Arqo Deyimlər 1-14

8/17/2019 Arqo Deyimlər 1-14

1/30

Arqo deyimlər-1Adam öz ocağına sıçmaz -adam öz evin (ail sin , yuvasına, v t nin ) qarşı h r k t etm z v ya sözə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

danışmaz

Adı addıdı, poxu daddıdı -adlı-sanlı, varlı birisinin ksiklikl rin göz yumulması anlamındaə ə ə

Adam s.kin böhtan dem zə ə

-dolayısıyla, adam öz övladına böhtan dem z, bu özün böhtan dem y b rab rdirə ə ə ə ə əAdam iki şey baxar: bir gü , bir siçdiyi poxaə ə -biri-birin zidd olan iki şeyə ə

Adam göt oar, göt! r n omazə ə -adam n aşağı yerd (murdar) ola bil r, ancaq yalanı, ikiüzlü v s! olmamalıdırə ə ə ə

Adamın sıçmağı g irə - n "is qiym t layiq olan bir iş haqqında, #adamın ti tökülür$ deyimin ya%ınə ə ə ə ə

Adam b y m götün gir n s.k oynar"ə ə ə ə ə -baş vermiş & lak ti d rk etm yib onu oyuncaq sanmaqə ə ə ə

Adam götün gir n s.kd n ayıarə ə ə

-adam başına g l n işd n n tic ı%ararə ə ə ə əA#ta#a d ik, tas d ik, götü d !erdik üst ikə ə ə ə -gözl diyi n tic ni almamaq, tam uğursuzluğa düar olmaqə ə ə

Açı$ dıağa camış ayağı keç rə -aıqda, n zar tsiz qalmış iş v ya n sn olumsuz ş kil alarə ə ə ə ə ə

Açı$ götün $ nimi oma$ə -&ürs ti olmaq, sui-isti&ad etm kə ə ə

Acın yanında göt $aşısan e bi r pu !erirs nə ə ə -m cazi'ə ac adam h r şeyi öz bildiyi kimi yozarə

Ağzına pox oma$

-ist yin atmamaqə əAğzına pox $oyma$ - n s rt ş kild cavabını verm kə ə ə ə ə

Ağzı poxa açıma$ -söyüşcül olmaq, o%lu söyüş söym k, kü&ür danışmaq, el bil ağzı "o%la aılıbə ə

Ağzını poxama$ -susdurmaq m s l n, şikay tiy "ul verib s sini k sdirm kə ə ə ə ə ə ə ə

Ağzında s.k isanmır -he n d n razı qalmırə ə

Ağzına sıçma$

-birisin z r r vurmaq, onun ist yini gözünd qoymaqə ə ə ə ə

Ağzı s.kim kə -işin " l vurulmaq, c zasına atdırılmaqə ə ə

Ağı s.kinin başındadır -kiik beyinli, dar düşünc li olmaqə

A.cığı ağzında oma$ -yava danışmaq, ağzı söyüşl aılmaqə

Amcı$ da!ası seksual motivli dava-dalaş ( rl arvad arasında)ə ə

A.cı$ $urusu

qarımış qız haqqındaA.cığına d n düşm kə ə*! qızın r getm k va%tı kem kə ə ə ə

+! &ahiş likd staı olmaqə ə


2/30

A.cığı durma$ şıltaqlıq etm k, boş yerd n dava ı%artmaqə ə

A.cığı $aşınma$ -m cazi'ə namusu t hlük d qoyacaq h r k t yol verm kə ə ə ə ə ə ə ə

A.cığın kög si omaz, s.kin kög si oarə ə -qadının himay si olmaz, kişinin olarə

Ar!adın zara#atı % s.kiş, kişinin zara#atı &döyüş

Ar!ad !erm k ist s ap di!arın çatağından !er rə ə ə ə -%alqın inancına gör , qadın % yan t etm k ist s bunun qarşısını almaq mümkünə ə ə ə ə ə

deyil

Arsız öüb, götü sa$$ız çeyn yirə -o% danışan, boşboğaz adamlar haqqında

Arxasında mıx kimi dayanma$ -düşm nd n daha t hlük li dost haqqındaə ə ə ə

Ar!ad saan youn axırı yarğana çıxar -qadının göst rdiyi yol uuruma a"arar, uğursuzluqla n tic l n r (yarğan dey rk nə ə ə ə ə ə ə

m cazi anlamda qadının cinsi orqanı n z rd tutulur -deyimin başqa bir izahı' qadınə ə ə ə

öz m na&eyin gör iş tutar, tutduğu işin motivind cins llik durar)ə ə ə ə ə

Ayranı yox içm y , ata gedir sıçmağaə ə -özünü olduğundan üstün göst rm k ist y n dabaz insanlar haqqındaə ə ə ə ə

Ayağı göt! r n $ brin girm kə ə ə ə ə -b rk ilişm k, iş düşm k, öldükd n sonra da yamanlıq ed c k iki qat "is insana rastə ə ə ə ə ə ə

g lm kə ə

Aah başından tük, götünd n s.k ksik e m sinə ə ə ə -qabaca bir zara&at, %eyir-duanın mizah ş kliə

Adın n dir" % 'üayim. % ( rt oub s.kimi yem y c ks n ki.ə ə ə ə ə ə -bir işin %oşluqla görülm sin ağırışə ə

Anamı bacımı s.kmiş m, gözümü s n dikmiş mə ə ə ə -ad t n bu sözü kişi öz arvadına dey r, hamıyla s nin üzünd n l c düşmüş mə ə ə ə ə ə ə

anlamında

Azıb)çezmə -nadinclik etm anlamında, ana öz uşağına dey rə ə

A.cı$ skisiə -arvad sözüyl oturub-duran, o% l yaq tsiz adama deyil rə ə ə ə

A#ta#a görm y n göt xorudayarə ə -sonradan ta"maq

Atgötü itburnu i yinin loru dild adıə ə

Ağıı uşa$ poxundan b i oarəAs$ırıb ir i düşm k ist yirdi, osturub geri düşdüə ə əAşağı, aşağı, it daşşağından da aşağı -o% alaldılan, aşağılanan insanın dilind nə

Az yeyir arı$ayır, çox yeyir tırı$ayırAğ göt $ara göt m um oaca$ə ə -sirrin üstü aşılacaq, kimin kim olduğu üz ı%acaqə

Ar!adının a.ından su içir -arvad sözüyl oturub dururə

Arı$)tırı$ -o% z i&, sısqa adam haqqındaə


3/30

Arqo deyimlər-2

*aşı aşağı, s.ki yuxarı -zahir n özünü utancaq (başıaşağı) göst r n düşkün, yaramaz insanlar haqqındaə ə ə

*abı babın tapar, ostura$ $abın -taylı tayım ta"ar, h tta n "isl r d öz layiqlil riniə ə ə ə ə

*aş$asının götü i osturma$ə -başqasının imkanları hesabına t k bbür satmaq, öyünm kə ə ə

*axdığım üz sıçmaram, sıçdığım üz baxmaramə ə -münasib t m s l l rind q tiyy tli olmaq, t qrib n' sevdiyim insandan küsm r m,ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

küsdüyüm insanla barışmaram

*eyni s..im k + beynini s..m kə ə sinirl ri yerind n oynamaq, d li olmaq d r c sin atmaq, atdırılmaqə ə ə ə ə ə ə

