Aprobata Techniczna ITB AT-15-8194/2012 jest nowelizacją Aprobaty Technicznej ITB AT-15-8194/2011. Dokument Aprobaty Technicznej ITB AT-15-8194/2012 zawiera 17 stron. Tekst tego dokumentu można kopiować tylko w całości. Publikowanie lub upowszechnianie w każdej innej formie fragmentów tekstu Aprobaty Technicznej wymaga pisemnego uzgodnienia z Instytutem Techniki Budowlanej.

Seria: APROBATY TECHNICZNE

APROBATA TECHNICZNA ITB AT-15-8194/2012

Na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 8 listopada 2004 r. w sprawie aprobat technicznych oraz jednostek organizacyjnych upoważnionych do ich wydawania (Dz. U. Nr 249, poz. 2497), w wyniku postępowania aprobacyjnego dokonanego w Instytucie Techniki Budowlanej w Warszawie, na wniosek firmy:

RURGAZ Sp. z o.o. Kolonia Prawiedniki 57, 20-515 Lublin

stwierdza się przydatność do stosowania w budownictwie wyrobów pod nazwą:

Rury i kształtki RC MULTIsafe®, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP, z polietylenu PE 100RC,

przeznaczone do rurociągów wodociągowych i kanalizacyjnych

w zakresie i na zasadach określonych w Załączniku, który stanowi integralną część niniejszej Aprobaty Technicznej ITB. Termin ważności:

11 kwietnia 2017 r.

Załącznik:

Postanowienia ogólne i techniczne

Warszawa, 11 kwietnia 2012 r.

D Y R E K T O R Instytutu Techniki Budowlanej

Marek Kaproń

AT-15-8194/2012 2/17 ®

Z A Ł Ą C Z N I K

POSTANOWIENIA OGÓLNE I TECHNICZNE

SPIS TREŚCI

1. PRZEDMIOT APROBATY..................................................................................................... 3

2. PRZEZNACZENIE, ZAKRES I WARUNKI STOSOWANIA................................................... 4

3. WŁAŚCIWOŚCI TECHNICZNE. WYMAGANIA.................................................................... 5

3.1. Surowce …………......................................................................................................... 5

3.2. Właściwości techniczne……......................................................................................... 6

3.3. Znakowanie.................................................................................................................. 10

4. PAKOWANIE, PRZECHOWYWANIE I TRANSPORT.......................................................... 11

4.1. Pakowanie.................................................................................................................... 11

4.2. Przechowywanie........................................................................................................... 11

4.3 Transport....................................................................................................................... 11

5. OCENA ZGODNOŚCI........................................................................................................... 12

5.1. Zasady ogólne.............................................................................................................. 12

5.2. Wstępne badanie typu.................................................................................................. 12

5.3. Zakładowa kontrola produkcji....................................................................................... 13

5.4. Badania gotowych wyrobów......................................................................................... 13

5.5. Częstotliwość badań .................................................................................................... 14

5.6. Metody badań............................................................................................................... 14

5.7. Pobieranie próbek do badań......................................................................................... 14

5.8. Ocena wyników badań.................................................................................................. 14

6. USTALENIA FORMALNO-PRAWNE.................................................................................... 14

7. TERMIN WAŻNOŚCI............................................................................................................. 15

INFORMACJE DODATKOWE..................................................................................................... 15

AT-15-8194/2012 3/17 ®

1. PRZEDMIOT APROBATY

Przedmiotem niniejszej Aprobaty Technicznej ITB są rury i kształtki RC MULTIsafe®,

RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP, wykonane z polietylenu PE 100RC,

przeznaczone do budowy rurociągów wodociągowych i kanalizacyjnych. Rury produkowane

są przez firmę RURGAZ Sp. z o.o. Kolonia Prawiedniki 57, 20-515 Lublin.

Aprobata obejmuje rury RC MULTIsafe® o średnicach od 25 do 1000 mm, o

szeregach wymiarowych SDR 7,4 do SDR 41 wg normy PN-EN 12201-2:2011.

Rury RC MULTIsafe® produkowane są z polietylenu PE 100RC jako dwuwarstwowe,

metodą współwytłaczania, z wewnętrzną warstwą barwy czarnej, stanowiącą około 90%

całkowitej grubości ścianki rury, oraz warstwą zewnętrzną barwy ciemnoniebieskiej w

przypadku rur przeznaczonych do instalacji i sieci wodociągowych, lub barwy zielonej w

przypadku rur przeznaczonych do instalacji i sieci kanalizacyjnych.

Rury RC MULTIsafe® produkowane są również z polietylenu pE 100RC w wersji 3L,

czyli jako rury trójwarstwowe z środkową warstwą barwy czarnej, stanowiącą około 80%

całkowitej grubości ścianki rury, oraz warstwami: zewnętrzną i wewnętrzną barwy

ciemnoniebieskiej, w przypadku rur przeznaczonych do instalacji i sieci wodociągowych, lub

barwy zielonej, w przypadku rur przeznaczonych do instalacji i sieci kanalizacyjnych.

Warstwy te stanowią po około 10% grubości ścianki.

Rury RC MULTIsafe® mogą też być produkowane jako jednowarstwowe, o barwie

czarnej z ciemnoniebieskimi paskami w przypadku rur wodociągowych lub o barwie czarnej z

zielonymi paskami w przypadku rur kanalizacyjnych.

Rury RC MULTIsafe® jednowarstwowe o średnicach od 25 do 75 mm mogą być

również produkowane o barwie ciemnoniebieskiej – do instalacji wodociągowych oraz

zielonej - do instalacji kanalizacyjnych.

Aprobata obejmuje również rury RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP

zbudowane z rury przewodowej wykonanej z polietylenu PE 100RC o średnicach od 25 do

1000 mm i o szeregach wymiarowych SDR 7,4 do SDR 41 wg normy PN-EN 12201-2:2011,

z nałożonym w trakcie produkcji, niezwiązanym molekularnie, dodatkowym płaszczem

ochronnym odpowiednio z PE lub PP, o grubości zależnej od średnicy zewnętrznej

przewodowej rury RC MULTIsafe®.

