Ang Buhay ni Jose Rizal1861-1896Ang hindi marunong lumingon sa pinanggalingan ay hindi makararating sa paroroonan

Gat Jose Rizal

Ang KapanganakanSi Jose Protacio Mercado Rizal y Alonso Realonda o mas kilala bilang Jose Rizal ay isinilang sa Calamba, Laguna noong Hunyo 19, 1861.

Ang Kanyang BinyagBininyag siya sa Simbahang Katoliko noong Hunyo 22, 1861 ni Padre Rufino Collantes, isang Batangueno. Ang kanyang ninong ay si Padre Pedro Casanas, isang taga-Calamba.

Ano Ang Ibig Sabihin ng Kanyang Pangalan?Jose pangalan ng patron ng kanyang ina na si San Jose.Protacio ang pangalan ng patron sa kalendaryo kung saan natapat ang pista ni San Protacio sa kaarawan ni Jose.Mercado hango sa espanol na salita na mercado na ibig sabihin ay palengke.Rizal hango sa espanol na salita na Ricial na ibig sabihin ay luntiang bukirin.

ContinuationAlonzo ang unang apilyedo ni Dona Teodora Alonzo Realonda.Realonda ang kinuhang bagong apilyedo ni Dona Teodora noong ipinatupad ang utos ni Gobernador-Heneral Narciso Claveria na ipapalit ang lahat ng apilyedo at ang kinuha niya ay ang pangalan ng kanyang ninang na Realonda

Ang Mga Magulang ni RizalFrancisco Engracio Rizal Mercado y AlejandroTeodora Morales Alonzo Realonda y Quintos

Mga Kapatid

Mga KapatidSaturnina (1850-1913) panganay sa magkakapatid, ang palayaw ay Neneng at ikinasal kay Manuel Higaldo.Paciano (1851-1930) ang nagiisang kapatid na lalaki ni Jose at namatay noong Abril 23, 1930Narcisa (1852-1939) palayaw niya ay Sisa at ikinasal siya kay Antonio Lopez, isang guro sa Morong.

ContinuationOlimpia (1855-1887) palayaw niya ay Ypia at ikinasal siya kay Silvestre Ubaldo.Lucia (1857-1919) iknasal kay Mariano Herbosa ng Calamba na namatay sa sakit na kolera at ayaw bigyan ng Kristianong libing dahil bayaw siya ni Jose.Maria (1857-1945) Biang ang kanyang palayaw at ikinasal kay Daniel Faustino Cruz ng Binan, Laguna.

ContinuationJose (1861-1896) ang palayaw niya ay Pepe at napangasawa niya si Josephine Bracken.Concepcion (1862-1865) - ang kanyang palayaw ay Concha at ang kanyang pagkamatay ay nagdulot ng unang kalungkutan ni Jose.Josefa (1865-1945) ang palayaw niya ay Panggoy.

ContinuationTrinidad (1868-1951) Trining ang kanyang palayaw.Soledad (1870-1929) bunso sa magkakapatid; ang kanyang palayaw ay Choleng at napangasawa kay Pantaleon Quintero ng Calamba.

Unang Tula Ni RizalSa edad na walo, sinulat ni Jose ang una niyang tula na pinamagataang Sa Aking Mga Kabata.

Impluwensyang NamanaMula sa Ama tunay na pagpapahalaga sa sarili, pagmamahal sa paggawa, at malayang pagiisip.Mula sa Ina relihiyoso, diwa ng pamamalasakit, at pagmahal sa literatura.

Tiyo Jose Alberto siningTiyo Manuel palakasanTiyo Gregorio palabasaMga kalungkutan - pagkamatay ni Concha, pagkakapiit ni Dona Teodora, at pagbitay sa GomBurZa.Impluwensiya ng Kapaligiran

Mga Unang GuroKanyang InaMaestro CelestinoMaestro Lucas PaduaLeon Monroy

Sa BinanSi Jose ay nagaral kay Maestro Justiniano Aquino Cruz ng isat kalahating taon. Si Maestro Justiniano Aquino Cruz ay naging guro rin ni Paciano.

Sa Ateneo

Sa Ateneo Municipal de Manilanatapos ng Bachilles en Arteslabing-isang taong gulang nangpumasok nakatanggap ng pang-unang medalya at pitong sobresaliente.

Sa Unibersidad ng Sto. Tomas

Sa Unibersidad ng Sto Tomasnag-aral ng Filosofia y Letras.nag-aral din ng Medisina ngunit di siya nasiyahan sa pamamaraan ng pagtuturo kayat nagtungo sa Europa.

