Aro Modernoa

18

Transcript of Aro Modernoa

Gaztelako Isabel eta Aragoiko Fernando.

>1469an ezkondu ziren. Penintsulako bi erresuma boteretsuenak elkartu zituzten nahiz eta bakoitzak bere lege eta erakundeak eutsi.

>1492an Granada konkistatu zuten, geroago Nafarroako erresuma(1512) eta Kanariar Uharteak konkistatu zituzten. Judutarrak kanporatu zituzten.

>Erreforma asko burutu zituzten bere lurraldea gobernatzeko.

>Kontseiluak, errege-erreginei beren egitekoetan laguntzeko.

>Erregeordeak, erregea ordezkatzen zuten erresumetan eta Korrejidoreak, erregea ordezkatzen zuten hirietan.

>Entzutegia sortu zuten Justizia sendotzeko.

>Ogasuna erreformatu zuten, sarrera eta botere gehiago lortzeko.

(1500-1558)

>“Juana la loca” eta “Felipe el hermoso” semea.

>Amerikaren konkistak aurrera egin zuen

>Frantzia eta Alemaniako printzeen ayrka hamar gerra egin zituen.

>Alemaniar printzeek Lutherren jarraitzaileak izatea erabaki zuten, Lutherrek kristau eliza berria fundatu zuen. Eliza protestantea, ebanjelikoa edo luteranoa.

>1556an Felipe semari utzi zizkion ondasun gahienak.

KARLOS1aren inperioa

>1580an Portugalgo errege izendatu zuten, gaur egungo Brasil bere esku geratu zen

>lau kontinenteetan banatuta zeuden lurraldeetan agindu zuen

>Lepantoko Guduan (1571) Otomanoen Inperioa mendean hartu zuen. (Miguel de Cervantes)

>Herbereetan gatazka odoltsuak izan zituen protestateen aurka. Gaur egungo Holandaren independentzia (Diego Velázquez)

>Ingalaterra inbaditzen saiatu zen. Beste porrot bat. (Armada garaiezina)

XVI mendean Austriako etxeko bi erregeak (Karlos1 eta Felipe2)lorpen handiak egin zituzten guda dezente izanda. Guda hauek kostatu zirena kontutan hartuz, hurrengo mendean Espainia, krisialdi larrian sartu zen

>FelipeIII, Felipe IV eta Karlos II, Hiru errege hauen erregealdietan, Espainaiak Europan zeuzkan eragina eta lurraldeak galdu egin ziren.

>Portugalek, 1640an independentzia lortu zuen.

>Balidoen eskuetan utzi zuten boterea. Hauek ziren benetako agintariak.

>Krisialdi sakona bizi izan zen:

* Biztanleriaren murrizketa. Gerrak eta Ameriketarako emigrazioa

* Jarduera ekonomikoaren beherakada.

Felipe III FelipeIV Karlos II

1598-1621 1621-1665 1665-1700

>Karlos II.a oinordekorik gabe hil zen. Boterea lortzeko gerra piztu zen.

* Karlos Austriakoa, Austriako enperadorearen semea (Aragoik, Austriak,

Ingalaterrak, Holandak eta Portugalek sustatua.

* Felipe Borboikoa, Frantziako erregearen biloba, Gaztelako koroak eta

Frantziak sustatua.

> Ondorengotza Gerra (1700-1713) Utrechteko Itunarekin amaitu zen. Felipe Borboikoa erregetzat onartu zuten, FelipeV. Trukean, Espainiak Europan zituen lurraldeak galdu zituen, honekin bat: Menorca uhartea eta Gibraltarko haitza. Menorca berriro eskuratu zuen, Gibraltar ordea ez.

Felipe V (1700-1746)

Ondorengotza gerra

Felipe V

(1700-1746)

Carlos III

(1746-1759)

Carlos IV

(1759-1788)

>XVIII mendean, Borboien dinastiak hartu zuten Espainiako tronua.

>Gobernu zentralista ezarri zuten.

>Aragoiko legeak indargabetu eta Gaztelako legeak ezarri.

>Ilustrazioak eraginda zenbat erreforma bultzatu zituzten.

>XVII mendeko krisialdia gaiditu zen.

>XVII mendean, Frantzian sortutako mugimendu. Herritarren kultura maila jaso eta gizartea modernizatzea zuen xede.

>Egia lortzeko, arrazoia eta zientzia dira bide bakarra.

>Garaiko jakintza guztia bildu zuten (Entziklopedia)

>Erregeen aginte absolutista ez zuten onartzen. (Botere guztia pertsona 1n gain)

>Despotismo ilustratua (Dena herriarentzat, baina herria aintzat hartu gabe)

Erregea: botere guztiekin(legegilea, exekutiboa eta judiziala Estamendu pribilegiatua: nobleak eta

kleroak osatzen zuten, lurren jabeak ziren, Estatuko goi karguak zituzten, ez zuten zergarik ordaintzen.

Pribilegiorik gabeko estamendua: Ez zuten lurjabetzarik, goi kargurik ez zuten hartzen, zergak ordaindu behar zituzten.

Nekazariak, herritar pobreenak, burgesak, artisauak eta merkatariak

Bi estilo artistiko nagusitu ziren:

ERRENAZIMENDUA

>XV mendean Italian sortu zen.

>Grezia eta Erroma Klasikoan inspiratua: Leonardo Da Vinci, Rafael, Michelangelo.

>Espainian, El Greco eta Eskorialeko monastegia.

BARROKOA

>XVII mendean garatu zen, Errenazimenduaren bilakaeratzat hartu daiteke.

>Diego Velázquez.

Leonardo Da Vinci Greco Diego Velázquez