Aralin 15 AP 10
-
Upload
jared-ram-juezan -
Category
Education
-
view
181 -
download
11
Transcript of Aralin 15 AP 10
ARALIN 15
Iba’t Ibang Estrakturang Pamilihan
“PAMILIHAN”
Ano ba ang
PAMILIHAN???
Ang pamilihan ay isang
kaayusan kung saan
nagkakaroon ng interaksyon
ang mga mamimili at
nagtitinda upang
magpalitan ng iba’t ibang
bagay.
Bakit nga ba may
PAMILIHAN???
May pamilihan dahil walang sinuman ang
may kayang tugunan ang lahat ng kanyang
pangangailangan.
Dahil sa pamilihan, nakakamit ng tao ang
mga bagay na nais niya.
Sa halip na maging self-sufficient,
nagkakaroon ng espesyalisasyon sa
paggawa ng ilang produkto at dahil ditto
kinakailangan ng mga tao ng Pamilihan
upang ipagbili ang mga produktong
naprodyus.
Ngunit bago ang lahat....
….ano nga ba ang
“ESPESYALISASYON
SA PAGGAWA”
Ang espesyalisasyon sa
paggawa ay ang
konsentrasyon ng
produktibong pagsisikap ng
tao sa limitadong bilang bng
gawain.
“PAMILIHAN”
Ano pang tungkol sa
PAMILIHAN???
Ang PAMILIHAN ay
mapapangkat sa dalawang(2)
ESTRUKTURA...
Una....
“PAMILIHANG MAY
GANAP NA
KOMPETISYON”
SA GANITONG URI NG
PAMILIHAN… …wala sa mamimili o sa bahay-kalakal ang maaaring
makakontrol sa presyo ng mga produkto
…walang pagkakaiba ang mga produktong ipinagbibili
…ang pwersa ng demand at suplay ang nagtatakda ng
presyo sa pamilihan
…madaling pumasok o magbukas ng negosyo dahil
walang balakid ang mga magbubukas ng negosyo
upang tumubo samantala, ganun din kadaling lumabas
o magsara ng negosyo rito
…inaasahang may ganap na kaalaman ang mga
mamimili at nagtitinda sa mga nangyayari sa pamilihan
Halimbawa, kung ang presyo ng kalamansi ay
limampung piso bawat kilo, lahat ng
nagtitinda ay susunod sa takdang presyo.
Ang pagtataas ng presyo ng kalamansi ng
isang bahay-kalakal ay magtutulak sa mga
mamimili na bumili sa ibang bahay-kalakal
na hindi nagtataas ng presyo. Samatala, ang
hindi pagbili ng isang mamimili ay hindi
makakaapekto upang ibaba ng nagtitinda
ang kanyang presyo dahil lubhang
napakaraminjg taong maaaring bumili ng
kalamansi.
Pangalawa....
“PAMILIHANG MAY
HINDI GANAP NA
KOMPETISYON”
SA GANITONG URI NG
PAMILIHAN…
…lahat ng bahay-kalakal ay
may kapangyarihang
kontrolin ang presyo sa
pamilihan
Ang PAMILIHANG MAY
GANAP NA
KOMPETISYON ay maaaring
uriin sa apat(4)…
Una….
“MONOPOLY”
Isang uri ng pamilihan kung
saan may iisa lamang na bahay-
kalakal na gumagawa ng
produkto na walang malapit na
kahalili.
Nasa monopolist ang kontrol sa
presyo at dami ng suplay na nais
nitong ilabas.
Upang mapanatili angmonopoly....
….kailanagangmahadlangan ang pagpasok ngbagong bahay-kalakal sapamilihan;
NARITO ANG ILANG PARAAN: Intellectual property rights
…paggawad ng eksklusibong karapatan sa
pagbebenta ng mga produkto ng tuklas-kaalaman(mga
orihinal na komposisyonng pang-musika, panliteratura at
mga pelikula).
