ARAPÇA’DA KELİME ÇEKİMLERİŠÊرص Èنİsm-i mensûb Yardım etmeye mensup ر اص...
Transcript of ARAPÇA’DA KELİME ÇEKİMLERİŠÊرص Èنİsm-i mensûb Yardım etmeye mensup ر اص...
ARAPÇA’DA
KELİME ÇEKİMLERİ
(SÂLİM FİİLLER)
MUSA ALAK
İstanbul Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi
Arap Dili ve Belâğatı Okutmanı
İSTANBUL
2000
2
EMSİLE-İ MUHTELİFE
KELİME SÎĞASI MANASI
Fi’l-i mâzî Yardım etti نصر
نصري Fi’l-i muzârî Yardım eder/ediyor/ edecek
نصرا Masdar-ı gayr-i mimî Yardım etmek
ناصر İsm-i fâil Yardım eden
منصور İsm-i mef’ûl Yardım edilen
لمي نصر Fi’l-i muzârî cahd-i mutlak Yardım etmedi
لماي نصر Fi’l-i muzârî cahd-i müstağrak Henüz yardım etmedi
ماي نصر Fi’l-i muzârî nefy-i hâl Yardım etmiyor
الي نصر Fi’l-i muzârî nefy-i istikbâl Yardım etmeyecek
لني نصر Fi’l-i muzârî te’kîd-i nefy-i istikbâl Asla yardım etmeyecek
لي نصر Emr-i gâib Yardım etsin
الي نصر Nehy-i gâib Yardım etmesin
انصر Emr-i hâzır Yardım et
الت نصر Nehy-i hâzır Yardım etme
منصر İsm-i zaman
İsm-i mekân
Masdar-ı mimî
Yardım etme zamanı
Yardım etme mekânı
Yardım etmek
منصر İsm-i âlet Yardım etme aleti
رة نص Masdar binâ-i merra Bir kere yardım etmek
نصرة Masdar binâ-i nevi Bir nevi yardım etmek
ر نصي İsm-i tasğîr Küçük bir yardım
نصري İsm-i mensûb Yardım etmeye mensup
نصار Mübâlağa-i ism-i fâil Çok yardım eden
أنصر İsm-i tafdîl En çok yardım eden
ماأنصره Fi’l-i taaccüb-i evvel Acaip yardım etti
وأنصربه Fi’l-i taaccüb-i sânî Ne acaip yardım etti
3
Aşağıdaki fiillerin manalarını sözlükten bulup, emsile-i muhtelifelerini çekerek,
Kur’ân-ı Kerîm’deki kullanımlarını inceleyiniz1.
بلغ: بطل:بسط:برز:
ثقب: ثبت:ترك:تجر:
حجر:حجب:جنب: جبر:
حسد:حرق:حرس: حدث:
حصل:حصر:حصد:حشر:حلم:حكم:حظر:حضر: خلف: خلد:خطب: خرج:
دلك:درس:دخل:خلق: د:رش رزق:رجم:ذكر:
ركد:رقد: رقب:رفق:
زعم: زجر:رمز: ركض:
سفل: سجن:سجد:ستر:
سلب: سكن:سكت:سقط:
شرق: شجر:سلك: سلف:
صدر: صبغ:شكر: شعر:
صلح: صلب:صرخ:صدق:
طلب: طرق: طرد:صمت:
عثر: عبر:عبد:طلع:
غرب: عكف:عزب: عرج:
فحش: فجر:فتر:غفل:
فسد: فرق:فرغ:فرض:
قتل: فقر:فطر:فسق:
قنت: قعد: قصر:قرن:
كفل: كفر: كتم:كتب:
نذر: نبت:مكر:مكث:
نشز: نشر: نسك:نسب:
نفذ: نفخ: نظر:نصر:
نكث: نقض:نقص::نقر
هجر:
1 Bu konuda şu iki eserden yararlanılabilir: Râgıb el-Isfahânî, el-Müfredât fî garîbi’l-Kur’ân;
Muhammed Fuâd Abdülbâkî, el-Mu’cemu’l-müfehres li elfâzı’l-Kur’âni’l-Kerîm.
