ARA ŞTIRMALARI -...

Sûfî Araştırmaları - Sufi Studies | SAYI 1

3

SÛFÎ ARAŞTIRMALARI

SUFI STUDIES

Sufî Araştırmaları - Sufi Studies Cilt/Volume: 1 Sayı/Issue: 1 Kış/Winter 2010

ISSN 2146-1449 MANİSA

Yılda iki sayı yayımlanan ulusal hakemli bir dergidir. Sûfî Araştırmaları-Sufi Studies

Mevlânâ Düşüncesi Araştırmaları Derneği'nin yayın organıdır.


61

BİR MAKTEL-İ HÜSEYN ÖRNEĞİ*

A Model of Maktel-i Hüseyn

Mehmet ALTUNMERAL Büşra HADANOĞLU

Betül YAZGAN**

ÖZET

Hz. Muhammed’in torunu Hz. Hüseyin’in Kerbela’da şehid edilişini anlatan eserlere “maktel” veya “maktel-i Hüseyn” adı verilir. İslam edebiyatla-rında birçok maktel yazılmıştır. Bu makalede maktel türüne ait bir örneğin kısa incelemesi ile maktel metnine yer vereceğiz.

Anahtar Sözcükler: Hz. Hüseyin, Kerbela, Maktel

ABSTRACT “maktel” or “maktel-i Hüseyn” is called that the work describes Hz.

Muhammed’s grandson Hz. Hüseyin had been martryred in Kerbela. İn İslam litterature have written alot of maktel. In this article, we will present that a model of maktel’s short examination and ıts text.

Key Words: Hz. Hüseyin, Kerbela, Maktel

* Bu çalışmada, baş kısımdaki incelemeler ve metnin ilk 11 varağının okunması Mehmet

ALTUNMERAL, sonraki 12a-21b varakları arasının okunması Betül YAZGAN ve 22a-32b varakları arasının okunması Büşra HADANOĞLU tarafından yapılmıştır.

** Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eski Türk Edebiyatı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Öğrencileri.

Mevlânâ Düşüncesi Araştırmaları Derneği

62

Hz. Peygamberin torunu Hz. Hüseyin’in Kerbelâ’da şehit edilişini1 konu alan eserlere “maktel” veya “maktel-i Hüseyn” adı verilmektedir.2 Arap, Fars ve Türk Edebiyatında çok miktarda maktel yazılmış ve bunlar ilmî araş-tırmalarla incelenmiştir.3 Tüm İslam edebiyatlarında maktel türünde yazılmış en zirve eser ise Fuzûlî’nin Hüseyin Vâiz Kâşifî’nin Ravaztü’ş-Şühedâ’sından yararlanarak yazdığı Hadîkatü’s-Süedâ adlı eseridir.4

Bu çalışmamızda Merhum Nihat N. YÖRÜKOĞLU kitaplığında bulduğumuz, içerisinde Süleyman Çelebi’nin Mevlid’i, değişik ilahi sözleri ve manzum parçalar bulunan bir kitapta yer alan Maktel-i Hüseyn’e yer verece-ğiz. Maktel “Hazâ Kitâb-ı >Aşûrâ ve Bihi Nesta>în” başlığıyla başlar. Toplamda 1061 beyit olup, eserin müellifi ve ne zaman yazıldığı hakkında gerek metinde gerekse kitap içerisinde hiçbir bilgi yoktur.

Besmele ile başlayan eserde hemen konuya geçilir. Başında herhangi bir tevhid, münâcât, naat, dua vb. bölümler yoktur. Okuyucuyu dinlemeye çağırarak eser başlar.

Dinleñ imdi iy muwibbân-ı Resûl Bu sözüñ aŝlın işit iy pür-u¢ûl Sonunda da maktelin bittiği söylenir ve 4 dua beyiti ile manzûme sona

erer. Son beyiti şöyledir: Xayra yaza şerrini anuñ kirâmen kâtibîn Kim du>a ile añarsa işbu xa¢¢uñ kâtibin

1 Bu konuda daha fazla bilgi için bkz: Mustafa Asım Köksal, Hz. Hüseyin ve Kerbelâ Faciası,

İstanbul: Köksal Yayınları, tarihsiz; Etem Ruhi Fığlalı, “Hüseyin”, DİA, 18, İstanbul: Tür-kiye Diyanet Vakfı, 1998, s. 518-521; Elnure Azizova, Kerbelâ Vak’ası, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 2001.

2 Maktel konusunda daha fazla bilgi için bkz: Şeyma Güngör, “Maktel”, DİA, 27, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 2003, s. 455; Şeyma Güngör, “Maktel-i Hüseyin”, DİA, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 2003, s. 456-457; İskender Pala, Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, İstan-bul; Kapı Yayınları, 2005, s. 296.

3 Edebiyatımızdaki araştırmalara örnek olarak: Harun Arslan, Kitâb-ı Maktel-i Âl-i Resul (Giriş-Metin-İncele-Sözlük-Adlar Dizin), İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ba-sılmamış Yüksek Lisans Tezi, 2001; Özlem Demirel, Âşıkî’nin Maktel-i Hüseyin’i Üzerine Bir Dil İncelemesi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Te-zi, 2007; Kenan Özçelik, Yûsuf-ı Meddâh ve Maktel-i Hüseyn (İnceleme-Metin-Sözlük), Ankara: An-kara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 2008; Nurcan Öznal Güder, Kastamonulu Şâzî Maktel-i Hüseyin, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilim-ler Enstitüsü Basılmamış Doktota Tezi, 1997; Sadık Yazar, “XVI. Asır Şairlerinden Eğirdirli Şerîfî’nin Şevâhidü’ş-Şühedâsı”, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkhish or Turkic, Volume 4/2,Winter 2009, s. 1060-1084.

4 Gerekli bilgi için bakınız: Şeyma Güngör, Fuzûli, Hadikatü’s-Süedâ, Ankara: Kültür ve Tu-rizm Bakanlığı Yayınları, 1987; Servet Bayoğlu, Erenler Bahçesi, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1996.


63

Eser aruzun fâ>ilâtün/fâ>ilâtün/fâ>ilün kalıbıyla yazılmıştır. Fakat 117 ve 239. beyitler arasında mefâ>îlün/mefâ>îlün/fe>ûlün kalıbı kullanılmış ve bu değişiklik metnin kenarında kırmızı kalemle belirtilmiştir.

Mesnevî formunda yazılan eserin 6 yerinde aynı kalıpta fakat gazel formunda yazılmış beyitler bulunmaktadır. Bunlar; 4’ü Hz Hüseyin’in, 1’er de Müslim ve Zeynel-Abidin’in ağzından söylenmiş gazellerdir.5 Bu gazeller ayrı bir başlıkla gösterilmemiş olup sadece gazellerden önce şiir okunacağı bir önceki beyitte bildirilmiştir.

Söyledi şi>r ile kendü xâlini Atasıyla qavminüñ awvâlini (v.29b, b.902) Eser içerisinde, Hz Peygamber için salât ve selâm isteme bâbında,

kırmızı kalemle yazılmış 21 beyit bulunmaktadır.6 Bu beyitlerin 3 farklı amaçla kullanıldığı düşünülebilir. İlk amaç, biten bir konuyu başlık kullan-madan kendisinden sonra gelen diğer bir konu ile bağlamaktır. İkinci amaç, konunun derinleştiği noktalarda bir ara verip hem konuyu toplamak hem de okuyucuyu rahatlatmaktır.

Bir nefes dinlendürelüm iy hümâm Cân u dilden diñüz imdi ve’s-selâm (v.9b, b.291) Son amaç ise Hz. Peygamber için salât ve selâm isteyerek eserin ma-

nevî havasına katkıda bulunmaktır. Durmañ imdi var ise sizde wayât E¢-¢alat çağıruñuz qable’l-memât (v.3a, b.76) Eser içerisinde işlenen konulara baktığımızda bunları üç ayrı bölümde

toplayabiliriz. İlk bölüm, Hz Hüseyin’in doğumundan Müslim ve oğullarının başına gelenlerin anlatıldığı yere kadar olan kısımdır. Burada Hz. Hüseyin’in doğuşu ve kırık kanatlı melek, Hz. Peygamber’e torunlarının başına gelecek-lerin bildirilmesi, Hz. Hasan ile Hz. Hüseyin’in yazdığı iki yazının kıyaslan-ması, Hz. Hasan ile Hz. Hüseyin’in güreşmesi, Hz. Fatıma’nın Zülfikar’ı bilmesi, Hz. Peygamber ve Hz. Ebubekir’in ölümünden sonra halife olan Hz. 5 Varak 10a’da 309-318. beyitler arasında Müslim’in ağzından 10 beyit, varak 14b’de 467-471.

Beyitler arasında Hz. Hüseyin’in ağzından 5 beyit, varak 15b’de 469-500. beyitler arasında Hz. Hüseyin’in ağzından damadı Kasım’a 5 beyit, varak 16a-16b’de 594-600. beyitler ara-sında Hz. Hüseyin’in ağzından 7 beyit ve varak 29b’de 903-912. beyitler arasında Zeynel-Abidin’in ağzından 10 beyit.

6 Çeviri metinde bu beyitleri koyu punto ile yazdık.


64

Ömer zamanında yapılan bir gazada esir alınan Kisri Şâhının kızlarından Şehrebânû’nun evlenmek istemesi ve Hz. Hüseyin’i beğenip onunla evlenme-si, Yezid’in Kerbelâ’da Hz. Hüseyin’den bunun öcünü aldığının anlatılması ve Hz. Hasan’ın şehâdeti.

İkinci bölüm, maktelin resmen başladığı bölümdür ki şair maktele başladığını bir beyitle bildirir.

Yâri qılursa eger ol Müste>ân Maqtelinden diyelüm bir dâsitân (v.8b, b.263) İkinci bölüm’de Müslim ve oğullarının Kûfe’ye gitmesi, Müslim ve

oğullarının şehâdeti, Hz. Hüseyin ve hanesinin Kerbelâya gidişi, orada yaşa-nanlar, Hz. Hüseyin’in şehâdeti ve son olarak Hz. Hüseyin’in şehâdetinden sonra meydana gelen olağanüstü olaylar anlatılır.

Üçüncü bölümde ise Yezid’in Şehrebânû ile evlenmek istemesi, Şehrebânû’nun onunla evlenerek Yezid’e tuzak kurması ve onu öldürmesi anlatılır.

Eserin dil ve üslup özelliklerine baktığımızda, sanat kaygısına düşül-meden sade bir dille yazıldığı ve lirik-didaktik bir anlatıma sahip olduğu orta-dadır. Maktel türündeki eserlerin yazımındaki amacın okuyucuyu Kerbelâ olayından haberdar etmek ve aynı zamanda Kerbelâ’da yaşananları okuyucu-ya hissettirmek olduğu düşünülürse sanatlı bir söyleyişe yer verilmemesi normal ve olması gereken bir durumdur.

Eserde Eski Anadolu Türkçesi dönemine ait arkaik kelimelerin çok miktarda kullanımı dikkati çeker. “añaru, çalab, esenmek güñü, güyegü, ivermek qançaru, kığırmak, kıt, quçmak, quçuşmak, oqumak, oñulmak, öñermek, ¢anışmak, ¢ayru, söykenmek, şoloq saat, ţıraka, ulalmak, üşürmek, yaşanmak, yegrek, yırmak, yıylaşmak, yiyesi…”

Eserde Eski Anadolu Türkçesi dönemine ait gramer hususiyetleri7 sık-ça yer almaktadır. Burada bunlardan örnekler vermeye çalışalım.

Bu dönem bildirme eki olarak kullanılan dUrUr; Didi girme kim Wüseyn doğmuş dururdururdururdurur Bunca yüz kez biñ melek inmiş dürürdürürdürürdürür (v.1a, b.12) Ayrılma hâli görevinde kullanılan bulunma hâli –dA

7 Çalışmamızda gramer hususiyetlerini incelerken şu eserden faydalandık: Prof. Dr. Gürer

Gülsevin, Doç. Dr. Erdoğan Boz, Eski Anadolu Türkçesi, Ankara: Gazi Kitabevi, 2004.


65

Hem Wüseynüñ bağazında da da da öpdi var Mawża şefqatden buları pes iy yâr (v.2a, b.44) Duyulan geçmiş zaman 3. teklik kişi eki olan-(y)Up dur(ur); Benüm qardaşcığum bu öldürüpdürüpdürüpdürüpdür Anuñ derdüñ içüme ţoldurupdurupdurupdurupdur (v.5b, b.157) Gelecek zaman 1. çokluk kişi eki olan –(y)AvUz; Eger virürler ise bize anı Müsülmân olavuzvuzvuzvuz tutma gümânı (v.4b, b.119) Dilek-istek kipi olarak kullanılan –gIl; Buña da varımazam ana bilgilgilgilgil Ne kim ben ister isem anıqılgılgılgılgıl (v.6a, b.185) Bağlama zarf-fiil eki olarak kullanılan -(y)UbAn; Dedi iy qızlarum çün kim gelübenübenübenüben Müsülmân olduñuz Waqqı bilübenübenübenüben (v.14b, b.129) Bu qız da bezenübenübenübenüben ţamda ţurdı Ev üstine çıkububububanananan perde gerdi (v.15a, b.148) Harekeli olan eserde kimi zaman yazım birliği bozulur. İkinci teklik

şahıs ekinin kimi zaman –Uñ, kimi zaman –Iñ şeklinde yazıldığı görülmekte-dir. (wâliñ-qâlün/v.1b, b.21 vb.) Özellikle kalıbın bozulmaması amacıyla şed-deli okunması gereken kelimeler kalıba uygun bir şekilde harekelenmiştir. (cânı waqı-¥añrı waqı/v.16.a, b.520, Waquñ/v.7a, b.205 vb.) Dikkati çeken diğer bir husus da özellikle “aydur, aytdı vb.” kelimelerin çoğu yerde “ider, itdi vb.” şeklinde harekelenmesidir. Bu metnin gramer ve dil özellikleri yönünden daha geniş bir şekilde incelenmesinin yaralı olacağı kanaatindeyiz.

Son olarak da nüsha özelliklerine yer verelim. Üzerinde çalıştığımız metin düzgün bir nesihle yazılmış ve harekelidir. Manzumenin başlığı ve aralardaki salât ve selâm isteme beyitleri ile üç ayrı yerde “nâgehân” kelimesi kırmızı renkte yazılmıştır. Sayfalarda satır sayısı 17’dir.


66

KAYNAKÇA -ARSLAN, Harun, Kitâb-ı Maktel-i Âl-i Resul (Giriş-Metin-İncele-Sözlük-

Adlar Dizin), İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basıl-mamış Yüksek Lisans Tezi, 2001.

-AZİZOVA, Elnure, Kerbelâ Vak’ası, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 2001.

-BAYOĞLU, Servet, Erenler Bahçesi, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayın-ları, 1996.

-DEMİREL, Özlem, Âşıkî’nin Maktel-i Hüseyin’i Üzerine Bir Dil İncelemesi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi, 2007.

-FIĞLALI, Etem Ruhi, “Hüseyin”, DİA, 18, İstanbul: Türkiye Di-yanet Vakfı, 1998, s. 518-521.

-GÜDER, Nurcan Öznal, Kastamonulu Şâzî Maktel-i Hüseyin, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktota Tezi, 1997.

-GÜNGÖR, Şeyma, Fuzûli, Hadikatü’s-Süedâ, Ankara: Kültür ve Tu-rizm Bakanlığı Yayınları, 1987.

………… “Maktel”, DİA, 27, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 2003, s. 455.

…………“Maktel-i Hüseyin”, DİA, 27, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 2003, s. 456-457.

-KÖKSAL, Mustafa Asım, Hz. Hüseyin ve Kerbelâ Faciası, İstanbul: Köksal Yayınları, tarihsiz.