*ir s.kimik canı yoxdur -o% z i&, sısqa qadın haqqındaə

*ir burnuna siydi iş di-, bir burnuna sıçdıə -birisin qarşı o% ağır söyüşl r işl tm kə ə ə ə

*ir s.kidi, bir boğazı - hli-key&, kül& t d rdi olmayan adam haqqındaə ə ə

*ir d # s.ki n $ hb dem z rə ə ə ə ə ə ə ə -q hb lik bir h yat t rzidir, bir d & s hv etm k üstünd adamı c zalandırmazlarə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

*uddan yemir ki göt yaxındırə -son d r c qürurlu olmaqə ə ə

*aşını tutarsan götü $açar

-i" -sa"a yatmayan, nizam-intizama g lm y n adam v ya bir iş haqqındaə ə ə ə ə

*ir apatka pox oasan, anca$ naxışın osun -ara sözü, g nc qızlar bel dey r, göz l olunca b %tin olsun anlamındaə ə ə ə ə

*izim g in bizd n $açar,ə ə üzün ört r, götün açarə

*ir yerd yatıb bir yerd sıçırarə ə -iki adamın h dd n artıq ya%ın olduğuna kinay il deyil n sözə ə ə ə ə

*ir i haxdadı, bir i mıxdaə ə -ölüm ayağında olan yaşlı kişi v ya qadın cinsi ya%ınlığa meyl ed nd deyil rə ə ə ə

-m cazi'ə h m ağlayan h m gül n, d rdi olsa da key&ind n qalmayanə ə ə ə ə


4/30

*iri)birini s.k n köp kuşağıə ə -ya%ın qohum evliliyi üstünd deyil n sözə ə

*urnunun poxun yeyir -ac, kasıb adama deyil n sözə

*ura)bura g zm kə ə -laqeyd, etinasız insanlar haqqında

Arqo deyimlər-3

anı yanan, cırt osturan çıxıb

-süni canıyananlıq ed n adam haqqındaə

a!anı$da da bir pox deyidi -bacarıqsızlılığını yaşlılıqla bağlayan adama deyil rə

-Molla N sr ddin bir gün arxı hoppananda suya düş r, yanındakılara «eh, cavanlıq,ə ə ə

cavanlıq» dey r, sonra ür yind öü-öün «he! cavanlıqda da bir pox deyildi" »ə ə ə ə

dey r ə

/ox yey n pox yey rə ə -tamahkar insan sonunda ziyanını k rə ə

/ox sidiyi durudur + sidiyi duru oma$ -h lim %asiyy tli olmaqə ə

/ox uzun sıçmısan, bir az ucundan dişə -gözükölg li, günahkar insana qa%ınc olaraq söyl nirə ə

/aya sıç, çeşm y iş , birin d saxa içm yə ə ə ə ə ə -h r k s , h tta ya%ınlarına i&tira, böhtan atan insanlara misaldırə ə ə ə

/amura daş atsan üstün sıçarə -m cazi' alaq adamdan uzaq dur, s ni l k l y r, #sırar$ sözü bil r kd n qısaldılıb,ə ə ə ə ə ə ə ə ə

sözün t sirini artırmaqdan ötrüə

/ox $uru dıağın !ar, sarı $arpız yeyirs n"ə -üzrü q bah tind n bet r olmaqə ə ə ə

/oxu$ poxu$dur -bir şeyin sayı o% olarsa qiym ti ucuzlaşarə


5/30

Arqo deyimlər-4

0ağda t k s.ki r, bir ucun biz diki rə ə ə ə ə -uzaqda n b llı olsa günahını bizd görürl rə ə ə ə

0ar götd n dar ostura$ə -az ta"ılan, nadir (lağ m nasında)ə

0eying nin götünü iş s.k rə ə -başı iş qarışar, deyinm k yadından ı%arə ə

0ünya xiyar kimidir % bir gün ağzına, bir gün daına -h r ağ günün bir qara günü var deyiminin türk saya i&ad siə ə ə

0ünyanın götün barma$ e miş mə ə ə -h r biclikd n ı%mışam, o% oyunlar oynamışamə ə

0aşşa$)daşşağa !urma$ qoz-qoz oynamaq -m n mlik etm k, birisiyl k ll -k ll y g lm kə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

0aşşağına su atma$ -sakitl şdirm k, hirsini soyutmaqə ə

0aşşa$ $o!urması !erm kə -hörm tsiz etm kə ə

0aşşağı $apı arasında $ama$ - tin v ziyy t düşm k, sı%ışmaqə ə ə ə ə

0aşşa$ h bi atma$ə -qarşıya ı%an "robleml r soyuqqanlı yanaşmaq, #daşşağıma ki$ dem k,ə ə ə

-l ti& 'ə ə #o$"an k ndb k nd g ib insanlara ş %a verir"iş, h r k s d rdin görə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

d r"an verir"iş, ada"ın birin d «s n daşşaq h bi a&» de"iş, y ni arsı ol, h rə ə ə ə ə ə ə

şeyi ür yin sal"a, n ! &inliy ras& g ls n «daşşa$ı"a ki» de'ə ə ə ə ə ə ə

0aşşa$ı $adın $ız- -öz işini özü gör nə

0aşşağına saymama$ amama$- -saya salmamaq, n aşağı "ill d bel görm m kə ə ə ə ə ə

0aşşağı $arnına girm kə -qor%maq

0örd bacı bir s.ki durğuza bimir -ön msiz bir işi bir ne n & r yerin yetir bilm dikd söyl nirə ə ə ə ə ə ə ə ə

0 ! damdan çıxar, oğu amdanə ə

-mal itkisi adamı yandırmaz, ancaq oğul itkisi canın bir "arası olduğuna gör ananıəyandırar

0eşiki muncu$ yerd $amazə -qız evd qalmaz, vv l-a%ır birin ged r (muncuq -a!!ıq)ə ə ə ə ə


6/30

0urnanın böyüyü $arğa oursa burnu poxdan çıxmaz -böyük (yolgöst r n) a%maq olarsa d rd ksik olmazə ə ə ə

0 i poxundan dadan kimiə -o% gözl nilm z, yersiz h r k tə ə ə ə ə

0 iy ostur des n sıçarə ə ə

0 d md n çox heç k s inanmıram, o da h r gec anamı s.kirə ə ə ə ə ə ə -bu dünyada he k s güv n yo%dur anlamındaə ə ə

0 ! nin s.ki d yridirə ə ə ə -# v y demişl r, boynun yridir, demiş, haram düzdür ki.$ m s linin bir az dahaə ə ə ə ə ə ə

tünd boyalı i&ad si! m cazi' yriliy öyr şmiş insan h r m lind yridirə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

0 ! tikanı, $adın s.k ni se! r-ə ə ə ə

0 ! götü yağama$ə ə

-m nasız işl m şğul olmaq, bir adamın tutduğu !v zi& ni aşağılamaq m qs dilə ə ə ə ə ə ə əbel deyilirə

0 i s.km kd n yorudu$, bir ağııya rast g m dikə ə ə ə ə -ağılsız h r k t ed n insana deyil n sözə ə ə ə ə

