3143 صهؼتبى ،(13) 4ؿوبس ـتن، دس هشصی، فى لم لوی فللبه

3-22 كق

یهرز یرستاا یطتیهؼ تیلاچاق کالا بر ضؼ دیاثرات پد

اىیضرستاى هر هطالؼ هردی:

سیضی سػتبیی، داـگب خاسصهی، تشاى، ایشاى داـدی دکتشی خغشافیب ثشبه - 3حؼي هؤهی

سیضی سػتبیی، داـگب خاسصهی، تشاى، ایشاى اػتبدیبس خغشافیب ثشبه -حبهذ قبدسهشصی

سیضی سػتبیی، داـگب خاسصهی، تشاى، ایشاى داـدی دکتشی خغشافیب ثشبه -حؼي هحوذی

34/53/3143تبسیخ پزیشؽ5 31/50/3143تبسیخ دسیبفت5

چکید

بی اخیش ث هبق هشصی تخ ثؼیبسی ؿذ اػتت بی ادبم گشفت هشتجي ثب تػ دس ددس پظؾ

ای ث بم قبچبق کبلا هیـتـبى تحت تأثیش آى قشاس داسد دس استجبى یذپذػبکبى هبق هشصی واس ثب

پزیشذ؟ ػؤال یهؼتذ ثبثشایي ثشسػی ایک سػتبییبى هبق هزکس تب چ هیضاى اص قبچبق کبلا تأثیش

تب دس ایي تحقیق ث تحلیل آى ثش هیـت سػتببی هشصی ػتج صتذگی آى پظؾ حبهش اػت

ی آى ثتب اػتتدبد اص پشػـتبه هحقتق ب دادپیوبیـی اػت ک -ؿذ اػت سؽ تحقیق کوی پشداخت

ػبخت گشدآسی ؿذ اػت خبهت آهتبسی ؿتبهل سػتتببی هتشصی ؿشػتتبى هشیتاى کت دس وتق

ی دس ػ ا خؿگیشی ثبؿذ دس اتخبة و، اص سؽ و کیلهتشی هشص قشاس داسذ، هی 20حذاکثش

اى و آهبسی هسدثشسػی خباس ث 135کیلهتشی اػتدبد ؿذ ک تذاد 20 30، 0فبكل ػح

افضاس آهذ ثب اػتدبد اص شم دػت الابت ث ARC GISافضاس ب اص شم قشاس گشفتذ ثشای تشػین قـ

Excel SPSS افشادی ک هیـت اثؼت ثب قبچبق کبلا داسذ اصلحب دذ یهتبیح ـبى تحلیل ؿذ

اهب اصلحتب ػتشهبی اؼتبی اختوتبی، داسای ػتح شذیگ یهػشهبی اقتلبدی دس ػح ثبلاتشی قشاس

ب تتأثیش تشی ؼتذ وچیي وم هشصـیبى ثش ایي ثبسذ ک قبچبق کبلا ثش هیت هیـتی آى پبییي

ب تحت تأثش قشاس خاذ گشفت هؼذد ؿذى هشصب هیت اقتلبدی آى هثجت داؿت دس كست

قبچبق کبلا، هیـت سػتببی هشصی، ػشهبی اؼبی، ؿش هشیاى گاى کلیدی:اش

Email: hassan_momeni679@yahoo.com یؼذ هؼئل 3

هقبل لوی پظـی

1398 زهستاى ،(31) ،4 ضوار طتن، در هرزی، فى ػلم ػلوی فصلاه/ 2

مقدمه

ؿوبس ث اػتشاتظی ش کـس حؼبع قبى هشصی ث دلیل هقیت طئپلیتیکی اص هبق

یکتی ثبؿتذ هتی تخ ثت ایتي هتبق اص د ختت هتن آیذ دس ساػتبی تػ پبیذاس، هی

استقبی ػح صذگی هشصـیبى کو ث تػ هلی قتؾ هشصتب دس تثجیتت تحکتین

اهیتتت هلتتی، ثؼتتیبس حیتتبتی اػتتت اهتتب ؿتتاذ حتتبکی اص آى اػتتت کتت کوجتتد یتتب تتذم

بس قتشاس داد بی تػ دس حبؿی قشاس داؿتتي، هشصـتیبى سا دس تگتب فـت صیشػبخت

تبی اقتلتبدی آى بی تتین هیـتت دس اجتبق ثتباسصؽ تغییش تحل اػتشاتظیاػ ث

ای کتت ثتت دلایتتل هتدتتبتی یتتش دلایتتل (، تتبثشاثشی تػتتPophiwa,2010:65خبهتت )

