ARAPÇA’DA KELİME ÇEKİMLERİŠÊرص Èنİsm-i mensûb Yardım etmeye mensup ر اص...

29
ARAPÇA’DA KELİME ÇEKİMLERİ (SÂLİM FİİLLER) MUSA ALAK İstanbul Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Arap Dili ve Belâğatı Okutmanı İSTANBUL 2000

Transcript of ARAPÇA’DA KELİME ÇEKİMLERİŠÊرص Èنİsm-i mensûb Yardım etmeye mensup ر اص...

ARAPÇA’DA

KELİME ÇEKİMLERİ

(SÂLİM FİİLLER)

MUSA ALAK

İstanbul Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi

Arap Dili ve Belâğatı Okutmanı

İSTANBUL

2000

2

EMSİLE-İ MUHTELİFE

KELİME SÎĞASI MANASI

Fi’l-i mâzî Yardım etti نصر

نصري Fi’l-i muzârî Yardım eder/ediyor/ edecek

نصرا Masdar-ı gayr-i mimî Yardım etmek

ناصر İsm-i fâil Yardım eden

منصور İsm-i mef’ûl Yardım edilen

لمي نصر Fi’l-i muzârî cahd-i mutlak Yardım etmedi

لماي نصر Fi’l-i muzârî cahd-i müstağrak Henüz yardım etmedi

ماي نصر Fi’l-i muzârî nefy-i hâl Yardım etmiyor

الي نصر Fi’l-i muzârî nefy-i istikbâl Yardım etmeyecek

لني نصر Fi’l-i muzârî te’kîd-i nefy-i istikbâl Asla yardım etmeyecek

لي نصر Emr-i gâib Yardım etsin

الي نصر Nehy-i gâib Yardım etmesin

انصر Emr-i hâzır Yardım et

الت نصر Nehy-i hâzır Yardım etme

منصر İsm-i zaman

İsm-i mekân

Masdar-ı mimî

Yardım etme zamanı

Yardım etme mekânı

Yardım etmek

منصر İsm-i âlet Yardım etme aleti

رة نص Masdar binâ-i merra Bir kere yardım etmek

نصرة Masdar binâ-i nevi Bir nevi yardım etmek

ر نصي İsm-i tasğîr Küçük bir yardım

نصري İsm-i mensûb Yardım etmeye mensup

نصار Mübâlağa-i ism-i fâil Çok yardım eden

أنصر İsm-i tafdîl En çok yardım eden

ماأنصره Fi’l-i taaccüb-i evvel Acaip yardım etti

وأنصربه Fi’l-i taaccüb-i sânî Ne acaip yardım etti

3

Aşağıdaki fiillerin manalarını sözlükten bulup, emsile-i muhtelifelerini çekerek,

Kur’ân-ı Kerîm’deki kullanımlarını inceleyiniz1.

بلغ: بطل:بسط:برز:

ثقب: ثبت:ترك:تجر:

حجر:حجب:جنب: جبر:

حسد:حرق:حرس: حدث:

حصل:حصر:حصد:حشر:حلم:حكم:حظر:حضر: خلف: خلد:خطب: خرج:

دلك:درس:دخل:خلق: د:رش رزق:رجم:ذكر:

ركد:رقد: رقب:رفق:

زعم: زجر:رمز: ركض:

سفل: سجن:سجد:ستر:

سلب: سكن:سكت:سقط:

شرق: شجر:سلك: سلف:

صدر: صبغ:شكر: شعر:

صلح: صلب:صرخ:صدق:

طلب: طرق: طرد:صمت:

عثر: عبر:عبد:طلع:

غرب: عكف:عزب: عرج:

فحش: فجر:فتر:غفل:

فسد: فرق:فرغ:فرض:

قتل: فقر:فطر:فسق:

قنت: قعد: قصر:قرن:

كفل: كفر: كتم:كتب:

نذر: نبت:مكر:مكث:

نشز: نشر: نسك:نسب:

نفذ: نفخ: نظر:نصر:

نكث: نقض:نقص::نقر

هجر:

1 Bu konuda şu iki eserden yararlanılabilir: Râgıb el-Isfahânî, el-Müfredât fî garîbi’l-Kur’ân;

Muhammed Fuâd Abdülbâkî, el-Mu’cemu’l-müfehres li elfâzı’l-Kur’âni’l-Kerîm.

