TURKiYE CUMHURiYETi

ANAYASAMAHKEMESi

iKiNCi BOLUM

KARAR

MAHMUT SiNAN ABiT BASVURUSU

(Ba~vuru Numaras1: 2017/19431)

Karar Tarihi: 20/3/2019

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

: 2017/19431 : 20/3/2019

Ba~kan

Uyeler

Raportor Yrd.

Ba~vurucu

iKiNCi BOLUM

KARAR

Engin YILDIRIM

Recep KOMURC-0

R1dvan GULEC::

Recai AKYEL

Yild1z SEFERiNOGLU

Ceren Se def EREN

Mahmut Sinan ABiT

I. BASVURUNUN KONUSU

1. Ba~vuru, tutuklu olarak bulunan ba~vurucunun yakm1 tarafmdan getirilecek ders kitaplannm ceza infaz kurumuna kabul edilmesi talebinin reddedilmesi nedeniyle egitim hakkmm ihlal edildigine ili~kindir.

II. BASVURU SURECi

2. Ba~vuru 24/3/2017 tarihinde yapilm1~tlf.

3. Ba~vuru, ba~vuru formu ve eklerinin idari yonden yapilan on incelemesinden sonra Komisyona sunulmu~tur.

4. Komisyonca ba~vurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Boltim tarafmdan yapilmasma karar verilmi~tir.

III. OLAY VE OLGULAR

5. Ba~vuru formu ve eklerinde ifade edildigi ~ekliyle ilgili olaylar ozetle ~oyledir:

6. Ba~vurucu, ba~vuru tarihinde Fetullah91 Teror Orgtitii/Paralel Devlet yapilanmasma (FETO/PDY) tiye olma sm;undan tutuklu olarak Sincan T Tipi Kapah Ceza infaz Kurumunda (infaz Kurumu) bulunmaktadir.

7. Ba~vurucu 26/12/2016 tarihinde infaz Kurumu Mtidtirltigtine verdigi dilek9ede, Hacettepe -Oniversitesi Nanot1p ve Nanoteknoloji boltimtinde doktora ogrencisi oldugunu, alamyla ilgili bir ders kitab1 yazd1g1m ve mesleki yeterlilik smavma hazirland1gm1 belirtmi~; bu nedenle e~i tarafmdan infaz Kurumuna getirilecek olan orijinal akademik kitaplann kendisine ula~tmlmasm1 talep etmi~tir. Ba~vurucunun dilek9ede kendisine ula~tmlmasm1 istedigi kitaplar "Amerikan Oftalmoloji Akademisi Serisi", "Snell's Clinical Anatomy of the Eye", "Goziin Anatomisi'' ve "Janoff Ophthalmology" isimli akademik kaynaklar olarak belirtilmi~tir.

2

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

: 2017/19431 : 20/3/2019

8. Ba~vurucunun soz konusu talebi, infaz Kurumu idare ve Gozlem Kurulunun (Kurul) 13/1/2017 tarihli karan ile reddedilmi~tir. Kurul 22/11/2016 tarihli ve 29896 say1h Resmi Gazete'de yay1mlanan 677 say1h Olaganlistii Hal Kapsammda Baz1 Tedbirler Almmas1 Hakkmda Kanun Hukmlinde Karamame'nin (KHK) 4. maddesinin (1) numarah fikras1 uyannca hukumlu ve tutuklular ogrenci olduklanm belgelendirseler dahi yakmlan tarafmdan getirilen ya da posta yoluyla gonderilen ders kitaplannm kendilerine verilmemesine karar vermi~tir. Amlan kuralda, teror orgtitii uyeligi veya bu orgutlerin faaliyeti 9en;evesinde i~lenen su9lar sebebiyle tutuklu veya hukumlu olarak ceza infaz kurumunda bulunanlann olaganustii halin devam1 ve kurumda banndmld1klan sure zarfmda ulke genelinde uygulanan merkezi smavlar ile orgun veya yaygm her tiirlti egitim ve ogretim kurumlan ile kamu kurum ve kurulu~lan tarafmdan ceza infaz kurumu i9inde veya d1~mda yap1lan ya da yaptmlan smavlara giremeyecekleri ongorulmu~tiir.

9. Ba~vurucu, Kurulun karanna 1tuaz etm1~t1r. Ankara Bat1 infaz Hakimligi (Hakimlik), Kurul karannm hukuka aykm olmad1g1 gerek9esiyle itiraz1 reddetmi~tir.