Copyright
…isang legal na proteksyon na ipinagkakaloob sa
gumagawa at naglalathala ng mga aklat, computer
software, at video laban sa pangongopya ng iba.
Patent
…eksklusibong karapatan ng imbentor na
magprodyus at magbenta ng bagong produkto o
makinarya sa isang takdang panahon.
“MONOPOLY”
Ano pang tungkol sa
MONOPOLY???
Ang industriya ay isang natural
monopoly kung ang isang bahay-
kalakal ay may kakayahang gumawa
ng kalakal o paglilingkod sa mas
mababang gastos kumpara sa dalawa o
higit pang bahay-kalakal.
Halimbawa, karamihan sa mga public
utility tulad ng koryente, tubig, at
telepono.
Pangalawa….
“MONOPSONY”
Isang uri ng pamilihan na isang
mamimili lamang ang may lubos
na kapangyarihan upang
kontrolin ang presyo ng isang
pamilihan.
Karaniwang PAMAHALAAN
ang itinuturing na
monoposonist sa ganitong uri ng
pamilihan.
Halimbawa, ang pamahalaanay itinuturing na isangmonopsonist dahil itolamang ang kumukuha ngserbisyo ng mga sundalo, pulis, bumbero, at mgatraffic enforcer ng MMDA.
Pangatlo….
“OLIGOPOLYO”
Isang estruktura ng pamilihan na
may maliit na bilang ng bahay-
kalakal na nagbebenta ng
magkakatulad o magkakaugnay na
produkto.
Ang pinakaimportanteng katangian
nito ay ang kakayahan ng bawat
bahay-kalakal na
maimpluwensyahan ang presyo sa
pamilihan.
Halimbawa, ang industriya
ng langis sa bansa.
“OLIGOPOLYO”
Ano pang tungkol sa
OLIGOPOLYO???
Ang hindi pag-ayon at walang
pakialam na galaw ng bawat
bahay-kalakal ay magdudulot
ng price war.
Kung may kooperasyon naman
ang bawat bahay-kalakal sa
pamilihang ito, nagkakaroon ng
tinatawag na collusion.
Ngunit.... ….ano nga ba ang
“PRICE WAR” at “COLLUSION”
“PRICE WAR”
Nagaganap ito kapag
nagpapaligsahan ang
bahay-kalakal sa
pagpapababa ng presyo
ng kalakal at serbisyo.
“COLLUSION”
Ang salitang ito ang nagpapakita
ng sitwasyon kung saan ang
dalawa o higit pang bahay-kalakal
ang nagkasundo sa pagtatakda ng
presyo o paghahati ng pamilihan
para sa kanilang kapakinabangan
at pagsasagawa ng samasamang
desisyon.
“CARTEL”Isang organisasyon ng
malalayang bahay-kalakal na
gumagawa ng magkakatulad na
produkto na samasamang
kumikilos upang itaas ang
presyo at takdaan ang dami ng
gagawing produkto.
Pang-apat….
“MONOPOLISTIC COMPETITION”
Dito maraming kalahok
na bahay-kalakal.
Marami rin ang namimili.
Subalit mas mataas ang
kapangyarihan sa
pamilihan ng bahay-
kalakal kaysa mamimili.
Maraming bahay-kalakal ang
lumilikha ng kaparehong
produkto. Ang uri ng produkto
ay magkakapareho ngunit hindi
magkakahawig (similar but not
exactly identical). Ito ang
PRODUCT
DIFFERENTIATION.
“MONOPOLISTIC COMPETITION”
Ano pang tungkol sa
MONOPOLISTIC
COMPETITION???
Dito, nais mapalawak ng
bahay-kalakal ang
produksyon.
Nagsasagawa ng product
differentiation upang maabot
ang lahat ng uri ng mamimili.
Kumpara sa manopolyo, mas
efficient ang produksyon dito.
LAYUNIN NG
“MONOPOLISTIC COMPETITION”
Ang makakuha ng
ekonomikong tubo mula sa
product differentiation.