştır. 1928-1938 arasında bu demir1938 arasında bu demir--yollarının 3.387 yollarının 3.387 kilometrekaresi satın alınarak kilometrekaresi satın alınarak milleştirilmiştir. 1923’de 4.112 kilometre milleştirilmiştir. 1923’de 4.112 kilometre olan demiryolu uzunluğu, 1938’de 7.132 olan demiryolu uzunluğu, 1938’de 7.132 kilometreye ulaşmıştır. kilometreye ulaşmıştır.

Yani Osmanlı’nın son 150 yılında üstelik Yani Osmanlı’nın son 150 yılında üstelik tamamen yabancılara yaptırıp işlettiği tamamen yabancılara yaptırıp işlettiği demirdemir--yoluna yakın uzunlukta bir demiryolu yoluna yakın uzunlukta bir demiryolu ağını genç Cumhuriyet 10 yılda kendi ağını genç Cumhuriyet 10 yılda kendi imkanlarıyla yapmıştır. Üstelik imkanlarıyla yapmıştır. Üstelik CumhuriyetCumhuriyet’’in demiryolları, ülkenin in demiryolları, ülkenin doğusuyla batısını, kuzeyiyle güneyini doğusuyla batısını, kuzeyiyle güneyini eksiksiz birbirine bağlayan çok daha işlevsel eksiksiz birbirine bağlayan çok daha işlevsel niteliktedir. 1938’den günümüze kadar niteliktedir. 1938’den günümüze kadar geçen 73 yılda yaklaşık, 1500 kilometre geçen 73 yılda yaklaşık, 1500 kilometre demiryolu yapıldığı göz önüne alınırsa, demiryolu yapıldığı göz önüne alınırsa, Atatürk Cumhuriyeti’nin demiryolu Atatürk Cumhuriyeti’nin demiryolu konusundaki başarısı çok daha iyi konusundaki başarısı çok daha iyi anlaşılacaktır. anlaşılacaktır.

Atatürk, yol olmadığı için adeta kaderine Atatürk, yol olmadığı için adeta kaderine terk edilmiş durumdaki köyleri merkeze terk edilmiş durumdaki köyleri merkeze bağlamak amacıyla köy yollarının yapımına bağlamak amacıyla köy yollarının yapımına ve onarımına büyük önem vermiştir. Bu ve onarımına büyük önem vermiştir. Bu doğrultuda çok kısa bir zamanda adeta bir doğrultuda çok kısa bir zamanda adeta bir dünya rekoru kırılmış ve 1923-1926 yılı dünya rekoru kırılmış ve 1923-1926 yılı arasında 27.850 km köy yolu açılmış arasında 27.850 km köy yolu açılmış onarılmış ve düzeltilmiştir.onarılmış ve düzeltilmiştir.

Vatandaş dilekçesini inceliyor – Kütahya 1933Vatandaş dilekçesini inceliyor – Kütahya 1933

Atatürk Haydarpaşa Garı’ndaAtatürk Haydarpaşa Garı’nda

Atatürk, 1926 yılında Teyyare ve Atatürk, 1926 yılında Teyyare ve Motor Türk AŞ.’yi kurdurmuştur. Motor Türk AŞ.’yi kurdurmuştur. 1928’de Kayseri’de bir uçak 1928’de Kayseri’de bir uçak fabrikası kurularak üretime fabrikası kurularak üretime başlamıştır. Fabrika, Alman Junkers başlamıştır. Fabrika, Alman Junkers firmasıyla birlikte 1938 yılına kadar firmasıyla birlikte 1938 yılına kadar 15 adet Junkers A 20 Uçağı, 15 adet 15 adet Junkers A 20 Uçağı, 15 adet ABD Havk Muharebe Uçağı, 15 adet ABD Havk Muharebe Uçağı, 15 adet Gotha İrtibat Uçağı üretmiştir. Gotha İrtibat Uçağı üretmiştir. Kayseri Uçak Fabrikası’nda toplam Kayseri Uçak Fabrikası’nda toplam 112 uçak üretilmiştir. Fabrika yurt 112 uçak üretilmiştir. Fabrika yurt dışından bile uçak siparişi almıştır. dışından bile uçak siparişi almıştır. Fabrika, 1939 yılından itibaren uçak Fabrika, 1939 yılından itibaren uçak üretimine son vererek sadece Hava üretimine son vererek sadece Hava Kuvvetleri’ne ait uçakların bakım ve Kuvvetleri’ne ait uçakların bakım ve onarım işlerini yapmaya başlamıştır.onarım işlerini yapmaya başlamıştır.