ؿد سؿذ تبوگى تبسیخی، جیی، دهگشافی، اختوبی، اقتلبدی، ػیبػی ایدبد هی

ای ثت ( پذیذ52 3143هـکیی وکبساى،) گشدد بسفی سا هیبى ایي احی ػجت هی تب هت

اص قبچبق کلو گیشد بم قبچبق کبلا ؿکل هی "قبچوتبق "تشکتی کلوت هـتتق ؿتذ ثت

( دس فشگ ویذ قبچبق کتبسی 533 23ج 3114)دخذا، اػت "ثشد"یب "سثد"هبی

تب کبلابیی اػتت کت دس احلتبس دلتت ثتد یتب هبهلت آى اػت پبی خشیذفشؽ

هبثق فشگ لغت ثؼتش قبچتبق شگت اوتبل هخدیبت یتب ( 3100هو ثبؿذ )ویذ،

گیشد ک دسصهی سد خشج کبلابی هو یب کبلابی بیی سا دس ثشهی ؿکی قبى

گیتتتشد كتتتست هتتی ؿتتد، گوتتشد داسی کتت تتتاسم گوشکتتی آى پشداختتتت وتتی

(Pophiwa,2010:66 )یتتظ تتبی هتتن پبیتتذاسی اػتتکبى دس تتاحی هتتشصی ثتت اص هتتلاد

تتشیي خاس هشص بهل اقتلبدی اػت اص دیتذگب خجشگتبى یکتی اص ثباویتت سػتببی ن

5 3142آثتبدی، )هتؤهی ػتلبى گذاؿت خاه هشصـیي اهیتت اقتلتبدی ثتد اهل

حبل ول قبچتبق ثبایي یبثذ هؼبئل هجبدلات غیشسػوی کبلا تحقق هی(، ک دس ػبی سف342

تب، ب آصاد ثد اهب دس هجبدل، هبهل یب تصی آى ن ؿبهل کبلابیی اػت ک هلشف آى

ؿتذ ثت قاذ قایي دلتی )اصخول حق گوشکی اسم هبلیتبتی( صیتش پتب گزاؿتت

آیتذ ؿد، ثبثشایي دس صهش قبچبق دسهی ست اتبیی ویب اص شف ثبصیگشاى كح تدب آى

3/ .. . هرزی رستاای هؼیطتی ضؼیت بر کالا لاچاق پدید اثرات

ب هبثق شف آى خبهت هوت ثتد ن ؿبهل آى قلن کبلابیی اػت ک هلشف آى

هغبل آهیض ؿذ توتبم ؿذ )الجت جبیذ دچبس ایي اذیـ خضء کبلابی قبچبق هحؼة هی

بی پبى صیشصهیی قشاسداد ثلکت ثخـتی اص بی غیشسػوی سا دس صهش اقتلبد اا اؿتغبل

دتی هتذیشیت كتحیح داستذ ( دساقت اؿتغبلات غیشسػوی ػبلن ثد یبص ثت ػتبصهبى

اقتلبد غیشسػوی اتن اص قبچتبق کتبلا ثتد اذیـتوذاى دس هبلبتـتبى دسصهیت اقتلتبد

تلتبد ثتبصاس ػتیب، اقتلتبد غیشسػوی اص اكلاحبتی وچى اقتلبد هاصی، اقتلبد ثبی، اق

کتذ ثتب (، یب تدبست چوذای اػتتدبد هتی Pophiwa,2010:65ـذ ) غیش هؼتذ ثجت

بی غیشسػوی )قبچتبق کتبلا( دس هشصتب د ػتؤال هتن دس رتي گ تدبست گؼتشؽ ایي

قؾ خاذ ثؼت ال ایک ایي فبلیت تب چ اذاص هشدم آى هبق سا هتد خاذ کتشد

ؿکی یؼتت کت دس ایتشاى تن قبچتبق کتبلا دم ایک ثش ػشصذگی آبى چ خاذ آهذ؟

اى فبلیتی غیشسػوی، قذهتی لای داؿت داسد ثبخد اتدب هتبدی تذ قلیلتی، ث

تتاى ثت قتبى ؿی هیـتی هشصـیبى تحت تأثیش آى قشاس خاذ گشفت حتبل صهتبی هتی

ػبص هتبقی ختت ایدتبد فشكتت، گشیؼتت کت اص هتش بى ػشؿتاى ق هشصی ث

هیـت پبیذاس اػتاس اػتت ثش اقتلبدی تػ اؼبی تػ اػبعهیـت پبیذاس ثبؿذ

ثتشای تب، داسایتی تب قبثلیت ب، فبلیت اػت دسثشگیشذ ؿغل اص فشاتش چیضی هیـت

پبیذاس ث هیـت ( دػتیبثی343 31445صذگی اػت )سصی حیبتی، گزساى هتبی ثت

اص حوبیتت آهتصؽ، اؼتبى، استقتبء ػتلاهت ختت دس اقتذاهبتی شیتق اص اؼتبی سفتب

اػت )قذیشی هلتم صذگی ثشای اػتبذاسد ػبلن صیؼت هحیي اص اویبى ب، فشكت

اػتت کت يیت تبی هـتبث ا چیی پتظؾ ایي یذف اص کذکب( 54 3144وکبساى،

تش ؿتذ ثتبخدایي هبلتبت، حؼبع بىیهشصـ یـتیگزاساى ؼجت ث هؼبئل ه ػیبػت

هتبق ثت وتشا داؿتت يیت ا یسا ثتشا ذاسیت پبتػ دستید ـتیک ه ـذیذیث یشیتذاث

تتش ثبؿتذ ؿبػتبیی قبثتل یثت لحتب اقتلتبد یهبق هتشص يیػبک یبصبی يیثبؿذ وچ

دس ایتي آتبى احتتشام گزاؿتت ؿتد یاختوب گبیب خب ؿشذ ث خاػت یاى ث

1398 زهستاى ،(31) ،4 ضوار طتن، در هرزی، فى ػلم ػلوی فصلاه/ 4

كست هؼتتقین غیشهؼتتقین ساػتب سػتببی هشصی ؿشػتبى هشیاى دس اػتبى کشدػتبى ث

هشص ثدى ثب کـس شاق تحت تأثیش پذیذ قبچتبق کتبلا ثب ثش هقیت خغشافیبیی هق ن

ب، آیذ ػشؿتت آتبى یتض ثتب ایتي پذیتذ هیت هیـت آى اذ لا ثش قشاسگشفت

هتدتبت قتبت یتحق شیحبهش سا ثب ػب قیآچ تحق ،یلا ثش هسد هبلبت خسد اػت گش

،ی)اقتلتبد هیـتتی تبی پظؾ اا ػشهبی يیکشد اػت آى اػت ک دس ا یاختوتب

)اثؼت ث قبچبق کبلا، غیش اثؼت ثت قبچتبق کتبلا( هیـت کیتش ا ( کت هنیاؼب

ػؤال اكلی تحقیق ایي اػت ک پذیذ قبچتبق کتبلا هسدثشسػی پشػؾ قشاسگشفت اػت

چ اثشاتی ثش هیـت سػتببی هشصی داسد؟

تاى هشح ود5بی صیش سا هیدس ساػتبی ػؤال پظؾ فشهی

فبكل اص هشص دس سػتببی هشصی هشیاى ساثت در قبچبق کبلا ثیي سػذ ث ش هی

هبداسی خد داسد

سػذ ثیي تکشاس ول قبچتبق فبكتل اص هتشص دس سػتتببی هتشصی هشیتاى ث ش هی

ساث هبداسی خد داسد

هشصـتیبی کت ثت قبچتبق اختوتبی، اقتلتبدی اؼتبی( ) هیـتتی تبی ثیي ػشهبی

دس سػتتببی هتشصی ؿبى ثت قبچتبق اثؼتت یؼتت، ی ک صذگیبی پشداصذ آى هی

خد داسد هبداسی تدبت هشیاى

وجؼتتتگی ػتتبکبى سػتتتببی هتتشصی هشیتتاى ثتتیي قبچتتبق کتتبلا هتتیت هیـتتتی

هبداسی خد داسد

پیطی پصص

سػتتببی هتشصی تأثیش قبچبق کبلا ثش اقتلبد ( دس پظـی ث 3142)ک پؿی خلالیبى

ایي دس کبلا گؼتشد قبچبق خد اص تبیح حبکیاذ ثخؾ خب هیشآثبد هشیاى پشداخت

دس سػتتبب هشدم صذگی ثش ک ثبؿذ هی شاق الوللی ثیي هشص ثب خاسی ن لت ث ثخؾ

تتأثیش هقت، ایي دس هخد اقتلبدی بی ثخؾ ػبیش ثش یض دسآهذ اؿتغبل بی صهی

5/ .. . هرزی رستاای هؼیطتی ضؼیت بر کالا لاچاق پدید اثرات

ثیکتبسی وچیي، اػت ؿذیذتش هشص ث تش ضدی سػتببی دس اثشات ایي هثجتی داؿت

کبلا قبچبق ث گشایؾ سػتبییبى دلایل تشیي هن هق، دس اقتلبدی بی فبلیت هف

دیقتلتب ا تتأثیشات ػتی سثش ( دس پظـی ث3142)ک پؿی ؿبیبى اػت ؿذ ؿبػبیی

اذ تبیح پتظؾ ـتبى پشداختؿش هشیاى سدی؛ه هبل صیهش یؿشب ثش کبلا ققبچب

آهتذبی پی ثلک ذاسد وشا ث هشصـیبى ثشای هثجت اثشات تب کبلا قبچبقک دذ هی

کتلاى(، خبهت )هقیتبع ثش اقتلتبد لا آى هدی هتشصی سػتتببی فشتگ اختوتب

( 3145)اسهغتبى کذ ػیویي تذیذ هی یض سا خشد( )هقیبع اقتلتبدی آثتبس دس پظـتی ثت

آػتبسا( پشداخت اػت تتبیح پتظؾ ـتبى اص افتضایؾ ) سػتبیی ثش تػ هشصی ثبصاسبی

توبیتل صتذگی، دس سهبیت ػتتجت ثبػتتادی، هتبخشت، کتتبؾ سػتتتب دس هبتذى ثت

دس تغییتشات تتشیي هتن اقتلتبدی ثتذ دس هضل کیدیت صتذگی اهکبتبت اص ثشختسداسی

آػتتبسا هتشصی ثبصاسچ ثب هشتجي سػتبیی خباستبی ( دس 3132لـتی پبسػتب ) اػتت ثتد

بی اػبػتی دس حتص ختشائن اقتلتبدی دس حتص قبچتبق کتبلا، پظـی ث ثشسػی چبلؾ

قبچتبق ( دس پظـی ث3124هشاکض دخیل دس ایي هؼئل پشداخت اػت ؿکیجبیی احوذی )

لل، آثبس ؿبخق کبلا، گیتشی بی اتذاص دس ایتي پتظؾ پتغ اص هشفتی اتذ پشداختت

بی گؼتشؽ آى دس خبه آثتبس هثجتت هدتی احتوتبلی آى سا قبچبق کبلا، لل اگیض

هسدثشسػی قشاسدادذ ؿبخق بیی سا ثتشای اتذاص پفیتا اتذ گیتشی آى دس تش گشفتت

اهل دسگیش قبچبق کتبلا دس هتشص صیوجتبث هصاهجیت سا هتسد ( ؿی هیـت 2535)

