ANAYASA MAHKEMESi...1. Ba~vuru, uygulanan gozalt1 ve tutuklama tedbirinin hukuki olmamas1,...

TURKiYE CUMHURiYETi

ANAYASA MAHKEMESi

iKiNCi BOLUM

KARAR

MUSTAFA UNAL BASVURUSU

(Ba~vuru Numaras1: 2017/21149)

Karar Tarihi: 28/11/2018

Ba~vuru Numaras1 Karar Tarihi

Ba~kan

Uyeler

Raportor

Ba~vurucu

Vekili

:2017/21149 : 28/11/2018

iKiNCi BOLUM

KARAR

Engin YILDIRIM

Celal Mumtaz AKINCI

Muammer TOP AL

M. EminKUZ

RecaiAKYEL

Murat BASPINAR

Mustafa UNAL

Av. Mehmet C::AVDAR

I. BA~VURUNUN KONUSU

1. Ba~vuru, uygulanan gozalt1 ve tutuklama tedbirinin hukuki olmamas1, tutuklulugun makul sureyi a~mas1, tutukluluga ili~kin kararlann bag1ms1z ve tarafs1z olmayan hak:imliklerce verilmesi ve soru~turma dosyasma eri~imin k1s1tlanmas1 nedenleriyle ki~i hurriyeti ve guvenligi hakkmm; gozalt1 surecindeki baz1 uygulamalar nedeniyle kotu muamele yasagmm; gozalt1 i~lemleri ve sonrasmda kendi avukatmdan faydalanamamas1 nedeniyle adil yarg1lanma hakkmm; hukuka aykm bir ~ekilde mal varhgma el konulmas1 nedeniyle mulkiyet hakkmm; gazetecilik faaliyeti ve ifade ozgurlugu kapsammdaki eylemlerin tutuklamaya konu edilmesi nedeniyle de ifade ve basm ozgurluklerinin ihlal edildigi iddialanna ili~kindir.

II. BA~VURU SURECi

2. Ba~vurular 11/4/2017 ve 19/3/2018 tarihinde yap1lm1~tu.

3. Ba~vurular, ba~vuru formu ve eklerinin idari yonden yapilan on incelemesinden sonra Komisyona sunulmu~tur.

4. Komisyonca ba~vurulann kabul edilebilirlik incelemesinin Bolum tarafmdan yap1lmasma karar verilmi~tir.

5. Ba~vurucu tarafmdan yap1lan 2018/8529 say1h ba~vuru, ki~i ve konu bak1mmdan hukuki irtibat bulunmas1 nedeniyle 2017 /21149 say1h dosya ile birle~tirilmi~tir.

III. OLAY VE OLGULAR

6. Ba~vuru formu ve eklerinde ifade edildigi ~ekliyle ve Ulusal Y arg1 Ag1 Bili~im Sistemi (UY AP) arac1hg1yla eri~ilen bilgi ve belgeler 9en;evesinde olaylar ozetle ~oyledir:

2


:2017/21149 : 28/11/2018

7. Ba~vurucu, kamuoyunca bilinen bir gazeteci ve yazard1r.

8. Ttirkiye, 15 Temmuz 2016 gecesi askeri bir darbe te~ebbtistiyle kar~1 kar~1ya kalm1~; bu nedenle 21/7/2016 tarihinde iilke genelinde olagantistii hal ilan edilmesine karar verilmi~tir. Kamu makamlan ve soru~turma mercileri -olgusal temellere dayanarak- bu te~ebbtistin arkasmda Ttirkiye'de uzun y1llardir faaliyetlerine devam eden ve son y1llarda Fetullah91 Teror Orgtitii (FETO) ve/veya Paralel Devlet Yap1lanmas1 (PDY) olarak isimlendirilen bir yap1lanmanm oldugunu degerlendirmi~tir (Aydm Yavuz ve digerleri [GK], B. No: 2016/22169, 20/6/2017, §§ 12-25).

9. Darbe te~ebbtisti s1rasmda ve sonrasmda iilke genelinde Cumhuriyet ba~savc1hklan tarafmdan, darbe giri~imiyle baglantih ya da dogrudan darbe giri~imiyle baglantih olmasa bile FETO/PDY'nin kamu kurumlanndaki orgtitlenmesinin yam sira egitim, saghk, ticaret, sivil toplum ve medya gibi farkh alanlardaki yap1lanmasma yonelik soru~turmalar yiiriitiilmti~ ve 90k say1da ki~i hakkmda g6zalt1 ve tutuklama tedbirleri uygulanm1~tir (Aydm Yavuz ve digerleri, §§ 51, Mehmet Hasan Altan (2) [GK], B. No: 2016/23672, 11/01/2018, § 12).

10. istanbul Cumhuriyet Ba~savc1hg1 tarafmdan ba~vurucunun da aralannda bulundugu ve 9ogunlugu gazeteci, yazar ve akademisyen olan kirk ti<; ~tipheli hakkmda FETO/PDY'nin medya yap1lanmas1yla baglantih olarak soru~turma ba~latilm1~tir.

11. Amlan soru~turma kapsammda ba~vurucu 20/7/2016 tarihinde evinde yapilan arama sonrasmda gozaltma almm1~tir.

12. Ba~vurucunun ifadesi 30/7/2016 tarihinde istanbul il Emniyet Mtidtirltigtinde almm1~tir. ifade alma i~lemi s1rasmda istanbul Barosunca gorevlendirilen mtidafi de hazir bulunmu~tur. ifade tutanagmda belirtildigine gore isnat edilen su9lar ifade alma i~lemi oncesinde ba~vurucuya a91klanm1~t1r. ifadesine esas olmak tizere ba~vurucuya, darbe giri~iminde bulunan FEFO/PDY'nin yap1smm nas1l olduguna, orgtitiin yaym organlannda veya diger alanlarda kendisine bir gorev verilip verilmedigine, orgtitiin hangi kademesinde ne tiir gorevler ald1gma, sorumlu oldugu ya da emir ald1g1 ki~ilerin kim olduguna, orgtittin medya organlannm yaym politikasmm nas1l ~ekillendigine ve orgtit liderinin yaym organlan ile irtibatmm nasil sagland1gma, orgtit lideri ile irtibatmm bulunup bulunmad1gma ve orgtit liderini ziyaret edip etmedigine, darbe giri~iminden onceden haberdar olup olmad1gma, darbe giri~iminde bulunan ki~ilerle ve Turk Silahh Kuvvetleri personeliyle bir irtibatmm olup olmad1gma dair sorular yoneltmi~tir.

13 . Ba~vurucu ifadesinde, isnat edilen su9lamalan kabul etmemi~ ve sorulara kar~1 ozetle a~ag1daki ~ekilde beyanda bulunmu~tur:

" ... Ben gazetenin Ankara'daki yoneticisiyim. Gazeteye nelerin konulacagznz gazetenir htanbul merkez Jubesi belirlemektedir ...

. . . Dar be giriJiminde bulunan kimseyle irtibatzm olmadz. Bu darbeye karzJan kimseye de destek vermedim. Kimseden tali mat almadzm ...

. . . Sadece Zaman gazetesi ve Aksiyon dergilerinde yazzlar yazdzm. Benim buradaki durum um gazetecilik ile smzrlzdzr. Bahsedilen diger yerlerle bir baglantzm yoktur ...

3


:2017/21149 : 28/11/2018

... Ben[im] sadece Zaman gazetesinde gazetecilik ile ilgili faaliyetim var. Bunu d, Ankara'da herkes bilir. Ankara haber merkezinde yayzn temsilcisi olmam sebebiyle haber sorumlusuyum. FETOIPDY ile ilgili herhangi bir bilgim yoktur ...

... 15 Temmuz kanlz darbe giri$imine kar$zyzm. Aralarznda 90k sevdigim yzllardzr kadim arkada$lzk ettigim E. 0. ve oglu da $ehit oldu. Sorumlularz bulunmalz. Namluyu halka dogrultanlardan en agzr $ekilde hesap sorulmalz. Demokratik duzenlerde en agzr su<; silahlz kalkz$madzr ve affedilemez. Kendimi muhafazakar olarak tammlzyorum. Turkiye gibi kozmopolit bir ulkeyi hi<; bir muhafazakar grubun (cemaat ve tarikatlar gibi) yonettigi bir ulkede ya$amak istemem. Halkzn iradesinin yanszttzgz demokratik bir yonetim benim i<;in kutsaldzr. Hayatzm bunun ilzerine kurulmu$fur."

14. istanbul Cumhuriyet Ba~savc1hg1, aym tarihte ba~vurucuyla birlikte alti ~upheliyi tutuklanmas1 talebiyle istanbul 4. Sulh Ceza Hakimligine sevk etmi~tir. Tutuklama talep yaz1smda "Suphelilerin uzerine atzlz suc;u i§ledigine dair kuvvetli sue; §Uphesinin varlzgznz gosteren olgularzn ve tutuklama nedeninin bulundugu ... nitekim 15/7/2016 tarihinde orgut lideri Fetullah Gulen'in talimatz ile darbe giri§iminde bulunuldugu, §Uphelilerin Zaman Gazetesinde yazdzklarz donemlerde darbe giri§iminde bulunan orgutu destekleyici ovucu, guzel gostermeye yonelik konu§malar ve yazzlar yazdzklarz, §Uphelilerin ovdukleri orgutun ve orgut liderinin de neler yaptzgz 15/7/2016 tarihinde net olarak ortaya c;zktzgz, §Uphelilerin orgut lideri ve yoneticileri ile fikir ve eylem birligi ic;erisinde hareket ettikleri, orgut uyelerinin bir c;ogunun haklarznda yakalama kararz olmaszna ragmen kac;tzklarz, dolayzszyla bu §Uphelilerin de kac;ma kuvvetli §Uphesi bulundugu anla§zlmakla; §Uphelilerin uzerlerine atzlz suc;un vaszf ve mahiyeti, mevcut deli! durumu, suc;a dair yasada yazzlz cezanzn ust haddi dikkate alznarak ... 11 tutuklanmasma karar verilmesi istenmi~tir.

15. Savc1hgm talep yaz1s1, sorgu i~lemi oncesinde istanbul 4. Sulh Ceza Hakimligi tarafmdan ba~vurucuya okunmu~tur. Aynca sorgu tutanagmda, ba~vurucuya isnat edilen sw;;lann okunup anlatild1g1 da belirtilmi~tir. Bu s1rada ba~vurucunun avukat1 da hazir bulunmu~tur. Ba~vurucu, sorgu sirasmda kollukta alman ifadesini tekrar ettigini belirtmi~ ve ek olarak 11 ••• Zaman gazetesinde Ankara yayzn yoneticiligi yaptzm, kayyum gorevlendirilmesi geldiginde ben emekli oldum, Ankara Burosu 'nun yayzn yoneticisiyim maliyesinden sorumlu degilim sadece haber ve yayzn ile yetkilerim sznzrlzdzr, sadece yayzn sorumlulugum vardzr, gazetede 20 yzl boyunca hafiada 3 gun yazz yazdzm cemaat hiyerar§isi ile hi<; bir ilgim yoktur, bu orgut ile ilgim ve alakam yoktur, hakkzmda bu hususta somut bir deli! de yoktu, darbeler konusunda kesin bir duru§um vardzr, 28 Subattan 15 Temmuza kadar tum darbe ve giri§imlerine kar§z duru§um vardzr darbe gir§imi oldugunu ogrenir ogrenmez sosyal medyada da attzgzm twitler ile de 'darbeye hayzr' ba§lzklarz ile yazzlar yazdzm halka silah c;ekenkerin en agzr §ekilde yargzlanmasz gerektigini de yazdzm, idam cezasz ise gerekirse idam edilmelerine dair de yazzlar yazdzm askerin siyasete mudahalesine kar§z oldugumu yazzlarzmda da belirttim, ben buraya gelirken ne ile suc;lanacagzmz bilmedigim i<;in yazzlarzmz yanzmda getiremedim, bir liste oldugunu ve listede adzm oldugunu ogrendim evimde polisleri bekledim istesem kac;ardzm ancak ben kac;madzm, suc;suzum, polisleri bekledim ve teslim oldum, kac;mamz gerektiren bir husus da yoktur, atzlz suc;lamalarz kabul etmiyorum, guatr rahatszzzlzgzm vardzr psikolojik rahatszzlzgzm olmasz halinde nuksetmesi olasz onemli bir hastalzgzm da vardzr, ancak doktor raporum yanzmda degildir dosyaya ibraz edecegim, delilleri karartma imkanzm veya gucum de yoktur, delilleri degi§tirmem zaten mumkun degildir, tutuksuz yargzlanmamz talep ediyorum. 11 ~eklinde beyanda bulunmu~tur.