4
FİİLLERDE SAYI, KEYFİYET (CİNSİYET) VE ŞAHIS
هم
Cemi
Müzekker
Gâib
هما
Tesniye
Müzekker
Gâib
هو
Müfred
Müzekker
Gâib
هن
Cemi
Müennes
Gâibe
هما
Tesniye
Müennes
Gâibe
هي
Müfred
Müennes
Gâibe
أن تم
Cemi
Müzekker Muhâtab
أن تما
Tesniye
Müzekker Muhâtab
أنتMüfred
Müzekker Muhâtab
أن تن
Cemi
Müennes Muhâtaba
أن تما
Tesniye
Müennes Muhâtaba
أنت
Müfred
Müennes Muhâtaba
نحن
Nefs-i
Mütekellim Maa’l-ğayr
نحن
Nefs-i
Mütekellim Maa’l-ğayr
ناأ
Nefs-i
mütekellim vahdeh
مه
Onlar
(İkiden Fazla Erkek)
ماه
Onlar
(İki Erkek)
وه
O
(Bir Erkek)
نه
Onlar
(İkiden Fazla Kadın)
ماه
Onlar
(İki Kadın)
ىه
O
(Bir Kadın)
متن أ
Siz
(İkiden Fazla Erkek)
ماتن أ
Siz
(İki Erkek)
تنأSen
(Bir Erkek)
تنن أ
Siz (İkiden Fazla Kadın)
ماتن أ
Siz (İki Kadın)
تنأ
Sen (Bir kadın)
نحن
Biz
ناأ
Ben
5
EMSİLE-İ MUTTARİDE
A – Fİ’L-İ MÂZÎ
MECHÛL MA’LÛM نصروانصرانصرنصروانصراصرن
نصرننصرتانصرتنصرننصرتانصرتنصرتمنصرتمانصرتنصرتمنصرتمانصرتنصرتننصرتمانصرتنصرتننصرتمانصرتنصرنانصرتنصرنانصرت
B – Fİ’L-İ MUZÂRİ
MECHÛL MA’LÛM ي نصروني نصراني نصري نصروني نصراني نصري نصرنت نصرانت نصري نصرنت نصرانت نصرت نصرونت نصرانت نصرت نصرونت نصرانت نصر
صرنت نت نصرانت نصرينت نصرنت نصرانت نصرينن نصرأنصرن نصرأنصر
C – MASDAR-I GAYR-İ MİMÎ
نصرات نصراننصرا
D – İSM-İ FÂİL
،نصرة ن(ناصران)ناصريناصر ناصرون)ناصرين(؛نصار ،نصر ؛نواصرناصرتان)ناصرت ين(ناصرة ناصرات
E – İSM-İ MEF’ÛL
منصورون)منصورين(؛مناصرمنصوران)منصورين(منصور منصورات منصورتان)منصورت ين(منصورة
6
F – Fİ’L-İ MUZÂRİ CAHD-İ MUTLAK
MECHÛL MA’LÛM
لمي نصروالمي نصرالمي نصرلمي نصروالمي نصرالمي نصرلمي نصرنلمت نصرالمت نصرلمي نصرنلمت نصرالمت نصرصروالمت نلمت نصرالمت نصرلمت نصروالمت نصرالمت نصر
لمت نصرنلمت نصرالمت نصريلمت نصرنلمت نصرالمت نصريلمن نصرلمأنصرلمن نصرلمأنصر
G – Fİ’L-İ MUZÂRİ CAHD-İ MÜSTAĞRAK
MECHÛL MA’LÛM لماي نصروالماي نصرالماي نصرلماي نصروالماي نصرالماي نصر
لماي نصرنلمات نصرالمات نصرلماي نصرنلمات نصراصرلمات نلمات نصروالمات نصرالمات نصرلمات نصروالمات نصرالمات نصر
لمات نصرنلمات نصرالمات نصريلمات نصرنلمات نصرالمات نصريلمان نصرلماأنصران نصرلملماأنصر
H – Fİ’L-İ MUZÂRİ NEFY-İ HÂL
MECHÛL MA’LÛM ماي نصرونماي نصرانماي نصرماي نصرونماي نصرانماي نصرماي نصرنمات نصرانمات نصرنماي نصرمات نصرانمات نصرمات نصرونمات نصرانمات نصرمات نصرونمات نصرانمات نصر
مات نصرنمات نصرانمات نصرينمات نصرنمات نصرانمات نصرينمان نصرماأنصرنصرمان ماأنصر
İ – Fİ’L-İ MUZÂRİ NEFY-İ İSTİKBAL
MECHÛL MA’LÛM الي نصرونالي نصرانالي نصرالي نصرونالي نصرانالي نصرالي نصرنالت نصرانالت نصرالي نصرنالت نصرانالت نصرالت نصرونالت نصرانالت نصرالت نصرونالت نصرانالت نصر