ؿد ک ایي آصادی ثیي هتشصی صیوجتب س ایي هبل اػتذلال هیثشسػی قشاس داد اػت د

اگیتضد ثلکت ثتبصیگشاى ایتي تبی غیشسػتوی سا ثشهتی هصاهجی یؼت ک لاق ث تدتبست

صتذ ی حذاقلی اػبػی، دػت ث ایي کبس هیكح ث دلایل هـبثی وچى تأهیي یبصب

تش )دسصهی ول قبچبق( خد سا ثب هبخشا خیبیی کذگبى خاى هـبسکت تتش ای تبی حشفت

چشخذ، هتبخشاخیی کذ هیـت آبی ک حل حول کبلا ثشای هـتشیبى هی ػبصگبس هی

ؿتد خابی دیتذ هتی هیـت، حتی ؿیؿد دس هیبى ایي تجذیل ث ی حشف هی

1398 زهستاى ،(31) ،4 ضوار طتن، در هرزی، فى ػلم ػلوی فصلاه/ 6

بیـتبى دسآهتذ ک ثب فشؽ ػخت ػشکبس داؿتي ثب ػداگشاى خبسخی، ثتشای ختباد

سا هشاکض سػیذگی هذ قبچبق ثب قبچبق کبلا دس چتیي هجبسص (2552) آػتش کذ کؼت هی

بی پتلی دس اهتش ب هـق خبی ػیبػت حزف اگیض ثثشسػی کشد اػت ی ـبى داد

ب سا دس ایي صهی یی هجبسص ثب قبچبق ث کبس گشفتت قبچبق، کـس چیي قجلا اا اػتشاتظی

دیذ اػت؛ اهب دس ول ختاسی اص ؿذ ک ایي دایتش ػتتبدب خدؿتبى دس هتشم سؿت

ثبذبی قبچبق قشاسگشفت، فؼبد دس کبلجذ ایي ػیؼتن كتست بی دلتی سیـ دایتذ ثت

تشیي تغییتشی دس تش دس ایي هشاکض قذ لن کشد اػت ولا کچ تش احلبسی ای سیـ

هجبسص ثب قبچبق دس ثي سطین ث ختد یبهتذ اػتت یتبص ثت تتذاثیش دیگتشی دس ایتي اهتش

تبی هجتبسص ثتب قبچتبق، اص ؿد وچیي ثیـتتشیي تذیتذ هتخت کو تیي احؼبع هی بحیت

ؿد چبی بیذؿبى وی تلبد سػوی، ػد آىاق هحذدکؼبی اػت ک دس

ی ان اص تحقیقبت اقتلبدی اختوبی اکلطیت ا تػی اخیش دس تحقیقبت ب ددس

ث هبق هشصی تأثیشات هشصی تخ ثؼیبسی كست گشفت اػت ایي سغجت لاق افتش

ات ث هبقی ک دس اهتذاد هشصبی وگشایی کـسب قشاسگشفت تس هـخلتی اص ایتي ذ ثت

تلس ـأت گشفت ک ایي هبق خغشافیبیی یظ، هوکي اػت هختت ایدتبد ػتبصگبسی

حبل ( Niebuhr & Stiller,2004:6) گشدذوؼبی اقتلبدی دس وگشایی ثیي کـسب

تاى قتبی اػتتشاتظی هشدهی ک دس هبق هشصی هقین ؼتذ هبقی کت ثت شكت

ای ث بم قبچبق کبلا هیـتـتبى تحتت اا هجبدلات هشصی هشح ؼتذ؛ آیب ثبخد پذیذ

تأثیش قشاس خاذ گشفت؟ اگش تحت تأثیش ایي پذیذ ؼتذ ایي تأثیش دس چ ختی خاذ

تبی چیتی پتظؾ یبثذ ک ثتب کتذکبی ایتي س اویت هی ثد؟ پغ ایي هبل اصآى

تاتذ تش خاذ ؿذ هتی گزاساى ؼجت ث هؼبئل هیـتی هشصـیبى حؼبع هـبث، ػیبػت

ثبخدایي هبلبت، تذاثیشی ثیذیـذ کت هیـتت دستیدت پبیتذاس سا ثتشای ایتي تػت

هبق ث وشا داؿت ثبؿذ؛ یب حتی اگش خابى بست کتشل ثش قبچبق کتبلا ؼتتذ اص

گزاسی ثش ثگیشذ یبػتتبیح ایي هبلبت خت ػ

7/ .. . هرزی رستاای هؼیطتی ضؼیت بر کالا لاچاق پدید اثرات

هبای ظری ای از التصاد غیررسوی لاچاق کالا جل

گشفت، تحت بست ثد بیی ک دس چبسچة هـخلی ادبم دس اقتلبد دس کبس فبلیت

ث تجت دسآهتذبی هلتی آى کـتس س هـخق آؿکبس دس صهش آهبس سػوی دلتت ثت

تبیی ؿذ؛ ؿتبذ ختد فبلیتت د سػوی ؿبخت هیآیذ اغلت تحت اى اقتلب دسهی

ثیکتبسی، ثتبلای تش ثتب تبیی هحتیي دس هـخلی ثد اغلتت چبسچة ؼتین ک فبقذ

آستذ کت اص آى تحتت آهیتض ػتش ثشهتی کبس هخبش خؼیتی بثشاثشی فقش، بقق، اؿتغبل

اقتلتبد غیشسػتوی دس ( 52 2534،الوللتی کتبس )ػتبصهبى ثتیي ؿتد اقتلبد غیشسػوی رکش هی

ؿد ک دس ػشحذات هشصی اتدبق افتتبد اكتلا ای الاق هی ـذ هشصب ث هجبدلات ثجت

گ هجبدلات ثتشای دس صدى بی اقتلبد هلی ی کـس اػت هولا ایي هتأثش اص ػیبػت

ـتس س دس خشگ ودبی هبلی دسآهتذبی هلتی یت ک گیشذ اصایي ب ادبم هی هبلیبت

( ایتتي تت اقتلتتبد کتت ثتتبصیگشاى آى کتتبسگشاى Alusala,2010:17گیشتتذ ) قتتشاس وتتی

گدتذ یتب احذبی اقتلبدی ؼتذ، اصش قبی یب ولکشد، دس قبلت تشتیجبت سػوی وی

هی ثذاى ایي ذاسد قشاس حص قبى دس یب ب فبلیت اص ایي ش پؿؾ بقلی داسذ؛ ایي

یب کذ؛ هی فبلیت قبى، سػوی دػتشػی حص اص خبسج دس ادافش ک اػت وتل دس ایکت

کتذ، فبلیت هی قبى سػوی حص دس ثبخدایي ک جبستی ث ذاسذ، قشاس پؿؾ تحت

سا تب گ فبلیتت ایي قبى ایک یب گیشذ؛ وی قبى قشاس اوبل ؿول تحت اهب تـتدی

)ػتبصهبى داتذ هتی وشا ػگیي بی ضی ثب یب ؿبق بهبػت، کبس سا ب آى چشاک کذ وی

اى صائیذ اقتلبد غیشسػوی حبل ثب ایي اكبف قبچبق کبلا ث(53 2534،الوللی کبس ثیي

ای اص ایي اقتلبد، دس اداه هسد اکبی ثیـتش قشاس خاذ گشفت وچیي خل

توایل ب لاچاق کالا

ثجتت اقتلتبدی بی فبلیت افضایؾ لت هتقذذ ک( 2555) وکبساى فشم اسی ـتذ

جتق ثتش ؿتذ ػتشصؾ ثبیتذ ثبؿذ هی دلت اختوبی ػیبػی بدبی کـس ی دس

1398 زهستاى ،(31) ،4 ضوار طتن، در هرزی، فى ػلم ػلوی فصلاه/ 8

هدتش حققی هیف ػیؼتن فؼبد، ثسکشاػی، شی ایي غیشسػتوی اقتلتبد گؼتتشؽ ثت

هتبلی ثبصاسبی ( گشچ534 3135ؿکیجبیی،) ؿذ هی پیچیتذ دستن ای ػتشهبی تن ثت

اثؼت تبی تدتبسی یتب ػتوی اسداتتی کبلاتب، ؼتذ اهب دس ثؼتیبسی اص کـتسب تشفت

کتذ کذگبى اص هیبى کبلابی داخلی ختبسخی سا هحتذد هتی تابیی اتخبة هلشف

ؿتذ ؼتت کت ثبتی هتی کتذ بی هحذدکذ کتتشل ایي کـسب ثب ویي بست

ػتتشهبی ثتتبص، وتتیي داخلتتی هتوبیتتل گشدتتذ تتبی گتتزاسی گتتزاساى تدتتبسی ثتت ػتتشهبی