0i $ hb sidirə ə -o%lu v dl r ver n, yalan danışan insanlar haqqındaə ə ə

0uran s.kin aahı omaz

-könül qayda-qanun tanımaz

0ıağını mazata mindirm k + 1at dıağını mazata mindir n kimiə ə -özünü olduğundan qiym tli tutmaq, ucuz malı bahaya satmaq, özünü mazataə

qoymaq -naz el m k, t ş %%üs satmaqə ə ə ə

0ii acı, s.ki yoğun -bütün hallarda qaba insan

0ii göd k oanın s.ki d göd k oarə ə ə

-öld sözü ötm y n kişinin, evd d (arvad yanında) üzü olmazə ə ə ə ə

0 ydi $uağına, sürüşdü girdi dıağınaə -sözü havada qa"maq, &ürs td n d rhal isti&ad etm k, ilk tanışlıqdan sonra d rhalə ə ə ə ə ə

evl n n insanlar haqqında söyl nirə ə ə

0ost dostun $urumsağıdır -dostun eybini başqalarına dost hesab etdiyin, sirrini söyl diyin insan söyl rə ə

0ost dostu s.k r, yad öüsünün $ brinə ə -dost dostun özün z r r vurar, yad bütün sülal sin , h tta ölüsünü q bird n ı%ararə ə ə ə ə ə ə ə

0iini tutursan götü danışır -dil boğaza qoymayan, s si k silm y n, deying n adam haqqındaə ə ə ə ə


7/30

0 r d eşş k tapmısan, h bir erk kiyini)dişiiyini soruşursanə ə ə ə ə ə ə - lin %am &ürs t düşmüş adamlara deyil rə ə ə ə

0uzu yeyib duzdana sıçır -yediyi ör y qiym t verm y n adama deyil r! #/ediyi qaba tü"ürür$ deyiminə ə ə ə ə ə ə

m naca ya%ındır!ə

Arqo deyimlər-5

2 bi götünd s.k $aıbə ə -h y canlı, t laşlı olmaq anlamındaə ə ə

2in s.ki i g rd y girim zə ə ə ə ə

-bir iş tutark n başqasına deyil, özün güv nm lis nə ə ə ə ə

2şş k s.k n d köm k ed r rə ə ə ə ə ə ə -h r hansı bir işi gör rk n birisini köm y d v t etm k m qs dil bel deyilirə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

2şş ks.k nin biridirə ə -qaba, görgüsüz, m d niyy tsiz insan haqqındaə ə ə

2şş k s.kin çıxardı, gör n aaım desinə ə

-q bah tini m ri& t bil n qanmaz adamlar haqqındaə ə ə ə ə

2rm ninin ağzını s.k n xaçdırə ə -erm ninin işini tin salan (onu siyas t sürükl y n) kils nin verdiyi mrl rdirə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

2rm nis n xaça niy sıçırsan, müs mansan ara$ niy içirs n"ə ə ə ə ə ə -q bah ti aıqda olan, b ra t d lil-sübutu qalmayan adam haqqındaə ə ə ə ə ə

2 bi a.cı$ üst bit g zirə ə ə -o% yavaş, l ng h r k t ed n adama bel dey rl rə ə ə ə ə ə ə ə

2rk k eşş k !ers n $odu$ sadırarə ə ə -aşırı d r c d ehtiraslı adama lağ m nasında söyl n rə ə ə ə ə ə ə

Arqo deyimlər-6

r ged ni s.kib di!ara söyk mir rƏ ə ə ə ə -ad t n iş-gücün ağırlığından şikay t ed n g lin üün bu m s li kirl r!ə ə ə ə ə ə ə ə ə

(l bilirdin r ged nd s ni s''ib divara söyk y c kl r ) ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə


8/30

ri g di rsizd n bir rsin ağırı s.k ist diƏ ə ə ə ə ə -imkanlı birisi imkansız birind n "ul v ya b nz ri bir şey ist rk n bel deyilir!ə ə ə ə ə ə ə

) rsinə % mir işl rind işl n n d mir kür cik ş klind al tə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

t ye tini tut, şor yeyib götünü tutmaƏ ə -güclü yem k ye, qüvv tli olasanə ə

c i çatan köp k m scidin di!arına iş y rƏ ə ə ə ə ə

-c zaya layiq yersiz iş tutan insana m s ldirə ə ə

zim d !er, 3azıma da !er, in çatsa özüm d !erƏ ə ə ə ə ə -qadının g z y nliyin işarə ə ə ə ə

aanda $a!adı, göt gir nd zurnaƏ ə ə ə ə -ikiüzlü, h r ş kl düş n insana deyil rə ə ə ə ə

i götün çatmama$Ə ə -ar%asınca qa"ını örtm y n adama deyil n sözə ə ə

ti boş, götü yaşƏ -yaramaz, lüzumsuz

Arqo deyimlər-74ötünd n x b ri omama$ə ə ə -ar%asınca danışılanlardan, baş ver nl rd n % b rsiz olmaqə ə ə ə ə

4ötünü $axan etm kə -işi q hr manlıq h ddin atdırmaq, asanlıqla özül c k işi & lak tli hala g tirm k,ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

li h r yerd n üzülm k!ə ə ə ə

4ötü i göy çıxsa daə ə -mümkün olmayanı yerin yetirs d !ə ə ə *ö&üyl göy !ıxsa da bu iş baş &u&an deyil ə ə

4ötük etm kə -alaq iş tutmaq, ş r &sizlik etm kə ə ə

4ötü açı$ oma$ -isra&ı olmaq, yersiz s %av t göst rm kə ə ə ə4ötü açı$da $ama$ -o% kasıb olmaq, lüt-üryan qalmaq, ayıbı görünm kə

4örm mişin bir oğu odu, dartdı s.kini çıxartdıə -görm mişliyin son h ddi!ə ə

4 r yüküm , ged r s.kimə ə ə ə ə -g l n g lird gözü olmamaq, itir rs d rdini km m k!ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

4end n g in, oğumun s.kini basdayarsızə ə -özünü dartan, t ş %%üs satan lovğa insanlara misaldır!ə ə

4öt öpm k ağız murdar omazə ə

-murdar %asiyy tli adamı ö"m kl ağız murdar olmaz anlamında -yaltaq adamlaraə ə ə

b ra t ver n sözə ə ə

4ötünd $ığ oynatma$ə -naz etm k, şıltaqlıq etm k!ə ə


9/30

4ötünd ağ tük oma$ə -b %ti g tirm k, şansı olmaq!ə ə ə (l bil gö&ünd a$ &ük var+ə ə

4ötünün tükü ağarma$ -stalı olmaq, yamanlıqda m sa& q t etm k!ə ə ə ə

4öz diyin koa sıçmayasanə -arzuna atmayasan anlamında, qarğış! ni görü" he! göl diyin kola sı!"ayasan+ə ə

4ötünd n poxu yri çıxan m nim üstüm $açarə ə ə ə -h r kiik, h miyy tsiz m s l d n ötrü narahat edil n adamın dilind n!ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

4öt d n ged nd n sonra s.k dona sığmazə ə ə ə -m cazi' ş r &şiz adam h r zaman qeyr td n danışarə ə ə ə ə ə