4

FİİLLERDE SAYI, KEYFİYET (CİNSİYET) VE ŞAHIS

هم

Cemi

Müzekker

Gâib

هما

Tesniye

Müzekker

Gâib

هو

Müfred

Müzekker

Gâib

هن

Cemi

Müennes

Gâibe

هما

Tesniye

Müennes

Gâibe

هي

Müfred

Müennes

Gâibe

أن تم

Cemi

Müzekker Muhâtab

أن تما

Tesniye

Müzekker Muhâtab

أنتMüfred

Müzekker Muhâtab

أن تن

Cemi

Müennes Muhâtaba

أن تما

Tesniye

Müennes Muhâtaba

أنت

Müfred

Müennes Muhâtaba

نحن

Nefs-i

Mütekellim Maa’l-ğayr

نحن

Nefs-i

Mütekellim Maa’l-ğayr

ناأ

Nefs-i

mütekellim vahdeh

مه

Onlar

(İkiden Fazla Erkek)

ماه

Onlar

(İki Erkek)

وه

O

(Bir Erkek)

نه

Onlar

(İkiden Fazla Kadın)

ماه

Onlar

(İki Kadın)

ىه

O

(Bir Kadın)

متن أ

Siz

(İkiden Fazla Erkek)

ماتن أ

Siz

(İki Erkek)

تنأSen

(Bir Erkek)

تنن أ

Siz (İkiden Fazla Kadın)

ماتن أ

Siz (İki Kadın)

تنأ

Sen (Bir kadın)

نحن

Biz

ناأ

Ben

5

EMSİLE-İ MUTTARİDE

A – Fİ’L-İ MÂZÎ

MECHÛL MA’LÛM نصروانصرانصرنصروانصراصرن

نصرننصرتانصرتنصرننصرتانصرتنصرتمنصرتمانصرتنصرتمنصرتمانصرتنصرتننصرتمانصرتنصرتننصرتمانصرتنصرنانصرتنصرنانصرت

B – Fİ’L-İ MUZÂRİ

MECHÛL MA’LÛM ي نصروني نصراني نصري نصروني نصراني نصري نصرنت نصرانت نصري نصرنت نصرانت نصرت نصرونت نصرانت نصرت نصرونت نصرانت نصر

صرنت نت نصرانت نصرينت نصرنت نصرانت نصرينن نصرأنصرن نصرأنصر

C – MASDAR-I GAYR-İ MİMÎ

نصرات نصراننصرا

D – İSM-İ FÂİL

،نصرة ن(ناصران)ناصريناصر ناصرون)ناصرين(؛نصار ،نصر ؛نواصرناصرتان)ناصرت ين(ناصرة ناصرات

E – İSM-İ MEF’ÛL

منصورون)منصورين(؛مناصرمنصوران)منصورين(منصور منصورات منصورتان)منصورت ين(منصورة

6

F – Fİ’L-İ MUZÂRİ CAHD-İ MUTLAK

MECHÛL MA’LÛM

لمي نصروالمي نصرالمي نصرلمي نصروالمي نصرالمي نصرلمي نصرنلمت نصرالمت نصرلمي نصرنلمت نصرالمت نصرصروالمت نلمت نصرالمت نصرلمت نصروالمت نصرالمت نصر

لمت نصرنلمت نصرالمت نصريلمت نصرنلمت نصرالمت نصريلمن نصرلمأنصرلمن نصرلمأنصر

G – Fİ’L-İ MUZÂRİ CAHD-İ MÜSTAĞRAK

MECHÛL MA’LÛM لماي نصروالماي نصرالماي نصرلماي نصروالماي نصرالماي نصر

لماي نصرنلمات نصرالمات نصرلماي نصرنلمات نصراصرلمات نلمات نصروالمات نصرالمات نصرلمات نصروالمات نصرالمات نصر

لمات نصرنلمات نصرالمات نصريلمات نصرنلمات نصرالمات نصريلمان نصرلماأنصران نصرلملماأنصر

