“Leerzaam en ontzettend leuk!” Lara Hellendoorn

De Nieuwe Hanze Unie:

Brug- en sluiswachters aan de slag

Politiek een spel?

Succesvol Stöppelhaene

Ondergrondse beekjes

Vliegbasis Twenthe

Magaz ine voor inwoners van Over i j sse l

Jaargang 8, nr. 2

Juni 2016

10 Jij geniet: Een Perzisch dessert“Samen eten brengt mensen dichter bij elkaar.”

20 Jij bedenkt: Nieuwe maker Robin

juni 2016 2

18 Jij bloeit: Stöppelhaene, traditie én vernieuwing

14 Jij bezoekt: WILDEN - Expressionisme van ‘Brücke’ & ‘Der Blaue Reiter’

30 Jij blikt terug: Een plaatje uit de oude doos

15 Jij online: Erop uit!

28 Jij schrijft: Zelf aan het woord in onze lezersrubriek

31 Jij lost op: Voor de Overijsselse puzzelaar

Colofon

Jij & Overijssel is het magazine voor

inwoners van Overijssel. Deze uitgave van

de provincie Overijssel verschijnt drie keer

per jaar en wordt huis aan huis verspreid.

Bezoek www.jijenoverijssel.nl voor de

digitale versie van dit magazine.

Jaargang 8, nummer 2

Oplage 421.250

Hoofdredactie Bertine Westebring -

Lindeboom

Eindredactie Hanneke Postma

Redactie Marieke van Bolderen,

Margreet de Haan, Geke Mateboer,

Barbara Oerbekke, Nicky Struijker Boudier,

Harry te Walvaart

Traffic Provincie Overijssel

Concept Provincie Overijssel

Realisatie PlatformP

Fotografie Raymond van Olphen,

Femke Teussink, Ben Vulkers.

Druk PlatformP

Copyright Niets uit deze uitgave mag

worden gereproduceerd en/of openbaar

gemaakt door middel van druk, fotokopie,

film of welke andere wijze dan ook zonder

voorafgaande schriftelijke toestemming

van de redactie.

Provincie Overijssel

Luttenbergstraat 2

8012 EE Zwolle

038 499 88 99

Redactie adres

Redactie Jij & Overijssel

Bertine Westebring-Lindeboom, 5c

Antwoordnummer 800

8000 VB Zwolle

Jij@overijssel.nl

Informatie www.jijenoverijssel.nl

Ideeën of vragen via e-mail jij@overijssel.nl

of het redactie adres.

@jijenoverijssel

www.facebook.com/provoverijssel

zoekt

2016-170

12 Jij speelt: Politiek een spel?Studenten bewust naar het gedachtengoed van politieke partijen laten kijken.

04 Jij verzint: Slim samenwerken met studentenEen samenwerking tussen overheid, onderwijs, ondernemers en onderzoekers. In Overijssel kan dat! Onder de naam De Nieuwe Hanze werken allerlei disciplines samen om Overijssel nog meer op de kaart te zetten. Niet alleen leerzaam, maar bovenal erg leuk!

08 Jij werkt: Op de brug Gradus Zoelman, van beleggingsadviseur naar brugwachter: “Ik zou dit werk graag tot mijn pensioen doen.”

22 Jij herstelt: Hengelose beekjesWater is de verbindende factor.

“Mijn theater: kritisch, puntig en absurd.”

Een oud militair vliegveld, omgetoverd tot een bijzonder natuur-gebied. Met bloemrijk grasland, open vlakten en kwebbelende veldleeuweriken. Waar je prachtig kan wandelen, fietsen en paardrijden. En waar de uitsmijter Fliegerhorst een hit wordt.

24 Jij ontwikkelt: Ontdek de geheimen van vliegbasis Twenthe

16 Jij doet: Leuke dingen in Overijssel

Een streekfestival waar het hele dorp, inclusief de jeugd, bij betrokken is. Hoe is Stöppelhaene ontstaan en waarom is het zo’n succes?

3 juni 2016

Jouw leefomgeving

Voorwoord door Bertine Westebring-Lindeboom

Nieuw! Dit magazine gaat over nieuwe kansen, ideeën, natuur en

samenwerkingen.

Lara Hellendoorn en Emmely Lefèvre zijn enthousiast over de Nieuwe

Hanze Unie, waarbij overheid, bedrijven, onderwijs en onderzoeks-

instellingen samenwerken. De nieuwe brug- en sluiswachters van

Overijssel vertellen over hun werk. Het vaarseizoen is echt aangebroken!

Nieuwe theatermakers werken samen met een gevestigde naam.

En wat denk je van vliegveld Twenthe; een oud militair vliegveld dat

omgetoverd is tot een bijzonder natuurgebied.

Daarnaast lees je hoe jongeren in aanraking komen met politiek en hoe

ondergrondse beekjes weer opkomen. Het streekfestival Stöppelhaene

is door vernieuwing al jaren succesvol. Waarom dat zo is ontdek je in

deze editie.

Ik hoop dat je het magazine met plezier leest. Heb je zelf een leuk

idee voor een artikel of wil je een bijdrage leveren door een column

(max. 150 woorden) te schrijven over ‘Mijn Overijssel’? Mail of schrijf

dan naar het redactieadres en wie weet zie je je eigen bijdrage in de

volgende editie terug!

Kloeke getallen

Tevreden over cultuur

• 78% van de Overijsselaars vindt in 2015 het culturele

aanbod in de eigen regio voldoende. Van de inwoners van

West-Overijssel geeft 82% aan dat er in hun regio voldoende

te doen is, in Twente is dit 76%.

• Jongeren van 18 tot en met 24 jaar zijn over het

algemeen minder tevreden over zowel het cultu rele aanbod

als diversiteit in aanbod in Overijssel.

• Ongeveer 33% van de Overijsselaars van 18 jaar en ouder

heeft deelgenomen aan uitingen van volkscultuur, zoals een

dorpsfeest of braderie. In de jaren ervoor was dit nog 20%.

• Overijsselaars vinden cultuur belangrijk: zij geven bij een

huis-aan-huiscollecte voor cultuur vaker geld dan gemiddeld

in Nederland (respectievelijk 55% en 47%).

• Er is een forse stijging te zien van het aantal mensen dat bij

een huis-aan-huis collecte geld geeft voor cultuur: in 2015

geeft 55% voor cultuur, het jaar daarvoor was dit nog 30%.

• Vooral 55-plussers, hoogopgeleiden en mensen uit het

landelijk gebied geven bij een huis-aan-huiscollecte geld

voor cultuur.

• Overijssel werkt aan een nieuw cultuurbeleid voor de

periode 2017-2020. Meer hierover lees je op

www.overijssel.nl/cultuur.

Wil je op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen

in Overijssel? Meld je aan voor Overijssels Feit via

www.overijssel.nl/overijsselsfeit of volg ons op Twitter:

@BeleidsinfoOv.

Infographic: Maarten de Vries

juni 2016 4

verzint

Slim samenwerken met Een driedubbele winsituatie. Het samenwerkingsverband De Nieuwe Hanze Unie kent alleen maar winnaars,

zowel binnen het bedrijfsleven, de overheid én het onderwijs. Studenten van verschillende opleidingen, onderwijs-

instellingen en niveaus werken samen om slimme ideeën te bedenken voor ondernemers en de overheid.

En dat leidt tot verrassende oplossingen. Maar het belangrijkste van alles, “Het is niet alleen heel leerzaam,

het is ook nog eens ontzettend leuk!” aldus studente Lara Hellendoorn. De terugkeer van de Hanze is een feit.

Lara Hellendoorn

5 juni 2016

Slim samenwerken met studenten

Het idee voor De Nieuwe Hanze Unie komt uit de

koker van ondernemer en ‘veranderaar’ Emmely

Lefèvre. Zij ontdekte, toen ze drie jaar geleden als

zelfstandige begon, dat veel ondernemers,

onderwijsinstellingen, overheden en onderzoeks-

instellingen graag willen samenwerken. Alleen op

welke manier, dat was voor iedereen zoeken.

Na bijna vijftig gesprekken met allerlei bedrijven,

studenten en scholen, ontstond het plan voor De

Nieuwe Hanze Unie. Emmely: “Ik kijk over grenzen

en leg verbindingen. Studenten en onderwijs-

instellingen zoeken altijd naar praktijkopdrachten

en manieren om opleidingen breder te maken.

Bedrijven en overheid zijn continue op zoek

naar slimme oplossingen voor problemen. Als je

ze samen brengt, ontstaan de mooiste ideeën.”