4öt)baş oma$ -alt-üst olmaq, altı üstün evrilm kə ə

4öt)baş atma$ -atılıb-düşm k, %oruzlanmaq, alt-üst danışmaqə

4öt yaama$ -yaltaqlıq etm k!ə

4ötünü yırtma$ -özünü h lak etm k, can& şanlıq etm kə ə ə ə

4ötü !arsa -c sar ti varsaə ə

4ötü çatma$ -c sar ti atmaqə ə

4öt atma$ + 4ötatanı$ etm kə -q rarsızlıq etm k, d md m ki olmaqə ə ə ə ə

4ötü oma$ -c sar tli olmaq!ə ə

4etsin ini s.ksinə -getsin onanizml m şğul olsun, m cazi' qadına d y r verm y n kişil r haqqındaə ə ə ə ə ə ə ə

söyl nirə

4 tirdiyi su sıçdığı poxu t miz mirə ə ə -g liri ı%arını öd m m kə ə ə ə

4ötü durma$ -t rslik etm kə ə

4öt !erm k bir şeyd n ötrü-ə ə -arzu etm k, sinov getm kə ə

4ötü üzünd n $ırmızı oma$ə -o% h yasız olmaqə

4ötü üst $uymağa düşübə -b %ti g tirib anlamındaə ə

4ötü bubbudama$ -t şviş i risind olmaqə ə ə

4ötünd s.k $ama$ə -t nb l, h r k tsiz adama deyil n qaba sözə ə ə ə ə ə

4ötu $aşınma$ 0 zalanmaq üün s b b yaratmaqə ə ə

4ötü a#ta#a görm yibə -m d niyy t g lib atmamaq, dolayısıyla, dinsiz olmaqə ə ə ə ə

4öyd n a.cı$ yağsa biri biz yetişm z, iki s.k düşs biri biz gir r, biri də ə ə ə ə ə ənö!b tutarə -%eyirli iş bizi ta"maz, ş r iş ya%amızı tez ta"arə

4öt çe!irm kə -ar%a evirm k, saya salmamaqə


10/30

4ötümü yey n az idiə -sözümü danışan, qeyb timi qıran az idiə

4ötün şa!ar aa bimirə -h dd n artıq kasıbdır!ə ə

*ö&ün şalvar ala bil"ir, h l bir " n n a$ıl da öyr dir ə ə ə ə ə ə ə

4ötü $ııya rast g m kə ə -zalım adamın özünd n daşa zalımına rast g lm siə ə ə

ax& g l c k, s n d bir gö&üqıllıya ras& g l c ks n+ə ə ə ə ə ə ə ə ə

4ötün !edr bağama$ə ə -ş b d qoşmaq, ar%asınca olmayan sözü danışmaqə ə ə

4ötüy dama daş atırə -olmazın işi görür, dolayısıyla, t rslik edir,ə sözün götünd n yapışırə deyiminəm naca ya%ındırə

4öt !erib körpü sadırır -iki n & rin arasını düz ld c yi yerd abırdan getm k, yaramazlıq etm kd n ötrüə ə ə ə ə ə ə ə ə

sinov getm kə

4ötü yer d ym m kə ə ə ə -tez satılan mal haqqında (bazara ı%arılan qoyunun h l ayaq üst yk n satılması)ə ə ə ə

4ötübarma$ı oma$ -gözd n düşm k, o% ucuz olmaqə ə

4öt)göt yatma$ə -küsülü olmaq ( r-arvad)ə

4ötüş -nadürüst, yaramaz adam

4ötün)götün getm kə -geriy getm k, geril m kə ə ə ə

4eym y çarı$, s.km y arı$ə ə ə ə4 nin $abağına baxır, ged nin daınaə ə ə -vecsiz, lind n iş g lm y n adamə ə ə ə ə

4irib)çıxmaya düşm kə -otağa o% girib-ı%an adama m z üün deyil rə ə ə

4omuş göün girm kə ə -m cazi' yaşlı qadınla laq d olmaqə ə ə ə

4 ini s.kib di!ara söyk m z rə ə ə ə -g lin b z k şyası deyil, iş-güc görm lidirə ə ə ə ə

4ötümü yemə -ar%amca söz danışma, qeyb timi qırmaə

4öt öp nin $azancı ostura$ oarə -m cazi' yaltaq adamın qazancı boş t ri& olarə ə

4ötüm gir n çıx dey bimir mə ə ə ə ə -sözü kem y n, hökmü yetm y n adamın dilind nə ə ə ə ə

4ötünd $ıını oynadırə - tin v ziyy td n ı%mağı bacaran, tinliyi eynin almayan, şıltaqə ə ə ə ə ə

4ötü açıma$ -zora düşm kə

4et ostur, tumanını $urut -m cazi yalandan basıb-bağlama, get özün iş ta"ə ə

4öt o, b xtin osunə -dürüstlüyün qiym t verilm y n adam bel dey rə ə ə ə ə ə


11/30

4ötüboş oma$ -girsiz olmaq, altı boş ("ulsuz) olmaq

4ötün duz töks n d şit osturaca$ə ə ə -ağzının sözünü bilm y n adam haqqındaə ə

4ötünün $ırağıya iş görm kə -bir iş h v ssiz, etinasız yanaşmaqə ə ə

4ötüm $ı girmir, s n d paya soxursanə ə ə -o% lovğa

4ötün )başına yaxma$ə -o% qudurğanlıq etm k, lovğalıq etm kə ə

4ün ş göt ş dem kə ə ə ə -aşmaq, ağlını itirm k, ağzının danışığını bilm m kə ə ə

4ünü! osturumə -kasıb adamın halına riş% ndə ) ti# :ə ə Molla N sr ddinin evin o$ru gir"iş, ara"ış,ə ə əbir sev &ap"a"ış, qapıdan !ıxark n lapdan os&ur"us, yor$anın al&ından s ssicə ə ə

onu seyr ed n Molla acı-acı. «n oldu, yükün a$ır oldu)» sor"uş, o$ru. «yox s ninə ə ə

günüv os&urdu"» de"işə

Arqo deyimlər-8

5ara gedir m, bu göt d m nim g irə ə ə ə ə -(#bala qarğa anasına, yuvamız "o%ludur, demiş, anası, bu göt ki bizd var haraə

gets k yen "o%lu olacaq demiş$ m s linin qısaldılmış i&ad ş kli) -nüt& sində ə ə ə ə ə ə ə

yaramazlıq olan insan harda olsa yaramazlığını ed c k anlamında!ə ə

5a!a yeyib meh sıçır -boş-boşuna danışan adam!

5amını s.kdin, gözünü m n dikdin"ə ə -h r k s qarşı yaramazlıq el din, indi d sıra m n mi g ldi.ə ə ə ə ə ə ə ə

5 m s.kir, h m d ağırığını saırə ə ə -ikiqat zülm edir

5 r yerini s.kdik, $adı d d sinin goruə ə ə -davranışlarıyla rini n son h dd g tir n, d d sinin goruna söydür n qadına dairə ə ə ə ə ə ə ə ə

m s ldirə ə

5 r osturağa buğ !erm z rə ə ə -m cazi' danışılan h r boş sözün ar%asınca getm zl rə ə ə ə

5i)ha)ha, m n d bu ixıdanamə ə -boşboğazlıq ed r k to"luma qatılmaqə ə

Arqo deyimlər-9


12/30


13/30

Arqo deyimlər-10

3arın götün ağac soxarar, dey r, n ta$$a)ta$dır"ə ə ə - tra&da n l rin baş verdiyind n % b rsiz olan kora& him insanlara aid misaldırə ə ə ə ə ə ə

3asıbın t yin $o!urğa töks n, s.ki durar !urar dağıdarə ə ə ə -ya%şılıq bilm y n insanlar haqqında!ə ə

3asıbın kdiyi bitm z, s.kdiyi bit rə ə ə -kül& ti o% olan kasıb adama lağ m nasında deyil r!ə ə ə

