ASBEST İÇEREN MALZEMELER ve ÇEŞİTLERİ,

ASBESTE MARUZ KALINABİLECEK İŞLER ve

ASBEST KULLANILMIŞ ALANLAR

Boru

Levha

Balata

Conta

Asbestli İplik

ASBEST KULLANIMININ YASAKLANMASI

11.Temmuz.1993 tarih ve 21634 sayılı resmigazetede yayınlanan ve 11 Temmuz 1994’deyürürlüğe girmiş olan “Zararlı Kimyasal Madde veÜrünlerin Kontrolü Yönetmeliği” ile 01.01.1996tarihinden itibaren Amfibol grubu Asbest liflerinin;

Çıkarılması

Üretilmesi

Satışı ve Piyasaya arzı yasaklandı.

Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliğinin (20.04.2001/24379) 37. maddesinin dördüncü fıkrasına aşağıdaki bentler eklenmiştir.

02.03.2007/26450

o) " Oluklu levhaların, levhaların, panoların ve karoların"

18.01.2008/26760 (01/04/2008 tarihinden itibaren )

"p) Contalık levhaların, contaların,"

"r) Debriyaj ve fren balatası üretiminde kullanılan iplerin,"

"s) Balata hammaddesinin ve balataların,“

Bazı Tehlikeli Maddelerin, Müstahzarların ve Eşyaların Üretimine, Piyasaya Arzına ve Kullanımına İlişkin Kısıtlamalar Hakkında Yönetmelik

Ek–1 Kısıtlamaya Tabi Madde ve Madde Grupları ile BunlarınKısıtlama Şartları (26.12.2008/27092)

1. Asbest ile ilgili hükümler

l) Oluklu levhalar, levhalar, panolar ve karoların,m) Contalık levhaların, contaların,n) Debriyaj ve fren balatası üretiminde kullanılan iplerin,o) Balata hammaddesinin ve balataların,

üretiminde kullanılamaz.

Ek-1- “1. Asbest ile ilgili hükümler”

(3) Serpantin grubu asbest lifi olarak tanımlanan;

Krizotil asbest (beyaz asbest) lifleri çıkarılamaz, üretilemez, herhangibir ürünün üretiminde ve üretim dışında herhangi bir amaçlakullanılamaz, satış ve kullanım amacıyla piyasaya arz edilemez.

(4) Mevcut elektroliz tesislerinde kullanılan krizotil asbest içerendiyaframlar hariç olmak üzere,

krizotil asbest liflerinin kullanım hükümlerine uymayan ürünler,kullanım amacıyla piyasaya arz edilemez ve kullanılamaz.

(31.12.2010)

Resmi Gazete Tarihi: (31.12.2009 -27449)

İşçi Sağlığını ve İş Güvenliğini EtkileyenBazı Maddelerin İthaline İlişkin Tebliğİthalat : (2010/13)

GTİP NO: 25.24 - ASBEST

GTİP NO:6812 – İPLİK, Dokunmuş veya örmemensucat

Tebliğden çıkarılarak, ithalatı yasaklanmıştır.

Asbestle Çalışmalarda Sağlık veGüvenlik Önlemleri Hakkında

Yönetmelik

(26.12.2003/25328-15.04.2006)(25.01.2013/28539)

2000 yılına kadar

İş Yeri Ortamında 5 lif/cm3

2006 yılına kadar

İş Yeri Ortamında 2lif/cm3

15.04.2006 tarihinden itibaren

İş Yeri Ortamında 0.1 lif/cm3

Avrupa Birliğin’de 2005 yılında yasaklandı.

ZİMBABWE HİNDİSTAN ÇİN BREZİLYA

hala çıkarılmakta veya asbestli üretim yapılmaktadır.

