Armoede en Sociale uitsluiting

op het platteland

Resultaten verkenningApril 2012

INLEIDING

Rol Samenlevingsopbouw

• twee sporen• leefbaarheid en dorpsparticipatie• sociale grondrechten

• participatief werken• pionier aanpak vervoersarmoede: belbus

Bevraging aanverwante sectoren

• Centra voor Algemeen Welzijnswerk (4)• OCMW (4 + 1 rondetafel)• Regionaal welzijnsoverleg (2)• Sector van Sociale Economie (2)• Welzijnsschakels (1)• Huisvesting (2)• Verenigingen waar armen het woord nemen (2)• Deeltijds onderwijs (1)• Thuiszorg (2)

Verkenning

Regio’s waar SO actief is• Westhoek• Zuid-Limburg• Meetjesland• Pajottenland• Hageland

Daarnaast• Provincie Antwerpen: De Kempen

SAMENVATTING RESULTATEN VERKENNING

Overzicht: Resultaten

1 - Doelgroepen en problemen

2 - Aanpak op maat van platteland: strategieën en methoden

3 – Publicaties Samenlevingsopbouw

1- Doelgroepen en Problemen

1.1. Ouderen

Vergrijzing: grootste uitdaging80-plussers alleen en geïsoleerdMantelzorg onder drukVerborgen armoedeOnaangepaste huisvesting

• Vooroorlogse woningen• Pajottenland, Zuid-Limburg

Mentale drempel

1.2. Jongeren

Groeiende groep probleemjongerenSchoolopleiding niet afGeen perspectief op werkDrugsproblemenRestgroep 18-25 jarigenConcentratie in sociale woonwijkenGeneratiearmen

1.3. Multiproblemgezinnen

Algemene toenameOnderbescherming

• 1/3 kandidaten sociaal verhuurkantoor• financiële dossiers in centrumgemeente• fusie ‘76 nog niet verteerd

Uithuis zettenTe weinig alternatieven

• vervoersarmoede• sociale economie: nieuwe doelgroepen

1.4. Landbouwers en zelfstandigen

Preventieve werking ontbreekt• Zelfstandigen (EFREM)• Landbouwers: Boeren op een kruispunt

• Inkomenskloof• Schulden & liquiditeitsproblemen• Welzijnsproblemen (zelfdoding)• (Zelf)organisatie

2 - Aanpak op maat

2.1. Verborgen armoede signaleren

HuisartsenGezins- en thuiszorgPolitieVrijwilligers

2.2. Outreachend

Gebrek mobiliteit, vervoersarmoede, mentale en andere drempels

• Vrijwilligers• Intermediairen• Huisbezoeken en gezinsondersteuning• ‘Zitdagen’• Online hulpverlening

2.3. Laagdrempelige ontmoetingsplaats

InloopcentraWijkcentrumDorpshuisDorpsrestaurantSociale kruidenierVolkstuinen

2.4. Sociale economie

AKSIDe Groene Kans

2.5. Regionaal welzijnsoverleg

Schaarse en onderbemande voorzieningenBehoefte aan overleg

• Groepen in kaart brengen• Kwesties helder krijgen• Creatieve gezamelijke aanpak

Teamoverleg binnen eigen organisatie

2.6. Intersectorale samenwerking

Illustratie aan de hand van huisvesting• CAW en huurdersoverlast• SVK Land van Loon en CAW Sonar• SVK en sociale economie• Woonkwaliteit en scans STEBO• Crisisopvang

Andere beleidsdomeinen

2.7. Intergemeentelijke aanpak

Kleine gemeenten en OCMW’s: geringe budgetten, beperkt personeel

• 17 OCMW’s in Westhoek rond schuldbemiddeling• 7 gemeenten: opvoedingspunt in Lennik

Knelpunten:• administratieve rompslomp• structurele middelen• bestuurlijke draagkracht• eenduidige visie

Publicaties Samenlevingsopbouw

• Digitaal rapport Armoede en sociale uitsluiting op het platteland (samenvatting)

• Digitaal rapport met uitgebreide tekst van interviews

• TerZake Cahier: Armoede en sociale uitsluiting op het platteland, goede praktijk en beleidsvoorstellen( juni, 2011)

www.samenlevingsopbouw.be