3or Aı, keç maı, s.ki sını$ (eyidaıə -şil-küt, aşağı düzeyd n insanlar!ə

3or kora dey r: cırt b riki gözü!ə ə ə

3or tutduğunu s.k rə -kor tutduğunu bura%maz deyiminin daha t sirli i&ad si, z kasız insanın bilm diyi birə ə ə ə

m s l d israr etm si zamanı bu deyimi işl dirl r!ə ə ə ə ə ə ə

3im osturub" % 8 ribə -q rib ar%asız olduğuna gör günahlar onun üstün atılar!ə ə ə

3işiy götünün bir tayını göst r, bir tayını göst rmə ə ə ə -kişiy özünü tam olaraq t slim etm (yaşlı qadının g nc qadına tövsiy si)!ə ə ə ə ə

3işinin $ hb si $adınınkından bet rdirə ə ə -kişinin ikiüzlüsü, üzüdönüyü, h yasızı qadınınkından bet r olar!ə ə

3imin s.ki kimin götündə -aranın qarışmış olması

3imin s.ki yis g ib m nim götümd düz d rə ə ə ə ə ə ə -kimin n "roblemi olsa m nim üstüm qaar m nasında!ə ə ə ə

3eçi osturmur, adam danışır

-insan öz sirrini amasa kims bunu bilm z!ə ə

3eşdini sışdı edir, sışdını cahankeşdi 3eçdini sıçdı edir, sıçdını cahankeçdi- -sözü d yişdirib danışan, mil kd n &il düz ld n adamlara dey rl rə ə ə ə ə ə ə

3önü baı$ ist y n götünü buzu suya $oyarə ə -bir şeyd n l zz t almaq ist y n onun ziyy tin dözm lidirə ə ə ə ə ə ə ə ə

3irpi s.km k kimiə -o% tin işə

3eçi s.kidiyi yer g n kimiə ə ə

3 göz e m s düg üstün atımazə ə ə ə ə ə ə


14/30

Arqo deyimlər-11

9o!ğaığından götün kibrit çöpü omurə -o% lovğa, t k bbürlü insan haqqındaə ə

9üt ütü tapar, götatan götatanı -kasıb kasıbı ta"ar, &ırıldaqı &ırıldaqını

9üt götd n tuman oğurarə -o% k m&ürs tə ə

9üt ütü s.k r, öyün tör rə ə ə

-kasıb adam kasıb yerd n evl n rk n bu m s li işl d rl rə ə ə ə ə ə ə ə ə

9 zgi s.ki kimiə -bir l zgi d ll k sünn ti s hv etmiş, bir ne d & k smiş, ondan bu m s l yaranmışə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

1

' n bu e! g in g dim, kim s.k rs s.ksinə ə ə ə ə ə -taleyi il barışmış, he n yin umurunda olmayanə ə

'üs man bekar osa s.kin k s r özün iş çıxardarə ə ə ə -%a" r stl rin müs lmanlar haqqında bel bir sözü varə ə ə ə ə

' nim götümü tez deşir rə ə -mübahis v ya alış-veriş zamanı 2z mövqeyini qoruya bilm y c k adamın dilind nə ə ə ə ə ə

-m cazi' m ni tez yoldan ı%arırlarə ə

'artın üzünü s.kim, aprein ;n c nə ə -qışın s rt olduğuna dair ara sözüə

'art götün barmağım, yaza çıxdı oğağımə

'oa % 1ut götün zoa


15/30

' nimkini yey r, s ninkin d gözünü ağardarə ə ə ə ə -görm miş adama dair ikibaşlı sözə

3

=aa)mıxa !urma$ -m ntiqli danışmamaq, h t r n-" t r n danışmaqə ə ə ə ə ə ə

=öş deyirs n yerim yaşdı, degin n iş miş mə ə ə ə -h r şeyi adıyla ağır! 4özü d yişdir r k danışan adamlara söyl nirə ə ə ə ə

= ama yarayır, n damaə ə -n ev işin yarayır, n öl-bayır işin (& rsiz r haqqında)ə ə ə ə ə ə

= t r # döns n göt yen arxaya düş rə ə ə ə ə ə ə -n ets n d "is adam yen "isliyind qalacaqə ə ə ə ə

= bacımızı s.k nd n yarıdı$, n bacısını s.kdiyimizd nə ə ə ə ə -n qayından yarıdıq, n yezn d nə ə ə ə

=axırçının $azancı $odu$ s.km k oarə -ucuz işin d y rsiz b hr si olarə ə ə ə

= işin !ardı azanda, a.cığın $aynaya $azandaə -öz yerini bilm y n, bunun acısını k n adam haqqındaə ə ə ə

= düy nin amıdı, n buğanın samıə ə ə

-he bir iş yaramazə

= # simizi götümüzd n aırı$ə ə ə -o% d rd iind olan adam bel dey rə ə ə ə

o

>sturağa basma$ -basıb-bağlamaq, yek -yek danışmaqə ə

>sturub ayıma$ -m s l nin & rqind olmamaq, gec başa düşm kə ə ə ə ə ə

>sturan göt n tö!bə ə ə -bir q bah t insanın t bi tind varsa onu tövb etm kl yo% etm k olmazə ə ə ə ə ə ə ə ə

>sturmasan iy çıxmaz -ayıb iş tutmasan sözü ı%maz

>sturağın $uunca #aydası !ar -m nasız, boş bildiyin bir şeyin d &aydası ola bil rə ə ə

>ğuru$a $ hb iyin ömrü $ırx gündürə ə -!!!gec-tez üstü aılacaq


16/30

>ğumun oğu çaydan keçirtdi, $ızımın oğu götüm barma$ keçirtdiə -%alqın inancına gör oğul n v si n n y , babaya sahib ı%ar, qız n v si ı%mazə ə ə ə ə ə ə ə

>ba durdu köçm y , g in durdu sıçmağaə ə ə -yersiz iş tutan adama söyl nirə

>ğu d d y s.kiş öyr dirə ə ə ə -cavan adam yaşlıya hiyl öyr d rk n bu m s l yada düşürə ə ə ə ə ə

>!çu o! tapanda tazının sıçmağı g rə ə -işin t rs g tirm siə ə ə

>sturursan gümür m, e biirs n bimir m"ə ə ə ə

>sturağına şıa$ atır -boş, m nasız iş görürə

>stura$çı göt arpa çör yi mahnadır b han dir-ə ə ə ə

>sturmamış göt ist yirə -qeyri-adi c sar t (lağ m nasında)ə ə ə

>ndan m n !ar % onun için ba,ə ə ə >ndan m n yox % onun için poxə ə ə - linin atmadığı şey laqeyd olmaqə ə

>rtaya siçanpoxu atma$ -ortaya dava-m r k y s b b olacaq söz atmaqə ə ə ə ə ə

>stura$çıya göy noxud b han diə ə >sturan)osturan, barmağımda #aa bax -uşaqlar arasında deyil rə

>stur, tayını tap -#get tayını ta"$ deyiminin latayır ş kliə

>ğraşın da ayağı -o% yaramaz, yaramaz adamın n murdar olanıə

> ?ünü öz xoşuna $oysan sıçıb k # ni batırarə ə

?ünün götü baı oar -öl n adamın "is yönl rin do ya%şı deyil rə ə ə ə

?zg s.kiy özg könü görm kə ə ə ə -aradüz ld nl r dair yaman sözə ə ə ə

?zg sinin ar!adını tikan üstünd s.k r rə ə ə ə -özg y qarşı r hmsiz davranmaq anlamındaə ə ə