H – Fİ’L-İ MUZÂRİ NEFY-İ HÂL

MECHÛL MA’LÛM ماي نصرونماي نصرانماي نصرماي نصرونماي نصرانماي نصرماي نصرنمات نصرانمات نصرنماي نصرمات نصرانمات نصرمات نصرونمات نصرانمات نصرمات نصرونمات نصرانمات نصر

مات نصرنمات نصرانمات نصرينمات نصرنمات نصرانمات نصرينمان نصرماأنصرنصرمان ماأنصر

İ – Fİ’L-İ MUZÂRİ NEFY-İ İSTİKBAL

MECHÛL MA’LÛM الي نصرونالي نصرانالي نصرالي نصرونالي نصرانالي نصرالي نصرنالت نصرانالت نصرالي نصرنالت نصرانالت نصرالت نصرونالت نصرانالت نصرالت نصرونالت نصرانالت نصر

الت نصرنالت نصرانالت نصرينالت نصرنالت نصرانالت نصرينالن نصرالأنصررالن نصالأنصر

7

J – Fİ’L-İ MUZÂRİ TE’KİD-İ NEFY-İ İSTİKBÂL

MECHÛL MA’LÛM

لني نصروالني نصرالني نصرلني نصروالني نصرالني نصرلني نصرنلنت نصرالنت نصرصرنلني نلنت نصرالنت نصرلنت نصروالنت نصرالنت نصرلنت نصروالنت نصرالنت نصر

لنت نصرنلنت نصرالنت نصريلنت نصرنلنت نصرالنت نصريلنن نصرلنأنصرنن نصرللنأنصر

K – EMR-İ GÂİB

MECHÛL MA’LÛM

لي نصروالي نصرالي نصرلي نصروالي نصرالي نصرلي نصرنلت نصرالت نصرلي نصرنلت نصرالت نصر

L – NEHY-İ GÂİB

MECHÛL MA’LÛM

الي نصرواالي نصراالي نصرالي نصرواالي نصراالي نصرالي نصرنالت نصراالت نصرالي نصرنالت نصراالت نصر

M – EMR-İ HÂZIR

MECHÛL MA’LÛM

لت نصروالت نصرالت نصرانصرواانصراانصرلت نصرنلت نصرالت نصريانصرنانصراانصري

N – NEHY-İ HÂZIR

MECHÛL MA’LÛM

الت نصرواالت نصرانصرالت الت نصرواالت نصراالت نصرالت نصرنالت نصراالت نصريالت نصرنالت نصراالت نصري

O – İSM-İ ZAMAN, İSM-İ MEKÂN, MASDAR-I MİMÎ

مناصرمنصران)منصرين(منصر

8

P – İSM-İ ÂLET

ناصرممنصران)منصرين(منصر

R - MASDAR BİNÂ-İ MERRA

نصرات نصرتان)نصرت ين(نصرة

S - MASDAR BİNÂ-İ NEVİ

نصرات نصرتان)نصرت ين(نصرة

T – İSM-İ TASĞÎR

ر رنصي رون)نصيرين(ين(نصيران)نصي نصي رة رت ين(نصي رتان)نصي نصيرات نصي

U – İSM-İ MENSÛB

نصريون)نصريين(نصريان)نصري ين(نصري نصريات نصريتان)نصري ت ين(نصرية

Ü – MÜBÂLAĞA-İ İSM-İ FÂİL

)نصارين(نصاروننصاران)نصارين(نصار نصارات نصارتان)نصارت ين(نصارة

V – İSM-İ TAFDÎL

أنصرون)أنصرين(؛أناصرأنصران)أنصرين(أنصر؛نصرنصريان)نصري ين(نصري نصريات

Y – Fİ’L-İ TAACCÜB-İ EVVEL

ماأنصرهمماأنصرهماماأنصرهماأنصرهنماأنصرهماماأنصرهاماأنصركمماأنصركماماأنصركماأنصركنماأنصركماماأنصرك

ماأنصرناأنصرنيما

9

Z – Fİ’L-İ TAACCÜB-İ SÂNÎ

أنصربهمأنصربهماأنصربهأنصربهنأنصربهماأنصربهاأنصربكمأنصربكماأنصربكأنصربكنأنصربكماأنصربك