İNSAN YAPIMI MİNERAL LİFLER (MMMF)

Cam ElyafCam YünüKaya YünüÇelik YünüBakır Yünü

Asbestin Yerine Aşağıdakiler Kullanılabilir

Isıya Dayanıklı PolimerlerKarbon ve İnorganik LiflerUltra İnce Kimyasal LiflerKarbon Lifli PlastiklerSelüloz Lifler

Cam ipliğidir.

Silisli kum, kireçtaşı, asitborik, alüminyum ve magnezyumkarışımından elde edilir.

Oldukça sağlam, yanmaz, emici olmayan, çekme ve gerilmeyedayanıklı bir ipliktir.

Küçük çaplı olmaları nedeniyle hacmine göre çok geniş bir yüzeyoluşturur.

Cam elyafı yapımı çok eski çağlardan beri bilinmektedir.

Mısır ve Roma uygarlıklarından kalma gemi gövdelerinde, halatbiçimi camdan yapılma süsler bulunmaktadır.

KULLANILDIĞI YERLER

Yapılarda;

Sıcak su ve buhar kazanları ve borularında,

Teknelerde;

Hafif yapılı plastik gövdeleri sağlamlaştırmak amacıyla,

Elektrik devre ve kablolarında ve yapılarda yalıtıcıolarak;

En önemli gelişme; elektrik ve telefon kablolarında,bakır ve alüminyum yerine cam elyafı “iletkenler”kullanılmasıdır.

CAM YÜNÜ

Silis kumunun 1200 - 1250 °C'de ergitilerek elyaf halinegetirilmesi sonucu oluşmaktadır.

Kullanım yeri ve amacına göre farklı boyut ve yoğunlukta,değişik kaplama malzemeleri ile şilte levha, boru vedökme şeklinde üretilmektedir.

Kullanım sıcaklığı -50 / +250 °C'dir.

Ayrıca -250 / + 450 °C aralığında kullanılan cam yünüürünler de üretilebilmektedir.

Sıcağa ve neme maruz kalması durumundaboyut değişikliği olmaz.

Zamanla bozulmaz, çürümez, küf tutmaz,korozyon ve paslanma yapmaz.

Böcek ve mikroorganizmalar tarafından tahripedilemez.

Alman DIN 4102'ye göre 'yanmaz malzemelersınıfı’ olan A sınıfındadır.

KULLANIM ALANLARI

Dış duvarlarda her türlü duvar ve betonarmeelemanların iç yüzeylerinde,

İç bölme ve komşu duvarlarda,

Merdiven ve asansör boşluklarına bitişik duvarlarda,

Her türlü ahşap oturtma çatılar, Metal çatılar vesandviç çatılarda,

Ahşap karkas binaların içten ısı ve ses yalıtımıuygulamalarında kullanılmaktadır.

KAYA YÜNÜ

Kaya yünü, izolasyon için en uygun kaya tipi olanbazalt kayadan üretilir.

1000°C’yi aşan yüksek sıcaklıklarda erimez.

Mikro organizmaların hücumuna uğramaz.

Çürümez,

Böcek ve kemirici tip haşaratı cezbetmez,

Temas ettiği diğer malzemeleri etkilemez ve hasarauğratmaz,

Korozyona neden olmaz,

Ateşe maruz kaldığında, zararlı gaz çıkarmaz,

Suya ve neme karşı dirençlidir.

Isı Yalıtımı: %90′ a kadar ısı yalıtımı sağlar.

Yangın Yalıtımı: Kullanım sıcaklığı 55/+760 dereceleriarasındadır.

Ses Yalıtımı: Sesi en iyi yutabilen yalıtımmalzemelerinden biri olan taş yünü, özellikle akustikdüzenlemelerde kullanılır. EN ISO standartlarına göre%40-90 değerleri arasında ses yalıtımı sağlar.

Asma Tavan

Rutubet ve Nem: Taş yünü korozyon ve paslanmayapmadığı için, uzun yıllar dayanıklıdır, çürümez,küflenmez veya bozulmaz.