4


: 2017/21149 : 28/11/2018

16. istanbul 4. Sulh Ceza Hakimligince 30/7/2016 tarihinde, ba~vurucunun da aralannda bulundugu ~tiphelilerin silahh teror orgtilline tiye olma srn;undan tutuklanmasma karar verilmi~tir. Hakimlik " ... 15/7/2016 tarihinde FETOIPDY silahlz teror orgiitii iiyelerinin silahlz kuvvetler ir;erisindeki unsurlarznzn iilke yonetimine yoneticilerine ve anayasal kurumlarzna kalkz§ma yaptzklarz, sonrasznda yapzlan soru§turmalar neticesinde ve daha once yapzlan soru§turmalar neticesinde §iiphelilerin yazz yazdzklarz bu silahlz yapzya mensup oldugu tespit edilen Zaman Gazetesi'nde bu yapzyz oviicii yazzlar yazdzklarz, emniyet ve yargz makamlarznzn bu yapzya yonelik soru§turmalarznz ele§tiren akamete ugratan yazzlar yazdzklarz, gazete yoneticileri olan E.D. hakkznda silahlz orgiit mensubiyetinden dava ar;zldzgz halde yine yazzlarzna devam ettikleri, bu nedenle bu yapzya ili§kin silahlz unsurlarzn bulundugunu bildikleri halde aynz yapz ir;erisinde bulunmaya devam ettikleri, ozellikle 17 Aralzk olarak bilinen siirer;ten sonra dahi zsrarlz bu yapzyz oviicii yazzlarznzn sure geldigi ve orgiitiin amar;larz dogrultusunda propaganda faaliyeti yiiriittiikleri, yine §iiphelilerin sosyal payla§zm hesaplarzndan da buna ili§kin katkzlarznz siirdiirdiikleri, kalkz§mayz mazur gosteren yazzlar yazdzklarz ve bu orgiitiin mensuplarznz sahiplenen ar;zklamalar yaptzklarz, kamu oyunda onlarzn masumiyetleri yoniinde algz olu§turduklarz, orgiitiin silahlz unsurlarznzn 15/7/2016 gecesi ortaya r;zktzgz bu tarihten once kamuoyunda bu orgiitiin silahlz kalkz§ma yapacagzna dair giir;lii anlatzmlar ve bilgilendirmeler olmaszna ragmen §iiphelilerin katkzlarznz devam ettirdikleri, sonrasznda r;alz§tzklarz gazetenin bu yapzya ait yayzn organz olmasz nedeni ile kapatzlmz§ oldugu ... " ~eklindeki degerlendirme ile ba~vurucu yontinden silahh teror orgtilline tiye olma sw;;unu i~ledigine dair kuvvetli suv ~tiphesinin bulundugu sonucuna varm1~tlr.

17. Karann tutuklama ko~ullanna ili~kin boltimti ise ~oyledir:

"... Jiiphelilerin iizerlerine atzlz su9un CMK I 00. maddesine sayzlan ve tutuklama sebepleri var kabul edilen su9lardan oldugu, ayrzca bu yapznzn medya ayagz yoniindeki soruJturmalarda 90k sayzda Jiiphelinin yurt dzJzna ka9mzJ oldugu, en baJta bu gazetenin eski yoneticisi olan E.D.nin ... adli kontrol hiikiimlerine tabii oldugu halde aynz su9tan yurt dzJzna ka9tzgz, atzlz su9 yoniinden OHAL 'in iilkede devam ettigi ve delillerin toplanmasz siirecinin devam ettigi, bu durumda Jiipheliler hakkznda adli kontrol hiikiimlerinin yetersiz kalacagz anlaJzldzgzndan Jiiphelilerin CMK I 00 ve devamz maddeleri geregince AYRI AYRI TUTUKLANMALARINA [karar verildi.]"

18. Amlan karar sonrasmda istanbul 5. Sulh Ceza Hakimligince 8/8/2016 tarihinde, dosya tizerinde yap1lan inceleme sonucunda "dosyada tutukluluk halinin sonlandzrzlmasznz gerektirecek yeni bir deli! bulunmadzgz" gerekvesiyle itirazm kesin olarak reddine karar verilmi~tir.

19. istanbul 6. Sulh Ceza Hakimligi 24/1/2017 tarihinde ba~vurucunun tutukluluk halinin devamma karar vermi~tir.

20. Ba~vurucunun bu karara yapt1g1 itiraz, istanbul 7. Sulh Ceza Hakimliginin 28/2/2017 tarihli karanyla reddedilmi~tir.

21. Ba~vurucu 11/4/2017 tarihinde bireysel ba~vuruda bulunmu~tur.

22. istanbul Cumhuriyet Ba~savc1hgmm 10/4/2017 tarihli iddianamesi ile ba~vurucunun anayasal dtizeni ortadan kald1rmaya te~ebbtis etme, Ttirkiye Btiytik Millet Meclisini (TBMM) ortadan kald1rmaya veya gorevini yapmasm1 engellemeye te~ebbtis etme,

5


:2017/21149 : 28/11/2018

Tlirkiye Cumhuriyeti Htikilmetini ortadan kald1rmaya veya gorevini yapmasm1 engellemeye te~ebbtis etme ve silahh teror orgtittine tiye olma srn;lanm i~lediginden bahisle cezalandmlmas1 istemiyle aym yer Agu Ceza Mahkemesinde kamu davas1 a91lm1~tu. iddianamede, ba~vurucu d1~mda yirmi dokuz ~tipheli hakkmda da benzer srn;lardan cezaland1rma talebinde bulunulmu~tur.

23. iddianamede ilk olarak FETO/PDY'nin kurulu~u, amac1, yontem ve stratejisi, hiyerar~ik yap1s1, istihbarat ag1, mali yap1s1 ve gelir kaynaklan, silahh gticti, emniyet ve yarg1 yap1lanmasm1 kullanarak ger9ekle~tirdigi baz1 yasa d1~1 faaliyetlere yonelik iddialara deginilmi~tir. Sonrasmda FETO/PDY'nin medyadaki yapilanmasma ve faaliyetlerine yer verilmi~; ozellikle bu yap1lanmanm medya unsurlannm kamuoyunca bilinen isimleriyle Tah§iye, 17/25 Aralzk, MjT tzrlarz ve Selam-Tevhid-Kudiis ordusu soru~turmalanna ili~kin etkilerine dair a91klamalar yap1lm1~tu.

24. Cumhuriyet savc1s1, ba~vurucunun da aralannda bulundugu ~tiphelilerin FETO/PDY'nin medya gtictinti olu~turduklanm, orgtittin genel amac1 dogrultusunda anayasal dtizeni, TBMM'yi ve Ttirkiye Cumhuriyeti Htikumetini ortadan kald1rmak i9in orgtit stratejisi ve hiyerar~isi i9inde rollerini yerine getirerek tizerlerine at1h su9lan i~lediklerini ileri stirmti~ttir. Ba~vurucunun da aralannda bulundugu ~tipheliler yontinden Savc1hk tarafmdan yapilan hukuki degerlendirmenin ilgili boltimti ~oyledir:

,,

Supheliler MT. , A.B., lK., A.TA., [ba~vurucu], $.A, NU., L.S., O.K.C., ve lD.D. FETO-PDY medya organlarznda gorev yapan k6$e yazarlarznzn; konjonktilrel ve tarihi perspektifle bakzldzgznda bu yazzlardaki ifadelerin 'mecaz' ya da 'meta/or' olarak izah edilemeyecegi, gene! olarak operasyonlarzn ve yargz silrecinin devam ettigi donemlerdE kaleme alznan yazzlarda Hilkilmete sadece muhalefet yapzlmadzgz veya ele$firi yoneltilmedigi; gorilnilrde su9 unsuruna rastlanzlmayan yazzlarznda dahi baszn ve ifadE ozgilrlilgilniln sznzrlarzm a$arak devlet yetkililerinin ve kurumlarznzn haklarznz ihlal niteliginde ifadeler kullandzklarz ya da on hazzrlzk niteliginde yazzlar yazdzklarz; $ilpheli yazarlarzn gene! itibariyle de silre9 i9erisinde boyle bir duru$ sergiledikleri, baszn ve ifade ozgilrlilgilniln sznzrlarznz a$arak devlet yetkililerinin ve kurumlarznzn haklarznz ihlal niteliginde ifadeler kullanarak orgilt amaczna hizmet ettikleri; ulusal gilvenligi tehdit edebilecek, toplum huzurunu, toplumsal barz$l ve asayi$i bozabilecek beyanlarda bulunduklarz, askeri darbe 9agrzsznda bulunmaktan 9ekinmedikleri, bu haliyle $ilpheli yazarlarzn gerek su9 unsuru ihtiva ettigi tespit edilen yazzlarzyla gerektek ba$zna su9 unsuru oldugu belirlenememekle birlikte orgiltsel hedef ve amacz tamamlayan yazzlarla FETO-PDY teror orgiltil hiyerar$isi i9erisindeki gorevlerini yerine getirdikleri,

Bu $ekilde ... $ilphelilerin FETO-PDY silahlz teror orgiltilniln medya gilcilni olu$furduklarz ... ilzerlerine atzlz su9larz i$ledikleri anla$zlmz$flr."

25. Savc1hk; ba~vurucunun FETO/PDY tiyesi olduguna ili~kin delil olarak baz1 yazilanm gostermi~tir. Bu yaz1lar ve bunlara ili~kin Savc1hgm iddianamedeki degerlendirmeleri ~oyledir:

i. 22/12/2013 tarihli "Nereye" ba~hkh,

6


:2017/21149 : 28/11/2018

ii. 29/12/2013 tarihli "2013'e Veda Ederken" ba~hkh,

iii. 10/1/2014 tarihli "Kumpasa Gelmek"ba~hkh,

iv. 5/2/2014 tarihli "jJd Tiirkiye" ba~hkh,

v. 7/2/2014 tarihli "Yeni Parti Mi?" ba~hkh,

vi. 28/2/2014 tarihli "28 $ubat'm 2014 Versiyonu" ba~hkh,

vii. 2/3/2014 tarihli "17 Aralzk, Milli Giivenlik Sorunu" ba~hkh,

ix. 14/3/2014 tarihli "Aman Dikkat" ba~hkh yaz1lar ile,

x. 25/12/2015 tarihli K1lu;daroglu'yla yap1lan soyle~iye ili~kin yaz1,

- Savc1hk ozetle; kamuoyunca 17-25 Aralzk soru§turmalan olarak bilinen donemde Zaman gazetesinde yaz1lan ko~e ve haber yazarlannm davay1 etkileme amacm1 ta~1d1gm1, yaz1larda ger9eklerin 9arp1tilarak Ba~bakan'm cemaate [FETO/PDY] kar~1 saldmya ge9tigini, emniyette yapilan atamalar ve yasal degi~iklikler ile yolsuzluk soru~turmasmm ortbas edilmeye 9ah~1ld1g1 izlenimi dogurdugunun ifade edildigini, Cumhurba~kam'nm ya~ananlara seyirci kalmamas1 gerektigi soylenerek kurumlar arasmda 9at1~ma yaratilmasmm hedeflendigini ve gazetenin Ankara temsilcisi olan ba~vurucunun da aym kapsamda bu yaz1lan yazd1gm1 ileri siirmli~tiir.

26. istanbul 13. Agir Ceza Mahkemesi 24/4/2017 tarihinde, iddianamenin kabuliine karar vermi~ ve E.2017 /112 say1h dosya iizerinden kovu~turma a~amas1 ba~lam1~tlf.

27. Ba~vurucunun kavu~turma a~amasmdaki savunmas1 ~oyledir:

"Once duzeltme yapmak lazzm, ben Zaman Gazetesi Ankara yayzn temsilcisiyim Kunyede yazan bu. jddianame resmi bir evrak oldugunu gore dogrusu yazzlmalz diye di1Jilnilyorum. Kzlu;daroglu 'nun szfatz unutulmuJ. Kzlu;daroglu 'nun kim oldugunu herkes biliyor ama yine de 'CHP Gene/ BaJkanz' ifadesi yer almalzydz. Aynz zamanda ana muhalefet partisi lideri. Bu makamzn devlet protokolunde onemli yeri var. Ben vatandaJ Kemal Kzlu;daroglu ile degil CHP Lideri Kemal Kzlu;daroglu 'nun gorilJlerini yazdzm. Bu durumda iddia edilen 'orgut'u savunan ben miyim? Yoksa Kzlu;daroglu mu? Yazznzn tamamznz buldum. CHP Lideri 2014 yzlznzn siyasi degerlendirmesini yapmak ilzere aralarznda benim de bulundugum gazetecilerle kahvaltzlz baszn toplantzsz yapmzf Orada kendisine sorulmuJ: 'Fetullah Gillen 'le ilgili ne di1Jilnilyorsunuz? 'diye. Bu tip toplantzlarda her soru sorulur. Bir kzsztlama olmaz. Ayrzca Kzlu;daroglu her soruyu anlayzJla karJzlaya, bir siyaset adamzdzr. Soruyu ben sormadzm. Kzlu;daroglu 'nun cevabz JU olmuJ: 'Gillen hareketini en 90k eleJtiren biziz. Arna siz benim gibi di1Jilnmilyorsunuz diye onu yak edecegim derseniz biz mazlumun yanznda oluruz. Mazlumu savunmayacagzz da kim1 savunacagzz. Kimse kusura bakmaszn '. Ben de bu ifadeleri koJeme taJzmzJzm. Orada bulunan tum gazetecilerin yaptzgz gibi... Bunlarz yazmayana gazeteci denmez. Ana muhalefet liderinin gundemin szcak konusuna iliJkin sozlerini aktarmak su9un delili olabilir mi? Ben soyleyen degil aktaranzm. Bu yuzden su9lanmam1 anlayabilmiJ degilim ... "

28. istanbul 13. Agir Ceza Mahkemesi 2/2/2018 tarihinde ba~vurucunun tutukluluk halinin devamma karar vermi~tir. Ba~vurucu bu karara itiraz etmi~tir.

