Artikulo ukol sa wika
-
Upload
mary-ann-tan -
Category
Documents
-
view
331 -
download
2
description
Transcript of Artikulo ukol sa wika
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
1/61
SI ES JOJO, KAKAMPI NIPNOY
August 21, 2014
Written by Paul M. Gutierrez
Published inOpinion
SA patuloy na pagbulusok pababa ng trust rating ni Pang. Noynoy, kandarapa na umano ngayon
ang Palasyo sa pag-iisip ng mga paraan at diskarte kung paano muling pababanguhin ang
kanyang pangalan.
Ayon pa sa ulat ni kasamang Christine Herrera noong Martes sa Manila Standard, isang crisis
management team sa ilalim ni ES Jojo Ochoa (Samar bloc) ang binuo para tugunan ang krisis sa
kredibilidad at liderato ng ating mahal na Pangulo.
Hindi rin siyempre magpapahuli ang kampo ni Sec. Mar Roxas (Balay bloc) at ang buong Liberal
Party at kinuha ang isang dayuhang eksperto sa media spin (PR) sa katauhan ni Paul Bograd.
Reading between the lines, wika nga, malinaw sa artikulo ni kasamang Christine na hindi natigil at
bagkus, lalo pang naging malubha, ang away ng dalawang paksyon sa Palasyo partikular ngayon na
halos tatlo na lang sa bawat 10 Pinoy ang may bilib at tiwala pa kay Pang. Noynoy.
Kung babalikan ang mga pangyayari, aprub tayo sa sinabi (umano) ni ES Jojo na kasalanan lahat
ng Balay Group (read: Liberal Party at Hyatt 10) kung bakit umasim ang singhot, ehek, sipat ni Juan
dela Cruz, sa ating mahal na Pangulo.
Ang problema sa DAP na nakikita na nating maglalagay kay PNoy, ES Jojo at maaaring sa kanyang
buong Gabinete sa likod ng rehas na bakal pagkatapos ng kanyang termino, sino ba ang may
kagagawan? Si DAP, err, DBM Sec. Butch Abad ng LP/Hyatt 10, hindi ba?
Inamin din ni Sec. Mar na siya ang nang-urot kay PNoy sa ideya ng term extension na sa halip
makatulong ay lalo lang gumatong sa nag-aalsa nang kalooban ng taumbayan.
Wala ring maitulong at bagkus ay dagdag pa sa poot ng taumbayan ang mga katsang ni SP Franklin
Drilon pabor sa DAP at sa kahit ano na lang gimik na maisip ng kanyang mga kapartido at iba
http://www.journal.com.ph/editorial/opinionhttp://www.journal.com.ph/editorial/opinionhttp://www.journal.com.ph/editorial/opinionhttp://www.journal.com.ph/editorial/opinion -
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
2/61
pang sipsip kay PNoy para lang mailayo ang kanilang mga sarili sa partisipasyon nila sa DAP at
PDAF scams.
Bilang matagal nang observer sa ating pulitika, mga kabayan, katulad ni ES Jojo, hindi rin ako
naniniwala na may maitutulong pa ang bagong pakana, ehek, panukala, ni Sec. Mar na kunin angserbisyo nitong si Bograd.
Dangan kasi, patapos na ang termino ni PNoy at ang hinahanap na lang ngayon ng publiko ay mga
mabilis at kongkretong mga hakbang at solusyon sa kanilang mga samut saring mga problema --
mataas na presyo ng bilihin, trapiko, kriminalidad, kawalan ng hustisya, kawalan ng trabaho,
mahirap na sitwasyon ng pagnenegosyo, etc., etc.
Mga ganitong bagay -- mga aksyon at programang may agarang epekto sa kanilang pamumuhay --
ang hinahanap ng mga Pinoy at hindi mga kargadong tanong sa questionnaires para sa mgasusunod na popularity surveys na umanoy inihahanda nitong si Bograd.
At para kaninong interes ba talaga itong si Bograd na ang serbisyo ay dati na umanong kinuha ni
Sec. Mar para sa siyempre sa kanyang pansariling interes noong 2004 elections?
Sa madaling salita, kung babalansehin ngayon ang sitwasyon sa Malacaang na may dalawang
grupong nagsusulong umano ng kapakanan ni PNoy, malinaw na hindi ito totoo.
Sa isang panig kasi ay ang grupo ni ES Jojo na walang political ambition at ang kapalaran, wikanga, ay depende sa magiging kapalaran ni PNoy.
Sa kabilang panig naman ay ang sanrekwang politiko at mga ambisyoso sa LP at Hyatt 10 na
ngayon pa lang ay nag-iisip na kung paano nila ililigtas ang kanilang mga political career (at mga
nakulimbat sa gobyerno) sakaling tuluyang makanal and administrasyon ni PNoy.
Kaya nga sa sitwasyong nalagay na siya ngayon sa balag ng alanganin, dapat pag -isipang mabuti
ni PNoy kung sino ba talaga ang kakampi niya sa sandamakmak na mga taong nakapaligid sa
kanya.
Sa pagbasa ko sa sitwasyon, kay ES Jojo, nakasisiguro siya. Ewan na lang sa iba!
***
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
3/61
Nabanggit na rin lang ang PR consultant, mga kabayan, mukhang tuloy na tuloy na pagtakbo ni
Sen. Antonio Trillanes sa mas mataas na posisyon sa 2016.
Patunay dito ay ang pagpayag niya sa gusto umanong resbak ni PNoy kay VP Binay na nakita
natin ang pagsisimula noong Miyerkules sa ginawang imbestigasyon ng Senado sa umanoybilyones na overprice ng mga Binay sa mga proyekto sa Makati kung saan sila ang bueno de
familia.
Kung matatandaan mga kabayan, si Sen. Trillanes ang secret emissary ni PNoy sa kasagsagan ng
away ng Pinas at China sa isyu ng West Philippine Sea, patunay na malaki ang tiwala ni PNoy sa
kanyang kakayahan.
Sabi kasi ng mga miron, napikon (daw) si PNoy kay VP Jojo sa hinalang si Rambotito ang
gumagatong sa isyu ng DAP kaya binigyan niya ng go-signal si Sen. Trillanes na gisahin saSenado ang mga Binay sa isyu ng tongpats sa Makati Car Park building, etc., etc.
Ang nakikitang trade-off naman ng mga miron? Si Sen. Sonny ang eendorsohin ni PNoy bilang
bise-presidente sa 2016. Harinawa, hehehe.
Isa pang pruweba na gigil na si Sen. Trillanes na matawag na Mr. Vice President ay ang
pagkuha niya, NPC vice president Benny Antiporda, ng isang outside PR consultant.
Yun nga lang, mga kabayan, duda tayo kung bukod sa makakaltasan si Sen. Sonny dahil sapresyo nitong kanyang PR consultant, may magagawa bang mabuti ang damuho para sa kanya,
ano sa opinyon mo, fellow NPC director Boying Abasola?
At sa hanay pa ng mga beterano sa media, kilalang matalas ang kanyang nakuha kayamagsuot
na tayo ng helmet mga igan dahil siguradong uso na naman ang bukulan, hahaha!
Oops! Wala akong masamang tinapay kay Sen. Sonny, mga kabayan at isa ako sa mga bilib sa
kanyang mga prinsipyo at mga paninindigan.
Gusto ko siyang magtagumpay dahil kailangan ng bayan ang mga katulad niya. Pero kung hindi siya
mag-iingat sa kanyang mga hakbangsayang lang ang lahat ng kanyang pinagpaguran.
* * *
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
4/61
(For reaction, text at 09212085136 or email [email protected]).
Senator got over P1B from DAP?
CITING information that one senator allegedly received a whopping P1 billion from the controversial
Disbursement Acceleration Program (DAP), United Nationalist Alliance (UNA) secretary general
Toby Tiangco yesterday again pressed budget chief Butch Abad to submit copies of all letters
received by the Department of Budget and Management (DBM) in relation to the P10.08 billion DAP
funds released to legislators.
We want to verify the information we received that one senator reportedly got over P1 billion from
DAP. Thats why it is important that the list Sec. Abad will be presenting anytime this month before
the finance committee should reflect every peso requested by lawmakers, Tiangco said.
Tiangco, in his August 26 letter to Abad, requested a more detailed report on the DAP funds that
benefited projects of select members of Congress.
Sec. Abad should be able to submit all the letter-requests of legislators with all the necessary
details, and sealed with a kiss, he said.
In the last budget briefing, Abad reasoned that it would take time to match the letter
recommendations of lawmakers and that there is a possibility that not all solons were
accommodated.
Tiangco said he believes that Liberal Party (LP) lawmakers received bigger slices of the DAP
compared to their counterparts in other political parties.
Importante na ilabas ni Sec. Abad ang original or true copy ng mga letter-request para
maliwanagan ang lahat, at sana hindi sanitized list ang ipakita, he noted.
During the August 6 budget briefing in Congress, Abad promised to go back to the letters sent by
legislators to determine the particular projects nominated by each legislator.
Tiangco said that since the letters are the basis for determining the nature and amounts of the
projects that went to each legislator, kindly include ALL of the letter-requests sent by each
legislator.
mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]://www.journal.com.ph/news/top-stories/senator-got-over-p1b-from-daphttp://www.journal.com.ph/news/top-stories/senator-got-over-p1b-from-dapmailto:[email protected] -
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
5/61
Tiangco likewise requested Abad to submit an itemized list of the releases of funds under the DAP
that were coursed through senators and congressmen, number and date of the Special Allotment
Release Order (SARO), the amount per legislator and implementing agencies. Based on the
transcript of the budget briefing, it is on record that Abad, promised to do so, before the start of thebudget deliberation in plenary.
Citing a report prepared by the Philippine Center for Investigative Journalism (PCIJ) detailing the
distribution of over P11 billion DAP funds to provinces and congressional districts, Tiangco said most
of the DAP money went to legislators closely identified with the LP.
The online PCIJ report showed that a juicy slice of the DAP releases to legislators were mostly for
the bailiwicks or hometowns of legislators and local officials who are closely identified with the
administration and allies under the LP-led ruling coalition.
Additional Info
August 31, 2014
Published inTop Stories
Kompre vs kapre
KOPYANG-KOPYA ng Aquino administration ang dying years ng Arroyo government.
Si Gloria na paborito niyang sisihin ay siya niyang ginagaya sa maraming aspeto ng pamumuno.
Nang mabunyag ang Hello Garci at ang NBN scam, doon na nagsulputan ang ibat ibang grupo.
Sa kalagitnaan ng mga eskandalo ng Arroyo government, palagi mong maririnig ang mga tinig nila
Congressman Ben Evardone at dating PagIBIG chief, Miro Quimbo na ipinagtatanggol ang mahal
nilang Pangulo.
Ngayong naiipit ang Aquino administration sa eskandalo ng DAP, pork scam, bangungot na term
extension at Cha-cha, same people ang naririnig nating tinig.
Ang kaibigan pa rin nating si Evardone na walang kupas ang nagtatanggol kay Noynoy. Naiba lang,
congressman na ng Marikina si Quimbo pero pareho pa rin ang tono at iba na nga lang ang amo na
http://www.journal.com.ph/news/top-storieshttp://www.journal.com.ph/news/top-storieshttp://www.journal.com.ph/news/top-storieshttp://www.journal.com.ph/editorial/opinion/kompre-vs-kaprehttp://www.journal.com.ph/editorial/opinion/kompre-vs-kaprehttp://www.journal.com.ph/editorial/opinion/kompre-vs-kaprehttp://www.journal.com.ph/news/top-stories -
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
6/61
kanyang dinidipensa ngayon.