In de praktijk betekent het dat bedrijven,

onderzoekstinstellingen en de overheid met

concrete vraagstukken aankloppen bij De Nieuwe

Hanze Unie. Per vraagstuk wordt gekeken wie

met welke achtergrond er het beste bij past.

Zo worden er groepen samengesteld van studenten

die een concept uitwerken en oplossingen

bedenken. Emmely: “Op deze manier kunnen

studenten werken aan échte opdrachten,

met échte opdrachtgevers en er wordt écht

gerealiseerd. Bovendien leren zij op jonge leeftijd

al te werken in teams. Daarnaast binden wij

jonge talenten op deze wijze meer aan de regio

Zwolle. De opdrachtgevers kunnen profiteren

van de frisse en vaak ongeconditioneerde blik

van studenten.”

Brede blik

Lara Hellendoorn is één van de studenten

die betrokken is bij De Nieuwe Hanze Unie.

Lara: “Ik werd benaderd door een docent op

mijn school.

Ik zit in het laatste jaar van mijn grafische op -

leiding bij het Cibap in Zwolle. Hij vroeg of ik het

leuk vond om mee te doen. Ik heb direct ja gezegd.”

Elias Tieleman is die docent: “Wat ik zo goed

vind aan De Nieuwe Hanze Unie is dat het een

onafhankelijk platform is. Het is niet verbonden

aan één opleiding of instelling, maar het verbindt

juist onderwijsinstellingen met elkaar. Wat mij ook

erg aanspreekt is dat studenten heel zelfstandig

met elkaar aan de slag gaan, multidisciplinair.

Dat wil zeggen dat studenten van allerlei

verschillende opleidingen en studierichtingen

samenwerken. De Nieuwe Hanze Unie doet

een beroep op de zelfstandigheid van studenten,

de docenten spelen een ondersteunende rol.

Dat is een ontwikkeling die we ook binnen het

> Lees verder op pagina 6

“Een beroep doen op de zelfstandig-heid van studenten”

Emmely Lefèvre

juni 2016 6

verzint

dat beter uitdragen naar buiten toe. Onze kracht

is dat we elkaar dingen gunnen en we snelle aan -

pakkers zijn. Maar het is misschien een Sallandse

mentaliteit om daar bescheiden over te zijn.

En onbekend maakt onbemind. Ik vind het

fantastisch om te zien hoe 21 studenten met dit

vraagstuk bezig zijn en met welke frisse ideeën ze

komen. Ze presenteren regelmatig hun plannen,

wij geven ze dan tips en tricks. Ik krijg iedere

keer kippenvel als ik zie hoe deze jonge talenten

samenwerken en zich presenteren. Er zitten zeker

studenten tussen die ik straks graag in dienst zou

willen hebben.”

Maar hoe doe je dat dan, dat op de kaart zetten?

Daar breken Lara en haar medestudenten zich

het hoofd over. Niet voor studiepunten of een

hoog cijfer, maar om een idee te presenteren

dat daadwerkelijk kan worden uitgevoerd.

Want daar gaat het om bij De Nieuwe Hanze

Unie. Het creatieve proces is nog in volle gang.

Vele mogelijkheden passeren de revue, van

regiobijeenkomsten voor ambtenaren tot de

virtuele regio wethouder. Welk idee uiteindelijk

wordt uitgevoerd is nog afwachten, maar dát

er iets gaat gebeuren, dat staat vast.

Zeker niet als ze ook nog eens op een hele

andere school zitten. Nu werk ik samen met

studenten van Windesheim en Deltion, iedereen

met een andere achtergrond en studierichting.

Daar leer ik ontzettend veel van.”

Op de kaart

Maar wat doen ze dan concreet? In het geval van

Lara en haar groepsgenoten is het de opdracht

om de regio Zwolle op de spreekwoordelijke

kaart te zetten. “Dat is nodig, om de regio

interessant en aantrekkelijk te maken, voor zowel

bedrijven als inwoners”, vindt Andries van Daalen,

programmadirecteur van Wehkamp. Samen met

Marketing Oost is hij de opdrachtgever van

Lara en haar medestudenten. Andries: “De regio

Zwolle is een fantastische regio, maar we moeten

Cibap zien. Het ondernemerschap wordt steeds

belangrijker, veel van onze studenten beginnen

na de opleiding voor zichzelf. Volgend jaar

starten we met de ‘Ontwerpfabriek’. Een aparte

plek naast onze huidige locatie, waar onze

studenten projectmatig kunnen werken aan

opdrachten van echte klanten. Zodat zelfstandig-

heid, samenwerking en ondernemerschap een

vast onderdeel wordt van het lesprogramma.

Dat sluit aan bij het uitgangspunt van De Nieuwe

Hanze Unie.”

Het leuke van De Nieuwe Hanze Unie is volgens

Lara het samenwerken met andere studenten.

“Normaal gesproken heb je niet zoveel contact

met studenten van andere studierichtingen.

“We maken de regio interessant en aantrekkelijk”

> Vervolg van pagina 5

Elias Tieleman

Andries van Daalen

7 juni 2016

Soft imago

Lara: “We begonnen in Rotterdam, dat was

onze inspiratiebron. Als je de mensen daar vraagt

wat voor beeld ze bij Zwolle hebben, vliegen

de cliché’s je om de oren. ‘Saai, boeren, een

accent, koeien’. Zwolle heeft een soft imago

en daar willen we verandering in brengen.”

Lara richt zich met haar groep vooral op de

overheid. Zij probeert de regio Zwolle interessant

te maken voor overheden, zodat de wethouders

van bijvoorbeeld Zwartewaterland, Urk of

Dronten straks niet alleen trots zeggen dat ze

wethouders zijn van een gemeente, maar er ook

trots aan toe voegen dat het ‘regio Zwolle is’.

Zoals wethouders in Twente dat van nature

al doen met hun regio.

Meerdere projecten

De opdracht van Lara is slechts één van de

vele uitdagingen voor studenten. Emmely:

“We zijn gestart met vijf concrete projecten,

waar studenten mee aan de slag gaan.

Zo zijn er studenten die Balkbrug op de kaart

gaan zetten en buigt een andere groep

studenten zich over de vraag of ze het

vrouwenvoetbal populairder kunnen maken

dan het mannenvoetbal. En de nieuwe aan-

vragen liggen al te wachten.”

Wil je als student of juist als ondernemer

meedoen aan De Nieuwe Hanze Unie?

Ga naar www.denieuwehanzeunie.nl

voor meer informatie.

Ook door de provincie Overijssel wordt

enthousiast meegewerkt aan dit

verbindende en innovatieve concept.

Als onderdeel van het open staan voor

‘bestuurlijke experimenten’, levert de

provincie een participatie/communicatie

coach aan de studenten en worden

er ook op het provinciehuis regelmatig

creatieve sessies georganiseerd.

Lara met haar mede-studenten aan het werk.

werkt

juni 2016 8

Intensieve opleiding

De nieuwe brug- en sluiswachters werden opgeleid bij de

Nationale Nautische Verkeersdienst Opleiding (NNVO).

Gradus: “Ik heb gretig als een spons alle informatie opgezogen.

Het is een hele interessante opleiding, alles komt voorbij.

Je moet je klein vaarbewijs halen, marifoon examen doen,

je ontwikkelt je nautische en technische kennis, je leert meer

over het toezicht houden op de binnenwateren. Ik vond het

leuk om nieuwe dingen te leren.”

Niek bemant in de Kop van Overijssel afwisselend de bruggen

bij Giethoorn en de Blauwe Hand. “Ik ben dol op water.

In mijn vrije tijd ga ik graag varen in mijn sloep. Toen ik mijn

baan als verkoper bij een technisch bedrijf kwijt raakte, dacht

ik na over mijn loopbaan. Ik wilde het liefst rattenvanger of

brugwachter worden. Dat leek me mooi, de hele dag buiten

bij het water zijn. Toen de vacature voor brug- en sluiswachter

langs kwam, hoefde ik niet lang na te denken. Ik heb direct

gesolliciteerd.”

Het vaarseizoen is in volle gang en dat betekent op mooie dagen topdrukte bij de bruggen en sluizen in Overijssel. Om al

het vaar- en wegverkeer in goede banen te leiden, gingen er 35 nieuwe brug- en sluiswachters aan de slag. Niek de Raad

en Gradus Zoelman zijn twee van hen. Niek: “Ik heb van mijn hobby, mijn beroep gemaakt en dat bevalt uitstekend!”

Op de brug

Gradus Zoelman

9 juni 2016

Na drie maanden cursus en opleiding kon Gradus aan de

slag als brug- en sluiswachter bij Kanaal Almelo-de Haandrik.