Rury RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP mogą być wyposażane w taśmę

detekcyjną umieszczoną pod płaszczem ochronnym i wówczas mają nazwy odpowiednio RC

MAXIprotectPE-d oraz RC MAXIprotectPP-d.

Aprobata obejmuje również kształtki segmentowe produkowane z rur RC

MULTIsafe®, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP. Kształtki z rur RC

AT-15-8194/2012 4/17 ®

MAXIprotectPE-d oraz RC MAXIprotectPP-d mają taśmę detekcyjną umieszczoną pod

płaszczem ochronnym.

Wymagane właściwości techniczne wyrobów objętych Aprobatą podano w p. 3.

2. PRZEZNACZENIE, ZAKRES I WARUNKI STOSOWANIA

Rury i kształtki RC MULTIsafe®, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP objęte

Aprobatą są przeznaczone do budowy instalacji i sieci wodociągowych oraz instalacji i sieci

kanalizacji ciśnieniowej, podciśnieniowej i grawitacyjnej.

Sieci z rur RC MULTIsafe®, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP mogą być

układane w gruncie rodzimym bez stosowania podsypki i obsypki, metodami tradycyjnymi

i wąskowykopowymi.

Rury RC MULTIsafe®, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP mogą być

stosowane do bezwykopowych renowacji np. przewiertu sterowanego, reliningu, slipliningu,

crackingu, burstliningu, close fit (metody ciasnego pasowania) oraz wymiany rurociągów

sieci wodociągowych i kanalizacji ciśnieniowej, podciśnieniowej i grawitacyjnej.

Odcinki rur RC MULTIsafe®, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP łączone są

następującymi metodami:

- zgrzewania doczołowego,

- zgrzewania przy pomocy złączy elektrooporowych,

- połączenia mechanicznego przy pomocy złączy zaciskowych i

złączy kołnierzowych przeznaczonych do rur polietylenowych.

Łączenie rur RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP w/w metodami powinno

odbywać się po usunięciu płaszcza ochronnego na odcinku niezbędnym do wykonania

prawidłowego połączenia rury przewodowej RC MULTIsafe® wybraną metodą.

Połączenia w/w metodami oraz montaż poszczególnych typów rur powinny być

wykonywane zgodnie z instrukcjami i wytycznymi opracowanymi przez producenta rur.

Nominalne ciśnienie robocze (przy temperaturze 20°C) rur objętych Aprobatą, w zależności

od szeregu wymiarowego SDR, podano w tablicy 1.

Tablica 1

SDR Ciśnienie robocze (nominalne) PN1/

PE 100 7,4 25 9 20

11 16 13,6 12,5 17 10

17,6 9,6 21 8

AT-15-8194/2012 5/17 ®

c.d. Tablicy 1 22 7,5 26 6,3

27,6 6 33 5 41 4

1/PN przyjęte przy ogólnym współczynniku eksploatacji (projektowym) C=1,25

Rur polietylenowe mogą pracować w temperaturze wyższej niż 200 C, ale nie wyższej

niż 400C, przy ciśnieniu roboczym prob obliczonym wg następującej zależności:

prob = PN x k

Wartość współczynnika “k” dla różnej temperatury podano w tablicy 2.

Tablica 2

Temperatura,0C Współczynnik “k”

20 1,0

25 0,9

30 0,8

35 0,7

40 0,6

Współczynniki zmniejszenia ciśnienia roboczego stosowane w przypadku łuków

i trójników powinny być zgodne z podanymi w normie ISO 4427-3:2007.

Zgodnie z Atestem Higienicznym Nr HK/W/0272//01/2009 wydanym przez Państwowy

Zakład Higieny w Warszawie, rury objęte Aprobatą spełniają wymagania higieniczne i mogą

być stosowane w instalacjach i sieciach przesyłających wodę przeznaczoną do spożycia

przez ludzi.

3. WŁAŚCIWOŚCI TECHNICZNE. WYMAGANIA

3.1. Surowce

Do produkcji rur objętych Aprobatą powinien być używany granulat polietylenu PE

100RC o nazwach handlowych XRC20B, BorSafe HE 3490-LS-H, ELTEX TUB124N6000,

BorSafe HE 3494-LS-H, ELTEX TUB125N6000, HOSTALEN CRP 100 RESIST CR lub

SABIC VESTOLEN A5922R-10000, o wysokiej odporności na powolny wzrost pęknięć i

obciążenia punktowe. Płaszcz ochronny rur RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP

powinien być wykonywany odpowiednio z polietylenu PEHD klasy PE 100 lub PE 100RC o

nazwach handlowych XRC20B, BorSafe HE 3490-LS-H, ELTEX TUB124N6000, BorSafe HE

3494-LS-H oraz ELTEX TUB125N6000, HOSTALEN CRP 100 RESIST CR, SABIC

VESTOLEN A5922R-10000 lub polipropylenu PP. Taśma detekcyjna rur RC MAXIprotectPE-

AT-15-8194/2012 6/17 ®

d oraz RC MAXIprotectPP-d powinna być wykonana z miedzi, aluminium lub stali odpornej

na korozję, w zależności od ustaleń z odbiorcą.

Do produkcji rur powinien być stosowany pierwotny surowiec z oryginalnych

opakowań producenta z atestem wytwórcy. Nie dodaje się surowca wtórnego. Surowiec

powinien mieć postać regularnego twardego granulatu o jednolitej barwie, powinien być

dostarczany w opakowaniach lub pojemnikach zabezpieczających go przed wpływami

atmosferycznymi i zawilgoceniem. Przydatność surowca do produkcji rur, właściwości i

klasyfikacja surowca powinny być potwierdzone świadectwami producentów granulatu, które

powinny być dostarczane wraz z każdą dostawą.

Właściwości fizyczne polietylenu stosowanego do produkcji rur objętych Aprobatą

powinny być zgodne z podanymi w normie PN-EN 12201-1:2011.

Dodatkowe właściwości fizyczne, które powinien spełniać polietylen PE 100RC (w

materiale na próbkach rury DN 110 i SDR 11), sprawdzane przez producenta rur w ramach

nadzoru nad jakością surowca, podano w tablicy 3.