7


:2017/21149 : 28/11/2018

29. istanbul 14. Agu Ceza Mahk:emesi 22/2/2018 tarihinde itirazm reddine karar vermi~tir. Bu karar ba~vurucuya 6/3/2018 tarihinde teblig edilmi~tir.

30. Ba~vurucu 19/3/2018 tarihinde -2018/8529 say1h ba~vuru yonlinden- bireysel ba~vuruda bulunmu~tur.

31. 5/4/2018 tarihinde Savc1hk esas hakkmdaki mlitalaasm1 sunmu~tur. Savc1hk mlitalaasmda ba~vurucunun:

- Kendisine ait Twitter hesabmdan 15/7/2016 tarihinde yay1mlam1~ oldugu mesajlannda Fetullah91 yap1ya yonelik Ankara Cumhuriyet Ba~savc1hgmca haz1rlanan ve kamuoyunda 9atI iddianamesi olarak bilinen iddianame ile ilgili baz1 yorumlarda bulundugunu, "jddianamenin dili de i<;erigi de kesinlikle hukuki degil" dedigini, aym tarihte yay1mlanan bir ba~ka mesajmda Al Jazeera Turk isimli haber ajansmda yay1mlanan "Paralel yapz ana iddianamesinden; TSK i<;indeki yapzlanma endi:je verici boyutlarda" ~eklindeki haberi payla~tiktan sonra bu habere atfen 'iddianamenin hedefi ya!j kumpasz, TSK'ya operasyon i<;in zemin hazzrlamak, AKP kumpas maharetini balyozda gosterdi" ~eklinde payla~1mda bulundugunu, aym tarihte yay1mlanan bir ba~ka mesajmda yine 9at1 iddianamesini kastederek "Savcz avcz degildir, cadz avz yapamaz, suc;un izini surer, suc;luyu tespit eder, senaryo yazmaz, roman senaryo yazarlanmn i!ji yargzmn degil" dedigini,

- 15 Temmuz 2016 tarihinde yani darbe gtintinde yay1mlanan bir ba~ka mesajmda Anadolu Ajansmm "Devlet i<;inde ayn hiyerar:Ji ve i:jbolumu, Fetullahc;z teror orgutunun c;atz iddianamesi mahkemeye gonderildi" ~eklindeki haberine at1fta bulunarak "jddianameden c;ok YA$ kumpasma benziyor" ~eklinde payla~1mda bulundugunu, aym tarihte yapm1~ oldugu diger payla~1mlarda ise "Eger bir ulkenin adalet terazisi bozulmu:Jsa felaketi bekleyin ", "Savczlarm hayal gucu c;ok geni:J, senaryo konusunda ye:jil<;am destek alabilir", ''Ak parti umuttu, AKP ile fiyasko oldu, c;ete ile felakete donu:jtu", "Muhakkak ki Allah adaleti emreder, hayzrh cumalar ... " ~eklinde sozler yay1mlad1gm1,

- 9/1/2014 tarihinde Beyaz TV'de katild1g1 bir programda, 17-25 Arahk operasyonlan sonrasmda polis mtidtirlerine yonelik yap1lan operasyonlan kastederek Adalet ve Kalkmma Partisinin (AKP) kandmld1gm1 ve kumpasa dti~tiruldtigtinti soyledigini,

- 22/2/2015 tarihinde Zaman gazetesinde yay1mlanan yaz1smda, Ba~bakan Recep Tayyip Erdogan'1 Anayasa'y1 ask1ya almakla su9lad1ktan sonra Ba~bakan'm PKK 'nm cemaatten daha ho~ gorundtigtinti soyledigini,

- 19/12/2014 tarihinde Zaman gazetesinde yay1mlanan yaz1smda, haklannda Fetullah91 teror orgtittine tiye olma su9undan soru~turma ytirtittilen baz1 ~tiphelileri kastederek adaletin bittigini, vicdan ve insafm kalmad1gm1 soyledigini, hatta yaz1 i9eriginden samgm bu ki~ilere destek olmak amac1yla istanbul Adliyesine geldiginin anla~1ld1gm1,

- 31112/2014 tarihinde yay1mlanan yaz1smda 17 /25 Arahk operasyonlanm yapanlara yonelik i~lemleri ele~tirdikten sonra yaz1sm1 "2014 sanczh bir yzldz, sancz dogumun da habercisi, 2015 umut" ~eklinde sozlerle bitirdigini,

8


: 2017/21149 : 28/11/2018

- 28/12/2014 tarihinde aym gazetede yay1mlanan yaz1smda devletin hukuk vasfiyla birlikte merhametini de kaybettigini ileri stirdiigtinii,

- 12/12/2014 tarihinde Zaman gazetesinde yay1mlanan yaz1smda "2014 but<;e goru§meleri bize gosterdi Id AKP, saray, 17 Aralzk, yolsuzluk ve torpil iddialarznzn altznda kalmz§ durumda" dedigini,

- 17/12/2014 tarihinde Zaman gazetesinde yay1mlanan yaz1smda orgtillin tist dtizey yoneticilerinden olan E.D. ve H.K.y1 kastederek "Tehditle korkutarak susturulacak isimler degil, veremiyecek hesap yak <;unku" dedigini, aym yaz1smda sistemde Turk tipi baas sistemine gidildigini, AKP'nin 1 7 Arahk'm altmda ezilmekteyken buna ~imdi bir de 14 Arahk'm -E.D. ve H.K.nm gozaltma almd1g1 tarih- eklendigini soyledigini, yaz1sm1 kendisinin de E.D. ve H.K.nm yerinde olmak istedigini soyleyerek bitirdigini,

- 5/4/2015 tarihinde yay1mlanan yaz1smda Hukumeti kastederek "Bu dunyada yuce divan yoksa oteki dunyada hakkzn divanz var, paket paket torba torba duzenlemelere yol veren 24. donem AKP'li milletvekilleri pek yakznda aranzza donecek" dedigini,

- 27/2/2015 tarihinde yay1mlanan yaz1smda, Fetullah91 yap1ya yonelik adli ve idari soru~turmalara atfen bu soru~turmalann 28 Subat stirecini hatirlatt1gm1, paralel iddiasmm bir sa9mahktan ibaret oldugunu iddia ettigini,

- 16/12/2015 tarihinde yay1mlanan yaz1smda, Fetullah91 orgtittin polis mtidtirti ve gazeteci tiyelerine yonelik operasyonun d1~mda ba~ka ki~ilere de operasyon yap1lacag1 duyumunu ald1g1m, su9suz, hayusever insanlann paralel devletle herhangi bir ili~kisinin olamayacagm1 soyledigini,

- 17 Arahk operasyonu sonrasmda Zaman gazetesinde 22/12/2013 tarihinde yay1mlanan "Nereye?" ba~hkh yaz1smda, 29/12/2013 tarihinde yay1mlanan "2013'e Veda Ederken" ba~hkh yaz1smda, 10/1/2014 tarihinde yay1mlanan "Kumpasa Gelmek" ba~hkh yaz1smda, 7/2/2014 tarihinde yay1mlanan "Yeni Parti Mi?" ba~hkh yaz1smda, 28/2/2014 tarihinde yay1mlanan "28 $ubat'zn 2014 Versiyonu" ba~hkh yaz1smda, 2/3/2014 tarihinde yay1mlanan "17 Aralzk Milli Guvenlik Sorunu" ba~hkh yaz1smda, 7/3/2014 tarihinde yay1mlanan "Ak Parti Zorda" ba~hkh yaz1smda ve 14/3/2014 tarihinde yay1mlanan "Aman Dikkat" ba~hkh yaz1smda 17/25 Arahk soru~turmalannm sozde yolsuzluk kisvesi altmda, orgtit eleba~1 Fetullah Gtilen tarafmdan verilen talimat dogrultusunda Fetullah91 polis ve sozde yarg1 mensuplanyla Htikumeti devirmek amac1yla yapild1gm1 bildigi ha.Ide bu soru~turmalann sanki hukuka uygun ~ekilde yap1lan soru~turmalar oldugu izlenimini yaratmaya 9ah~tigm1,

- Pek 90k yaym organmda ko~e yaz1s1 yazd1gm1 ve televizyon programlanna katild1gm1, bu stire9te diger dava arkada~lan gibi orgtit eleba~ma hep sad1k kald1g1m, orgtit eleba~mm en 90k ele~tirildigi, hakkmdaki ~aibelerin arttig1, a91k9a devlet i9inde ayn bir yapilanmaya gittiginin iyice gortintir oldugu donemlerde bile sadakatinden odtin vermedigini, her ne kadar tum a~amalarda orgtit tiyesi olmad1gm1 savunmu~ ise de 9ah~tig1 uzun y11lar boyunca orgtitle ilgili en kti9tik bir ele~tiri yaz1s1 dahi yazmad1gm1, mensubu bulundugu gazetedeki diger samklar gibi hep olaylara Fetullah91 9izgide yakla~tigm1,

9


: 2017/21149 : 28/11/2018

- Soz konusu yaz1lann tek bir kaynaktan yani orgiit eleba~mm emir ve talimat1 dogrultusunda yazild1gmm hic;bir ku~kuya yer b1rakmayacak ~ekilde ortaya konuldugunu,

belirterek cezalandmlmas1 talebinde bulunmu~tur.

32. istanbul 13. Ag1r Ceza Mahkemesinin 6/7/2018 tarihli karanyla ba~vurucunun silahh teror orgiitiine iiye olma suc;undan 10 yil 6 ay hapis cezas1yla cezalandmlmasma ve tutukluluk halinin devamma karar verilmi~tir. Karann ilgi kism1 ~oyledir:

,,

Sanzk Mustafa Onal'zn teror orgiitiine miizahir kapatzlan Zaman Gazetesi'nin Ankara temsilcisi oldugu; sanzgzn kendisine ait twitter hesabzndan 15/07/2016 tarihindeyayznlamz!j oldugu mesajlarznda Fethullahr;z yapzya yonelik Ankara Cumhuriyet Ba!jsavczlzgznca hazzrlanan ve kamuoyunda <;aft iddianamesi olarak bilinen iddianame ile ilgili bazt yorumlarda bulundugu 'iddianamenin dili de ir;erigi de kesinlikle hukuki degil' dedigi, aym tarihte yayznlanan bir ba!jka mesajznda Al Jazeera Tiirk isimli haber ajansznda yayznlanan 'Paralel yapz ana iddianamesinden; TSK ir;indeki yapzlanma endi!je verici boyutlarda' !jeklindeki haberi kendi hesabznda payla!jtzktan sonra, iizerine ve bu habere atfen 'iddianamenin hedefi ya!j kumpasz, TSK'ya operasyon ir;in zemin hazzrlamak, AKP kumpas maharetini balyozda gosterdi' !jeklinde payla!jtmda bulundugu, aym tarihte yayznlanan bir ba!jka mesajznda yine <;aft iddianamesini kastederek 'save, avc1 degildir, cad1 av1 yapamaz sur;un izini siirer, sur;luyu tespit eder, senaryo yazmaz, roman senaryo yazarlarznzn i!jl yargznzn degil' dedigi, 15 Temmuz 2016'da yani darbe giiniinde yayznlanan bir ba!jka mesajznda Anadolu Ajansznzn 'devlet ir;inde ayrz hiyerar!ji ve i!jboliimii, Fetullahr;z teror orgiitiiniin r;atz iddianamesi mahkemeye gonderildi' !jeklindeki habere atifta bulunara'1 'iddianameden r;ok YAS kumpaszna benziyor' !jeklinde payla!j1mda bulundugu, aym tarihte yapm1!j oldugu diger payla!jtmlarda ise 'eger bir iilkenin adalet terazisi bozulmu!jsa felaketi bekleyin', 'savctlarzn hayal giicii r;ok geni!j, senaryo konusunda ye!jil<;am destek alabilir', 'Ak parti umuttu, AKP ile fiyasko oldu, r;ete ile felakete donii!jtii' !jeklinde sozler yayznladzgz, sanzgzn 9/1/2014 tarihinde Beyaz TV'de katzldzgz bir programda 17-25 Aralzk operasyonlarz sonrasznda polis miidiirlerine yonelik yapzlan operasyonlarz kastederek Ak Parti'nin kandmld1g1m ve kumpasa dii!jilriildiigiinii soyledigi, samgzn 22/2/2015 tarihinde Zaman Gazetesi'nde yayznlanan yazlSlnda, donemin ba!jbakam Recep Tayyip Erdogan't Anayasayz asklya almakla sur;lad1ktan sonra ba!jbakamn PKK'yt cemaatten daha ho!j gordiigiinii soyledigi, sanzgzn 19/12/2014 tarihinde Zaman Gazetesi'nde yayznlanan yazzsznda, haklarznda fetullahr;z teror orgiitiine iiye olmak sur;undan soru!jturma yiiriitlen bazz !jiiphelileri kastederek adaletin bittigini, vicdan ve insafin kalmadzgzn soyledigi, hatta yazz ir;eriginden samgzn bu ki!jilere destek olmak amac1yla istanbul Adliyesine geldiginin belirtildigi, samgzn 31/12/2014 tarihinde yayznlanan yazzsznda 17125 aralzk operasyonlarzn1 yapanlara yonelik i!jlemleri ele!jtirdikten sonra yazzsznz '2014 sancdt bir ytldt, sane, dogumun da habercisi, 2015 umut' !jeklinde sozlerle bitirdigi, sanzgzn 28/12/2014 tarihinde aynz gazetede yayznlanan yazzsznda devletin hukuk vasfiyla birlikte merhametini de kaybettigini ileri siirdiigii, sanzgzn 12/12/2014 tarihinde Zaman Gazetesi'nde yayznlanm yazlSlnda '2014 biit<;e gorii!jmeleri bize gosterdi ki AKP, saray, 17 Aralzk, yolsuzluk ve torpil iddialarznm altmda kalm1!j durumda' dedigi, samgm 17112/2014 tarihinde Zaman Gazetesi'nde yaymlanan yazzsmda orgiit iist diizey yoneticilerinden olan E.D. ve H.K.y1 kastederek 'tehditle korkutarak susturalacak isimler degil, veremiyecek hesap yak <;iinkii' dedigi, aynz yazzsznda sistemin Tiirk tipi baas sistemine gidildigini, AKP'nin 17 Aralzgzn altznda ezilmekteyken buna !jimdi bir de 14 Aralzk'zn (E.D. ve H.K.nzn gozaltzna alzndzgz tarih) eklendigini soyledigi, yazzsmz kendisinin de E.D. ve HK.nm yerinde olmak istedigini