Een wereld van verschil met zijn vorige werkplek. “Dit is een

prachtig water als toegangspoort naar het noorden van ons

land. Ik werkte jarenlang als beleggingsadviseur, was dagelijks

bezig met beurskoersen. De bankenwereld is jachtig, het gaat

om targets halen, scoren. Toen het betaald advies werd

ingevoerd, raakte ik mijn baan kwijt. Maar nu ik een nieuwe

baan heb, maak ik me daar niet meer druk over. Ik zou dit

werk graag tot mijn pensioen doen.”

Nooit saai

Het is hollen of stilstaan op de brug. Gradus heeft vier bruggen,

waarvan twee na een keersluis, onder zijn hoede en die zijn

niet op afstand te bedienen. Dat betekent dat hij meerijdt,

terwijl de boten over het kanaal varen. Gradus leidt ze veilig

door de bruggen en sluizen. Ook bij Niek kan het op mooie

dagen een drukte van belang zijn. Niek: “Vanaf Giethoorn-Zuid

bedien ik één brug lokaal en twee op afstand. Op mooie dagen

is het een komen en gaan van schepen. En zoals dat op het

water hoort, zwaai ik naar iedereen die door de brug komt.”

Gradus: “Ik ben in dit gebied opgegroeid. Jarenlang reed ik

regelmatig langs de brugwachtershuisjes, maar ik had nooit

kunnen vermoeden dat ik er nu werk. ’s Ochtends zie ik

reeën in het veld en aalscholvers op het water. Als ik hier zit,

denk ik aan de dichtregels van Hendrik Marsman. “Denkend

aan Holland, zie ik brede rivieren, traag door oneindig

laagland gaan. Het zou me niets verbazen als Marsman dat

hier geschreven heeft.”

De provincie heeft 30 bedienbare bruggen en

8 bedienbare sluizen. Om ervoor te zorgen dat in het

vaarseizoen tussen 1 april en 1 november het weg-

én waterverkeer vlot kan doorstromen, worden er in

deze periode extra brug- en sluiswachters ingezet.

Deze worden opgeleid en ingezet via een uitzendbureau.

Bij de werving is geprobeerd om zoveel mogelijk mensen

vanuit een uitkering weer aan het werk te helpen.

“Ik heb van mijn hobby mijn beroep gemaakt”

Niek de Raad

juni 2016 10

geniet

Een PerzischIn de kleine keuken van Mahnaz Abassi

ruikt het heerlijk naar kardemom en munt.

Twee ingrediënten die vaak in Perzische

gerechten worden gebruikt. Vandaag komen

ze terecht in een heerlijk yoghurt dessert

met granaatappelpitjes en honing.

11 juni 2016

Ingrediënten:

• 800 gram Griekse yoghurt

• 3 eetlepels honing

• Halve theelepel kardemom of

1 eetlepel rozenwater

• 100 gram pistachenoten

• De pitjes van 1 granaatappel

• 5 aardbeien

• Muntblaadjes

dessertMahnaz kwam tien jaar geleden als

politiek vluchtelinge naar Nederland.

De econome belandde na een lange

asielprocedure uiteindelijk met haar

kinderen in Deventer. Daar werd

ze een soort ambassadeur van de

Perzische cultuur en keuken.

Drie jaar geleden startte ze haar eigen

bedrijf onder de naam Mahnaz.nl.

Ze verzorgt Perzische avonden met

lekker eten en live muziek en werkt

als tussenpersoon voor bedrijven

die zaken willen doen met Iran.

Mahnaz: “Eten als sociaal gebeuren

hoort al duizenden jaren bij de

Perzische cultuur. Koken, samen eten

en genieten met je gasten en daar

alle tijd voor nemen vinden we heel

erg belangrijk! Het brengt mensen

dichterbij elkaar.” Dat was dus wel een

cultuurshock in Nederland, waar de

moderne, jachtige mens z’n best doet

om binnen een half uur een maaltijd

op tafel te zetten. “Maar gelukkig

komt ook hier steeds meer aandacht

voor koken. De Perzische avonden

en de hapjes zorgen meestal voor

een wow-moment bij de gasten.

Leuk als mensen thuis ook de recepten

gaan proberen!”

Kijk voor meer informatie over Mahnaz

op www.mahnaz.nl.

Bereiding

Leg een vergiet of een zeef in een pan.

De zeef mag de onderkant van de pan

niet raken. Spoel een schone theedoek

af onder de kraan, wring die uit en

leg de natte theedoek vervolgens in

de zeef. Schenk de yoghurt in de

theedoek en zet dit twee uur in de

koelkast. Het vocht loopt uit de yoghurt

en komt in de pan onder de zeef

terecht. Wat overblijft in de thee doek

is ‘hangop’. Schep de hangop met een

lepel of spatel in een kom. Hak de

aardbeien en de helft van de pistache-

noten in kleine stukjes. Meng vervolgens

de hangop met de honing, rozenwater

of kardemom, pistachenootjes en

aardbeien. Vul een dessertglas met

afwisselende lagen yoghurt, granaat-

appel pitjes en pistachenootjes.

Garneer met muntblaadjes.

Politiek een spel?

juni 2016 12

Twaalf klassen hebben de afgelopen maanden

een Statenspel gespeeld in het Overijsselse

provinciehuis. Henk Drost, coördinator van

ROC Menso Alting, legt uit waarom: “We willen

onze studenten laten ervaren dat de politiek

geen ‘ver-van-m’n-bed-show’ is. We besloten de

praktijk in de school te halen en nodigden

Statenleden en raadsleden uit om hier te komen

vertellen over hun politieke werk. Helaas bleven

de studenten te veel in de schoolsituatie hangen.”

Aanleiding voor ROC Menso Alting om te kiezen

voor het Statenspel in het provinciehuis.

“Toen pas kreeg het verhaal handen en voeten”,

vertelt Henk. “De Statenzaal maakte indruk,

het gebruik van de microfoon was leuk.

Ook het feit dat de beste debater van het spel

een prijsje krijgt, werkt positief.”

Meerwaarde Statenspel

De meerwaarde van een Statenspel is volgens

Henk Drost dat studenten ervaren dat het in

de politiek concrete zaken betreft die ook hen

speelt

Wat is democratie? Wat merk je in je

dagelijks leven van de overheid en hoe

kun je zelf invloed uitoefenen. Hoe werkt

het precies in de Staten- en raadszaal?

Jongeren hebben vaak géén idee.

ROC Menso Alting in Zwolle laat studenten

zelf ervaren hoe de politiek werkt.

Henk Drost

Politiek een spel? Tobias Overbosch

Het Statenspel was leuk en interessant.

Ik ben geïnteresseerd in politiek.

Voorafgaand aan de gemeenteraads-

verkiezingen heb ik promotiefilmpjes

voor een politieke partij gemaakt.

Het politieke spel was wat ik ervan

verwachtte. Raadsvergaderingen lijken

heel erg op Statenvergaderingen.

Meer weten over ROC Menso Alting? Kijk op www.mensoaltingzwolle.nl.

Chantal van Schellen

Ik had er eerst geen zin in maar vond

het uiteindelijke toch wel leuk om

te doen. Maar politiek is niet mijn ding!

Ik vond het lastig mijn eigen mening te

verwoorden. Wel heb ik veel geleerd over

de provincie en de taken van de provincie.

Grootste verrassing voor mij was dat

er zonder de provincie geen Bevrijdings-

festival zou bestaan.

13 juni 2016

aangaan. Deelnemers aan het Statenspel worden

ingedeeld bij een politieke fractie en maken zo

kennis met de verschillen in partijstandpunten.

Henk: “Ze leren compromissen sluiten. Dat heeft

ook effect op het beeld dat studenten van de

politiek hebben. Ze zien wie de politici zijn, wat

ze doen en wat ze beweegt. Ervaren wat het is

en niet afgaan op beeldvorming in de media

zorgt er in veel gevallen voor dat ze een reëler

beeld van de politiek krijgen.”

Ruimte voor minderheden

Een Statenspel levert meer kennis op over de

provincie en inzicht in hoe om te gaan met

verschillende belangen. Hoe je zelf invloed kunt

uitoefenen en (misschien) betrokken kunt raken.

Dat het in een democratie niet alleen gaat

om de ‘meeste stemmen gelden´ maar dat er

ook ruimte is voor minderheden. Henk Drost:

“We proberen studenten bewust naar het

gedachtegoed van politieke partijen te laten

kijken. Hoe gaat een politieke partij bijvoorbeeld

om met de vluchtelingenproblematiek.

Vaardigheden zoals debatteren en discussiëren,

belangrijk voor het vak Nederlands, nemen

studenten in de slipstream van het spel mee.”

Enthousiast

Henk Drost: “We vinden het heel bijzonder dat

de provincie investeert in een programma om

jongeren te betrekken bij de democratie.