أنصربنابنىأنصر

10

BÂBLAR

A – SÜLÂSÎ MÜCERRED BÂBLARI

1. Birinci Bâb:

لعفي –لع:ف الوزن رصني –رص:نالموزون

2. İkinci Bâb:

لعفي –لع:ف الوزن برضي–بر:ضالموزون

3. Üçüncü Bâb:

لعفي –لع:ف الوزنحتفي –حت:ف الموزون

4. Dördüncü Bâb:

لعفي –لع:فالوزنملعي –مل:عالموزون

5. Beşinci Bâb:

لعفي –لع:ف الوزن نسحي–نس:حالموزون

6. Altıncı Bâb:

لعفي –لع:فالوزن بسحي–بس:حالموزون

B – SÜLÂSÎ MEZÎD BÂBLARI

(RUBÂÎLER)

1. İf’âl Bâbı:

ال عافإ–لعفي –لعف :أالوزن)كرم(ما راكإ–مركي–مرك:أالموزون

2. Tef’îl Bâbı:

يل عفت –لعفي –لع:ف الوزن )فرح(يحا رفت –حرفي –حر:ف الموزون

11

3. Mufâale Bâbı:

ال يعا/وفال عا/وفة لعفام–لعفاي–لع:فاالوزن )قتل(ال يتا/وقال تا/وقة لت قام–لتقاي–لت:قاالموزون

(HUMÂSÎLER)

1. İnfiâl Bâbı:

ال عافنا–لعفن ي –لعفن :االوزن)كسر(را ساكنا–رسكني –رسكن:االموزون

2. İftiâl Bâbı:

ال عاتفا–لعتفي –لعت ف :االوزن)جمع(عا ماتجا–عمتجي–عمتج:االموزون

3. İf’ılâl Bâbı:

ال لعفا–لعفي –لعف :االوزن )حمر(را رامحا–رمحي–رمح:االموزون

4. Tefa’ul Bâbı:

ل عفت –لعفت ي –لعف:ت الوزن)كلم(ما لكت–ملكتي –ملك:تالموزون

5. Tefâul Bâbı:

ل عفات–لعفاتي –لعفا:تالوزن )بعد(دا عبات–دعباتي –دعبا:تالموزون

(SÜDÂSÎLER)

1. İstif’âl Bâbı:

ال عافتسا–لعفت سي–لعفت س:االوزن )خرج(جا راختسا–جرختسي–جرختس:االموزون

2. İf’îâl Bâbı:

ال يعاعفا–لعوعفي –لعوعف :االوزن )عشب(با يشاشعا–بشوشعي –بشوشع:االموزون

3. İf’ıvvâl Bâbı:

اال وعفا–لوعفي –لوعف :االوزن )جلذ(اذا ولجا–ذولجي–ذولج:االموزون

12

4. İf’îlâl Bâbı:

ال يلعفا–لعافي –لعاف:االوزن)حمر(ا ريرامحا–رماحي–رماح:االموزون

C – RUBÂÎ MÜCERRED BÂBI

Dahrace (Fa’lele) Bâbı:

ال لع/وفة للعف –للعفي –للع:ف الوزنجا راح/ودة جرحد–جرحدي–جرح:دالموزون

D – RUBÂÎ MEZÎD BÂBLARI

(HUMÂSÎ)

Tedahrace (Tefa’lül) Bâbı:

ل لعفت -للعفت ي –للعف:ت الوزن )دحرج(جا رحدت–جرحدتي –جرحد:تالموزون

(SÜDÂSÎLER)

1. İhranceme (İf’ınlâl) Bâbı:

ال لنعفا–للنعفي –للن عف :االوزن)حرجم(ما جانرحا–مجنرحي–مجنرح:االموزون

2. İkşaarra (İf’ıllâl) Bâbı:

ال لعفا–للعفي –للعف :االوزن )قشعر(را راعشقا–رعشقي –رعشق:االموزون

13

İKİNCİ BÂB

EMSİLE-İ MUHTELİFE

KELİME SÎĞASI MANASI

Fi’l-i mâzi Vurdu (بر)ضبرض

(برض)يبرضي Fi’l-i muzâri Vurur / vuruyor / vuracak

با رض Masdar Vurmak

ب رضا İsm-i fâil Vuran

وب رضم İsm-i mef’ûl Vurulan

برضيمل Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak Vurmadı

برضايمل Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak Henüz vurmadı

برضيما Fi’l-i muzâri nefy-i hâl Vurmuyor

برضيال Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl Vurmayacak

برضينل Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i

istikbâl

Asla vurmayacak

برضيل Emr-i gâib Vursun

برضيال Nehy-i gâib Vurmasın

برضا Emr-i hâzır Vur

برضتال Nehy-i hâzır Vurma

ب رضمب رضم

İsm-i zaman

İsm-i mekân

Masdar-ı mimî

Vurma zamanı

Vurma mekanı

Vurmak

ب رضم İsm-i âlet Vurma aleti

ة برض Masdar binâ-i merra Bir kere vurmak

ة برض Masdar binâ-i nevi Bir çeşit vurmak

ب يرض İsm-i tasğîr Küçük bir vuruş

ي برض İsm-i mensûb Vurmaya mensup

اب رض Mübâlağa-i ism-i fâil Çok vuran

برضأ İsm-i tafdîl En çok vuran

هبرضأما Fi’l-i taaccüb-i evvel Acaip vurdu

هببرضأ Fi’l-i taaccüb-i sâni Ne acaip vurdu

14

ÜÇÜNCÜ BÂB

EMSİLE-İ MUHTELİFE

KELİME SÎĞASI MANASI

Fi’l-i mâzi Açtı (حت)فحتف

(حتف)ي حتفي Fi’l-i muzâri Açar / açıyor / açacak

حا تف Masdar Açmak

ح تفا İsm-i fâil Açan

وح تفم İsm-i mef’ûl Açılan

حتفي مل Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak Açmadı

حتفاي مل Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak Henüz açmadı

حتفي ما Fi’l-i muzâri nefy-i hâl Açmıyor

حتفي ال Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl Açmayacak

حتفي نل Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl Asla açmayacak

حتفي ل Emr-i gâib Açsın

حتفي ال Nehy-i gâib Açmasın

حتف ا Emr-i hâzır Aç

حتفت ال Nehy-i hâzır Açma

ح تفم İsm-i zaman

İsm-i mekân

Masdar-ı mimî

Açma zamanı

Açma makânı

Açmak

ح تفم İsm-i âlet Açma aleti

ة حتف Masdar binâ-i merra Bir kere açmak

ة حتف Masdar binâ-i nevi Bir çeşit açmak

ح يت ف İsm-i tasğîr Küçük bir açış

ي حتف İsm-i mensûb Açmaya mensup

اح تف Mübâlağa-i ism-i fâil Çok açan

حتف أ İsm-i tafdîl En çok açan

هحتف أما Fi’l-i taaccüb-I evvel Acaip açtı

هبحتفأ Fi’l-i taaccüb-I sâni Ne acaip açtı

15

DÖRDÜNCÜ BÂB

EMSİLE-İ MUHTELİFE

KELİME SÎĞASI MANASI

Fi’l-i mâzi Bildi (مل)عملع

(ملع)ي ملعي Fi’l-i muzâri Bilir / biliyor / bilecek

ما لع Masdar Bilmek

م لعا İsm-i fâil Bilen

وم لعم İsm-i mef’ûl Bilinen

ملعي مل Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak Bilmedi

ملعاي مل Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak Henüz bilmedi

ملعي ما Fi’l-i muzâri nefy-i hâl Bilmiyor

ملعي ال Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl Bilmeyecek

ملعي نل Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl Asla bilmeyecek

ملعي ل Emr-i gâib Bilsin

ملعي ال Nehy-i gâib Bilmesin

ملعا Emr-i hâzır Bil

ملعت ال Nehy-i hâzır Bilme

م لعم İsm-i zaman

İsm-i mekân

Masdar-ı mimî

Bilme zamanı

Bilme mekânı

Bilmek

م لعم İsm-i âlet Bilme âleti

ة ملع Masdar binâ-i merra Bir kere bilmek

ة ملع Masdar binâ-i nevi Bir çeşit bilmek

م يلع İsm-i tasğîr Küçük bir bilgi

ي ملع İsm-i mensûb Bilgiyle ilgili

م لع Mübâlağa-i ism-i fâil Çok bilen

ملعأ İsm-i tafdîl En çok bilen

هملعأما Fi’l-i taaccüb-i evvel Acaip bildi!