10. Ba~vurucu, Hakimlik karanna itiraz etmi~tir. Ankara Bat1 2. Agu Ceza Mahkemesi, Hakimlik karannm usul ve yasaya uygun oldugu gerek9esiyle itiraz1 reddetmi~tir. Nihai ret karan ba~vurucuya 1/3/2017 tarihinde teblig edilmi~tir.

11. Ba~vurucu 24/3/2017 tarihinde bireysel ba~vuruda bulunmu~tur.

IV. iLGiLi HUKUK

A. Ulusal Hukuk

12. 13/12/2004 tarihli ve 5275 say1h Ceza ve Guvenlik Tedbirlerinin infaz1 Hakkmda Kanun'un 62. maddesi ~u ~ekildedir:

"(1) Hiikiimlii, mahkemelerce yasaklanmamz$ olmasz ko$uluyla siireli ve siiresiz yayznlardan bedelini odeyerek yararlanma hakkzna sahiptir.

(2) Resmf kurumlar, iiniversiteler, kamu kurumu niteligindeki meslek kurulu$larz ile mahkemelerce yasaklanmamz$ olmasz ko$uluyla Cumhurba$kanznca vergi muafiyeti tanznan vakzjlar ve kamu yararzna 9alz$an dernekler tarafindan pkartzlan gazete, kitap ve baszlz yayznlar, hiikiimliilere iicretsiz olarak ve serbest<;e verilir. Egitim ve ogretimine devam eden hiikiimliilerin ders kitaplarz denetime tdbi tutulamaz.

(3) Kurum giivenligini tehlikeye dii$iiren veya miistehcen haber, yazz, fotograf ve yorumlarz kapsayan hi<;bir yayzn hiikiimliiye verilmez. "

13. 14/6/1973 tarihli ve 1739 say1h Milli Egitim Temel Kanunu'nun 55. maddesinin dorduncu fikras1 ~oyledir:

"Ders kitaplarznzn kabulii, uygunluk siiresi, telif hakkz ve iicretlerle ilgili esaslar; inceleme i$lemleri ve alznacak inceleme iicreti miktarz; Milli Egitim Bakanlzgznca incelettirilecek eserler i<;in odenecek iicret miktarz; ders kitaplarznzn hazzrlanmasz ve incelenmesinde aranacak kriterler ile ders kitabz iireten yayzn evlerinde aranacak kriterler; ders kitabz dz$zndaki diger kitap ve egitim ara9larznzn kullanzmz ve bunlardan hangileri i<;in inceleme iicreti alznacagz ve odenecegi ile ilgili esas ve usuller Milli Egitim Bakanlzgznca <;zkarzlacak yonetmelikle diizenlenir. "

3

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

:2017/19431 : 20/3/2019

14. 12/9/2012 tarihli ve 28409 say1h Resmi Gazete'de yay1mlanarak yiirlirliige giren Milli Egitim Bakanhg1 Ders Kitaplan ve Egitim Aras;lan Yonetmeligi'nin "Kapsam" ba~hkh 2. maddesi ~oyledir:

"Bu Yonetmelik, Milli Egitim Bakanhgzna bagh orgiin ve yaygm egitim kurumlannda okutulacak ders kitabt, ogrenci c;alt$ma kitab1, ogretmen ktlavuz kitaplan ile Bakanltk<;a hazirlanacak, satzn almacak veya hibe yoluyla saglanacak diger egitim ara<;-gerec;lerinin niteliklerinin belirlenmesi, hazirlanmas1, hazirlatllmasz, incelenmesi, inceletilmesi, degerlendirilmesi, kabulii, uygunluk siiresi, ilam, yayzmlanmasz, dagztzmz, inceletme ve inceleme iicretleri ve ders kitab1 iireten yaymevlerinde aranacak kriterlerle ilgili hususlari kapsar."