الت نصرنالت نصرانالت نصرينالت نصرنالت نصرانالت نصرينالن نصرالأنصررالن نصالأنصر
7
J – Fİ’L-İ MUZÂRİ TE’KİD-İ NEFY-İ İSTİKBÂL
MECHÛL MA’LÛM
لني نصروالني نصرالني نصرلني نصروالني نصرالني نصرلني نصرنلنت نصرالنت نصرصرنلني نلنت نصرالنت نصرلنت نصروالنت نصرالنت نصرلنت نصروالنت نصرالنت نصر
لنت نصرنلنت نصرالنت نصريلنت نصرنلنت نصرالنت نصريلنن نصرلنأنصرنن نصرللنأنصر
K – EMR-İ GÂİB
MECHÛL MA’LÛM
لي نصروالي نصرالي نصرلي نصروالي نصرالي نصرلي نصرنلت نصرالت نصرلي نصرنلت نصرالت نصر
L – NEHY-İ GÂİB
MECHÛL MA’LÛM
الي نصرواالي نصراالي نصرالي نصرواالي نصراالي نصرالي نصرنالت نصراالت نصرالي نصرنالت نصراالت نصر
M – EMR-İ HÂZIR
MECHÛL MA’LÛM
لت نصروالت نصرالت نصرانصرواانصراانصرلت نصرنلت نصرالت نصريانصرنانصراانصري
N – NEHY-İ HÂZIR
MECHÛL MA’LÛM
الت نصرواالت نصرانصرالت الت نصرواالت نصراالت نصرالت نصرنالت نصراالت نصريالت نصرنالت نصراالت نصري
O – İSM-İ ZAMAN, İSM-İ MEKÂN, MASDAR-I MİMÎ
مناصرمنصران)منصرين(منصر
8
P – İSM-İ ÂLET
ناصرممنصران)منصرين(منصر
R - MASDAR BİNÂ-İ MERRA
نصرات نصرتان)نصرت ين(نصرة
S - MASDAR BİNÂ-İ NEVİ
نصرات نصرتان)نصرت ين(نصرة
T – İSM-İ TASĞÎR
ر رنصي رون)نصيرين(ين(نصيران)نصي نصي رة رت ين(نصي رتان)نصي نصيرات نصي
U – İSM-İ MENSÛB
نصريون)نصريين(نصريان)نصري ين(نصري نصريات نصريتان)نصري ت ين(نصرية
Ü – MÜBÂLAĞA-İ İSM-İ FÂİL
)نصارين(نصاروننصاران)نصارين(نصار نصارات نصارتان)نصارت ين(نصارة
V – İSM-İ TAFDÎL
أنصرون)أنصرين(؛أناصرأنصران)أنصرين(أنصر؛نصرنصريان)نصري ين(نصري نصريات
Y – Fİ’L-İ TAACCÜB-İ EVVEL
ماأنصرهمماأنصرهماماأنصرهماأنصرهنماأنصرهماماأنصرهاماأنصركمماأنصركماماأنصركماأنصركنماأنصركماماأنصرك
ماأنصرناأنصرنيما
9
Z – Fİ’L-İ TAACCÜB-İ SÂNÎ
أنصربهمأنصربهماأنصربهأنصربهنأنصربهماأنصربهاأنصربكمأنصربكماأنصربكأنصربكنأنصربكماأنصربك
أنصربنابنىأنصر
10
BÂBLAR
A – SÜLÂSÎ MÜCERRED BÂBLARI
1. Birinci Bâb:
لعفي –لع:ف الوزن رصني –رص:نالموزون
2. İkinci Bâb:
لعفي –لع:ف الوزن برضي–بر:ضالموزون
3. Üçüncü Bâb:
لعفي –لع:ف الوزنحتفي –حت:ف الموزون
4. Dördüncü Bâb:
لعفي –لع:فالوزنملعي –مل:عالموزون
5. Beşinci Bâb:
لعفي –لع:ف الوزن نسحي–نس:حالموزون
6. Altıncı Bâb:
لعفي –لع:فالوزن بسحي–بس:حالموزون
B – SÜLÂSÎ MEZÎD BÂBLARI
(RUBÂÎLER)
1. İf’âl Bâbı:
ال عافإ–لعفي –لعف :أالوزن)كرم(ما راكإ–مركي–مرك:أالموزون
2. Tef’îl Bâbı:
يل عفت –لعفي –لع:ف الوزن )فرح(يحا رفت –حرفي –حر:ف الموزون
11
3. Mufâale Bâbı:
ال يعا/وفال عا/وفة لعفام–لعفاي–لع:فاالوزن )قتل(ال يتا/وقال تا/وقة لت قام–لتقاي–لت:قاالموزون
(HUMÂSÎLER)
1. İnfiâl Bâbı:
ال عافنا–لعفن ي –لعفن :االوزن)كسر(را ساكنا–رسكني –رسكن:االموزون
2. İftiâl Bâbı:
ال عاتفا–لعتفي –لعت ف :االوزن)جمع(عا ماتجا–عمتجي–عمتج:االموزون