Politiek staat buiten hun belevingswereld en nu

merken ze dat het toch anders ligt. Dus provincie,

ga er alsjeblieft mee door!”

Ook meedoen?

Provincie Overijssel zorgt ervoor dat er ieder jaar zo’n 5.000 jongeren en volwassenen kennis-

maken met politici en politieke besluitvorming in de praktijk. Bijvoorbeeld door gastlessen van

Statenleden en raadsleden, het naspelen van een Staten- of raadsvergadering of door deel te

nemen aan een debatbijeenkomst zoals de Overijssel Debat Award. De provincie werkt hierin

samen met Pro-Demos, Huis voor democratie en rechtsstaat en 16 Overijsselse gemeenten.

Kijk voor meer informatie op www.overijsseldoetmee.nl.

Chantal van SchellenChantal van SchellenChantal van Schellen

Tobias Overbosch

juni 2016 14

bezoekt

Niet de buitenwereld maar de binnenwereld, daar ging het de

expressionisten om. Kunst als uitdrukking van de innerlijke beleving.

Academische regels werden ingeruild voor subjectieve ervaringen.

In Duitsland manifesteerde het expressionisme zich aan het begin

van de twintigste eeuw in het werk van de kunstenaarsgroeperingen

‘Brücke’ en ‘Der Blaue Reiter’. Met hun compromisloze visie

veranderden kunstenaars als Alexej von Jawlensky, Wassily Kandinsky,

Emil Nolde, Ernst Ludwig Kirchner, August Macke, Franz Marc en

Max Pechstein voorgoed het gezicht van de moderne kunst.

De expositie ‘WILDEN - Expressionisme van ‘Brücke’ en ‘Der Blaue Reiter’

die nog tot en met 18 september in Museum de Fundatie in Zwolle

te zien is, toont met zo’n 100 werken het eerste grote museale

overzicht in Nederland van Duitse expressionistische schilderkunst.

www.museumdefundatie.nl

WILDEN - Expressionisme van ‘Brücke’ & ‘Der Blaue Reiter’

Heinrich Campendonk, Dieren, 1917, olieverf op doek, 60,5 x 76,5 cm, Leopold Hoesch Museum & Papiermuseum Düren.

15 juni 2016

online

Erop uit!

Zwemmen in natuurwater?In Overijssel ligt een aantal officiële

zwemplassen. Hier wordt de waterkwaliteit

tijdens het zwemseizoen regelmatig gecon-

troleerd. Wil je weten waar je in jouw buurt

schoon en veilig kan zwemmen? Kijk dan op

www.zwemwater.nl voor je een duik neemt!

Leegstand monitorenBenieuwd hoe het met de leegstand in Overijssel gesteld is?

Kijk dan eens in de Leegstandsmonitor Overijssel. Een innovatieve

tool die voor heel Overijssel en Nederland de leegstand van vastgoed

in beeld brengt. Kijk op: www.overijssel.nl/leegstandsmonitor

App StappoverReis je met de bus in de regio IJsselmond? Met de speciale app Stappover regel je zelf een

aansluiting van de ene op de andere bus, zonder tussenkomst van een chauffeur of de

verkeersleiding. De app zorgt ervoor dat je je overstap haalt, doordat de aansluitende

bus maximaal 4 minuten op je wacht. Download hem in je App Store of via Google Play.

Er zijn honderden faunapassages aangelegd in Overijssel, maar

werken ze ook? Bekijk het zelf! Op www.wildspotter.nl zie je

de camerabeelden van wildtunnels en ecoducten. Met hulp van

inwoners en belangstellenden wordt geanalyseerd welke dieren

er in Overijssel van de faunapassages gebruik maken. Kijk je mee?

Wilde dieren

spotten?

juni 2016 16

doet

Leuke dingen

Juli

Dassen kijken juli/augustus www.landschapoverijssel.nl Deventer

Expositie Beeldschoon t/m 3 juli www.expositie-beeldschoon.nl De Pol

Zandsculpturen landgoed Warmelo t/m 2 oktober www.vvvdiepenheim.nl Diepenheim

Reggestreek Wandeltocht 1 juli www.sallandnatuurlijkgastvrij.nl Rijssen

Romantische avondroodtocht met Enterse zomp 1 juli en 5 augustus www.entersezomp.nl Enter

Triathlon Holten 1 en 2 juli www.triathlonholten.nl Holten

Kunstroute Markelo 1 juli t/m 23 okt. www.vvvmarkelo.nl Markelo

Multiculturele markt Enschede 1 t/m 3 juli www.uitinenschede.nl Enschede

Stoomdag bij stoomgemaal d’Olde Mesiene 2 juli en 6 augustus www.stoomgemaal.nl Mastenbroek

Leontien Ladies Ride 2 juli www.stadhardenberg.nl Hardenberg

Harmoniedag-XL 2 juli www.sallandnatuurlijkgastvrij.nl Olst

Trekkerslep 2 juli www.sallandnatuurlijkgastvrij.nl Diepenveen

Vliegerfeest Twenterand 2 en 3 juli www.vliegerfeesttwenterand.nl Vriezenveen

Euregiofeest 2 en 3 juli www.euregiofeest.nl Overdinkel

Koloniefeest 2 en 3 juli www.waterreijk.nl Willemsoord

Afrikafestival 2 en 3 juli www.afrikafestivalhertme.nl Hertme

Streekmarkt Twente 2 juli en 6 augustus www.streekmarkttwente.nl Delden

Salland Mooiste 3 juli www.sallandmooiste.nl Haarle

Maaldemonstratie Molen van Frans 3 juli en 7 augustus www.landschapoverijssel.nl Mander

Heerlijcke markt Diepenheim 3 juli en 7 augustus www.vvvdiepenheim.nl Diepenheim

CSI Twente 5 t/m 10 juli www.csitwente.nl Geesteren

Zomermarkt 6 juli www.genemuidenactueel.nl Genemuiden

Blauwvingerdagen 6, 13, 20, 27 juli www.zwolletouristinfo.nl Zwolle

Deventer op Stelten 7 t/m 10 juli www.deventeropstelten.nl Deventer

Hellendoorn Open Air 8 en 9 juli www.hellendoornopenair.nl Hellendoorn

Lepeltje Lepeltje 8 t/m 10 juli www.zwolletouristinfo.nl Zwolle

Hellehondsdagen 8 t/m 10 juli www.hellehond.nl De Lutte

Tropical Night 9 juli www.tropicalnighthengelo.nl Hengelo

Stonerock 9 juli www.stonerock.nl Dalfsen

Boekenmarkt 9 juli www.stadhardenberg.nl Hardenberg

Sterkste man van Nederland 9 juli www.zwolletouristinfo.nl Zwolle

Drakenbootfestival 9 juli www.drakenbootfestival.nl Vroomshoop

Hoffelijke tuinen 9 en 10 juli www.hoffelijketuinen.nl De Lutte e.o.

Pasar Pedis 9 en 10 juli www.waterreijk.nl Kallenkote

Rock Around Giethoorn 9 en 10 juli www.waterreijk.nl Giethoorn

Brocante aan de IJssel 9, 23 juli, 6, 20 aug. www.brocanteaandeijssel.nl Deventer

Strongmanrun 10 juli www.sallandnatuurlijkgastvrij.nl Nijverdal

Zomerfair Goor 15 juli www.vvvgoor.nl Goor

Explosion Festival 15 juli www.explosionfestival.nl Ommen

Festiball Tubbergen 15 t/m 17 juli www.soccerinside.nl Tubbergen

Lil’ Hill Festival 16 juli www.lilhill.nl Luttenberg

Pasar Maluku 16 juli www.wierden-enterinfo.nl Wierden

Iers Festival 16 juli www.zinin.com Nijverdal

Steengoed Festival 16 juli www.waterreijk.nl Willemsoord

Wiezoloop 16 juli www.wiezoloop.nl Wierden

Zeldzaam Mooi Festival 17 juli www.zeldzaammooievents.com Deventer

Farmstaclerun 17 juli www.sallandnatuurlijkgastvrij.nl Heino

Historisch Festival 17 juli www.sallandnatuurlijkgastvrij.nl Luttenberg

Nature Experience 18, 25 juli, 1, 8, 15, 22 aug. www.museumholterberg.nl Holten

Wendezoele Oogstweken 18 t/m 30 juli www.vvvdelden.nl Ambt Delden

Kano by night 19, 26 juli, 2, 9 aug. www.sallandnatuurlijkgastvrij.nl Nijverdal

De Hammer Brinkdagen 20 juli www.hammerbrinkdagen.nl Den Ham

Poppenkast in het bos 20 juli en 24 augustus www.museumholterberg.nl Holten

Fietstocht Tour de Boer 21 juli www.vvvmarkelo.nl Markelo

Roerige Reestdagen 21 en 22 juli www.vechtdaloverijssel.nl Balkbrug

Grolsch Summer Sounds 21 en 28 juli, 4, 11, 18 aug. www.uitinenschede.nl Enschede