ASBEST İÇEREN ÜRÜNLER VE ÇEŞİTLERİ

Asbestli Çimento Ürünleri

Conta,Oluklu Çatı Kaplamaları,Su Boruları,

Asbestli Tekstil Ürünleri (Asbestli İplik)

Sahne Perdeleri,Yangın Battaniyeleri,İtfaiyeci Kıyafetleri,Asbestli Eldiven,

Sürtünme Malzemeleri

Fren Balatası,Debriyaj Balatası,

Püskürtme Asbest

Tavan/Taban kaplamalarıAkustik Tavan

İzolasyon ve Yalıtım

Isı ve yangın yalıtımı için kullanılan izolasyon malzemelerive paneller,Binalarda, borularda, kazanlarda,Çelik yapıların yangına karşı korunması için kullanılanmalzemeler,Elektrikli araçların yalıtımında kullanılan malzemeler,İç Yangın Kapıları,Kâğıt

Marley üretiminde ve marley yapıştırmada,

Asfalt kaplı yollarda bileştirici, yapıştırıcımadde olarak,

Reçine ve plastiklerde dolgu malzemesiolarak,

Plasterler,

Macun,

Boya,

Özel filtreler,

Her yıl dünyada 2-2.5 milyon ton asbest üretimiyapılmaktadır.

Sağlamlığı,

Isıya karşı yüksek dayanımı,

Korozif etkilere karşı direnci,

İzole edici özelliği nedeniyle,

1900-1980 arasında ticari ürünlerdekullanılmış,

60’lı ve 70’li yıllarda ise çok rağbet görenbir yapı malzemesi yapmıştır.

Asbest İçeren Malzemeler

İİzolasyonmalzemesi

Havalandırma-Tahliye Borusu

İzolasyon Malzemesi

Dünya Asbest Üretiminin;

% 34’ü çatı kaplama malzemelerinde,

% 23’ü sürtünme ile ilgili malzemelerin yapısında,

%15’i asbestli çimento yapımında,

%8’i gaz maske yapımında,

%20’si diğer iş kollarında kullanılmıştır.

ASBESTE MARUZKALINABİLECEK İŞLER

Asbestli toprak çıkarılması ve işlenmesi,

Asbestli Çimento Endüstrisi,

Levha imalatı,

Boru imalatı,

Conta imalatı,

Balata imalatı, tamiri ve kullanımı,

Asbestli Tekstil Endüstrisi,

İplik

Kumaş

Kâğıt endüstrisi, (asbestli kâğıt ve kartonyapımı)

Plastik yer karosu (marley) yapımı, döşenmesive sökümü

Yıkım, Bakım ve Söküm İşleri,

İnşaat Sektörü

Gemi Sektörü

ASBESTE MARUZ KALABİLECEK MESLEKLER

Asbest madeni üretim işçileri,

Maden Mühendisleri,

İnşaat Mühendisleri,

Bina yıkımı ve onarımı yapanlar,

Gemi söküm sanayii çalışanları,

Elektrikçiler,

Çatı ustaları,

Boyacı ve dekoratörler,

Tesisatçılar,

Marangozlar,

Kaynakçılar,

Buhar kazanı, ateş kazanı yapımcıları,

İtfaiyeciler,

Yağ rafinerisinde çalışanlar,

Elektrik santralinde çalışanlar,

Tersane İşçileri,

Demiryolu işçileri,

Yanmaz kumaş tekstil işçileri,

Jeneratör Operatörleri,

Araba tamircileri, özellikle fren ve mekanik aksamişçileri vb.

İNŞAAT ve GEMİ

SEKTÖRÜ

Dünyada özellikle 1980’li yıllardan önce yapılmış binalardasıklıkla kullanılmıştır.

İnsan sağlığına olan zararları fark edildikten sonra

Avrupa Birliği ülkeleri,

Avustralya,

Brezilya,

Hong Kong,

Japonya,

Yeni Zelanda,

ABD

yeni bina yapımında kullanımı yasaklanmıştır.