15. Milli Egitim Bakanhg1 Ders Kitaplan ve Egitim Aras;lan Yonetmeligi'nin "Tammlar" ba~hkh 4. maddesinin (1) numarah fikrasmm ilgili kis1mlan ~oyledir:

" (1) Bu Yonetmelikte ge<;en;

e) Ders kitabz: Kurulca, orgiin ve yaygzn egitim ve ogretim kurumlannda okutulmasz uygun bulunan kitab1,

l) Kurul: Talim ve Terbiye Kurulunu,

ifade eder. "

16. 3/2/1984 tarihli ve 18301 say1h Resmi Gazete'de yay1mlanarak yiirlirliige giren Universiteler Yaym Yonetmeligi'nin 1. maddesi ~oyledir:

"Universiteler ile bunlara baglz birimlerde yapzlacak (ders aracz olarak kullamlan kitaplar ve teksirlerle yardzmcz ders kitaplarz ile ilgili) yayznlar, 2547 sayzlz Yiiksekogretim Kanunu 'nun ilgili hiikiimleri uyarznca hazzrlanan bu yonetmelige tabidir. Bunlarm d1$zndaki yaymlarla ilgili esaslar Universiteleraras1 Kurulca tespit edilir."

17. Universiteler Yaym Yonetmeligi'nin 4. maddesi ~oyledir:

"Ba$ka iiniversitelerdeki veya iiniversite dz$tndaki ki$iler tarafindan hazzrlanml$ ders kitabt niteligindeki telif veya terciime eserlerin iiniversitelerce basllmas1 miimkiindiir Bunun i<;in yazarzn, bu yonetmelik ko$ullanna uygun olarak eserinin bastlmasmz kabul ettigine ili$kin yaztlt beyam ve eserin konusu ile ilgili dersin verildigi boliimiin gorii$ii goz oniinde bulundurularak yayzn komisyonunun kararz gereklidir."

18. Hacettepe Universitesi Yaym Yonergesi'nin "Yaym Tammlarz" ba~hkh 6. maddesinin ilgili kism1 ~oyledir:

"Ders Kitabz: Hacettepe Universitesi yabancz dil hazzrlzk, on lisans/lisans/lisansiistii egitim programlannda zorunlu/sec;meli ders olarak okutulan ve ilgili kurullarca belirlenmi$ egitim programmz kapsayan telif veya c;eviri ozgiin eserlerdir. Bu kitaplann adlan, gene! olarak ili$kili olduklarz derslerin adlarzyla ortii$melidir."

4

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

: 2017/19431 : 20/3/2019

B. Uluslararas1 Hukuk

19. Avrupa insan Haklan Mahkemesi (AiHM), Avrupa insan Haklan Sozle~mesi'ne (Sozle~me) ek 1 No.lu Protokol'un 2. maddesinde ongorulen egitim hakkmm ilke olarak belli bir zamanda mevcut olan egitim imkanlanndan yararlamlabilmesini garanti ettigini belirtmi~tir. Bununla birlikte Sozle~me'de, bu imkanlann kapsam1 ile organizasyonu ya da te~vikinin ne ~ekilde gen;ekle~tirilmesi gerektigine dair belli bir yukumluluk ongorulmedigini de ifade etmi~tir (Georgiou/Yunanistan (k.k.), B . No: 45138/98, 13/1 /2000, "Hukuki Degerlendirme", § 7).

20. Bu kapsamda AiHM, hukuka uygun olarak bir mahkeme karanyla mahkumiyetine hukmedilen ba~vurucunun on dort ay gibi kisa bir sure boyunca hukumlulugu nedeniyle ogrenci oldugu universitede bir smava girememesinin egitim hakkm1 ihlal etmedigine karar vermi~ ve ba~vuruyu a91k9a dayanaktan yoksun olarak nitelendirmi~tir ( Georgiou/Yunanistan, § 7). AiHM, bir mahkeme karanyla mahkumiyetlerine hukmedilen ba~vuruculann lise ve universite egitimlerine devam edememeleri nedeniyle egitim haklannm ihlal edildigi iddialanm da apk<;a dayanaktan yoksun bulmu~tur (Durmaz, Iszk, Unutmaz ve Sezal/Turkiye (k.k.), B. No: 46506/99, 46569/99,46570/99 ve 46939/99, 4/9/2001 , "Hukuki Degerlendirme", § 4; Arslan/Turkiye (k.k.), B. No: 31320/02, 1/6/2006, "Hukuki Degerlendirme" , § 8).