بػت ک تخ ثوی اص ثبصیگشاى شك ثتبصاس سا ثت ػتوت قبچتبق بست ب هحذدیت

بی تدتبسی، تدتبس ثبصسگبتبى سا ب هحذدیت ػ، تشف ی کذ اص کبلا هف هی

بی ػتدبد اص اثضاسبی غیشقبی وچى قبچبق کبلا بدیذ گشفتي چبسچةث ػوت ا

ب دس ثبصاسبی ب بست دذ اص دیگش ػ کتشل اسداتی كبدساتی آى کـس ػق هی

کتذ کت ایتذ هجبدلاتی خبسخی، ی ثبصاس هاصی دس حص هجبدلات خبسخی ایدبد هی

هشاتتت اص ػد دس آدب ثت تب ػتد هجتبدلات سػتوی ثتبلاتش اػتت یتی اص ختد تشفت

آسد دس پتی آى ػتد بؿتی اص ثتبصاس ػتیب بی تدبسی، قبچبق کبلا ػتش ثشهتی هحذدیت

BMPتدتتبسی )ثتتئي ) ( دس تجتتبدلات ختتبسخی هـتتق قبچتتبق کتتذگبى خاتتذ ثتتد 3

ثدى گشی وچى پبییيصاد ػحبثی اهل دی ( وچیي اػوبیل51543 2532فشصاگبى،

احلتبس کبلا، ختد قبچبق سیؼ کبلاتب، اص ثشختی ثتشای كتبدسات اسدات دسصهیت

) تلیتذ ثختؾ ػتبختبسی هـکلات هدتش کت ثتبلا قیوتت پتبییي ثبکیدیتت کتبلا تلیتذ ثت

اسداتی کبلابی هلشف ث بیی هیل ؿد(، ثبلا ثدى هی کیدیتت دلیتل ثت ثتبلاتش، چشخت

قتبى اسدات كتبدسات هقتشسات قتبى سبیتت هشصی، تذم احی دس فقش ثیکبسی

تب، آى اختیبس دس هجبدی ثشخی اص سد کبلاب ػلت بدب ثشخی ػی اص گوشکی اهس

کـتبسصاى دتم اخیتش تبی ػتبلی خـت دلیل ث کـبسصی سفتي ثیي اص کتلجشی ثت

1 . Black Market Premium

9/ .. . هرزی رستاای هؼیطتی ضؼیت بر کالا لاچاق پدید اثرات

صاد اػتتتوبیل) کتتتذ آى اؿتتتبس هتتتی خغشافیتتتبیی تتتت کـتتتس هشصتتتبی گؼتتتتشؽ

( 3143ػحبثی،

التصاد غیررسوی )لاچاق کالا( ضغ هؼیطتی

تب هشسی هتخ هبف ثبصیگشاى هتدزی ک دس هقیبع ػی ثت قبچبق کبلابی هلشفی

کذ ثلک ػتد ػشؿتبسی اص ایتي شیتق بیتذ ایتي افتشاد، سصذ، وی اهش قبچبق هجبدست هی

ؿتتد ایتتي افتتشاد ثتتبدر دس هیتتبى کبسهتتذاى گوشکتتی دیگتتش ثبتتذب یتتب کتتبسگضاساى هتتی

ث دلت، ویبی اثؼت ػبصهبى تاى گزاسذ کت ایتي د قـتش تبیف هحلت ختد ثت

خثی ایدب کذ )الجت رکش ایي کت لاصم اػت کت ثشختی ثببى گجببى هشصی سا ث دساص

ؿتذ اص شیتق قبچتبق کتبلا اص اقلاهی ک تػي جقبت هتػي ثبلای خبه هلشف هی

، ثشخی هؼخبت ذ، چیي طاپي، قتبت اتهجیتل ؿذ؛ هثلا چبی آػبم ذ تأهیي هی

خبگی اص ؿشکت هتلیکغ چتیي ثشختی کـتسبی ػیگبس اص کـسبی اسپبیی، لاصم

س ک رکش ؿذ اص قبچتبق کتبلا ( پغ وبى5324 2531اسپبیی ( )اسهی کـبسصیبى،

تبش دس ایتي گتزاس هبیؿد ک قتؾ ػتش ػد ػشؿبسی بیذ ذ قلیل غیش هشصـیی هی

ذ کثیشی اص هشصـیبى ثتذیي دلیتل ثت کتبس قبچتبق کذ اص شف دیگش شك ثبصی هی

تب فتشان یؼتت، ثبیتب آسذ ک الا ثؼتشبی لاصم ثشای اؿتغبل هدیذ پبیتذاس آى سی هی

کتبسسصی، تبی شك قبچبق ن ث ؼجت آػبى ثد ن یبص اذکی ثت هتبست ث سد

تخ آى اػت ک اکثش ایي افشاد کت قبثل اهب ػشهبی داسد؛ آسی في اتختبة ختد، ثتب ت

یتبص دلیتل ث ثلک ثت دسآهتذ حتذاقل ثتب فتبلیتی اص ثشختسداسی حیتبت اداهت اقتلتبد ثت

اهتتب ختتذای اص آکتت چتت تتتذاد اص هشصـتتیبى ثتت قبچتتبق سی آستتذ هتتی سی غیشسػتتوی

