ARSZTAT PRACY NAUCZYCIELA SPOTKANIE I · reforma organizacyjna reforma programowa ... programowa z...
Transcript of ARSZTAT PRACY NAUCZYCIELA SPOTKANIE I · reforma organizacyjna reforma programowa ... programowa z...
WARSZTAT PRACY
NAUCZYCIELA – SPOTKANIE I
Cele i plan wykładu Zasady zaliczenia Kompetencje nauczyciela - spojrzenie Koncepcje nauczania fizyki w polskich
szkołach Podstawa programowa
Tomasz Greczyło
STRUKTURA ZAJĘĆ
30 godz. wykładu – spotkania 2 godz.
30 godz. konwersatorium:
3 x 3 godz. ćwiczeń doświadczalnych w PDF
4 x 3 godz. praktyka asystencka w LO
3 x 3 godz. konwersatorium
strona www
http://www.greczylo.ifd.uni.wroc.pl/warsztat/wpn.html
3 m
arca 2011
2
Warsztat P
racy N
auczy
ciela - spotk
anie I
CELE WYKŁADU
Kształtowanie kompetencji zawodowych
nauczycieli fizyki szkół ponadgimnazjalnych
W szczególności poprzez:
prezentację treści
dyskusję
pracę warsztatową – indywidualnie i w grupie
refleksję
3
Warsztat P
racy N
auczy
ciela - spotk
anie I
3 m
arca 2011
TEMATYKA WYKŁADU
Warsztat pracy nauczyciela
Koncepcje nauczania fizyki
Podstawa programowa nauczania
Programy nauczania
Specyfika nauczania na IV etapie edukacyjnym
Lekcja fizyki – treści, materiały, metody
Zajęcia pozalekcyjne z fizyki
4
Warsztat P
racy N
auczy
ciela - spotk
anie I
3 m
arca 2011
TEMATYKA WYKŁADU
Diagnozowanie i rozwiązywanie problemów
poznawczych
Eksperyment uczniowski w nauczaniu
Standardy egzaminacyjne
Przygotowanie i dokumentacja lekcji
Zadania nauczyciela XXI wieku w Polsce
Propozycje studentów…
5
Warsztat P
racy N
auczy
ciela - spotk
anie I
3 m
arca 2011
WARUNKI ZALICZENIA
Wykład – zaliczenie
Obecność na wykładzie
Konwersatorium – ocena
Portfolio – zawierające materiały i wytwory studentów z poszczególnych zajęć z komentarzem autora
6
Warsztat P
racy N
auczy
ciela - spotk
anie I
3 m
arca 2011
WARSZTAT PRACY NAUCZYCIELA
Dydaktyka nauczania fizyki. Bada zagadnienia specyficzne dla nauczania i uczenia się fizyki w ujęciu ogólnym bądź z uwzględnieniem typu szkoły stąd dydaktyka szkoły zawodowej, szkoły wyższej etc. Jako nauka dostarcza wiedzy o stanie rzeczy istniejącym w obrębie przedmiotu badań, analizuje zależności warunkujące przebieg i wyniki nauczania-uczenia się oraz formułuje na tej podstawie odpowiednie prawidłowości oraz wskazuje metody, formy organizacyjne i środki pomocne w wywołaniu zamierzonych zmian u uczniów1.
Systemy i treści kształcenia
Proces nauczania-uczenia się
[1] Kupisiewicz Cz., Dydaktyka ogólna, Oficyna Wydawnicza Graf Punkt, W-wa 2000
7
Warsztat P
racy N
auczy
ciela - spotk
anie I
3 m
arca 2011
WARSZTAT PRACY NAUCZYCIELA
Metodyka nauczania fizyki. Nauka o celowo i systematycznie stosowanych sposobach kierowania pracą uczniów w procesie nauczania fizyki1.