21. Avrupa insan Haklan Komisyonu, X/Birle§ik Krallzk ([GK], B. No: 5962/72, 13/3/1975) karannda hukumlu olarak bulunan ba~vurucunun ceza infaz kurumunda gerekli imkan ve ~artlann saglanmamas1 nedeniyle teknoloji alanmdaki akademik <;ah~malanm devam ettirememesinin egitim hakkm1 ihlal ettigi iddiasm1 incelemi~tir. Bu kararda A vrupa insan Haklan Komisyonu; Sozle~me'ye ek 1 No.lu Protokol'un 2. maddesinin oncelikle ve ozellikle ilkogretim hakkma ili~kin oldugunu, her durumda teknoloji gibi ileri duzey bir akademik alana ili~kin garantiler i<;ermesinin mumkun olmad1gm1 belirtmi~tir. Bu nedenle ceza infaz kurumunun teknoloji alanmda akademik <;ah~ma yap1labilmesi i<;in gerekli imkanlara sahip olmamasmm yetkili otoritelerin egitim hakkmdan dogan yukumluluklerine aykm davrand1klan anlamma gelmeyecegini belirtmi~ ve ba~vurunun apk<;a dayanaktan yoksun olduguna karar vermi~tir.

V. iNCELEME VE GEREK<;E

22. Mahkemenin 20/3/2019 tarihinde yapm1~ oldugu toplantida ba~vuru incelenip geregi du~unuldu:

A. Adli Yard1m Talebi Yoniinden

23 . Anayasa Mahkemesinin Mehmet Serif Ay (B. No: 2012/1181, 17/9/2013) karannda belirtilen ilkeler dikkate almarak ge<;imini onemli ol9ude zor duruma du~urmeksizin yarg1lama giderlerini odeme gucunden yoksun oldugu anla~1lan ba~vurucunun a91k9a dayanaktan yoksun olmayan adli yard1m talebinin kabulune karar verilmesi gerekir.

B. Egitim Hakkmm ihlal Edildigine ili~kin iddia

1. Ba~vurucunun iddialan

24. Ba~vurucu, kendi kategorisinde bulunan tutuklu ve hukumlulerin smavlara giremeyecegine ili~kin KHK hukmu nedeniyle e~i tarafmdan kuruma getirilecek ders kitaplannm kendisine teslim edilmesi talebinin reddedilmesinin keyfi oldugunu belirtmi~tir.

5

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

: 2017/19431 : 20/3/2019

Doktora ogrencisi oldugunu belirten ve amlan kitaplara ula~amamas1 nedeniyle akademik 9ah~masm1 devam ettirmesinin engellendigini ifade eden ba~vurucu, bu sebeple egitim hakkmm ihlal edildigini ileri surmu~tiir.

2. Degerlendirme

25. Anayasa Mahkemesi 5275 say1h Kanun'un 62. maddesinin (2) numarah fikrasmda egitim ve ogretimine devam eden mahpuslann diger yaymlardan farkh olarak ders kitaplannm denetime tabi tutulamayacagma ili~kin hukmun ongorulmesiyle oncelikli olarak korunmak istenen degerin egitim hakk1 oldugunu belirtmi~ ve ders kitaplannm teslim edilmedigi ~ikayeti bulunan ba~vurunun ifade ozgurlugii 1~1gmda egitim hakk1 kapsammda degerlendirilmesi gerektigini kabul etmi~tir (Hali! Ozhan Koral, B. No: 2017/18895, 9/1/2019, § 28).

26. Somut olayda doktora ogrencisi oldugunu belirten ba~vurucu, akademik 9ah~malanm devam ettirmek i9in ihtiya9 duydugu ders kitaplannm kendisine teslim edilmemesinden ~ikayet etmektedir. Bu nedenle ba~vurucunun e~i tarafmdan getirilecek ders kitab1 mahiyetindeki kaynaklann kendisine teslim edilmedigine ili~kin ~ikayeti ifade ozgurlugu 1~1gmda egitim hakk1 kapsammda incelenecektir.

27. Anayasa'nm "Egitim ve ogrenim hakla ve odevi" kenar ba~hkh 42. maddesinin birinci ve ikinci fikralan ~oyledir:

"Kimse, egitim ve ogrenim hakkzndan yoksun bzrakzlamaz.