آس هی تبی ذ ثذى ؿ ػج صذگی آبى تحت تأثیش قبچبق قشاس خاذ گشفتت ؿتی

پیـتتشفت تکلتتطیکی هکتتبی صهتتبی، تتبی هتتشست ثتتش هجتتتی افتتشاد هیـتتت تتتأهیي

دس هبق هتشصی ثت دلایلتی وچتى داسذ هتدبتی هحتای ؿکل ب، خبػتگب فشگی،

سیضی هتبػت دسخس ایتي ای، ذم ثشبه بثؼبهبی اقتلبدی، جد ثؼتشبی هبػت تػ

1398 زهستاى ،(31) ،4 ضوار طتن، در هرزی، فى ػلم ػلوی فصلاه/ 10

ای ثدى آى ؼجت ثت هتبق آهیض هؼئلاى اهش ثبلج حبؿی هبق وچیي گب تجین

کـتبذ شچتذ لا هیبی هشصی اصخول قبچبق کب هشکضی، هشصـیبى سا ث ػوت تدبست

فتشان آى دس ػبکي افشاد ثشای سا بیی فشكت ب چبلؾ تاذ یبفت هی ػبصهبى هشص ک ی

ایتي یتب ؼتتذ هشصی هبق راتی ب یب فشكت ب ایي چبلؾ ػبصد دس کت تیدت ؿتی

ثت ختد هتبق ایي ؿذ دس اوبل بی گزاسی ػیبػت 5 3144تسی، رکتبیی ) اتذ آهتذ

افتشاد رتی اتذ تبم ( وچیي هشدم هبق هشصی دچبس ی اػتحبل اسصؿی ؿتذ 323

ایي صد هح سا ش چیضی تاى هی آى ثب تغییش کشد ک آى هلشف بی ؿی پل دسثبس

هتذی، اختوتبی، اخلاقتی، هؼتبئل تب کتؾ اص ثؼتیبسی تتب اػت ؿذ ریت ثبی تغییش

هتتبلی تذف هثبث ث پل ث دػتیبثی ؿذ اسصیبثی پل هیبس ثب غیش هصؿیآ فشگی،

گیتشی خت کؾ ش آى ثش هجبی ک ؿد گش خل افشاد اربى دس هخت آیتذ ؿتوبس ثت

افشاد ری بم تغییشات ( لا ثش هاسد رکشؿذ ثش اػبع5344 3142قبدسی، )قبدسصاد

هتحتل یتض هتشدم تبهلات ػبثق، ثشای ثؼتشی بی ثذی كست هشصیبی دستید تدبست

اختوتبی تتبهلات فبهیلی، استجبى استجببت خبادگی، دسى تبهلات صهبی اػت ؿذ

ثتش هجتی اکلتطی ثؼتتش دس قتهی هتزجی تبی آهتص یبفتت هتی هتب ختبف هقت

ختبی اهیتت هیـتتی یبصتبی اػتبع ثتش هحذد هشصی هیبى فشگی هیبى استجببت

هجتی هؼتحکن یض فبهیلی حتی اختوبی استجببت گشفت هی كست هشاتجتی ثش ػلؼتل

ثبتی هختلف بی ث گ افشاد ؿذى ػشگشم هشصی اهب تدبست ثد اقتذاس اص اػتت ؿتذ

گیتشد اكتل كتست ثیـتتش ػتد کؼتت ثبذف اقتلبد هحس ثش افشاد ثیـتش تبهلات تب

تشیي اػبػی اص هق هشدم فشگ دس هزجی اخلاقی دبستبیی تب اسصؽ تب هؤلدت

اص اکتى اهتب تن اذ، ؿذ هی قلوذاد هق فشگ ـبگشبی اص خضئی واس ک اذ ثد

هدت اقتلبدی خذیذ بی اسصؽ اذ ؿذ کذ خدؿبى خبی تب ختبیگضیي آى ای لجبت

اخلاقیتبت دسی ػلایق حتی آؿب دػت خباد، فبهیل، پل، خبش ث اػت ؿذ

اسصؽ ثتی کوشتگ تن اختوبی اػتت ؿتذ ( ثتبخد 5342 3142قتبدسی، )قتبدسصاد

11/ .. . هرزی رستاای هؼیطتی ضؼیت بر کالا لاچاق پدید اثرات

ب، قـش ین ػبکبى هبق هشصی ثب دگبگی هتبقوتی تغییشات اسصؿی تأثیش آى ثشکؾ

گیشی ری آبى ث ػوت کؼت ػد ثیـتش اػت اص شفتی ختس ؼتذ؛ اص شفی سث

سػذ ثلکت اثضاسدػتت ثبتذبی هتدتز پشقتذستی تب ث ایي خاػت خد وی ولا آبى

گیشذ ک ثذى ایک هؼتقیوب دسگیش دس اهش قبچبق ثبؿذ ثیـتشیي ػتد سا ثت خیتت قشاس هی

صذ هی

تحمیك . هدل هفهی 1ضکل ضوار

1398 زهستاى ،(31) ،4 ضوار طتن، در هرزی، فى ػلم ػلوی فصلاه/ 12

رش پصص

اص تحلیلی اػت ، -سؽ پظؾ تكیدی سؽ کتبثخبت آسی ای اػتبدی ثتشای خوت

هس ولیتبتی وتدى هدتبین هتغیشتبی تحقیتق اص الابت اػتدبد ؿذ اػت ػ غ ث

تتاى آى سا دس چتبسچة هتیت هیـتتی کت هتی پشػـبه هحقق ػتبخت اػتتدبد ؿتذ

ختبی داد، ثتش اػتبع هیتضاى دػتتشع کیدیت صتذگی هتبث هختلتف اقتلتبدی، پتزیشی ثت

گیتشی یتب ؿتکل ثخـتی ثت فشگی، اهیتی هتدبت ثد دس قبلت ؿکل اختوبی،

بی اؼبی خدؿکفبیی ثش اػبع هیتضاى دػتشػتی ثت ؿی صیؼت هتحقق ؿذى قبثلیت

تشیتف خاتذ ثتد گشچت هتیت قبثتل تب، هبث هزکس تاى اػتدبد اص ایي فشكتت

هیـتی، هؤلد تتشیي بی یی ری هتذدی سا ؿبهل ؿذ اهب دس ایتي پتظؾ ثتش وتذ

تتب وچتتى اؿتتتغبل، دسآهتتذ، هتت هؼتتکي، هتت ثذاؿتتت ػتتلاهت، تدشیحتتبت آى

ب، احؼبع ثشاثشی اختوبی، اهیت اختوبی ثضیؼتتی ساتی، توشکتض ختاین ػشگشهی

ثیـتش ػؤالات پشػـبه اص تحقیقبت پیـیي هـبث اػتخشاج ؿتذ پبیتبیی آى اص شیتق کشد،

سا ـتبى داد 25/5ثتبلاتش اص تب ؿتبخق آلدبی کشجب ػدیذ ؿذ ک هقذاس آلدبی وت

الابت هسدیبص اص اػبد هبث ب داد ی آهبستبی سػتوی ثتشای تتذقیق ا کتبثخبت

ب سؿي ؼجت ث ههداؿتي دیذگ ؿتذ اػتخشاج پیـی ادثیبت شی ثش گشفتت

ی هشتجي ثب ح هیـت استضاق ؿشذاى هشصی ػدؾ هشیت در قبچبق دس ب داد

ؿتذ اػتت اقتلبد خباسبی هتشصی اص شیتق پشػـتبه گتشدآسی ػتبصی ثتذ اص آهتبد

گشفتت اػتت ادتبم SPSSافضاس تحلیل آهتبسی دبد اص شمب ثب اػت تحلیل آى ب، تدضی داد

ک ثتش سی قـت دذ یهتـکیل هشیاىسػتببی ؿشػتبى آهبسی ایي پظؾ سا خبه

ثت تتذاد خبه آهبسی هسدش، خباسبی ػبکي دس هحذد هسدهبل اػتهـخق

لاصم ث رکش اػت اصآدبک فبكل هحتل ( 3140)هشکض آهبس ایشاى، ثبؿذ یهخباس 14113

اى ی هتغیش تییي ػکت افشاد اص هشص دس ایي تحقیق ث اػتت کذ هتذش قشاسگشفتت

ثب تخ ث هیضاى فبكتل هشیاىاثتذا سػتببی ؿشػتبى خت ثشسػی سػتببی هسدش،

13/ .. . هرزی رستاای هؼیطتی ضؼیت بر کالا لاچاق پدید اثرات

کیلهتشی هتشص تـتکیل 0 ؿذذ ػح ال سا سػتببی وق یثذ جقػح، 1اص هشص دس

20تب 30سػتببی ثیي ػح ػم کیلهتش 30تب 0، دس ػح دم سػتببی ثیي دذ یه

هس اتخبة حدن وت اص فشهتل کتکشاى اػتتدبد ثؿذ یهکیلهتشی هشص سا ؿبهل

ختباس هسدثشسػتی قتشاس گشفتتذ دس اتختبة وت اص سؽ 135ؿذ تتذاد یا خؿت

ؿتذ ؿذ ثدذ هشتتت ثذی اػتدبد ؿذ اثتذا و سػتبب ک ثش اػبع فبكل اص هشص جق

اص ثیي ش ثخؾ تذادی سػتب اتخبة ؿذ دس ش سػتب تذادی ختباس اتختبة ؿتذذ

(3 خذل) گشفتذػشپشػت خباسب هسد هلبحج قشاس

ا در رستاای و آهاری پرسطاه تؼداد .1جدل ضوار

پشػـبه تذاد فبكل اص هشص بم سػتب ػح

ػح

ال

ثبؿوبق

یلهتشک 0تب 5

3

32 کبی کجد

42 ػبخی

ػح

دم

دسساى

یلهتشک 30تب 0

30

31 کبی ػدیذ

13 پیشكدب

42 کبی ػببى

ػح

ػم

ظهبس

یلهتشک 20تب 0

43

24

12 ؿبسای

هحدد هرد هطالؼ

کشدػتتبى اػتتبى ؿشػتتبى 35هشیتاى یکتی اص هشکضیت ؿتش ث هشیاى هشصی ؿشػتبى

اػت ک دس غشة اػتبى دس هدبست ختبد تشاق اقت گشدیتذ اػتت ایتي ؿشػتتبى

دؼتتبى 1بی هشکضی، ػشؿی خب هیشآثبد اػت ایي ػ ثخؾ دس ثشداسذ داسای ثخؾ

ؿتذ) هحوتذی وکتبساى، سػتتبی داسای ػتک سا ؿتبهل هتی 310ؼتذ دس هدوت

3143 5213 )