17/30

?üd n göt ist yirə ə -mümkün olmayan şeyi ist m kə ə

?zümd n amıram % tökümüşdü,ə özg d n amıram % s.kimişdiə ə -öz qohum- qr bamdan qız almıram tökülmüşdü!!!ə ə

?z poxu öz başına düşm kə

-qazdığı quyuya özü düşm kə

?zg götüy osturma$ə ə -başqasının say sind qürurlanmaqə ə

?yünm y yad e r, osturmağa d yirmanə ə ə ə -yad eld öyünm k asandır, ünki s ni kims tanımaz, d yirman s s-küylü olarə ə ə ə ə ə

?m d n goruna ostururə ə -*! öl nd n sonra goruna söydür c k iş tutmaq +! qocasına hörm t qoymamaqə ə ə ə ə

Arqo deyimlər-12

@oxu basarsan iyiy rə

-yaramaz adamı danışdırsan %oşag lm z sözl r danışarə ə ə

@oxunu yey ndirə -o% % sisdirə

@ox yem kə -q l t iş tutmaqə ə

@oxunu uza$ et -b lanı uzaq et m nasındaə ə

@oxa düşm kə -b laya düar olmaqə

@oxa sama$ -müşkül iş salmaqə

@oxundan muncu$ tapmısan" -o% sevinc k olmuş adama deyil rə ə

@ox s b t $oymama$ə ə ə

-bir n tic ld etm m kə ə ə ə ə ə

@oxunun sidikiy güm si kimiə ə -ayıblının ayıblıya gülm siə


18/30

@oxu başına düşm kə -öz qazdığı quyuya düşm kə

@işiyi e s.k, $ayıdıb üzünü cırma$amasınə -h r işi üsulca görm k m nasındaə ə ə

@ox yem i osa götün torba tik rə ə ə -o% % sis adam haqqındaə

@ox yey n itin $aşığı yanında oarə -h r hansı "eş sahibinin al ti yanında olmalıə ə ə

@ox)pox danışma$ -söz-söhb t s b b olacaq şeyl r danışmaqə ə ə ə ə

@oxu t ri# m k ba omazə ə ə ə -t ri&l m kl bir şeyin v ya insanın mahiyy ti d yişm zə ə ə ə ə ə ə ə

@oxun adını /öaı $oyarar y ni $ırmızı-ə -nöqsanlı bir şeyi t miz km kə ə ə ə

@ox boyda boyu !ar

@oxun güdür -bir insanın aşırı d r c d "a%ıl olmasıə ə ə ə

@ox yey n itin m, ay aahə ə -günahkar b nd n m ay allahə ə ə

@ox deyi, babam sıçıb -özünü t miz ı%artmaqə ə

@ox osturağa yo !ermir -iki yaramaz adam bir-birin q nim k silind bel deyirl rə ə ə ə ə ə

@oxu)poxuna $arışıb -işl ri düyün düşüb, o% yaramaz duruma düşübə

@ox yemiş dana kimi özünü ç kibə

-lovğa adamlara misal

@oxu)şırdana$ı -o% nat mizə

@oxu)poxa $atma$ -iki yaramaz işi bir araya g tirm kə ə

Arqo deyimlər-13


19/30

8arı s.ki nd n sonra tumanbağısını b rk bağarə ə ə -iş işd n ke nd n sonra t dbir alan adamlar haqqındaə ə ə ə

8anmazın başına iş s n dey r eysan yağışdırə ə ə -qanmazlığın son h ddiə

8arı s.kidi, $apı bağandı -iş işd n kedi, h r şey tamamlandıə ə

8azı $oz, osturağı toz biir -ya%şılığı he saymaq, öz q bah tini t miz km kə ə ə ə ə ə ə

8açacağı yerd sıçacağı tuturə -t rs iş görür!ə

8 rib $oyunun $uyruğu götünd oarə ə -q rib insan qısıla-qısıla g z rə ə ə

8ızı zır)zır osturur, anası örtüb bastırır -öz ya%ın adamının ayıblarım t miz km kə ə ə ə

8anmaz s.k göt yırtar -ehtirasını cilovlaya bilm y n insan öz başına iş aar (götü yırtılar)ə ə

8araçı dıağını t ri# y n kimiə ə ə -ucuz malı t ri&l y n adama deyirl rə ə ə ə

8amışa gomuş girib

-&ısıldayan adama deyirl r, yanıltmac öz lliyi var'ə ə gomuşa $amış girib

8aya)$aya, götün payaə -başqasına söyüş söym , cavabında o da s ni söym sin, ks-s daə ə ə ə ə

8atranı $aynatsan omaz ş k r, cinsini s.kdiyim cinsin ç k rə ə ə ə ə - sil-n cab tsiz adam haqqındaə ə ə

8arğaya poxun d rmandır demiş r, gedib d nizin ortasına sıçmışə ə ə -d y rsiz bir şeyini sirg y n insanlara söyl nmişə ə ə ə ə ə

8 rib it $uyruğunu götün $ısıb hür rə ə ə -ba%' q rib qoyunun quyruğu götünd olarə ə

8ız $ızanda tez sön r, !ay o günd n du $ızaə ə -başqa bir variantı' oğlan qızsa tez sön r, vay o günd n qız qızaə ə

8onşu $ızı ostur$an oar -qıza g l n eliy qonşusu l k ya%ar, "is sözünü danışarə ə ə ə ə

8urumsa$ ağacdan yonumur ki" -y ni, o da zahir n başqa insanlar kimidir, qurumsaqlıq (nadürüstlük) m ld özünüə ə ə ə ə

göst rirə


20/30

8orxmaz göt tez s.k gir rə ə -qor%an göz ö" düş r deyiminin t rsiə ə ə

8odu$ osturdan, t piyin d döz rə ə ə ə -günah işl y n onun c zasını da k r anlamındaə ə ə ə ə

8oyun yaxşı hey!andır, sağanda südün için - $ığamasaə

8oz)$oz oynama$ -qarşı g lm k, saya salmamaqə ə

8ozuna $oymama$ -saya salmamaq

8ozuma ki saymazlıq i&ad siə

8 #i ostura$ kimiə

-bir adam q &ild n görün nd deyil rə ə ə ə ə

8oyunun götünd n yeni g m kə ə ə -m d niyy tsiz olmaq, görüb-götürm m kə ə ə ə ə

5 hb l r haqqındaə ə ə

8 hb nin duası müst c b osa göyd n s.k yağarə ə ə ə ə -dua etm kl işinin düz l c yin inanan insanlara misaldırə ə ə ə ə ə

8 hb baağından baaığından- düşmə ə ə -atasının kim olduğu bilinm y nə ə

8 hb y dedi r: niy $ hb ik edirs n" dedi: üzümün yumşa$ığındanə ə ə ə ə ə ə ə -utancaqlıq üzünd n bir iş qol qoymaq, utancaq olmanın son h ddiə ə ə

8 hb nin $ırx dii oar, $ırx du!ağıə ə -yalanı v o%üzlü olarə

8 hb y s.kiş öyr tm kə ə ə ə ə

-bir işin ustasına h min işi öyr tm kə ə ə

8 hb ik oğuruğun ömrü $ırx gündürə ə ə -gec-tez üstü aılacaq

8udurğan s.k göt yırtar -qudurğan insanın n tic d öz götü yırtılarə ə ə

8 hb $axıncıə ə -bir d & bir q bah tli iş tutub min il onun qa%ıncını yem kə ə ə ə ə