Rijssen op Straat 21 juli t/m 18 aug. Elke do. www.beleefrijssenholten.nl Rijssen

Nacht van Delden 23 juli www.vvvdelden.nl Delden

April 2016

Mei 2016

Mei 2016

Mei 2016

Fotograaf Mark Zekhuis

VVV Twenterand

Fotograaf Gerard Dubois

VVV Twenterand

17 juni 2016

in OverijsselMei 2016

Juni 2016

Juni 2016

Juni 2016

Boeken en Brocante markt 23 juli www.vvvhaaksbergen.nl Haaksbergen

Wildpluk wandeling 27 juli en 23 augustus www.kruidenhuisdevlo.nl Holten

Oogstdag 28 juli www.vechtdaloverijssel.nl Lemele

Siepelmarkt Ootmarsum 28 juli, 4, 11 augustus www.siepelmarkten.nl Ootmarsum

Kamper Ui(t)dagen 28 juli, 4, 11, 18 augustus www.ontdekdeijsseldelta.nl Kampen

Geurenpop 29 juli www.sallandnatuurlijkgastvrij.nl Hellendoorn

Stonehengefestival 30 juli www.waterreijk.nl Steenwijk

Gondelvaart Dwarsgracht 30 juli www.waterreijk.nl Dwarsgracht

Boerenmarkt 30 juli en 20 augustus www.vvvdelutte-losser.nl Losser

Dieksiepop 31 juli www.dieksiepop.nl Haarle

Augustus

Bazar Tubbergen 2 t/m 5 augustus www.sbn-tubbergen.nl Tubbergen

De Boer op – fiets en autotocht 3 augustus www.beleefrijssenholten.nl Holten

Kledingshow 3, 10, 17 augustus www.museumstaphorst.nl Staphorst

De Hammer Brinkdagen 3, 17, 31 augustus www.hammerbrinkdagen.nl Den Ham

Dicky Woodstock Popfestival 4 t/m 6 augustus www.waterreijk.nl Steenwijkerwold

Flora Ootmarsum 5 t/m 14 augustus www.floraootmarsum.nl Ootmarsum

Poëziefestival Het Tuinfeest 6 augustus www.hettuinfeest.nl Deventer

Kunstmarkt 6 augustus www.vvvhaaksbergen.nl Haaksbergen

Springkussenfestival 6 augustus www.stadhardenberg.nl Hardenberg

Airforce Festival 6 augustus www.uitinenschede.nl Enschede

Ommer molendag 6 augustus www.vechtdaloverijssel.nl Ommen

Middeleeuwse Kasteeldagen Warmelo 6 en 7 augustus www.vvvdiepenheim.nl Diepenheim

Zwartsluizerdagen 6, 13, 20, 27 augustus www.ontdekdeijsseldelta.nl Zwartsluis

Deventer Boekenmarkt 7 augustus www.deventerboekenmarkt.nl Deventer

Streek-Eet-Feest 7 augustus www.landschapoverijssel.nl Enschede

Lego Dagen Museum Buurtspoorweg 9 t/m 11 augustus www.vvvhaaksbergen.nl Haaksbergen

Europese dagen handmatig klomen maken 11 en 12 augustus www.enterserfgoed.nl Enter

Den Alerdinck Zomerfair 12 t/m 14 augustus www.sallandnatuurlijkgastvrij.nl Laag Zuthem

Wiedepop 12 t/m 14 augustus www.waterreijk.nl Giethoorn

Wierdense Open Tuindagen 13 en 14 augustus www.opentuinenwierden.nl Wierden

Tubbergse Paardendagen 13 t/m 18 augustus www.tubbergsepaardendagen.nl Tubbergen

Eindeloze heuvelentocht 13 t/m 20 augustus www.landschapoverijssel.nl Sallandse Heuvelrug

Helders Fees 14 t/m 20 augustus www.heldersfees.nl Hellendoorn

KUNSTen op Straat 16 augustus www.kunstenopstraat.nl Denekamp

Verrassend Lemele 17 augustus www.vechtdaloverijssel.nl Lemele

Heinose Pompdagen 17 t/m 21 augustus www.pompdagen.nl Heino

Wielerronde en wielerpop Markelo 19 augustus www.vvvmarkelo.nl Markelo

Grasbaanraces 19 augustus www.staphorst.nl Staphorst

Stratenfestival 19 augustus www.zwolletouristinfo.nl Zwolle

Bloemencorso Sint Jansklooster 19 augustus www.waterreijk.nl Sint Jansklooster

Deventer Stadsfestival 20 augustus www.deventerstadsfestival.nl Deventer

Antiek, Brocante & Verzamel Fair 21 augustus www.vvvhaaksbergen.nl Haaksbergen

Holland Venetië Fietstocht 21 augustus www.waterreijk.nl Steenwijk

Eten op Rolletjes 22 t/m 24 juli www.etenoprolletjes.nl Deventer

Stiftfestival 23 t/m 28 augustus www.stiftfestival.com Weerselo

Stöppelhaene 24 t/m 28 augustus www.stoppelhaene.nl Raalte

Bruegheliaans Festijn 25 t/m 28 augustus www.bruegheliaansfestijn.nl Losser

Vleermuizen spotten 26 augustus www.landschapoverijssel.nl Reestdal

Dorpsfeest Markelo 26 t/m 28 augustus www.vvvmarkelo.nl Markelo

Kunst in Ootmarsum 26 t/m 28 augustus www.kunstinootmarsum.nl Ootmarsum

Zuiderfestival 26 t/m 28 augustus www.uitinenschede.nl Enschede

Zomerfestival 27 augustus www.stadhardenberg.nl Hardenberg

Bloemencorso Vollenhove 27 augustus www.waterreijk.nl Vollenhove

Gondelvaart Giethoorn 27 augustus www.waterreijk.nl Giethoorn

Heerlijk Hengelo 27 t/m 29 augustus www.bureauhengelo.nl Hengelo

Zomerfestival Andersom 28 augustus www.uitinenschede.nl Enschede

Badkuipenrace 28 augustus www.sallandnatuurlijkgastvrij.nl Deventer

VVV Hof van Twente

Enschede Promotie

VVV Haaksbergen

VVV Ootmarsum

bezoektbloeit

juni 2016 18

traditie én vernieuwing

Stöppelhaene:

“We zoeken altijd naar vernieuwing, zonder het oorspronkelijke

karakter van het evenement aan te tasten.” Dat zegt Paul Wittenhorst,

de voorzitter van de stichting Stöppelhaene. Het Sallandse Oogstfeest

wordt al sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw in Raalte gevierd.

Het Sallands Oogstfeest (© Stöppelhaene)

19 juni 2016

Bijzonder aan Stöppelhaene (24-28 augustus) is dat het een heel

sociaal gebeuren is. Zeker 1500 dorpelingen zijn als vrijwilliger

betrokken bij het feest dat tegenwoordig vijf dagen duurt.

Onder de 100.000 bezoekers die het evenement trekt, zijn veel

oud-Raaltenaren. “Het is één grote reünie. Het hele dorp is er bij

betrokken. Stöppelhaene is goed voor de gemeenschap en voor

het verenigingsleven. Ook de jeugd is heel betrokken bij het feest.

Zij komen met nieuwe plannen en zetten tegelijk de traditie voort.

Je hoort elders vaak dat het moeilijk is om jongeren te betrekken

bij het verenigingsleven. In Raalte is dat geen enkel probleem.

Dat komt ook doordat wij ze de mogelijkheden geven om hun

eigen ideeën uit te voeren” aldus Paul Wittenhorst.

Van heinde en ver

Behalve sociale verbondenheid brengt Stöppelhaene ook economische

voordelen met zich mee. Dat was ook ooit de opzet van de bedenkers

van het feest. Een klein groepje winkeliers keek in de jaren ’50 met

jaloezie naar de braderiën en jaarmarkten die in de grote Overijsselse

steden populair werden.

“In Raalte wilde men ook zoiets. Maar het moest wel een feest worden

met een eigen identiteit. Dus kwam men al snel op de agrarische

traditie van het dorp. De winkeliers van toen hadden overigens nooit

kunnen bedenken dat Stöppelhaene anno 2016 zó populair zou

worden. Niet alleen in de regio. Het publiek komt van heinde en ver.