1398 زهستاى ،(31) ،4 ضوار طتن، در هرزی، فى ػلم ػلوی فصلاه/ 14

. هلؼیت جغرافیایی هطم هرد هطالؼ2ضکل ضوار

ابحث یافت

احتذ هشیاى دس ایي هقبل احذ تحلیل، خباسبی ػبکي دس سػتببی هشصی ؿشػتبى

ػي افشاد و ثبؿذ هی اذ دش ثد 135ب ػشپشػت خباس ک تذاد آىهـبذ یض هشداى

دتش اص 353 ػبل ثتد اػتت حتذد 05ب حذد ػبل ثد هیبگیي ػی آى 35تب 20ثیي

ػاد دش ثی 12تشتیت اػت ایي هتأل، هیضاى تحلیلات افشاد یض ث دش 222ایي افشاد هدشد،

دتش داسای 13دتش صیتش دیت لن، 235یی وت ػادآهصی ؼتذ، یب داسای هذسد اثتذا

لیؼبغ ثتبلاتش ؼتتذ تتذاد دش یض فق 20دی لن لیؼبغ دش فق 40هذسد دی لن،

دش اص افشاد هسدثشسػی اقذام 152 دتش تتبکى اقتذام ثت 23 اتذ تدشث قبچبق کبلا داؿتت

دیگش هشیت در قبچبق دس ستیجب ث اذ قبچبق کبلا کشد ثیـتتش اص هحتذد هسدهبلت

ثبؿذ دسكذ هی 23

1فبكل سػتببی هسدثشسػی ثشحؼت فبكل اص هتشص دس ؿتذذ کت دس یثتذ ػتح جقت

س ؿذ اػت وبى خذل صیش هشیت در قبچبق ثشحؼت فبكل اص خي هشصی ـبى داد

س هبداسی ثبلاتش اص هتبق دس ؿد دس هبق ضدی هشص در قبچبق ث ک هلاح هی

15/ .. . هرزی رستاای هؼیطتی ضؼیت بر کالا لاچاق پدید اثرات

دذ تدبت هبداس ثیي هبق اصتش هیتضاى اص اس هشصی اػت تبیح آصهى خی د ـبى

قبچبق اػت ؿی

هیساى الدام ب لاچاق کالا برحسب فاصل از هرز. 2جدل ضوار

فبكل اص هشص کل ذم اقذام ث قبچبق اقذام ث قبچبق

دسكذ فشاای دسكذ فشاای دسكذ فشاای

0کوتش اص

کیلهتش12 4/45 1 3/4 13 355

355 301 1/32 21 2/32 322 کیلهتش 30تب 0

355 304 41 13 02 43 کیلهتش 20تب 30

355 135 2/34 23 1/35 152 کل

X 434/33 هقبدیش آهبسی2 555/5ػح هبداسی6 2دسخ آصادی6 =

تتش ؿد شچ فبكل سػتبی هحل ػکت افشاد ثت هتشص ضدیت س ک هلاح هی وبى

ثتد -414/5ثبؿذ دفبت حول کبلای قبچبق ثیـتش خاذ ؿذ هشیت وجؼتگی ثشاثتش ثتب

دیگش ؿی قبچتبق جبستی دذ ساث هکع فبكل اص هشص قبچبق کبلا اػت ث ک ـبى

دتذ ایتي تش ث هشص ثیـتش اػت ػتح هتبداسی ایتي آصهتى ـتبى کبلا دس هبق ضدی

دسكذ اویبى هسد تأییذ اػت 44هزکس ثب فشهیاػت ک

وبستگی بیي دفؼات الدام ب لاچاق کالا فاصل از هرز. 3جدل ضوار

فبكل اص هشص هشیت وجؼتگی اػ یشهي

ث تذاد دفبت اقذام

قبچبق دس هب

وجؼتگیهقذاس 414/5- **

555/5 ػح هبداسی

135 تذاد

هتزکس ثتیي افتشادی کت هیـتت اثؼتت ثت یب ث هقبیؼ هیبگیي ؿبخق ػم دس فشهی

tؿتد آصهتى هسداػتتدبد، قبچبق داسذ افشادی ک اثؼتگی ث آى ذاسذ پشداخت هتی

د گش هؼتقل اػت

1398 زهستاى ،(31) ،4 ضوار طتن، در هرزی، فى ػلم ػلوی فصلاه/ 16

التصادی، اسای اجتواػی در بیي افراد دارای یا یسرهاتفات هیساى ااع . 5جدل ضوار

هؼیطت ابست ب هرز هؼیطت غیر ابست

هیبگیي هیـت ػشهبیاحشاف

هیبس

ساثي آهبسی

دسخ

آصادی هبداسی tهقذاس

اقتلبدی 15/3 32/11 اثؼت ث قبچبق

123 12/4 555/5

13/3 42/33 اثؼتغیش

اؼبی 43/1 13/21 اثؼت ث قبچبق

123 303/1- 555/5

31/0 44/23 غیش اثؼت

اختوبی 32/1 43/34 اثؼت ث قبچبق

123 31/3- 521/5 15/25 21/25 غیش اثؼت

گدت خباسبیی ک هیـت اثؼت ث قبچبق کبلا تاى یثب تخ ث الابت خذل فق ه

داسذ خباسبیی ک هیـتـبى اثؼت ث قبچبق یؼت، اصلحب ػشهبی اقتلتبدی، اؼتبی

اختوبی ثب ن تدبت داسذ لاصم ث رکش اػت خباسبیی ک هیـت اثؼتت ثت قبچتبق

اختوتبی اؼتبی حتب ػتشهبی داسذ اصلحتب اقتلتبدی هتیت ثتتشی داستذ لتی اصل

هیبگیي کوتشی داسذ

فشهی چبسم ػؤال صیش اص خبه هسدهبل پشػیذ ؿذ هس ثشسػی ث

هـتکل هیـت ؿوب ثتب ه ذیک یالف( دس كست ثؼت ؿذى هشصب، چ اذاص احؼبع ه

خاذ ؿذ؟هاخ

یطت ابست ب لاچاق دارد افرادی ب جد آهدى هطکل برای افرادی ک هؼ. 6جدل ضوار

ک ابست یستد

خیلی صیبد صیبد هتػي کن ساثي آهبسی خو

اثؼت ث

قبچبق

t6هقذاس 235 333 41 33 32 فشاای

355 1/15 2/24 2/1 3/1 دسكذ 34/3

ذم اثؼت ث

قبچبق

دسخ آصادی 6 355 02 2 31 1 فشاای

355 02 2 31 1 دسكذ 123

17/ .. . هرزی رستاای هؼیطتی ضؼیت بر کالا لاچاق پدید اثرات

خو

ػح 135 212 40 24 24 فشاای

هبداسی6

200/5 355 3 13 20 1/1 1/2 دسكذ

تس کت هلاحت ؿذ اػت وتبى دس ایي خذل هیضاى پبػخگیی ث ػؤال فق ـبى داد

دسكذ یتض 20دسكذ افشاد هیضاى تأثیش سا خیلی صیبد ثیؾ اص 13ؿد دسهدو ثیؾ اص هی

تأثیش آى سا صیبد اسصیبثی کشد 31گدتت دسهدوت ثتیؾ اص تتاى یدیگتش هت جتبستی اتذ ثت

تب تتأثیش هدتی خاتذ دسكذ افشاد اتقبدداسذ ک ثؼت ؿذى هشص ثش هیت اقتلتبدی آى

س هؼتقین اثؼت ثت قبچتبق کتبلا تخ ایي اػت ک حتی افشادی ک ث داؿت کت خبلت

ست هؼتذد ؿتذى هتشص اصلحتب اقتلتبدی دچتبس هـتکل خاتذ ؿتذ یؼتذ یتض دس كت

ؿد خباسبی اثؼت ث قبچبق خباسبی ذم اثؼت ث هیضاى س ک هلاح هی وبى

شذیپز یتقشیجب هـبثی اص خد قبچبق ثبص ثدى هشصب تأثیش ه