-ÖZÇELİK, Kenan, Yûsuf-ı Meddâh ve Maktel-i Hüseyn (İnceleme-Metin-Sözlük), Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 2008.

-GÜLSEVİN, Gürer, Erdoğan Boz, Eski Anadolu Türkçesi, Ankara: Ga-zi Kitabevi, 2004.

-PALA, İskender, Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, İstanbul; Kapı Yayın-ları, 2005, s. 296.

-YAZAR, Sadık, “XVI. Asır Şairlerinden Eğirdirli Şerîfî’nin Şevâhidü’ş-Şühedâsı”, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkhish or Turkic, Volume 4/2,Winter 2009, s. 1060-1084.

-Yeni Tarama Sözlüğü, Düzenleyen: Cem Dilçin, Ankara: Türk Dil Ku-rumu Yayınları, 1983.


67

Hazâ KitâbHazâ KitâbHazâ KitâbHazâ Kitâb----ı >Aşûrâ ve Bihi ı >Aşûrâ ve Bihi ı >Aşûrâ ve Bihi ı >Aşûrâ ve Bihi Nesta>în Nesta>în Nesta>în Nesta>în 1111

BismillâhirrâhmanirrahîmBismillâhirrâhmanirrahîmBismillâhirrâhmanirrahîmBismillâhirrâhmanirrahîm

Diñleñ imdi iy muwibbân-ı Resûl Bu sözüñ a¢lın işit iy pür-u¢ûl İdelüm bir muxta¢ar bir qaç kelâm Xânedânından Resûlüñ iy hümâm Mu¢§afânuñ qızı oğlanlarını Nice geldi dünyaya diyem anı Ne sebeb oldı olara yine hem Nice geldi bunlaruñ başına ğam Cân ile diñle bunı tâ bilesin Şevq ile göñlüñde muwkem qılasın Yâri qılursa eger ol Müste>ân Eyleyem bunı size bir bir beyân Diñle imdi ol Wüseyn-i bâ-¢afâ Nice §oğdı anasından pür-¢afâ Fâ§ımâ qapusına geldi Velî Tâ içerüye gireydi ol >Alî Didi Awmed qapuda dur imdi sen Kimse bir qoyma içerü bunda sen 10.¥oğdı alasın Wüseyn-i muwterem Geldi şâd ile melekler başı hem

1 Çalışmamızda çeviri metin uzun olduğu

için bir beyiti bir satırda araya (/) işaretini koyarak verdik.

Ebûbekr eglenmeyüp geldi vü hem Qapuya girmek diler ol da behem Didi girme kim Wüseyn §oğmuş durur Bunca yüz kez biñ melek inmiş dürür ¡oñra bir bir cümle a¢wab geldiler Fâ§ımânuñ qapusında §urdılar Şâzılıq oldı temam gitdi melek Bûbekir evvel girüp itdi dilek Yâ Muwammed bir >aceb söz dir >Alî Geldi dir bunca melekler ol Velî 1b.1b.1b.1b.Bir >aceb geldi baña bildüg’anuñ Şübhesiz wall eylegil a¢lın bunuñ ¡ordı Awmed kim neden bildüñ >Alî Bu melekler qaçduğını yâ Velî Didi her zehre-dil nice pes wisâb Söz budur vallâhu a>lem bi’¢-¢avâb Didi Bûbekre Resûl daxı >aceb Budur işit beni sen hem bü’l->aceb 20.İçlerinden bir melek götürdiler El ayaq qanat ¢ınıq getüreler ¡ordum aña kim senüñ wâlüñ nedür Ne sebebden böylesin qâlüñ nedür Didi kim ben bir ferişteydüm bilüñ Emr-i Waqqı ba>½ı wâlinde qoyuñ Görürem gök qapusın bir gün açuq Yirde yatur bir kişi mecruw ¢ınıq Dirliginden buña ölüm yeg didüm Diyicek bu wâle ben de uğradum


68

Bir cezâyire beni bıraqdılar Yedi yüz yıl beni anda qodılar Şâdılığa bu melekler geldiler Beni daxi bile alup geldiler Şunuñ üzre kim şefâ>at idesin Bu Wüseynüñ xürmetine idesin Ben daxi idem du>âsın Cebra’îl Geldi qabûl oldı didi bellü bil Pes Wüseynüñ qundağını çözesin Bu ferişte ayu eliyle ¢ıðasın 30. Çözdiler Wüseyni ¢ığadı anı ¡ağ oldı ol feriştenüñ teni Başladı bu kez ferişte ağladı Zârı oluban cigerler §ağladı Ben didüm noldı sebeb ağlamağa Zârı qılup yüregüñ §ağlamağa 2a.2a.2a.2a. Didi qılıncun Wüseynüñ ağlaram Ağlamayup ben daxi yā neylerem Ben didüm kim bunı kimdür öldüren Didi ¢or Cibrîle kimdür öldüren Ben didüm yâ Cebra’il gerçek mi bu Didi kim gerçek dürür sözünde bu Wüseyinden biñ yıl öñ yaratdı Waq Bu durur qabrine bekci olucaq Çünki bunlar böyle >izzetlü ola Bunlara qıymaq Yezîde ne ola Xânedânına anuñ qa¢d ideler Yine Awmedden şefâ>at umalar

Nice rawmet ide anlara Xudâ Vir ¢alavât rûw-ı pâk-i Mu¢§afâ 40. BBBBir nefes diñlendürelüm iy hümâmir nefes diñlendürelüm iy hümâmir nefes diñlendürelüm iy hümâmir nefes diñlendürelüm iy hümâm Mu¢§afânuñ rûwına diñ esMu¢§afânuñ rûwına diñ esMu¢§afânuñ rûwına diñ esMu¢§afânuñ rûwına diñ es----selâmselâmselâmselâm Yine bir gün ol Resûl-i pâk-dîn Wasan Wüseyin ikisi ber-güzîn Ulalup birbir ile oynar idi Mu¢§afânuñ şefqati qaynar idi Şefqatinden pes Wasanuñ Mu¢§afâ Öpdi ağzında Resûl-i bâ-¢afâ Hem Wüseynüñ boğazında öpdi var Maw½a şefqatden buları pes i yâr Ol sa>at Cebrâ’il indi Awmede Waq selâm itdi dedi sen Awmede Baña qarşu oğul öpmek ne revâ Dilemezem benden artuğın seve >İzzetimçün öpdüñ ağzından anı Vireler içe ağu çıqa canı Şunı kim öpdüñ boğazından anı Keseler başın anuñ aqa qanı Virdi bir şişe dedi hem Awmede İçi §op§olu qızıl §opraq dede 50. 2b.2b.2b.2b.Bu şişe §oprağı qaçan qan ola Vaqt yetişüp ola şehîd Kerbelâ İşidicek bu sözi Awmed i cân Gözlerinden qanlu yaş oldı revân Şişeye mühr urup alup ¢aqladı Va¢f-ı wâli Fâ§ımaya söyledi


69

İşidicek Fâ§ıma qıldı fiğân Nidelüm wükm-i Xudâdur dir iy cân ¡oñra bir bir hem didükleri gelür Kimisi ağu içüp anı ölür Kerbelâda kimisi ¢usuz qalur İşidesin ¢oñra hem neler olur Bunları bunda qoyalum biz yine Wasan u Wüseyne gelelüm yine Diler iseñ yazıla nurdan berâtDiler iseñ yazıla nurdan berâtDiler iseñ yazıla nurdan berâtDiler iseñ yazıla nurdan berât Mu¢§afânuñMu¢§afânuñMu¢§afânuñMu¢§afânuñ rûwına diñ e¢rûwına diñ e¢rûwına diñ e¢rûwına diñ e¢----¢alât¢alât¢alât¢alât Pes Wasan ile Wüseyn bir gün iy yâr İkisi bir kâğıda yazu yazar Biribirine benüm yegdür didi Gel ¢oralum babamuza biz dedi 60. Atamuz müşkülümüz wall eyleye Aradan tâ şübhemüz bizüm gide Pes >Alîye varup anı didiler Bu yazınuñ qanqısı yeg didiler Atası anañuza varuñ dedi Benden ol yegrek bunı bilür dedi Varuban analarına ¢ordılar Bu yazınuñ qanqısı yeg didiler Ol daxı dedeñüze varuñ dedi Benden ol yegrek bunı bilür dedi ¥urup anı dedesine vardılar Bu yazınuñ qanqısı yeg didiler Didi Awmed bunlara kim iy oğul Cebrâ’il gelsün ¢oralum bilür ol

3a.3a.3a.3a. Bir sa>atden geldi Cebrâ’il i yâr Cebra’ile işbu sözi ¢ordılar Ol da didi Allaha ar½ ideyin Bilmezem qanqı yazu yeg nideyin Varuban ar½ itdi Cibrîl wa½retâ Qanqı yazu yeg biline ey Fetâ 70. Cebra’ile emr idüben Waq dedi Cennet içinden bir elma al dedi İki yazu üstüne var at dedi Qanqıya düşerse ol yegdür dedi Vardı cennetden bir elma aldı tîz Ol yazu üstüne atdı anı tîz İki pâre olup elma ey beşer Varup iki yazu üstüne düşer Şübheleri wall oluban bildile İşbu işde qamu wayrân qaldılar Bildiñüz mi würmetin iy bü’l-vefâ Vir ¢alavât ruw-ı pâk-i Mu¢§afâ Durmañ imdi var ise sizde wayâtDurmañ imdi var ise sizde wayâtDurmañ imdi var ise sizde wayâtDurmañ imdi var ise sizde wayât E¢E¢E¢E¢----¢alât çağırıñuz qable’l¢alât çağırıñuz qable’l¢alât çağırıñuz qable’l¢alât çağırıñuz qable’l----memâtmemâtmemâtmemât Yine bir gün otururken Mu¢§afâ Wasan u Wüseyn ile ol pür-¢afâ Bir kişi geldi bir elma virdi pes Mu¢§afâya otururken muqtebes Müşkül oldı ikisine virmege Dilemez wâ§ırlarına irmege 80. Geldi Cebrâ’il şoloq sā<at dedi Pes güreşdür yiñene virgil dedi


70

¥urmadın güreşdi ikisi anuñ Vir ¢alavât var ise cânuñ senüñ Ğâlib olmadı bu kez birbirine Waq revâ görmedi biri birine Emr idüp Cibrîl bir elma getirür İki elmayı birer birer virür 3b.3b.3b.3b. Arada adl oldı sen diñle yine Anası va¢fında hem diñle yine RRRRawmetawmetawmetawmet----i Waq diler iseñ iy hümâmi Waq diler iseñ iy hümâmi Waq diler iseñ iy hümâmi Waq diler iseñ iy hümâm Cân u dilden diñüz imdiCân u dilden diñüz imdiCân u dilden diñüz imdiCân u dilden diñüz imdi ve’sve’sve’sve’s----selâmselâmselâmselâm Wayberüñ qal>asın alduqda >Alî Fâ§ımaya geldi didi ol Velî İşbu ¾ülfikâr ile ol dem dedi Sen de bildüñ mi bunı Fa§ma dedi Gülüben Fa§ma >Alîye ol dem dedi ¾ülfikârı senden öñ bildüm dedi İşidüp qıldı ta>accüb pes >Alî Geldi Awmede dedi bunı Velî 90. İşbu sırrı baña bildür yâ Resûl ¾ülfikârı pes neden bilmişdür ol ¥urdı peyğamber gelüp qızum dedi ¾ülfikârı sen neden bildüñ dedi Yâ baba mi>râc qılduñ sen şu dem Cennete varup anı girdüñ o dem Pes gezerken irdüñ elma dibine Elma alup yarusın yidüñ yine Yarusını qoduñ anama benüm Armağân itdüñ anama iy canum

Ol da yidi yarusını iy atâ Yarusından yaradıldum ben de tâ ¾ülfikâr elma dibinde wüzn ile ¥urmış idi anda Allah izn ile Hem >Alî va¢fı benüm va¢fım ile Yādluyidi arqasında hem bile İşidüben öpdi elinde Resûl Vir ¢alavât sen daxı iy pür-u¢ûl Bu durur Wasan Wüseynüñ anası Bu ¢adefden doğdılar dür-dânesi 100. ¥urmañ imdi var ise sizde wayât¥urmañ imdi var ise sizde wayât¥urmañ imdi var ise sizde wayât¥urmañ imdi var ise sizde wayât Rav½asına Awmedüñ diñ e¢Rav½asına Awmedüñ diñ e¢Rav½asına Awmedüñ diñ e¢Rav½asına Awmedüñ diñ e¢----¢alât¢alât¢alât¢alât 4a.4a.4a.4a. Diñleñ imdi iy >azîz-i bâ-¢afâ Bâqisin daxı işit iy pür-¢afâ Ol zemân kim Mu¢§afâ rıwlet ider Yirine Bûbekri qoyuban gider Bûbekirden ¢oñra >Ömer xalîfe olur Kâfire ol dem ğazâlar çoq olur Gönderüp ol dem ğazâ qıldı >Alî Kisrinüñ şâhına vardı ol Velî Öldürüben malını aldı anuñ Oğlun ve qızın esîr itdi anuñ İki qızları var idi wûb-rû Gelmemişdi ancılayın mâh-rû Ulu qızuñ Şehrebânūdı adı Kici qızuñ Mârıyûseydi adı Getürüp >Ömere >ar½ itdi >Alî İşte malı qızları hem oğlanı


71

Oğlun îmâna >Ömer da>vet ider Gelmedi îmâna oğlan gör nider 110. Kesdiler >Ömer buyurdı başını Görücek qızlar aqıtdı yaşını Qızları daxi depâlek didi xoş İlerü geldi >Alî eyledi cūş Didi diri olması âsân olur Ulu dirilmek velî qaçan olur Qızları öldürmeyelüm qo hele Vaqt ola bunlar da îmâna gele Aldı gitdi qızları ol dem >Alî Virdi Ümmi Selemeye ol Velî Bunlara eyle na¢îwat sen hele Sözünü işidüp îmâna gele Ol daxi qıldı na¢îwat çoq zemân Geldiler îmâna âxir şâdumân2 Didiler ana bizi diler iseñ Müsülmân olduğumuz diler iseñ 4b.4b.4b.4b. Xalîfeden bize sen isteyüvir Atamuz rızqını var dileyüvir Eger virürler ise bize anı Müsülmân olavuz §utma gümânı 120. İşidüp Ümmi Seleme bu sözi Varuban >Ömere dedi bu râzı

2 Bu iki beyit arasına kırmızı renkle “mefâ>il”

kelimesi yazılarak veznin değiştiği bildi-rilmiştir.