3. İf’ılâl Bâbı:
ال لعفا–لعفي –لعف :االوزن )حمر(را رامحا–رمحي–رمح:االموزون
4. Tefa’ul Bâbı:
ل عفت –لعفت ي –لعف:ت الوزن)كلم(ما لكت–ملكتي –ملك:تالموزون
5. Tefâul Bâbı:
ل عفات–لعفاتي –لعفا:تالوزن )بعد(دا عبات–دعباتي –دعبا:تالموزون
(SÜDÂSÎLER)
1. İstif’âl Bâbı:
ال عافتسا–لعفت سي–لعفت س:االوزن )خرج(جا راختسا–جرختسي–جرختس:االموزون
2. İf’îâl Bâbı:
ال يعاعفا–لعوعفي –لعوعف :االوزن )عشب(با يشاشعا–بشوشعي –بشوشع:االموزون
3. İf’ıvvâl Bâbı:
اال وعفا–لوعفي –لوعف :االوزن )جلذ(اذا ولجا–ذولجي–ذولج:االموزون
12
4. İf’îlâl Bâbı:
ال يلعفا–لعافي –لعاف:االوزن)حمر(ا ريرامحا–رماحي–رماح:االموزون
C – RUBÂÎ MÜCERRED BÂBI
Dahrace (Fa’lele) Bâbı:
ال لع/وفة للعف –للعفي –للع:ف الوزنجا راح/ودة جرحد–جرحدي–جرح:دالموزون
D – RUBÂÎ MEZÎD BÂBLARI
(HUMÂSÎ)
Tedahrace (Tefa’lül) Bâbı:
ل لعفت -للعفت ي –للعف:ت الوزن )دحرج(جا رحدت–جرحدتي –جرحد:تالموزون
(SÜDÂSÎLER)
1. İhranceme (İf’ınlâl) Bâbı:
ال لنعفا–للنعفي –للن عف :االوزن)حرجم(ما جانرحا–مجنرحي–مجنرح:االموزون
2. İkşaarra (İf’ıllâl) Bâbı:
ال لعفا–للعفي –للعف :االوزن )قشعر(را راعشقا–رعشقي –رعشق:االموزون
13
İKİNCİ BÂB
EMSİLE-İ MUHTELİFE
KELİME SÎĞASI MANASI
Fi’l-i mâzi Vurdu (بر)ضبرض
(برض)يبرضي Fi’l-i muzâri Vurur / vuruyor / vuracak
با رض Masdar Vurmak
ب رضا İsm-i fâil Vuran
وب رضم İsm-i mef’ûl Vurulan
برضيمل Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak Vurmadı
برضايمل Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak Henüz vurmadı
برضيما Fi’l-i muzâri nefy-i hâl Vurmuyor
برضيال Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl Vurmayacak
برضينل Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i
istikbâl
Asla vurmayacak
برضيل Emr-i gâib Vursun
برضيال Nehy-i gâib Vurmasın
برضا Emr-i hâzır Vur
برضتال Nehy-i hâzır Vurma
ب رضمب رضم
İsm-i zaman
İsm-i mekân
Masdar-ı mimî
Vurma zamanı
Vurma mekanı
Vurmak
ب رضم İsm-i âlet Vurma aleti
ة برض Masdar binâ-i merra Bir kere vurmak
ة برض Masdar binâ-i nevi Bir çeşit vurmak
ب يرض İsm-i tasğîr Küçük bir vuruş
ي برض İsm-i mensûb Vurmaya mensup
اب رض Mübâlağa-i ism-i fâil Çok vuran
برضأ İsm-i tafdîl En çok vuran
هبرضأما Fi’l-i taaccüb-i evvel Acaip vurdu
هببرضأ Fi’l-i taaccüb-i sâni Ne acaip vurdu
14
ÜÇÜNCÜ BÂB
EMSİLE-İ MUHTELİFE
KELİME SÎĞASI MANASI
Fi’l-i mâzi Açtı (حت)فحتف
(حتف)ي حتفي Fi’l-i muzâri Açar / açıyor / açacak
حا تف Masdar Açmak
ح تفا İsm-i fâil Açan
وح تفم İsm-i mef’ûl Açılan
حتفي مل Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak Açmadı
حتفاي مل Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak Henüz açmadı