1925 yılında Vecihi Hürkuş, her şeyi 1925 yılında Vecihi Hürkuş, her şeyi ile yüzde yüz ilk Türk uçağını ile yüzde yüz ilk Türk uçağını yapmıştır. 1936 yılında Nuri yapmıştır. 1936 yılında Nuri Demirağ, İstanbul Uçak Fabrikası’nı Demirağ, İstanbul Uçak Fabrikası’nı kurmuştur. Nu 37 koduyla uçak kurmuştur. Nu 37 koduyla uçak üretimine başlamıştır. Bu üretimine başlamıştır. Bu uçaklardan 24 adet üretilmiştir.uçaklardan 24 adet üretilmiştir.

Nuri Demirağ’ın kurduğu İstanbul Uçak FabrikasıNuri Demirağ’ın kurduğu İstanbul Uçak Fabrikası

Kayseri Uçak FabrikasıKayseri Uçak Fabrikası

Atatürk, Türk insanının belini Atatürk, Türk insanının belini büken amansız hastalıkların büken amansız hastalıkların kökünü kazımıştır. Sağlık kökünü kazımıştır. Sağlık Bakanlığı’na bağlı bir avuç idealist Bakanlığı’na bağlı bir avuç idealist Cumhuriyet doktoru, sıtma, Cumhuriyet doktoru, sıtma, verem, tifüs, frengi, cüzzam ve verem, tifüs, frengi, cüzzam ve trahom gibi salgın hastalıklarla trahom gibi salgın hastalıklarla mücadele etmiş ve bu hastalıkları mücadele etmiş ve bu hastalıkları büyük oranda etkisiz hale büyük oranda etkisiz hale getirmiştir. getirmiştir.

1924 yılında 150 ilçede Muayene 1924 yılında 150 ilçede Muayene ve Tedavievi açılmıştır. Hastane ve Tedavievi açılmıştır. Hastane sayısı 1940’ta 198’e ulaşmıştır. sayısı 1940’ta 198’e ulaşmıştır. 1926’da Manisa ve Elazığ’da Ruh 1926’da Manisa ve Elazığ’da Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastaneleri, ve Sinir Hastalıkları Hastaneleri, Ankara ve Konya’da Doğum ve Ankara ve Konya’da Doğum ve Çocuk Bakımevleri açılmıştır. Çocuk Bakımevleri açılmıştır.

Adana, Malatya, Antep, Kilis, Adana, Malatya, Antep, Kilis, Besni'de Trahom Savaş Besni'de Trahom Savaş Hastaneleri açılmıştır. Adana, Hastaneleri açılmıştır. Adana, Gaziantep, Malatya, Urfa ve Gaziantep, Malatya, Urfa ve Maraş’taki mücadele sırasında Maraş’taki mücadele sırasında toplam 120 yataklı trahom toplam 120 yataklı trahom hastaneleri kurulmuş ve yalnızca hastaneleri kurulmuş ve yalnızca 1934 yılında müracaat eden 1934 yılında müracaat eden 87.000 kişiden 2.215’i tedavi, 87.000 kişiden 2.215’i tedavi, 4.318’i ameliyat edilmiştir. 1925-4.318’i ameliyat edilmiştir. 1925-1931 arasında ülke genelinde 1931 arasında ülke genelinde 40.000 trahomlu tedavi edilmiştir. 40.000 trahomlu tedavi edilmiştir.