Tablica 3

Właściwości Wymagania Metody badań

Test FNCT (Full Notch Creep Test) brak uszkodzeń podczas badania

ISO 16770 (parametry badania:

4 N/mm2, 80°C, 2% Arkopal N-100, czas > 8760 h)

Odporność na obciążenie punktowe brak uszkodzeń podczas badania

test PLT Dr Hessela (parametry badania:

4 N/mm2, 80°C, 2% Arkopal N-100, czas > 8760 h)

Odporność na powolną propagację pęknięć (Notch Test) brak uszkodzeń

podczas badania

PN-EN ISO 13479:2001 (parametry: SDR 11, ciśnienie 9,2 bara, temp. 80°C, czas >

8760 h)

3.2. Właściwości techniczne

3.2.1. Właściwości techniczne rur RC MULTIsafe®, RC MAXIprotectPE oraz RC

MAXIprotectPP. Właściwości techniczne rur RC MULTIsafe®, RC MAXIprotectPE oraz RC

MAXIprotectPP podano w tablicy 4.

Tablica 4

Poz. Właściwości techniczne Wymagania Metoda badania

1. Wygląd zewnętrzny i barwa powierzchnie zewnętrzne i wewnętrzne powinny być

gładkie, bez niejednorodności,

pęcherzy, rys; barwa powinna być jednolita pod

względem odcienia i intensywności

oględziny nieuzbrojonym okiem w świetle rozproszonym

2. Wymiary

p. 3.2.1.1 PN-EN ISO 3126:2006

AT-15-8194/2012 7/17 ®

c.d. Tablicy 4 3. Wymiary wypływek zgrzewów

kształtek segmentowych p. 3.2.1.2

pomiar uniwersalnymi przyrządami pomiarowymi

4. Czas indukcji utleniania (2000C), min (rury RC MULTIsafe®) 20 PN-EN 728:1999

5. Masowy wskaźnik szybkości płynięcia MFR (1900C/5 kg), g/10 min (rury RC MULTIsafe®)

MFR próbki pobranej z wyrobu nie powinien się

różnić więcej niż ± 20% od wartości MFR surowca i wynosić 0,23 ÷ 0,35

PN-EN ISO 1133:2006

6. Wydłużenie przy zerwaniu, % (rury RC MULTIsafe®)

350

PN-EN ISO 6259 - 1:2003 i ISO 6259 - 3:1997

parametry badania wg PN-EN 12201-2:2011

7. Wytrzymałość na ciśnienie wewnętrzne (rury RC MULTIsafe®)

bez uszkodzenia jakiejkolwiek próbki podczas badania

PN-EN 1167-1 i 2:2007 parametry badania wg PN-EN

12201-2:2011 8. Test FNCT (Full Notch Creep

Test) (rury RC MULTIsafe®)

brak uszkodzeń podczas badania

ISO 16770 (parametry badania:

4 N/mm2, 80°C, 2% Arkopal N-100, czas > 8760 h)

9. Odporność na obciążenie punktowe (rury RC MULTIsafe®)

brak uszkodzeń podczas badania

test PLT Dr Hessela (parametry badania:

4 N/mm2, 80°C, 2% Arkopal N-100, czas > 8760 h)

10. Odporność na powolną propagację pęknięć (Notch Test) (rury RC MULTIsafe®)

brak uszkodzeń podczas badania

PN-EN ISO 13479:2001 (parametry: SDR 11, ciśnienie 9,2 bara, temp. 80°C, czas >

8760 h)

3.2.1.1. Wymiary. Wymiary rur RC MULTIsafe® powinny być zgodne z podanymi w

tablicy 5, ich tolerancje z podanymi w normie PN-EN 12201-2:2011. Grubości płaszcza

polietylenowego PE i polipropylenowego PP rur RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP

powinny być zgodne z podanymi w tablicy 6.