Ogrenim hakkznzn kapsamz kanunla tesbit edilir ve duzenlenir."

a. Egitim Hakkma ili~kin ilkeler

28. Anayasa Mahkemesi, onceki kararlannda egitim hakkmm yuksekogrenim seviyesini de kapsad1gma (Hikmet Balabanoglu, B. No: 2012/1334, 17/9/2013, § 28), belli bir zamanda mevcut olan egitim kurumlanna etkili bir bi9imde eri~imin saglanmas1m guvence altma ald1gma (Mehmet Re~it Arslan ve digerleri, B. No: 2013/583, 10/12/2014, § 68) ve kamu otoritelerine bireyin egitim ve ogrenim almasm1 engellememe ~eklinde bir negatif odev yukledigine (Adem Ogut ve digerleri, B. No: 2014/20527, 22/11/2017, § 44; Yuksel Baran, B. No: 2012/782, 26/6/2014, § 36) karar vermi~tir.

29. Anayasa'nm egitim hakkm1 duzenleyen 42. maddesinin ceza infaz kurumlannda tutuklu ve hukiimliilere egitim ve ogrenim faaliyeti imkanlan saglanmas1 i9in bir duzenleme yapilmasm1 giivence altma ald1g1 soylenemez (Mehmet Re~it Arslan ve digerleri, § 71). Ba~ka bir ifadeyle Anayasa'nm 42. maddesi devlete ceza infaz kurumlannda tutuklu ve hukumliilere egitim ogrenim imkam saglanmas1 yonunde pozitif bir yukiimliiluk yuklememi~tir (Mehmet Ali Eneze, B. No: 2017 /35352, 23/5/2018, § 27).

30. Bunun yanmda tutuklu ve hukiimliilerin temel hak ve hurriyetlere genel olarak sahip olmalan, bu haklann tutuklu ve hukumluler i9in ceza infaz kurumu d1~mdaki bireyler kadar giivence altma almd1g1 anlammda da degerlendirilmemelidir. Ceza infaz kurumlanmn i~levi ve amac1 kapsammda tutuklu ve hiikiimliilerin haklan ceza infaz kurumuna girmekle zaten smirlanm1~tir. Egitim hakk1 i9in de aym degerlendirme mumkundiir (Mehmet Re~it Arslan ve digerleri, § 73).

6

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

: 2017/19431 : 20/3/2019

b. Posta Yoluyla ya da Ziyaretc;i Arac1hg1yla Ceza infaz Kurumuna Gonderilen Y aymlara ili~kin Anayasa Mahkemesi ic;tihad1

31 . Anayasa Mahkemesi 5275 say1h Kanun'un 62. maddesi dogrultusunda ogretimine devam edenlere gelen ders kitaplan hari9 olmak uzere kargo yoluyla ya da yakmlan arac1hg1yla gelen hi9bir dokumanm teslim edilmemesi ~eklinde belirlenen uygulamanm mahpuslann ifade ozgurlugunu ihlal etmedigine karar vermi~tir (jbrahim Kaptan (2) , B. No: 2017/30723, 12/9/2018, § 37).

32. Anayasa Mahkemesi, ceza infaz kurumlanna posta yoluyla gonderilen ya da aileleri tarafmdan getirilen tum yaymlann ceza infaz kurumunun duzeni ve guvenligi a91smdan bir sakmcas1 olup olmad1g1 yonunde bir inceleme yapilarak mahpuslara verilmesini istemenin ceza infaz kurumu idareleri uzerinde kurum duzeni ve guvenligi ile su9 i~lenmesinin onlenmesi gorevlerini lay1k1yla yerine getirmelerine engel olacak derecede agu bir i~ yukune yol a9abilecegini ifade etmi~tir. Anayasa Mahkemesi aynca, soz konusu uygulama nedeniyle mahpuslann bilgiye ula~ma ve dolay1s1yla ifade ozgurluklerinin adil olmayan bir ~ekilde k1s1tland1gmdan da bahsedilemeyecegini, nitekim hukumlu ve tutuklulann emanet hesabma ucretinin yatmlmas1 halinde kurum idaresi arac1hg1yla sureli ve suresiz yaym talep etme haklan oldugu gibi kurum kutuphanesinden yararlanma haklanmn da bulundugunu belirtmi~tir (jbrahim Kaptan (2) , §§ 33 , 34).