>Ömer didi ki xoş ola vireyin Ne miqdâr var ise anı göreyin Xazîne-dârı ol dem tîz qığırdı Ki Sa>d ibni Ebî Vaqqâ¢dı adı Dedi ol qızlaruñ rızqını cümle Deveye yükledüp ilt teslim eyle Xazîne-dâr bu sözi çü işitdi Ki birqaç yüz deve alup çü gitdi Çıqarup xazneden cümle olanı Ki beş yüz deveye yükletdi anı İletüp qızlara virdiler iy cân Görüben qızlar anı oldı şâd-mân Sevinüben imâna geldiler xoş Çalabuñ rawmetine oldılar §ûş Bu kez Ümmi Seleme bunları xoş Na¢iwat böyle itdi Waq bula §ûş Dedi iy qızlarum çün kim gelüben Müsülmân olduñuz Waqqı bilüben 130. Gerek şimden girü dirlik açasız Birer yiğide varup xoş geçesiz Daxı wükm-i şeri>at budur iy cân Ki çift olmaq gerekdür cümle insân Ne dirsiz bu işe iy ana cânı Murâdıñuz ne ise söyleñ anı Ulu qız Şehrebânû söze geldi Didi bize ne er ðāyūsı qaldı Yitimüz hem ğaribüz şimdi giryân Ki qardaş derdi çıqmaz içimüzden


72

5a.5a.5a.5a. Meger şöyle ola tâ kim geleler Ki cümle bay u yoxsul cem> olalar Güzer qıla qamu bir bir öñümden Kimi kim begenürsem varam andan Eger böyl’olmaz ise bu da iy cân Ere varmazam ana baña inan İşidüp Ümmi Selme işbu sözi Ögütledi yine ol iki qızı Pes andan §uruban yüridi fi’l-wâl Varup >Ömer qatına irdi derwâl 140. Bu qızlaruñ sözini söyledi xoş >Ömer diñledi anı uruben gûş Dedi kim eyle olsun xoş görelüm Ki cümle walq bir arâya direlüm Münâdîler dedi kim cümle bilüñ Şu Kisrî pâdişâhı qızlarınuñ Murâdı oldurur kim hep gelesiz Öñünden cümleñüz güzer qılasız Kimi begenür ise anda görüp Ki dirlik ideler hem aña varup İşidüben bu sözi xalq itdi cûş Dönüben evlerine gitdiler xoş Mülebbes hem müsellew oldılar hep Birer §âzı atlara bindiler hep ¥onanup cümle iller hep dirildi ¡anurduñ âfitâb yire inüpdi Bu qız da bezenüben §amda §urdı Ev üstine çıquben perde gerdi

Oturdı Ümmi Selme daxı bile Diler kim yârini getüre ele 150. Bu yaña xalq da hep geldi dirildi Qamusı münta®ır oldı ve §urdı Pes ol vaqt yüridi evvel qademde >Ömer kendüsi yüridi o demde3 5b.5b.5b.5b. Bu yaña Şehrebânû çünki baqar Alaydan çıqdı bir key-mu>teber er Dedi qız anasına eyle beyân Bu gelen kişi kimdür iy firâvân Anası aydur >Ömerdür bilgil anı Xalifemüzdür ol gider gümânı Resûlüñ dört yârinüñ ol biridür Varursañ buña ğâyet xoş yeridür Dedi kim Şehrebânû varımazam Bunuñ qatında bir dem §urımazam Benüm qardaşcığum bu öldürüpdür Anuñ derdin içime §oldurupdur Egerçi xalq ulu idindi ânı Gerekmez varımazam baña anı >Ömer çün kim geçüp andan ¢avışdı Anuñ ardınca bir daxı irişdi 160.Adâbın wıf® idüben şöyle bekler Wayâsından utanur hep melekler

3 Eski metinde “vakit” şeklinde

harekelenmştir. Vezine uması için “vakt” okuduk.


73

Ki §âzı ata binüp yürür idi Yüzinüñ nûrı hem şu>le virürdi Bu kez qız gördi anda çünki bunı Ki Ümmi Selemeye ¢ordı anı Didi kim bu gelen kimdür iy ana Wayâyile gelür baqmaz yabâna Pes Ümmi Seleme didi ki iy cân Bu gelen kişiye dirler ki >O¤mân Resûle güyegü hem bu olupdur Pes anuñ iki qızların alupdur Ki zi’n-nûreyn dediler olduğiçün Resûlün iki qızın aldığiçün Daxı ol çâr-ı yâruñ bu biridür Qabûl iderseñ anı xoş yeridür Dedi kim Şehrebânû hem iy ana Resûlün iki qızların yirine 6a.6a.6a.6a. Ne yüz ile varayın oturayın Ya anlaruñ yüzin nice göreyin 170. Buña da varımazam bilgil ana Gerekmez bunı daxı inan baña Çü >O¤mân geçdi ilerü o cândan Bu yaña bir kişi çıqdı alâydan Gelür kim heybeti arslâna beñzer Cihâna gelmemiş ancılayın er Bu kez ¢ordı qız ol dem anasına Bu gelen kişi kimdür hem adı ne Egerçi xoş münevver xûb u peyker Velîkin heybetinden yerler ürker

Dedi Ümmi Seleme ki bu qızum Diyeyim diñle bu kişiyi sözüm Budur kâfirleri qırup yitüren Budur Xayber qapusını götüren Şu kâfir begleri başun kesendür ¡arâyı qapularına a¢andur Resûlüñ güyegüsi hem >Alîdür Waqqun arslânı ol gerçek Velîdür Budur dördüncüsi yâri Resûlüñ Budur sevgüli yâri ol u¢ûlüñ 180. Eyü ister iseñ buña varasın Ve ger dilemeziseñ sen bilürsin Dedi kim Şehrebânû iy ana bil Benüm bu fikrimüñ qaydını sen qıl Ne kim söyledüñ ise waq buyurduñ Ki wüsn-i xulq ile beni §uyurduñ Ve illâ atamı bu öldürüpdür Qamu xazînesin yağma qılupdur Öñüme düşe gelür irdügince Bu cânum ürke gelür gördügümce Buña da varımazam ana bilgil Ne kim ben ister isem anı qılgıl 6b.6b.6b.6b. >Alî çün kim geçüp gitdi alaydan Bu kez a¢wab güzer qıldı öñünden Ki her birine buldı bir bahâne Dedi bunlara varmazam iy ana ¡awâbe uluları çünki geçdi Bu kez yigitler alayı irişdi


74

İki bölük idi bunlar ki geldi Gelüp meydân içine çünki §oldı 190. Bir alây Hâşimîler kim esendi Olara baş >Alî oğlı Wasandı O bir alay ümmete a¢lı oldı Olar da cem> oluben anda geldi Yezîd idi bularuñ hem re’îsi Re’is idindilerdi ol nawîsi Wasan didi ki ben öñdin varayın Yezîd didi ki ben öñdin varayın İkisi günüye düşdi çü der-ân >Ömer işidüp anı qıldı fermân Wasan öñdin yürüsün dir buyurdı Yezîdüñ fitnesin qaydın qayurdı Eşidüp pes Wasan depdi atını ¥aqınmış üstüne ceng aletini Dedesinüñ >amâmesi başında ¡anayduñ incü dizmişler dişinde Buraqmış rûxları zülf-i mu§arrâ Yüzünde ¢anki nûr oynar müserrâ Cemâlinden irer wûrîlere fer Vi¢âlinden cinân ehli mu®affer 200. Çü §oldı >âleme wüsn-i ¢adâsı Görenler dedi cân olsun fidâsı Bu yaña Şehrebânû gördi anı Anasından yaña dönderdi yöni Dedi kim bu gelen kimdür buyurğıl Bunuñ va¢fıyla cânumı §oyurğıl

7a.7a.7a.7a. Dedi Ümmi Seleme bilgil anı Saña va¢f eyleyeyin ben o cânı Anası bu yigidüñ Fâ§ımadur Babası hem >Alîyye’l-Murta½âdur Dedesi ol Muwammed Mu¢§afâdur Waquñ mawbûbı vü kân-ı ¢afâdur Resûlullah bunı ğâyet severdi Yüzini görmege dâ’im iverdi Nübüvvet bawçesinüñ §âvusıdur Risâlet bawrinüñ dür-dânesidür Zamâne görmedi bunuñ gibi xûb Cihâna gelmedi em¤âli mawbûb Yüzini görene olur mübârek Ki ¢un>ından yaratdı Waq tebârek 210. Başuñda devletüñ var ise qızum Geçürme fur¢atı xoş diñle sözüm Bunuñ gibi yigit elüñe girmez Bunı begenmeyen >ömrinde gülmez >Alînüñ oğlı vü adı Wasandur Yüzi şems ü qamer bil kim Wasandur Gerek kim >aqlu başuña diresin Var ise devletüñ buña varasın Dedi kim Şehrebânû ana bil sen Ne kim ben diler isem qılasıñ sen Qamu sözleriñüz waqdur bilürem Bunuñ >avretleri çoqdur bilürem Ğarîbem ben buña da varımazam Ol >avretler içinde olımazam


75

Wasan geçdi ilerü pes o yirden İki atlu çıqdı bu kez alaydan Wüseyn idi gelenüñ biri iy cân Yezîd idi biri ol naws-i §uğyân Wüseyn depdi atını pes ilerü Melûl olup Yezîd çün qaldı gerü 220.7b.7b.7b.7b.Bu yaña Şehrebânû gördi şîr-ân Gelüp qarşusına bir mâh-ı tâbân Yüzi bedr olmuş aya beñzer idi Yañaqları hemân elma gibiydi >İmâmesi4 başında vü libâsı Mü¿ehhebler qamû yoqdur denāsı Mükemmel hem müretteb xûb u mevzûn Münevverdür yüzi hem qaddi uzun Yüzinüñ pertevinden gün utanur Hilâl ü qaşlarından ay yaşanur Yüzini görmege müştâq melekler Ayağı tozuna muwtâc felekler Qamu ziynetleri çün xûb yaraşur Yüzine baqmağa gözler qamaşur Bu yaña Şehrebânû gördi anı Hemân >âşıq oluben yandı cânı ¥utuldı dili sözler söyleyimez Dönüben wâlini şerw eyleyimez Qılupdı cân u dilden oldı >âşıq Anuñ >aşqı yolunda oldı ¢âdıq

4 Bu kelime “ >amâme” şeklinde yazılmıştr.

230. Dedi Ümmi Seleme aña qızum Ki cân ile eşidüp §ut bu sözüm Bunuñ gibi yigit elüñe girmez Bunı begenmeyen >ömrinde gülmez Eşidüp Şehrebânû açdı sözin Anasına dedi hep cümle murâdın Dedi kim bunı begendüm görürem Alursa câriyelüge varuram Bunı didi ve §urdı xoş yerinden Dedi î¤âr idelüm xoş varından İki avcı hep §olı gevher idi Wüseyne ¢açdı anda Şehrebânı Etegi §optolu gevherdi iy cân Wüseyne ¢açdı ânı şâd u xandân 8a.8a.8a.8a. Bu kez anda qamu xalq bildi anı Gözi §utdı qızuñ begendi anı Wüseyn-i ixtiyâr itdi >acebdür Ki zîrâ devletine ol sebebdür Bu kez anda ¢awâbi bildiler hep Ki cümle qutlu olsun didiler hep5 240. Böyle diyüp cümlesi §ağıldılar Diñle Yezîd oğlı ne fitne qılar Dir kim evvel Wüseyn varmasa beni Şehrebânû begenür idi beni

5 Bu iki beyit arasına kırmızı kalemle

“fâ>ilât” yazılmıştır. Bu şekilde veznin de-ğiştiği bildirilmiştir.


76

Dir eger fur¢at §utarsa elümi Öldürüp Wüseyni alam kinümi Mâcerâ arada bu olmış durur Kim Wüseynüñ başına gelmiş dürür Bu sözi bunda qoyalum biz hele ¡oñra bilsen başına neler gele GGGGer dilerseñ bulasın otdan necâter dilerseñ bulasın otdan necâter dilerseñ bulasın otdan necâter dilerseñ bulasın otdan necât Deñ mu§ahhar rav½aDeñ mu§ahhar rav½aDeñ mu§ahhar rav½aDeñ mu§ahhar rav½asına e¢sına e¢sına e¢sına e¢----¢alât¢alât¢alât¢alât Diñle imdi nice oldı va¢f-ı wâl Tâ bilesin nice oldı bu maqâl Pes dügün idüp nikâh eylediler Cümle xalqı anda hep §oyladılar Şehrebânûyı Wüseyne virdiler Ol ikisi de murâda irdiler Şehrebânû qız qarındâşı daxi Bûbekir oğlına virdiler axî 250. Sürdiler devrânların bunlar i yâr ¡oñra ne fitne qopar işit i yâr Rawmet-i Waq cümlesinüñ cânına Âline evlâdına a¢wabına Bûbekir >Ömer ve >O¤mân hem >Alî Dünyeden naql itdiler bunlar velî Gidicek >Alî Yezîd fitne qurar Âl ile oğlanların bir bir qırar 8b.8b.8b.8b. İşit imdi Wasana ne itdiler Cânına dürlü belâlar virdiler Zehir virdiler Wasana içdi ol Qara qan qu¢up cefâyı çekdi ol

¡ora varup Wüseyin aña dedi Nolduñ iy qardaş diyüben ağladı Bize daxi gele bir gün işbu iş Emr-i Waqdur nic’idelüm işbu iş Dedeñe ataña sen qavuşasın Anaña qardaşuña buluşasın Ben qalam bunda baña da ne ola Tâ şehîd olunca deşt-i Kerbelâ 260. Didi Wasan baña bayramdur bugün ¡anma kim ya¢dur baña key xoş dügün Böyle diyüp cânı pervâz eyledi İşidenler zâr u efğân eyledi Rawmet-i Waqqa ulaşdı ol daxi Diñle noldı sen Wüseyne iy sexî Yâri qılursa eger ol Müste>ân Maqtelinden diyelüm bir dâsitân RRRRawmetawmetawmetawmet----i Waq diler iseñ iy hümâmi Waq diler iseñ iy hümâmi Waq diler iseñ iy hümâmi Waq diler iseñ iy hümâm Cân u dilden diñüz imdi ve’sCân u dilden diñüz imdi ve’sCân u dilden diñüz imdi ve’sCân u dilden diñüz imdi ve’s----sssseeeelâmlâmlâmlâm İşit imdi iy >azîz-i bâ-¢afâ Kerbelâda n’oldı âl-i Mu¢§afâ Maqtelinden iy emîrü’l-mü’minîn Ben Wüseynüñ aydayın biñde birin Pes >Alîden ¢oñra Yezîd ol zemân Pâdişâh olmuş idi bilgil i cân Mekkede idi Wüseyn-i bâ-¢afâ Qavmi ve qardaşlarıyla pür-¢afâ Hem Dımışq şehrinde olurdı Yezîd Mekr ü âle başlamışdı hem ol it


77

270. Kūfeden bir qac Xarîci neyledi Kim Wüseyne fitne vü âl eyledi 9a.9a.9a.9a. Bir nicesi bir yire dirnişdiler Wîle idüp cümlesi and içdiler Yazdılar nâme Wüseyne kim i şâh Gelesin seni idevüz pâdişâh İncinüben biz Yezîdden >âcizüz Cümlemiz bunuñ elinden qâ¢ıruz Böyle diyüp nâme’i gönderdiler Müddet ile ol gidenler geldiler Varuban Wüseyne virdiler selâm Nâme’i verüp oqıdı ol hümâm Oqudı yazanları hep geldiler Nâmenüñ içindeküni bildiler Geldi >Abdullah ve >Abbâs hem bile Hâşimîler daxi cümlesi bile Bunlara didi Wüseyn-i nâ-müdâr Nâme wükmine ne dirsiz siz i yâr İbn-i >Abbâs aydur iy zeyne’l-beşer Evvelâ anlara göndersen bir er 280. Size andan göndere ol bir nişân Tâ ki siz de qalqasız bunda hemân Müslim adlu bir kişi vardı i yâr Kim bahâdır er idi key nâ-müdâr Didiler kim Müslimi gönderelüm Ne xaber virür bize ol görelüm ¡oñra biz daxı varavuz iy yere Yâri qılursa işimüz Waq öñere