10


: 2017/21149 : 28/11/2018

soyleyerek bitirdigi, sanzgzn 05/04/2015 tarihinde yayznlanan yazzsznda hiikiimeti kastederek 'Bu diinyada yiice divan yoksa oteki diinyada hakkzn divanz var, paket paket torba torba diizenlemelere yo! veren 24. donem AKP'li milletvekilleri pek yakznda aranzza donecek' dedigi, sanzgzn 27/02/2015 tarihinde yayznlanan yazzsznda Fetullahp yapzya yonelik adli ve idari soru:jturmalarz aifen bu soru:jturmalarzn 28 Subat siirecini hatzrlattzgznz, para/el iddiasznzn bir sa9malzktan ibaret oldugunu soyledigi, sanzgzn 16/12/2015 tarihinde yayznlanan yazzsznda Fethullah91 orgiitiin polis miidiirii ve gazeteci iiyelerine yonelik operasyon dt:jtnda ba:jka ki:jilere de operasyon yapt!acag1 duyumunu ald1gzn1, su9suz, hay1rsever insanlarzn para/el devletle herhangi bir ili:jkisinin olamayacagzm soyledigi, sanzgzn bu :jekilde siiregelen ve devamlzlzk arz eden teror orgiitii lehine propaganda yazllarzmn TCK'nzn 314/2 maddesinde belirtilen terororgiitii iiyeligi su9unu olu:jturdugu,

. . . verilen ceza miktarz, tutuklama tarihi ve infaz :Jartlarz, mahkumiyetine konu olan su9un CMK'nun 100/3.maddesinde sayt!an ve tutuklama sebebi var kabul edilen su9lardan olmas1, samgzn iiyesi olduguna karar verilen FET6 teror orgiitii ile irtibatlz ki:jilerin onemli bir kzsmzmn yasal ya da yasa d1:jt yollarla Tiirkiye'den ka9m1:J olmalarz nedeniyle samgzn da ka9ma ihtimalinin bulunmasz birlikte degerlendirildiginde tutuklama :Jartlarznzn devam ettigi, adli kontrol hiikiimlerinin uygulanmasznzn yetersiz kalacagz kanaatiyle tutukluluk halinin devamzna [karar verildi] ".

33. Dava, bireysel ba~vurunun incelendigi tarih itibanyla istinaf mahkemesinde derdesttir ve ba~vurucunun tutukluluk durumu devam etmektedir.

IV. iLGiLi HUKUK

34. ilgili ulusal ve uluslararas1 hukuk is;in bkz. Mahir Kanaat, B.No.2017/12653, 30/10/2018, §§ 28-48).

V. iNCELEME VE GEREK<;E

35. Mahkemenin 28/11/2018 tarihinde yapm1~ oldugu toplantlda ba~vuru incelenip geregi dii~iiniildii:

A. Ki~i Hiirriyeti ve Giivenligi Hakkmm ihlal Edildigine ili~kin iddialar

1. Gozaltmm Hukuki Olmad1gma ili~kin iddia

a. Ba~vurucunun iddias1

36. Ba~vurucu; makul ~iiphe olmadan gozaltma almmasmm hukuka aykm oldugunu, keyfi olarak uzun bir sure gozaltmda bekletildigini, gozalt1 siiresinin makul olmad1gm1 belirterek ki~i hiirriyeti ve giivenligi hakkmm ihlal edildigini ileri siirmii~tiir.

b. Degerlendirme

37. Anayasa'nm 148. maddesinin ii<;iincii flkrasmm son ciimlesi ~oyledir:

"Ba:jvuruda bulunabilmek i9in olagan kanun yollarzmn tiiketilmi!j olmas1 :Jartt1r. "

11


: 2017/21149 : 28/11/2018

38. 30/3/2011 tarihli ve 6216 say1h Anayasa Mahkemesinin Kurulu~u ve Yargilama Usulleri Hakkmda Kanun'un "Bireysel baJvuru hakkz" kenar ba~hkh 45. maddesinin (2) numarah fikras1 ~oyledir:

"jh/ale neden oldugu ileri siiriilen iJlem, eylem ya da ihmal i<;in kanunda ongoriilmii§ idari ve yargzsal baJvuru yollarznzn tamamznzn bireysel baJvuru yapzlmadan once tiiketilmiJ olmasz gerekir. "

39. Amlan Anayasa ve Kanun htiktimlerine gore bireysel ba~vuru yoluyla Anayasa Mahkemesine ba~vurabilmek ic;in olagan kanun yollannm tiiketilmi~ olmas1 gerekir. Temel hak ve ozgtirliiklere sayg1, devletin tum organlannm anayasal odevi olup bu odevin ihmal edilmesi nedeniyle ortaya 91kan hak ihlallerinin dtizeltilmesi idari ve yarg1sal makamlann gorevidir. Bu nedenle temel hak ve ozgtirltiklerin ihlal edildigi iddialanmn oncelikle derece mahkemeleri ontinde ileri stiriilmesi, bu makamlar tarafmdan degerlendirilmesi ve bir c;oztime kavu~turulmas1 esastir. Dolay1s1yla Anayasa Mahkemesine bireysel ba~vuru, iddia edilen hak ihlallerinin derece mahkemelerince dtizeltilmemesi halinde ba~vurulabilecek ikincil nitelikte bir kanun yoludur (AyJe Zzraman ve Cennet YeJilyurt, B. No: 2012/403, 26/3/2013, §§ 16, 17).

40. Anayasa Mahkemesi, kanunda ongoriilen gozalt1 stiresmm a~Ild1g1 veya yakalama ve gozaltma almmanm hukuka aykm oldugu iddialanna ili~kin olarak bireysel ba~vurunun incelendigi tarih itibanyla asil dava sonuc;lanmam1~ da olsa -ilgili Yarg1tay ic;tihatlanna atif yaparak- 4/12/2004 tarihli ve 5271 say1h Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 141. maddesinde ongoriilen tazminat davas1 ac;ma imkanmm tiiketilmesi gereken etkili bir hukuk yolu oldugu sonucuna varm1~tu (Hikmet Kopar ve digerleri [GK], B. No: 2014/14061, 8/4/2015, §§ 64-72; Hidayet Karaca [GK], B. No: 2015/144, 14/7/2015, §§ 53-64; Gunay Dag ve digerleri [GK], B. No: 2013/1631, 17/12/2015, §§ 141-150; jbrahim Sonmez ve Nazmiye Kaya , B. No: 2013/3193, 15/10/2015, §§ 34-47).

41. Ote yandan Anayasa Mahkemesi olagantistii hal ilam sonrasmda uygulanan olagan doneme gore daha uzun stireli gozalt1 tedbirleri yontinden de bu stirelerin makul olmad1g1 ~ikayetlerini incelemi~ ve bu konuda 5271 say1h Kanun'un 141. maddesinde ongoriilen tazminat davas1 ac;ma imkanmm tiiketilmesi gereken etkili bir hukuk yolu oldugu sonucuna varm1~tu (Neslihan Aksakal, B. No: 2016/42456, 26/12/2017, §§ 30-37; Mehmet Hasan Altan [GK], B. No: 2016/2367, 11/1 /20182, §§ 84-93).

42. Somut olayda ba~vurucu yontinden yakalama ve gozalt1 tedbirlerinin hukuki olmad1gma ve gozalt1 stiresinin uzun olduguna ili~kin iddialarla ilgili olarak amlan kararlarda vanlan sonuc;lardan aynlmay1 gerektiren bir durum bulunmamaktadu.

43 . A91klanan gerekc;elerle ba~vurunun bu kismmm baJvuru yollarmm tuketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduguna karar verilmesi gerekir.

2. Tutuklamanm Hukuki Olmad1gma ili~kin iddia

a. Ba~vurucunun iddialan

44. Ba~vurucu; gazeteci oldugunu, yazilannm sue; unsuru ta~1mad1gm1, isnat edilen eylemlerin ifade ve basm ozgtirltikleri kapsammda kald1gm1, Hakimlik tarafmdan tutuklamamn on ~artl olan kuvvetli sue; ~tiphesi ve tutuklama nedenleri somut olgularla ortaya

12


:2017/21149 : 28/11/2018

konulmadan, adli kontrol tedbirinin neden yetersiz olacag1 a91klanmadan tutukland1gm1 belirterek ki~i hlirriyeti ve glivenligi hakkmm ihlal edildigini ileri surmli~tlir.

b. Degerlendirme

45. Anayasa'nm "Temel hak ve hurriyetlerin smzrlanmasz" kenar ba~hkh 13. maddesi ~oyledir:

"Temel hak ve hurriyetler, ozlerine dokunulmakszzzn yalnzzca Anayasanzn ilgi/1 maddelerinde belirtilen sebeplere baglz olarak ve ancak kanunla sznzrlanabilir. Bu sznzrlamalar, Anayasanzn sozune ve ruhuna, demokratik toplum duzeninin ve laik Cumhuriyetin gereklerine ve ol<;ululuk ilkesine aykzrz olamaz. "

46. Anayasa'mn "Temel hak ve hurriyetlerin kullamlmasmm durdurulmasz" kenar ba~hkh 15. maddesi ~oyledir:

"Sava$, seferberlik, szkzyonetim veya olaganustu hallerde, milletlerarasz hukuktan dogan yukumlulukler ihlal edilmemek kaydzyla, durumun gerektirdigi olc;ude temel hak ve hurriyetlerin kullanzlmasz kzsmen veya tamamen durdurulabilir veya bunlar i<;in Anayasada ongorulen guvencelere aykzrz tedbirler alznabilir.

Birinci fikrada belirlenen durumlarda da, sava$ hukukuna uygun fiiller sonucu meydana gelen olumler dz$znda, ki$inin ya$ama hakkzna, maddi ve manevi varlzgznzn butunlugune dokunulamaz; kimse din, vicdan, dil$ilnce ve kanaatlerini a<;zklamaya zorlanamaz ve bunlardan dolayz suc;lanamaz; sue; ve cezalar gec;mi$e yurutulemez; suc;lulugu mahkeme kararz ile saptanzncaya kadar kimse suc;lu sayzlamaz. "

47. Anayasa'mn "Ki§i hurriyeti ve guvenligi" kenar ba~hkh 19. maddesinin birinci fikras1 ile u9uncu fikrasmm birinci cumlesi ~oyledir:

"Herkes, ki$i hurriyeti ve guvenligine sahiptir.