Sa Arroyo crisis natin narinig ang grupong Biyaheng Gloria, Kasangga Youth at mga Civil Society na
kalaunan ay nabansagang Evil Society dahll grupo pala iyon ng mga kunsintidores na matatalino at
mayayamang tao.
Bumuo sila ng mga grupo para sagipin ang bumabagsak na gobyernong Arroyo kaya kung anu-
anong organization ang sumulpot.
Dahil nga mukhang idol ni Noynoy si Gloria, bumuo naman sila ng bagong grupo na tinawag nilang
Kompre or Koalisyon ng Mamamayan para sa Reporma.
Kasama sa Kompre ang mga civil society na galit na galit noon sa katiwalian at pang-aabuso pero
just the same, mga bungkos din ng kunsintidores.
Sina Lea Navarro, former Tourism Secretary Alberto Lim, Jim Paredes at Karina David na (misis ng
dati kong paboritong columnist na si Randy David) ay prominenteng mga pro-Noynoy na mga dating
anti-Gloria.
Kasama sila sa Kompre na nagkukunwaring may malasakit sa bayan pero ang agenda ay isulong
ang reeleksiyon ni Noynoy.
Nawala ang paghanga ng publiko sa mga taong ito dahil kinain na rin sila ng sistema.
Ang dating Black and White Movement na kinabibilangan din nila noong panahon ni Gloria ay
converted into Yellow and Yellow Associates.
Sila iyong mga dating maiingay kapag may maling nangyayari sa pamahalaan pero lumitaw na
depende pala sa nakaupo ang kanilang prinsipyo.
Kahit nakikita na nilang binababoy nila Drilon, Guingona at Trillanes ang Senado, okey lang sa
kanila.
Kahit sinusuwag na ni Noynoy ang Korte Suprema at ang Konstitusyon, ayos lang sa kanila.
Kahit pinalusot ni Noynoy si Budget Secretary Abad Faith sa DAP scandal at ang mga kakamping
sangkot sa pork scam, aprub pa rin sa kanila.
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
7/61
Habang komportable ang buhay ng mga convenor ng Kompre, hayun, may mga mamamayan
namang kabilang sa mga Kapre ang nasa kalunus-lunos na kalagayan.
Kapre as in, iyong mga Kababayang Pinahihirapan ng Reporma ni Noynoy.
Wala tayong dapat ipagmayabang na nakapagtala ng 6.4% economic growth dahil kung walang
plastikan na usapan, hindi ito ramdam ng labing isang milyong jobless, hindi ito ramdam ng milyun-
milyong walang bahay, hindi ito ramdam ng milyun-milyong dumaranas ng involuntary hunger.
Lalong hindi ito alam ng mga pamilyang nabubuhay sa pagpag o fried chicken sa basurahan na
na-feature pa sa CNN.
Aminin man o hindi ng Kompre, ang nakakaintindi lang sa economic growth ay ang 50 richest
Filipinos na naitlahala sa Forbes Magazine.
Kasama na rito ang mga pro-Noynoy na nakikinabang sa gobyerno.
Pero iyong 99 milyon Pinoy, walang idea kung anong klaseng hayup ang 6.4% GDP growth.
Kaya hindi ko alam kung paanong nasisikmura ng Kompre na pagtakpan ang totoong nangyayari sa
bayan.
Kunsabagay, kung totoo ang ulat na si David ay sumasahod ng P2.6 million annually bilang GSISboard at si Lim ay P2.3 milyon sa Development Bank of the Philippines, hindi nga nakapagtatakang
bumuo sila ng Kompre as in Komportableng Pro-Noynoy.
Delicious life nga ba ang tawag dyan?
* * *
Para sa inyong reaksiyon at suhestiyon:[email protected]
Additional Info
August 31, 2014
Published inOpinion
mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]://www.journal.com.ph/editorial/opinionhttp://www.journal.com.ph/editorial/opinionhttp://www.journal.com.ph/editorial/opinionhttp://www.journal.com.ph/editorial/opinionmailto:[email protected] -
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
8/61
DILG budget for LGUs not pork, solons told
DEFENDING the proposed budget of the Department of Interior and Local Government
(DILG), Secretary Mar Roxas yesterday denied the insinuation of some government critics that the
agencys funds for next year is a presidential pork barrel.
Appearing at yesterdays budget deliberation, Roxas appealed to the lawmakers, especially the
opposition, not to put political color in the projects and funding of the DILG for the local government
units (LGUs), particularly the Grassroots Participatory Budgeting Process (GPB).
Opposition members Gabriela party-list Rep. Luz Ilagan and ACT Teacher party-list Rep. Antonio
Tinio both questioned Roxas about the P20 billion GPB budget, which they claimed is similar to the
defunct Priority Development Assistance Fund (PDAF) and the Disbursement Acceleration Program
(DAP).
Both the PDAF and the DAP were declared by the Supreme Court illegal and unconstitutional,
prompting the government to stop their implementation.
Roxas clarified that GPB is not a lump sum like the PDAF and DAP but a line-item budget with
the LGUs themselves identifying the needed projects for their areas and constituents.
According to Roxas, the proposed GPB budget for 2015 has remained at P20 billion just like this
year.
He further explained that since the program was expanded to cater to all the 1,633 LGUs, most
especially the poorest municipalities, the budget allocated for each city will be trimmed down to P30
million for 2015 from P50 million in 2014, while each municipality will be getting from P12 million to
P15 million.
The whole budget has no increase, ang nangyari lang nabawasan ang bawat project kasi dumami
ang LGUs na isinama sa programa. This year, nasa 1,200 lang ang naisama sa GPB but next year
isasama na ang lahat, Roxas said.
Also, in response to Eastern Samar Rep. Ben Evardones question on political affiliation, Roxas
pointed out that all LGUs even those from the opposition or parties not allied with the administration
will be given projects under the GPB.
No lump sum. No pork. No political bias, Roxas said of GPB, which he further clarified will not be
http://www.journal.com.ph/news/top-stories/dilg-budget-for-lgus-not-pork-solons-toldhttp://www.journal.com.ph/news/top-stories/dilg-budget-for-lgus-not-pork-solons-toldhttp://www.journal.com.ph/news/top-stories/dilg-budget-for-lgus-not-pork-solons-told -
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
9/61
implemented by the DILG but by the other agencies like the Department of Public Works and
Highways (DPWH), Department of Social Welfare and Development (DSWD), Department of
Agriculture (DA) and the Department of Agrarian Reform (DAR).
In addition, Roxas said, each LGU was given a deadline to submit their proposal for various projectsneeded in their localities amounting to P2 million.
Evardone warned the DILG that should the LGUs failed to submit a proposal before the budget
plenary discussion the budget allocated to them will be deleted from the 2015 proposed national
budget.
For 2015, the national budget is P2.606 trillion. The DILGs budget is P104.5 billion or a 4 percent
increase from P100.2 billion this year.
The GPB, which was formally introduced by the late Interior and Local Government Secretary Jesse
Robredo, is one formula in ensuring an effective and judicious use of public funds.
Roxas, who decided to continue implementing this program, said that public spending is well
targetted and funds are allocated only to programs and projects that are truly responsive to the
needs of the people.
Presidential pork
Roxas, being the possible presidential bet of the Liberal Party (LP), was accused by Tinio of using
the agencys budget to campaign in the different LGUs all over the country.
Tinio questioned Roxas about the increase of the budget of the Office of the Secretary by P5 billion
as well as the huge budget for GPB.
Roxas denied the increase and explained that the said amount is part of the budget to be allocated
to the various projects to be identified by the LGU.
Mali ang interpretasyon at pagbasa ng budget, Roxas told Tinio, as he added Huwag lagyan ng
malisya.
Additional Info
August 27, 2014
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
10/61
Published inTop Stories
PNoy foes win first battle in impeach war
COMPLAINANTS and endorsers of three impeachment complaints against President BenignoAquino won their first battle, after the House Committee on Justice declared the cases all sufficient
in form.
After two and half hours of long debate, members of the committee were convinced that all
complaints met the requirements for submitting a verified complaint under impeachment rules.
For the first complaint, which was filed by at least 28 individuals led by the Bagong Alyansang
Makabayan (Bayan) secretary general Renato Reyes, 51 members of the justice committee voted in
favor against one negative and one abstention.
It was endorsed by Bayan Muna Reps. Neri Colmenares and Carlos Zarate; Anakpawis Rep.
Fernando Hiccap and Gabriela Rep. Luz Ilagan.
For the second complaint, lodged by different youth groups led by Kabataan party-list and YOUTH
Act Now, the vote was 47 yes, seven no and four abstention. This was endorsed by Kabataan Rep.
Terry Ridon.
Both first and second complaints deal with the controversial Disbursement Acceleration Program(DAP). The complainants charged that President Aquino committed culpable violation of the
Constitution and betrayal of public trust when he allowed government savings to be used illegally
and unconstitutionally.
The last complaint, filed by some militants led by former Rep. Satur Ocampo, was also proclaimed
sufficient in form without objections from the members, even from the administration allies.
The third complaint is in connection with the signing of the Enhanced Defense Cooperation
Agreement (EDCA) between the Philippine government and the United States and was endorsed byACT Teacher Rep. Antonio Tinio and Gabriela Rep. Emmie de Jesus.
Allies to the rescue
Some administration lawmakers tried to stop the impeachment proceeding by moving to dismiss the
first two complaints because they are insufficient in form.
http://www.journal.com.ph/news/top-storieshttp://www.journal.com.ph/news/top-storieshttp://www.journal.com.ph/news/top-storieshttp://www.journal.com.ph/news/top-stories/pnoy-foes-win-first-battle-in-impeach-warhttp://www.journal.com.ph/news/top-stories/pnoy-foes-win-first-battle-in-impeach-warhttp://www.journal.com.ph/news/top-stories/pnoy-foes-win-first-battle-in-impeach-warhttp://www.journal.com.ph/news/top-stories -
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
11/61
Deputy Speaker and Leyte Rep. Sergio Apostol told the panel that the committee should only tackle
one impeachment complaint at a time, based on the impeachment rules.
He stressed that the rules of the proceedings state that there should be a one-year ban on anyother impeachment complaints after the first one.
I moved that we dismiss. No impeachment complaint shall be initiated against the same official
more than once Apostol said.
There are three impeachment complaints. The two others should not be considered. In fact they
should not be admitted. They should be thrown away, he added.
But committee chairman Iloilo Rep. Niel Tupas Jr. explained that the three complaints were filedseparately before the House Secretary Generals office and was referred by the Committee on Rules
to his committee.
The ruling of the committee is that we will consider the three complaints in one proceeding, Tupas
said.
House Senior Majority Leader Rodolfo Farias, on the other hand, tried to defer the voting on the
sufficiency in form when he suggested to the complainants and endorsers of the first complaint to
correct errors in the documents they filed.
According to Farias, the complainants Dante Jimenez of the Volunteer Against Crime and
Corruption (VACC), Rafael Mariano of the Kilusang Magbubukid ng Pilipinas (KMP) and Reyes,
deleted the names of their organization and instead changed it to the first person I or signing it in
their personal capacity and not as the group.
Farinas said, there is a conflict in the names of the complainants and the endorsement letter since
the endorsers are endorsing non-existent complainants, namely the Bayan and the VACC.
Cavite Rep. Elpidio Barzaga and Ako Bicol Rep. Rodel BAtocabe, both administration solons,
agreed with Farinas, as they questioned the complaints.
But in the spirit of justice and liberality, Tupas said the committee is allowing the complainants to
make corrections to which Colmenares, as one of the endorsers, objected insisting that the
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
12/61
complaint is a verified motion.
Meanwhile on the second complaint, it was Cagayan de Oro Rep. Rufus Rodriguez who questioned
the validity of the complaint.