Müslimi gönderdiler evvel i yâr Tâ o yer mi göre ol şehr ü diyâr Müslimüñ var idi iki oğlanı Bülbül ü wâfı®lar idi her biri İkisinde bile alup gitdi pes Söz(i) çoq Küfeye bunlar yetdi pes Ol müsülmânlar gelüp gör nitdiler Müslime her biri bi>at itdiler 9b.9b.9b.9b. Bunlaruñ aldı cevâbın pes i cân Yazdı mektûb gönderüp gitdi hemân Geldi nâme çün Wüseyne ol zemân Oquyuban bildiler wâli >ayân 290. Nâme wâlini bilicek §urdılar Yaraq idüp anı yola girdiler Qavmiyile yola girüp gitdiler Axşam olup bir araya yitdiler Bir nBir nBir nBir nefes diñlendürelüm iy hümâmefes diñlendürelüm iy hümâmefes diñlendürelüm iy hümâmefes diñlendürelüm iy hümâm Cân u dilden diñüz imdi ve’sCân u dilden diñüz imdi ve’sCân u dilden diñüz imdi ve’sCân u dilden diñüz imdi ve’s---- sssseeeelâmlâmlâmlâm Diñle imdi nice oldı va¢f-ı wâl Tâ bilesın niye irişdi maqâl Kûfede bi>at idenden bir ğamâz Beglerine quladı ol bî-namâz Kûfe begine dedi bilgil i şâh Geldi Müslim bundadur olğıl âgâh Şehri xalqı bi>at itdi Müslime Tâbi> oldı aña mü’minler heme Nâme yazılup Wüseyne gitdi hem Şimdiden gör gelmedin başına ğam


78

Şimdi Müslim Hâbin evinde bilüñ Hâbine hem Müslimi siz buldıruñ Begleri çün kim bu sözi diñledi Âh qıluban zārı zārı iñledi 300. Emri qıldı şehri ortaya aluñ Müslimi qanda ise arañ buluñ Qonduðı evi daxi yaðma qıluñ İşbu sözi tîz ţutuñ wā¢ıl qıluñ Xāricîler varuban aradılar Müslimi ol evde hem bulmadılar İşidüp ţurmışdı Müslim wüzn ile İki oðlancuðı yanınca bile ¡ūretini degşürüp Müslim hemān Gice qâøı evine geldi hemān 10a.10a.10a.10a.Didi yā qâøı kerem qılðıl bize İşbu oðlancuqları qoram size Tañrı yolunda emānet bilesin Ben gelince bunları ¢aqlayasın Qâøınuñ evinde oðlancuqların Qodı getdi geydi silāwın varın Hep yaraðın hem silāwın baðladı Quçdı oðlancuqlarını aðladı Didi qıluñ āxiret waqqın welāl Gerçi kim bugün bize oldı vebāl 310.Ne qılayım yavrıcaqlarum sizi Uş ðarîbliqde qomışam pâyimāl Qa¢d qıldılar bizi öldürmege Böyle yazmış alnımuza Lā-yezāl

Yavrucaqlarım beni unutmañuz Himmetüñüz bile olsun yā ricāl Döndi oðlancuqları aydur bu kez Baba sen daxi bize eyle welāl İşbu qavl ile mi getürdüñ bizi Kim ðarîbliqde qoyasın pâyimāl Bu xavāricler arasında bizüm Tā olısar wālimüz iy bî-zevāl Ne qılalum Tañrınuñ taqdîrine Alnımuzda böyle yazmış Lā-yezāl Çün Emîrü’l-mü’minîne iresin Diyesin bizden aña niçe oldı wāl Tā ki bunlardan bizüm dādümüzi Ala ol zeyne’l-beşer tācü’r-ricāl Eyle diyüp aðladılar zār u zār Bindi Müslim atına nevmîd-vār 320. Şehr içinde yürür idi dört yaña Diler idi kim çıqaydı bir yaña Wāricîler çevre almışdı şehri Şehr içinde yürür idi begleri 10b.10b.10b.10b.Gice içre uðrayu geldi aña ¡ordı Müslime ne ersin di baña Bildi Müslim anı hergiz ţınmadı El qılıca urdı andan dönmedi İrdi çaldı qılıc anuñ üstüne Anı iki pâre qılmaq qa¢dına Wîle itdi indi atından yire Biñ er aldı Müslimi ara yire


79

Qılıc aldı eline Müslim beşîr Tārumār itdi buları ol dilîr Bir dem içinde yüz ellisin biçer Qalanı her biri bir yaña qaçar Ortaya aldılar anı nāgehān Urdı qalbi qalbe ol dem pehlevān Nitekim cehd eyledi yol bulmadı Bir yaña çıqmaða çāre olmadı 330. Kūfe qavmi cümle wamle qıldılar Ulu kiçi xa¢¢ u <amm hep bindiler Çün ¢abaw oldı ve baş qaldırdı gün Bir yaluñuz Müslim idi neylesün Müslim evvel görmiş idi düşüni Diler idi qurtarupdı başını Gördi ţam üstünde bir <avret ţurur Ağlayuban Müslim içün qayırur Müslim aydur sünnî misin iy nigâr >Avret aydur sünnîyem iy nâ-müdâr Müslim aydur ¢u¢adum ¢u vir baña Âxiretde tā şefi< olam saña Alıvirdi maşrabayla ¢u hemān Xaricîler gördi anı nāgehān Gördi ol Müslim ¢u içer qomadı Leşkerini ¢aldı kendi gelmedi Xaricîler qıldı ðavğâ dört yaña Tîr-i barān qıldılar girü aña 11a.11a.11a.11a. Qa¢d qıldı ¢uyı Müslim içmege Ceng idüben ol aradan geçmege

340. Maşrabayı aðzına aldı hemān Xaricî şāmı irişdi qaltabān Gürz ile aðzına urdı ol la<în Maşraba ¢ındı döküldi ¢u hemîn Zaxm irincek aðzına ol nā-müdār Atı başını çevürdi nā-müdār Tîğ üşürdiler yezîdler ol zemān Müslimi qıldı şehîd ol qaltabān Kesdi başını heman-dem ol pelîd Anı gördi ol Ziyād oðlı Yezîd Müslim öldigine şādı qıldılar Qılmaya rawmet olara Kirdigār Ol ¢u viren xatunı getürdiler Wükmü qıldı sengisār eylediler Raxmet-i Waqq canlarına anlaruñ Dâ’imâ şād ola cānı anlaruñ RaRaRaRawmetwmetwmetwmet----i Waqq diler iseñ iy hümāmi Waqq diler iseñ iy hümāmi Waqq diler iseñ iy hümāmi Waqq diler iseñ iy hümām Cān u dilden diñüz imdi ve’sCān u dilden diñüz imdi ve’sCān u dilden diñüz imdi ve’sCān u dilden diñüz imdi ve’s----selāmselāmselāmselām Diñle imdi ol pelîdi neyledi Müslimüñ oðlanların buluñ dedi 350. Her kim anları bulursa bî-ðaraż İki pâre şehr ala benden <ivaż Qâøı qulaðına irdi bu waber Xāţırı oldı perîşān gör nider Qâdı aydur oğlanına ol zemân Neyleyelüm Müslim oğlanın i cân Nāgehān bu xāricîler añlaya İş qılalar bizi <ālem ţañlaya


80

Didi iy baba nice itmek gerek Didi bunlar Mekkeye gitmek gerek Gice olıcaq buları aldı ol ¥oðrı Mekke yolına iletdi ol 11b.11b.11b.11b.Didi qaøı oðlı işbu ţoðrı yol Sizi Mekkeye iledür işbu yol Neyleyelüm işbu źālimler sizi Bulur ise oda yaqarlar bizi Aðlaşup ol iki ma<sūm gitdiler ¡ubwa degin bir bıñara yitdiler Xāricîler qorqusundan çün bular Bir çıtılðı arasına girdiler 360. ¡uya çıqdı bir qara-veş nāgehān Bunları gördi oturmışlar nihān Cāriye aydur niçün gizlendiñüz Kimsiñüz bildür bileyin wāliñüz Didiler kim bir ðarîb öksüzlerüz Kimsemüz yoqdur ıraqdur yirimüz Cāriye dir Müslimüñ oðlanları Yoxsa siz misiz anuñ bülbülleri İşidiceq aðladılar zār u zār Tañrı içün bizi gizle yā nigār Ol qara-veş didi ţuruñ bunda siz Ben gelince eylenüñ siz iy <azîz Qadınum sünnî müsülmāndur benüm Yoluñuza ben fidî qılam canum Geldi eve cāriye dir yā qadun Müslim oðlancuqların buldum bugün

¡u qıtında bir arada oturur Ol xātun varup evine getürür Aş qoyup önine ma<sūmlar yidi Ol xatun bunları evde gizledi 370. Didi zinhār iy ciger-gūşe Resūl Benüm erüm xāricîdir pür-füżūl Olmasun kim ţuya sizi ol pelîd Bilmesün dir xāricî ol murdar it Gice oldı eve geldi ol la<în Söyleyüp dir bilmedüm qanda la<în 12a.12a.12a.12a.>Avrat aydur erine kim bu nedir Kendüzüñden söylenürsin bu nedir Xâricî dir Müslimüñ oðlanları Üç gün oldı şâh ister anları Emir qıldı anları bulsam gerek İletüben mâl u mülk alsam gerek >Avrat aydur iy utanmaz xayr u şer Tañrıdan qorq >âqıbet dünyâ geçer Ne qılasın işbu beş on gün >aceb Dünye qalmaz âxiret qılgıl §aleb Xâricî dir >avrata çoq söyleme Yiyesi getür bahâne eyleme Yiyesi getürdi yidi ol pelîd İşit imdi yatdı neyler hem ol it 380. Müslim oðlancıqları uyudılar Babalarını düşünde gördiler İki qardaş birbirine söyledi Düşlerin birbirine şerw eyledi


81

Didi iy qardaşcıðum qılgıl welâl Ben yarın öliserem bulup melâl Babamı gördüm düşümde bu gice Geldi bizi aldı dawi ol xoca Biri de dir ben de eyle görmüşem Hem babam eline cânum virmişem Eyle diyüp ¢armaşup qucuşdılar Zârı qılup ikisi aðlaşdılar Nâgehân uyanu geldi ol la>în Anlaruñ işitdi aðlaşdukların Didi iy >avret ne ðavðâdur >acep Ev içinde aðlaşur var ne sebep Xatun aydur kim bilür ol qandedür Xâricî aydur bizüm mawzendedür Qalquban evi aradı ol la>în Buldı ikisin de baðladı elin 390.12b.12b.12b.12b.>Avret aydur Tañrıdan qorq yâ welâl Waq Resūlinüñdür axî bu >ıyâl Nice kez yalvardı râ½ı olmadı Ol la>în hergiz şefâ>at qılmadı İrte oldı aldı añları gider Şâd ırmâğına vardı …6 Birbirinüñ boynunı yıylaşdılar İki qardaş zâr u zâr aðlaşdılar

6 Bu beyit sayfa kenarında yazılıdır. Beyitin

ikinci mısraının son kısmı okunamamış-tır.

Ulucası aydur iy naws u pelîd Qılısarsın sen bizi bildük şehîd Beni evvel qıl şehîd iy bed-fi>al Waqdan irişe saña her dem zevâl Tâ ki ben qardaş acısın görmeyem Anuñ öldüði firâqın bilmeyem Ulucası adı İbrâhim idi Kiçisinüñ hem Muwammed Şâh idi Geldi tutdı İbrâhimi ol la>în Kesdi başın ¢aldı ¢uya gövdesin Batmadı ¢uya ¢u alup gitmedi Xâricî mel>ūn muhâba itmedi 400. Kiçisini daxi öldürdi ol it Anı daxi eyledi ol dem şehîd Gövdesini ¢uya atdı ol zemân Geldi ikisi birbirin kuçdı hemân ¡uya batdı daxi ayruq görmedi Kimse bunlaruñ nişânın bilmedi Bir §ıraka qopdı ol dem nâgehân ¡anasın yirler yarıldı ol zemân Xalq-ı >âlem eyle ¢andılar meger Kim qıyâmet qopdı dirler xayr u şer Çünki gördi xâricî bu >ibreti İblis ol mel>ūna qıldı la>neti ¥urdı ol iki başı alup gelür Qur>an oqur iki baş âvaz qılur 13a.13a.13a.13a.Aldı anları getürdi ol zemân Çün >Ubeydullaha virdi ol zemân


82

Qodı öñünde du>â itdi aña Qur>an oqur ol iki baş dâimâ Xatm idince Qur>anı diñmediler Xoş-bülend âvâ½ ile okudılar 410. ¡ordı aña ol >Ubeydullah birin Kim ne başdur bunları kesdüñ bugün Didi Müslim oðlı başıdur bular Saña kim öldür didi bunları var Didi ben öldürdüm iy şâh-ı cihan Wa½retüñe uş getürdüm bu zeman Didi iy mel>ūn niçün qılduñ bunı Kim dir öldür saña Müslim oðlını Çün >Ubeydullah işidüp ditredi İşbu mel>ūnu dutun baðlan dedi Düşdi Kūfe qavmine ol dem fiðân Qıldılar aña ðulüv pîr ü cüvân Baðladılar ol la>înüñ elini Diñle imdi n’olısar awvâlini Sünniler ol demde anı ba¢dılar Mel>unuñ elin ayaðın kesdiler Burnunı hem qulaðını yırdılar İki gözin oyuban çıqardılar Pâre pâre qıldılar ¢atur ile ¡u içine atdılar cümle bile 420. ¥aşdı ¢u §aşra bıraqdı ol iti ¡u qabul eylemedi ol la>neti Diyşirüben anı yire gömdiler ¥aşra bıraqdı yir anı gördiler

Ol la>îni bir yire diyşürdiler Oda urup anı anda yaqdılar Ol iki ma>¢um başını aldılar Kūfe şehrinde bular ya¢ qıldılar 13131313bbbb.... Xâtim oldı burada bu söz daxıXâtim oldı burada bu söz daxıXâtim oldı burada bu söz daxıXâtim oldı burada bu söz daxı Vir ¢alâvât Mu¢§afâ’ya sen daxıVir ¢alâvât Mu¢§afâ’ya sen daxıVir ¢alâvât Mu¢§afâ’ya sen daxıVir ¢alâvât Mu¢§afâ’ya sen daxı Diñleñ imdi bir xaber söyleyelüm Kerbelâ wâlini şerw eyleyelüm Çün Wüseyn ehli ile çıqmış idi Gice olup yolda hem yatmış idi Pes ¢abaw qalqtı Wüseyn-i nâ-müdâr Kūfe’den yana yüridi şâhuvâr Kūfe’den bir kârubân çıqmış revân Yolda buluşdı Wüseyne ol zemân ¡ordı anda Kūfe’nüñ wâli nedür Didi çoq leşker anıñ üstüñdedür 430. Kūfe’nüñ üstüñde qırq biñ er temâm Şehri ortaya alupdur iy hümâm Ol >Ubeydullah didükleri yezîd Cenk idüben Müslimi qıldı şehîd Nevwa qıldı işidüben zâr u zâr Aðladı xayli Wüseyn-i nâ-müdâr Sünniler çün Kerbelâ’ya irdiler Qarşu leşker qonmuş anda gördiler Leşkeri gördi Wüseyn-i nâ-müdâr Derd ile bir âh qıldı sûzu var Ol arada bir maqâma geldiler Qonacaq yirini bellü bildiler


83

İndi atından Wüseyn-i pehlevân Bir avuç §opraðı aldı ol zemân Qoquladı didi bunda qonalum Alnumıza yazılanı görelüm Ol şişe kim Mu¢§afâ virmiş idi Bunı ¢aqlañ diyü buyurmış idi Şîşe wâlini Wüseyn bilmiş idi ¡aqlayuban bile götürmiş idi 440. Seyyid açup şîşe$i gördi hemân Qana dönmüş §opraq içinde hemân 14a14a14a14a.Aðlayup n’olasını bildi yaqîn Qudretu’l-lah’a boyun virdi hemîn Ol qadar yaş dökdi gözinden revân Bile aðlaşdı zemîn ü âsumân ¥urmañ imdi var ise sizde wayât¥urmañ imdi var ise sizde wayât¥urmañ imdi var ise sizde wayât¥urmañ imdi var ise sizde wayât EsEsEsEs----salât çaðırıñuz qable’lsalât çaðırıñuz qable’lsalât çaðırıñuz qable’lsalât çaðırıñuz qable’l----memâtmemâtmemâtmemât İşit imdi ol >Ubeydullah-bî-din Yine nice mekir qıldı ol la>în Bir araya gelüben danışdılar Bu işüñ öñün soñun ¢anışdılar Didi kim >Amrı oquñ gelsün berü Bu işi ol başarur görsin girü S>adu Vaqqâs oðlı >Amr-ı nâ-bekâr La>net ana dünyalıqda vaqti §ar Getürüben >Amr-ı nawsı ol zemân Virdi begler beglik aña qaltabân Didi otuz biñ çeri alðıl bile Var Wüseyni qoma kim bunda gele