8 hb nin könü osa kar!ansaranın bacasından !er rə ə ə

8 hb nin $azancı nik)kirşana ged rə ə ə ə -&ühuşla qazanılan "ulun b r k ti olmazə ə ə


21/30

8 hb min $apıda dadar, bir $apıda yatmazə ə

8 hb nin tobası tö!b si- ko dibini gör n $ d rdirə ə ə ə ə ə ə

8 hb )göt! r n z man sidir. 8uşu götünd n !ururə ə ə ə ə ə ə -bir adamın o% s rrast olduğuna lağ m nasında deyil rə ə ə


22/30

Arqo deyimlər-14

(a$$a m nd n çıxdısa getsin it götünd bitsinə ə ə - lind n ı%mış bir şeyin, imtiyazın sonrakı taleyinl he maraqlanmamaqə ə ə

( b t götünd n gias tökümür kiə ə ə -söhb t qulaq asmayan adama deyilirə ə

- sg rl r arasında bu m s ld n tör m bel bir deyim d var' 6 yyar götünd nə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə ə

desant tökülmür ki

( rç s.kişiə ə -tez-t l sik görülmüş iş haqqındaə ə

( n girib)çıxanı !armı"ə ə -bu işin s n bir aidiyy ti varmı.ə ə ə

( n ö nd n sonra dünya n daşşağımaə ə ə ə -arvadın rin dediyi kinay li sözə ə ə

( nin ağzına pox öç n !armı"ə ə -başqasının işin h dd n ziyad qarışan adama bel deyirl rə ə ə ə ə ə

( n d özün gör bir)iki kişinin oğusanə ə ə ə -zara&atla deyil n ikibaşlı sözə

( ni s.k nin adı n dir"ə ə ə -y ni, s nd n söz soruşan varmı.ə ə ə

( nin s.kin durana $ d r m nim götümü şaxta apardıə ə ə ə -l ng, astag l h r k t ed n adama deyilirə ə ə ə ə ə

( n ki biirs n götünün xuyunu, niy içdin bozbaş suyunuə ə ə -%asiyy tini bil -bil ona zidd olan bir işi görm kə ə ə ə

( n omasaydın m n k daşşağına dön rdimə ə ə ə s n olmasaydın m n "is gün qalardım (lağ m nasında), şişib (acından) k lə ə ə ə ə

daşşağı böyüklükd olardımə

( nin n götünün borcunadırə ə -birisinin işin yersiz qarışanda bel deyil rə ə ə

(idik yarışdırma$ *! uşaq oyununa km k (kim daha uzağa iş y r)ə ə ə ə

+! yaşca böyük adamla söz gül şdirm kə ə

(içan sidiyinin d niz #aydası !arə ə -o% varlı adamın o% kiik bir şeyd n m n& t ummasıə ə əə

(.kiş g m kə ə -k l k g lm kə ə ə ə


23/30

(.kinin suyunu axıtma$ -görm mişlik etm kə ə

(.ki ind $ama$ə ə -arzusuna atmamaq

(.kim xiyardır, yes n d budur, yem s n də ə ə ə ə -birisini m cburiyy t qarşısında bura%maqə ə

(.kin göt da!ası omazə -m cazi' adlı-sanlı adamın alaq adamla alış-verişi olmazə

(.km diyi eşş y yonca !erm zə ə ə ə -m n& t görm diyi yer bir şey verm zə əə ə ə ə

(.k atda $aar, söz atda $amaz -hazırcavab (h rz cavab) insanlar haqqında deyil rə ə ə

(.kiyn n $oz $ırma$ə -zabit li, güclü olmaqə

(.ksiz axta- k kimiə ə -ist yini yerin yetir bilm k iqtidarında olmayan adanı haqqındaə ə ə ə

(.ki ipi oma$ -bir "adşahın yanlış şeyl r danışmasın dey k nardan i"l idar olunması haqqındaə ə ə ə ə

bir r vaytd n, ağzının sözünü bilm m kə ə ə ə

(.ki yoğun oma$ -h rb -zorbalı olmaqə ə

(.k ağacından yıxııb -hamil qadın haqqındaə

(.ki nd n sonra tumanını b rk tutarə ə ə -iş-işd n ke nd n sonra t dbirini alırə ə ə ə

(ik s rç si kimiə ə

-d md m ki, dil-dil öt n adamə ə ə ə

(.ki ind $ama$ə ə -umsuq olmaq, ist yin atmamaqə ə

(.kiş h min s.kişdir, $atı$ çaşdırırə -r vay tli i&adə ə ə

(.kim timd n deyi"ə ə -m cazi' övladın "isi d doğmadırə ə

(.kc n boyu yoxdur, daşşa$can h b atırə ə -başından böyük q l t el yirə ə ə


24/30

(.kimin t rs üzün b nz yirə ə ə ə -irkin adam

(.kini yaamış tua kimi -lovğa, özünd n razıə

(.kci oma$ -seks h v sli qadınə ə ə

(.kim $ z oxumaə ə ə -boş-boş danışma

(.kinin atından keçm kə -alalmaq, tabe olmaq

(.kimin tini yemə ə -m nim qeyb timi qırma anlamındaə ə

(.ki ind oma$ə ə -o% şorgöz olmaq, qadına düşkün olmaq

(.k a.cığa tabedir -m cazi'ə kişi qadına tabedir

(.k nin s.kini k smir r, gör nin gözünü çıxarırarə ə ə ə -cinay ti tör d ni deyil! şahidi c zalandırırlarə ə ə ə

(.ki başına b a oma$ə

-cinsi ehtirası üzünd n b laya düşm kə ə ə

(.kin maya $oyma$ə -eyş-işr t "ul % rcl m kə ə ə ə ə

(.kin $ara yaxma$ə -yalandan, &ilan qadınla &ilan etdim dey n insana deyilirə

(.kini ç kə - l k, m ni irkli işl r qatma anlamındaə ə ə ə ə

(.ki içind oma$ə -qa"alı, hiyl g r adam haqqında deyilirə ə

(.kind n tora düşm kə ə - %laqsızlığı üzünd n b laya düşm kə ə ə ə

(.kini in ama$ə ə -söyüş söym y başlamaqə ə

(.kin doama$ə - l salmaqə ə

(.kind n yarıma$ə -karlı yerd n evl nm kə ə ə


25/30


26/30

(.küzü oma$ -sırtıq olmaq

(.kind n asma$ə - m lin gör c zasını verm kə ə ə ə ə ə

(.k girm kə ə -b d m l ilişm kə ə ə ə ə

(.kiş düşm kə ə -b laya düar olmaq, iş düşm kə ə ə

(.ki $ırı$ -m naca #i"i qırıq$ deyimin ya%ındır, yarı yolda atıb qaan, (sevgilisin ) etibarsızə ə ə

anlamında

(.kin $uu$ etm kə ə - hli-ke& olmaq, eyş-işr t "ul % rcl m kə ə ə ə ə ə

(.kind $o!ut payı g tirm kə ə ə -guya ki böyük iş görm kə

(.kim)soxuma danışma$ -kü&rlü danışmaq

(ıçıb batırma$ -bir işi b rbad etm kə ə

(u üçün iş yirə -o% g r ksiz, ucuz bir şey tamah salırə ə ə

(idiyi köpük nib bizi saymırə -artıq böyüyüb (h dd-buluğ yaşına atıb) saymazlıq edirə