حتفي ما Fi’l-i muzâri nefy-i hâl Açmıyor
حتفي ال Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl Açmayacak
حتفي نل Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl Asla açmayacak
حتفي ل Emr-i gâib Açsın
حتفي ال Nehy-i gâib Açmasın
حتف ا Emr-i hâzır Aç
حتفت ال Nehy-i hâzır Açma
ح تفم İsm-i zaman
İsm-i mekân
Masdar-ı mimî
Açma zamanı
Açma makânı
Açmak
ح تفم İsm-i âlet Açma aleti
ة حتف Masdar binâ-i merra Bir kere açmak
ة حتف Masdar binâ-i nevi Bir çeşit açmak
ح يت ف İsm-i tasğîr Küçük bir açış
ي حتف İsm-i mensûb Açmaya mensup
اح تف Mübâlağa-i ism-i fâil Çok açan
حتف أ İsm-i tafdîl En çok açan
هحتف أما Fi’l-i taaccüb-I evvel Acaip açtı
هبحتفأ Fi’l-i taaccüb-I sâni Ne acaip açtı
15
DÖRDÜNCÜ BÂB
EMSİLE-İ MUHTELİFE
KELİME SÎĞASI MANASI
Fi’l-i mâzi Bildi (مل)عملع
(ملع)ي ملعي Fi’l-i muzâri Bilir / biliyor / bilecek
ما لع Masdar Bilmek
م لعا İsm-i fâil Bilen
وم لعم İsm-i mef’ûl Bilinen
ملعي مل Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak Bilmedi
ملعاي مل Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak Henüz bilmedi
ملعي ما Fi’l-i muzâri nefy-i hâl Bilmiyor
ملعي ال Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl Bilmeyecek
ملعي نل Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl Asla bilmeyecek
ملعي ل Emr-i gâib Bilsin
ملعي ال Nehy-i gâib Bilmesin
ملعا Emr-i hâzır Bil
ملعت ال Nehy-i hâzır Bilme
م لعم İsm-i zaman
İsm-i mekân
Masdar-ı mimî
Bilme zamanı
Bilme mekânı
Bilmek
م لعم İsm-i âlet Bilme âleti
ة ملع Masdar binâ-i merra Bir kere bilmek
ة ملع Masdar binâ-i nevi Bir çeşit bilmek
م يلع İsm-i tasğîr Küçük bir bilgi
ي ملع İsm-i mensûb Bilgiyle ilgili
م لع Mübâlağa-i ism-i fâil Çok bilen
ملعأ İsm-i tafdîl En çok bilen
هملعأما Fi’l-i taaccüb-i evvel Acaip bildi!
هبملعأ Fi’l-i taaccüb-i sâni Ne acaip bildi!
16
BEŞİNCİ BÂB
EMSİLE-İ MUHTELİFE
KELİME SÎĞASI MANASI
Fi’l-i mâzi Güzel oldu )حسن(نسح
)يحسن(نسحي Fi’l-i muzâri Güzel olur / oluyor / olacak
نا سح Masdar Güzel olmak
ن سحا İsm-i fâil Güzel olan
محسون İsm-i mef’ûl
نسحيمل Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak Güzel olmadı
نسحايمل Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak Henüz güzel olmadı
نسحيما Fi’l-i muzâri nefy-i hâl Güzel olmuyor
نسحيال Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl Güzel olmayacak
نسحينل Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl Asla güzel olmayacak
نسحيل Emr-i gâib Güzel olsun
نسحيال Nehy-i gâib Güzel olmasın
نسحا Emr-i hâzır Güzel ol!