Yaklaşık çeyrek asırdır asbestin bu ülkelerde inşaatlara

girmediği varsayımı yapılabilir.

DIŞ YÜZEYLER• Çatı Kaplamalarında• Cam Macunları• Cephe Giydirmelerinde• Parapet Duvarlarda

OTOMOBİLLER •Fren Ve Debriyaj Balatalarında•Contalarda

İZOLASYON•Çatı Yalıtımı•Duvarlar

DÖŞEMELER•Fayanslar•Asbestli Vinil Döşemeler

KAZANLAR ISITICILAR VE BORULAR• Isı Kaynagını Kaplama• Hava Kanallarının

Kaplanmasında• Kapılarda• Boru Kaplamalarında

İÇ YÜZEYLER• Akustik Tavan

Püskürtmelerinde• Dokulu Boyalarda• Isı Yansıtıcılarda

ELEKTRİKLİ EKİPMANLAR• Prizlerde• Şalter Kutularında• Kabloların İzolasyonunda• Gömme Aydınlatmalarda• Ana Panel ve Sigorta

Kutularında

ÇEŞİTLİ EV ALETLERİ•Su Isıtıcıları•Davlumbaz•Kurutucular•Bulaşık Makinesi•Buzdolapları•Dondurucular•Fırınlar•Şömine İç Yalıtımı

YAPILARDA ASBEST NERELERDE BULUNUR?

http://www.investdach.com.pl/page1.php?view=preview&image=1&category=0

GEMİLERDE

İzolasyon malzemesi olarak kullanılmaktadır.

Ana Makine ve Jeneratör Egzoz Boruları,

Yağ, Yakıt ve Isı ileten borularda,

Makine Dairesine Bitişik Alan ve Makine Kontrol Odalarında,

Merdiven ve Döşemelerde,

Türbinlerde,

Kazanlar ve Borularında,

Yaşam Yerleri Tavan ve Koridorlarında,

Kablo Geçişlerinde,

Havalandırma ve Isıtma Sistemlerinde,

Fren Balatalarında,

Boru Flanşlarındaki Conta ve Salmastralarda

Pek çok binada asbest içeren ürünler/yapılarbulunmaktadır.

Yıkım, onarım ve bakım çalışmaları sırasındaolduğu gibi “normal” yapı çalışmalarısırasında da çalışanlar, bu tür binalardaasbest ile temasa geçebilir.

Bu tür çalışmalar, dikkatsiz ve uygunsuzuygulamalarda, yüksek lif yayılımlarına nedenolabilir ve çalışanlara ve üçüncü şahıslarazarar verebilir.

Çalışmaya başlamadan önce, asbest içerenürünlerin olup olmadığı tespit edilmelidir.

Ancak tehlikeli madde durumunun açıklığakavuşturulmasıyla birlikte doğru koruyucutedbirler uygulanabilir ve tüm çalışanlarıngüvenli bir şekilde çalışması sağlanabilir.

TÜR TAYİNİ + KONSANTRASYON TAYİNİ

Taramalı Elektron Mikroskobu (SEM)

KONSANTRASYON TAYİNİ

Faz Kontrast Mikroskobu (PCM)

FAZ-KONTRAST MİKROSKOBU

WHO referans metot (1997)

Havadaki Fiber Sayısı Konsantrasyonlarının Tayini

OSHA-ID-160

NIOSH-7400

TARAMALI ELEKTRON MİKROSKOBU

VDI-3492/İSO 16000-7:(2007)

Havadaki Asbest Lifi Derişimlerinin Tayini İçinNumune Alma Stratejisi

Analitik Çevre Analiz ve Laboratuvar Hizmetleri San. Tic. Ltd. Şti.İsmail Paşa Sok. PK. 34718 No:33 Zemin Kat, Kadıköy/İSTANBULTel & Faks: 0 216 325 8855Web: www.analitikcevre.com   E-mail: info@ analitikcevre.com