According to Rodriguez, the complaint filed by the youth organizations has no proper identification of
the complainants which made it invalid.
Any complaint that is not verified is a scrap of paper. You did not follow the important procedure of
including the identification of the complainants. That is fatal to the complaint, Rodriguez said.
Batocabe again agreed with Rodriguez.
But since the justice committee gave leeway to the first complaint, they did the same with the secondcase.
In the case of the third complaint, Apostol said it must also be declared sufficient in form.
Next hearing
After the committee declared the three complaints all sufficient in form, the panel will decide on the
sufficiency in substance in the hearing scheduled on September 2.
Tupas said next weeks hearing will be more tedious and he expects more heated debate as the
members will examine the substance of the cases.
Tupas said that he will consult the members of the justice committee on whether or not to
consolidate the first two complaints since they have the same grounds and issue, which is the DAP.
This is the battleground, the most crucial (stage) is the (determination of sufficiency in) substance
because once the complaints pass the substance, you will order the respondent to answer and you
will open the respondent to all sorts of questions, Tupas added.
Based on the impeachment rules, the requirement of substance is met if there is a reci tal of facts
constituting the offense charged and determinative of the jurisdiction of the committee.
If the committee finds that the complaint is not sufficient in substance, it will dismiss the complaint
and submit a report. On the other hand, if the committee finds the complaint sufficient in form and
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
13/61
substance, it will furnish the respondents copy of the resolution and allow them to answer the
complaint within 10 days from receipt of the notice.
After receipt of the documents from the complainants and respondents, the committee will determine
whether the complaint alleges sufficient grounds for impeachment. If they does not exist, thecommittee will dismiss the complaint. If sufficient grounds exist, the committee will conduct hearings,
which will be open to the public to determine if probable cause exists on the basis of evidence
submitted to it, the rules added.
If probable cause exists, the panel will submit a resolution to plenary. A vote of at least one-third of
the 290-member House is needed for the approval of the resolution setting in motion the Articles of
Impeachment.
Additional Info
August 26, 2014
Published inTop Stories
Philconsa denounces assault on Judiciary
LEYTE Rep. Ferdinand Martin G. Romualdez and Manuel M. Lazaro, President
and Chairman/CEO, respectively, of the Philippine Constitution Association (Philconsa), reacting tothe probe into the Judiciary Development Fund (JDF) and in defense of the judiciary said:
The Judiciary Development Fund (JDF) is not and cannot be likened to
the Disbursement Acceleration Program (DAP). The JDF is a special purpose fund established for
specific purposes from specific sources. The sources and beneficiaries of the disbursements are
transparent and accountable. The Chief Justice administers the JDF in accordance with specific
rules adopted. Eighty (80%) percent of the JDF shall be utilized to augment the allowances of the
members and personnel of the judiciary and not more than twenty (20%) percent shall be used for
office equipment and facilities of the Courts.
In the case of DAP, the purposes are determined by politicians for political objectives. The sources,
the amounts of disbursements and the projects, are dependent on the whims, casuistries
and caprices of the incredulous politicians motivated by politics with the use and cooperation of
local units and/or dubious/bogus NGOs.
http://www.journal.com.ph/news/top-storieshttp://www.journal.com.ph/news/top-storieshttp://www.journal.com.ph/news/top-storieshttp://www.journal.com.ph/news/top-stories/philconsa-denounces-assault-on-judiciaryhttp://www.journal.com.ph/news/top-stories/philconsa-denounces-assault-on-judiciaryhttp://www.journal.com.ph/news/top-stories/philconsa-denounces-assault-on-judiciaryhttp://www.journal.com.ph/news/top-stories -
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
14/61
Romualdez and Lazaro remarked: It is embarrassing and humiliating for the Supreme Court when
political leaders proposing to amend the Constitution act purposely to clip and envelop the wrongly
perceived superiority of the Supreme Court vis--vis the acts of the Executive and Legislative
Departments. The public should know that when the Supreme Court declares unconstitutional
executive and legislative actions, it is not because the judiciary has superiority over the legislative orexecutive. The Supreme Court simply mediates, as mandated by the Constitution, and admonishes
the co-equal branches that their acts are not in accordance with the Constitution. The High
Court only asserts its solemn and sacred duty as the final interpreter of the Constitution. The Court
is the umpire to decide whether the executive or legislative branches act wrongly or rightly in
accordance with the Constitution.
The Philconsa exhorts and pleads with the political leaders to be more judicious and cautious in
their reactions/actuations towards the judiciary, especially the Supreme Court. Lazaro
and Romualdez admired and commended the Chief Justice and the members of the SupremeCourt for their sober, dignified and cool stance in the face of the uncourtly and
unchivalrous reactions of the executive and legislative departments against the Judiciary when it
interpreted and declared unconstitutional legislative and executive acts contrary to the
Constitution. The move of Congress to probe the JDF under the awkward unpleasant setting is
nothing but a puerile act of vengeance.
Additional Info
August 24, 2014
Published inTop Stories
http://www.journal.com.ph/news/top-storieshttp://www.journal.com.ph/news/top-storieshttp://www.journal.com.ph/news/top-storieshttp://www.journal.com.ph/news/top-stories -
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
15/61
Delayed coa reports decried
Senator Binay calls for fair and impartial audit reports on PDAF, Malampaya funds
SENATOR Nancy Binay yesterday reiterated her call for the Commission on Audit (CoA) to
immediately release the full audit reports of several controversial government funds which have
been linked to questionable transactions, as well as corruption.
Binay said that it has already been more than a year since the probe into the Priority Development
Assistance Fund (PDAF) scam and the expose on alleged illegal releases of the Malampaya Funds,but until now the CoA has not given the public even a summary of its audit report covering the years
2010 to 2013.
Isang taon na itong pinag-uusapan pero mukhang di gumagalaw ang COA. Sana kahit summary
lang kung di pa sila ready ilabas ang full audit report sa PDAF, Binay said. Pati na rin ang mga
controversial projects under DAP mula 2011 hanggang 2013, she added.
Based on records, the Department of Budget and Management (DBM) continued to release funds
from PDAF, DAP and Malampaya from 2010 to 2013 even after state auditors questioned theirqualifications or the way DBM, legislators and implementing agencies handled the funds.
Lalong pinapatagal lang ng CoA ang boksingdelayed telecast na nga, puro pa patalastas. It
would be prudent for CoA to immediately release their findings, including other NGOs who took part
in the PDAF and Malampaya deals, Binay said.
http://www.journal.com.ph/news/top-stories/delayed-coa-reports-decriedhttp://www.journal.com.ph/news/top-stories/delayed-coa-reports-decriedhttp://www.journal.com.ph/news/top-stories/delayed-coa-reports-decried -
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
16/61
The Supreme Court has already declared PDAF and parts of the DAP unconstitutional, while much
of the P900 million Malampaya fund allegedly went to bogus non-government organizations linked to
administration solons and Janet Lim-Napoles.
She noted that while the PDAF and DAP have been in the news for some time, the only time peoplehear about the Malampaya fund is through the occasional report in the news while there has been
no disclosure about the PDAF from 2010 to 2013.
Mabuti na may listahan na ng recipients ng DAP, at least nakikita natin, pero ang PDAF mula 2010
hanggang 2013 wala pa rin hanggang ngayon, she said.
The lady senator also urged the state auditing body to be fair and objective in the release of the
reports and not use it to discredit some individuals.
I just hope CoA will not be partial coming from the PDAF and DAP hearings. Nakita naman natin na
pati ang CoA was a beneficiary of DAP, ano bang partido ang nanguna sa pag-disburse ng DAP?
Sana maging fair and impartial ang release, Binay said.
Sana hindi matulad ang paglalabas ng resulta sa nangyari noong inilabas ang special audit report
ng paggasta ng PDAF mula 2007 hanggang 2009. Sana lahat ng involved ay mailabas ngayon at
hindi iilang pangalan lang,the senator added.
The lady senator issued the challenge after the CoA said that it will be conducting a special audit onthe alleged overpricing of the Makati City Hall building Two, which city officials maintain is not
overpriced.
Additional Info
August 24, 2014
Published inTop Stories
Puwede rin bang kasuhan ng plunder si Viel Aquino-Dee?
DAPAT nang tumigil ang Palasyo sa pagdepensa sa presidential sister na si Viel Aquino-Dee na
isinasangkot sa P230-million milk fund scam na ginamitan ng DAP.
Hindi na binibili ng publiko ang paliwanag ni Secretary Coloma na walang kinalaman si Viel gayong
http://www.journal.com.ph/news/top-storieshttp://www.journal.com.ph/news/top-storieshttp://www.journal.com.ph/news/top-storieshttp://www.journal.com.ph/editorial/opinion/puwede-rin-bang-kasuhan-ng-plunder-si-viel-aquino-deehttp://www.journal.com.ph/editorial/opinion/puwede-rin-bang-kasuhan-ng-plunder-si-viel-aquino-deehttp://www.journal.com.ph/editorial/opinion/puwede-rin-bang-kasuhan-ng-plunder-si-viel-aquino-deehttp://www.journal.com.ph/news/top-stories -
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
17/61
mismong COA na ang nagsabing may kuwestiyon sa paggamit ng pondo.
Ang simpleng tanong ng publiko, bakit nakaentra ang Assisi Development Foundation ni Viel sa
feeding program gayong kahit saang anggulo sipatin ay imoral ito?
Kung 25 percent ng P230 milyon ang sinasabing napunta sa foundation ni Viel, ibig sabihin, puwede
rin siyang kasuhan ng plunder dahil P57.5 milyon ang pinag-uusapan dito tulad ng inaakusa nila kay
Napoles.
Sa halip na gamitin ang resources ng gobyerno sa pagtatanggol kay Viel na hindi naman
government official, mas mabuting linawin ng gobyerno kung paano nagkaroon ng papel ang
foundation ng kapatid ng Pangulo sa proyektong ito.
Ano ang kaibahan ng foundation ni Viel sa foundation ni Napoles?
Ganoon ba talaga ang standard natin, kapag foundation ng ibang tao, ubod ng sama pero kapag
foundation ng presidential sister, mabuti?
Aba, aba, anong klaseng sistema ito?
* * *
Nakapagtatakang nawala sa picture si Senador TG Guingona sa imbestigasyon ng overpriced
Makati City Hall.
Bilang chairman ng Senate blue ribbon committee, himala ng mga himala at hindi siya nagpapasikat
at umeepal sa isyu.
Kunsabagay, mahirap sumalang si Guingona sa probe na ito sa Makati scam dahil mainit na mainit
pa ang resulta ng Pulse Asia survey na nagsasabing bias ang naging paghawak ng Senado sa
imbestigasyon ng pork barrel scam laban sa tatlong senador.
Mahirap argumentuhin ang 53% na resulta ng survey na nagsabing hindi naging parehas ang blue
ribbon sa mga kasamahan nilang mambabatas na pawang may balak sanang kumandidato sa 2016
presidential polls.
Kaya pala biglang sub-committee na lang ang nag-iimbestiga dahil napaso si TG na wala sa
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
18/61
kalingkingan ng integridad ng kanyang ama.
Sabi ko na nga ba, minsan nagbubunga rin ng balimbing ang kamias.
Ang problema kasi sa Senate blue ribbon committee, lalo sa kanilang chairman, paranghuramentado ang paghawak nila sa imbestigasyon.
Sa pag-uunahan na mapansin ng Palasyo, hayun, nagsiarte na parang mga imbestigador,
prosecutor at judge para lunurin sa akusasyon sina JPE, Jinggoy at Bong.
Sino ba naman ang makakalimot sa 3-point shot/buzzer-beater na pahayag ni Guingona para
isalarawan ang magiging testimonya ni Ruby Tuazon kahit hindi pa man nakapagsasalita?