نسحتال Nehy-i hâzır Güzel olma!
ن سحم İsm-i zaman
İsm-i mekân
Masdar-ı mimî
Güzel olma zamanı
Güzel olma mekânı
Güzel olmak
ن سحم İsm-i âlet Güzel olma âleti
ة نسح Masdar binâ-i merra Bir kere güzel olmak
ة نسح Masdar binâ-i nevi Bir çeşit güzel olmak
ن يسح İsm-i tasğîr Küçük bir güzellik
ي نسح İsm-i mensûb Güzel olmaya mensup
ان سح Mübâlağa-i ism-i fâil Çok güzel olan
نسحأ İsm-i tafdîl En güzel olan
هنسحأما Fi’l-i taaccüb-i evvel Acaip güzel oldu!
هبنسحأ Fi’l-i taaccüb-i sâni Ne acaip güzel oldu!
17
ALTINCI BÂB
EMSİLE-İ MUHTELİFE
KELİME SÎĞASI MANASI
Fi’l-i mâzi Zannetti (بس)حبسح
(بسح)يبسحي Fi’l-i muzâri Zanneder / ediyor / edecek
نا باسح Masdar Zannetmek
ب سحا İsm-i fâil Zanneden
وب سحم İsm-i mef’ûl Zannedilen
بسحيمل Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak Zannetmedi
بسحايمل Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak Henüz zannetmedi
بسحيما Fi’l-i muzâri nefy-i hâl Zannetmiyor
بسحيال Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl Zannetmeyecek
بسحينل Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl Asla zannetmeyecek
بسحيل Emr-i gâib Zannetsin
بسحيال Nehy-i gâib Zannetmesin
بسحا Emr-i hâzır Zannet
بسحتال Nehy-i hâzır Zannetme
ب سحمب سحم
İsm-i zaman
İsm-i mekân
Masdar-ı mimî
Zannetme zamanı
Zannetme mekânı
Zannetmek
ب سحم İsm-i âlet Zannetme âleti
ة بسح Masdar binâ-i merra Bir kere zannetmek
ة بسح Masdar binâ-i nevi Bir çeşit zannetmek
ب يسح İsm-i tasğîr Küçük bir zan
ي انبسح İsm-i mensûb Zanla ilgili
اب سح Mübâlağa-i ism-i fâil Çok zanneden
بسحأ İsm-i tafdîl En çok zanneden
هبسحأما Fi’l-i taaccüb-i evvel Acaip zannetti
هببسحأ Fi’l-i taaccüb-i sâni Ne acaip zannetti
18
İF’ÂL BÂBI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
KELİME SÎĞASI MANASI
Fi’l-i mâzi (مرك)أمركأ
(مرك)يمركي Fi’l-i muzâri
ما راكإ Masdar
م ركم İsm-i fâil
م ركم İsm-i mef’ûl
مركيمل Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak
مركايمل Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak
مركيما Fi’l-i muzâri nefy-i hâl
مركيال Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl
مركينل Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl
مركيل Emr-i gâib
مركيال Nehy-i gâib
مركأ Emr-i hâzır
مركتال Nehy-i hâzır
İsm-i zaman
İsm-i mekân
Masdar-ı mimî
İsm-i âlet
Masdar binâ-i merra
Masdar binâ-i nevi
İsm-i tasğîr
İsm-i mensûb
Mübâlağa-i ism-i fâil
İsm-i tafdîl
Fi’l-i taaccüb-i evvel
Fi’l-i taaccüb-i sâni
19
TEF’ÎL BÂBI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
KELİME SÎĞASI MANASI
Fi’l-i mâzi فرح )فرح(
Fi’l-i muzâri يفرح )يفرح(
Masdar تفرحيا
İsm-i fâil مفرح
İsm-i mef’ûl مفرح
Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak مل يفرح
Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak ملا يفرح
Fi’l-i muzâri nefy-i hâl ما يفرح
Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl ال يفرح
Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl لن يفرح
Emr-i gâib ليفرح
Nehy-i gâib ال يفرح
Emr-i hâzır فرح
Nehy-i hâzır ال تفرح
C – MUFÂALE BABI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
KELİME SÎĞASI MANASI
Fi’l-i mâzi
Fi’l-i muzâri
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak
Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak
Fi’l-i muzâri nefy-i hâl
20
Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl
Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
İsm-i zaman
İsm-i mekân
Masdar-ı mimî
İsm-i âlet
Masdar binâ-i merra
Masdar binâ-i nevi
İsm-i tasğîr
İsm-i mensûb
Mübâlağa-i ism-i fâil
İsm-i tafdîl
Fi’l-i taaccüb-i evvel
Fi’l-i taaccüb-i sâni
EMSİLE-İ MUHTELİFE
KELİME SÎĞASI MANASI
Fi’l-i mâzi
Fi’l-i muzâri
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak
Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak
Fi’l-i muzâri nefy-i hâl
Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl
Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl
21
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
(HUMÂSÎLER)
A – İNFİÂL BÂBI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
KELİME SÎĞASI MANASI
Fi’l-i mâzi
Fi’l-i muzâri
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak
Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak
Fi’l-i muzâri nefy-i hâl
Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl
Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
B – İFTİÂL BÂBI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
KELİME SÎĞASI MANASI