هبملعأ Fi’l-i taaccüb-i sâni Ne acaip bildi!

16

BEŞİNCİ BÂB

EMSİLE-İ MUHTELİFE

KELİME SÎĞASI MANASI

Fi’l-i mâzi Güzel oldu )حسن(نسح

)يحسن(نسحي Fi’l-i muzâri Güzel olur / oluyor / olacak

نا سح Masdar Güzel olmak

ن سحا İsm-i fâil Güzel olan

محسون İsm-i mef’ûl

نسحيمل Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak Güzel olmadı

نسحايمل Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak Henüz güzel olmadı

نسحيما Fi’l-i muzâri nefy-i hâl Güzel olmuyor

نسحيال Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl Güzel olmayacak

نسحينل Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl Asla güzel olmayacak

نسحيل Emr-i gâib Güzel olsun

نسحيال Nehy-i gâib Güzel olmasın

نسحا Emr-i hâzır Güzel ol!

نسحتال Nehy-i hâzır Güzel olma!

ن سحم İsm-i zaman

İsm-i mekân

Masdar-ı mimî

Güzel olma zamanı

Güzel olma mekânı

Güzel olmak

ن سحم İsm-i âlet Güzel olma âleti

ة نسح Masdar binâ-i merra Bir kere güzel olmak

ة نسح Masdar binâ-i nevi Bir çeşit güzel olmak

ن يسح İsm-i tasğîr Küçük bir güzellik

ي نسح İsm-i mensûb Güzel olmaya mensup

ان سح Mübâlağa-i ism-i fâil Çok güzel olan

نسحأ İsm-i tafdîl En güzel olan

هنسحأما Fi’l-i taaccüb-i evvel Acaip güzel oldu!

هبنسحأ Fi’l-i taaccüb-i sâni Ne acaip güzel oldu!