Açılan numune hastaneleri, tüm branşlarda hizmet veren Açılan numune hastaneleri, tüm branşlarda hizmet veren ve “örnek olan” hastaneler olarak planlanmıştırve “örnek olan” hastaneler olarak planlanmıştır..

İstanbul'da İstanbul'da

Dr. Adnan Dr. Adnan

Bey (Adıvar) Bey (Adıvar)

tarafından tarafından

kurulan kurulan

Sıhhiye Sıhhiye

Müzesi’ndeMüzesi’nde

Dr. Hikmet Dr. Hikmet

Hamdi Hamdi

tarafından tarafından

yapılan bir yapılan bir

yağlıboya yağlıboya

tablotablo

Adana’da Sıtma Enstitüsü hizmete Adana’da Sıtma Enstitüsü hizmete girmiştir. Değişik bölgelerde 11 Sıtma girmiştir. Değişik bölgelerde 11 Sıtma Dispanseri kurulmuştur. 1931 yılına Dispanseri kurulmuştur. 1931 yılına kadar 2 milyon hasta tedavi edilmiştir. kadar 2 milyon hasta tedavi edilmiştir. 1924-1938 arasında 17 milyon sıtmalı 1924-1938 arasında 17 milyon sıtmalı kontrolden geçirilmiş, 5 milyonu kontrolden geçirilmiş, 5 milyonu tedavi edilmiştir. 350 kilometrekare tedavi edilmiştir. 350 kilometrekare bataklık kurutulmuş, 1000 km kanal bataklık kurutulmuş, 1000 km kanal açılmıştır. Sıtmayla mücadele açılmıştır. Sıtmayla mücadele konusundaki bu büyük başarının konusundaki bu büyük başarının dünyada eşi benzeri yoktur. dünyada eşi benzeri yoktur.

1922’de 22 olan Kızılay Dispanseri 1922’de 22 olan Kızılay Dispanseri sayısı 1932’de 339’a, yatak sayısı ise sayısı 1932’de 339’a, yatak sayısı ise 189’dan 1318’e çıkmıştır. 1960 yılına 189’dan 1318’e çıkmıştır. 1960 yılına gelindiğinde ülke genelinde doktor gelindiğinde ülke genelinde doktor sayısı 9.826’ya, hemşire sayısı sayısı 9.826’ya, hemşire sayısı 2420’ye, ebe sayısı 3126’ya çıkmıştır. 2420’ye, ebe sayısı 3126’ya çıkmıştır. 1922’de 1.950 köyde sığır vebası 1922’de 1.950 köyde sığır vebası varken 1932’de sığır vebası tamamen varken 1932’de sığır vebası tamamen önlenmiştir. önlenmiştir.

Atatürk'ün 18 Ocak 1925 te Adana Memleket Hastanesi'ni ziyareti. Atatürk'ün 18 Ocak 1925 te Adana Memleket Hastanesi'ni ziyareti. (Bu ziyaret sonrasında Adana'da sıtma ile savaş başlıyor.)(Bu ziyaret sonrasında Adana'da sıtma ile savaş başlıyor.)

Atatürk’ün Kızılay Genel MerkeziAtatürk’ün Kızılay Genel Merkezi’’ni ziyaretini ziyareti

Atatürk aşiret ve tarikat kıskacındaki Atatürk aşiret ve tarikat kıskacındaki Doğu halkını rahatlatmak için toprak Doğu halkını rahatlatmak için toprak reformu yapmak istemiş, bu yönde ilk reformu yapmak istemiş, bu yönde ilk adımları da atmıştır. 1934 yılında adımları da atmıştır. 1934 yılında çıkartılan İskan Kanunu’yla yoksul çıkartılan İskan Kanunu’yla yoksul köylüye toprak dağıköylüye toprak dağı--tılmıştır. Genç tılmıştır. Genç Cumhuriyet 1923-1938 arasında Cumhuriyet 1923-1938 arasında toplam, 246.431 aileye toplam toplam, 246.431 aileye toplam 9.983.750 dekar toprak dağıtmıştır.9.983.750 dekar toprak dağıtmıştır.