Suc;lulugu hakkznda kuvvetli belirti bulunan ki$iler, ancak kac;malarznz, delillerin yokedilmesini veya degi$tirilmesini onlemek maksadzyla veya bunlar gibi tutuklamayz zorunlu kzlan ve kanunda gosterilen diger hallerde hakim kararzyla tutuklanabilir. "

48. Ba~vurucunun bu bolumdeki iddialannm Anayasa'nm 19. maddesinin u9uncu fikras1 baglammda ki~i hurriyeti ve guvenligi hakk1 kapsammda incelenmesi gerekir.

i. Uygulanabilirlik Yoniinden

49. Anayasa Mahkemesi, olaganustu yonetim usullerinin uyguland1g1 donemlerde alman tedbirlere ili~kin bireysel ba~vurulan incelerken Anayasa'nm 15. maddesinde ortaya konulan temel hak ve ozgurluklere ili~kin guvence rejimini dikkate alacagm1 belirtmi~tir (Aydm Yavuz ve digerleri, §§ 187-191). Soru~turma mercilerince ba~vurucuya yoneltilen ve tutuklama tedbirine konu olan su9lama, ba~vurucunun, darbe te~ebbusunun arkasmdaki yap1lanma oldugu belirtilen FETO/PDY uyesi oldugu iddias1dir. Anayasa Mahkemesi, amlan su9lamanm olaganustu hal ilamm gerekli kilan olaylarla ilgili oldugunu degerlendirmi~tir (Selr;uk Ozdemir [GK], B. No: 2016/49158, 26/7/2017, § 57).

13


: 2017/21149 : 28/11/2018

50. Ba~vurucu hakkmda uygulanan tutuklama tedbirinin hukuki olup olmad1gmm incelenmesi Anayasa'nm 15. maddesi kapsammda yap1lacaktir. Bu inceleme suasmda oncelikle ba~vurucunun tutuklanmasmm ba~ta Anayasa'mn 13 . ve 19. maddeleri olmak tizere diger maddelerinde yer alan gtivencelere aykm olup olmad1g1 tespit edilecek, aykmhk saptanmas1 halinde ise Anayasa'nm 15. maddesindeki ol9titlerin bu aykmhg1 me~ru k1hp kilmad1g1 degerlendirilecektir (Aydzn Yavuz ve digerleri, §§ 193-195, 242).

ii. Kabul Edilebilirlik Yoniinden

(1) Gen el ilk el er

51. Anayasa'nm 19. maddesinin birinci fikrasmda, herkesin ki~i htirriyeti ve gtivenligi hakkma sahip oldugu ilke olarak ortaya konduktan sonra ikinci ve ti<;tincti fikralannda, ~ekil ve ~artlan kanunda gosterilmek ~art1yla ki~ilerin ozgtirltigtinden mahrum b1rak1labilecegi durumlar smuh olarak sayilm1~tu (Murat Narman, B. No: 2012/1137, 2/7/2013, § 42).

52. Ki~i htirriyeti ve gtivenligi hakkma yonelik bir mtidahale olarak tutuklamanm Anayasa'nm 13 . maddesinde ongortilen ve tutuklama tedbirinin niteligine uygun dti~en; kanun tarafmdan ongortilme, Anayasa'nm ilgili maddelerinde belirtilen hakh sebeplerden bir veya daha fazlasma dayanma ve ol9tiltiltik ilkesine aykm olmama ko~ullanna uygun olup olmad1gmm belirlenmesi gerekir (Halas Asian, B. No: 2014/4994, 16/2/2017, §§ 53, 54).

53. Anayasa'nm 19. maddesinin ti<;tincti f1krasma gore tutuklama ancak su9lulugu hakkznda kuvvetli belirti bulunan ki~iler bakimmdan mtimktindtir. Bir ba~ka anlatimla tutuklamamn on ko~ulu, ki~inin su9lulugu hakkmda kuvvetli belirtinin bulunmas1d1r. Bunun i9in su9lamanm kuvvetli sayilabilecek inandmc1 delillerle desteklenmesi gerekir (Mustafa Ali Balbay, B. No: 2012/1272, 4/12/2013 , § 72).

54. bte yandan Anayasa'nm 19. maddesinin ti<;tincti fikrasmda, tutuklama karannm ka9ma ya da delillerin yak edilmesini veya degi~tirilmesini onlemek amac1yla verilebilecegi belirtilmi~tir. 5271 say1h Kanun'un 100. maddesine gore de ~tipheli veya samgm ka9mas1, saklanmas1 veya ka9acag1 ~tiphesini uyanduan somut olgulann bulunmas1, ~tipheli veya samgm davram~lannm delilleri yok etme, gizleme yahut degi~tirme, tamk, magdur ya da ba~kalan tizerinde bask1 yap1lmas1 giri~iminde bulunma hususlannda kuvvetli ~tiphe olu~turmas1 hallerinde tutuklama karan verilebilecektir. Maddede aynca i~lendigi konusunda kuvvetli ~tiphe bulunmas1 ~art1yla tutuklama nedeninin varsayilabilecegi su9lara ili~kin bir listeye yer verilmi~tir (Halas Asian, §§ 58, 59).

55. Diger taraftan Anayasa'nm 13. maddesinde temel hak ve ozgtirltiklere yonelik sm1rlamalann ol<;:iiliiliik ilkesine aykm olamayacag1 belirtilmWir. Bu baglamda dikkate almacak hususlardan biri tutuklama tedbirinin isnat edilen su9un onemi ve uygulanacak olan yaptmmm aguhg1 kar~1smda ol9tilti olmas1du (Halas Asian, § 72).

56. Her somut olayda tutuklamanm on ko~ulu olan su9un i~lendigine dair kuvvetli belirtinin olup olmad1gmm, tutuklama nedenlerinin bulunup bulunmad1gmm ve tutuklama tedbirinin ol9tiltiltigtintin takdiri oncelikle amlan tedbiri uygulayan yarg1 mercilerine aittir. Zira bu konuda taraflarla ve delillerle dogrudan temas halinde olan yarg1 mercileri Anayasa Mahkemesine k1yasla daha iyi konumdadu (Giilser Yzldmm (2) [GK], B. No: 2016/40170,

14


: 2017/21149 : 28/11/2018

16/11/2017, § 123). Bununla birlikte yarg1 mercilerinin belirtilen hususlardaki takdir arahgm1 a~1p a~mad1g1 Anayasa Mahkemesinin denetimine tabidir. Anayasa Mahkemesinin bu husustaki denetimi, somut olaym ko~ullan dikkate almarak ozellikle tutuklamaya ili~kin sure<; ve tutuklama karanmn gereks;eleri iizerinden yapilmahd1r (Erdem Gul ve Can Dundar [GK], B. No: 2015/18567, 25/2/2016, § 79; Selr;uk Ozdemir, § 76; Gulser Yzldzrzm (2) , § 124).

(2) ilkelerin Olaya Uygulanmas1

57. Somut olayda oncelikle ba~vurucunun tutuklanmasmm kanuni dayanagmm olup olmad1gmm belirlenmesi gerekir. Ba~vurucu 30/7/2016 tarihinde, istanbul 4. Sulh Ceza Hakimligince silahh teror orgiitiine iiye olma sus;undan 5271 say1h Kanun'un 100. maddesi uyannca tutuklanm1~tlr. Dolay1s1yla ba~vurucu hakkmda uygulanan tutuklama tedbirinin kanuni dayanag1 bulunmaktad1r.

58. Kanuni dayanag1 bulundugu anla~ilan tutuklama tedbirinin me~ru bir amacmm olup olmad1g1 ve ols;iiliiliigii incelenmeden once tutuklamanm on ko~ulu olan sus;un i~lendigine <lair kuvvetli belirtinin bulunup bulunmad1gmm degerlendirilmesi gerekir.

59. Ba~vurucu hakkmdaki tutuklama kararmda ba~vurucunun FETO/PDY silahh teror orgiitiiniin medya yapilanmas1 is;inde yer alan medya organlannda gorev yapt1g1 ve orgiitiin amas;lan dogrultusunda faaliyet yiiriittiigii belirtilmi~tir (bkz. § 16).

60. Ba~vurucu hakkmda haz1rlanan iddianame ve miitalaada ise; ba~vurucunun FETO/PDY'nin medya yapilanmas1 i<;inde yer alan medya organlanndan Zaman gazetesi Ankara temsilcisi ve yoneticisi olarak gorev yapmasma ve orgiitiin amas;lan dogrultusunda faaliyet yiiriitmesine dayamlm1~t1r (bkz. §§ 22-25, 31). 15 Temmuz gecesi yapilan darbe giri~imine zemin haz1rlamak ve bunun is;in kamuoyunun alg1sm1 ~ekillendirmek amac1yla yazilar yazild1g1 ve <;e~itli faaliyetler yap1ld1g1 belirtilmi~tir.

61. Ba~vurucu FETO/PDY'nin yaym orgam oldugu belirtilen Zaman gazetesinde yonetici/sorumlu bir statiide -Ankara temsilcisi ve yoneticisi olarak- s;ah~maktad1r. Bir kimsenin FETO/PDY ile baglant1h oldugu belirtilen bir kurulu~ta s;ah~mas1 tek ba~ma kuvvetli su<; belirtisi olarak goriilemez. Ancak FETO/PDY'nin faaliyetleri baklmmdan biiyiik onem ta~1yan okul, dershane, gazete vb. yerlerde yonetici konumunda gorev almamn buralarda s;ah~maktan ayn olarak degerlendirilmesi gerekir. Nitekim yap1lanmamn illegal faaliyetlerinin -<;ogu zaman- yasal kurulu~larm faaliyetleri/biinyeleri i<;inde gizlendigi ve siirdiiriildiigii ileri siiriilmii~tiir.

62. FETO/PDY'nin onemli faaliyet alanlanndan birinin medya oldugu ve Zaman gazetesinin de orgiitiin medyadaki en onemli kurumlanndan biri oldugu bir<;ok yarg1 karannda veya soru~turma belgesinde ifade edilmi~tir. Soru~turma makamlannca, FETO/PDY is;in bu kadar onemli bir medya organmda yonetici/sorumlu diizeyinde gorev almanm ve bu goreve gazeteye kayy1m atand1g1 3/3/2016 tarihine kadar devam etmenin ki~i ile FETO/PDY arasmda orgiitsel bir ili~ki olduguna <lair kuvvetli bir belirti olarak kabuliiniin temelsiz ve keyfi bir yakla~1m oldugunu soylemek miimkiin degildir.

63. Soru~turma mercilerince yapilan tespite ve kendi savunmasma gore ba~vurucunun Zaman gazetesinde Ankara temsilcisi/yoneticisi olarak gorev yapt1g1, bu ~ekilde soz konusu gazetenin Ankara yoneticisi olarak sorumlulugunun bulundugu anla~Ilm1~t1r. Bu durumun soru~turma makamlannca terorle baglantih bir su<; i~lendigine <lair

15


:2017/21149 : 28/11/2018

belirti olarak kabul edilmesinin temelsiz ve keyfi oldugu soylenemez (benzer yondeki kararlar i9in bkz. Recep Uygun, B. No: 2016/76351 , 12/6/2018, §§ 45, 46, 47; Ali $eker, B. No: 2016/68962, 20/9/2018, § 60).

64. Nitekim ba~vurucunun yukanda belirtilen eylemleri nedeniyle istanbul 13. Agir Ceza Mahkemesinin 6/7/2018 tarihli karanyla 26/9/2004 tarihli ve 523 7 say1h Turk Ceza Kanunu'nun 314. maddesi uyannca silahh teror orgutune uye olma su9undan 10 yil 6 ay hapis cezas1yla cezalandmlmasma karar verilmi~tir.

65. Sonu9 olarak ba~vurucu yonunden su9 ~uphesini dogrulayan kuvvetli belirtilerin bulunmad1gmm kabulu mumkun degildir.

66. Ba~vurucu hakkmda uygulanan ve kuvvetli su9 ~uphesinin bulunmas1 ~eklindeki on ko~ulu yerine gelmi~ olan tutuklama tedbirinin me~ru bir amacmm olup olmad1gmm degerlendirilmesi gerekir. Bu degerlendirmede tutuklama karannm verildigi andaki genel ko~ullar da dahil olmak uzere somut olaym tum ozelliklerinin dikkate almmas1 gerekir.

67. Ba~vurucunun tutuklanmasma kararverilirken ka9ma ~uphesinin varhgma, isnat edilen su9un katalog su9lar arasmda olmasma, toplanma sureci devam eden delilleri etkileme imkamn bulunmasma ve adli kontrolun yetersiz kalacak olmasma dayamld1g1 gorulmektedir.

68 . Ba~vurucunun tutuklanmasma karar verilen silahh teror orgutu uyesi olma su9u, Turk hukuk sistemi i9inde agir cezai yaptmmlar ongorulen su9 tipleri arasmda olup (bkz. § 34) isnat edilen su9a ili~kin olarak kanunda ongorulen cezanm agirhg1 ka9ma ~uphesine i~aret eden durumlardan biridir (aym yondeki degerlendirmeler i9in bkz. Huseyin Burr;ak, B. No: 2014/474, 3/2/2016, § 61; Devran Duran [GK], B. No: 2014/10405, 25/5/2017, § 66). Aynca amlan su9, 5271 say1h Kanun'un 100. maddesinin (3) numarah fikrasmda yer alan ve kanun geregi tutuklama nedeni varsayilabilen su9lar arasmdadir (bkz. § 34; Gulser Yzldmm (2), § 148).