33 . Anayasa Mahkemesi tutuklu ve hukumlulerin mensup oldugu dinin bayram gunlerinde, y1lba~mda ve nufus kaydmda belirtilen dogum gunlerinde d1~andan kargo yoluyla gonderilen ya da ziyaret9ileri tarafmdan hediye olarak getirilen kitaplan da kabul etme hakkma sahip oldugunu kabul etmi~tir (jbrahim Kaptan (2), § 31 ).

c. Posta Yoluyla ya da Ziyaretc;i Arac1hg1yla Ceza infaz Kurumuna Gonderilen Ders Kitaplarma ili~kin Anayasa Mahkemesi ic;tihad1

34. 5275 say1h Kanun'un 62. maddesinin (2) numarah fikrasmm ikinci cumlesi uyannca egitim ve ogrenimine devam eden hukumlulerin ders kitaplannm denetime tabi tutulamayacag1 belirtilmi~tir. Bu baglamda Anayasa Mahkemesi, ceza infaz kurumu idarelerinin tutuklu ve hukumlulerin egitim hakk1 kapsammda ders kitab1 mahiyetinde oldugunu tespit ettikleri yaymlan -yakmlan tarafmdan getirilmi~ ya da posta yoluyla gonderilmi~ olsa dahi- amlan hukmun (3) numarah fikras1 yonunden yap1lacak bir degerlendirme sonucunda da sakmcah bulunmamas1 halinde ba~vuruculara teslim etme yukumlulukleri bulundugu sonucuna varm1~tu (Hali! Ozhan Koral, § 29).

35. Anayasa Mahkemesi, ceza infaz kurumu idareleri uzerindeki bu yukumlulugun KHK uyannca teror orgtilli uyeligi veya bu orgutlerin faaliyeti 9er9evesinde i~lenen su9lar sebebiyle tutuklu veya hukumlu olarak ceza infaz kurumunda bulunanlann olaganuslli halin devam1 ve kurumda banndmld1klan sure zarfmda ulke genelinde uygulanan merkezi smavlar ile orgun veya yaygm her turlu egitim ve ogretim kurumlan ile kamu kurum ve kurulu~lan tarafmdan ceza infaz kurumu i9inde veya d1~mda yap1lan ya da yaptmlan smavlara girememelerine ragmen devam ettigini de vurgulam1~tu (Hali! Ozhan Koral, § 30).

d. ilkelerin Olaya Uygulanmas1

36. 5275 say1h Kanun sistematigi uyannca belli ozel gunler (bkz. § 32) d1~mda, kuruma posta yoluyla ya da ziyaret9i arac1hg1yla yaym getirilebilmesi mumkun degildir.

7

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

: 2017/19431 : 20/3/2019

Bununla birlikte kanun koyucu, ders kitaplan yontinden bir istisna getirmi~ ve bunlann posta yoluyla ya da ziyaret9i arac1hg1yla getirilse dahi htiktimlti ve tutuklulara teslim edilmesi gerektigini ongormti~ttir. Bu baglamda soz konusu istisnanm Anayasa'nm egitim hakkm1 dtizenleyen 42. maddesinin birinci ve ikinci fikralan uyannca ceza infaz kurumu idareleri yontinden posta yoluyla ya da ziyaret9i arac1hg1yla getirilen yaymlann ders kitab1 niteliginde olup olmad1klanm degerlendirmeleri gereken bir pozitif ytiktimltiltik ~eklinde ongortildtigti kabul edilmelidir.

3 7. Ba~vuru konusu olayda infaz Kurumu idaresi istenilen kitaplann ders kitab1 olup olmad1gma dair bir degerlendirme yapmam1~, mahkemeler de idarenin gerek9esini hukuka uygun bularak ba~vurucunun ~ikayetini reddetmi~tir.

38. Ote yandan 5275 say1h Kanun'un 62. maddesinin (2) numarah fikrasmda ongortilen bu pozitif ytiktimltiltigtin ba~vuru konusu olayda infaz Kurumu idaresi yontinden Anayasa'nm 42. maddesine uygun, gtidtilen ama9la orant1h ve makul bir ytiktimltiltik olarak degerlendirilebilmesi i9in soz konusu htikmtin uygulanmasma ve kapsamma dair bir yorum yapilmas1 ihtiyac1 bulunmaktad1r.