Metody nauczania
Procesy
Narzędzia
[1] Półturzycki J., Dydaktyka dla nauczycieli, Wyd. Naukowe NOVUM, Płock 2002
8
Warsztat P
racy N
auczy
ciela - spotk
anie I
3 m
arca 2011
WARSZTAT PRACY NAUCZYCIELA
Warsztat pracy nauczyciela to szerokie pojęcie, zawierające zarówno kompetencje nauczyciela, jak i szereg celowo dobranych procedur postępowania, sposobów i metod działania, dokumentów prawnych i planistyczno-organizacyjnych. Ważną część warsztatu pracy nauczyciela obejmują decyzje nauczyciela dotyczące jego działań w stosunku do uczniów, rodziców, współpracowników i zwierzchników. Warsztat pracy to także źródła informacji, w tym wiedzy, środki materialno-techniczne, które służą uczniom do uczenia się, nauczycielowi do nauczania, wychowania, opieki. Integralna część warsztatu pracy stanowią również narzędzia i metody służące ewaluowaniu i doskonaleniu warsztatu pracy zawodowej nauczyciela.
9
Warsztat P
racy N
auczy
ciela - spotk
anie I
3 m
arca 2011
WARSZTAT PRACY NAUCZYCIELA
Szkoła ponadgimnazjalna – IV etap
edukacyjny – specyfika pracy
Specyfika pracy w szkołach
ponadgimnazjalnych, płynąca zarówno ze
sposobu organizacji szkoły, jej celów i zadań,
jak również charakterystyki uczniów tego
etapu edukacyjnego, jest szczególna i
wymaga głębszej refleksji.
Temu zagadnieniu poświęcone będzie
oddzielne spotkanie 10
Warsztat P
racy N
auczy
ciela - spotk
anie I
3 m
arca 2011
KOMPETENCJE NAUCZYCIELA
wielce złożona dyspozycja stanowiąca
wypadkową wiedzy, umiejętności, postaw,
motywacji, emocji i wartościowania1
zdolność zależna od znajomości
wchodzących w nią umiejętności,
sprawności oraz przekonania o możliwości
posługiwania się tą zdolnością2
[1] Dylak S., Wizualizacja w kształceniu nauczycieli, Poznań 1995, s.14
[2] Dudzikowa M., Kompetencje autokreacyjne .., Warszawa 1994, s.205
11
Warsztat P
racy N
auczy
ciela - spotk
anie I
3 m
arca 2011
KOMPETENCJE NAUCZYCIELA1
merytoryczne – dotyczące treści nauczanego przedmiotu
dydaktyczno – metodyczne – koncentrujące się na warsztacie pracy nauczyciela i ucznia
wychowawcze – dotyczące sposobów oddziaływania na podmiot procesu
[1] Strykowski W., Kompetencje nauczyciela szkoły współczesnej, Poznań 2003, s.23
12
Warsztat P
racy N
auczy
ciela - spotk
anie I
3 m
arca 2011
KOMPETENCJE NAUCZYCIELA1
bazowe – pozwalające porozumiewać się z
uczniami i współpracownikami
konieczne – bez których praca nie byłaby
konstruktywna (interpretacyjne,
autokreacyjne, realizacyjne)
pożądane – najczęściej ściśle związane z
profilem zawodowym nauczyciela oraz
jego zainteresowaniami
[1] Dylak S., Wizualizacja w kształceniu nauczycieli, Poznań 1995, s.38-39 13
Warsztat P
racy N
auczy
ciela - spotk
anie I
3 m
arca 2011