17

ALTINCI BÂB

EMSİLE-İ MUHTELİFE

KELİME SÎĞASI MANASI

Fi’l-i mâzi Zannetti (بس)حبسح

(بسح)يبسحي Fi’l-i muzâri Zanneder / ediyor / edecek

نا باسح Masdar Zannetmek

ب سحا İsm-i fâil Zanneden

وب سحم İsm-i mef’ûl Zannedilen

بسحيمل Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak Zannetmedi

بسحايمل Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak Henüz zannetmedi

بسحيما Fi’l-i muzâri nefy-i hâl Zannetmiyor

بسحيال Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl Zannetmeyecek

بسحينل Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl Asla zannetmeyecek

بسحيل Emr-i gâib Zannetsin

بسحيال Nehy-i gâib Zannetmesin

بسحا Emr-i hâzır Zannet

بسحتال Nehy-i hâzır Zannetme

ب سحمب سحم

İsm-i zaman

İsm-i mekân

Masdar-ı mimî

Zannetme zamanı

Zannetme mekânı

Zannetmek

ب سحم İsm-i âlet Zannetme âleti

ة بسح Masdar binâ-i merra Bir kere zannetmek

ة بسح Masdar binâ-i nevi Bir çeşit zannetmek

ب يسح İsm-i tasğîr Küçük bir zan

ي انبسح İsm-i mensûb Zanla ilgili

اب سح Mübâlağa-i ism-i fâil Çok zanneden

بسحأ İsm-i tafdîl En çok zanneden

هبسحأما Fi’l-i taaccüb-i evvel Acaip zannetti

هببسحأ Fi’l-i taaccüb-i sâni Ne acaip zannetti

18

İF’ÂL BÂBI

EMSİLE-İ MUHTELİFE

KELİME SÎĞASI MANASI

Fi’l-i mâzi (مرك)أمركأ

(مرك)يمركي Fi’l-i muzâri

ما راكإ Masdar

م ركم İsm-i fâil

م ركم İsm-i mef’ûl

مركيمل Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak

مركايمل Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak

مركيما Fi’l-i muzâri nefy-i hâl

مركيال Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl

مركينل Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl

مركيل Emr-i gâib

مركيال Nehy-i gâib

مركأ Emr-i hâzır

مركتال Nehy-i hâzır

İsm-i zaman

İsm-i mekân

Masdar-ı mimî

İsm-i âlet

Masdar binâ-i merra

Masdar binâ-i nevi

İsm-i tasğîr

İsm-i mensûb

Mübâlağa-i ism-i fâil

İsm-i tafdîl

Fi’l-i taaccüb-i evvel

Fi’l-i taaccüb-i sâni

19

TEF’ÎL BÂBI

EMSİLE-İ MUHTELİFE

KELİME SÎĞASI MANASI

Fi’l-i mâzi فرح )فرح(

Fi’l-i muzâri يفرح )يفرح(

Masdar تفرحيا

İsm-i fâil مفرح

İsm-i mef’ûl مفرح

Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak مل يفرح

Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak ملا يفرح

Fi’l-i muzâri nefy-i hâl ما يفرح

Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl ال يفرح

Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl لن يفرح

Emr-i gâib ليفرح

Nehy-i gâib ال يفرح

Emr-i hâzır فرح

Nehy-i hâzır ال تفرح

C – MUFÂALE BABI

EMSİLE-İ MUHTELİFE

KELİME SÎĞASI MANASI

Fi’l-i mâzi

Fi’l-i muzâri

Masdar

İsm-i fâil

İsm-i mef’ûl

Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak

Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak

Fi’l-i muzâri nefy-i hâl

20

Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl

Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl

Emr-i gâib

Nehy-i gâib

Emr-i hâzır

Nehy-i hâzır

İsm-i zaman

İsm-i mekân

Masdar-ı mimî

İsm-i âlet

Masdar binâ-i merra

Masdar binâ-i nevi

İsm-i tasğîr

İsm-i mensûb

Mübâlağa-i ism-i fâil

İsm-i tafdîl

Fi’l-i taaccüb-i evvel

Fi’l-i taaccüb-i sâni

EMSİLE-İ MUHTELİFE

KELİME SÎĞASI MANASI

Fi’l-i mâzi

Fi’l-i muzâri

Masdar

İsm-i fâil

İsm-i mef’ûl

Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak

Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak

Fi’l-i muzâri nefy-i hâl

Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl

Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl

21

Emr-i gâib

Nehy-i gâib

Emr-i hâzır

Nehy-i hâzır

(HUMÂSÎLER)

A – İNFİÂL BÂBI

EMSİLE-İ MUHTELİFE

KELİME SÎĞASI MANASI

Fi’l-i mâzi

Fi’l-i muzâri

Masdar

İsm-i fâil

İsm-i mef’ûl

Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak

Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak

Fi’l-i muzâri nefy-i hâl

Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl

Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl

Emr-i gâib

Nehy-i gâib

Emr-i hâzır

Nehy-i hâzır

B – İFTİÂL BÂBI

EMSİLE-İ MUHTELİFE

KELİME SÎĞASI MANASI

Fi’l-i mâzi

Fi’l-i muzâri

Masdar

22

İsm-i fâil

İsm-i mef’ûl

Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak

Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak

Fi’l-i muzâri nefy-i hâl

Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl

Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl

Emr-i gâib

Nehy-i gâib

Emr-i hâzır

Nehy-i hâzır

C – İF’İLÂL BABI

EMSİLE-İ MUHTELİFE

KELİME SÎĞASI MANASI

Fi’l-i mâzi

Fi’l-i muzâri

Masdar

İsm-i fâil

İsm-i mef’ûl

Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak

Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak

Fi’l-i muzâri nefy-i hâl

Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl

Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl

Emr-i gâib

Nehy-i gâib

Emr-i hâzır

Nehy-i hâzır

23

D – TEFA’UL BABI

EMSİLE-İ MUHTELİFE

KELİME SÎĞASI MANASI

Fi’l-i mâzi

Fi’l-i muzâri

Masdar

İsm-i fâil

İsm-i mef’ûl

Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak

Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak

Fi’l-i muzâri nefy-i hâl

Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl

Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl

Emr-i gâib

Nehy-i gâib

Emr-i hâzır

Nehy-i hâzır

E – TEFÂUL BABI

EMSİLE-İ MUHTELİFE

KELİME SÎĞASI MANASI

Fi’l-i mâzi

Fi’l-i muzâri

Masdar

İsm-i fâil

İsm-i mef’ûl

Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak

Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak

Fi’l-i muzâri nefy-i hâl

24

Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl

Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl

Emr-i gâib

Nehy-i gâib

Emr-i hâzır

Nehy-i hâzır

(SÜDÂSÎLER)