Dito sa imbestigasyon ng overpricing sa Makati City Hall, dapat makakita na tayo ng non-partisanship probe para talaga malaman ng publiko ang katotohanan.
Huwag na kayong masyadong dupang sa publicity dahil kahit anong tumbling pa ang gawin nyo sa
imbestigasyon, nakikita ng publiko kung nagpapanggap lang kayong galit sa katiwalian.
Iyong mga senador na gustong magpalakas sa Palasyo, huwag masyadong magpahalata sa
imbestigasyon para hindi matulad sa Senate blue ribbon ni Senador Guingona na tinagurian ng
publiko bilang bias probe body.
By the way, Mr. TG, ano na ang balita sa imbestigasyon sa iba pang mambabatas na isinasangkot
din sa pork barrel scandal, lalo na iyong mga kakampi ng Pangulong Aquino?
Dapat siguro ituloy yan ng Blue Ribbon para maniwala ang bayan na hindi lang oposisyon ang gusto
nyong ipakulong.
Kilos na para sikat at baka mapili pang vice president ng Liberal Party.
* * *
Hindi dapat hinahayaan ng PSG na nalilipasan ng gutom ang kanilang chaplain na si Monsignor
Daniel Tansip.
Sa tingin ko, bukod sa puyat at kulang sa bitamina, palaging nauubusan ng pagkain si Chaplain
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
19/61
kaya nang makahawak ng mikropono, ang unang ibinulalas ay gusto niya ng lifetime presidency
para kay Pangulong Aquino.
Tiyak na tiyak na kung nasa tamang estado ng kaisipan at busog si Monsi ay hindi niya masasambit
iyon dahil unang-una, alam niya namang labag sa batas ang habambuhay na pagka-pangulo atmalaking bahagi na ng populasyon ang nakukunsumi sa liderato ni Noynoy.
Father, kung talagang kapos sa supply ng pagkain dyan sa PSG, puwede nang pampalipas-gutom
ang mga osts a dyan.
Di bale, Father Tansip, inihihingi ka namin ng tawad sa Diyos dahil posibleng hindi mo lang alam
ang iyong ginagawa noong mga oras na iyon.
* * *
Para sa inyong suhestiyon at reaksiyon:[email protected]
Additional Info
August 24, 2014
Published inOpinion
Si ES Jojo, kakampi ni PNoy
SA patuloy na pagbulusok pababa ng trust rating ni Pang. Noynoy, kandarapa na umano ngayon
ang Palasyo sa pag-iisip ng mga paraan at diskarte kung paano muling pababanguhin ang
kanyang pangalan.
Ayon pa sa ulat ni kasamang Christine Herrera noong Martes sa Manila Standard, isang crisis
management team sa ilalim ni ES Jojo Ochoa (Samar bloc) ang binuo para tugunan ang krisis sa
kredibilidad at liderato ng ating mahal na Pangulo.
Hindi rin siyempre magpapahuli ang kampo ni Sec. Mar Roxas (Balay bloc) at ang buong Liberal
Party at kinuha ang isang dayuhang eksperto sa media spin (PR) sa katauhan ni Paul Bograd.
Reading between the lines, wika nga, malinaw sa artikulo ni kasamang Christine na hindi natigil at
mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]://www.journal.com.ph/editorial/opinionhttp://www.journal.com.ph/editorial/opinionhttp://www.journal.com.ph/editorial/opinionhttp://www.journal.com.ph/editorial/opinion/si-es-jojo-kakampi-ni-pnoyhttp://www.journal.com.ph/editorial/opinion/si-es-jojo-kakampi-ni-pnoyhttp://www.journal.com.ph/editorial/opinionmailto:[email protected] -
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
20/61
bagkus, lalo pang naging malubha, ang away ng dalawang paksyon sa Palasyo partikular ngayon na
halos tatlo na lang sa bawat 10 Pinoy ang may bilib at tiwala pa kay Pang. Noynoy.
Kung babalikan ang mga pangyayari, aprub tayo sa sinabi (umano) ni ES Jojo na kasalanan lahat
ng Balay Group (read: Liberal Party at Hyatt 10) kung bakit umasim ang singhot, ehek, sipat ni Juandela Cruz, sa ating mahal na Pangulo.
Ang problema sa DAP na nakikita na nating maglalagay kay PNoy, ES Jojo at maaaring sa kanyang
buong Gabinete sa likod ng rehas na bakal pagkatapos ng kanyang termino, sino ba ang may
kagagawan? Si DAP, err, DBM Sec. Butch Abad ng LP/Hyatt 10, hindi ba?
Inamin din ni Sec. Mar na siya ang nang-urot kay PNoy sa ideya ng term extension na sa halip
makatulong ay lalo lang gumatong sa nag-aalsa nang kalooban ng taumbayan.
Wala ring maitulong at bagkus ay dagdag pa sa poot ng taumbayan ang mga katsang ni SP Franklin
Drilon pabor sa DAP at sa kahit ano na lang gimik na maisip ng kanyang mga kapartido at iba
pang sipsip kay PNoy para lang mailayo ang kanilang mga sarili sa partisipasyon nila sa DAP at
PDAF scams.
Bilang matagal nang observer sa ating pulitika, mga kabayan, katulad ni ES Jojo, hindi rin ako
naniniwala na may maitutulong pa ang bagong pakana, ehek, panukala, ni Sec. Mar na kunin ang
serbisyo nitong si Bograd.
Dangan kasi, patapos na ang termino ni PNoy at ang hinahanap na lang ngayon ng publiko ay mga
mabilis at kongkretong mga hakbang at solusyon sa kanilang mga samut saring mga problema --
mataas na presyo ng bilihin, trapiko, kriminalidad, kawalan ng hustisya, kawalan ng trabaho,
mahirap na sitwasyon ng pagnenegosyo, etc., etc.
Mga ganitong bagay -- mga aksyon at programang may agarang epekto sa kanilang pamumuhay --
ang hinahanap ng mga Pinoy at hindi mga kargadong tanong sa questionnaires para sa mga
susunod na popularity surveys na umanoy inihahanda nitong si Bograd.
At para kaninong interes ba talaga itong si Bograd na ang serbisyo ay dati na umanong kinuha ni
Sec. Mar para sa siyempre sa kanyang pansariling interes noong 2004 elections?
Sa madaling salita, kung babalansehin ngayon ang sitwasyon sa Malacaang na may dalawang
grupong nagsusulong umano ng kapakanan ni PNoy, malinaw na hindi ito totoo.
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
21/61
Sa isang panig kasi ay ang grupo ni ES Jojo na walang political ambition at ang kapalaran, wika
nga, ay depende sa magiging kapalaran ni PNoy.
Sa kabilang panig naman ay ang sanrekwang politiko at mga ambisyoso sa LP at Hyatt 10 na
ngayon pa lang ay nag-iisip na kung paano nila ililigtas ang kanilang mga political career (at mganakulimbat sa gobyerno) sakaling tuluyang makanal and administrasyon ni PNoy.
Kaya nga sa sitwasyong nalagay na siya ngayon sa balag ng alanganin, dapat pag -isipang mabuti
ni PNoy kung sino ba talaga ang kakampi niya sa sandamakmak na mga taong nakapaligid sa
kanya.
Sa pagbasa ko sa sitwasyon, kay ES Jojo, nakasisiguro siya. Ewan na lang sa iba!
***
Nabanggit na rin lang ang PR consultant, mga kabayan, mukhang tuloy na tuloy na pagtakbo ni
Sen. Antonio Trillanes sa mas mataas na posisyon sa 2016.
Patunay dito ay ang pagpayag niya sa gusto umanong resbak ni PNoy kay VP Binay na nakita
natin ang pagsisimula noong Miyerkules sa ginawang imbestigasyon ng Senado sa umanoy
bilyones na overprice ng mga Binay sa mga proyekto sa Makati kung saan sila ang bueno de
familia.
Kung matatandaan mga kabayan, si Sen. Trillanes ang secret emissary ni PNoy sa kasagsagan ng
away ng Pinas at China sa isyu ng West Philippine Sea, patunay na malaki ang tiwala ni PNoy sa
kanyang kakayahan.
Sabi kasi ng mga miron, napikon (daw) si PNoy kay VP Jojo sa hinalang si Rambotito ang
gumagatong sa isyu ng DAP kaya binigyan niya ng go-signal si Sen. Trillanes na gisahin sa
Senado ang mga Binay sa isyu ng tongpats sa Makati Car Park building , etc., etc.
Ang nakikitang trade-off naman ng mga miron? Si Sen. Sonny ang eendorsohin ni PNoy bilang
bise-presidente sa 2016. Harinawa, hehehe.
Isa pang pruweba na gigil na si Sen. Trillanes na matawag na Mr. Vice President ay ang
pagkuha niya, NPC vice president Benny Antiporda, ng isang outside PR consultant.
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
22/61
Yun nga lang, mga kabayan, duda tayo kung bukod sa makakaltasan si Sen. Sonny dahil sa
presyo nitong kanyang PR consultant, may magagawa bang mabuti ang damuho para sa kanya,
ano sa opinyon mo, fellow NPC director Boying Abasola?
At sa hanay pa ng mga beterano sa media, kilalang matalas ang kanyang nakuha kayamagsuotna tayo ng helmet mga igan dahil siguradong uso na naman ang bukulan, hahaha!
Oops! Wala akong masamang tinapay kay Sen. Sonny, mga kabayan at isa ako sa mga bilib sa
kanyang mga prinsipyo at mga paninindigan.
Gusto ko siyang magtagumpay dahil kailangan ng bayan ang mga katulad niya. Pero kung hindi siya
mag-iingat sa kanyang mga hakbangsayang lang ang lahat ng kanyang pinagpaguran.
* * *
(For reaction, text at 09212085136 or email [email protected]).
http://www.journal.com.ph/editorial/opinion/tag/DAP
PNoy bumuwelta sa SC sa isyu ng DAP
Ni Rudy Andal(Pilipino Star Ngayon)| Updated July 24, 2014 - 12:00am
0 0 googleplus0 0
MANILA, Philippines - Binuweltahan kahapon ni Pangulong Aquino ang Korte Suprema na gumawa rin umano
ng cross-border transfer noong 2012 sa kainitan ng isyu sa Disbursement Acceleration Program (DAP).
Sa kanyang talumpati sa ika-150 kaarawan ng bayaning si Apolinario Mabini sa Batangas, sinabi ng Pangulo
na noong Hulyo 2012 ay naglaan ang Korte Suprema ng P1.865 bilyon para dagdagan ang pondong
pampagawa ng Manila Hall of Justice na dapat anya ay proyekto ng Ehekutibo dahil nakailalim ang budget nito
sa Department of Justice.
Malinaw po. Ang pera ng hudikatura, inilaan nila para sa proyektong ehekutibo dapat ang gumagawa, wika ng
Pangulo sa kanyang mensahe.
Isiniwalat pa ni PNoy noong 2012 din ay may P100 million budget ang DOJ para sa Manila Hall of Justice
subalit sumulat ang SC sa DBM kung saan ay hiniling nitong ilipat sa budget ng judiciary department para sa
pagpapatayo ng Malabon Hall of Justice.
mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]://www.journal.com.ph/editorial/opinion/tag/DAPhttp://www.journal.com.ph/editorial/opinion/tag/DAPhttp://www.philstar.com/author/Rudy%20Andal/http://www.philstar.com/author/Rudy%20Andal/http://www.philstar.com/author/Rudy%20Andal/http://www.journal.com.ph/editorial/opinion/tag/DAPmailto:[email protected] -
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
23/61
Ipinalilipat po nila ang mga pondo para maipatayo ang mga gusaling magbabahay ng mga korte. Wala naman
po tayong nakikitang masama rito, dahil alam nating mapapabilis nito ang sistemang pangkatarungan sa
bansa.