69. Darbe te~ebbusu sonrasmdaki ko~ullar dolay1s1yla soru~turma konusu olaylara ili~kin delillerin saghkh bir ~ekilde toplanabilmesi ve soru~turmalann guvenlik i9inde yurutulebilmesi i9in tutuklama d1~mdaki koruma tedbirlerinin yetersiz kalmas1 soz konusu olabilir. Bu donemde ortaya 91kan karga~adan yararlanmak suretiyle ka9ma imkam ve bu donemde delillere etki edilmesi ihtimali normal zamanda i~lenen su9lara gore 90k daha fazladir (aym yondeki degerlendirmeler i9in bkz. Aydin Yavuz ve digerleri, §§ 271, 272; Selr;uk Ozdemir, §§ 78, 79).

70. Somut olayda istanbul 4. Sulh Ceza Hakimligince ba~vurucunun tutuklanmasma karar verilirken i~lendigi iddia olunan silahh teror orgutune uye olma su9unun niteligine, ka9ma ~uphesinin varhgma, delillerin toplanma surecinin devam etmesine, su9un 5271 say1h Kanun'un 100. maddesinin (3) numarah fikrasmda yer alan katalog su9lar arasmda olmasma ve adli kontrolun yetersiz kalacak olmasma dayamld1g1 gorulmektedir (bkz. § 17).

71. Dolay1s1yla tutuklama karannm verildigi andaki genel ko~ullar ve somut olaym yukanda belirtilen ozel ko~ullan ile istanbul 4. Sulh Ceza Hakimligi tarafmdan verilen karann i9erigi birlikte degerlendirildiginde ba~vurucu yonunden ka9ma ve delilleri etkileme tehlikesine yonelen tutuklama nedenlerinin olgusal temellerden yoksun oldugu soylenemez.

16


:2017/21149 : 28/11/2018

72. Son olarak ba~vurucu hakkmdaki tutuklama tedbirinin ol9ulti olup olmad1gmm da belirlenmesi gerekir. Bir tutuklama tedbirinin Anayasa'nm 13. ve 19. maddeleri kapsammda ol9ulultigtintin belirlenmesinde somut olaym tiim ozellikleri dikkate almmahdir (Giilser Yildmm (2), § 151).

73. Oncelikle teror su9lannm soru~turulmas1 kamu makamlanm ciddi zorluklarla kar~1 kar~1ya b1rakmaktadir. Bu nedenle ki~i htirriyeti ve gtivenligi hakk1, adli makamlar ve gtivenlik gorevlilerinin -ozellikle organize olanlar olmak tizere- su9larla ve su9lulukla etkili bir ~ekilde mticadelesini a~m derecede gti9le~tirmeye neden olabilecek ~ekilde yorumlanmamahdir (Aym yondeki degerlendirmeler i9in bkz. Siileyman Bagnyamk ve digerleri, B. No: 2015/9756, 16/11/2016, § 214; Devran Duran,§ 64).

74. Somut olaym yukanda belirtilen ozellikleri dikkate almd1gmda istanbul 4. Sulh Ceza Hakimliginin isnat edilen su9un niteligini ve onemini de gozontinde tutarak ba~vurucu hakkmda uygulanan tutuklama tedbirinin ol9ulti oldugu ve adli kontrol uygulamasmm yetersiz kalacag1 sonucuna varmasmm keyfi ve temelsiz oldugu soylenemez.

75. A91klanan gerek9elerle ba~vurucunun tutuklamanm hukuki olmad1g1 iddiasma ili~kin olarak bir ihlalin bulunmad1g1 a91k oldugundan ba~vurunun ar;zkr;a dayanaktan yoksun olmasz nedeniyle kabul edilemez olduguna karar verilmesi gerekir.

76. Buna gore ba~vurucunun ki~i htirriyeti ve gtivenligi hakkma tutuklama yoluyla yapilan mtidahalenin bu hakka dair Anayasa'da (13. ve 19. maddelerde) yer alan gtivencelere aykmhk olu~turmad1g1 gortildtigtinden Anayasa'nm 15. maddesinde yer alan ol9titler yontinden aynca bir inceleme yap1lmasma gerek bulunmamaktadir.

3. Tutuklulugun Makul Siireyi A~tigma ili~kin iddia


77. Ba~vurucu; tutuklama ve tutuklulugun devam1 kararlan ile itiraz ve tahliye taleplerinin reddi kararlanmn gerek9esiz oldugunu, tutuklulugun devamm1 hakh gosterecek makul bir sebep de bulunmad1gm1 ve tutuklulugunun makul stireyi a~tigm1 belirterek ki~i htirriyeti ve gtivenligi hakkmm ihlal edildigini iddia etmi~tir.

b. Degerlendirme

78. Anayasa Mahkemesine bireysel ba~vuru, iddia edilen hak ihlallerinin derece mahkemelerince duzeltilmemesi halinde ba~vurulabilecek ikincil nitelikte bir kanun yoludur. Bireysel ba~vuru yolunun ikincillik niteligi geregi Anayasa Mahkemesine bireysel ba~vuruda bulunabilmek i9in oncelikle olagan kanun yollannm tiiketilmesi zorunludur (Ane Zzraman ve Cennet Ye~ilyurt, §§ 16, 17).

79. Anayasa Mahkemesi, tutuklulugun kanunda ongorillen azami stireyi veya makul stireyi a~tig1 iddias1yla yap1lan bireysel ba~vurular bak1mmdan bireysel ba~vurunun incelendigi tarih itibanyla ilk derece mahkemesince mahkumiyet htikmti verilmi~ ise -htiktim kesinle~memi~ olsa da- 5271 say1h Kanun'un 141. maddesinde ongorillen tazminat davas1 a9ma imkanmm tiiketilmesi gereken etkili bir hukuk yolu oldugu sonucuna varm1~tlf (Ahmet Kubilay Tezcan, B. No: 2014/3473, 25/1/2018, §§ 24-27; Ekrem Atzcz, B. No: 2014/15609, 8/3/2018, §§ 27-30).

17


:2017/21149 : 28/11/2018

80. Bireysel ba~vuruda bulunduktan sonra 6/7/2018 tarihinde mahkumiyetine karar verilen (bkz. § 32) ba~vurucunun tutuklulugun makul siireyi a~tigma ili~kin iddias1, 5271 say1h Kanun'un 141 . maddesi kapsammda aplacak davada incelenebilir. Bu madde kapsammda a91lacak dava sonucuna gore ba~vurucunun tutuklulugunun makul siireyi a~tigmm tespiti halinde gorevli mahkemece ba~vurucu lehine tazminata da hiikmedilebilecektir. Buna gore 5271 say1h Kanun'un 141. maddesinde belirtilen dava yolu; ba~vurucunun durumuna uygun telafi kabiliyetini haiz, etkili bir hukuk yoludur ve bu olagan ba~vuru yolu tiiketilmeden yap1lan bireysel ba~vurunun incelenmesi bireysel ba~vurunun ikincillik niteligi ile bagda~mamaktadir.

81. A91klanan gerek9elerle ba~vurunun bu kismmm ba§vuru yollarznzn tuketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduguna karar verilmesi gerekir.

4. Tutukluluk incelemeleri Ya pan Hakimliklerin ve Mahkemelerin Dogal Hakim, Tarafs1z ve Bag1ms1z Hakim ilkelerine Aykln Olduguna ili~kin iddia


82. Ba~vurucu; tutukluluga ili~kin karar veren Sulh Ceza Hakimliklerinin ve Agir Ceza Mahkemelerinin kanuni hakim ilkesine aykm oldugunu, tarafs1z ve bag1ms1z mahkeme giivencesini saglamad1gm1 ileri siirmii~tiir.

b. Degerlendirme


83 . Olaganiistii hal ilanma konu olaylar kapsammda su9lanan ba~vurucunun tutuklanmasma karar verildigi tarihte olaganiistii hal devam etmektedir. Bu itibarla ba~vurucu hakkmda tutuklama tedbirinin uygulanmasma karar veren yarg1 mercilerinin bag1ms1z ve tarafs1z olup olmad1gmm incelenmesi Anayasa'nm 15. maddesi kapsammda yap1lacaktir. Bu inceleme sirasmda oncelikle ba~vurucunun tutuklanmasma karar veren mercinin ba~ta Anayasa'nm 19. maddesi olmak iizere diger maddelerinde yer alan giivencelere aykm davramp davranmad1g1 tespit edilecek, aykmhk saptanmas1 halinde ise Anayasa'nm 15 . maddesindeki ol9iitlerin bu aykmhg1 me~ru kihp kilmad1g1 degerlendirilecektir (Aydzn Yavuz ve digerleri, §§ 193-195, 242).

ii. Kabul Edilebilirlik Yoniinden

84. Anayasa Mahkemesince sulh ceza hakimliklerinin kanuni hakim giivencesm1 saglamad1g1, tarafs1z ve bag1ms1z mahkeme olmad1g1 ve tutukluluga itirazm bu yarg1 mercilerince karara baglanmasmm hiirriyetten yoksun birak1lmaya kar~1 etkili bir itirazda bulunmay1 imkans1z hale getirdigine ili~kin iddialar bir9ok kararda incelenmi~; bu kararlarda sulh ceza hakimliklerinin yap1sal ozellikleri dikkate almarak soz konusu iddialarm a91k9a dayanaktan yoksun oldugu sonucuna vanlm1~tlf (Hikmet Kopar ve digerleri, §§ 101-115; Mehmet Baransu (2) , B. No: 2015/7231, 17/5/2016, §§ 64-78, 94-97).

85 . Somut ba~vuruda aym mahiyetteki iddialara ili~kin olarak amlan kararlarda vanlan sonu9tan aynlmay1 gerektiren bir durum bulunmamaktad1r.

18


:2017/21149 : 28/11/2018

86. Ba~vurucu; istanbul 13. ve 14. Agu Ceza Mahkemelerinin bag1ms1z ve tarafs1z olmad1gm1, kanuni hakim gtivencesine aykm oldugunu ileri stirmti~llir. Somut olayda genel bir kanuni dtizenlemeye dayamlarak ve HSYK tarafmdan yapilan atama sonucunda ilgili hakimlerin amlan gorevleri yaptiklan anla~1lmaktadu. Bu nedenle gen;ekligi ve niteligi kesin olarak tespit edilemeyen olgulardan, siyasi tart1~malarda ortaya konulan degerlendirme ve yorumlardan hareketle ba~vuruculara yonelik somut, on yarg1h bir i~lem ve tutum gosterilmeksizin ilgili hakimlerin siyasal veya ki~isel nedenlerle bag1ms1z ve tarafs1z davranmad1klanm kabul etmek mtirnktin degildir. Ote yandan bu mahkemelerin ihtilafm dogmasmdan sonra kurulan mahkemeler olmay1p gorev ve yetkileri daha onceden kanunla belirlenmi~ mahkemeler oldugu dikkate almd1gmda ba~vurucunun iddiasmm makul ve kabul edilebilir olmad1g1, dolay1s1yla bu iddia yontinden a91k ve gortintir bir ihlalin bulunmad1g1 sonucuna vanlm1~tu.

87. A91klanan gerek9elerle ba~vurunun bu kismmm, diger kabul edilebilirlik ko~ullan yontinden incelenmeksizin ac;zkc;a dayanaktan yoksun olmasz nedeniyle kabul edilemez olduguna karar verilmesi gerekir.

5. Soru~turma Dosyasma Eri~imin Kis1tland1gma ili~kin iddia


88. Ba~vurucu; soru~turma dosyasmda gizlilik karan nedeniyle su9lamalara ili~kin delillere eri~emedigini, atih su9la ilgili fiillerin ve somut delillerin kendisine gosterilmedigini ve soru~turma dosyasmdaki bilgi ve belgelere eri~iminin engellendigini belirterek savunma hakkmm kis1tland1gm1 iddia etmi~tir.

b. Degerlendirme

89. Anayasa'nm 19. maddesinin sekizinci fikras1 ~oyledir:

"Her ne sebeple olursa olsun, hurriyeti krsztlanan ki~i, kzsa surede durumu hakkznda karar verilmesini ve bu kzsztlamanzn kanuna aykzrzlzgz halinde hemen serbest bzrakzlmasznz saglamak amac1yla yetkili bir yargt merciine ba~vurma hakkma sahiptir. "

90. Anayasa Mahkemesi, olaylann ba~vurucular tarafmdan yap1lan hukuki nitelendirmesi ile bagh olmay1p olay ve olgulann hukuki tavsifini kendisi takdir eder (Tahir Canan, § 16). Bu itibarla ba~vurucunun bu boltimdeki iddialannm Anayasa'mn 19. maddesinin sekizinci fikras1 baglammda ki~i hiirriyeti ve giivenligi hakk1 kapsammda incelenmesi gerekir.

91. Somut olayda kis1tlama karannm ne zaman kaldmld1g1 belli degil ise de 5271 say1h Kanun'un 153. maddesinin (4) numarah f1kras1 uyannca en ge9 iddianamenin kabul edildigi 24/4/2017 tarihinde kanun geregi kis1tlamamn sona erdigi degerlendirilmi~tir.