(özün dişisi erk yini basıbə -dişi söz (doğub-tör y n, o%m nalı söz), yalan söz doğru sözü üst l rə ə ə ə ə

(ıçmamış poxuya oynayır

-h l olmamış bir şey haqqında olmuş kimi danışan adamlara kinayə ə ə

(ı!ırdım sıçdım, bacadan düşdüm -lo % b r, hazıra nazirə ə

-variant' sıyırdım sildim, ha budu g ldimə

(ıçıb poxundan $orxur -o% qor%aq adam haqqında

(ıçıb poxuya danışma$ -ad t n az yaşlı uşaqla ciddi şeyl r haqqında danışan adama deyirl r, sııb "o%unlaə ə ə ə

danışsan ondan ya%şıdır

(ıçsam s n ağırı$da oarə -ig şm durumunda işl n n aşağılayıcı sözə ə ə ə


27/30

(ıçdı uni!ermağın $abağına -m d ni bir işi korlamaq (bakılıların sözü)ə ə

(ıçmır ki $arnım acar -o% % sisə

(ıçıb poxunu yey ndiə -o% % sisdiə

(ıçdığı pox da dik durur -h r şeyd b %ti g tirirə ə ə ə

(ıçmadığı oca$ başı $oymayıb -h r yerd "is ad bura%maqə ə

(ıçıb üstünd oturma$ə -nat miz olmaq, oturduğu yeri sü"ürm m kə ə ə

(ıç, poxuna k !urə ə -öz işinl m şğul olə ə

eytan götünün gü sidirə -o% bicdir, h tta şeytanı bel götünd n vura bilirə ə ə

ir $ocaanda s.kin k p n k $onarə ə ə ə -qocalar onlara lağ ed n cavanlara bel deyirl rə ə ə

am tutma$ -şahidlik etm k (yataqdakı iki n & r )ə ə ə ə

6

1oyu$ $ocaanda götünü $ısar -qocaların % sisliyin dair misaldırə ə

1 z g in s.k baxar kimiə ə ə ə -matı-qutu qurumuş halda bir şey ba%maqə

1oyuğun götünü güdür -ac v kasıb olmaq, toyuğun yumurtlayacağı yumurtaya ehtiyacı olmaqə

1 ri#i $oyunun tırığı çıxdıə -ya%şı ad amış birinin yaramaz bir işi meydana ı%ark n bu m s l yada düş rə ə ə ə

1oyu$poxu r ngiə -boz-yaşıl r ngə

1oyu$ yumurtadı$can götü daraar -insan varlandıqca % sisl ş rə ə ə


28/30

1oy ged r toyu toğu- $aar, m n götü poxu $aarə ə ə -yen zab- ziyy t m n düş rə ə ə ə ə ə ə

1 s n t rs sıçarə ə ə ə ə -t l s n t rs düş r deyiminin bir variantıə ə ə ə ə ə

1 k ni oynadan daşşağıdırə ə -m cazi'ə insanı oynadan (h r k t sövq ed n) var-dövl tidirə ə ə ə ə ə

1 briz B ay yay, B ay $ış, C ay s.kiş)$ırışə 6 brizin iqlimi yaz-"ayız aylarında d yişk n olduğuna gör bel deyirl r, t brizlil rinə ə ə ə ə ə ə ə

zara&atcıl, lağbaz olduqlarına işar dirə

1 z k poxdan yaxşıdırə ə -iki "isliyin arasında qalıb seim etm k m cburiyy tind qalan adamın dilind nə ə ə ə ə

1oyunda osturmuşam -t brizlil rin sözü, kiik şeyd n ötrü küs n adam haqqındaə ə ə ə

u

Dzünü iş m yi yuma$ə ə ə -o% h yasız olmaqə

Dz !erdik Aıya, g di sıçdı xaıyaə -üz verdiyin birisinin ndaz ni aşmasıə ə

Dzü di!ara götü xiyara -yönünü bilm y n adam haqqındaə ə

Emma daşşağıma, get özün t $azanə ə m nd n lini k, get özün başqa h ri& a%tarə ə ə ə ə ə

Dzünü açma$ -b kar tini "ozmaqə ə

Dzü üz r görüb, dizi diz rə ə -bir insanın o% t crüb li olduğuna ala etm kə ə ə

-başqa bir variantı' Dzü üz r görüb, götü biz rə ə

Ecunu $oyma$ -bir iş yeni başlamaq anlamında latayırə

v

Farının $ hb si biinm z, kasıbın acıə ə ə -varlı öz q bah tini "ulla ört-bas ed r, kasıb yes d ac kimidir, ona gör aclığıə ə ə ə ə ə

bilinm zə

%

Ganım, götün ağırdır % bu daş, bu t r ziə ə -yalanıya d lil-sübut göst rm kə ə ə


29/30

Gan s.kib xanım oub -yüks k m ns bli adamla laq si olduğuna gör t k bbür satan adamlar haqqındaə ə ə ə ə ə ə ə

misaldır

Goruzun götünü yağ tutanda banamaz -m cazi'ə insan varlananda qudurar

Ganım osturtma$

-maddi durumuna uyğun olmayan yerl r "ul % rcl y n adama deyirl rə ə ə ə ə ə )r !ay t:ə ə bir k ndli ail sini dolandır"aqdan ö&rü pul qaan"aq " qs dil ş h r yollanır' /irə ə ə ə ə ə ə ə

xanı"ın evind qullu$a dü lir' ax& ke!ir, xanı"a ilişir, uşaqlarını unudur' /ir günə ə

xanı"la seviş rk n bu deyi"i do$uracaq hadis baş ver r, k ndli d rind n ah ! k r,ə ə ə ə ə ə ə ə ə

xanı" n ü!ün ah ! kdiyini ondan soruşar, k ndli. «balaları" acından ölür, " nə ə ə ə

burda xanı" os&urdura"» dey r'ə

/

Haançını di nçi s.ksinə -yalan danışmaq n ucuz münasib t layiqdirə ə ə

Hatan öküzün başına duran öküz sıçar -t nb l adam yatar, oyanıq adam onu qabaqlayarə ə

Hayda $oyun yey n, $ışda poxun yey rə ə -yayda qış t darükünü tutmayan qışda acından öl rə ə

Haraı barmağa iş m m kə ə ə - n kiik bir iş bel &aydası olmamaq (türk ar mülic d sidik yaradan a%an qanıə ə ə ə ə ə ə

sağaltmaq üün isti&ad olunur)ə

Humşa$ atın s.ki s rt oarə -%oş%asiyy t adamın c zası daha s rt olarə ə ə

Horğanı $aındır -sirrini bayıra verm y n varlı adam haqqında (qo%usunu k nara ı%artmayan)ə ə ə

Hezn göt yarasıdırə -he k s danışa bilm y c yin bir d rddirə ə ə ə ə ə

Hek daşşa$ə -varlı-karlı, h rb li-zorbalıə ə

Heyimcin n s.kimciinkini aah yetir rə ə

Houn enişi, a.ın genişi -rahat, mane sizə

Heri yerini $ürb td s.k rə ə ə -yad yerd insana öz yerlisi q nim olar anlamındaə ə

Hıxıb yerd başa sama$ə -anlamaz, qanmaz adama deyil rə


30/30

Arqo Deyimlər 1-14

Documents

Transcript of Arqo Deyimlər 1-14