“Making Difference”

Јавна дебата“Поддршка на застапувања базирани на факти

за Буџетот на Република Македонија”

Скопје, декември 2012

ЦЕНТАР ЗА ЕКОНОМСКИ АНАЛИЗИ (ЦЕА)

презентација на порталотwww.mkbudget.org

Борче ТреновскиПостар економист во ЦЕА

-Јавен ред и мир-Одбрана-Рекреација и култура-Образование-Социјална заштита

Борче ТреновскиПостар економист во ЦЕА

-Јавен ред и мир-Одбрана-Рекреација и култура-Образование-Социјална заштита

“Making Difference”www.mkbudget.org

КОЛКУ НЕ ЧИНИ МАКЕДОНИЈА?ДАЛИ МАКЕДОНИЈА МОЖЕ ДА НЕ ЧИНИ ПОВЕЌЕ ИЛИ ПОМАЛКУ?

Зошто транспарентност за буџетот Р. Македонија?

Буџетот преставува план за трошење на нашите пари

Буџетот преставува едноставен начин јасни/вистински да се видат политичките платформи за коиграѓаните се одлучиле на политичкиот пазар (плановите на економската, социјалната, политиката назаштита на животната средина, развојните цели итн.)

Јасен, разбирлив и транспарентен буџет им овозможува на граѓаните поефикасно да се вклучат војавната дебата за неговата издржаност и ја намалува можноста за политички манипулации

Затоа што во Р. Македонија не постојат ефикасни механизми за транспарентно претставување (портал забуџетот, граѓански буџет – заокружување на основната платформа)

Затоа што секоја промена или најава за промена презентирана било во апсолутен или релативен износлесно може да се увиди каков е нејзиниот удел во буџетот и какви се нејзините импликации наостанатите ставки

“Making Difference”

Генерална структура на http://www.mkbudget.com.mk/ - преку која можатда се осветлат разни аспекти од областите од наш интерес•Приходи (Буџет на Р.М, буџет на ЕЛС)•Расходи (економска, функционална класификација, буџетски корисницивладини програми)•Јавен долг•Биланс на плаќање

Области кои ќе бидат поблиску разгледани низ различните алатки наhttp://www.mkbudget.com.mk/ (секоја од наведените области ќе бидепреставена на различен начин користејќи ги потенцијалите на вебстраната)•Социјална заштита•Рекреација, култура и религија•Образование•Јавен ред и мир, Одбрана

“Making Difference”

Пример: Преставување на структурата на општите стапки од интерс за секојаобласт (користејќи го http://www.mkbudget.com.mk/)

“Making Difference”

0

5

10

15

20

25

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

13,4 14,1 14,217,2

18,9 18,3 19,722

ДДВ (% од вкупни приходи)

75.3

6,1 2,3

24,826,5

9,62,4 3,4 0

7,30,3 1,3 2,4 1,6 1,8 3,8 0,3 2 1,4 2,5 1,1 1,4 2,2

8,50,1 0,4

01020304050607080

ЈАВНИ ПРИХОДИ (% од вкупни приходи)

Истото може да се користи и задругите области кои –јавен долг, биланс на плаќања,

буџети на општини, јавни расходиитн. (доколку има потреба може соприсутните да се разгледаат идругите области)

“Making Difference”ПРИМЕР: Социјална заштита (ќе бидат наведени примери за разниаспекти кои ја осветлуваат рамката на социјална заштите во Буџетотна Р. Македонија

“Making Difference”

Функционална класификација

0

1

2

3

4

5

6

7

8

2010 2010 2011 2011

7,36,4

7,9

6,9

Социјална заштита (% од вкупно)

Економска класификација

0

2

4

6

8

10

12

14

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Плаќања за фондот на ПИОМ (% одвкупен буџет)

“Making Difference”Класификација - Буџетски корисници

0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,3

7,48

0123456789

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Министерство за труд и социјалнаполитика (% од вкупно)

79,8 107,2 128,2 163,4 204,7 429,2

1151712503

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

вредност по жител МКД

Класификација – Буџет на локалнасамоуправа

6.874.378

13.657.89712.438.04014.061.679

20.877.00721.955.07825.113.605

0

5.000.000

10.000.000

15.000.000

20.000.000

25.000.000

30.000.000

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Социјални бенефиции - буџет наопштините на локална самоуправа