92. Ba~vurucunun ~ikayetlerine konu kis1tlama karannm, hakkmda olagantislli hal ilanma sebebiyet veren darbe te~ebbtisti kapsammda bir faaliyete katild1g1 iddias1yla ytirtittilen soru~turmada verilmi~ olmas1 nedeniyle bu karann hukuki olup olmad1gmm, bir

19


:2017/21149 : 28/11/2018

ba~ka ifadeyle karann ki~i hurriyeti ve guvenligi hakk1 uzerindeki etkisinin incelenmesi Anayasa'nm 15. maddesi kapsammda yap1lacakt1r. Bu inceleme s1rasmda oncelikle k1s1tlama karannm ve bu karann uygulamasmm Anayasa'nm 19. maddesinde yer alan guvencelere aykm olup olmad1g1 tespit edilecektir.

ii. Gene) ilkeler

93. Anayasa Mahkemesi 5271 say1h Kanun'un 153. maddesine gore verilen k1s1tlama kararlannm ki~i hurriyeti ve guvenligi hakk1 ile ozellikle tutuklu ki~ilerin tutukluluga yonelik itirazda bulunma haklan uzerindeki etkisini bin;ok karannda incelemi~, amlan kararlarda inceleme yontemine ili~kin ilkelerini belirtmi~tir ( Gunay Dag ve digerleri, §§ 168-176; Hidayet Karaca, §§ 105-107; Erdem Gu! ve Can Dundar, §§ 46-48; Suleyman Bagrzyanzk ve digerleri, §§ 248-257).

94. Anayasa'mn 19. maddesinin dorduncu fikras1; yakalanan veya tutuklanan ki~iye yakalama veya tutuklama sebeplerinin ve haklanndaki iddialann hemen yaz1h olarak bildirilmesini, yaz1h bildirimin mumkun olmamas1 halinde sozlu olarak derhal, toplu sm;larda ise en ge9 hakim huzuruna 91kanlmcaya kadar bildirilmesini ongormektedir ( Gunay Dag ve digerleri, § 168).

95 . Diger taraftan Anayasa'nm 19. maddesinin sekizinci fikras1 uyannca, hurriyeti k1s1tlanan ki~i k1sa surede durumu hakkmda karar verilmesini ve bu k1s1tlamanm kanuna aykmhg1 halinde hemen serbest b1rakilmasm1 saglamak amac1yla yetkili bir yarg1 merciine ba~vurma hakkma sahiptir. F1krada ongorulen bu usulde, adil yarg1lanma hakkmm butun guvencelerini saglamak mumkun degil ise de iddia edilen tutmanm ko~ullanna uygun somut guvencelerin yarg1sal nitelikli bir kararla saglanmas1 gerekir (Mehmet Haberal, B. No: 2012/849, 4/12/2013, §§ 122, 123).

96. Ozellikle u9uncu ki~ilerin temel haklanm korumak, kamu menfaatini gozetmek veya adli makamlann soru~turma yaparken ba~vurduklan yontemleri guvence altma almak gibi ama9larla soru~turma a~amasmda baz1 delillere eri~im yonunden k1s1tlama getirilmesi gerekebilir. Bu nedenle soru~turma evresinin saghkh bir ~ekilde yurutulebilmesi amac1yla mudafinin dosya inceleme yetkisinin kis1tlanmasmm demokratik toplum duzeni bakimmdan gerekli olmad1g1 soylenemez. Ancak dosyaya eri~im hakkma getirilecek kis1tlamamn k1s1tlama karanyla ula~1lmak istenen ama9 ile orantih olmas1, savunma hakkmm yeterince kullamlmasm1 engelleyecek nitelikte bulunmamas1 gerekmektedir (AYM, E.2014/195, K.2015/116, 23/12/2015, § 107).

97. Yakalanan bir ki~iye yakalanmasmm temel maddi ve hukuki sebepleri teknik olmayan, anlayabilecegi basit bir dilde a91klanmah; boylece ki~i, uygun gorurse hurriyetinden yoksun b1rak1lmasmm Anayasa'nm 19. maddesinin sekizinci fikras1 kapsammda kanuna uygunluguna itiraz etmek uzere mahkemeye ba~vurma imkanma sahip olabilmelidir. Anayasa'nm 19. maddesinin dorduncu f1kras1; yakalama veya tutuklama s1rasmda verilen bilgilerin yakalanan veya tutuklanan ki~iye isnat edilen su9lann tam bir listesini i9ermesini, bir ba~ka deyi~le hakkmdaki su9lamalara esas tum delillerin bildirilmesini ya da a91klanmasm1 gerektirmemektedir ( Gunay Dag ve digerleri, § 175).

98. ifadesi ya da savunmas1 ahmrken ba~vurucuya eri~imi k1s1tlanan belgelerin i9erigine ili~kin sorular sorulmu~ ve ba~vurucunun tutukluluk karanna yonelik itirazmda bu belgelerin i9erigine atifta bulunmu~ olmas1 durumunda ba~vurucunun tutukluluga temel te~kil

20


:2017/21149 : 28/11/2018

eden belgelere eri~iminin oldugunun, i9erikleri hakkmda yeterli bilgiye sahip bulundugunun ve bu nedenle de tutukluluk halinin gerek9elerine yeterli bi9imde itiraz etme imkamm elde ettiginin kabulti gerekmektedir. Boyle bir durumda ki~i, tutukluluga temel te~kil eden belgelerin i9erigi hakkmda yeterli bilgiye sahiptir (Hidayet Karaca, § l 07).

iii. ilkelerin Olaya Uygulanmas1

99. istanbul Cumhuriyet Ba~savc1hgmca hazulanan 10/4/2017 tarihli iddianameden anla~1ld1g1 tizere ba~vurucu hakkmda yurtitulen soru~turma dosyasma ili~kin olarak dosyay1 incelemesinin veya belgelerden omek almasmm soru~turmanm amacm1 tehlikeye dti~tirebilecegi gerek9esiyle mtidafinin soru~turma dosyasm1 inceleme yetkisinin k1s1tlanmasma karar verilmi~tir. Bununla birlikte istanbul 13. Agu Ceza Mahkemesince iddianamenin kabul edildigi 24/4/2017 tarihi itibanyla kis1thhk, 5271 say1h Kanun'un 153. maddesinin (4) numarah fikras1 uyannca kendiliginden sona ermi~ bulunmaktadu.

100. Ba~vurucuya yoneltilen su9lamaya ili~kin olgular, temelde ba~vurucunun Kuruma kayy1m atanma tarihi olan 2016 y1h Mart ayma kadar -yirmi y1ldan fazlaca bir sure boyunca- 27/9/2016 tarihli ve 29783 say1h Resmi Gazete'de yay1mlanan 668 say1h Olagantistti Hal Kapsammda Almmas1 Gereken Tedbirler ile Baz1 Kurum ve Kurulu~lara Dair Dtizenleme Yapilmas1 Hakkmda Kanun Htikmtinde Karamame ile kapatilan Zaman gazetesinde 9ah~mas1, bu gazetede Ankara temsilcisi olarak yoneticilik yapmas1, orgtittin ama9lan dogrultusunda faaliyetler yurtitmesi ve yaz1lar yazmas1du. Ba~vurucunun alman ifadeleri incelendiginde kendisine isnat edilen su9lamalara ili~kin olarak a91klamalarda bulunuldugu ve bu sw;;lamalara konu eylemlerle ilgili sorular yoneltildigi, ba~vurucunun da isnat edilen eylem ve su9lamalara kar~1 savunma yaptlg1 ve savunmasmda su9lamay1 kabul etmedigi gortilmektedir.

101. Diger taraftan istanbul 4. Sulh Ceza Hakimligince yap1lan sorgu suasmda ba~vurucuya yuklenen su9un anlatild1g1 ve bu s1rada ba~vurucunun mtidafiinin de hazu bulundugu anla~ilm1~tu. Ba~vurucu, su9lamalardan ve su9lamalann dayanaklanna ili~kin bilgi ve belgelerden haberdar olduktan sonra mtidafiiyle birlikte hakim ontinde savunmasm1 sozlti olarak dile getirmi~; bu savunmasmda da kolluktaki anlatimlan dogrultusunda su9lamalan kabul etmemi~ ve gazetecilik faaliyeti yapt1gm1 beyan etmi~tir.

102. Aynca ba~vurucunun 5271 say1h Kanun'un 153. maddesinin (3) numarah fikrasma aykm olarak, kuralda belirtilen bi9imde ifadelerini i9eren tutanaklar, bilirki~i raporlan ve hazu bulunmaya yetkili oldugu diger adli i~lemlere ili~kin tutanaklara eri~iminin k1s1tland1g1 yontinde bir ~ikayeti de bulunmamaktad1r. Dolay1s1yla ba~vurucunun ve mtidafiinin isnat edilen su9lamalara ve tutukluluga temel te~kil eden bilgilere eri~imlerinin oldugu anla~1lmaktad1r.

103. Bu itibarla su9lamalara dayanak olan temel unsurlann ve tutmamn hukukiliginin degerlendirilmesi i9in esas olan bilgilerin ba~vurucuya veya mtidafiine bildirilmi~ ve ba~vurucuya bunlara kar~1 savunmasm1 ileri stirme imkam verilmi~ olmas1 dikkate almd1gmda yakla~1k dokuz ay stiren soru~turma a~amasmda uygulanm1~ olan kis1thhk karan nedeniyle ba~vurucunun tutukluluga kar~1 etkili bir ~ekilde itirazda bulunamad1gmm kabulti mtimktin gortilmemi~tir (benzer yondeki bir degerlendirme i9in bkz. Deniz Ozfirat, B. No: 2013/7929, 1/12/2015, § 91).

21


: 2017/21149 : 28/11/2018

104. A91klanan gerekc;elerle ba~vurucunun kls1tlama karan nedeniyle tutukluluga 1t1raz baglammda savunma hakkmm kls1tland1g1 iddiasma ili~kin olarak bir ihlalin bulunmad1g1 ac;1k oldugundan ba~vurunun bu klsmmm da ar;zkr;a dayanaktan yoksun olmasz nedeniyle kabul edilemez olduguna karar verilmesi gerekir.

105. Buna gore ba~vurucunun ki~i hiirriyeti ve gtivenligi hakkma yonelik olarak soru~turma dosyasmda kls1tlama karan verilmesi suretiyle yap1lan mtidahalenin Anayasa'da -ozellikle 19. maddenin sekizinci flkrasmda- yer alan gtivencelere aykmhk olu~turmad1g1 gortildtigtinden Anayasa'nm 15. maddesinde yer alan olc;titler yontinden aynca bir inceleme yapilmasma gerek bulunmamaktad1r.

B. Adil Y argilanma Hakkmm ihlal Edildigine ili~kin iddia

1. Ba~vurucunun iddialan

106. Ba~vurucu, gozaltma ahnd1g1 ilk andan itibaren ifade ve sorgu esnasmda kendi sec;tigi bir avukat yard1mmdan yararlandmlmamas1 nedeniyle adil yargilanma hakkmm ihlal edildigini ileri stirmti~ttir.

2. Degerlendirme

107. Bireysel ba~vuru yolunun ikincil niteligi geregi Anayasa Mahkemesine ba~vuruda bulunabilmek ic;in oncelikle olagan kanun yollarmm ttiketilmesi zorunludur. Ba~vurucunun bireysel ba~vuru konusu ~ikayetini oncelikle ve stiresinde yetkili idari ve yarg1sal mercilere usultine uygun olarak iletmesi, bu konuda sahip oldugu bilgi ve delilleri zamanmda bu makamlara sunmas1, bu stirec;te <lava ve ba~vurusunu takip etmek ic;in gerekli ozeni gostermi~ olmas1 gerekir Usmail Bugra j§/ek, B. No: 2013/1177, 26/3/2013, § 17).

108. Somut olayda bireysel ba~vuruda bulunuldugu tarihte dosyanm istanbul Bolge Adliye (istinaf) Mahkemesinde derdest oldugu anla~ilm1~t1r. A vukat yard1mmdan yararlandmlmama nedeniyle adil yarg1lanma hakkmm ihlal edilip edilmediginin yarg1lamanm btittinltigti ic;inde incelenmesi gerekir. Dolay1s1yla ba~vurucunun bu ~ikayet yontinden hukuk sisteminde mevcut yarg1sal yollar ttiketilmeksizin bireysel ba~vuruda bulundugu anla~1lmaktad1r.

109. A91klanan gerekc;elerle ba~vurunun bu k1smmm da, diger kabul edilebilirlik ko~ullan yontinden incelenmeksizin ba§vuru yollarznzn tuketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduguna karar verilmesi gerekir.

C. Miilkiyet Hakkmm ihlal Edildigine ili~kin iddia


110. Ba~vurucu; mal varhg1m sue; i~leyerek elde ettigini gosteren bir kamt olmamasma ragmen mal varhgma el konuldugunu, bu tedbirin sadece ag1r ceza mahkemesince verilebilecegini, bu yetkinin kanun htikmtinde karamameyle sulh ceza hakimligine verilmesinin hukuka aykm oldugunu, bu ~ekilde mal varhgma el konulmasmm mtilkiyet hakkm1 ihlal ettigini ileri stirmti~ttir.

