EHULKUren aholkua Hirugarren pertsonako izenordainen erreferentzia: bere/haren (beraren)

1

Josuk nire/zure liburua aurkitu du.Josuk Josuk nirenire//zurezure liburua aurkitu duliburua aurkitu du..

Ohartu naiz/zara Josuk nire/zure liburua aurkitu duela.

Ohartu naiz/zara Josuk Ohartu naiz/zara Josuk nirenire//zurezure liburua aurkitu duelaliburua aurkitu duela..

Lehen eta bigarren pertsonan, garbi  geratzen da nor den izenordainaren  erreferentea: ni(re)/zu(re).

EHULKUren aholkua Hirugarren pertsonako izenordainen erreferentzia: bere/haren (beraren)

2

Josuk haren liburua aurkitu du.Josuk Josuk harenharen liburua aurkitu duliburua aurkitu du..

Ohartu naiz/zara Josuk haren liburua aurkitu duela.

Ohartu naiz/zara Josuk Ohartu naiz/zara Josuk harenharen liburua aurkitu duelaliburua aurkitu duela..

Hirugarren pertsonan, testuinguruak argitu behar du zein den izenordainaren 

erreferentea.

harenharen: Josu ez den (aurretik aipaturiko) norbaiten

EHULKUren aholkua Hirugarren pertsonako izenordainen erreferentzia: bere/haren (beraren)

3

Ane ohartu da Josuk haren liburua aurkitu duela.

Ane ohartu da Josuk Ane ohartu da Josuk harenharen liburua aurkitu duelaliburua aurkitu duela..

Beste hirugarren pertsona bat ageri bada  esaldi berean, izenordainak ez du argitzen  erreferentea hura den ala esalditik kanpoko  bat.

harenharen: Aneren / beste norbaiten

EHULKUren aholkua Hirugarren pertsonako izenordainen erreferentzia: bere/haren (beraren)

4

berarenberaren: (Josu ez den eta aurretik aipatu den) edozein hirugarren pertsonaren (eskuarki,

esaldian aipatua: hor, AnerenAneren)

Ane ohartu da Josuk beraren liburua aurkitu duela.

Ane ohartu da Josuk Ane ohartu da Josuk berarenberaren liburua aurkitu duelaliburua aurkitu duela..

EHULKUren aholkua Hirugarren pertsonako izenordainen erreferentzia: bere/haren (beraren)

5

Hala, 

beraren

erabiliz iradoki dezakegu  hurbileneko hori dela erreferentea, eta ez  lehenago aipaturiko norbait (haren):

[Josuk ez du begi onez ikusten  idazlea]. Ane ohartu da Josuk Ane ohartu da Josuk  berarenberaren (Aneren) liburuan irakurri (Aneren) liburuan irakurri 

duela duela harenharen (idazlearen) (idazlearen)  eskaintza.eskaintza.

EHULKUren aholkua Hirugarren pertsonako izenordainen erreferentzia: bere/haren (beraren)

6

Josuk bere liburua aurkitu du.Josuk Josuk berebere liburua aurkitu duliburua aurkitu du..

Josuk Josuk Josuren liburuaJosuren liburua

aurkitu duaurkitu du adierazteko, izenordain bihurkaria erabili 

behar da.

berebere: Josuren

EHULKUren aholkua Hirugarren pertsonako izenordainen erreferentzia: bere/haren (beraren)

7

Ohartu naiz/zara Josuk bere liburua aurkitu duela.

Ohartu naiz/zara Josuk Ohartu naiz/zara Josuk berebere liburua aurkitu duelaliburua aurkitu duela..

berebere: Josuren (*Aneren, *inoren)

Ane ohartu da Josuk bere liburua aurkitu duela.

Ane ohartu da Josuk Ane ohartu da Josuk berebere liburua aurkitu duelaliburua aurkitu duela..

EHULKUren aholkua Hirugarren pertsonako izenordainen erreferentzia: bere/haren (beraren)

8

Ane ohartu da Josuk bere liburua aurkitu duela.

Ane ohartu da Josuk Ane ohartu da Josuk berebere liburua aurkitu duelaliburua aurkitu duela..

berebere: Josuren

Beraz, hiru esaldi desberdin ditugu:

EHULKUren aholkua Hirugarren pertsonako izenordainen erreferentzia: bere/haren (beraren)

9

Ane ohartu da Josuk haren liburua aurkitu duela.

Ane ohartu da Josuk Ane ohartu da Josuk harenharen liburua aurkitu duelaliburua aurkitu duela..

harenharen: Josu ez den eta aurretik aipatu den edozein hirugarren pertsonaren

EHULKUren aholkua Hirugarren pertsonako izenordainen erreferentzia: bere/haren (beraren)

10

Ane ohartu da Josuk beraren liburua aurkitu duela.