450. Bi>ata girsün…………… başını Girmez ise kesüp aqıt yaşını Bizim içün sen bu işi qılasın İl vilâyet mâl u ni>met alasın Ol la>în bu fikr ile qalkup gider Aldı leşker işit imdi gör nider Leşker ile Kerbelâya vardılar Sünnileri anda §urup gördiler Söyledi ol dem Wüseyn-i nâ-müdâr Na¢r-ı en¢âra geleni gör i yâr Na¢r-ı en¢âr qarşu varuban dedi Anlara ne işe geldüñüz dedi >Amr aydur Seyyide benden selâm Di qabul itsün sözümi ol hümâm Bundan evvel çoq delîm duruşdılar Gâh ¢avaşuban gehi uruşdılar 14b.14b.14b.14b.Kimse bunlaruñla başa varmadı Ol daxi vermez bunı bilsün dedi Gelsün anı şâhımuza ilteyin Her ne dilerse anuñçün alayın 460. Na¢r-ı en¢âr didi kim iy nâ-bekâr İy şaqî bed-baxtı nevmîd xâkisâr İşbu qavl ile mi eyledüñ peyâm Kim xaber gönderdiñüz geldi imâm ¡ad hezârân nâm u la>net iy pelîd Şâhuña gelsün baña hem iy yezîd Böyle diyüben tükürdi yüzüne >Amr xayrân qaldı anuñ sözüne


84

Na¢r ol dem qayðulu §urdı örü Geldi Seyyid qatına ol dem girü Her ne kim andan işitdi söyledi Cümlesin Seyyide taqrîr eyledi İşidüp anı Wüseyn-i nâ-müdâr Âh qıldı aðlayuban zâr u zâr Didi ¢ıðındum saña iy pâdişâh İy qamunuñ sırrını bilen İlâh Ne qılalum işbu ®âlimler bizüm Qanımuz dökmek dilerler yâ İlâh Bu cemâ>at bize >â¢î oldılar Qa¢d qıldılar bugün bî-iştibâh 470. İy qamu qalmışlara sen destegîr Pes bilürsin kim degül bizden günâh Sen cezâ eyle bulara yâ Ðanî Vir qa½â hem yüzlerin eyle siyâh Bir kişi eyle havâle bunlara Kim şefâ>at itmeyüp qamu qıra Ol gice tâ ¢ubwa degin zâr u zâr Aðlayuban yâş aqıtdı bî-qarâr >Amr-ı naws qavmine ol dem söyledi Bunlaruñ ¢uyı yolın baðlañ dedi 15.a15.a15.a15.aGer ¢u bulur ise bunlar bil yaqın Kimse qarşu §urmaz anlara yaqın BBBBir nefes diñlendürelüm iy hümâmir nefes diñlendürelüm iy hümâmir nefes diñlendürelüm iy hümâmir nefes diñlendürelüm iy hümâm Diñ mu§ahhar rav½asına esDiñ mu§ahhar rav½asına esDiñ mu§ahhar rav½asına esDiñ mu§ahhar rav½asına es---- sssseeeelâmlâmlâmlâm Çün ¢abah oldı naqâre urdılar Xâricîler ¢âf ¢âf olup §urdılar

Sünni gördi geldi yaqın leşkeri Yire sıðmaz yiryüzün §utmış çerî Otuz altı biñ çerîyle geldiler Kerbelânuñ dört yanını aldılar 480. Var idi Wüseyn ile yitmiş kişi Kimi oğlı kimisi sevdük işi Otuz altı biñ Yezîddür geldiler Dört yaña ceng ü ¢avaş qıldılar Hem Wüseynüñ dört yaña yârenleri Uğraşuban qırdılar çoq anları On yedi gün gice gündüz §urdılar Her birisi çoq yezîdler qırdılar Ca>fer-i ¥ayyâruñ oğlı var idi Pehlevân u wūb u hem dil-dâr idi On sekiz yaşında idi kendüzi Yüzi gül şekkere beñzerdi sözi Adı Qâsım pehlevân ü şîr ü dil ¡ad hezârân şîr ola andan xacîl Mu¢§afâya benzer idi sūreti Hem Wüseyne benzer idi sîreti Yiñilece güyegü olmış idi Şah Wüseynüñ qızını almış idi Güyegülik qınacuğı iy sehî Çıqmamış idi elinden hem daxi 490. Yalvarup didi Wüseyne bü’l-vefâ Baña destur vir eyâ kân-ı ¢afâ Seyyid aña söyledi kim nâ-müdâr Sen baña qalduñ >amūdan yâdigâr


85

15b.15b.15b.15b. Nice doyam yavrıcağum ben saña Yarın anda ne diyem ben ataña İndi atından Wüseyn-i nâ-müdâr İndi Qâsım daxi ol dem şîr ü vâr Açdı Qâsım gögsüni sırr-ı >Ali Kendi gögsin daxi açdı ol velî Urdı kendü gögsün anuñ gögsüne İndi wasret yaşı nergis gözüne Dir nideyim serv-i bostânum benüm İy yüzi tâze gülistânum benüm İy >acep ayruq göre mi gözlerüm Gül yüziñi senüñ iy cânum benüm Yâricî Tañrı ola saña meger İy Muwammed ümmet arslanum benüm Qanqı göñüldür sen arslanı vire İşbu ®âlimlere iy cânum benüm 500. Ne qılalum Tañrınuñ taqdîridür Alnımuzda yazdı Sübhânum benüm Böyle diyüp anı vardı ol emîn Tañrıya ı¢marladum didi hemin Sürdi Qâsım atını ol nâ-müdâr Girdi meydâna hemân-dem ol kibâr Na>ra urup söyledi sözün >ayan >Amr-ı naws xâricîye ol zemân Ger beni bilmedüñ ise iy la>în Ca>fer-i ¥ayyâruñ oğlıyam yaqîn İy utanmaz la>net it-i bî-wayâ Kim qıla bu işi dünyâda za>â

Tañrınuñ mawbūbu ile iy la>în Düşmen olduñ âxiretde nidesin Ger er isen gel berü iy nâ-bekâr Görelüm erlik nicedür wâkisâr >Amr-ı naws aydur bunı görmek ¢ağîr Budur âxir pehlevân u bî-na®îr 16a16a16a16a. İki biñ er wamle qıldılar aña Şibr-i mel>ūn ol waqîr u bî-wayâ 510. Qâsım ol dem waykıruban çekdi tîð Xâricîyi qırdı ol dem bî-dirîð Qıldılar leşkerde bir kezden ðulū Qâsıma ok saydılar anlar qamu Qalbura dönderdiler nâzük teni Bir nefes qaldı ki vir didi canı Bir xaricî mel>un ol dem nâ-bekâr Qâsımı arqada çaldı xâkisâr Anı daxi qıldılar ol dem şehîd Nice oldı qalanın daxi eşit Pes Wüseynüñ âl ile yârenlerin Xâricîler hep şehîd itdi varın Bunı göricek Wüseyn oldı melūl Zârı qılup ağladı ol pūl-a-pūl Ol zemanda Seyyidüñ oğlanları Üç er oğlı var idi iy dîn eri Ulu oğlı §urdı yirinden hemân Babasına didi iy ¢âwib-qırân Ben varayın bunlara zeyne’l-beşer Dâdumı hem alayın iy şîr-i ner


86

520. İy babacığum dedem cânı waqı Eyleme red beni sen ¥añrı waqı Göricek anı Wüseyin qıldı âh Zârı zârı ağlayup dir yâ İlâh Sen bilürsin işbu xâli yâ Kerîm Qamu >âlem sırrını bilen >Alîm Aydur oğlancuklarum ne qılayım Ne göñül ile seni terk ideyim Eyle didi şi>re ağâz eyledi Derdi nâle âh ile zâr eyledi İy diriğâ kim firâq oldı vi¢âl Görmezem >âxir seni iy xoş-xi¢âl 16b.16b.16b.16b. Aydur iy kuzucağum qılgıl welâl Alnımuzda yazılupdur bu zevâl Görkülü yüzüñ §oyunca görmedüm Uş firâk irişdi ayrıldı vi¢âl İy güneş yüzli kuzucağum benüm Nice terk idem eyâ xūb-ı xi¢âl Nidelüm bu derde dermân olmadı >Âqıbet bu zehre merhemdür qıtâl 530. Oğlı aydur baba sen de qıl welâl Xatıruñ qılma benüm içün melâl Ne qılalum çünki Waq taqdîri bu Alnımuzda yazılan buyidi fâl Bî-zevâl oldur Qadîm u Lem-yezâl Wâyy u Bâqî Pîr u Bâru Lâ-yezâl Her birine qısmet oldı bir na¢îb Bizüm içün qısmet olmuş bu qıtâl

Qıl bunı sen bu şehâdetle ğanî Men> qılma tâ kim ola itti¢âl Çün Wüseyn anı işidüp ağladı Ağlamağıla yüregin §ağladı Qasd qıldı kim atını sâz ide Hem eyerleyüp binüp ağâz ide Ümmü Gülsüm ve Rukıyye §uydılar Hem Sekîne Zeyneb ile geldiler Didiler bizi esirge yâ kibâr Sensin âxir bize bugün yâdigâr BBBBir nefes diñlendürelüm iy hümâmir nefes diñlendürelüm iy hümâmir nefes diñlendürelüm iy hümâmir nefes diñlendürelüm iy hümâm İdiñüz siz esİdiñüz siz esİdiñüz siz esİdiñüz siz es----¢alâtü ve’s¢alâtü ve’s¢alâtü ve’s¢alâtü ve’s----selâmselâmselâmselâm 540. İşit imdi iy >aziz-i pâk-din Cân ile diñle göñülden aydayın Seyyid aydur oğlına kim elvedâ> İy kuzıcağum bize oldı ¢udâ> Tâ qıyâmet güni olunca >ayân Seni ayruq görmeyiserem hemân 17a.17a.17a.17a. Öpdi quçdı oğlanını ol emîr On sekiz yaşında hem bedr-i münîr Kendü el ile Wüseyn-i nâ-müdâr Geydürür sâz u silâwın üstüvâr Uş güyegülik §onın cânum saña Xıl>at eyledüm welâl eyle baña Gönderüp oğlunı kaldı yalıñuz Nice oldı wâli diñlen biliñüz Girdi meydâna >aliyy-i şîr ü vâr Şîr-zâde pehlevân-ı pür-hüner


87

Na>ra urdı didi meydâna gelüñ Ben Wüseyn oğlı >Aliyem key bilüñ Nâme yazup gel didiñüz nâ-bekâr Çünki geldük diniñüz qılduq fişâr 550. Wa½ır ol bir gün size ölüm gele Âxiretde başuña elem gele Xâricîler wamle qıldı yir yirin >Ali öldürdi gelenin bir birin Xâricînüñ cigerin qıldı kebâb Anı gördi kimse virmedi cevâb Biribirine bıraqdı leşkeri Atı başını çeküp döndi geri Geldi babası qatına ol zemân Didi baba baña ¢u vir bu zemân Bir içim ¢u olsadı iy nâ-müdâr Ben bu leşkerden götürürdüm §amâr Didi iy kuzum ne qılalum sizi İşbu ®âlimler esirgemez bizi Bize ¢uya çâre yoqdur yâ emîr İy gözüm nurı quzıcağum Beşîr Toz u §opraq ağzınuñ içinde hem Balçıq olmuş qurumuş qalmış behem Barmağ ile ağzınuñ içinde ol Arıdurdı balçığın İbn-i Resūl 560.17b.17b.17b.17b.Döndi girü leşkere urdı özün Xâricînüñ qalbine dikdi gözün On biñ er anı araya aldılar >Alinüñ omuzın ol dem çaldılar

Qolcağazı düşdi yâri qalmadı Hem qılıç §utmağa §âqat qalmadı Girü dönüp cancağazın §ağlayu Babası qatına geldi ağlayu Eyle gördi oğlunı ol nâ-müdâr Âh qıldı ağlayuban zâr u zâr Bir ğırîv qopdı vü feryâd-ı nefîr Ağlamaqlıq çarxa çıqdı dâr-gîr Miskin ana gördi oğlancuğunı >Aqlı gitdi diremedi kendüni >Aqlı geldi kesdi ¢açın bî-qarâr Yırtdı yüzin nevwa qıldı zâr u zâr Geldi Seyyid §utdı ol dem oğlını Aldı egninden çıqardı §onunı Gözün açdı baqdı aydur baba ¢u Virdi cânın ancaq oldı sözi bu 570. Dizi üstünde Wüseynüñ virdi cân İy diriğâ dir Wüseyn-i pehlevân Geldi bize ol mübarek sâz-ı berk Kerbelâ içinde uş irişdi berk Atına bindi Wüseyn-i şâhuvâr Qamçıyı qıldı wamâil nâ-müdâr Işığın geydi süñü aldı ele >Azm qıldı tâ ki meydâna gele Nâgehân çadır içinden bir fiğân Ağlamaq ünün işitdi pehlevân ¡ordı kimdür ağlayan İbn-i >Ali Didi İbrahimdür iy sırr-ı Velî


88

¡u¢amış ¢u ister ol yavrıcağuñ Qatı buñaldı senüñ kuzıcağuñ 18a.18a.18a.18a. Getürüñ didi varup getürdiler Qoltuğına aldı meydâna gider Çağırup dir iy cemâ>at işidüñ İşbu ma>¢ūma bir içim ¢u virüñ Uş yedi gün oldı içmedi bu ¢u Bir içime ¢u virüñ kim içe bu 580. İş bu söze §anıq olsun Waq bize Bu günâhı dimeyem yarın size Çün işitdi bu sözi hem ol çerî Qıldılar ğavğâ qamu leşker veri Şibr ile Şît ü Rebi> ol waqîr Sepdiler biñ oq xaricî ber-emîr Fâni adlu bir la>în-i bed-gümân Urdı oğlancuğı ağzında hemân Eñsesine çıqdı oq ol dem ölür Çekdi babası oqı zârı qılur Anasına iltdi ol dem oğlanı Her ki gördiyse anı nitdi canı Miskin ana ağlayup zârı qılur İki qardaş ol arada gömilür Kendü el ile Wüseyn-i pehlevân İki oğlın yire qodı ol zemân >Azm qıldı kendü meydâna gire Alnına Qâdir ne yazdıysa göre Xatunı qızları qızqardaşları Çevre uşdılar Wüseyne her biri