Stöppelhaene heeft Salland echt op de kaart gezet”, zegt de voorzitter

niet zonder trots. De provinciale subsidie gaf daar ook een flinke

impuls aan. Het stelde de organisatie in staat om ook de publiciteit

voor het festival professioneel en eigentijds aan te pakken.

Typisch en streekeigen

Stöppelhaene is een feest met een typisch streekeigen karakter.

Al eeuwenlang werd in augustus de laatste roggeoogst feestelijk

binnengehaald. Een deel ervan ging naar de geestelijkheid, die het

Stöppelhaene is één van de festivals die door de provincie wordt

gesubsidieerd. Met het subsidiegeld moet ervoor gezorgd worden

dat het festival bijdraagt aan de lokale en regionale economie.

Meer over het Overijsselse evenementenbeleid vind je op

www.overijssel.nl/cultuur.

weer aan de armen schonk. Dat gebeurt nog steeds, alleen gaat

nu een deel van de ‘oogstgave’ naar een kleinschalig landbouw-

ontwikkelingsproject.

Op het programma staan ook dit jaar weer grote namen.

Marco Borsato en Guus Meeuwis zijn allang uitverkocht. Maar de

Stöppelhaene formule voorziet in meer dan dat. Cabaretiers uit

de regio, straattheater, een boerendag, concerten, kunst- en

hobbymarkten, oldtimers en uiteraard het befaamde oogstcorso

maken dat bezoekers van alle leeftijden aan hun trekken komen.

Roggemaaiersdag

Een voorproefje van het grote feest vindt plaats op 23 juli. Dan wordt

de Roggemaaiersdag gehouden in Raalte. Het publiek kan dan kennis-

maken met het echte landelijke handwerk. Roggemaaiers oogsten

met de hand, bindsters binden de rogge tot schoven, waarna de akker

wordt geploegd. Er zijn demonstraties strovlechten en touwdraaien én

een streekproductenmarkt. Kijk voor meer informatie op

www.stoppelhaene.nl.

Paul Wittenhorst

Festival Stöppelhaene (© Stöppelhaene)

bedenkt

juni 2016 20

voor een studie aan ArtEZ, de kunstacademie in

Zwolle. “In mijn eerste jaar kwam mijn liefde

voor theater boven. In die richting wilde ik verder.

En niet als docent, maar zelf theater maken en

acteren. ”Dat laatste doet Robin, naast haar werk

voor het toneelstuk dat ze nu schrijft en regisseert,

met Josje Eijkenboom in theatergroep ‘Hardhout’.

Haar muzikale talent kan Robin kwijt in een

duo dat te boeken is voor feesten en partijen.

“We spelen vele genres, maar de stijl waarin ik

mijn eigen muziek schrijf is singer/songwriter,

met een kritisch tintje uiteraard.”

Zwolle beleeft in september tijdens het Stadsfestival de première van een

toneelstuk van theatermaker Robin Kisjes. Het is door haar geschreven en

geregisseerd. Het toneelstuk is het eindresultaat van Robins deelname aan

de subsidieregeling Nieuwe Makers Overijssel. Het belooft een bijzondere

voorstelling te worden: maatschappijkritisch en licht absurdistisch.

“Kritisch, puntig en absurd”

Nieuwe Maker Robin:

Binnen de regeling krijgen jonge kunstenaars

een subsidie van de provincie om zich artistiek en

zakelijk verder te ontwikkelen. Daarvoor moeten

ze een eindproduct opleveren. Dat kan op het

gebied van beeldende kunst, muziek of, zoals

Robin, theater.

“Schrijven en regisseren is helemaal mijn ding”,

vertelt Robin. “Mijn theater is maatschappij

kritisch, puntig geschreven, met veel contrast

en absurdistische invloeden. Het mooie van

het absurdisme vind ik de miscommunicatie,

hoe mensen langs elkaar heen praten, elkaar niet

begrijpen. Dit levert vervreemdende situaties op.

Vaak tragische maar ook komische. Dat combineer

ik met zaken die in de samenleving spelen en mij

bezig houden. Door middel van absurditeit en de

tragikomische contrasten wil ik het publiek laten

lachen om dingen waar je normaal niet om lacht.”

Liefde voor theater

Robin komt uit een artistiek gezin in Dalfsen.

Haar vader is componist en haar moeder heeft een

filmbedrijf. Robin koos na de middelbare school

21 juni 2016

Toneelstuk van een uur

Robin is nu in de eindfase van de productie. “Ik ben

aan het schrijven en zet mijn ideeën om in een

toneelstuk van een uur. En ik ga nu acteurs zoeken.

Dat worden zowel beroepsacteurs als amateur-

spelers. Op het Stadsfestival, van 1 tot en met 4

september, spelen we mijn stuk een aantal keren.

Ik hoop natuurlijk dat het daarna vaker opgevoerd

wordt.” Hoe ziet Robin haar toekomst? “Ik ga met

Josje door met ‘Hardhout’. En ik wil verder gaan

met eigen theaterstukken schrijven en regisseren.

Belangrijk voor mijn verdere ontwikkeling is in ieder

geval dat ik publiek bereik heb en gezien word.”

Nieuwe maker

In 2015 begonnen naast Robin nog vier jonge

kunstenaars als Nieuwe Maker. Ieder van hen

wordt begeleid door een gevestigde naam;

Robin door Niek van der Sprong. Hij produceert

met zijn bedrijf theater- en muziekvoorstellingen

en culturele festivals. “Robin is een theatermaker

met veel passie en gedrevenheid”, vertelt Niek.

“Wat mij erg aanspreekt is haar maatschappelijke

betrokkenheid. Geen kunst alleen om de kunst,

maar een verhaal willen vertellen en ergens

voor staan.”

Robin: “De begeleiding van Niek van der Sprong

Culturele Producties is heel waardevol voor me.

Ze begeleiden me op verschillende vlakken om

mijn plannen en doelen te concretiseren. Van plan

tot voorstelling. Wat moet ik doen, en wie moet

ik benaderen om mijn plan concreet te krijgen.”

Het is volgens Niek een goede zaak dat provincie

Overijssel investeert in nieuw talent: “Jonge

kunstenaars kunnen van een eerste idee tot eind-

product iets neerzetten.” De subsidies voor 2016

zijn al verstrekt, maar wil je meer weten? Kijk op

www.overijssel.nl/subsidienieuwemakers.

Robin Kisjes en Niek van der Sprong

herstelt

juni 2016 22

Water naar de stad dragenOnzichtbare beken in Hengelo

Hoe maak je een stad aantrekkelijk voor inwoners en bezoekers? In Hengelo hebben ze daar een antwoord op: door

water in het straatbeeld te laten terugkomen. Water is de verbindende factor voor veel Hengelose initiatieven. De stad

dankt haar ontstaan namelijk aan het water. Rob Heukels, beleidsmedewerker bij de gemeente Hengelo en Annemieke

Knol, adviseur subsidies en projecten, vertellen waarom zij water weer onderdeel laten uitmaken van de binnenstad.

23 juni 2016

Water naar de stad dragen

Vitaliteit en ruimtelijke identiteit

Gemeente Hengelo is één van de deelnemers aan de regeling ‘Vitaliteit

en Ruimtelijke identiteit’ van de provincie Overijssel. Het doel is gemeenten

te inspireren om creatief en innovatief aan de slag te gaan met gebieds-

vernieuwing. Niet meer werken met dichtgetimmerde projectplannen,

voortgangsrapportages en eindevaluaties. Maar met een regeling waarin

provincie, gemeenten en andere partijen de handen ineenslaan. Dit alles

voor een mooi en leefbaar Overijssel.

Wandelen

Tegenwoordig werkt Hengelo hard aan de vitaliteit en versterking

van de ruimtelijke identiteit van de binnenstad. Annemieke Knol:

“Dat doen we als gemeente niet alleen. We werken intensief samen

met het Waterschap Vechtstromen, provincie, vastgoed sector en

andere partijen.” De ambitie is om vanaf het buitengebied via de

beken naar de binnenstad te kunnen wandelen. Rob Heukels vertelt:

“Nu is het water in het centrum nog weinig zichtbaar. Dat willen

we veranderen. Niet alleen door de ondergrondse beken weer

bovengronds te maken. Maar ook door de aanleg van nieuwe beken.”

Watervalletje

Het water biedt ruimte voor culturele, ruimtelijke en recreatieve

initiatieven. Uitgangspunt van de gemeente is dat bewoners nauw

betrokken zijn. Door mee te denken en te beslissen. “Het gaat immers

om hun wijk, hun leefomgeving”, verduidelijkt Rob. Annemieke vult

aan met een mooi voorbeeld. “Bij het ontwerp van de Elsbeek hebben

bewoners uit de omgeving verschillende ideeën aangedragen.