Ane ohartu da Josuk Ane ohartu da Josuk berarenberaren liburua aurkitu duelaliburua aurkitu duela..

berarenberaren: Josu ez den eta aurretik aipatu den hirugarren pertsona baten (ia beti,

Aneren)

EHULKUren aholkua Hirugarren pertsonako izenordainen erreferentzia: bere/haren (beraren)

11

OHARRAKOHARRAK

1.Halako esaldietan, berarenberarenen lekuan  harenharen

erabiltzea zuzena da. Ekialdeko 

hizkeretan, hori da eredua.

Hala ere, anbiguotasunak murrizteko,  aukerakoa da berarenberaren.

EHULKUren aholkua Hirugarren pertsonako izenordainen erreferentzia: bere/haren (beraren)

12

2.Mendebaldeko erabilera batzuetan,  lausotu egin dira harenharen//berarenberaren//berebere bereizkuntzak.

Batetik,

berarenberaren

forma berebere

formara  lerratzen da askotan.

HaHarenren

ere gero eta baztertuago

geratzen  ari da erakusle‐adieratik kanpo, bereberek 

ordezturik.

EHULKUren aholkua Hirugarren pertsonako izenordainen erreferentzia: bere/haren (beraren)

13

Ondorioz,

hizkera batzuetan, ia

dena da  berebere, bereizkuntzarik gabe.

Muturreraino eramanda, gaztelaniarekiko  baliokidetasun automatikoa nagusitzen da  azkenean:

harenharen

=

de aquel(la)de aquel(la)berebere

=

susu

EHULKUren aholkua Hirugarren pertsonako izenordainen erreferentzia: bere/haren (beraren)

14

3.Euskara Zerbitzuaren gomendioa hauxe  da, prosa zaindurako:

Zentzu bihurkarian Zentzu bihurkarian baino ez erabiltzea berebere, bestela zalantza eta nahasbide ugari 

sortzen baita testuetan.

EHULKUren aholkua Hirugarren pertsonako izenordainen erreferentzia: bere/haren (beraren)

15

Izenordain bihurkariaIzenordain bihurkaria::

Josuk Josuk berebere

nahia bete dunahia bete du..

Josu Josu berebere

lagunekin joan da.lagunekin joan da.

BereBere

herrira eraman behar dugu Josuherrira eraman behar dugu Josu..

Josuri Josuri bereberea gustatzen zaioa gustatzen zaio..

berebere: Josuren (ez Aneren edo beste norbaiten)

EHULKUren aholkua Hirugarren pertsonako izenordainen erreferentzia: bere/haren (beraren)

16

Josuk Josuk harenharen

nahia bete dunahia bete du..

Josu Josu haren haren lagunekin joan dalagunekin joan da..

Haren Haren herrira eraman behar dugu Josuherrira eraman behar dugu Josu..

Josuri Josuri harenharena gustatzen zaioa gustatzen zaio..

harenharen: Josu ez den norbaiten

Izenordain soila (ez bihurkaria):Izenordain soila (ez bihurkaria):

EHULKUren aholkua Hirugarren pertsonako izenordainen erreferentzia: bere/haren (beraren)

17

Perpaus berean izen‐sintagma bat baino  gehiago hirugarren pertsonakoa bada, 

izenordain bihurkaria anbiguoa izan daiteke:

berebere: Aneren/Josuren

Inoiz gertatzen den anbiguotasun hori bestela  argitu beharko da, testuinguruak berez 

laguntzen ez badu.

Anek Josu Anek Josu berebere

bulegoan ikusi dubulegoan ikusi du..

EHULKUren aholkua Hirugarren pertsonako izenordainen erreferentzia: bere/haren (beraren)

18

NorberakNorberak

du berebere

saminaren berri / Kanpokoek ezin parte hartu harenharen

lasaitasunean. 

[Es

14, 10]

Eta aingeru ahaltsu bat ikusi nuen, ahotshandiz hots egiten: «Nor da gauza liburualiburua

irekitzeko eta berarenberaren

zigiluak askatzeko?»

[Ap

5,2

]

EHULKUren aholkua Hirugarren pertsonako izenordainen erreferentzia: bere/haren (beraren)

19

Jesus Mesias dela sinesten duen oro  Jainkoarengandik jaioa da, eta aitaaita

maite duenak berarenberaren

seme‐alabak  ere maite ditu.

[1 J 5,1]

EHULKUren aholkua Hirugarren pertsonako izenordainen erreferentzia: bere/haren (beraren)

20

Elizen arteko Biblia, Bilbo, 1994

(euskaratzailea:  Elizen Arteko Biblia Elkartea)

OHARRABERAREN (errepikapenezkoa) erabili den gehienetan, 

aipatu dugun moduan, HAREN (soila) erabil   zitekeen. Bereizkuntza nagusia, erabakigarria, BERE 

bihurkariaren eta bihurkari ez diren beste bien  (HAREN, BERAREN) artekoa da.

EHULKUren aholkua Hirugarren pertsonako izenordainen erreferentzia: bere/haren (beraren)

21

BereBere

azken urteetan,  denbora asko eman zuen 

DiracDirac‐ek lurbira osoan  bidaiatu eta hitzaldi 

jendetsuak ematen,  berarenberaren

izena duen 

ekuazio bikainaren  jatorria mintzagai.