Tablica 5

Szereg wymiarowy

SDR

7,4 9 11 13,6 17 17,6 21 22 26 27,6 33 41

Ciśnienie nominalne

PN

25 20 16 12,5 10 9,6 8 7,5 6,3 6 5 4

DN/OD Grubość ścianki e min, mm

25 3,5 3,0 2,3 2,0 - - - - - - - -

32 4,4 3,6 3,0 2,4 2,0 - - - - - - -

40 5,5 4,5 3,7 3,0 2,4 2,3 2,0 - - - - -

50 6,9 5,6 4,6 3,7 3,0 2,9 2,4 2,3 2,0 - - -

63 8,6 7,1 5,8 4,7 3,8 3,6 3,0 2,9 2,5 2,3 - -

75 10,3 8,4 6,8 5,6 4,5 4,3 3,6 3,5 2,9 2,8 - -

90 12,3 10,1 8,2 6,7 5,4 5,1 4,3 4,1 3,5 3,3 - -

110 15,1 12,3 10,0 8,1 6,6 6,3 5,3 5,0 4,2 4,0 - -

AT-15-8194/2012 8/17 ®

c.d. Tablicy 5 125 17,1 14,0 11,4 9,2 7,4 7,1 6,0 5,7 4,8 4,6 - -

140 19,2 15,7 12,7 10,3 8,3 8,0 6,7 6,4 5,4 5,1 - -

160 21,9 17,9 14,6 11,8 9,5 9,1 7,7 7,3 6,2 5,8 - -

180 24,6 20,1 16,4 13,3 10,7 10,2 8,6 8,2 6,9 6,6 - -

200 27,4 22,4 18,2 14,7 11,9 11,4 9,6 9,1 7,7 7,3 - -

225 30,8 25,2 20,5 16,6 13,4 12,8 10,8 10,3 8,6 8,2 - -

250 34,2 27,9 22,7 18,4 14,8 14,2 11,9 11,4 9,6 9,1 - -

280 38,3 31,3 25,4 20,6 16,6 15,9 13,4 12,8 10,7 10,2 - -

315 43,1 35,2 28,6 23,2 18,7 17,9 15,0 14,4 12,1 11,4 9,7 7,7

355 48,5 39,7 32,2 26,1 21,1 20,1 16,9 16,2 13,6 12,9 10,9 8,7

400 54,7 44,7 36,3 29,4 23,7 22,7 19,1 18,2 15,3 14,5 12,3 9,8

450 61,5 50,3 40,9 33,1 26,7 25,5 21,5 20,5 17,2 16,3 13,8 11,0

500 68,3 55,8 45,4 36,8 29,7 28,3 23,9 22,8 19,1 18,1 15,3 12,3

560 - 62,5 50,8 41,2 33,2 31,7 26,7 25,5 21,4 20,3 17,2 13,7

630 - - 57,2 46,3 37,4 35,7 30,0 28,7 24,1 22,8 19,3 15,5

710 - - 64,5 52,2 42,1 40,2 33,9 32,3 27,2 25,7 21,8 17,4

800 - - - 58,8 47,4 45,3 38,1 36,4 30,6 29,0 24,5 19,6

900 - - - 66,1 53,3 51,0 42,9 41,0 34,4 32,6 27,6 22,1

1000 - - - - 59,3 56,7 47,7 45,5 38,2 36,2 30,6 24,5

Tablica 6

Zewnętrzna

średnica

nominalna rury

bez płaszcza

Minimalna grubość

płaszcza z PE rur

RC MAXIprotectPE

Minimalna grubość

płaszcza z PE rur

RC MAXIprotectPE-d

z taśmą detekcyjną

Minimalna grubość

płaszcza z PP rur

RC MAXIprotectPP

Minimalna grubość

płaszcza z PP rur

RC MAXIprotectPP-d

z taśmą detekcyjną

25 0,8 1,0 0,8 1,0 32 1,0 1,3 1,0 1,3 40 1,0 1,3 1,0 1,3 50 1,0 1,3 1,0 1,3 63 1,1 1,4 1,1 1,4 75 1,2 1,5 1,2 1,5 90 1,2 1,5 1,2 1,5 110 1,4 1,7 1,4 1,7 125 1,4 1,7 1,4 1,7 140 1,5 1,8 1,5 1,8 160 1,8 2,1 1,8 2,1 180 2,7 3,0 2,7 3,0 200 2,7 3,0 2,7 3,0 225 2,7 3,0 2,7 3,0 250 2,7 3,0 2,7 3,0 280

3,5 3,5 3,5 3,5

315 355 400 450 500 560 ≥ 630

AT-15-8194/2012 9/17 ®

3.2.1.2. Wymiary wypływek zgrzewów kształtek segmentowych. Szerokość

wypływek B przy zgrzewaniu czołowym segmentów powinna spełniać poniższą zależność:

B = (0,4 ÷ 1,5) x emin

Odchyłka szerokości wypływki B od jej średniej szerokości Bm nie powinna

przekraczać ± 10%.

Średnią szerokość wypływki Bm oblicza się następująco:

2maxmin BB

Bm

Bmin ≥ 0,9Bm

Bmax ≤ 1,1Bm

Połączenie zgrzewane powinno ponadto spełniać poniższe warunki:

- zagłębienie w połączeniu wypływek (A) nie może znajdować się poniżej zewnętrznej

średnicy łączonych elementów,

- przesunięcie zewnętrznych powierzchni elementów (V) nie może przekraczać 10 %

grubości ścianki łączonych elementów.

Różnica szerokości wypływek, Ds, w jednym połączeniu nie może przekraczać X %

szerokości podwójnej wypływki. Wartości Ds i X wylicza się następująco:

Ds = Smax – Smin

100m

s

B

DX %

Wartość X, w zależności od rodzaju połączenia, powinna być zgodna z podaną w

tablicy 7.

Tablica 7

Rodzaj połączenia Wartość X

Rura/rura 10 %

Rura/kształtka 20 %

Kształtka/kształtka 20 %

AT-15-8194/2012 10/17 ®

B min

B max

V

S max

B

S min

Wypływki zgrzewów rur i kształtek z polietylenu

3.2.2. Właściwości użytkowe. Połączenia rur RC MULTIsafe®, RC MAXIprotectPE

oraz RC MAXIprotectPP ze sobą i z kształtkami przeznaczonymi do tego typu rur powinny

spełniać wymagania normy PN-EN 12201-5:2011.

3.2.3. Wpływ na jakość wody. Rury objęte Aprobatą powinny posiadać Atest

Higieniczny wydany przez Państwowy Zakład Higieny w Warszawie, stwierdzający, że mogą

być stosowane w instalacjach przesyłania wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.

3.3. Znakowanie

Rury objęte Aprobatą powinny być trwale i czytelnie znakowane napisami

rozmieszczonymi co 1 m, zawierającymi co najmniej:

- nazwę producenta RURGAZ

- nazwę wyrobu RC MULTIsafe® lub RC MAXIprotectPE lub RC

MAXIprotectPP

- przeznaczenie np. WODA

- klasę materiału PE 100RC

- szereg wymiarowy np. SDR 17

- wymiar (średnica x gr.ścianki) np. 250 x 14,8

- datę produkcji np. m /rok

AT-15-8194/2012 11/17 ®

4. PAKOWANIE, PRZECHOWYWANIE I TRANSPORT

4.1. Pakowanie

Rury objęte Aprobatą powinny być dostarczane w odcinkach prostych lub w zwojach.

Rury w odcinkach prostych, w zależności od ustaleń pomiędzy dostawcą a odbiorcą, powinny

być pakowane pojedynczo lub w wiązki. Każda wiązka lub zwój powinny być owinięte taśmą,

uniemożliwiającą rozsypanie się wiązki lub rozwinięcie zwoju. Pojedyncze rury, wiązki lub

zwoje mogą być paletyzowane. Końce rur powinny być zabezpieczone zaślepkami

odpowiednimi do danej średnicy rury. Zalecane jest pakowanie pojedynczych rur, wiązek i zwoi

w rękawy foliowe lub owijanie folią. Kształtki powinny być dostarczane pojedynczo lub

pakowane w opakowania fabryczne.