گیری تیج

ؿتشایي ذیصائسأع آى قبچبق کبلا، ثیـتش س ک قجلا ثیبى ؿذ اقتلبد غیشسػوی دس وبى

دس هتبق هتشصی ثت دلایلتی بی هحیی دس هبق هشصی اػت؛ یتی ػبختبسی هقیت

وچى بثؼبهبی اقتلبدی، جد ثؼتشبی هبػت تػت سیتضی هتبػتت ای، تذم ثشبهت

آهیتض هؼتئلاى اهتش ثتبلج ح دسخس ایي هبق وچیي گب تجتین ای ثتدى آى بؿتی

تبی هتشصی اصخولت قبچتبق کتبلا ؼجت ث هبق هشکضی، هشصـیبى سا ث ػوت تدتبست

بی اقتلبد غیشسػوی وچى کتلجشی کت دس هیتبى جقتبت کـبذ الجت ثشخی اص خل هی

بیی قشاسداد کت تجتبت ؿکی تاى دس خشگ قبى پبییي هشصی خیلی وهیت داسد سا وی

حبل دی داسذ ثبایي خشبکی ثشای اقتلبد هلی داسذ ثلک ایي اقؼبم یبص ث ػبصهبى هوش

چشخذ )چیضی کت هیـتل فکت آى سا چتشخؾ ب حل اقتلبد هی ؿکی چى ایي قبى

ث ختشائن حتل هبلکیتت اقتلتبد دس دساى بی حققی دساى کلاػی خذایی هدشهیي

اقتلبد قؾ پشسگتی دس کیدیتت ػتج صتذگی هتشدم داسد، ثشد(، هذسى، اص آى بم هی

1398 زهستاى ،(31) ،4 ضوار طتن، در هرزی، فى ػلم ػلوی فصلاه/ 18

ؿتد ثت بیی کت ػتش ساـتبى پذیتذاس هتی ب هحذدیت ثبلج هشصـیبى ثؼت ث پتبؼیل

ؿتذ اهتب توبیتل ثت ػوت ایي یب اقؼبم هـبث اص اقتلبدبی غیشسػوی ػق داد هتی

ؿی صذگی هشصـیبى سا تحت قبچبق ث ش شیقی ک كست گیشد، ثذى ؿ ػج

دذ دس ایي تحقیق هـخق ؿذ ک در قبچبق کبلا دس هبق هختلف هتشصی تأثیش قشاس هی

ثتیي فبكتل ثتب تاس هتشصی تکتشاس وتل قبچتبق، تبثی اص فبكل اص هتشص ثتد وچتیي

ؿتذى ثت ( یی دساق ثب ضدی414/5وجؼتگی ثبلایی خد داسد )ثب هشیت وجؼتگی

یبثذ هشص، ن ول قبچبق ن تکشاس آى افضایؾ هی

بی اؿتغبل هشصـیبى دس غیبة اهکببت صیشػبخت یؿت تاى یت صا ث قبچبق کبلا ثت

تاى اص ابسشبیی اػتتجبى کتشد کت ثتیؾ اص کذ ایي سا هی هیـتی آلتشبتی گب هی

ب تأثیش هدی خاذ داؿتت دسكذ افشاد هتقذذ ثؼت ؿذى هشص ثش هیت اقتلبدی آى 32

دسكذ هشدم ثش ثجد هتیت اقتلتبدی هتشدم هحتل صتذگی ختد دس اثتش 25 یب ثیؾ اص

)کلجشی( تأکیذداسذ اهب چیضی ک دس ایتي تحقیتق ثؼتیبس هتن ثتد ساج قبچبق هشصی

توشکض تحقیق ن ث ؿوبس هی ق تبی آیتذ، ثشسػتی تتأثیش قبچتبق کتبلا ثتش اتا ػتشهبی

اؼتبی یػتشهب ، ختبسی( تبی قتذ داسایتی پتل هبتذ ) یاقتلبد یػشهبهیـتی وچى

ػشهبی اختوتبی کبس کشدى( تابیی هبػت ب، ه تغزی، ثذاؿت هبست داؾ )

ثتد اػتت؛ اتوتبد( حتغ هتقبثتل اختوتبی، ساثتي تبی ب، ؿجک گش دس ویت)

ب حبکی اص آى اػت ک د گش خباسبیی ک هیـت آبى وذتب اثؼت ثت قبچتبق یبفت

اػت خباسبیی ک هیـت آبى وتذتب اثؼتت ثت قبچتبق یؼت تبی ت اصلحتب ػتشهبی

تاى یت رکشؿذ تدبت هبداسی ثب ن داسذ یی دساق قبچبق کتبلا یتب کتلجشی ثت

اقتلتبدی خباستبی یػتشهب بی هیـتتی خلكتب هیـتی خبیگضیي، ػح ػشهبی یؿ

یتي لای ایي پظؾ ث ا س هوی دس لاث اثؼت ث قبچبق سا استقب داد اػت، شچذ ک ث

تبی غیشسػتوی وچتى قبچتبق لتیت ؿذ ک قؼوت ان ػد اا تدتبست اهش اؿبس

ؿتذ یتب تتب حتذی س غیشهؼتقین دسگیش ایي اهس هی ؿد ک ث افشاد هتدز کؼبی هی

19/ .. . هرزی رستاای هؼیطتی ضؼیت بر کالا لاچاق پدید اثرات

س یتظ ب دس ثیي د گش هتدبت ثد اهب ث قؾ بستی داسذ گدتین ک ػح ػشهبی

تش ثد اػت( ایتي اهتش هشاتت ثضسگ دس ایدب ث tدی اؿبس کشدین )هقذاس اقتلب یػشهبث

سػذ بؿی اص آى ثبؿذ ک ی حغ سقبثت دس ثتیي ختد خباستبی دسگیتش دس ث ش هی

تب قبچبق ثشای سػیذى ث دسآهذ ػد ثیـتش خد داؿت ایي ن ثبلج ثش دیگتش ػتشهبی

ب سا تحت تأثیش ختد قتشاس داد اػتت اختوبی ػبی افکذ آى یػشهبوچى اتوبد

قبچتبق کتبلا )کتلجشی( ثتش ذیت پذوچیي دس تحقیق حبهش ث ایي تید سػیذین ک تتأثیش

بی خبسی ک ثتشای حدت هیـتت یتب ثجتد اقتلبدی وچى پل قذ داسایی یػشهب

ثبثشایي قبچبق کبلا دس سػتببی ایتي اػت تش ثد ثبؿذ، پشسگ هیـت افشاد هشسی هی

هق اثشات هثجتی وچى افضایؾ دسآهذ، کبؾ ثیکبسی افتضایؾ اؿتتغبل یتض اثتشات

بی اقتلبدی هق سا ثشای ػبکبى ث اسهغبى آسد هدی وچى تأثیش هدی ثش ػبیش ثخؾ

بؿتذ، کتبؾ قتؾ تلتذی اػت ایدبد هـبغلی ک خبیگضیی هبػت ثشای قبچتبق کتبلا ث

بی هق دسصهی دلت اگزاسی آى ث هشدم هحلی دس هبق هشصی، اػتدبد اص پتبؼیل

بی كتی، سػویت ثخـیذى ث تدبست کبلا اص شیق ایدتبد کـبسصی، تقیت صیشػبخت

ػتبصی هتشدم بی هشصی ک ثب هـبسکت و اقـبس ػبکبى هشصی اداس ؿد، آگب ثبصاسچ

سیتضی اص اثشات ػء قبچبق تـیق آبى ث هـبغل دیگش ثب دادى تؼیلات هبػت ثشبهت

، اصخولت هتاسدی ؼتتذ کت بی گشدؿگشی هق ثشای گؼتشؽ تسیؼن ثب تخ ث تاى

هؼئلاى ثشبه سیضاى ثبیذ دس ایي هق ثذاى تخ وبیذ

1398 زهستاى ،(31) ،4 ضوار طتن، در هرزی، فى ػلم ػلوی فصلاه/ 20

هابغ دس هتشصی ثبصاستبی اقتلتبدی ( آثبس3145اسهغبى، ػیویي ) (3 آػتتبسا، ؿتش سػتتببی تػت