(вредност МКД)

“Making Difference”Класификација – Владини програми

0,1; 2%

Владини програми 2012 год. -% од буџет 2012Мерки за намалување на сиромаштијата

Децентрализација Мерки за намалување на сиромаштијата

Унапредување на одбраната и безбедноста Јакнење на владеењето на правото

Економски развој Реформа на јавната администрација

Реформа на здравството Интеграција во ЕУ

Информациски и комуникациски технологии Регионален развој

Унапредување на животната средина Инвестиции во образованието

“Making Difference”АЛАТКА – СПОРЕДБА НА СТАВКИ

05.000.000.000

10.000.000.00015.000.000.00020.000.000.00025.000.000.00030.000.000.000

СОЦИЈАЛНАЗАШТИТА

РЕКРЕАЦИЈА,КУЛТУРА ИРЕЛИГИЈА

Споредба на ставки/расходи, 2012 год. (во

0

5.000.000.000

10.000.000.000

15.000.000.000

20.000.000.000

25.000.000.000

30.000.000.000

ОБРАЗОВАНИЕ СОЦИЈАЛНАЗАШТИТА

Споредба на ставки /расходи, 2012 год. (во

“Making Difference”АЛАТКА - ТЕСТИРАЊЕ НА ПОЛИТИКИСценарио:•Социјална заштита (+10%)•Рекреација, култура и религија(+10%)•Образование(+10%)•Јавен ред и мир (-10%)Одбрана (-10%)

“Making Difference”

“Making Difference”

“Making Difference”ОСТАНАТИТЕ ОБЛАСТИ (РАБОТИЛНИЦА)•Рекреација, култура и религија•Образование•Јавен ред и мир•ОдбранаЗАЕДНО СО ПРИСУТНИТЕ ЌЕ БИДАТ РАЗГЛЕДАНИ ПО СЛИЧЕН РЕДОСЛЕДКОРИСТЕЈЌИ ГИ АЛАТКИТЕ И ПОДАТОЦИТЕ ОД http://www.mkbudget.com.mk

•Рекреација, култура и религија-Расходи за : Рекреација, култура и религија, Спортски и рекреативни услуги, Услугиза култура-Средства доделени на Министерството за култура, Финансирање на дејности одобласта на културата, Комисија за односи со верски заедници и другите буџетскикорисници-Алатка – споредба на ставки: секоја од погоре споменатите ставки може да сеспореди со останатите ставки кои се дел од Буџетот на Р.М-Алатка - тестирање на политики: ставките кои ја засегаат областа и останатитеставки можат да се зголемуваат/намалуваат и со тоа да се види нивното влијание навкупниот буџет

“Making Difference”•Образование-Расходи за : Образование, Предшколско и основно образование,Средно образование, Високо образование, Помошни служби наобразовани,Истражување-Средства доделени за Министерството за образование и наука,Биро за развој на образованието, Национална агенција за европскиобразовни програми, МАНУ, Агенција за млади и спорт и другитебуџетски корисници-Средства за владини програми:Инвестиции во образованието-Алатка – споредба на ставки: секоја од погоре споменатите ставкиможе да се спореди со останатите ставки кои се дел од Буџетот наР.М-Алатка - тестирање на политики: ставките кои ја засегаат областаи останатите ставки можат да се зголемуваат/намалуваат и со тоада се види нивното влијание на вкупниот буџет

“Making Difference”•Јавен ред и мир/Одбрана

-Расходи за: Воена одбрана, Судови, Полиција-Средства доделени на Министерството за внатрешни работи,Министерството за одбрана, Народен правобранител, Судска власт,Уставен Суд, Јавно обвинителство, Биро за судски вештачења,Агенција за разузнавање, Дирекција за заштита и спасување идругите буџетски корисници-Средства за владини програми: Унапредување на одбраната ибезбедноста, Јакнење на владеењето на правото-Алатка – споредба на ставки: секоја од погоре споменатите ставкиможе да се спореди со останатите ставки кои се дел од Буџетот наР.М-Алатка - тестирање на политики: ставките кои ја засегаат областа иостанатите ставки можат да се зголемуваат/намалуваат и со тоа дасе види нивното влијание на вкупниот буџет

“Making Difference”www.mkbudget.org

Благодарам завниманието