Do każdego opakowania powinna być dołączona informacja zawierająca co najmniej

następujące dane:

nazwę i symbol wyrobu,

nazwę i adres zakładu produkcyjnego,

ilość m rury lub szt. kształtek w opakowaniu,

numer Aprobaty Technicznej ITB AT-15-8194/2012,

numer i datę wystawienia krajowej deklaracji zgodności,

znak budowlany.

Sposób oznakowania wyrobów znakiem budowlanym powinien być zgodny

z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobów

deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem

budowlanym (Dz. U. nr 198/2004, poz. 2041, z późniejszymi zmianami).

4.2. Przechowywanie

Wyroby, opakowane według p. 4.1, powinno się przechowywać w sposób

zabezpieczający je przed uszkodzeniem lub zniszczeniem.

4.3. Transport

Rury w odcinkach prostych powinno się przewozić w położeniu poziomym. Podczas

ładowania, rozładowywania i składowania, powinno się zabezpieczyć rury przed

uszkodzeniami mechanicznymi. W trakcie prac przeładunkowych nie można używać lin

stalowych, bezpośrednio stykających się z rurami. Rury polietylenowe zarówno w odcinkach

prostych, jak i w zwojach nie mogą być zrzucane i przeciągane po podłożu, lecz powinny być

przenoszone. Kształtki powinno się przewozić w opakowaniach fabrycznych.

AT-15-8194/2012 12/17 ®

5. OCENA ZGODNOŚCI

5.1. Zasady ogólne

Zgodnie z art. 4, art. 5 ust. 1 p. 3 oraz art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r.

o wyrobach budowlanych (Dz. U. Nr 92/2004, poz. 881, z późniejszymi zmianami) wyroby,

których dotyczy niniejsza Aprobata Techniczna, mogą być wprowadzane do obrotu i

stosowane przy wykonywaniu robót budowlanych w zakresie odpowiadającym ich

właściwościom użytkowym i przeznaczeniu, jeżeli producent dokonał oceny zgodności, wydał

krajową deklarację zgodności z Aprobatą Techniczną ITB AT-15-8194/2012 i oznakował

wyroby znakiem budowlanym, zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w

sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu

znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. Nr 198/2004, poz. 2041, z późniejszymi

zmianami) ocenę zgodności rur RC MULTIsafe®, RC MAXIprotectPE oraz RC

MAXIprotectPP z Aprobatą Techniczną ITB AT-15-8194/2012 dokonuje producent, stosując

system 4.

W przypadku systemu 4 oceny zgodności, Producent może wystawić krajową

deklarację zgodności z Aprobatą Techniczną ITB AT-15-8194/2012 na podstawie:

a) wstępnego badania typu prowadzonego przez producenta lub na jego zlecenie,

b) zakładowej kontroli produkcji.

Do czasu ustalenia przez Komisję Europejską wymaganych właściwości, jakie powinny

mieć wyroby kontaktujące się z wodą przeznaczoną do spożycia przez ludzi, które podlegać

będą w tym zakresie systemowi 1+ oceny zgodności, należy stosować się do postanowień

rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody

przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61/2007, poz. 417).

5.2. Wstępne badanie typu

Wstępne badanie typu jest badaniem potwierdzającym wymagane właściwości

techniczno – użytkowe, wykonywanym przed wprowadzeniem wyrobu do obrotu.

Wstępne badanie typu rur objętych Aprobatą obejmuje:

- wygląd zewnętrzny i barwę,

- wymiary,

- czas indukcji utleniania,

- masowy wskaźnik szybkości płynięcia MFR,

- wydłużenie przy zerwaniu,

- wytrzymałość na ciśnienie wewnętrzne (próba 20°C i 100 h oraz 80°C i 1000 h),

AT-15-8194/2012 13/17 ®

- Test FNCT,

- odporność na powolną propagację pęknięć,

- odporność na obciążenia punktowe.

Badania, które w postępowaniu aprobacyjnym były podstawą do ustalenia właściwości

techniczno – użytkowych wyrobów objętych aprobatą, stanowią wstępne badanie typu w

ocenie zgodności.

5.3. Zakładowa kontrola produkcji

Zakładowa kontrola produkcji obejmuje:

1) specyfikację i sprawdzanie surowców i materiałów,

2) kontrolę i badania w procesie wytwarzania oraz badania gotowych wyrobów

(p. 5.4), prowadzone przez Producenta zgodnie z ustalonym planem badań oraz

według zasad i procedur określonych w dokumentacji zakładowej kontroli produkcji,

dostosowanych do technologii produkcji i zmierzających do uzyskania zestawu

wyrobów o wymaganych właściwościach.

Kontrola produkcji powinna zapewniać, że wyroby są zgodne z Aprobatą Techniczną

ITB AT-15-8194/2012. Wyniki kontroli produkcji powinny być systematycznie rejestrowane.

Zapisy rejestru powinny potwierdzać, że wyroby spełniają kryteria oceny zgodności.

Poszczególne wyroby lub partie wyrobów i związane z nimi szczegóły produkcyjne muszą

być w pełni możliwe do identyfikacji i odtworzenia.

5.4. Badania gotowych wyrobów

5.4.1. Program badań. Program badań obejmuje:

a) badania bieżące,

b) badania okresowe.

5.4.2. Badania bieżące. Badania bieżące obejmują sprawdzenie:

a) wyglądu zewnętrznego i barwy,

b) wymiarów,

c) masowego wskaźnika szybkości płynięcia MFR (materiał z rury),

d) czasu indukcji utleniania,

e) wytrzymałości na ciśnienie wewnętrzne (próba 80°C, 165 h),

f) wydłużenia przy zerwaniu.

5.4.3. Badania okresowe. Badania okresowe obejmują sprawdzenie:

a) Test FNCT,

b) odporności na obciążenia punktowe.

AT-15-8194/2012 14/17 ®

5.5. Częstotliwość badań

Badania bieżące powinny być wykonywane zgodnie z ustalonym planem badań, ale nie

rzadziej niż dla każdej partii wyrobów. Wielkość partii wyrobów powinna być określona w

dokumentacji zakładowej kontroli produkcji.