590. Himmetüñüz bile olsun yâ kirâm Diyüp anı atını depdi imâm Wamle qıldı ol çerîye pes hemân Xâricîden çoq kişi qırdı iy cân Na>ra urup döndi cevlân eyledi Bu şi>irde va¢f-ı wâlin söyledi Diler iseñ yâzıla nDiler iseñ yâzıla nDiler iseñ yâzıla nDiler iseñ yâzıla nurdan berâturdan berâturdan berâturdan berât Mustafânuñ ruwına diñ esMustafânuñ ruwına diñ esMustafânuñ ruwına diñ esMustafânuñ ruwına diñ es----salâtsalâtsalâtsalât 18b.18b.18b.18b. Benven ol İbn-i Resūl-i Kirdigâr Hem Muwammeddür dedem tâc-ı kibâr Tañrı ar¢lanı >Ali babam benüm He’l atâ didi waqında Kirdigâr Mu¢§afânuñ qızıdur anam benüm Arı ¢udan arıdur bil sen i yâr Hem Wasan degül mi benüm qardaşum Ol şebâbü’l-cenneti hem nâ-müdâr Bencileyin qanqınızdur iy la>în A¢lıñuzu gösterüñ iy nâ-bekâr Mu¢§afâya şimdi >â¢î olduñuz Uş qırarsız qavmini ¢usuz u zâr 600. İy la>în u xâkisâr u bed-fi>âl >Amr-ı naws u bî-wayâ vü bî-vaqâr Nâme gönderüp getürdüñüz beni Böyle mi qılam dedüñ qavlüñ qanı ¡ad hezârân nam-ı la>net başıña Elüñ ile ağu qatduñ aşıña Böyle diyüp depdi atın şîrüvâr Wamle qıldı leşkere ol nâ-müdâr


89

Çıqarur qılıcını ol pehlevân Biñ yedi yüz xaricî qırdı hemân Her kime kim tîğ-i burrân7indirür Cânın anuñ ber-cehennem gönderür Bir kez urur qanqısına kim irer İki pâre eyler anı tâ yarar Düşdi ol qavm ortasına şîrüvâr Heybetinden qamu oldı târumâr Döndi ol dem geldi leşkerden girü Geldi çadır öñüne §urdı örü Yidi yirde zaxmı yitmişdi qatı Gitmiş idi >aqlı ve hoş-§âkatı 610. Bağladılar zaxmını anuñ hemân Girü döndi wamle qıldı pehlevân 19a.19a.19a.19a. >Amr-ı naws aydur çerî wâ½ır qıluñ Kim Wüseyn şimdi gelür bellü bilüñ Anı şimdi ele getürmek gerek Aralıqdan anı yitürmek gerek Yalıñuz bir yâri yoq wayrân u zâr Seksen üç biñ xâricî ol xâkisâr Tîğ ile gürzü süñüyle uşdılar Qa¢d ile qatl-i Wüseyne düşdiler Yitmiş iki yirde idi zaxmeti Quvveti qalmadı gitdi §âqati Qırdı xaricîyi çoq ol pehlevân Tañrı fermânı irişdi ol zemân

7 Burrân ( berrân: keskin bıçak)

Girü döndi tâ ki leşkerden çıqa ¥âqati qalmadı yüz §utdı Waqa Didi yâ Rabbi bu ®âlimler bize ©ulm iderler bunlara sen vir cezâ Böyle diyüp süñüsinüñ dibini Yire diküp söykenüp virdi öñi 620. Qomadılar yine çevre aldılar Yedi la>înler ilerü geldiler Şimr-i mel>ūn bildi kim ol nâ-müdâr >Aqlı gidüben qalupdur şöyle zâr İlerü geldi süñü urdı aña Düşdi atından felek qıldı taña Ol yezîdler anı çevre aldılar Anı öldürmeye niyet qıldılar ¾ü’l-cenâh atı yanından gitmedi Ol Wüseyni qoyuban terk itmedi Kim ki qatına gelürse bir kezîn Urup uşadurdı başını gözin Didiler kim tîr-i bârân idelüm Öldürelüm atın andan gidelüm Sepdiler oq xâricîler ol zemân Kirpi gibi qıldılar anı hemân 19b.19b.19b.19b. ¡ıçradı at kimse qarşu §urmadı Eyle gitdi kimse anı görmedi İrdi bir demde Wüseynüñ xayline Geldi §urdı çadırınuñ öñine 630. Başcağazını aşağu ¢arqıdup Gözlerinden yaş yirine qan döküp


90

Wâliyâ >avrat xalâyıqlar anı Görüp añlarlar Wüseynüñ wâlini Gitdi buñlardan hemân-dem >aql-ı hūş Qıldılar zârı vü efğân bâ-xurūş Kesdiler ¢açlarını hem yüzlerin Yırtdılar §ırnağ ile hem yüzlerin Didiler kim yâ emire’l-mü’minân Kime qoduñ sen bizi yâ pehlevân Ne qılalum yâ Wüseyn-i bâ-¢afâ Qılmadı kimseye bu dünyâ vefâ Seyyidüñ bir oğlı daxi var idi Aña Zeyne’l-Âbidîn dirler idi Yidi yâşında idi hem ol şebâb Aya beñzerdi yüzi hem âfitâb Aña qılmışdı va¢iyyet şîr-i Waq Taşra çıqma iy oğul saqla sebaq Tâ ki neslimüz bizüm iy cânımuz Gitmesün kesilüp anı adımuz 640. Ol va¢iyyet ¢aklayuban çıqmadı Bârıgâhından añaru baqmadı Ol ölenler bir qa§ara yatuban Tañrı nur-ı rawmetine batuban Kerbelânuñ yazusında ol zemân At Medîne şehrine irdi hemân Çün Medîne qavmi anı gördiler Kim şehîd olmuş Wüseyni bildiler Zârı qıldılar qamu nevmîd-vâr Qanlu yaş aqıtdılar çoq zâr u zâr

20a.20a.20a.20a. BBBBir nefes diñlendürelüir nefes diñlendürelüir nefes diñlendürelüir nefes diñlendürelüm iy hümâmm iy hümâmm iy hümâmm iy hümâm Mu¢§afânuñ ruwına diñ esMu¢§afânuñ ruwına diñ esMu¢§afânuñ ruwına diñ esMu¢§afânuñ ruwına diñ es---- sssseeeelâmlâmlâmlâm Biz yine geldük Wüseynüñ sözine Kim ne geldi Kerbelâda özine Wâli kim ayrıldı atından emîr Xâricîden on la>în elinde tîr Geldiler ol dem emîrüñ qatına Her biri başını kesmek qa¢dına Açdı gözin bunlara baqdı emîr Girü döndi qamusı oldı waqîr 650. Zehresi yoq biri kim yaqın gele Qorxudan yüzleri beñzerdi küle Biribiriyle bular §ânışdılar Kimi ra½ı kimi girü qaçdılar >Âqıbet ikisi râ½ı oldılar Dönüben Seyyid qatına geldiler Biri anuñ Ebter oğlıdur işit Birisi de Şibr-i mel>ūn u pelîd Qodı dîni Şibr-i mel>ūn bed-fi>al Gögsüne bindi Wüseynüñ ol dalâl Tañrıdan qorqmadı ol bed-bawt-ı şūm ¡açını kesdi hemân-dem ol ½alūm Gözini açdı hemân sâ>at emîr Didi aduñ nedür ayıt iy waqîr Aydur ol Şibrem başuñ kesem gerek İletüp Rey şehrini alsam gerek Didi Seyyid gögsüñi aç göreyin Beni öldürmeñe wuccet vireyin


91

Açdı gögsüni Wüseyn ol dem görür Didi ¢addaq yâ Muwammed bu durur 660. Şibr aydur yâ Wüseyn-i bâ-¢afâ Nişe ¢addaq didüñ iy şâh-ı vefâ Söyledi ol dem Wüseyn-i pâk-dîn Baña didem dimiş idi iy la>în 20b20b20b20b. Didi seni öldürenüñ iy yârâ İte beñzer ola gögsi qabqara Uş senüñ gögsüñ qara kuzğun gibi Eyle buyurdı nebîlerüñ begi Didi Seyyid Şibre gel şar§ idelüm Sen qabul it ben sözümi aydayım Bir içim ¢u vir baña sen iy la>în Qanumı bu dem welâl idem hemîn Tanuq olsun bu söze hem ol Çalab Âxıretde qılmayam senden §aleb Dedeme daxi şikâyet itmeyem İşbu leşkerden wikâyet itmeyem Döndi Şibr-i mel>un aydur yâ kirâm Ger cihân ¢u olsa saña virmeyem Hem Yezîdüñ dilegi budur hemîn Seni ¢usuz öldürem ben yâ Emîn 670. Eyle diyüp qa¢d qıldı ol la>în Kim şehîd ide Wüseyni ol bî-dîn Nice kez çaldı bıçağı kesmedi ¡anki bıçaq boğazına ba¢madı Şibr aydur Seyyide wikmet nedür Kim bıçaq kesmedügi >ıllet nedür

Didi çoq öpdi boğazum Mu¢§afâ Kesmez anı xançerüñ iy bî-vefâ Öpmiş ola boğazumda biñ kezîn Sürmüş ola daxî görküli yüzin Hem Wüseyn aydur aña iy bî-edeb İşbu beni xançerümle qıl ta>ab Tañrıdan qorqmadı hergiz ol pelîd Hem Muwammedden utanmadı ol it Yüzi üstine bıraqdı Seyyidi Xançer ile çaldı işit neyledi Kesdi başını hemân-dem ol la>în Hem şehîd oldı Wüseyn-i pâk-dîn 21a.21a.21a.21a. Çün yire döküldi qanı ol zemân Yir ü gök ehli qamu qıldı fiğân 680. Hem deñiz içindekiler ağladı Qarañulıq yir yüzini bağladı Ol qarañulıq içinde qopdı yil ¥aşı §oprağı getürdi hemçü sîl Xâricîler qaldılar hep wayrân u zâr İşlerine oldılar pişmân hezâr Çün qarañulıq açıldı gördiler Xânedânına Wüseynüñ geldiler Ditreşürler qorqusundan her biri Uş irişdi üstlerine hep çerî Şehrebânu xâtun idi Seyyidüñ İki qızqardaşları vardı añun İki qızqardaşları daxî bile Qamu ağlaşurlar idi cem> ile


92

¡oydılar ol âxıret xâtunların Aldılar hep geydükleri §onların La>l ü inci küpelerin aldılar Çekdiler qulaqlarını yırdılar ¡oydılar ol xâricîler her birin Bir pelâs içinde qodılar varın 690. Şehrebânu kiçi oğlın gizledi Etegin örtüp buları gözledi ¡u getürdiler bulara ol zemân İçdiler bular ¢uyı pîr ü cüvân Cum>a gün idi hem ol gün iy ¢afâ Atlaruñ başına geldi ol ka½â >Amr-ı naws aydur ki Şibre hem gelüñ Bu başı on dört kişiyle hem oluñ Hem yigirmi bir daxi >avrat bile Aluban girdiler ol sa>at yola Mu¢§afânuñ qızlarını aluban Develere baş açuq bindürüben 21b.21b.21b.21b. Ol aradan yine girü döndiler Kūfe yolına girüben qondılar BBBBir nefes diñlendürelüm iy hümâmir nefes diñlendürelüm iy hümâmir nefes diñlendürelüm iy hümâmir nefes diñlendürelüm iy hümâm Mu¢§afânuñ ruMu¢§afânuñ ruMu¢§afânuñ ruMu¢§afânuñ ruwına diñ eswına diñ eswına diñ eswına diñ es----selâm selâm selâm selâm Cân ile diñlegil iy pâk-i>tiqâd Şimdiden girü olısar mu>cizât Ol ölenleri qoyuban gitdiler İşit imdi anda ğayra nitdiler 700. Öyle vaqti xâricî qonmış idi Hep çerî ol aradan dönmiş idi

Ölüler yanında bir münker waqîr Deveci qalmış idi anda faqîr Ol ölenler arasına yürüdi Ola kim bir nesne bulam dir idi Giceye degin aradı ol la>în Nesne bulmadı ol arada hemîn Nâgehân irdi Wüseynüñ qatına Ol xaricî fikri qıldı yatına Cümle §onların çıqarmışlar idi Ancaq iç §onını qomışlar idi Qa¢d qıldı geldi ilerü ol la>în Kim Wüseynüñ çıqaraydı iç §onın Wâli kim qa¢d eyledi ol nâ-bekâr ¥utdı Seyyid §onın elle nâ-müdâr ¥utdı çekdi kim §onını tiz ala Alamadı kim işit gör ne qıla Çekdi xançer kesdi anuñ sağ elin ¡ol el ile §utdı Seyyid diz §onın 710. Çünki gözinüñ nûrı yoq ne göre ¡ol elini daxî kesdi iy yere Diledi §onın çıqaraydı ol it Qarşudan göründi nâ-gâh bir pelîd Qaçup anı ol hemân-dem gizlenür Ol ölüler arasına ¢aqlanur 22a.22a.22a.22a. Sürdi atın ilerü geldi yigit İndi atından oturdı key eşit ¡undı quçdı ol Wüseyni bî-qarâr Yüzün urdı gögsüne aðladı zār


93

Ya ciger-gūşe-i Resūl Mu¢ţafā Neylediler saña iy şāh-ı vefā İşbu gözsüz xāriciler qavm-i şûm Seni öldi ¢andılar iy zü-fünūn Anı bilmez işbular kimse bugün Dedeñü babañ ile qılduñ dügün Uçmaðuñ içinde şerâben ţahūr İçürürler sizlere iy yüzi nūr Söyler aydur aðlar idi zār u zār Göre ţururdı deveci nā-bekār 720. Hem çıqageldi yine biri daxi Ol daxi geldi Wüseyne iy axi Yüzi nūrı beñzer idi ¢ūreti İy güneş anı görmek wasreti Dün içi ¢an şu<lesi aydın gibi Rūşen olur qarañu aydın gibi Geldi qatına Wüseynüñ ol zeman Nevwa qılup eyledi zār u fiðān Didi iy gözüm nūrı cānum benüm Göñlümüñ yimişi sulţanum benüm Ol Çalab waqqıñı beni ādeme Qıldı peyðamber cemi<-i <āleme Saña olan źulüm hergiz olmadı Kimse bu dünyada anı bilmedi ©ulüm qıldılar ciger-gūşem saña Cevir qıldılar ciger-gūşem saña ¥anuq olsun Tañrı rāżı olmayam Dādüñ almayınca senüñ qomayam

NāgehānNāgehānNāgehānNāgehān bir er daxi çıqdı yine Geldi oturdı Wüseynüñ qatına 730.22b.22b.22b.22b.Boyı uzun yüzi gökcek ţonları Geydügi uçmaq ţonı wulleleri Öpdi quçdı aðlayuban zār u zār Qan yaş aqar gözlerinden bî-qarar İy ciger-gūşe resūl-i Kirdigār ©ulüm qıldılar saña iy nā-müdār NāgehānNāgehānNāgehānNāgehān bir er daxi geldi yine Ay gün wayrān yüzinüñ nūruna Yir ü gök <arş u kürsî ins ü cān Alnı nūrıyla münevverdür cihān Yüzi ţaha gözi māzāða’l-ba¢ar ¡açı ve’l-leyli özi şāh-ı beşer Geydügi ţon nūr idi wulleleri Hem <imâme nūr idi iy yol eri İlerü geldi selām virdi hemîn Zārı qıldı rawmeten lil-<ālemîn Didi iy gözüm nūrı cānum saña ©ulüm qıldılar o żālimler saña İy ciger gûşem saña olan bugün Kimesneye olmadı iy zü-fünūn 740. Düşmen idi cümlesi bunlar baña Anıñ içün cevir qıldılar saña Bunları ben sürdüm idi iy <azîz Buldılar fur¢at bu qavm-i bî-temîz Qıldılar ne kim dilerdi hem bular Qılmaya rawmet olara Kirdigār


94

Hem bulara ben şefā<at qılmayam Anları ben ümmetümden ¢aymayam NāgehānNāgehānNāgehānNāgehān geldi yine bir pādişāh Na<ra urup aðladı eyledi āh ¡undı getürdi Wüseyñi öñüne Beñzedi ol dün qıyāmet gününe Nideyim dir iy quzıcaðum seni Anda iletseler ol sa<at beni 23a.23a.23a.23a. ¥artayidüm zülfiqārı bu zeman Virmeyeydüm anlara bir dem amān .........aðlar idi zār u zār 8 Anlar gelür aðlaşır her ne ki var

Dir quzıcaðım eyitgil bir baña İşbu źulmi ne kişi qıldı saña 750. Elcegezlerüñi kim kesdi senüñ Vireyin söyle cezasını anuñ Geldi gögsünden Wüseynüñ ol dem ün Didi baba işde yatur ol zebūn Ol gelenlerüñ ikisi ţurdılar Ol devecinüñ qatına geldiler Söylediler kim aña iy nā-bekār Nişe qılduñ sen Wüseyni böyle zār Nuţqı qalmadı ol itüñ söyleye Bunlara ol dem cevabın eyleye

8 Mısranın baş tarafı silik olduğu için oku-

namamıştır.