Pero agad umanong binawi ng SC ang kanilang hiling noong Disyembre 2013, kung kailan nagiging mainit na
ang usapin ukol sa DAP.
PSN ( Article MRec ), pagematch: 1, sectionmatch:
Pero malinaw na naman po sa mga halimbawang ito ang pagtatangkang magsagawa ng tinatawag nilang
cross-border transfer, o ang paglalaan ng pondo mula sa isang sangay ng gobyerno tungo sa ibang sangay,
giit pa ni Aquino.
Aniya, may batayan sa Administrative Code partikular ang section 38,39 at 49 ang paglikha ng gobyerno sa
DAP na ginawa din naman ng nakaraang mga administrasyon.
Wika pa ni PNoy, dahil sa ginawang desisyong ito ng SC ay magkakaroon ito ng chilling effect kung saan aymuling babagal ang paghahatid ng serbisyo sa taumbayan.
Iginiit din ng Pangulo na wala itong balak na labagin ang pasya ng Korte Suprema pero dahil sa paniniwala
nilang walang nilabag sa Konstitusyon ang DAP ay naghain sila ng motion for reconsideration sa High Tribunal.
Ano ang kalagayang pang ekonomiko ng
bansa sa paglipas ng panahon?
Historikal na Pagsusuri sa Edukasyong Pilipino
I nihanda ng National Union of Students of the Phi li ppines, Hunyo 2006
I. PAMBUNGAD
Ang pag-aaral sa kasaysayan ng edukasyon sa Pilipinas ay isang pagbabaliktanaw din sa
kasaysayan ng lipunang Pilipino. Ang mga pag-unlad at pagkilos na siyang humubog sa lipunang
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
24/61
Pilipino ay nagdulot ng malaking pagbabago sa sistemang pang-edukasyon.
Nagmumula sa pagbabagu-bago ng uri at batayang pang-ekonomiko ang antas ng edukasyon sa
kabuuan. Ang tipo ng edukasyon ay sumasalamin kung anong uri ng lipunan ang namamayani sa
isang bansa. Mula ng dumating ang mga Kastila sa Pilipinas hanggang sa kasalukuyang
neokolonyal na pamumuno ng imperyalismong Estados Unidos, lubos na ginamit at ginagamit
ang edukasyon upang patatagin ang makinaryang ekonomiko at pultikal ng mapang-aping
sistemang umiiral.
Ngunit sa isang banda, may dayalektikong ugnayan ang edukasyon sa pulitika at ekonomiya ng
lipunan. Bahagi ito ng kulturang sumisibol na nagbibigay ng higit na lakas o hamon sa
namumunong kalakaran sa lipunan. Mahaba ang pakikibaka ng mamamayan upang ipaglaban
ang isang makabayan, makamasa at siyentipikong tipo ng edukasyon. Mahalagang bahagi ito ng
Rebolusyong 1896 at nagtuluy-tuloy ito maging sa panahon ng pananakop ng Amerika at
pagkakaluklok sa mga papet na Republika mula 1946. Dominante man ang kolonyal na
oryentasyon ng edukasyon sa bansa, hindi nawawala ang tinig at malawak na kilusan para sa
edukasyong magsisilbi sa interes ng mamamayang Pilipino.
Ang patuloy na pagtugon ng edukasyon sa pangangailangan ng mga dayuhan at malalaking
negosyante sa bansa ay siyang tanikalang gumagapos sa ating pag-unlad. Mauunawaan lamang
ang kolonyal na oryentasyon ng edukasyon sa bansa kung uugatin natin ito sa mahabang
karanasan ng Pilipinas sa kamay ng dayuhang mananakop. Kailangan ang pagtitilad-tilad ng mga
bahagi ng luma at makadayuhang sistema ng edukasyon upang malaman natin ang susunod
nating hakbang sa pakikibaka para sa isang makabago at makabayang tipo ng edukasyon.
I. BAGO DUMATING ANG MGA KASTILA
Bago pa man dumating ang mga mananakop na Espanyol, umiiral na ang iba't ibang uri ng
pamayanan sa Pilipinas. Laganap ang sistemang sultanato at relihiyong Islam sa Mindanao.
Dominante ang pyudal na sistemang paghahari ng mga sultan at datu. Umiiral din ang sistemang
alipin sa ilang pamayanan at sistemang primitibo komunal sa hilagang bahagi ng Luzon.
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
25/61
Sa panahon ding iyon, relatibong maunlad ang agrikultura bilang pangunahing batayan ng
ekonomiya ng bansa. May maunlad na pagsasaka, pangingisda at paninisid ng perlas. Mayroon
na ring masiglang kalakalan ang mga sinaunang Pilipino sa mga karatig bansa nito tulad ng
Tsina at Arabo. Laganap ang barter bilang pangunahing uri ng komersiyo sa buong kapuluan.
Sa pagdating ng mga Kastila ay nadatnan nila ang ating mga ninuno na may maipagmamalaking
sariling sining at kultura. May paghahabi't paglililok, paglikha ng mga alahas na ginto,
pagpipinta, paggawa at pagpapanday ng mga kagamitang pandepensa at pandigma tulad ng pana,
kris, tabak, kampilan at mga panangga. Mayroon ding sariling literatura sa anyo ng mga epiko
tulad ngBiag ni Lam-ang, Hudhud, AlimatIndararapatra and Sulayman. Sa panahong ito rin
nagkaroon ng unang naitalang alpabetong Pilipino na kilala natin ngayon bilang alibata.
Ang edukasyon ay kolektibong responsibilidad ng pamayanan o barangay. Ang mga magulang at
nakatatanda sa barangay ang nangangasiwa sa pagtuturo sa mga bata. Ang mga kasanayan sa
produksiyon tulad ng paghahabi, pangingisda at pangangaso ay pangunahing binibigyang pansin.
Ang mga mandirigma naman ang nangunguna sa pagtuturo sa sining ng pakikidigma at depensa
sa pamayanan. Ang edukasyon ay tuwirang nagsisilbi sa kagalingan ng buong barangay dahil ito
ay nakabatay sa karanasan ng mamamayan at ekonomikong pangangailangan ng komunidad.
II. PANAHON NG KOLONYALISMONG KASTILA
Ginamit ng kolonyalismong Kastila ang espada at krus upang sakupin at pagharian ang Pilipinas.
Ang sinumang lumaban ay pinapaslang sa pamamagitan ng espada at ang sinumang sumang-
ayon ay pinaluluhod sa krus.
Sa pagpasok ng mga Kolonyalistang Espanyol, lumaganap ang sistemang pyudal at kolonyal.
Ipinako ang mamamayang Pilipino sa lupa at hinawakan ng mga Kastila at simbahan ang
ekonomiya sa pamamagitan ng pangangamkan ng mga lupain at pagpapatupad ng sistemang
Encomienda. Pangunahing tagapagpalaganap ng kulturang pyudal at mistisismo ang simbahan.
Ang sinumang hindi sumunod sa utos ng Simbahang Katoliko at tagapangasiwa ng Hari ng
Espanya sa Pilipinas ay tatawaging erehe, pilibustero, at kasusuklaman dahil sa paniniwalang
masusunog ang kaluluwa sa impyerno.
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
26/61
Walang pag-aalinlangang binura at sinunog ng mga Kastila ang halos lahat ng mga manuskripto
at ebidensiya ng edukasyon at kultura ng mga ninuno natin sa paniniwalang ito raw ay gawa ng
diyablo. Kung hindi dahil sa pagsasalin-salin sa wika ng mga awit, epiko, at alamat, baka tuluyan
na nating nakalimutan ang makulay na nakaraan ng ating lahi.
Pangunahing layon ng edukasyon sa panahon ng kolonyalismong Kastila ang pagtuturo ng
Katolisismo at pagpapailalim ng mga katutubo sa korona ng Espanya. Ang mga unang paaralan,
dala ng mga misyonero, ay pagsunod sa kautosan ni Charles V noong Hulyo 17, 1550 na nag-
takda na ang lahat ng mga sinakop ng Espanya ay tuturuan ng wikang Espaol. Subalit malalim
ang ugat ng diskriminasyon ng mga Kastila sa mga indio, at sinabing hindi kailanman maaaring
matuto ang mga katutubo ng wika nila, at "mananatiling mga unggoy anupaman ang bihis".
Pinag-aral sa mga sekondaryong paaralan ang mga anak ng mga dating namumuno sa mga
barangay bilang preparasyon sa magiging papel nila bilang mgagobernadorcilloat cabeza de
barangay.Itinayo ng mga Heswita ang Colegio de Niosnoong 1596 para sa adhikaing ito,
subalit nagsara rin ito matapos ang limang taon. Ang iba't ibang mga misyonero at kongregasyon
ay nagtayo ng mga pamantasan. Itinatag ng mga Heswita ang Colegio Maximo de San
Ignacionoong 1589 at ito'y naging unibersidad noong 1621.Itinatag din nila ang College of San
Ildefonso (1599, ngayo'y University of San Carlos sa Cebu), College of San Jose (1601), College
of the Immaculate Conception (1817, ngayo'y Ateneo de Manila University). Itinatag naman ng
mga Dominikano ang Colegio de Nuestra Seora del Santisimo Rosario(1611, ngayo'y
Unibersidad ng Santo Tomas) at Seminario de Nios Huerfanos de Pedro y San Pablo(1620,
ngayo'y College of San Juan de Letran).
Minaliit ng mananakop ang kaalamang lokal samantalang pinalaganap ang konserbatibo at
pseudo-siyentipikong kaalaman sa mga paaralang pinapatakbo ng simbahan. Patuloy ang
pagtuturo ng metapisika kahit lubos nang nauunawaan ang mga batas ng paggalaw ng mga bagay
bagay. Hindi rin ganap ang pagtututro ng syensya tulad na lang halimbawa ng ipinakita saEl
Filibusterismoni Rizal na ginagawang palamuti lamang ang mga kagamitan sa pag-
eeksperimento.
Ang cura parocong simbahan ang namimili ng maestrosa mga eskuwelahan na magtuturo ng
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
27/61
alpabeto sa mga bata at pangunahin ang mga doktrina ng relihiyong Romano Katoliko.
Katekismo ang pokus ng edukasyon. Mekanikal na pinapabasa at pinapamemorya ang mga
misteryo ng rosaryo, dasal at mga ritwal ng simbahan. Laganap ang paggamit ngpalmetabilang
pamalo sa mga ayaw at nahihirapang matuto.
Dahil sa Educational Degree of 1863, naging compulsory ang edukasyong primarya bagama't
may diskriminasyon pa rin sa mga indio at monopolyo pa rin ng simbahan ang edukasyon sa
bansa. Kakaunti pa rin ang nakakatuntong sa mas mataas na antas ng edukasyon. Eksklusibo para
sa mga paring sekular at gayundin sa mga anak ng mga komersyante at lokal na panginoong
maylupa ang pag-aaral sa mga Katolikong pamantasan sa bansa at sa Europa. Ang mga
ilustradong nakapag-aral ang nagpasok ng burges liberal na kaisipan sa Pilipinas tulad ng
pagsasarili at nasyonalismo.
Elitista ang edukasyong pinatupad ng mga Kastila. Ipinagkait ang edukasyon sa mga indio.
Ipinako sa lupa at hindi binigyang pagkakataong makapag-aral ang mayorya ng mga Pilipino.
Ayon kay Jose Rizal, "ang ugat ng kamangmangan at kahirapan sa Pilipinas ay ang kakulangan
ng edukasyon at kaalaman, na isang sakit mula sa kapanganakan hanggang sa katapusan."