Badania okresowe należy wykonywać dla nowego surowca i przy zmianie technologii

oraz nie rzadziej niż raz do roku.

5.6. Metody badań

Badania powinny być wykonywane zgodnie z metodyką i normami podanymi w

tablicach 3 i 4.

5.7. Pobieranie próbek do badań

Próbki wyrobów do badań należy pobierać losowo, zgodnie z wymaganiami normy

PN-83/N-03010.

5.8. Ocena wyników badań

Wyprodukowane wyroby należy uznać za zgodne z wymaganiami niniejszej Aprobaty

Technicznej ITB, jeżeli wyniki wszystkich badań są pozytywne.

6. USTALENIA FORMALNO - PRAWNE

6.1. Aprobata Techniczna ITB AT-15-8194/2012 zastępuje Aprobatę Techniczną ITB

AT-15-8194/2011.

6.2. Aprobata Techniczna ITB AT-15-8194/2012 jest dokumentem stwierdzającym

przydatność rur RC MULTIsafe®, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP do stosowania

w budownictwie w zakresie wynikającym z postanowień Aprobaty.

Zgodnie z art. 4, art. 5 ust. 1 p. 3 oraz art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r.

o wyrobach budowlanych (Dz. U. Nr 92/2004, poz. 881, z późniejszymi zmianami) wyroby,

których dotyczy niniejsza Aprobata Techniczna, mogą być wprowadzane do obrotu i

stosowane przy wykonywaniu robót budowlanych w zakresie odpowiadającym ich

właściwościom użytkowym i przeznaczeniu, jeżeli producent dokonał oceny zgodności, wydał

krajową deklarację zgodności z Aprobatą Techniczną ITB AT-15-8194/2012 i oznakował

wyroby znakiem budowlanym, zgodnie z obowiązującymi przepisami.

AT-15-8194/2012 15/17 ®

6.3. Aprobata Techniczna ITB nie narusza uprawnień wynikających z przepisów

o ochronie własności przemysłowej, a w szczególności obwieszczenia Marszałka Sejmu RP

z dnia 13 czerwca 2003 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy z dnia 30 czerwca

2000 r. – Prawo własności przemysłowej (Dz. U. Nr 119, poz.1117). Zapewnienie tych

uprawnień należy do obowiązków korzystających z niniejszej Aprobaty Technicznej ITB.

6.4. ITB wydając Aprobatę Techniczną nie bierze odpowiedzialności za ewentualne

naruszenie praw wyłącznych i nabytych.

6.5. Aprobata Techniczna ITB nie zwalnia producenta od odpowiedzialności za właściwą

jakość wyrobów, a także nie zwalnia wykonawców robót budowlanych od odpowiedzialności za

właściwe zastosowanie tych wyrobów i prawidłowe wykonanie robót montażowych.

6.6. W treści wydawanych prospektów i ogłoszeń oraz innych dokumentów

związanych z wprowadzaniem do obrotu i stosowaniem w budownictwie rur RC MULTIsafe®,

RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP należy zamieszczać informację o udzielonej tym

wyrobom Aprobacie Technicznej ITB AT-15-8194/2012.

7. TERMIN WAŻNOŚCI

Aprobata Techniczna ITB AT-15-8194/2012 jest ważna do 11 kwietnia 2017 r.

Ważność Aprobaty Technicznej ITB może być przedłużona na kolejne okresy, jeżeli

jej Wnioskodawca, lub formalny następca, wystąpi w tej sprawie do Instytutu Techniki

Budowlanej z odpowiednim wnioskiem nie później niż 3 miesiące przed upływem terminu

ważności tego dokumentu.

KONIEC

INFORMACJE DODATKOWE

Normy i dokumenty związane

PN-EN 728:1999 Systemy przewodowe z tworzyw sztucznych - Oznaczanie czasu

indukcji utleniania

PN-EN ISO 1133:2006

Tworzywa sztuczne - Oznaczanie masowego wskaźnika szybkości

płynięcia (MFR) i objętościowego wskaźnika szybkości płynięcia (MVR)

tworzyw termoplastycznych

AT-15-8194/2012 16/17 ®

PN-EN ISO 1183-

1:2006

Tworzywa sztuczne - Metody oznaczania gęstości tworzyw sztucznych

nieporowatych - Część 1: Metoda zanurzeniowa, metoda piknometru

cieczowego i metoda miareczkowa

PN-EN 12201-1 i 2 i

5:2004

Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych do przesyłania

wody - Polietylen (PE) Część 1: Wymagania ogólne; Część 2: Rury;

Część 5: Przydatność do stosowania w systemie

PN-EN 13244-2:2004 Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych do ciśnieniowych

rurociągów do wody użytkowej i kanalizacji deszczowej oraz sanitarnej,

układane pod ziemią i nad ziemią - Polietylen (PE) - Część 2: Rury

PN-EN ISO

13479:2001

Rury z poliolefin do przesyłania płynów - Oznaczanie odporności na

propagację pęknięć - Metoda badania powolnego wzrostu pęknięć na

rurach z karbem (próba z karbem)

PN-EN ISO 6259 –

1:2003

Rury z tworzyw termoplastycznych - Oznaczanie właściwości

mechanicznych podczas rozciągania - Część 1: Ogólna metoda

badania

ISO 6259 – 3:1997 Thermoplatics Pipes - Determination of tensile properties - Part 3:

Poliolefin pipes

ISO 16770:2004 Plastics - Determination of environmental stress cracking (ESC) of

polyethylene - Full-notch creep test (FNCT)

PAS 1075:2009.04 Pipes made from Polyethylene for alternative installation techniques

- Dimensions, technical requirements and testing

English translation included

PN-83/N-03010 Statystyczna kontrola jakości - Losowy wybór jednostek produktu do

próbki

PN-EN ISO 3126:2006 Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych - Elementy z

tworzyw sztucznych - Sprawdzanie wymiarów

PN-EN ISO 1167-1 i 2:

2007

Rury, kształtki i połączenia z termoplastycznych tworzyw sztucznych

do przesyłania płynów - Oznaczanie wytrzymałości na ciśnienie

wewnętrzne - Cz. 1: Ogólna metoda, Cz. 2: Przygotowanie próbek do

badań

Sprawozdania z badań, oceny

1. R07 04 1297-A-P3. Test Certyfikat. HESSEL Ingenieurtechnik GmbH. Niemcy,

Roetgen, 2008 r.