Şāh-ı merdan aña nefrin eyledi Didi yüzüñ ţoñuza dönsüñ dedi Nitekim <ömrüñ ola iy bî-¢afā La<net eyle kendüñe iy bî-vefā Döndi ol mel<ūn deveci söyledi Bunlara kimsiz baña ayduñ dedi Ne kişilersiz bileyin ben sizi Kim ţoñuz eylediñüz şimdi bizi Biri dir mel<ūn benem Wıżır nebî Ol birisi bü’l-beşer Âdem ¢afî 760. Biri İbrāhîmdür İsmā<îl biri Mu¢ţafadur enbiyālar serveri Saña nefrin eyleyen şîr-i Xudā Ol <Alidür şāh-ı merdān Murtażā Bu wikāyeti rivāyet eyleyen Didi ol Veysel Qarānî söyleyen Ka<be’i birgün qılur idüm ţavāf Gördüm anda bir pelîd geldi güzāf 23b.23b.23b.23b. Kendüye la<net oqur gördi anı Sūretin xınzıra beñzetmiş Ğanî La<net aña oquyuban ben daxi Mü’min iseñ la<net oqu sen daxi Zira ehl-i beyte qıldılar cefā La<nete layıqdur anlar iy ¢afā Ol ölenler Kerbelāda qırq gice Gice gündüz anda yatdılar xoca Her gice nūr iner idi anlara Âşikâre görünür <ālemlere


95

Gündüzün ar¢lan gelüben anları Bekler idi anda ol ölenleri 770. Ol yöre qavmi işit kim nitdiler Nūrı görüp bunları defn itdiler Hem Wüseyni bilüp anı gömdiler Baş ayaq ucına ılðūn dikdiler Şimdi aña hem ziyarete varan Eyledür dir ol aðacları gören Çevresine ¢oñra divâr çekdiler Qapu urup berk idüben gitdiler BBBBurada xatm oldı bu söz iy hümāmurada xatm oldı bu söz iy hümāmurada xatm oldı bu söz iy hümāmurada xatm oldı bu söz iy hümām Bâqisin daxıBâqisin daxıBâqisin daxıBâqisin daxı deyelüm iy imāmdeyelüm iy imāmdeyelüm iy imāmdeyelüm iy imām İşit imdi iy <azîz-i bā-¢afā Neyledi ol xariciler bî-vefā Yüridiler ol aradan ilerü Kūfe yaqınında qondılar girü Şibr-i mel<ūnuñ evi anda idi Ol burada bir köy içinde idi Geldi evine oturdı ol hemān Başı bir ţas altına qodı revān <Avreti qande idüñ didi aña Şibir aydur aydayım diñle saña 780. Pādişāha xarici gelmiş idi Şah ile anlar yağı olmuş idi 24a.24a.24a.24a. Añların başlarını kesdüñ dedi Yiyesi derdlendi ol it uyudı Aðılandı kāfir idi ol pelîd Mu¢ţafānıñ mu<cizātını eşit

Sünnî idi <avreti onuñ i yār Aðlayuban başına ţopraq qoyar Aldı yudı ol başı gül ¢u ile Bir warîre ¢ardı anı misk ile Dört yanından qonşıların oqudı Şehîd olmış başına gelüñ dedi Çünki başı orta yire qodılar Dünüñ iki baxşını aðladılar Çünki geçdi dünüñ iki ulusı Qapu oldı gördiler ţam ortası Ol qapudan gördiler kim nūr gelür Evüñ içi ţopţolu pūr-nūr olur Nūr içinden gördi birqaç <avreti Wulle geymiş şu<le virmiş ¢ūreti 790. ¥onların yırtup gelür ¢açın yolar Anı görüp qamusı hep qorqdılar Didi qorqmañ oturuñ qıluñ ya¢ı Fāţıma benden Wüseynüñ anası Hem Xadîce Ümmü Gül¤üm birimüz Ya¢a geldük daxi Meryem cümlemüz Qanı oðlancuðumuñ başın baña Getürüñ kim yüzümi sürem aña Baña virün qanlu başın göreyin Qanlu ţonların gözüme süreyin Qanı ol cānum şehîd-i Kerbelā Kim bugün oldı buña dürlü belā Böyle diyüp aðlaşurlar zār u zār Nevwa qılurlar idi nevmîd-vār


96

Gicenüñ üç baxşı geçince bular Zārı qılup daxi andan gitdiler 24b.24b.24b.24b. Xatūnı Şibri uyardı iy ¢afā Didi kimüñ başı bu iy bî-vefā Bu Wüseyniñ başımış iy bed-gümān Wâricî midür Wüseyn iy bî-amān 800. ¡ad-hezāran nām u la<net iy la<în Saña gelsün yoðumuş hiç sende dîn Çārını başına örtündi hemān Çıqdı evden yürüdi gitdi hemān Aradılar anı çoq bulmadılar Qancaru gitdügini bilmediler Bu arada işbu söz oldı tBu arada işbu söz oldı tBu arada işbu söz oldı tBu arada işbu söz oldı teeeemammammammam Mu¢ţafānuMu¢ţafānuMu¢ţafānuMu¢ţafānuñ ruwına deñ esñ ruwına deñ esñ ruwına deñ esñ ruwına deñ es----selāmselāmselāmselām İşit imdi iy <azîz-i bā-¢afā Aydalum ki noldı āl-i Mu¢ţafā Çün ¢abaw oldı naqâre urdılar Süñülerle başları götürdiler Mu¢ţafānuñ xanedānı qızların Deveye bindirdiler çıblaq yalın Yüridiler Kūfe şehrine bular Varuban Kūfe şehrine girdiler Süñülere dikilen ol başları Sünni görüp aqıdurdı yaşları Yüzüni gün görmeyen xatūnları Develere bindürüben anları 810. Çatal olmuş develerüñ hörgüci Perde olup ¢aqlamış xatūnları

Kūfe xalqı anı gördi ol zemān Zārı qıldı aðladı pîr ü cüvān İşbu fürqatle başı götürdiler Beglerinüñ qatına getürdiler Wāli kim gördi Wüseynüñ yüzüni <Aqlı gidüben unutdı özüni Ol saray içindekiler ne ki var Baş aşaða qamu wayrān qaldılar 25a.25a.25a.25a. Aldı başı dizi üstüne qodı <Amr-ı naws mel<ūn ilerü oqudı ¡andalı qurdılar oturdı aña Şimr-i mel<ūn Eş<at oðlı bir yaña İlerü geldi hikāyet eyledi Nice ceng itdüklerini söyledi Wāli kim geldi Wüseynüñ sözüne Dizi üzre başa baqdı yüzüne Pes boðazından çıqup bir qaţre qan Deldi ţonun uyluðın geçdi revān 820. Taxta indi deldi taxtını daxi Taxta üzre varıcaq raxtı daxi Ol la<înüñ uyluðı xoş olmadı Çüriyüben yiydi hiç oñulmadı <Aqıbet ol renc ile öldi ol it Qalanı hem nice oldı sen işit Ol <Ubeydullah da aydur ki bilüñ Götürüñ başları <azm-i Şām qıluñ Aluban bunları ol dem gitdiler Müddet ile çün Dımışqa yetdiler


97

Wariciler qarşu çıqdı ilerü <Amr-ı nawsa cümle xizmet eyleyü Yedi yirden çekdiler <izāz ile Girdiler ol demde <izz ü nāz ile Wāli kim gördi Yezîdüñ yüzüni <Amr naws ol yire urdı yüzüni Taxt üstünde Yezîd-i bed-fi<āl Oturuban eyler idi wile āl ¡ordı bunları Yezîd-i bed-fi<āl Kim nicesi olduðını va¢f-ı wāl 830. <Amr-ı naws bir bir wikāyet eyledi Qamu awvāli wikāyet eyledi Wükmü qıldı başları getürdiler Ol Yezîdüñ tawt öñünde qodılar 25b.25b.25b.25b. Hem xatūnları daxi getürdiler Taxt alâyında ayaðın ţurdılar Başı açuq anlaruñ yalın ayaq Toz u ţopraða bulaşmış gül yañaq Mu¢ţafānuñ qızları gelinleri Kāfir esirger göricek anları Ümmü Gül¤üm hem Ruqiyye geldiler Zeyneb ile çün Yezîdi gördiler Qıldılar feryād u zārı vü fiðān Didiler mel<ūn elüñden el-amān Şöyle kim çaðrışdılar yā Mu¢ţafā Vā Wüseynā vā <Aliyye’l-Murtażā Qandasın gör bizüm awvālümüzi Bu Yezidüñ öñünde walümüzi

Quzıcuqlaruñı senüñ yā Resūl Ne ¿elîl idüp getürdi bu fużūl 840. Bu senüñ <adliñ midür iy nā-bekār Sen bizi böyle getürdüñ xor u zār <Avret u qızuñ qaravaşlaruñı Yidi perde içre ¢aqlarsın anı Mu¢ţafānuñ qızların gelinlerin İşbu wāl ile esîr eyleyesin Andan aydursın Muwammed ümmetin Biz geçürdüñ sañadur nevbet hemîn Aðlar aydur hem ilerü sürinür ¡unuban qarţaşcıðı başı alur Urdı kendü yüzin anuñ yüzüne Dökdi wasret yaşını gül yüzüne Âh qıldı gitdi andan <aql u hūş Andaðılar qamusı qıldı xurūş ¡orar aydur ol Yezîd-i nā-bekār Ne kişidür işbu aðlayan nigār Didiler kim ol <Alinüñ qızıdur Aydur anuñ içün artuq sûzlıdur 26a.26a.26a.26a. Bu daxi atasına beñzer sözi Qanı söyler hiç utanmaz kendüzi 850. Daxi bundan ¢oñra hem ol wayr u şer Ol <Aliyyü’l-A¢ğara qıldı naźar Didi bu oðlan kimüñdür ol waqîr Didiler oðlan Wüseynüñ ya emîr Didi oðlan görüñ imdi siz bunı Tañrı nice wor eyledi sizi


98

Diler idi ol atañ dedeñ senüñ Minber üzre adın aydalar anuñ Aña mü’minler beñi oquyalar Görmedi layıq anı Perverdi-gār Anı Tañrı bize rūzı eyledi İşbu resme niçe herze söyledi Döndi Zeyne’l <Âbidin aydur aña İy utanmaz nawsu xar digil baña İşbu minber kime olmışdur <ayan Senüñ atañ ya dedeñ qıldı beyān Ya benüm atam dedem mi eyledi İşbu sözüme cevāb eyle dedi Mu¢ţafā benüm dedem mi ya senüñ Murţażā benüm babam mı ya senüñ 860. Dedeme benüm ¢alavāt eydilür Ol senüñ ceddüñe la<net dinilür Ol la<în çün kim bu sözi diñledi ¥utuñ öldürüñ bunı bu dem dedi ¥utdılar anı kim öldüre idi Na<ra urdı Ümmü Gül¤üm qomadı Didi Zeyne’l <Âbidin yine aña ¥ut qulaðuñ bir zaman benden yaña Ol zaman kim Mekkeyi aldı Resūl Dedeñ evin ¢aqladı ol pür-u¢ūl Şimdi sen oðlanlarını qırasın Ważretine ne yüz ile varasın 26b.26b.26b.26b. Çün Yezîd işitdi bu sözi <ayān Ditredi yapraq gibi ol qaltabān

Yidi yaşındaydı Zeyne’l <Âbidin Kim anuñla baw¤ qıldı ol la<în Luţf ile söyledi ol demde Yezîd Ne dilerseñ dile benden ber-mezîd Seyyîd aydur wācetüm senden budur Babamuñ başın yine baña buyur 870. Ol Yezîd aydur revā qıldum anı Daxi ayruq wācetüñ var mı qanı Didi bir wācet daxi oldur saña Babamı öldüreni virgil baña Kim bugün dādumı andan aluram Atamı öldüreni ben de öldürem Döndi Yezîd ol dem anda söyledi Kimdür anı öldüren buluñ didi Kimse anda söylemedi ţınmadı Yüzüne baqup Yezîde dönmedi Didi bir ðayrı dilegil virelüm Didi destūr vir bize kim gidelüm Didi bir daxi revādur wācetüm Didi saña bu durur kim dilegüm Dilerem ola yerin destūr baña Xuţbe oquyam dilegüm bu saña Qahqahayla güldi aydur xoş ola İrte fikriñ kendözüñe ţuş ola Çünkim ol gün bu qararı qıldılar Anlara bir ev virüp qondurdılar 880. Pes yüz altun ile hem on biñ gümüş Beyzler ile bunlara vir yimüş


99

Ümmü Gül¤üm anı qılmadı qabūl Ya<ni bizi altun ile aldar ol Öldüre qardaşlarumı źulm ile Qan bahā virmek diler altun ile 27a.27a.27a.27a. Almayam altūnını qoyam Waqa Tañrı waqqımuz alısar muţlaqā Bir saray içinde cem< oldı bular Nevwa vü zārıya meşgūl oldılar Gice pinhāni müsülmānlar gelür Anlaruñla aðlayup zārı qılur Dürlü ţonlar anlara getürdiler ¥onı anlar cümle qara giydiler Çün ¢abāw oldı ve baş qaldırdı gün Cum<a idi hem o gün iy zü-fünūn Quşluq oldı kim ¢alā oqudılar Xalq-ı <ālem mescide cem< oldılar Mescîde geldi çü Zeyne’l <Âbidîn Qayðulu bir yirdi oturdı hemîn 890. Geldi mescîde Yezîd-i pür-daðal Bile geldi daxi Mervān-pür-daðal Cümle xalq mescîde geldi wā¢¢ u <amm Oqudı Qur<ānı wāfıźlar temām Nice dürlü herze hedyān itdiler Ol <Ali waqqında bühtān itdiler Bu nifāqı idüben didi olar ¡oñra Zeyne’l <Âbidîn ţurmaq diler Aydur ol dem iy Yezîd didüm saña Dünki va<deden icāzet vir baña

Ol çü peşmān olmış idi sözine Baqmadı ol dem <Alinüñ yüzine Baş öñine ¢aldı vü qaldı xacîl Kim bile ne ide dir ol şîr ü dil Didi ol demde Yezîd-i bed-fi<al Minber üzre çıqmasun dir ol <ayāl ¥urdığı yirden disün sözün <ayān Ne ki vār göñlünde maqsūd u beyān ¥urdı ayað üzre hem ol şîr ü ner Xoş fesāxat virmiş idi dād-ger 900.27b.27b.27b.27b.Başladı zikr oqudı ol pür-u¢ūl Xutbenüñ ardınca ol medw-i Resūl Oqudı hem Çār-ı Yāruñ medwini Söyledi xaricîlerüñ qaţ<ını Söyledi şi<r ile kendü xālini Atasıyla qavminüñ awvālini Bellü bilüñ iy cema<at bî-riyā Benem ol āl-i Resūl-i Kibriyā Fāţıma atam anasıdur bilüñ Atam atası <Aliyye’l-Murtażā Babama qardaş degil midür Wasan Ulu dedem ol Muwammed Mu¢ţafā Bir ulu dedemüñ İbrāhim adı Ol Xalilullah u pîr-i enbiyā Benüm a¢lımdur ilerü bî-gümān Bize qılmaq var mıdur bunlar cefā Bildiñüz kim Kerbelāda nitdiler Cevr ile bize cefā vü çoq belā