Hiermee zijn we enthousiast aan de haal gegaan. Met als resultaat dat

een watervalletje is geplaatst en het water langs schoolpleinen gaat.”

Duikertje

Met de beken wordt een stukje historie in de stad teruggebracht.

Zo is een duikertje met leuningen van meer dan 100 jaar oud in ere

hersteld. Ook vanwege de klimaatontwikkeling is het belangrijk om

water terug te brengen in het stadsbeeld. Een compleet nieuwe beek

wordt aangelegd in Veldwijk. Delen zijn al zichtbaar. In 2018 moet

uit eindelijk het water rijkelijk stromen in een 2 kilometer nieuwe beek.

Uitmondend bij het Industrieplein aan de zuidzijde van het station.

“Dit plein moet een aantrekkelijke ontmoetingsplek in Hengelo

worden voor inwoners en bezoekers. Het plein wordt opnieuw ingericht

en krijgt een mooi vormgegeven skatepark. Want wat is er nou mooier

dan zo’n plek waar water, groen, cultuur én mensen samen komen?”,

sluit Annemieke af.

Waarom is water zo belangrijk voor Hengelo? Dat begint met een

stukje geschiedenis. Hengelo ligt op de flank van een stuwwal, die

ontstaan is in de IJstijd. “Wist je dat het hoogteverschil tussen Hengelo

en Enschede 40 meter is?” vraagt Rob. Een eigenschap van de

stuwwal is dat er veel beken worden gevormd. Door de aanwezigheid

van het water kon de stad groeien en industrialiseren. Toch werden de

beekjes zo’n 100 jaar geleden onzichtbaar gemaakt. De beekjes

zorgden voor overlast en stank. In die tijd was er nog geen riolering.

Bovendien leverde het dichtgooien extra bouwgrond op.

Annemieke Knol en Rob Heukels bij

één van de Hengelose beekjes.

juni 2016 24

Ontdek de geheimen van vliegbasis Twenthe

ontwikkelt

Betonschotsen op de oude landingsbaan

25 juni 2016

vliegbasis Twenthe

Nu verschijnen al nieuwe soorten in het gebied

zoals de kleine plevier. Deze komt op de on-

begroeide grond af. “Maar dat is een tijdelijke

situatie”, vertelt Gerard. “De inrichting en het

toekomstig beheer is vooral gericht op het

behoud van de bloemrijke graslanden en broed-

vogels zoals de veldleeuwerik. En de reeën

zijn altijd wel in het gebied te zien. Ze zijn nu

aan het wennen aan de nieuwe hekwerken en

de nieuwe verbindingen met de Lonnekerberg

en het gebied rond Hof Espelo. Frank: “Nu oogt

het misschien nog wat nieuw en aangelegd,

daar moet je doorheen kijken. Over 10 jaar is

het nog veel mooier.”

Wat is er zo bijzonder aan het gebied?

“Kenmerkend voor het natuurgebied is de grote

open vlakte. Toen de vliegbasis nog in gebruik

was, werd het gras kort gemaaid en het maaisel

afgevoerd. Zo ontstond dit bijzondere gebied”,

aldus Gerard Lubbers, ecoloog van Eelerwoude.

Hij werkte samen met de Timmerhuis Groep

aan de inrichting van het gebied. “Het maaien

zorgde voor bloemrijk grasland met veel soorten

insecten, dagvlinders en levendbarende hage-

dissen.” De voormalige vliegbasis herbergt ruim

100 paar veldleeuweriken. Gerard glundert:

“Dat is bijzonder. Deze vogels kwamen vroeger

algemeen voor in het agrarisch landschap.

Door de moderne landbouw trokken ze zich terug

op het voormalige vliegveld. Vanaf half maart

tot ver in juli is hun prachtige zang te horen.

Het klinkt als druk en zangerig gekwebbel.“

Opnieuw ingericht voor de natuur

Gerard legt uit dat het ontwerp voor het gebied

vooral gericht was op behoud en ontwikkeling

van open gebied met bloemrijk grasland.

Belangrijk voor soorten zoals veldleeuwerik en

graspieper. “Daarnaast is ook gedacht aan dieren

en planten die in bosranden voorkomen. Daarom

vind je in het natuurgebied een afwisselend

landschap: poelen, heide, schraal grasland en

bos.” De grootste veranderingen zullen over vier

á vijf jaar zichtbaar zijn. Dan heeft de bosaan-

plant een aardige omvang met fraaie geleidelijke

overgangen van het open veld naar het bos.

De prachtige natuur ten zuiden van de start- en landingsbaan van vliegbasis Twenthe was altijd verboden gebied.

Maar nu zijn de hekken weggehaald en kun je de geheimen van de voormalige vliegbasis zélf gaan ontdekken.

De 130 hectare natuurschoon is onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur in Overijssel (EHS) en eigendom

van de provincie. Het verbindt de Lonnekerberg en de Landgoederen van Driene. Dwars door het gebied loopt

een belevingspad, dat de rijke geschiedenis van het gebied vertelt. Gerard Lubbers, ecoloog en Frank Kleinsman,

opgegroeid naast de vliegbasis, over hun indruk van het gebied.

> Lees verder op pagina 26

Gerard Lubbers

Frank Kleinsman is eigenaar van Kleinsman Eten

& Drinken. Dat ligt aan één van de ingangen van

het gebied. Ook hij waardeert de natuur, die voor

hem om de hoek ligt. “Het is hier fantastisch

mooi en nog bij veel mensen onbekend. Ik ben

hier opgegroeid. Ik vind het heel bijzonder dat ik

nu zo maar het gebied in kan. De reeën die je

hier kan zien en de rust die je ervaart als je hier

het terrein opgaat: dat is echt een verrijking voor

iedereen.” Op de vraag of het voor hem ook

toeristisch interessant is, vertelt Frank enthousiast:

“Jazeker. Het is nu overdag levendiger dan

voorheen. We gaan met Kleinsman Eten &

Drinken nu maandag ook open, nemen een

extra parttime kracht aan en breiden onze

kaart uit met een uitsmijter Fliegerhorst.”

De geheimen van Vliegbasis Twenthe

Eén van de uitkijkpunten in het gebied is

‘de Doppler’, een opengewerkte hangar waar

vroeger motoren werden getest. Nu hoor je er

geluiden van vliegtuigen en vogels en kun je

luisteren naar de verhalen over de bewogen

geschiedenis van dit gebied. Als ecoloog was

Gerard Lubbers benieuwd naar de vogel geluiden

in de Doppler. “Ik vind het erg origineel.

Wat mij aanspreekt is dat je de geluiden hoort

van vogels die je hier ook echt kan zien.

Als je er ’s ochtends rond zonsopgang al bent

dan zingen overal vogels om je heen.”

ontwikkelt

juni 2016 26

> Vervolg van pagina 24

Frank Kleinsman

Een poel voor kikkers en salamanders, herinnerend aan ‘bomkraters’.

Het militaire verleden is op meer plekken

voelbaar langs het belevingspad dat in totaal

zo’n 3 km beslaat. Bijvoorbeeld de Spottershill

die bovenop een oude shelter gemaakt is en

de Parallax – twee grote brandstoftanks die nu

als uitkijkpunt dienst doen. Of de voormalige

schietbaan. Frank: “Je proeft het mysterie van

de vliegbasis nog steeds. ’s Avonds, als ik klaar

ben loop ik even een rondje. Je wordt vanzelf

nieuwsgierig naar wat er allemaal gebeurd is.”

Het gebied is toegankelijk tussen zonsop- en

zonsondergang om er te wandelen of fietsen.

Het belevingspad sluit aan op de ‘Fliegerhorst-

route’: een fietsroute van 24,5 km door het

gebied van de voormalige Fliegerhorst die de

Duitse bezetter aanlegde. De route leid je als

vanzelf langs de verschillende landgoederen,

op de Lonnekerberg en door Hof Espelo.

Er zijn ook routes voor mountainbikers en

ruiters in het gebied. Meer informatie op

www.vliegbasistwenthe.info.

27 juni 2016

> Vervolg van pagina 24 Rijk verleden en nieuw perspectief

Het gebied tussen Enschede, Hengelo en Oldenzaal kent een lange geschiedenis.

Eerst waren er de boeren die leefden van landbouw en huisarbeid. Daarna begon de

industriële revolutie: met huiswevers en fabrikanten die de stoomkracht naar Twente

brachten. Er werden spoorlijnen en wegen aangelegd en in 1931 opende het eerste

vliegveld. De start- en landingsbaan bestond toen uit een grasmat, 60 hectare groot.