AT-15-8194/2012 17/17 ®

2. Protokóły badań typu rur RC MULTIsafe®. Laboratorium Zakladowe. RURGAZ Sp. z

o.o. Kolonia Prawiedniki 57, 20-515 Lublin, 2008 r.

3. Nr: 471/GP-3/2007. Protokoł z badania rur firmy RURGAZ. Instytut Nafty i Gazu, Zakład

Przesyłania i Dystrybucji Gazu, Kraków 2007 r.

4. HK/W/0272/01/2009. Atest Higieniczny PZH. Państwowy Zakład Higieny w Warszawie.

5. R09 04 1519-1-P2. Test Certyfikat. HESSEL Ingenieurtechnik GmbH. Niemcy, Roetgen,

2010 r.

6. R08 04 1297-A-P4. Test Certyfikat. HESSEL Ingenieurtechnik GmbH. Niemcy,

Roetgen, 2008 r.

7. R08 04 1297-A-P5. Test Certyfikat. HESSEL Ingenieurtechnik GmbH. Niemcy,

Roetgen, 2008 r.

8. R10 03 1784-D, R10 03 1784-D2, R09 03 1597-C-e, R09 03 1672-A-e. Raporty z badań

surowca. HESSEL Ingenieurtechnik GmbH. Niemcy, Roetgen, 2009 i 2010 r.

Aneks nr 1 do Aprobaty Technicznej ITB AT-15-8194/2012 zawiera 3 strony

Seria: APROBATY TECHNICZNE

ANEKS nr 1

DO APROBATY TECHNICZNEJ ITB AT-15-8194/2012

Na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 8 listopada 2004 r. w sprawie aprobat technicznych oraz jednostek organizacyjnych upoważnionych do ich wydawania (Dz. U. Nr 249, poz. 2497), na wniosek firmy:

RADPOL S.A. ul. Batorego 14, 77-300 Człuchów

do Aprobaty Technicznej ITB AT-15-8194/2012

stwierdzającej przydatność do stosowania w budownictwie wyrobów pod nazwą:

Rury i kształtki RC MULTIsafe®, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP, z polietylenu PE 100RC,

przeznaczone do rurociągów wodociągowych i kanalizacyjnych

wprowadza się zmiany wyszczególnione na stronach 2 i 3 niniejszego Aneksu.

Warszawa, 06 lutego 2013 r.

D Y R E K T O R Instytutu Techniki Budowlanej

Jan Bobrowicz

Aneks nr 1 do AT-15-8194/2012 2/3 ®

1. W Aprobacie Technicznej Wnioskodawcę i Producenta zmienia się z:

RURGAZ Sp. z o.o. Kolonia Prawiedniki 57, 20-515 Lublin

na:

RADPOL S.A. ul. Batorego 14, 77-300 Człuchów

2. W pkt. 1 Aprobaty zapis:

„Przedmiotem niniejszej Aprobaty Technicznej ITB są rury i kształtki RC MULTIsafe®,

RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP, wykonane z polietylenu PE 100RC,

przeznaczone do budowy rurociągów wodociągowych i kanalizacyjnych. Rury produkowane

są przez firmę RURGAZ Sp. z o.o. Kolonia Prawiedniki 57, 20-515 Lublin.”

zmienia się na:

„Przedmiotem niniejszej Aprobaty Technicznej ITB są rury i kształtki RC MULTIsafe®,

RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP, wykonane z polietylenu PE 100RC,

przeznaczone do budowy rurociągów wodociągowych i kanalizacyjnych. Rury produkowane

są przez firmę RADPOL S.A. w zakładzie produkcyjnym RURGAZ, Kolonia Prawiedniki 57,

20-515 Lublin.”

3. W pkt. 1 Aprobaty zapis:

„Rury RC MULTIsafe® produkowane są również z polietylenu PE 100RC w wersji 3L,

czyli jako rury trójwarstwowe z środkową warstwą barwy czarnej, stanowiącą około 80%

całkowitej grubości ścianki rury, oraz warstwami: zewnętrzną i wewnętrzną barwy

ciemnoniebieskiej, w przypadku rur przeznaczonych do instalacji i sieci wodociągowych, lub

barwy zielonej, w przypadku rur przeznaczonych do instalacji i sieci kanalizacyjnych.

Warstwy te stanowią po około 10% grubości ścianki.”

zmienia się na:

„Rury RC MULTIsafe® produkowane są również z polietylenu PE 100RC w wersji 3L,

czyli jako rury trójwarstwowe z środkową warstwą barwy czarnej, oraz warstwami:

zewnętrzną i wewnętrzną barwy ciemnoniebieskiej, w przypadku rur przeznaczonych do

instalacji i sieci wodociągowych, lub barwy zielonej, w przypadku rur przeznaczonych do

instalacji i sieci kanalizacyjnych. Warstwy zewnętrzne, stanowiące od 10 do 30% grubości

Aneks nr 1 do AT-15-8194/2012 3/3 ®

ścianki każda, połączone są molekularnie przy czym warstwa wewnętrzna ma grubość nie

mniejszą niż 2,5 mm.”

4. W pkt. 1 Aprobaty zapis:

„Aprobata obejmuje również rury RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP

zbudowane z rury przewodowej wykonanej z polietylenu PE 100RC o średnicach od 25 do

1000 mm i o szeregach wymiarowych SDR 7,4 do SDR 41 wg normy PN-EN 12201-2:2011,

z nałożonym w trakcie produkcji, niezwiązanym molekularnie, dodatkowym płaszczem

ochronnym odpowiednio z PE lub PP, o grubości zależnej od średnicy zewnętrznej

przewodowej rury RC MULTIsafe®.