Tinuligsa nya ang mga Kastila at mga prayle dahil hindi nakakatugon sa pangangailangan ng
mga Pilipino ang edukasyon sapagkat wala man lamang mga libro sa kasaysayan, heograpiya,
moralidad ng Pilipinas na nakabatay sa karanasan nito sa isang sistemang pyudal. Naging
hiwalay ang mag-aaral sa kanyang pinag-aaralan.
III. PANAHON NG REBOLUSYONG 1896 AT REBOLUSYONARYONG GOBYERNO
NG PILIPINAS
Naging tuntungan ang malawak na diskontento ng mamamayan laban sa marahas na pang-
aabusong pyudal at kolonyal upang mailunsad ang iba't ibang mga kilusan at pag-aalsa, at sa
pagdaan ng panahon ay nagbuo ng konsepto ng pagiging Pilipino mula sa indio. Pinagkaisa ng
karanasan at pangangailngan ang mga Pilipino upang magkaroon ng kamalayang makabayan at
lumaya sa mananakop na Kastila.
Naging mitsa ang panawagan ng sekularisasyon ng mga parokya sa bansa sa paghahangad ng
mga Pilipino sa pambansang kalayaan. Pinangunahan nina Padre Mariano Gomez, Padre Jose
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
28/61
Burgos, at Padre Jacinto Zamora ang kampanya na ipamahala na sa mga Pilipino ang mga
parokya laban sa mga abusadong prayle na ayaw bitiwan ang kanilang mga pwesto dahil sa
kapangyarihan at kayamanan na nakamkam nila mula dito. Dahil sa mga nakapag-aral ang mga
Pilipinong pari, ang kanilang pagkamulat ay naipasa nila sa iba pang mga Pilipino na naging
bahagi ng kilusang mapag-palaya, kabilang na dito si Paciano, kapatid ni Jose Rizal, na malaki
ang naging papel upang mahubog ang kamalayan ng kapatid.
Naitatag angFirst Propaganda Movementnila Rizal, del Pilar, Lopez Jaena at iba pang
ilustradong nakapag-aral sa Europa noong huling bahagi ng ikalabing-siyam na siglo. Layunin
ng kilusang ito na palaganapin ang isang makabayan at mapagpalayang kamulatan at edukasyon
sa hanay ng mamamayang Pilipino.
Gamit ang panulat at pinsel, ipinakita ang pyudal at kolonyal na uri ng lipunan at pagsasamantala
na pinapairal ng mga Kastila sa bansa. AngLa Solidaridadng mga propagandista ang naging
daluyan ng mga subersibong ideya upang gisingin ang sambayanan na labanan ang mahabang
panahon ng pagkakalugmok sa kahirapan sa kamay ng mga Kastila.
Naging inspirasyon ang mga rebolusyon sa Pranses, Amerika at Latin Amerika upang
masindihan ang mitsa ng unang pambansang demokratikong rebolusyon sa bansa na nagluwal sa
armadong rebolusyonaryong pakikibaka ng mamamayan noong 1896. Malaki ang naging ambag
ng rebolusyonaryong kaisipan at kulturang ipinalaganap ng Katipunan upang maipagtagumpay
ang kalayaang hinahangad ng mga Pilipino.
Naging mahalaga ang papel ng edukasyon at pagmumulat para sa Kataastaasang Kagalanggalang
na Katipunan ng mga Anak ng Bayan o Katipunan na itinatag ni Andres Bonifacio. Naitalagang
patnugot ngKalayaan, pahayagan ng kilusang ito, si Emilio Jacinto at madaling naintindihan ng
mga mamamayan ang hiwatig ng pagnanasa ng sambayanan para sa kalayaan. Sa pagkalimbag
ng Kalayaan, tumalon sa 30,000 ang kasapian ng Katipunan. Si Jacinto rin ang nagsulat ng
Kartilya ng Katipunan, sa pagsang-ayon ng kasapian nito, at ito ang gumabay sa ideolohiya ng
buong kilusan.
Naging larangan ng pag-aaral ang pakikibaka ng mamamayan. Mula sa mga sentrong bayan
hanggang sa mga baryo ay nagbuhos ng panahon ang mga Pilipino upang matutunan kung paano
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
29/61
ibabagsak ang kapangyarihan ng mga mananakop. Binasa ang akda ng mga rebolusyonaryo,
nagbuo ng mga samahan, nagbukud-buklod at humawak ng sandata upang maipagwagi ang
minimithing kasarinlan.
Sa pagkakamit ng tagumpay sa unang bahagi ng rebolusyon ay agad kinilala ang kahalagahan ng
edukasyon upang malubos ang kalayaan ng bansa mula sa mga Kastila.
Sa panukalang Konstitusyon ni Apolinario Mabini ay tinukoy ang sentral na papel ng Estado
upang pangasiwaan ang edukasyon mula sa monopolyong kontrol ng simbahan. Bawat bayan ay
magbibigay ng libreng primaryang edukasyon, ang bawat probinsiya ay magtatayo ng mga
sekundaryong paaralan at ang malalaking siyudad ay lalagyan ng mga unibersidad. Sa kabisera
ng Republika ay itatayo ang isang CentralUniversity.
Ibinigay ni Mabini sa isang Pambansang Senado ang pangangasiwa sa buong sistema ng
edukasyon. Titiyakin nito ang modernisasyon ng mga paaralan at kung nabibigyan ng mataas na
suweldo ang mga propesor. AngRectorsa mga pamantasan ay magiging bahagi ng Pambansang
Senado.
Ang panukala ni Mabini ay hindi nasunod dahil ang Konstitusyong ginawa ni Calderon ang
naipasa sa Malolos. Gayunpaman, ipinakita sa atin ni Mabini ang mga demokratikong kahilingan
ng mga Pilipino sa pagsusulong ng isang makabayan, makamasa at siyentipikong tipo ng
edukasyon.
Pagbalik ni Aguinaldo mula sa Hong Kong noong 1898, agad siyang naglabas ng mga manipesto
tungkol sa pagsasaayos ng edukasyon sa bansa. Ito ang tala ni Prop. Teodoro Agoncillo tungkol
sa edukasyon sa panahon ng rebolusyonaryong gobyerno ni Aguinaldo:
"The Revolutionary Government took steps to open classes as circumstances permitted. On
August 29, 1899, the Secretary of the Interior ordered the provincial governors to reestablish the
schools that have been abandoned before. To continue giving instruction to the people,
Aguinaldo included in the budget for 1899 an item for public instruction amounting to P35,000.
On October 24, a decree was issued outlining the Burgos Institute. The curriculum included
Latin grammar, universal geography and history, Spanish literature, mathematics, French,
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
30/61
English, physics, chemistry, philosophy and natural laws."
"Higher education was provided for when, in a decree of October 18, 1899, Aguinaldo created
the Literary University of the Philippines. Professors of civil and criminal law, medicine and
surgery, pharmacy and notariat were appointed. Dr. Joaquin Gonzales was appointed first
president of the university and succeeded by Dr. Leon Ma. Guerrero, who delivered the
commencement address on September 29,1899. The university did not live long, for the conflict
with the Americans led its faculty and students to disperse."
Sa panahon ng unang pambansang demokratikong rebolusyon ay nailatag na ang binhi para sa
isang edukasyong tutugon sa pangangailangan ng lipunan. Ang paghahanda ng daan para sa
ganap na pambansang pag-unlad ay aakuin sana ng pinapanday na edukasyon noon ngunit ito ay
maagang hinarang ng imperyalistang motibo sa pagpasok ng mga Amerikano noong 1899.
IV. PANAHON NG PANANAKOP AT PAGHAHARI NG IMPERYALISMONG US
Marahas na pananakop, pagsupil sa rebolusyonaryong gobyerno ng Pilipinas, panlilinlang at
pakikipagsabwatan sa mga lokal na burgesya at panginoong maylupa ang naging pamamaraan ng
imperyalismong Amerikano upang maisakatuparan ang disenyo nito sa Pilipinas noong unang
taon ng kanyang pagdating sa bansa.
Milyun-milyong mamamayang Pilipino ang minasaker ng mga tropang Amerikano dahil sa
patuloy na paglaban ng mga kasapi't lider ng Katipunan at mamamayang Moro na wastong
natukoy agad ang pagpasok ng Amerika bilang bagong mananakop.
Ginamit ng mga Amerikano ang edukasyon upang malubos ang kanilang pananakop sa bansa at
magtagumpay ang kanilang kampanya ng pasipikasyon. Pagkapanalo ni Commodore Dewey
noong 1898 ay agad pinangasiwaan ng mga Amerikanong sundalo ang 39 na eskuwelahan sa
Maynila na may apat na libong estudyante. Ang mga naunang mga gurong pampubliko ay mga
Amerikanong sundalo. Para kay General Arthur MacArthur, isang operasyong militar ang
pagtatayo ng marami pang mga eskuwelahan bilang bahagi ng kanilang kampanyang sakupin
ang bansa.
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
31/61
Sa pamamagitan ng Act 74 na nilagdaan ni Pangulong McKinley noong Enero 1901 ay nailatag
ang struktura ng edukasyon sa bansa sa ilalim ng pangangasiwa ng mga Amerikano. Itinatag ang
Department of Public Instruction, nagpadala ng mahigit isang libong Amerikanong guro sa
bansa, lulan ng barkong S.S. Thomas, na nakilala bilang mga Thomasites, at ginamit ang ingles
bilang wikang panturo sa mga eskuwelahan.
Ang edukasyon sa ilalim ng mga Amerikano ay isang mahalagang pagkukundisyon ng ating pag-
iisip upang tanggapin ang kanilang pamumuno. Hindi lang pagtuturo ang naging papel ng mga
Thomasites kundi ang pagtitiyak ng "loyalty of the inhabitants to the sovereignty of the United
States, and implanting the ideas of western civilization among them."
Ang pag-usbong ng bagong henerasyon ng mga Pilipino na pabor sa pamumuno ng mga
dayuhang mananakop ay resulta ng isang edukasyong dinisenyo ng mga Amerikano upang
mabaling ang ating atensiyon mula paglaban para sa kalayaan tungo sa pagkilala sa pamumuno
ng dayuhan. Araw-araw itinuturo sa mga kabataang Pilipino ang mabuting layunin ng mga
Amerikano sa pagdating sa Pilipinas at ang kadakilaan ng kanilang sibilisasyon at kultura.
Isinantabi ang pagtuturo ng tradisyunal na kultura at ang inaral ng mga bata ay pagkanta
halimbawa ng Columbia, Star Spangled Banner, ABC, my old Kentucky home, at Maryland, my
Maryland.
Ang kanluraning kamulatan, pag-iisip at edukasyon na ipinalaganap ng mga Amerikano ay
nagsilbi rin para sa kanilang pang-ekonomikong interes. Hinubog sa kaisipang komersiyalismo
ang mga Pilipino upang yakapin nila ang mga produktong dala ng mga mananakop. Sa wika ni
William Howard Taft, sa simula ay titignan bilang mga luho sa buhay ang mga produkto nila,
subalit sa di kalaunan ay magiging mga pangangailangan ito na hindi kayang mawalan ng mga
Pilipino.
Ang gurong Amerikano ang naging kapalit ng mga prayle o misyonaryo sa paghubog ng isip ng
mamamayan. Kung krus at espada ang ginamit ng mga Kastila sa pananakop ng Pilipinas, naging
mabisa para sa mga Amerikano ang Krag rifle at ang libro na hawak ng isang Thomasite.