A – İSTİF’ÂL BABI

EMSİLE-İ MUHTELİFE

KELİME SÎĞASI MANASI

Fi’l-i mâzi

Fi’l-i muzâri

Masdar

İsm-i fâil

İsm-i mef’ûl

Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak

Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak

Fi’l-i muzâri nefy-i hâl

Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl

Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl

Emr-i gâib

Nehy-i gâib

Emr-i hâzır

Nehy-i hâzır

B – İF’ÎÂL BABI

EMSİLE-İ MUHTELİFE

KELİME SÎĞASI MANASI

Fi’l-i mâzi

25

Fi’l-i muzâri

Masdar

İsm-i fâil

İsm-i mef’ûl

Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak

Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak

Fi’l-i muzâri nefy-i hâl

Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl

Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl

Emr-i gâib

Nehy-i gâib

Emr-i hâzır

Nehy-i hâzır

C – İF’IVVÂL BABI

EMSİLE-İ MUHTELİFE

KELİME SÎĞASI MANASI

Fi’l-i mâzi

Fi’l-i muzâri

Masdar

İsm-i fâil

İsm-i mef’ûl

Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak

Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak

Fi’l-i muzâri nefy-i hâl

Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl

Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl

Emr-i gâib

Nehy-i gâib

26

Emr-i hâzır

Nehy-i hâzır

D – İF’ÎLÂL BABI

EMSİLE-İ MUHTELİFE

KELİME SÎĞASI MANASI

Fi’l-i mâzi

Fi’l-i muzâri

Masdar

İsm-i fâil

İsm-i mef’ûl

Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak

Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak

Fi’l-i muzâri nefy-i hâl

Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl

Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl

Emr-i gâib

Nehy-i gâib

Emr-i hâzır

Nehy-i hâzır

III – RUBÂÎ MÜCERRED BABI

DAHRACE BABI

EMSİLE-İ MUHTELİFE

KELİME SÎĞASI MANASI

Fi’l-i mâzi

Fi’l-i muzâri

Masdar

İsm-i fâil

İsm-i mef’ûl

27

Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak

Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak

Fi’l-i muzâri nefy-i hâl

Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl

Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl

Emr-i gâib

Nehy-i gâib

Emr-i hâzır

Nehy-i hâzır

IV – RUBÂÎ MEZÎD BABLARI

(HUMÂSÎ)

TEDAHRACE BABI

EMSİLE-İ MUHTELİFE

KELİME SÎĞASI MANASI

Fi’l-i mâzi

Fi’l-i muzâri

Masdar

İsm-i fâil

İsm-i mef’ûl

Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak

Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak

Fi’l-i muzâri nefy-i hâl

Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl

Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl

Emr-i gâib

Nehy-i gâib

Emr-i hâzır

Nehy-i hâzır

28

(SÜDÂSÎLER)

A – İHRANCEME BABI

EMSİLE-İ MUHTELİFE

KELİME SÎĞASI MANASI

Fi’l-i mâzi

Fi’l-i muzâri

Masdar

İsm-i fâil

İsm-i mef’ûl

Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak

Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak

Fi’l-i muzâri nefy-i hâl

Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl

Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl

Emr-i gâib

Nehy-i gâib

Emr-i hâzır

Nehy-i hâzır

B – İKŞAARRA BABI

EMSİLE-İ MUHTELİFE

KELİME SÎĞASI MANASI

Fi’l-i mâzi

Fi’l-i muzâri

Masdar

İsm-i fâil

İsm-i mef’ûl

Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak

Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak

29

Fi’l-i muzâri nefy-i hâl

Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl

Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl

Emr-i gâib

Nehy-i gâib

Emr-i hâzır

Nehy-i hâzır