Rury RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP mogą być wyposażane w taśmę

detekcyjną umieszczoną pod płaszczem ochronnym i wówczas mają nazwy odpowiednio RC

MAXIprotectPE-d oraz RC MAXIprotectPP-d.”

zmienia się na:

„Aprobata obejmuje również rury RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP

zbudowane z rury przewodowej wykonanej z polietylenu PE 100RC o średnicach od 25 do

1000 mm i o szeregach wymiarowych SDR 7,4 do SDR 41 wg normy PN-EN 12201-2:2012,

z nałożonym w trakcie produkcji, niezwiązanym molekularnie, dodatkowym płaszczem

ochronnym odpowiednio z PE (klasy PE 100 lub PE 100RC) lub PP modyfikowanym

mineralnie, o grubości zależnej od średnicy zewnętrznej przewodowej rury RC MULTIsafe®.

Rury RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP mogą być wyposażane w 1, 2 lub 4

taśmy detekcyjne z aluminium, stali odpornej na korozję lub miedzi, umieszczone pod

płaszczem ochronnym i wówczas mają nazwy odpowiednio RC MAXIprotectPE-d oraz RC

MAXIprotectPP-d.”

5. W pkt. 2 i na str. 17 Aprobaty Nr Atestu Higienicznego PZH HK/W/0272//01/2009

zmienia się na HK/W/0021/01/2013.

6. W pkt. 3.3 nazwę producenta zmienia się z RURGAZ na RADPOL.

7. W całym tekście Aprobaty nr normy PN-EN 12201:2011 zmienia sią na PN-EN

12201:2012.

KONIEC

Aneks nr 2 do Aprobaty Technicznej ITB AT-15-8194/2012 zawiera 2 strony

Seria: APROBATY TECHNICZNE

ANEKS nr 2

DO APROBATY TECHNICZNEJ ITB AT-15-8194/2012

Na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 8 listopada 2004 r. w sprawie aprobat technicznych oraz jednostek organizacyjnych upoważnionych do ich wydawania (Dz. U. Nr 249, poz. 2497), na wniosek firmy:

RADPOL S.A. ul. Batorego 14, 77-300 Człuchów

do Aprobaty Technicznej ITB AT-15-8194/2012

stwierdzającej przydatność do stosowania w budownictwie wyrobów pod nazwą:

Rury i kształtki RC MULTIsafe®, RC MAXIprotectPE oraz RC MAXIprotectPP, z polietylenu PE 100RC,

przeznaczone do rurociągów wodociągowych i kanalizacyjnych

wprowadza się zmiany wyszczególnione na stronie 2 niniejszego Aneksu.

Warszawa, 28 maja 2013 r.

D Y R E K T O R Instytutu Techniki Budowlanej

Jan Bobrowicz

Aneks nr 2 do AT-15-8194/2012 2/2 ®

1. W pkt. 3.2.1.1 Aprobaty Tablica 5 przyjmuje postać:

Tablica 5

Szereg wymiarowy

SDR

7,4 9 11 13,6 17 17,6 21 22 26 27,6 33 41

Ciśnienie nominalne

PN

25 20 16 12,5 10 9,6 8 7,5 6,3 6 5 4

DN/OD Grubość ścianki e min, mm

25 3,5 3,0 2,3 2,0 - - - - - - - -

32 4,4 3,6 3,0 2,4 2,0 - - - - - - -

40 5,5 4,5 3,7 3,0 2,4 2,3 2,0 - - - - -

50 6,9 5,6 4,6 3,7 3,0 2,9 2,4 2,3 2,0 - - -

63 8,6 7,1 5,8 4,7 3,8 3,6 3,0 2,9 2,5 2,3 - -

75 10,3 8,4 6,8 5,6 4,5 4,3 3,6 3,5 2,9 2,8 - -

90 12,3 10,1 8,2 6,7 5,4 5,1 4,3 4,1 3,5 3,3 - -

110 15,1 12,3 10,0 8,1 6,6 6,3 5,3 5,0 4,2 4,0 - -

125 17,1 14,0 11,4 9,2 7,4 7,1 6,0 5,7 4,8 4,6 - -

140 19,2 15,7 12,7 10,3 8,3 8,0 6,7 6,4 5,4 5,1 - -

160 21,9 17,9 14,6 11,8 9,5 9,1 7,7 7,3 6,2 5,8 - -

180 24,6 20,1 16,4 13,3 10,7 10,2 8,6 8,2 6,9 6,6 - -

200 27,4 22,4 18,2 14,7 11,9 11,4 9,6 9,1 7,7 7,3 - -

225 30,8 25,2 20,5 16,6 13,4 12,8 10,8 10,3 8,6 8,2 - -

250 34,2 27,9 22,7 18,4 14,8 14,2 11,9 11,4 9,6 9,1 - -

280 38,3 31,3 25,4 20,6 16,6 15,9 13,4 12,8 10,7 10,2 - -

315 43,1 35,2 28,6 23,2 18,7 17,9 15,0 14,4 12,1 11,4 9,7 7,7

355 48,5 39,7 32,2 26,1 21,1 20,1 16,9 16,2 13,6 12,9 10,9 8,7

400 54,7 44,7 36,3 29,4 23,7 22,7 19,1 18,2 15,3 14,5 12,3 9,8

450 61,5 50,3 40,9 33,1 26,7 25,5 21,5 20,5 17,2 16,3 13,8 11,0

500 68,3 55,8 45,4 36,8 29,7 28,3 23,9 22,8 19,1 18,1 15,3 12,3

560 - 62,5 50,8 41,2 33,2 31,7 26,7 25,5 21,4 20,3 17,2 13,7

630 - 70,3 57,2 46,3 37,4 35,7 30,0 28,7 24,1 22,8 19,3 15,5

710 - 79,3 64,5 52,2 42,1 40,2 33,9 32,3 27,2 25,7 21,8 17,4

800 - 89,3 72,6 58,8 47,4 45,3 38,1 36,4 30,6 29,0 24,5 19,6

900 - - 81,7 66,1 53,3 51,0 42,9 41,0 34,4 32,6 27,6 22,1

1000 - - 90,8 73,4 59,3 56,7 47,7 45,5 38,2 36,2 30,6 24,5

KONIEC