22


: 2017/21149 : 28/11/2018

2. Degerlendirme

111. Anayasa'nm 35. maddesinin birinci fikrasmda "Herkes, mulkiyet ve miras haklanna sahiptir" denilmek suretiyle mtilkiyet hakk1 gtivenceye baglanm1~tu. Anayasa'nm amlan maddesiyle gtivenceye baglanan mtilkiyet hakk1, ekonomik deger ifade eden ve parayla degerlendirilebilen her ttirlti mal varhg1 hakkm1 kapsamaktadu (AYM, E.2015/39, K.2015/62, 1/7/2015, § 20).

112. Yarg1tay 12. Ceza Dairesinin 4/7/2013 tarihli ve E.2013/8830, K.2013/18335 say1h; 23/9/2013 tarihli ve E.2013/14435, K.2013/21106 say1h, 14/12/2015 tarihli ve E.2014/19906, K.2015/19237 say1h ilamlanndan da anla~ild1g1 tizere 5271 say1h Kanun'un 141. maddesinde dtizenlenen yol, bir yandan ba~vurucunun maruz kald1g1 el koyma i~leminin hukuka aykmhgmm tespitini, diger yandan da ugrad1g1 zarann tazmini imkamm saglamaktad1r. Bu nedenle 5271 say1h Kanun'un 141. maddesi ile ongortilen hukuk yolu ba~vurucunun ~ikayetleri a91smdan eri~ilebilir, elveri~li bir 9oztim olanag1 ve makul ol9tide bir ba~an imkam sunmaktadu (Mehmet Ali Asian, B. No: 2013/2429, 30/3/2016, § 28).

113 . Somut olayda ba~vurucu hakkmda FETO/PDY tiyeligi su9lamas1yla ytirtittilen ceza soru~turmas1 kapsammda ba~vurucunun ta~mu ve ta~mmaz mal varhgma istanbul 11. Sulh Ceza Hakimliginin 2016/454 D. i~ say1h ve 1/12/2016 tarihli karanyla tedbir konulmu~ ve soz konusu tedbir i~lemi istanbul 13 . Agu Ceza Mahkemesinin 31/5/2017 tarihli karan ile kaldmlm1~tu. Bu dogrultuda ba~vurucunun mtilkiyet hakkmm ihlal edildigine ili~kin iddialanm 5271 say1h Kanun'un 141. maddesi ile ongortilen hukuk yolunda ileri stirmeden bireysel ba~vuruda bulundugu anla~ilm1~tu.

114. A91klanan gerek9elerle ba~vurucunun mal varhgma tedbir konulmasma ili~kin ~ikayetinin de, diger kabul edilebilirlik ko~ullan yontinden incelenmeksizin ba§vuru yollannzn tuketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduguna karar verilmesi gerekir.

D. Kotii Muamele Yasagmm ihlal Edildigine ili~kin iddia


115 . Ba~vurucu; gozalt1 stiresince insan onuruna aykm ortamlarda tutuldugunu, en temel ihtiya9lanm giderme konusunda kendisine zorluklar 91kanld1gm1, kullanmas1 gereken ila9lannm dahi almmasma izin verilmedigini belirterek kotti muamele yasagmm ihlal edildigini iddia etmi~tir.

2. Degerlendirme

116. Bireysel ba~vuru yoluyla Anayasa Mahkemesine ba~vurabilmek i9in olagan kanun yollannm ttiketilmi~ olmas1 gerekir (Ay§e Zzraman ve Cennet Ye§ilyurt, §§ 16, 17).

117. Bireyin bir devlet gorevlisi tarafmdan hukuka aykm ve Anayasa'nm 17. maddesini ihlal eder bi9imde bir muameleye tabi tutulduguna ili~kin savunulabilir bir iddiasmm bulunmas1 halinde etkili bir soru~turma yapilmas1 gerekmektedir. Bu soru~turma, sorumlulann belirlenmesini ve cezalandmlmasm1 saglamaya da elveri~li olmahdu (Tahir Canan, § 25).

23


: 2017/21149 : 28/11/2018

118. Devletin etkili soru~turma yiiktimltiltigti kapsammda; i~kence veya kotti muameleyi gosteren, yeterli, kesin belirtiler mevcut oldugunda -ki~ilere mtidahale ti<;;tincti ki~ilerden gelmi~ olsa dahi- ~ikayet ya da ihbarda bulunulmad1gmda bile resen soru~turma a<;;ilmasmm saglanmas1 gerektigi a<;;1ktu (Tahir Canan, § 25).

119. Somut olayda gozalt1 stirecindeki kotti muamele iddialanna ili~kin olarak ba~vurucu, genel olarak gozaltmda iken kamu gorevlileri tarafmdan kotti muameleye maruz b1rakild1gm1 ve insani olmayan gozalt1 ko~ullannda kasti bir ~ekilde tutuldugunu ileri stirmektedir. Bu boltimdeki iddialar bir btittin olarak degerlendirildiginde ba~vurucunun ba~vuru formunda, gozaltma almd1g1 andan itibaren kamu gorevlilerinin kendisine kotti muamelede bulundugundan ~ikayet<;;i oldugu gortilmektedir. Ba~vurucu, gozaltmda tutma ko~ullanmn yetersizliginden bahsetmi~se de bu kapsamda maruz kald1gm1 ileri stirdtigti kotti muamelenin kamu gorevlilerinin kas1t ve/veya ihmalinden mi yoksa salt tutulma ko~ullanndan m1 kaynakland1gm1 a<;;1k<;;a belirtmemi~tir. Dolay1s1yla soz konusu iddialann Anayasa Mahkemesince dogrudan incelenebilmesi i<;;in yeterli bilgi ve beige bulunmad1g1 anla~1lm1~tu. Bu baglamda somut olaym ko~ullannm ba~vurucunun amlan iddialannm kamu gorevlilerinin kas1t ve/veya ihmalinden kaynaklamp kaynaklanmad1gma dair adli ve/veya idari bir soru~turmayla ortaya konmas1 gerekmektedir.

120. Dolay1s1yla ba~vurucunun ~ikayetleri ile varsa bu konudaki kamtlanm oncelikle ve stiresinde yetkili idari ve yarg1sal mercilere iletmeden, hak ihlali iddialanm oncelikle bu makamlann degerlendirmesini ve <;;oztime kavu~turmasm1 beklemeden, dogrudan Anayasa Mahkernesine bireysel ba~vuruda bulundugu anla~1lrnaktad1r.

121. A<;;1klanan gerek<;;elerle ba~vurucunun kotti muamele yasagmm ihlal edildigi iddias1yla ilgili olarak idari ve/veya yarg1sal ba~vuru yollan ttiketilmeden bireysel ba~vuru yapild1g1 anla~1ld1gmdan ba~vurunun bu kismmm ba§vuru yollanmn tuketilmemi§ olmas1 nedeniyle kabul edilemez olduguna karar verilmesi gerekir.

E. ifade ve Basm Ozgiirliiklerinin ihlal Edildigine ili~kin iddia


122. Ba~vurucu, basm ozgtirltigti kapsammdaki faaliyetleri nedeniyle hakkmda tutuklama karan verilmesinin ifade ve basm ozgtirltiklerini ihlal ettigini iddia etmi~tir.

2. Degerlendirme

123. Anayasa Mahkemesi, tutuklama tedbirinin ifade ve basm ozgtirltikleri, demek kurma htirriyeti, se<;;ilme ve siyasi faaliyette bulunma haklan gibi diger temel hak ve ozgtirltikler tizerindeki etkisini incelerken oncelikle tutuklamanm hukuki olup olmad1g1m ve/veya tutuklulugun makul stireyi a~1p a~mad1gm1 degerlendirmekte; daha sonra tutuklamamn hukukiligine ya da tutuklulugun stiresinin makulltigtine ili~kin vard1g1 sonucu da dikkate alarak diger temel hak ve ozgtirltiklerin ihlal edilip edilmedigini belirlemektedir (Erdem Gul ve Can Dundar, §§ 92-100; Hidayet Karaca, §§ 111-117; Mehmet Baransu (2), §§ 157-164; Gunay Dag ve digerleri, §§ 191-203; Mehmet Haberal, §§ 105-116; Mustafa Ali Balbay, §§ 120-134; Kemal Akta§ ve Selma Irmak, B. No: 2014/85, 3/1/2014, §§ 61-75; Faysal Sany1ld1z, B. No: 2014/9, 3/1/2014, §§ 61-75; jbrahim Ayhan, B. No: 2013/9895, 2/1 /2014, §§ 60-74; Gulser Yzldmm, B. No: 2013/9894, 2/1/2014, §§ 60-74).

24


: 2017/21149 : 28/11/2018

124. Somut olayda ba~vurucunun tutuklanmasmm hukuki olmad1g1 iddias1 incelendiginde ba~vurucunun srn; i~lemi~ olabileceginden ~iiphelenilmesi is;in inandmc1 delillerin bulundugu, aynca olayda tutuklama nedenlerinin mevcut oldugu ve tutuklamamn ol<;iilii oldugunun soylenebilecegi sonucuna vanlm1~t1r (bkz. §§ 57-75). Bu kapsamda yapdan degerlendirmeler dikkate almd1gmda ba~vurucunun yalmzca ifade ozgiirliigii kapsammda kalan eylemleri nedeniyle soru~turmaya maruz kald1g1 ve tutukland1g1 iddias1 yoniinden farkh bir sonuca vanlmas1m gerekli kdan bir durum bulunmamaktad1r.

125. As;1klanan gereks;elerle ba~vurucunun tutuklanmasmm ifade ve basm ozgiirliiklerini ihlal ettigi iddialanna ili~kin olarak bir ihlalin bulunmad1g1 as;1k oldugundan ba~vurunun bu kismmm ac;zkc;a dayanaktan yoksun olmasz nedeniyle kabul edilemez olduguna karar verilmesi gerekir.

VI. HOKUM

A<;1klanan gerek<;elerle;

A. 1. Gozaltmm hukuki olmamas1 ve gozalt1 siiresmm makul olmamas1 nedenleriyle ki~i hiirriyeti ve giivenligi hakkmm ihlal edildigine ili~kin iddianm ba§vuru yollanmn tuketilmemesi nedeniyle KABUL EDiLEMEZ OLDUGUNA,

2. Tutuklamamn hukuki olmamas1 nedeniyle ki~i hiirriyeti ve giivenligi hakkmm ihlal edildigine ili~kin iddianm ac;zkc;a dayanaktan yoksun olmasz nedeniyle KABUL EDiLEMEZ OLDUGUNA,

3. Tutuklulugun makul siireyi a~mas1 nedeniyle ki~i hiirriyeti ve giivenligi hakkmm ihlal edildigine ili~kin iddiamn ba§vuru yollanmn tuketilmemesi nedeniyle KABUL EDiLEMEZ OLDUGUNA,

4. Sulh ceza hakimliklerinin ve mahkemelerin bag1ms1z ve tarafs1z olmad1gma ili~kin iddianm ac;zkc;a dayanaktan yoksun olmasz nedeniyle KABUL EDiLEMEZ OLDUGUNA,

5. Soru~turma dosyasma en~1mm kls1tlanmas1 nedeniyle tutuklamaya kar~1 1t1raz hakkmm etkin olarak kullamlamad1gma yonelik olarak ki~i hiirriyeti ve giivenligi hakkmm ihlal edildigine ili~kin iddianm ac;zkc;a dayanaktan yoksun olmasz nedeniyle KABUL EDiLEMEZ OLDUGUNA,

6. Adil yarg1lanma ve miilkiyet haklannm ihlal edildigine ili~kin iddialann ba§vuru yollarmm tuketilmemesi nedeniyle KABUL EDiLEMEZ OLDUGUNA,

7. Kotii muamele yasagmm ihlal edildigine ili~kin iddianm ba§vuru yollanmn tuketilmemesi nedeniyle KABUL EDiLEMEZ OLDUGUNA,

8. ifade ve basm ozgiirliiklerinin ihlal edildigine ili~kin iddiamn ac;zkc;a dayanaktan yoksun olmasz nedeniyle KABUL EDiLEMEZ OLDUGUNA,

25


:2017/21149 : 28/11/2018

B. Yarg1lama giderlerinin ba~vurucu uzerinde BIRAKILMASINA 28/11/2018 tarihinde OYBiRLiGiYLE karar verildi.

Ba~kan Engin YILDIRIM

Dye Celal Mumtaz AKINCI

Dye Muammer TOP AL

Dye Dye M. EminKUZ Recai AKYEL

26

ANAYASA MAHKEMESi...1. Ba~vuru, uygulanan gozalt1 ve tutuklama tedbirinin hukuki olmamas1,...

Documents

Transcript of ANAYASA MAHKEMESi...1. Ba~vuru, uygulanan gozalt1 ve tutuklama tedbirinin hukuki olmamas1,...