Bilang suhol sa mga Katolikong pamantasan na dominante sa bansa, nagpasa ng batas ang
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
32/61
gobyerno sibil 1906 na nagbigay ng pribilehiyo sa mga eskuwelahan bilang mga korporasyon,
pangunahin ang proteksyon ng mga ari-arian ng simbahan. Magkatuwang ang simbahan at ang
bagong mananakop sa pagpapatupad ng isang kolonyal na edukasyon.
Ang mga rebeldeng ayaw sumuko at patuloy na nakikidigma ay ikinintal sa isip ng mga bata
bilang mga tulisan at masasamang tao. Isang dating guro at lider ng rebolusyon, si Heneral
Artemio Ricarte ay sinamahan ang iba pang "irreconcilables"tulad nina Melchora Aquino at
Apolinario Mabini na sapilitang ipinatapon sa Marianas Islands dahil ayaw nilang kilalanin ang
pamumuno ng Amerika sa Pilipinas. Si Heneral Malvar, Vicente Lukban at Macario Sakay ay
tinaguriang bandido ng mga Amerikano kahit kinikilala silang bayani ng mamamayan.
Sa pagkatalo ng rebolusyon dahil sa pananakop ng Amerika ay hindi natapos ang paglutas ng
problema sa lupa. Humantong ang pagsasama ng modernong kapitalismo ng US at domestikong
piyudalismo sa bansa upang maisakatuparan ang plano ng US na bansutin ang pag-unlad ng
Pilipinas. Binalangkas ang istruktura ng edukasyon na umaakma sa malapyudal na katangian ng
ekonomiya ng Pilipinas at pantustos sa pang-ekonomiyang pangangailangan ng US.
Bahagi ng pagkukundisyon sa ating kamalayan ay pagtatayo ng mga pamantasan tulad ng
Unibersidad ng Pilipinas, Manila Business School (Polytechnic University of the Philippines
ngayon) at Philippine Normal University upang matiyak na ang susunod na mga guro, klerk,
teknokrat at lider ng bansa ay hindi lalayo sa kagustuhan at pamantayang iiwanan ng mga
Amerikano. Sa bisa ng Act 854 noong 1903 ay pinag-aral ang isang daang matatalinong Pilipino
sa Amerika na tinawag napensionados. Sila ang naging mga pinakamasugid na taga-suporta ng
dayuhang pananakop pagbalik nila sa Pilipinas.
Matagumpay ang paggamit ng edukasyon sa pag-impluwensiya sa pag-iisip ng mga Pilipino
kaya't nang maitatag ang gobyernong Komonwelt noong 1935, huling binuwag at ipinasa sa mga
Pilipino ng mga Amerikano ang Department of Public Instruction.
Mga tampok na paghamon sa kolonyal na edukasyon
Ito ang ilan sa mga obserbasyon ngMonroe Survey,ang pinakaunang sarbey sa edukasyon sa
bansa noong 1925:
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
33/61
1. Ang mga guro sa elementary at hayskul ay walang sapat na kasanayan.
2. Humigit-kumulang 82% ng mga kabataan ay hindi umaabot sa Grade 5.
3. Ang kurikulum at ang teksbuk na ginagamit ay hindi naaayon sa pangangailangan ng bansa.
4. Nahihirapan ang mga Pilipino na mag-aral ng Ingles.
Nanggaling mismo sa mga Amerikanong iskolar ang pagtukoy na hindi tumutugon sa partikular
na pangangailangan ng Pilipinas ang kolonyal na edukasyong ipinapatupad ng Amerika sa bansa.
Sa pagkakatatag ng gobyernong Komonwelt ay ipinasa na sa mga Pilipino ang pangangasiwa sa
edukasyon ng bansa. Kinilala ng binuong National Council of Education at maging ni Pangulong
Quezon ang layo ng agwat ng itinuturo sa mga eskuwelahan at ang pangangailangan ng
Pilipinas.
Ilan sa mga hakbang ng gobyernong Komonwelt ay ang pag-aalis ng grade 7 sa elementarya,
pagpapatupad ng programang universal compulsory primary education, paglalabas ng mga
teksbuk na umaayon sa katangian ng lipunang Pilipino, at pagpapahalaga sa edukasyong
bokasyunal at adult education. Gayunpaman, patuloy ang paggamit ng ingles bilang midyum ng
pagtuturo at ang ipinatupad na bagong istruktura ng edukasyon ay hindi pa rin lumalayo sa
pamantayan at disenyo ng imperyalismong US. Kinilala man ng gobyernong Komonwelt ang
mga kakulangan ng edukasyon sa Pilipinas, hindi nito isinakatuparan ang lubusang pagtatatag ng
isang makabayan at makabagong tipo ng edukasyon.
Hindi nakamit ng gobyernong Komonwelt ang layunin nitong universal priamry education.
Noong 1935, 1,229,242 kabataan ang naka-enrol sa mga pampublikong paaralan, at pagdating ng
1939, 1,961,861 pa lamang ang nakakapasok sa paaralan. Apatnapu't-limang porsiyento (45%)
lamang ng kabataan sa watong edad ang nakakapasok sa mga pampublikong paaralan.
Ang mga eskuwelahan ay naging larangan din ng paghamon sa sistemang pang-edukasyon,
umiiral na mapang-aping kaayusan sa lipunan at ang patuloy na pananakop ng Amerika sa kabila
ng pangako nitong kalayaan para sa Pilipinas.
Mula sa pagtutol ng pagtaas ng matrikula noong 1929 o ang pagsuporta saHares-Hawes Cutting
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
34/61
Actnoong 1933 hanggang sa kampanya para makaboto ang mga kababaihan sa eleksiyon noong
1937 ay pinatunayan na ng mga estudyante ng Unibersidad ng Pilipinas ang patuloy na
pagsasabuhay ng tradisyong aktibismo ng mga kabataan.
Noong 1930 ay nagwalk-out ang mga estudyante ng isang sekundaryong paaralan sa Maynila
bilang protesta sa pang-iinsulto ng isang Amerikanong guro sa mga Pilipino. Sinuportahan ito ni
Benigno Ramos, isang klerk sa Senado atprotgni Quezon. Tinanggal sa trabaho si Ramos na
nagtulak sa kanya upang itayo ang grupong Sakdal.Binatikos ng mga Sakdalistaang kolonyal na
sistemang edukasyon, partikular ang grade schoolReaders' Textbookni Camilo Osias dahil sa
pagsamba sa kulturang Amerikano. Higit pa rito ay sinisisi nila ang pananakop ng US bilang
sanhi ng kahirapan ng mga magsasaka at mamamayan.
Isang tampok na kuwento ng kabayanihan sa panahon ng pag-aalsa ng mga pesante noong
dekada trenta ay ang pakikibaka ni Tomas Asedillo, isang guro ng pampublikong paaralan sa
Laguna. Naging lider siya ng welga ng mga manggagawa ngLa Minerva Cigar Factorysa
Maynila na marahas na binuwag ng Constabulary. Tinangka siyang hulihin subalit nakabalik na
siya sa Laguna at sumapi saKatipunan ng mga Anakpawis.Naging tagapagtanggol siya ng
mahihirap at nakilala bilangRobin Hoodng kanilang bayan.
V. PANAHON AT PAGHAHARI NG IMPERYALISMONG HAPON
Parang epidemyang hindi makakuha ng lunas ang humagupit na krisis pang-ekonomiya sa buong
mundo bago sumiklab ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Hindi mapigilan ang marahas na
digmaan upang maresolba lamang ang pagkakahati ng mundo sa pagitan ng mga imperyalistang
kapangyarihan.
Sa Asya, naging pangunahing imperyalistang bansa ang Hapon. Madaling nasakop ng Hapon ang
Pilipinas dahil sa kawalan ng sapat na paghahanda ng gobyernong Komonwelt at ang sagad-
sagaring pag-asa nito sa tulong na hindi maagang binigay ng Amerika.
Bitbit ang programang "Greater East Asia Co-Prosperity Sphere", itinuring ng Hapon ang
Pilipinas bilang isang kolonya at itinayo ang papet na gobyerno sa pamumuno ni Jose P. Laurel
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
35/61
kasama ang iba pang mga burgesya kumprador at panginoong maylupa.
Ipinatupad din ng Hapon ang isang kolonyal, pyudal at mapanupil na sistema ng edukasyon.
Naging tampok sa programang pang-edukasyon ang pagkakaisa ng mga Asyano laban sa
mapanirang impluwensiya ng kulturang kanluran.
Ito ang karagdagang tala ni Prop. Teodoro Agoncillo:
"The Japanese educational policy was embodied in Military Order No. 2, dated February 17,
1942. Its basic points were the propagation of Filipino culture; the dissemination of the principle
of Greater East Asia Co-Prosperity Sphere; the spiritual rejuvenation of the Filipinos: the
teaching and propagation of Nipponggo; the diffussion of the vocational and elementary
education; and the promotion of love of labor. The motive behind this educational system was
not only to create an athmosphere friendly to Japanese intentions and war aims, but also to erase
Western cultural influences, particularly British and American, on Filipino life and culture."
Sinang-ayunan ng mga akademiko ang pagtukoy sa masasamang impluwensiya ng kanlurang
kultura sa buhay ng mga Pilipino tulad ng bulag na pagsamba sa anumang nanggaling sa
Amerika o sa mga "puti", indibidwalismong kaisipan at panatikong paghahangad ng yamang
materyal. Gayunpaman, madali ring natukoy ng mga Pilipino ang maitim na motibo ng mga
Hapon kung bakit nais nilang bumaling tayo sa simplistikong birtud ng Silangan sa ilalim ng
gabay ng Hapon. Hindi kinagat ng mga Pilipino ang pinasusubo sa ating tipo ng edukasyon kung
kaya't sa panahon ng digmaan, halos 90% ng mga estudyante ay piniling huwag pumasok sa
eskuwelahan.
Mula nang maipasa sa kamay ng papet na Republika ang pangangasiwa ng edukasyon noong
1943, tinangkang langkapan ng konsepto ng "assertive nationalism" ang sistema ng pagtuturo sa
bansa. Ito man ay nayonalismong katanggap-tanggap sa mga imperyalistang Hapon, hindi
maikakaila ang magandang intensiyon ng ating mga lider upang itatag ang isang makabago at
makabayang edukasyon.
Ilan sa mga hakbang na ginawa nila ay ang sumusunod:
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
36/61
1. Pagkuha ng lisensiya ng mga guro bilang rekisito sa pagtuturo.
2. Paggawa ng isang code of professional ethics para sa mga guro.
3. Ang mga guro ng relihiyon ay dapat tumalima sa mga patakaran ng Estado.
4. Ang mga Pilipino lamang ang maaaring magturo ng Kasaysayan, pambansang wika at
character education sa lahat ng eskuwelahan.
5. Ituturo at gagamitin ang pambansang wika sa lahat ng lebel ng edukasyon.
6. Ang tuition at iba pang bayarin sa eskuwelahan, kabilang ang sahod ng mga propesor ay
aaprubahan muna ng gobyerno; maaari ring imbestigahan ang status ng pinansiya ng mga
pamantasan.
7. Ang mayorya ng governing board ng mga eskuwelahan ay dapat Pilipino.
Higit na makikitaan ng nasyonalismong motibo ang edukasyon sa panahong ito kaysa sa
panahon ng Komonwelt. Ngunit ito ay nasa balangkas pa rin ng imperyalistang kontrol sa ating
bansa. Anumang magandang motibo para sa sektor ng edukasyon ay nawawalan ng saysay
hanggat ang makinaryang pulitikal at pang-ekonomiya ay nasa kamay ng dayuhan o
makadayuhang interes.
Sa pagbalik ng neokolonyal na kontrol ng Amerika sa bansa noong 1946, binasura lahat ng
programang may kinalaman sa pamumuno ng Hapon, mabuti man o masama para sa kapakanan
ng mamamayan, kabilang na ang binalangkas na programa para sa edukasyon.