وبیؾ هلی تػ سػتبیی

ثتشای ؼتوی یتبی هـتتشد هتشصی هکب ( ثبصاسچ3143) لیل ػحبثی، خ بلذصاد، خ اػوبیل (2

يیهشصـ هبق اقتلبد ػبصی ػبلن تبی وکتبسی تػت هلتی وتبیؾ دهتیي ای، هقت

ای هق سیضی ثشبه هحسیت ثب اقتلبدی تػ ساکبسبی

به دخذا ( لغت3114اکجش ) دخذا، لی (1

( صذگی دس هبق هشصی5 هبل پذیتذاس ؿتبختی 3144) سامسی، آیذ ػحوذ رکبیی، ه (4

324 -350(، 4) 1هشصـیبى ؿش ػد، فللبه خبه پظی فشگی،

گزس اص اقتلبد غیشسػوی ث اقتلتبد (، 2534))ط( الوللی کبس الوللی کبس دفتش ثیي ػبصهبى ثیي (0

هببهت اختوتبی، س، هتتشخن5 ػتلبی هشخبت، الوللی کتب کدشاغ ثیي 354ی اخلاع سػو

به ؿـویي وبیؾ هلی کبس دهیي یظ -اقتلبدی، لوی فشگی کبس خبه

آى ؾیذایت لتل پ لیت ل تح شاىیت ( ثتشآسد اقتلتبد غیشسػتوی دس ا 3135) شهتب یل ،ییجبیؿک (1

هذسع تیاسؿذ داـگب تشث یبه کبسؿبػ )سیکشد هق فبصی(، پبیبى

تبی ؿتبخق آثتبس لتل، قبچتبق کتبلا، (3124) هحوذ ،لی احوذی لیشهب ؿکیجبیی، (2

تبی سا کبلا قبچبق پذیذ ثشسػی هلی ػهیي وبیؾ هدو هقبلات آى، گیشی اذاص

.تشثیت هذسع داـگب تشاى، آى، اص پیـگیشی

( فشگ فبسػی ویذ 3100ویذ، حؼي ) (3

( 3142قبدسی، اهیذ ) هیذ قبدسصاد، ا (4 کیدتی پیبهتذبی فشگتی تدتبست هتشصی دس هبلت

310-304 كق ،2، ؿوبس 2دس هبلبت اختوبی ایشاى، هدلؿشػتبى هشیاى،

( 3144) ویذسهبثبغیبی، ح هحود؛خو پس، هحوذسهب؛سهای، دتجی؛قذیشی هلم، ه (35

بی هیـتی دس سػتببی گشدؿگشی )هسدهبل5 دؼتبى ثبلا بلقبى دس ثذی ػشهبی ػح

3-33، كق 32ؿوبس 4 دس ؿشػتبى بلقبى(، هدل اقتلبد فوب تػ سػتبیی،

21/ .. . هرزی رستاای هؼیطتی ضؼیت بر کالا لاچاق پدید اثرات

ثتش کتبلا ققبچتب دیقتلتب ا تتأثیشات ػیس(، ثش3142ک پؿی، ػیذ بدی ؿبیبى، حویذ ) (33

دیثشسکتب تقتب یتحق یؿش هشیتاى، ـتش سدی؛ه هبل صیهش یؿشب ی، یبیت فاخغش ملت

03-21، كق 24، ؿوبس31دس

تأثیش قبچتبق کتبلا ثتش اقتلتبد ( 3142)حویذ ک پؿی، ػیذ بدی؛ ؿبیبى، حویذ؛ خلالیبى، (32

13-24، كق 12تػ، ؿوبس سػتببی هشصی ثخؾ خب هیشآثبد هشیاى، خغشافیب

ػتتدؾ هیتتضاى ( 3143گلچتتثی دیتتا، ؿتتشثب؛ خلالیتتبى، اػتتحبق؛ احوتتذی، فشیجتتشص ) (31

بی هشصی اػتبى آرسثبیدبى غشثی، فللبه لوی لم فتى هتشصی، یبفتگی ؿشػتبى تػ

13-352، كق 2، ؿوبس 3دس

کتبلا، قبچتبق اتذاصبی چـتن ب ( چبلؾ3132ا ) سح پبسػب، لـی (34 دهببهت تػت

43-333، كق 33 ، ؿوبس0 ػبل ،پلیغ اؼبی

( تحلیتل پت ثتذی فوتبیی 3143هحوذی، ػذی؛ ػیذی، هذی؛ هچشی، ػتساى ) (30

هیت اػتقشاس احی سػتبیی هشصی ثب تأکیذ ثش اكل پذافذ غیشبهتل هبلت هتسدی5

220-314، كق 335، ؿوبس23ى، فللبه ػ ش، دسسػتببی ؿشػتبى هشیا

(3140هشکض آهبس ایشاى ) (31

3143هـتتکیی، اثالدوتتل؛ تشدػتتت، صتتشا؛ کشهتتی، احوتتذ ) (32 ثتتذی ( تجیتتیي فوتتبیی ستجتت

، 3بی اػتبى هشصی ایتلام، فلتلبه لوتی لتم فتى هتشصی، دس یبفتگی ؿشػتبى تػ

3-22، كق 3ؿوبس

یسػتبب یاقتلبد تی اه یهشص یب ثبصاسچ( 3142آثبدی، هلیح ) ىهؤهی، حؼي ػلب (33

، ؿوبس 3دس ، هدل خغشافیب ساثي اؼبی، شاىیثبخگ یهبل هسد5 ثبصاسچ هشص شاهىیپ

312-342، كق 2

تبی هتؤثش ثتش هیـتت پبیتذاس سػتتبیی اص ( ػبص3144سصی، هشهی حیبتی، داسیؽ ) (34

، 33دیذگب کـبسصاى اػتبى کشهبـب، هدل لم تشیح آهصؽ کـتبسصی ایتشاى، دس

322-344، كق 3ؿوبس

1398 زهستاى ،(31) ،4 ضوار طتن، در هرزی، فى ػلم ػلوی فصلاه/ 22

20) Alusala, N. (2010) Informal cross-border trade and arms

smuggling along the Uganda–Rwanda border, African Security

Review, Vol.19, No.3, pp.15-26

21) Pophiwa, N. (2010) Mobile livelihoods—the players involved in

smuggling of commodities across the Zimbabwe‐Mozambique

border, Journal of Borderlands Studies, Vol.25, No.2, pp.65-76

22) Ostrov, B. (2002) The Anti-Smuggling Investigation Bureau's

War on Smuggling in China, Police Practice and Research, Vol.3,

No.1, pp.41-54

23) Niebuhr, A. & Stiller, S. (2004) Integration and Labour Market in

European Border Regions, Hamburg: Institute of International

Economics, pp 1- 27.

24) Erami, N. & Keshavarzian, A. (2015) When ties don't bind:

smuggling effects, bazaars and regulatory regimes in postr

evolutionary Iran, Economy and Society, Vol.44, No.1, pp.110-

139.

25) Buehn, A. & Farzanegan, M. R. (2012) Smuggling around the

world: evidence from a structural equation model, Applied

Economics, Vol.44, No.23, pp.3047-3064.