KOMPETENCJE NAUCZYCIELA1
praktyczno – moralne (interpretacyjne,
refleksyjne, komunikacyjne)
techniczne (umiejętności warunkujące
instrumentalne rozumianą efektywność
działania) – kompetencje postulacyjne (cele),
metodyczne (działania), realizacyjne (środki)
[1] Kwaśnica R. Wprowadzenie do myślenia o nauczycielu
14
Warsztat P
racy N
auczy
ciela - spotk
anie I
3 m
arca 2011
KOMPETENCJE NAUCZYCIELA1,2
chciałbym wspomagać kształcenie „nauczycieli o nowych, innych niż dotychczas kompetencjach: w sensie treści – bardziej łącznych niż wysoce specjalistycznych, bardziej otwartych niż zamkniętych, bardziej twórczych niż odtwórczych, a w sensie charakteru roli zawodowej – odchodzących od funkcji przekaziciela i egzekutora do roli przewodnika i tłumacza”
[1] Kwieciński Z., Tropy – ślady – próby. Studia i szkice z pedagogii pogranicza. Poznań-Olsztyn 2000, s. 17
[2] Szorc K., Kompetencje nauczyciela na miarę XXI wieku
15
Warsztat P
racy N
auczy
ciela - spotk
anie I
3 m
arca 2011
KONCEPCJE NAUCZANIA FIZYKI
rys historyczny – powody i konsekwencje
zmian
reforma organizacyjna
reforma programowa
rola nauczycieli, instytucji kształcących
nauczycieli oraz władz
społeczny odbiór zmian a działania
medialne
nauczyciela a zmiany
16
Warsztat P
racy N
auczy
ciela - spotk
anie I
3 m
arca 2011
KONCEPCJE NAUCZANIA FIZYKI1
duża liczba godzin nauczania
automatycznie nie gwarantuje sukcesu
brak motywacji do uczenia się jest
zabójczy dla rezultatów nauczania
nauka fizyki powinna uczniowi ułatwić w
przyszłości znalezienie pracy
grupa ludzi zainteresowanych zawodem
fizyka robi się coraz mniej liczna
[1] Jerzy Kuczyński, Votum separatum, Fizyka w Szkole 4/2001
17
Warsztat P
racy N
auczy
ciela - spotk
anie I
3 m
arca 2011
KONCEPCJE NAUCZANIA FIZYKI
nowe koncepcje nauczania, pod presją dyktatu społecznego dryfują niebezpiecznie ku uczeniu „ciekawie, bezstresowo, bez wysiłku”, ku imitacji nauk humanistycznych i „jarmarcznej magii”;
wielu z zawodowych fizyków z łatwością wskaże godziny nauki w szkole i na studiach, które nie przyniosły im pożytku
„I po drugie, może powinniśmy ustalić, co naprawdę jest z „tej fizyki” potrzebne wykształconemu człowiekowi w pierwszej połowie XXI wieku”1
[1] Turski Ł. Co każdy człowiek powinien wiedzieć „z fizyki”, ale wstydzi się zapytać fizyków?, Foton 76/2002 18
Warsztat P
racy N
auczy
ciela - spotk
anie I
3 m
arca 2011
KONCEPCJE NAUCZANIA FIZYKI
Najważniejszą rzeczą z fizyki, jaką
powinien znać każdy wykształcony
człowiek, jest metoda badawcza fizyki.
Parafrazując znane zakończenie sławnego
eseju Prof. Leszka Kołakowskiego, „Fizyka
to naprawdę dobra rzecz”. Dobrze by było,
abyśmy o tym przekonali naszych
współobywateli.