Fi’l-i mâzi
Fi’l-i muzâri
Masdar
22
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak
Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak
Fi’l-i muzâri nefy-i hâl
Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl
Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
C – İF’İLÂL BABI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
KELİME SÎĞASI MANASI
Fi’l-i mâzi
Fi’l-i muzâri
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak
Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak
Fi’l-i muzâri nefy-i hâl
Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl
Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
23
D – TEFA’UL BABI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
KELİME SÎĞASI MANASI
Fi’l-i mâzi
Fi’l-i muzâri
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak
Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak
Fi’l-i muzâri nefy-i hâl
Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl
Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
E – TEFÂUL BABI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
KELİME SÎĞASI MANASI
Fi’l-i mâzi
Fi’l-i muzâri
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak
Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak
Fi’l-i muzâri nefy-i hâl
24
Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl
Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
(SÜDÂSÎLER)
A – İSTİF’ÂL BABI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
KELİME SÎĞASI MANASI
Fi’l-i mâzi
Fi’l-i muzâri
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak
Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak
Fi’l-i muzâri nefy-i hâl
Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl
Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
B – İF’ÎÂL BABI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
KELİME SÎĞASI MANASI
Fi’l-i mâzi
25
Fi’l-i muzâri
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak
Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak
Fi’l-i muzâri nefy-i hâl
Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl
Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
C – İF’IVVÂL BABI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
KELİME SÎĞASI MANASI
Fi’l-i mâzi
Fi’l-i muzâri
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak
Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak
Fi’l-i muzâri nefy-i hâl
Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl
Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
26
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
D – İF’ÎLÂL BABI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
KELİME SÎĞASI MANASI
Fi’l-i mâzi
Fi’l-i muzâri
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak
Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak
Fi’l-i muzâri nefy-i hâl
Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl
Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
III – RUBÂÎ MÜCERRED BABI
DAHRACE BABI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
KELİME SÎĞASI MANASI
Fi’l-i mâzi
Fi’l-i muzâri
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
27
Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak
Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak
Fi’l-i muzâri nefy-i hâl
Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl
Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
IV – RUBÂÎ MEZÎD BABLARI
(HUMÂSÎ)
TEDAHRACE BABI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
KELİME SÎĞASI MANASI
Fi’l-i mâzi
Fi’l-i muzâri
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak
Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak
Fi’l-i muzâri nefy-i hâl
Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl
Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
28
(SÜDÂSÎLER)
A – İHRANCEME BABI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
KELİME SÎĞASI MANASI
Fi’l-i mâzi
Fi’l-i muzâri
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak
Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak
Fi’l-i muzâri nefy-i hâl
Fi’l-i muzâri nefy-i istikbâl
Fi’l-i muzâri te’kîd-i nefy-i istikbâl
Emr-i gâib
Nehy-i gâib
Emr-i hâzır
Nehy-i hâzır
B – İKŞAARRA BABI
EMSİLE-İ MUHTELİFE
KELİME SÎĞASI MANASI
Fi’l-i mâzi
Fi’l-i muzâri
Masdar
İsm-i fâil
İsm-i mef’ûl
Fi’l-i muzâri cahd-i mutlak
Fi’l-i muzâri cahd-i müstağrak