100

Dedemi öldirdi bunlar mekr ile Âðu virdiler Wasana ne sezā 910. Babamı <ammūlarumı qırdılar Qanı qardaşcuqlarum oldı hebā Bizi itdiler yalıncaq hūr u zār Fāş u rüsvāy bindirüp develere Deve örgüçleri ¢aqladı bizi ¡aqlamadılar bu qavm-i bî-wayā Ol cema<at çün bu sözi dinledi Qamusı efðan u zārı eyledi Qa¢d qıldılar ðulu-yı <amm ola Xāriciler qamusı bed-nām ola Gördi anı ol Yezîd-i nā-bekār Qorqusundan zehresi gitdi i yār 28a.28a.28a.28a. Na<ra urdı ol mü’e¿¿ine ki ţur Oqu ezānı bu dem qāmet getür Tîz mü’e¿¿in örü ţurdı ol zemān Başlayup Allahu Ekber dir hemān ¡ıdqla Allah didi Zeyne’l <Âbidîn İşidicek ol yüce Tañrı adın Eşhedü enlā ilāhe çün dedi ¡oñra illā’llah ile xatm eyledi 920. Eşhedü enne Muwammed çün dedi Zeyne’l <Âbid anda feryād eyledi Aldı başından <amāmesin hemān Ol mü<e¿¿inden yaña etdi revān Ol mü’e¿¿in dir Muwammed würmeti ¡abır itgil bir dem itme qāmeti

Döndi aydur iy Yezîd-i bi-¢afā İşbu adın oquduðuñ Mu¢ţafā Ol benüm dedem midür yoxsa senüñ ¥oðrı söyle sözi var ise canuñ Ger Wüseynüñ dedesidür diyesin Nite anı źulm ile öldüresin Müsülmānem diyü da<vi idesin Hem Resūline şehādet idesin Dönesin ¢oñra Muwammed a¢lını Qırasın qavmini a¢lı fa¢lını Kimisini öldüresin zehr ile Babamı öldüresin sen qahr ile Andan aydasın müsülmānem i cān Sen cuhūddan kemterü na¢râniden 930. İt vefā qıldı sen itmedüñ vefā Eyledüñ çoq çoq bize cevr ü cefā Sen dedemden din ü imān bulasın ¡oñra aña bunca <i¢yān qılasın Vay saña ol günde iy bed-baxt-ı şūm Kim dedem waq isteye senden źalüm 28b.28b.28b.28b. Bellü bil kim dünye fānîdür geçer Dünyeye kim geldise âxir göçer Bize bugün oldı yarın sizedür Size ţamu odı uçmaq bizedür İşbu sözi söyledi ol bā-¢afā Xalq ðulu qıldılar ol dem bā-vefā Hem Yezîde qıldılar ol dem ðuluvv Qorqudan ditredi ol itden uluvv


101

Na<ra urdı ol mü’e¿¿ine ki ţur Tîz oturma işbu dem qāmet getür Çün mü<e¿¿in ţurdı qāmet eyledi Ol cemā<at hem iqāmet eyledi Pes namaz qılındı ţaşra gitdiler Her biri işlü işine gitdiler 940. Ol Yezîd-i xâricî ţurdı örü Taxtı üzre geldi oturdı girü Bu xaber yayıldı ðavða qıldılar Xalq-ı <ālem bir araya geldiler Ulu kiçi bay u yoxsul xass u <amm Qıldılar ðavða Yezîd üzre temam Qa¢d qıldılar sarayın yıqalar Kendüyi çıqarup oda yaqalar Nāgehāni bir bulut çıqdı revān Qarañuluq ţutdı cihānı hemān Yaðdı yaðmur ţolıyile esdi yil İndi ţaðlardan Dımışqı ba¢dı sîl Bir yanın aldı Dımışquñ pes i cān Va¢fa ¢ıðmaz ol fiðān ender fiðān Xalq-ı <ālem cümle feryād eyledi Bir yire cem< oluban dād eyledi Siz Muwammed oðlunı öldürdüñüz Anıñ ile mekr ü wîle qıldıñuz Tañrı xışmı size ðayret eyledi Yıqdı şehri bize āfet eyledi 950.29a.29a.29a.29a.Anı gördi ol Yezîd-i nā-bekār Gevdesinde cānı oldı bî-qarar

Dir vezîre neyleyelüm ya vezîr Bilmezem bu işde nidem ben waqîr Didi Mervān sözümi işit saña Aydayım bunları göndür bir yaña Yoxsa nāgāhin ðuluvv-ı <āmm olur Qa¢d olur taxta bize bed-nām olur Hele bu wāl üzre birqac gün geçer Sarayında ol Yezîd yiyüp içer BBBBir nefes diñlendürelüm iy hümāmir nefes diñlendürelüm iy hümāmir nefes diñlendürelüm iy hümāmir nefes diñlendürelüm iy hümām Mu¢ţafānuñ rūwına diñ esMu¢ţafānuñ rūwına diñ esMu¢ţafānuñ rūwına diñ esMu¢ţafānuñ rūwına diñ es----selāmselāmselāmselām Gerçi söz çoq bunda ammâ bir daxi Rāviler şöyle buyurmuş iy axi Ol Yezîd-i xakisār u bed-fi<āl Başladı hem yine bir fitne vü āl Qa¢d qıldı Şehrebānūyı ala Kim Wüseynüñ xatunına yār ola Beglerüñ bir niçe xatunın aña Gönderüben didi ki gelsün baña 960. Awsen-i vech ile ger gelürse ol Bulısar <izzet benüm qatımda bol Ger begenmeyüp beni gelmez ise Würmetini ¢aqlayup bilmez ise Güc ile almasını yañılmazam ¥oðrı direm qalanını bilmezem Zira Wüseyinle ortamuzda kîn Bir daxi anuñ ucundandur yakîn Kim ben evvel almaq isterdüm anı Vardı Wüseyne begenmeyüp beni


102

Hele şimdi şöyle gösterdi felek Çāre bu kim baña gele ol melek Şehrebanūya varuban bu sözi Ol xatunlar <arż idüp açdı yüzi 29b.29b.29b.29b. İşidicek Şehrebānū qıldı āh Uydı pāyüme benüm bu rû-siyāh Ümmü Gül¤üme bunı bildürmedi Zira fikrinde özi kāmil idi Göñlü içre rāyı tedbîr eyledi <Aqlı içre rāyı xoş yir eyledi 970. ¥atlu dille ol xatunlara cevāb Söyledi çün kim ¢avāb ender ¢avāb Didi beni göre layıq kendüye Baña <izzet gösterüp xatun deye Sözini qıldum qabūl ben de anuñ Lakin andan bir dilegüm var bunuñ Dilegüm budur Wüseynüñ ya¢ını Qırq güne degin ţutaram ya¢ını ¡oñra gerdege giricek ol emîr ¥urduðum evi eylesün bedr-i münîr Tā ki ben daxi aña râżı olam Maqbul olursa sözüm yolunda ölem Bu xatunlar işidüp sözün temâm Didiler kim bu Yezîde oldı rām Xoş esenleşüp ţuruban gitdiler Ol Yezîdüñ ţayusına yitdiler Şehrebānūdan işitdüklerini <Arż qıldılar Yezîde varını

İşidicek ol Yezîd-i bed-fi<āl Xāţırından sevinüp gitdi melāl 980. Didi her emri anuñ cān üstüne Kişi qatlanmaz mı qırq gün dostuna Daxi ţurduðı sarâyına varam Ol melegüñ yüzüni anda görem Bu sevinc ile oturdı ol Yezîd Anlaruñ rızqın ider hergün mezîd Geldük imdi Şehrebānū wāline Kim anuñ fikri nedür hem āline 30a.30a.30a.30a. Ümmi Gül¤üm ile Zeynebe <ayān İşbu wāli anlara qıldı beyān Dilerem kim wîle vü destān ile İşbu mel<ūnı getüreydüm ele Siz benümle himmet eyleñüz hemān Ol ite fur¢atda virmezem amān Bunlaruñla ittifāqı bir ider Ol Yezîd-i xâkisāre gör nider Bir frenk encekini ol dem nigār Buldurup getürdi itmez āşikār Adını qodı Yezîd ol enceküñ Ziyrek idi mi¤li yoqdur enceküñ 990. Qırq güne dek adını örgendi ol Kim Yezîd iderse yalınurdı ol Geldük imdi Şehrebānū evine Üç ev idi biri biri içinde Dibdeki evüñ pençeresi var idi Ardı baxça wavlısı hem ţar idi


103

Yād kimse size vāqıf olamaz Ol evüñ wālini kimse bilemez Dibdeki evüñ qapusı dibine Qazdılar quyu bu xātūnlar yine Bir niçe süñüler anda dikdiler Üstüne qarðu qamış berk itdiler ¡az u ¢āmir daxi anuñ üstüne Xāliceler daxi anuñ üstüne Şöyle kim gerdek gecesi ol Yezîd Ba¢up ayaq qapuya gide ol it Yoqlasalar ol frenk encekini Kim Yezîd qomışdı anuñ adını Göstere anlara alup gideler Yezîdi hem Waqq it itdi nideler 1000 Ol çuquruñ ţaşını topraðını Baðçeye ţaşıdılar qırq gün anı 30b.30b.30b.30b. ¡oñra bu işi temam idüp bular Üç güne dek çuqurı ţoldırdular Hem yezîdlerüñ içinde ol zemān Bir ulu <ādetleri vardı i cān Kim güyegü olsa bir kişi meger Üç gün andan almazlar idi xaber Cümle böyleydi bularuñ <ādeti Beg vezîri her kimünse nevbeti Şehrebānū hem rıżā virdi aña Vaqtidür şimden girü gelsün baña Çün nikāw itdi Yezîd-i nā-bekār Qıldı yaraq oldı ol demde süvār

Gerdege irüp atından indi tîz İçerü girüp qapu berk itdi tîz Hem ikinci eve irdi ol pelîd Qapusın baðladı anuñ da ol it Geldi üçünci evüñ qapusına Ya<ni gire Şehrebānū üstüne 1010. Ümmi Gül¤üm ile Zeyneb ol nigār ¥aşra baxçede ţururlar idi zār Gerdege daxi delük eylediler Bu la<îni ne qılur gözlediler Şehrebānū sarayı içre ţurur Ay güneş gibi yüzi hem berq urur Göricek şevqi artuq oldı ite Diledi ayaðın içerü ata Xâlce üstüne ayaq ba¢dı revān Ol sa<at quyuya yıqıldı hemān Ol xatūnlar ittifāqı geldiler Ol Yezîdi pāre pāre qıldılar 31a.31a.31a.31a. Zār u efðān ile öldi ol la<în Buldı ol demde Wüseyne qılduðın Üç güne dek ol xatūnlar hem temam Quyuyı ţoldurdılar hem iy hümām Geldük imdi Yezîdüñ beglerine Üç gün oldı geldiler gerdegine Qapuyı qaqdılar açdı ol nigār Didiler noldı begümüz n’oldı kār 1020. Şehrebānū dir it itdi Waqq anı/ Didiler getür görelüm biz qanı


104

Şehrebānū çaðırur bir kez Yezîd Wāżır oldı ol sa<at anda ol it Qabiliyyet virdi ol dem Waqq aña/ Anuñ ef<ālin gören qıldı ţaña Gördiler böyleyile olur degül/ Bayaðı wāline ol gelür degül Didiler taqdîrüñ işidür <ayān Bunı kimdür bilmeyen bellü beyān Mu¢ţafānuñ xānedānına ayaq/ Her ki ba¢maq isteye qalur yayaq ¥urdılar zārı ve tevbe qıldılar Ol iti Yezîd ¢anuban aldılar Taxtına getürdiler ol dem hemān /Mātem itdiler anuñçün bir zemān <İbret oldı bunlara bu iş hemîn Didiler Waqqdur muwibbü’¢-¢ābirîn Ol Yezîdüñ oðlı var idi bir it On sekiz yaşında idi ol pelîd 1030. Begleri Mervān ile ţanışdılar Ol itüñ begligine qanışdılar Getürüp taxta geçürdiler anı İnşaallah ţamudur anuñ yeri Daxi anlar kim Wüseyne bu işi Kerbelāda qıldılardı teşvişi 31b.31b.31b.31b. Her birin yüz biñ <azābla anların Öldürüben Tañrı aldı cānların ¡oñra Müslim adlu bir ¢āwib-qıran Bunlara qıldı wavāle Waqq i cān

Hem daxi muxtār qurtuldı yine/ Urdı qılıc anlara döne döne Geldük imdi ol Yezîd oðlı yezîd Atası yerine beg oldı ol it Şol qadar źulm eyledi ol da yine Söger idi xalq atası sinine Pes Wüseyn oðlına ol nā-müdār Ol Yezîdüñ qatına vardı meger Ol daxi anı görüp würmet qılur Yuvalanur öñine <izzet qılur 1040. Ne buyurursın dedi iy şehriyār Memleket senüñ dürür şehr (ü) diyār Didi Zeyne’l-<Âbidîn maq¢ūdum ol Dilerem destūr viresin bize yol İşidüp Mervān ile ţanışdılar Bu işüñ öñün ¢oñun ¢anışdılar Didi Mervān pes aña iy şehriyār Bunlara destūr vir gitsün bular Nāgehān yoxsa ðulūvvı <āmm ola Bize rüsvāylıq gele bed-nām ola Döndi Zeyne’l-<Âbidîne söyledi Tā ki diler göñliñüz qıluñ dedi Bunlarıñ yaraðını qıldı becît Var idi bir pehlevānı key eşit Adı <Ömer bin Hilāl idi anuñ İçlerinde olur idi anlaruñ Sünni idi ol ¢afā dil-dār idi Mālı çoð vü kendi vefā-dār idi


105

Bunları ı¢marladı ol servere Tā ki yoldaş oluban alup gide 1050.32a.32a.32a.32a.Şehrebānū Ümmi Gül¤üm ol nigār Ol zemān ikisi ¢ayru oldılar Ol gün anlar anda va<de buldılar Her ki geldi dünyaya lā-şekk gider Anları anda waqine qodılar Ol aradan qayðulanu gitdiler Hilāl oðlı <Ömer çün ol pehlevān Bunlara yoldāş idi olup revān Çün bular irdi Medîne şehrine Şehir xalqı qarşu çıqdılar yine Nevwa birle zārı qıldılar qamu Aðlamað ile yüregin ţaðlayu Aldılar anları şehre girdiler Bāqi <ömri bunlar anda sürdiler Xatim oldı bunda maqtel iy civān Rawmet itsün işidene Müste<ān Rawmet itsün yazana oquyana Daxi bunı işidüp diñleyene Cümle imān ehline sen rawmet it Yirlerin firdevs ü bað-ı cennet it 1060. Dileriseñ yazıla nūrdanDileriseñ yazıla nūrdanDileriseñ yazıla nūrdanDileriseñ yazıla nūrdan berātberātberātberāt Mu¢ţafānuñ ruwına diñ e¢Mu¢ţafānuñ ruwına diñ e¢Mu¢ţafānuñ ruwına diñ e¢Mu¢ţafānuñ ruwına diñ e¢----¢alāt¢alāt¢alāt¢alāt

Wayra yaza şerrini anuñ Kirāmen kātibîn Kim du<ā ile añarsa işbu xaţţuñ kātibîn9

9 Son beyitte vezin değişmiştir.

(Fâilâtün/fâilâtün/fâilâtün/fâilün)

ARA ŞTIRMALARI -...

Documents

Transcript of ARA ŞTIRMALARI -...