19
Warsztat P
racy N
auczy
ciela - spotk
anie I
3 m
arca 2011
KONCEPCJE NAUCZANIA FIZYKI
Początek XXI wieku przyniósł zjawisko bez precedensowego wzrostu aspiracji edukacyjnych młodych Polaków. Jeszcze kilka lat temu tylko około 50% uczniów z każdego rocznika odejmowało naukę w szkołach umożliwiających zdawanie matury. Dziś (2009), po ukończeniu gimnazjum, takie szkoły wybiera ponad 80% uczniów. Spośród nich około 80% z powodzeniem zdaje maturę i w znakomitej większości przekracza progi uczelni. W rezultacie, co drugi Polak w wieku 19–24 lata studiuje, zaś liczba studentów w Polsce, w ciągu zaledwie kilku lat, wzrosła aż pięciokrotnie. [1] Marciniak Z., O potrzebie reformy programowej kształcenia ogólnego, Podstawa programowa z komentarzami, Tom 5. Edukacja przyrodnicza w szkole podstawowej, gimnazjum i liceum przyroda, geografia, biologia, chemia, fizyka 20
Warsztat P
racy N
auczy
ciela - spotk
anie I
3 m
arca 2011
KONCEPCJE NAUCZANIA FIZYKI
Spróbujmy razem odpowiedzieć na kilka fundamentalnych pytań związanych z obecnymi zmianami:
Dlaczego w polskich szkołach podstawowych, gimnazjach i liceach nastąpują zmiany?
Co się stało i co można w związku z tym zrobić?
Jak te zmiany odzwierciedla nowa podstawa programowa?
Jak tworzyć program wychowawczy szkoły?
Jak poprzez ocenianie skutecznie motywować uczniów?
Jak następują zmiany w organizacji i pracy szkoły?
Dlaczego zmiany szczególnie dotyczą edukacji przyrodniczej? 21
Warsztat P
racy N
auczy
ciela - spotk
anie I
3 m
arca 2011
KONCEPCJE NAUCZANIA FIZYKI
Uchwała Nr 333/2008 Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego z dnia 16 października 2008 roku
Rada Główna wspiera długofalowe zmiany systemowe mające na celu:
przeniesienie uwagi na efekty kształcenia,
wydłużenie kształcenia ogólnego,
doprecyzowanie zakresu treści nauczania,
indywidualizację kształcenia,
doprecyzowanie opisu wymagań na koniec każdego etapu kształcenia.
22
Warsztat P
racy N
auczy
ciela - spotk
anie I
3 m
arca 2011
KONCEPCJE NAUCZANIA FIZYKI
Projekt rozporządzania uwzględnia zalecenia
Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 18
grudnia 2006 roku w sprawie kompetencji
kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie
(2006/962/WE) i jest ważnym elementem włączania
naszej edukacji w system edukacji europejskiej.
Problematyce kompetencji kluczowych poświęcone
zostanie jedno z kolejnych spotkań.
[1] Tom 5. Edukacja przyrodnicza w szkole podstawowej, gimnazjum i liceum przyroda,
geografia, biologia, chemia, fizyka 23
Warsztat P
racy N
auczy
ciela - spotk
anie I
3 m
arca 2011
PODSTAWA PROGRAMOWA
Załącznik do rozporządzenia Ministra Edukacji
Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w
sprawie podstawy programowej wychowania
przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w
poszczególnych typach szkół - (Dz. U. Nr 51, poz.
458, z późn. zm.).
Cele edukacyjne
Zadania szkoły
Treści nauczania
Osiągnięcia 24
Warsztat P
racy N
auczy
ciela - spotk
anie I
3 m
arca 2011
PODSTAWA PROGRAMOWA
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z
dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy
programowej wychowania przedszkolnego oraz
kształcenia ogólnego w poszczególnych typach
szkół (rozporządzenie zostało opublikowane w
Dzienniku Ustaw z dnia 15 stycznia 2009 r. Nr
4, poz. 17)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
(przekrojowe i doświadczalne) 25
Warsztat P
racy N
auczy
ciela - spotk
anie I
3 m
arca 2011
PODSTAWA PROGRAMOWA
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z
dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania
do użytku w szkole programów wychowania
przedszkolnego i programów nauczania oraz
dopuszczania do użytku szkolnego podręczników
(Dz.U. Nr 89, poz. 730)
Programom nauczania, w tym programom
własnym (autorskim), poświęcone będą dwa
wykłady.
26
Warsztat P
racy N
auczy
ciela - spotk
anie I
3 m
arca 2011