Atatürk’ün, Doğu’daki ağaAtatürk’ün, Doğu’daki ağa - - şeyhşeyh - - aşiretaşiret - -tarikat yapılanmasını yok tarikat yapılanmasını yok ederek halkı özgürleştirmek için attığı ederek halkı özgürleştirmek için attığı bu önemli adım, emperyalizmin bu önemli adım, emperyalizmin kontrolünde halkı sömüren feodallerin kontrolünde halkı sömüren feodallerin tepkisiyle karşılaşmış ve Doğu tepkisiyle karşılaşmış ve Doğu Anadolu’da genç CumhuriyetAnadolu’da genç Cumhuriyet’’e karşı e karşı Ağrı ve Dersim isyanları patlak Ağrı ve Dersim isyanları patlak vermiştir.vermiştir.

Atatürk, başta Ankara Orman çiftliği Atatürk, başta Ankara Orman çiftliği olmak üzere Türkiye’nin değişik olmak üzere Türkiye’nin değişik yerlerinde kurduğu “örnek yerlerinde kurduğu “örnek çiftliklerle” modern tarım-ileri çiftliklerle” modern tarım-ileri hayvancılık yapılan ve biyoyakıt hayvancılık yapılan ve biyoyakıt kullanılan çevreci bir Türkiye kullanılan çevreci bir Türkiye yaratmak istemiştir. Orman yaratmak istemiştir. Orman Çiftliği’ne 3 yılda 150 bin, Yalova-Çiftliği’ne 3 yılda 150 bin, Yalova-Termal arasındaki yola ise 2250 ağaç Termal arasındaki yola ise 2250 ağaç diktirmiştir. diktirmiştir.

İşte Atatürk’ün aklıyla, iradesiyle yarattığı İşte Atatürk’ün aklıyla, iradesiyle yarattığı

Cumhuriyet mucizesinin çok kısa bir bilançosu…Cumhuriyet mucizesinin çok kısa bir bilançosu…

Yalova’da bir çınar ağacının dalını Yalova’da bir çınar ağacının dalını korumak için ağacın hemen yanındaki korumak için ağacın hemen yanındaki köşkünüköşkünü, , altına ray döşeterekaltına ray döşeterek,, birkaç birkaç metre yana kaydırmıştır. O günden sonra metre yana kaydırmıştır. O günden sonra o köşke “yürüyen köşk” adı verilmiştir.o köşke “yürüyen köşk” adı verilmiştir.

Atatürk, Orman Çiftliği'nde - 4 Temmuz 1929Atatürk, Orman Çiftliği'nde - 4 Temmuz 1929

Atatürk Atatürk kköşkünün kızaklarla taşınmasıöşkünün kızaklarla taşınmasını nı izlerkenizlerken - - 11 Ağustos 11 Ağustos 19361936

TARİHÇİ - YAZAR SİNAN MEYDAN’ ınTARİHÇİ - YAZAR SİNAN MEYDAN’ ın

"CEHALETTE BOĞULUP SITMADAN ÖLMEDİYSEK EĞER BUNU ONA "CEHALETTE BOĞULUP SITMADAN ÖLMEDİYSEK EĞER BUNU ONA BORÇLUYUZ" başlıklı ve 29 EKİM 2011 tarihli yazısından BORÇLUYUZ" başlıklı ve 29 EKİM 2011 tarihli yazısından

derlenmiştir. derlenmiştir.

Yazının tamamını okumak istiyorsanız lütfen tıklayınız.

.:: Mayıs 2012 ::.