39. Somut olayda ba~vurucu, Hacettepe -Oniversitesi Nanot1p ve Nanoteknoloji alanmda doktora ogrencisi oldugunu belirtmi~tir. Hacettepe -Oniversitesi Yaym Yonergesi uyannca ders kitab1; Hacettepe -Oniversitesi yabanc1 dil hazuhk, on lisans, lisans ya da lisanstistti egitim programlannda zorunlu veya se9meli ders olarak okutulan ve ilgili kurullarca belirlenmi~ egitim programm1 kapsayan telif veya 9eviri ozgtin eserler olarak tammlanm1~tir.

40. Dolay1s1yla Anayasa'nm 42. maddesi uyannca 5275 say1h Kanun'un 62. maddesinin (2) numarah fikrasmda ongortilen bu pozitif ytiktimltiltigtin ba~vuru konusu olayda oldugu gibi ileri dtizey akademik alanlan da kapsayacak ~ekilde yorumlanmas1, somut olayda infaz Kurumu idaresinin ba~vurucunun belirttigi kitaplann (bkz. § 7) Nanot1p ve Nanoteknoloji alamna ili~kin ders kitab1 mahiyetinde olup olmad1gm1 degerlendirmeleri gerektigi anlamma gelir. Bununla birlikte ceza infaz kurumu idarelerinden boyle bir degerlendirmede bulunmalannm beklenmesinin makul olmad1g1 a91ktu. Nitekim bu degerlendirmenin saghkh olmas1 beklenemeyecegi gibi boyle bir ytiktimltiltik ceza infaz kurumu idareleri tizerinde kurum dtizeni ve gtivenligi ile su9 i~lenmesinin onlenmesi gorevlerini lay1k1yla yerine getirmelerine engel olacak derecede agu bir i~ ytiktine yol a9ar.

41. Bu baglamda 5275 say1h Kanun'un ders kitaplan ile ilgili ongordtigti soz konusu pozitif ytiktimltiltigtin ba~vuru konusu olayda oldugu gibi ileri dtizey akademik alanlarla ilgili bir degerlendirme yapilmasm1 gerektirecek durumlan degil fakat Milli Egitim Bakanhgma bagh ilk ve ortaogretim kurumlan a91smdan ge9erli oldugu tizere "ders kitabz"nm tammma ili~kin (bkz. §§ 13-15 ) ceza infaz kurumu idarelerinin kendilerinden beklenemeyecek bir degerlendirme ytiktimltiltigti altma sokulmad1g1 halleri kapsad1gmm kabul edilmesi gerekir. Bu yorum, ba~vurucunun emanet hesabma ticretinin yatmlmas1 halinde istedigi kitab1 kurum idaresi arac1hg1yla talep etme hakk1 oldugu da dikkate almd1gmda 5275 say1h Kanun'un 62. maddesinin (2) numarah fikrasmda ongortilen pozitif ytiktimltiltikle gtidtilen amaca aykm bir yorum olarak nitelendirilemez.

42. Sonu9 olarak e~i tarafmdan getirilen ve ders kitab1 oldugu iddia edilen yaymlann infaz Kurumu idaresince ders kitab1 olup olmad1g1 degerlendirilmeksizin tutuklu olarak bulunan ba~vurucuya teslim edilmemesi nedeniyle ba~vurucunun egitim hakkmm ihlal edilmedigi a91ktir.

8

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

: 2017/19431 : 20/3/2019

43 . A91klanan gerek9elerle ba~vuru konusu olayda egitim hakkmm ihlal edilmedigi a91k oldugundan ba~vurunun a91k<;a dayanaktan yoksun olmasz nedeniyle kabul edilemez olduguna karar verilmesi gerekir.

VI. HOKUM

A91klanan gerek9elerle;

A. Adli yard1m talebinin KABULUNE,

B. Egitim hakkmm ihlal edildigine ili~kin iddianm a91k9a dayanaktan yoksun olmasz nedeniyle KABUL EDiLEMEZ OLDUGUNA,

C. 12/1 /2011 tarihli ve 6100 say1h Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 339. maddesinin (2) numarah fikras1 uyannca, tahsil edilmesi magduriyetine neden olacagmdan ba~vurucunun yarg1lama giderlerini odemekten TAMAMEN MUAF TUTULMASINA 20/3/2019 tarihinde OYBiRLiGiYLE karar verildi.

Ba~kan Engin YILDIRIM

-Oye Recai AKYEL

-Oye Recep KOMURC-0

-Oye

-Oye R1dvan GULE<;::

Y1ld1z SEFERiNOGLU

9