Sa Unibersidad Central de Madrid

Sa Unibersidad Central de Madridnag-aral siya rito noong magtungo siya sa Madrid, Espanyanagtapos ng Medisina at Pilosopiyanag-aral ng Eskultura, Artes, Pagpinta, at lengguwahe

Naging Pagibig

Naging PagibigJulia (Minyang)Segunda Katigbak unang pagibig, itinakdang ikasal kay Manuel Luz.Binibining L. (Jacinta Ibardo Laza)Leonor Valenzuela (Orang) tinuruan ni Rizal magsulat gamit ng invisible ink.Leonor Rivera (Taimis) natatangi sa lahat, ikinasal kay Henry Kipping.

ContinuationSeiko Usui (O-Sei-San) siya rin ang tagaturo ni Jose tungkol sa Hapon.Consuelo Ortiga y Perez sinulatan ni Jose ng tulang A La Senorita C.O.y. P..Suzanne Jacoby Belgian na nakatira sa Londres na umiibig kay Jose.Nelly Boustead - nagging sanhi ng muntik nang pakikipagduwelo ni Rizal kay Antonio Luna

ContinuationGertude Beckett ang patawag para kay Gertude ay Gettie at para kay Jose naman at Pettie.Josephine Bracken pinakasalan ni Jose bago siya barilin.

Nanatili si Rizal sa Europa ng limang taon

Noli Me Tangere

Noli Me TangereInspirasyon:Circulo Hispano Filipino hinangad ni Rizal na makasulat siya at ang mga kasama niya ng isang aklat tungkol sa ibat ibang mukha ng buhay sa PilipinasWandering Jew hinangaan niya ang nobelang itoUncle Toms Cabin nadama niya ang pagkaalipin ng mga Negro sa Amerika

ContinuationInalay para sa Inang Bayan.Isinulat sa Madrid, Paris at BerlinTinulungan ni Maximo Viola at ni Paciano para mapalimbag ang NoliNatapos ito isulat sa Berlin noong Marso 29, 1887 at ipinalimbag sa Berliner Buchdruckrei-Action Gesselschaft.

ContinuationKatumbas sa English: The Social CancerKatumbas sa Filipino: Huwag Mo Akong SalinginNilalaman:Nobelang panlipunan na tumatalakay sa pamumuhay, pag-uugali at ang mga "sakit" ng mga mamamayan noon.

Pagbalik sa Pilipinas

Paglisan muli patungong Japan, Amerika at Europa

El Filibusterismo

El FilibusterismoKarugtong ng Noli Me TangereInaalay sa GomBurZaSinulat niya ang Fili sa Londres, Bruselas at Gantes.Tinulungan ni Valentin Ventura para mapalimbag ang Fili.Tinapos ang Fili sa Gantes noongSetyembre 18, 1891 at pinalimbag ito sa F. Meyer-Van Loo Press sa Gantes.

ContinuationKatumbas sa Filipino: Ang ManghihimagsikKatumbas sa Ingles: The Reign of GreedNilalaman: Nobelang pampulitika na pumupuksa sa pamahalaan ng Kastila.

RIZAL SA DAPITAN 1892-1896

HIMAGSIKAN 1896

Si Rizal sa Fort Santiago

Ang PaglilitisAng kanyang abogado ay si Luis Taviel de Andrade.Nilitis siya sa Cuartel de Espana.Hinatulan siya ng kamatayan.

Mi Ultimo Adios

Mi Ultimo AdiosSinulat niya bago mamatayNilagay sa lampara at ibinigay kay Trinidad. Sinabi ni Rizal kay Trining, Theres something inside.Isinulat ng walang pamagat.

Kamatayan

KamatayanPetsa: Disyembre 30, 1896, ika-7:03 ng umagaLugar: Bagumbayan (Luneta)Sanhi: pagbarilHuling Kataga: Consummatum Est (Naganap na.)

Kamatayan

Mga Wikang AlamTagalogIlokanoBisayaSubanonSpanishDutchGermanPortugueseEnglishHebrewChinese

ContinuationLatinArabicCatalanSwedishGreekMalaysianItalianRussianFrenchSanskritJapanese

ContinuationEkonomistaHeograpoKartograpoPilolohistaFolkoristaPilosopoTagapagsalinImbentor

Mga KatangianManunulatDoktor (surihano sa mata)MakataMandudulaMananalaysayArkitektoPintorEskultor

ContinuationEdukadorLingwistaMusikoNaturalistaEtnolohistaAgremensorInhinyeroMagsasakang Negosyante

ContinuationMahikeroHumoristaSatiristaPolemisistaManlalaroManlalakbayPropetaBayaniPolitikong Martir

Mga Sagisag PanulatP. Jacinto ginamit sa pagsulat ng Mga Alaala Ng Isang Magaaral sa MaynilaLaong-Laan ginamit sa pagsulat ng Amor Patrio.Dimasalang ginamit sa pagsulat ng La Vision de Fray Rodriguez.

Acknowledgementwww.joserizal.phwww.joserizal.infoZaide, Gregorio F. Jose Rizal, Buhay, Mga Ginawa at Mga Sinulat ng Isang Henyo, Manunulat, Siyentipiko, at Pambansang Bayani. 2008

*