VI. PANAHON NG NEO-KOLONYAL NA PANANAKOP NG IMPERYALISMONG US
AT MGA PAPET NA GOBYERNO NITO: 1946-1986
Hindi nagtagal matapos ang pagkatalo ng mga Hapon, ipinagkaloob ng US ang huwad na
kalayaan noong Hulyo 4, 1946, bilang pagsunod sa Tydings-McDuffie Law. Ngunit, tiniyak ng
US na dominado pa rin nito ang pulitika, ekonomiya, militar, kultura at relasyong diplomasya ng
bansa. Matapos na masira ang kalakhan ng bansa dahil sa Ikalawang Digmaang Pandaigdig,
ginamit ng Estados Unidos ang Rehabilitation Acts at Bell Trade Agreements upang matali pa
rin ang Pilipinas sa mga dikta ng imperyalistang bansa. Sa ganitong paraan umusbong ang
malakolonyal at malapyudal na katangian ng bansang Pilipinas.
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
37/61
Mula sa panahon ng pagbibigay ng huwad ng kalayaan ng Pilipinas hanggang sa kasakukuyan,
patuloy na umiiral ang komersyalisado, kolonyal at represibong sistema ng edukasyon sa bansa.
Nagpatuloy ang kolonyal na kaisipan dulot ng impluwensya ng US sa mamamayang Pilipino.
Nanatiling midyum ng pagtuturo ang wikang Ingles sa mga paaralan.
Sa pamamagitan ng mga paaralan, kasabwat ang simbahan, pinalaganap ng US ang kaisipan at
kulturang kolonyal at konserbatibo na nagsisilbi bilang muog ng isang malakolonyal at
malapyudal na kultura. Pinalaganap din ang anti-komunistang histerya at nagpapakalat ng mga
kontra-rebolusyonaryo at reaksyunaryong kaisipan at teorya sa pulitika at ekonomiya.
Mula dekada sisenta hanggang nobenta ay mahigit walong libong mga Amerikanong Peace Corp
Volunteer ang ipinadala sa bansa upang magturo sa mga eskuwelahan na parang mga Thomasites
at naging estudyante nila maging ang mga Pilipinong guro. Sa pamamagitan ng mga
Amerikanong foundation tulad ng Ford, Luce, Rockefeller, at Fulbright ay nagpatuloy din ang
paghubog ng mga Pilipinong estudyante na tapat at sumasamba sa lahat ng perspektibang pabor
sa interes ng US.
Sa paglipas ng mga taon, ang edukasyon ay pinagkakakitaan na ng malalaking negosyante.
Pagkatapos ng digmaan, biglang lumobo ang bilang ng mga pribadong paaralan sa bansa. Ang
dominasyon ng pribadong sektor sa kolehiyo ay walang kaparis sa buong mundo. Naglipana ang
samu't saring mga eskuwelahang namimigay ng diploma sa katapat na presyo na walang
pinagkaiba sa iba pang kalakal sa pamilihan. Ang pagdami ng mga eskuwelahan ay nagdulot ng
pagbulusok ng kalidad ng edukasyon dahil sa labis na paghangad ng tubo kaysa magbigay ng
tamang serbisyo sa lipunan.
Ang pagtindi ng komersyalisasyon sa edukasyon ay pinaboran ng pamahalaan habang
sistematiko nitong pinapasa sa pribadong sektor ang responsibilidad sa edukasyon. Sa pagdaan
ng mga dekada ay bumaba ang gastos ng pamahalaan sa edukasyon bilang bahagi ng kabuuang
badyet. Sa pagliit ng badyet ay tumindi ang krisis sa edukasyon at bumaba ang kalidad ng ating
pag-aaral. Hindi sana magkukulang ng guro, klasrum, at pasilidad ang mga eskuwelahan taun-
taon kung mataas ang alokasyon ng pamahalaan sa edukasyon. Napupunta sa pambayad utang at
gastos ng militar ang halos kalahati ng pambansang badyet imbes na maglaan ng malaki para sa
serbisyong panlipunan. Habang may malaking investment ang mga karatig bansa natin sa Asya
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
38/61
sa edukasyon (3.3% ng GNP, 1992), ang Pilipinas (2.9%) ay nagtitipid naman.
Kaakibat nito ay ang pagbabalangkas ng struktura ng edukasyon na tutugma sa pangangailangan
ng Amerika at ng mga korporasyon nito. Naging papel ng edukasyon ang pagsuplay ng mga
manggagawang may kaunting kasanayan at pwede pang matuto ng bagong kasanayan sa mga
dayuhang korporasyon lalo na ng pag-aari ng mga Amerikano.
Ito ang paliwanag sa pag-alis ng ating mga propesyunal upang magtrabaho sa ibang bansa (brain
drain). Tumutugon ang ating edukasyon sa pangangailangan ng dayuhan at hindi kung ano ang
kailangan ng ating sariling ekonomiya upang lumakas. Isang matingkad na halimbawa ay ang
oversupply ng mga nurse sa ating bansa sa kabila ng maliit na domestikong pangangailangan
para sa propesyong ito. Noong 1998, kailangan lamang natin ng 27,160 nurse samantalang ang
demand sa ibang bansa ay umaabot sa 150,885.
Ito rin ang paliwanag sa tila mapagkawang-gawang donasyon ng World Bank sa sektor ng
edukasyon ng Pilipinas. Nais nitong matiyak na tutuparin natin ang ating obligasyon na
magtustos ng mga semi-skilled laborers sa pagsuporta sa ating basic education.
Naniniwala ang WB na kailangan lamang ng mga Pilipino ng kaunting kasanayan kaya't mas
pinaboran nito ang pagpopondo sa elementary at edukasyong bokasyonal. Binalangkas at
binigyan ng malaking badyet ng WB ang Third Elementary Education Project ng Pilipinas.
Ganundin ang ADB sa proyekto nitong Secondary Education Development Improvement
Project. Mula 1982-1996, nagbigay ang WB ng $385 milyon at $359 milyon naman ang OECF
sa edukasyon ng bansa at 2/3 nito ay inilaan para sa elementary at edukasyong bokasyonal.
Sinasabing ang edukasyon ang "great equalizer"sa lipunan at tagapagtaguyod ng demokrasya sa
bansa. Ito ang susi ng bawat Pilipino, mayaman o mahirap, upang guminhawa sa buhay.
Pagkatapos ng digmaan, lumaki ang enrolment sa mga eskuwelahan nang walang kapantay sa
kasaysayan ng bansa. Mula 1948 hanggang 1970, tumaas ang bilang ng mga eskuwelahan sa
elementary ng 238% at sa High School ng 242%.
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
39/61
Sa likod ng mga numero at paniniwalang ito ay hindi maitatago ang patuloy na pagiging bulok at
elitista ng edukasyon sa Pilipinas. Sa pag-aaral ni Prop. Francis Gealogo ng Ateneo, hindi
natupad ng edukasyon ang misyon nitong alisin ang agwat ng mga nakakapag-aral sa siyudad-
kanayunan, babae-lalaki at mayaman-mahirap. Makikita sa talaan sa baba ang diskriminasyon
laban sa mga mahihirap at sa mga nanggaling sa kanayunan pagdating sa accesssa edukasyon.
Kahit ang mga nakatapos ng kolehiyo ay hindi awtomatikong nakakakuha ng trabaho. Sa
katunayan, walang pagkakaiba ang nakatapos ng kolehiyo sa mga hindi nakatapos sa pagkuha ng
trabaho. Mas mataas pa nga ang unemployment rate ng mga nakarating sa kolehiyo kaysa sa mga
hindi nakapag-aral.
Ang pagsigla ng ki lusan para sa isang makabayan, makamasa at siyentipikong edukasyon
Tumambad ang isang malaking krisis sa edukasyon noong unang bahagi ng dekada sisenta na
kinilala maging ng mga matataas na pinuno ng bansa. Ikinagulat ng marami ang naiiba ngunit
matapang na panukala ng Kalihim ng Edukasyon noon na si Manuel Lim na baguhin ang
kolonyal na oryentasyon ng edukasyon sa bansa, na ayon sa kanya ay ang pangunahing ugat ng
suliranin. Dapat daw nakatuon ang pansin ng pamahalaan sa pagkakaroon ng isang makabayang
edukasyon. Isang edukasyon na may pagpapahalaga sa sariling kultura, wika at kasaysayang
Pilipino na kasabay ang pagdebelop sa mga mag-aaral ng isang kamalayang sibiko at patriyotiko.
Hindi papayagan ng US ang ganitong paghamon sa kanilang pamamayani sa sektor ng
edukasyon kaya't agad binuo ang isang grupo ng mga Amerikano mula sa International
Cooperation Administration at mga Pilipino mula sa National Economic Council upang
magbigay ng rekomendasyon sa kinakaharap na problema ng edukasyon sa Pilipinas. Taliwas sa
makabayang panukala ni Lim, idiniin ng grupo ang pagpapalakas ng edukasyong bokasyonal sa
Pilipinas na susuporta diumano sa industriyalisasyon ng bansa. Ang panukalang ito ang
repormang sinunod ng rehimeng Marcos at malinaw na ito ay isang adyenda ng US na mas pabor
sa kanilang interes.
Habang pinag-uusapan ang mga panukalang ito, dumadagundong na sa buong bansa ang protesta
ng mga estudyante at kabataan sa loob at labas ng eskuwelahan. Nilunsad ang Second
-
5/20/2018 Artikulo ukol sa wika
40/61
Propaganda Movementng mga kabataang intelekwal bilang pagpapatuloy ng naunsyaming
rebolusyon noong 1896 at pagkundena sa tinukoy nilang tatlong salot ng lipunan: imperyalismo,
pyudalismo at burukrata-kapitalismo.
Ang pagsigla ng bagong-tipo ng pambansang demokratikong kamalayan ay aktibong nilahukan
ng mga estudyante kasabay ng pagbatikos nila sa kolonyal, komersyalisado at represibong
edukasyon. Nagbuo sila ng mga samahang nakipaglaban para sa pagtatayo ng mga konseho ng
mag-aaral, pahayagang pangkampus, academic freedom, kalayaang magpahayag at karapatang
konsultahin tuwing magtataas ng matrikula.
Nagdaos sila ng maraming mga Discussion Group (DGs) at Teach-in sa mga eskuwelahan
tungkol sa kasaysayan ng bansa, partikular ang propaganda movement at rebolusyong 1896.
Pinag-aralan nila ang mga akda ni Recto, Constantino at Jose Maria Sison. Matapat nilang
inaalam ang anti-imperyalistang pakikibaka sa buong mundo lalo na sa Vietnam, Cambodia at
Laos. Sa huli ay matiyaga nilang pinag-aaralan ang mga siyentipikong aralin tungkol sa uri,
lipunan at rebolusyon ng Marxismo-Leninismo at kaisipang Mao Zedong.
Tinuligsa ng mga estudyante ang konserbatismo at obskurantismo sa mga eskuwelahan lalo na
ang tinatawag nilang kleriko-pasistang edukasyon ng mga katolikong pamantasan. Binunyag ang
tumitinding amerikanisasyon ng UP. Walang magawa ang mga eskuwelahan sa kakaibang
tapang ng mga estudyante sa paglalabas ng kanilang hinaing. Walang maling pulisiya ang hindi
tinunggali. Walang mapang-abusong awtoridad ang hindi nakatanggap ng puna. Ngayon lamang
lubusang hinamon ang kultura at kaisipang dominante sa mga paaralan.
Humantong ang aktibismo ng kabataan sa kinikilala natin ngayongFirst Quarter Stormng 1970.
Sa unang tatlong buwan ng taon ay nagdaos ng malawakang pagki