In WO II legde de Duitse bezetter een groot militair complex aan: de Fliegerhorst.

De sporen zijn tot op de dag van vandaag te zien: een bonte verzameling historische

woonhuizen, shelters, bunkers, hangars en andere gebouwen. Vanwege de Koude

Oorlog werd de Vliegbasis Twenthe in de lucht gehouden. In 2005 verliet het laatste

squadron F16’s de basis.

Inmiddels lonkt een nieuw perspectief voor het gebied: de Technology Base. De jarenlange

ontdekkingstocht voor het weidse landschap met de vele historische gebouwen heeft

geleid tot inspirerende bestemmingen. Bewoners en bezoekers kunnen de ruige natuur en

de robuuste shelters, bunkers en hangars beleven. Bedrijven vestigen zich in bijzondere

gebouwen om er te pionieren, te vernieuwen, grote aantallen mensen te trainen en om

activiteiten en evenementen te organiseren. Zie ook www.overijssel.nl/technologybase

en www.technologybase.nl.

De Doppler

Vogeluitkijkpunt Parallax.

schrijft

juni 2016 28

Lezersrubriek Mijn StekOp ’t Veerhoofd staat uit brons en steen

Met klos verwant – een man alleen

Steevast op wacht nabij het water

Voor nu en ook voor later.

Gekromd zijn rug, de blik op ’t westen

Waar wuivend wiegt de biezenresten

In vroeger zweetplas ’t Zwartemeer

De deiner van de pont aan ’t Veer.

Zijn wakend oog noopt stil ontzag

Alsof die blik ons iets vermag;

Dat bries het noodlot weet te vinden

Eer dat men zeil met touw kan binden.

Op ’t Veerhoofd staat uit brons en steen

In strakke tuur een man alleen

Die tengertaai wil doen beduiden

Dit is mijn stek… mijn Genemuiden!

Harry Winter

Genemuiden

29 juni 2016

Wie kan helpen?Ik ben Suze van Coesant – ten Brummelhuis, geboren in

Wiene/Ambt Delden. In mijn ouderlijk huis kwam ik een

tasje tegen waar onder andere deze prachtige foto in zat.

Op de achterkant zit een stempel van J. Swaab photograaf

van wijlen Z.K.H. Prins Hendrik der Nederlanden, Amster-

dam.

Ik wil graag weten wie de mensen op deze foto zijn.

De vrouw achter de tafel is de moeder van mijn opa

Roetgerink. De mannen zijn allicht Ten Brummelhuizen?

Weet iemand waar deze foto is gemaakt en wie de

personen op de foto zijn? Ik denk dat de foto tussen

1890 en 1910 gemaakt is.

Weet u meer over deze foto?

U kunt Suze bereiken via:

E-mail: s.vancoesant@home.nl

Telefoon: 0547 - 33 35 45

ColumnDe Windesheimer molen

Met een stevige wind op de kop of in de rug, banen de

vrijwilligers –per fiets of auto- elke zaterdagmorgen zich een

weg naar de Windesheimer molen. Deze molen is een

levend voorbeeld van cultuur, schone energie en techniek.

Het is een sieraad aan de weg tussen Zwolle en Wijhe sinds

1748. Twee eeuwen lang hebben vele geslachten in deze

molen het dagelijks brood verdiend.

Vanaf 1993 malen vrijwilligers op ambachtelijke wijze

baktarwe voor de bakker en voor particulieren. In het

molenwinkeltje worden elke zaterdagmorgen broden en

koeken verkocht, naast vele soorten meel, bakproducten

en souvenirs.

Het enthousiasme van de vrijwilligers werkt aanstekelijk.

In een ongedwongen sfeer, zonder stress of werkdruk,

waan je je in een omgeving waar tijd geen rol speelt.

De vrijwilligers werken zonder jaarrooster, zonder

werkschema. Iedereen komt graag naar de molen en

iedereen draagt zijn of haar steentje bij. Op deze manier

krijgt het vrijwilligerswerk een extra dimensie. Molenaar:

een hobby die in meerdere opzichten energie oplevert.

Rini Kamp uit Zwolle • 59 jaar • vrijwillig molenaar

blikt terug

Amsterdam, 1925. Joseph ‘Menthol’ Sylvester,

komt na een jarenlange zwerftocht aan in de

hoofdstad van Nederland. Gevlucht voor de

uitzichtloze situatie in zijn geboorteland Saint

Lucia en voor de rassenhaat en het geweld van

de Ku Klux Klan in Amerika. Een vlucht naar

de vrijheid. Hij verdient zijn brood op markten

met zijn Babajaba tandpasta, die hij aanprijst

als ‘het natuurgeheim van het zwarte ras’.

Daarmee trekt hij het hele land door. Menthol

leert Nederland tandenpoetsen.

Roosje Borchert is een vrijgevochten dame van

stand uit Hengelo en staat als mannequin bekend

als het mooiste meisje van de stad. Als zij Joseph

tegenkomt is het liefde op het eerste gezicht.

Een schier onmogelijke combinatie in de jaren

twintig van de vorige eeuw. Maar het paar

trotseert alles en iedereen en trouwt. Zij wonen

in een provinciestad in Overijssel waar nog nooit

eerder iemand een zwarte man heeft gezien.

Twaalf jaar later breekt de oorlog uit. Opnieuw

dreigt Joseph’s vrijheid te worden aangetast.

Het echtpaar besluit te scheiden, uit pure liefde

voor elkaar.

Menthol

juni 2016 30

Menthol gaf zijn tandpasta demonstraties

in onder andere Kampen, Deventer, Enschede,

Vroomshoop, Goor, Almelo en Hengelo.

Naast het boek dat verschenen is, zijn er deze

maand ook muziektheatervoorstellingen geweest

in Deventer, Zwolle en Hengelo. Tevens is een

onderwijsmodule verstrekt waarbij acceptatie,

discriminatie, racisme en opgaan in de samen-

leving besproken wordt.

Puzzel en maak kans op het boek Menthol.

Kruiswoordraadsel Jij & Overijssel

Horizontaal

2 In welke Overijsselse plaats bedient brugwachter Niek de brug? 7 Wat is de naam van een groot Duits militair complex en een

overheerlijke Twentse uitsmijter? 8 Wat vindt er voorafgaand aan Stöppelhaene plaats?10 Tijdens welk festival kun je de première van het toneelstuk van

Nieuwe Maker Robin zien?

Verticaal

1 Welk nieuw Cibap initiatief sluit aan bij het uitgangspunt van de Nieuwe Hanze Unie?

3 De Nieuwe Hanze Unie bestaat uit onderzoeksinstellingen, onderwijsinstellingen, overheid en...?

4 Wat leren studenten volgens docent Henk Drost te sluiten tijdens een Statenspel?

5 In welke Overijsselse stad vind je verborgen beekjes? 6 Welk gebied in Twente is omgetoverd tot 130 hectare natuurschoon? 9 Welke streek in Overijssel is dankzij Stöppelhaene op de kaart gezet?

1

2 3

6

7

4

5

8

9

10

b

e

h d

f

a

g

c

Maak kans op een boek!

De antwoorden op onderstaande vragen zijn terug te vinden in de tekst. Veel lees- en puzzelplezier!

Meedoen?Noteer de letters van de oplossingen in de onderstaande vakjes. De gekleurde letters vormen een woord dat met het thema van dit magazine te maken heeft. Mail je antwoord voor 31 augustus naar jij@overijssel.nl of stuur je antwoord naar het redactieadres. Succes!

De winnaars van de vorige keer zijn: Wim Haverkorte uit Goor, Bert Houtman uit Kampen, Ria Kaashoek uit IJsselmuiden en Reina Brouwer uit Dalfsen.

b c d e fa g h

lost op

31 juni 2016

beleeftFO

TO: Beeldbank O

verijssel

Akdan, dakdan

A’k dan

fietse op un lentemorgen

deur de Kop,

da’k dan

de hand’n wroet

in vers gekeerde grond,

a’k dan

kiek wat gruuit n bluuit,

da‘k dan

lope deur de Averlose Holtweg, of stao te kiek’n

op den Tankenberg of

Gelderinge Stege,

a’k dan

zie ut Salland van mien dreum’n

da’k dan

roek de stront op ut land

a’k dan

snoeve an d’eerste snee

da’k dan

zoen met mien lief

an den Iessel

waor de loch

veur altied Voerman is,

a’k dan, d’ak dan

zwoar geIukkig bun!

Gait Golbach

Heb jij een mooi gedicht over Overijssel? Stuur dit dan voor 31 augustus

2016 naar jij@overijssel.nl of naar het redactieadres. Misschien staat

jouw inzending op de achterkant van de volgende Jij & Overijssel!