Analiza ekonomiczna Analiza wskaźnikowa

Analiza rentowności

Podstawa: Rachunek Zysków i Strat Rachunek wyników w tys zł. 2012 2013 2014

I. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów w tym: 465 146 555 897 595 645

1. Przychody netto ze sprzedaży produktów 426 775 518 396 561 637

2. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów 38 371 37 501 34 008

II. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów, w tym: -281 247 -343 556 -367 124

1. Koszt wytworzenia sprzedanych produktów -251 546 -313 342 -339 148

2. Wartość sprzedanych towarów i materiałów -29 701 -30 214 -27 976

III. Zysk ( strata) brutto ze sprzedaży 183 899 212 341 228 521

Koszty sprzedaży -85 434 -96 380 -93 673

Koszty ogólnego zarządu -29 711 -35 172 -36 714

IV. Zysk ( strata) na sprzedaży 68 754 80 789 98 134

Pozostałe przychody operacyjne 1 108 764 1 302

Pozostałe koszty operacyjne -2 843 -4 113 -3 425

V. Zysk ( strata) działalności operacyjnej 67 019 77 440 96 011

Przychody Finanasowe 3 715 5 392 5 367

Koszty Finansowe -464 -101 -207

Udział w zyskch jednostek stowarzyszonych 67 -21 -1 367

VI. Zysk ( strata) brutto 70 337 82 710 99 804

Podatek dochodowy -13 554 -16 042 -19 337

VII. Zysk ( strata) netto za okres 56 783 66 668 80 467

Wskaźniki rentowności sprzedaży • Wskaźnik rentowności sprzedaży 𝑊𝑟𝑠𝑝:

𝑊𝑟𝑠𝑝 =𝑍𝑠

𝑃𝑠,

• Wskaźnik rentowności operacyjnej sprzedaży:

𝑊𝑟𝑜 =𝑍𝑜

𝑃𝑠+𝑃𝑝𝑜,

• Wskaźnik rentowności z działalności gospodarczej:

𝑊𝑟𝑔 =𝑍𝑔

𝑃𝑠+𝑃𝑝𝑜+𝑃𝑓,

• Wskaźnik rentowności brutto sprzedaży

𝑊𝑟𝑏 =𝑍𝑏

𝑃𝑠+𝑃𝑝𝑜+𝑃𝑓+𝑍𝑛𝑎𝑑,

• Wskaźnik rentowności netto sprzedaży

𝑊𝑟𝑛 =𝑍𝑛

𝑃𝑠 + 𝑃𝑝𝑜 + 𝑃𝑓 + 𝑍𝑛𝑎𝑑

• Gdzie: • 𝑍𝑠- zysk brutto ze sprzedaży • 𝑃𝑠- przychody ze sprzedaży

• 𝑃𝑝𝑜- pozostałe przychody operacyjne

• 𝑍𝑜- zysk operacyjny

• 𝑍𝑔- zysk z działalności gospodarczej

• 𝑃𝑓-przychody finansowe

• 𝑍𝑛𝑎𝑑 − zyski nadzwyczajne • 𝑍𝑛 − zysk netto

Wskaźniki rentowności sprzedaży

Wskaźnik 2013 2014 Dyn.

Wskaźnik rentowności sprzedaży. 38% 38% 100%

Wskaźnik rentowności operacyjnej sprzedaży. 14% 16% 116%

Wskaźnik rentowności działalności gospodarczej sprzedaży. 15% 17% 114%

Wskaźnik rentowności brutto sprzedaży. 15% 17% 113%

Wskaźnik rentowności netto sprzedaży. 12% 13% 113%

Przykład: rentowność sprzedaży w branży przemysł lekki (Kukla 2015)

-2,12%

0,71% 1,08%

4,78%

7,17%

-4,00%

-2,00%

0,00%

2,00%

4,00%

6,00%

8,00%

2010 2011 2012 2013 2014

ŚREDNIA BRANŻOWA ROS

Wskaźniki rentowności oparte na bilansie

• Wskaźnik rentowności majątku całkowitego netto (ROA - Return on Assets) 𝑊𝑟𝑚 :

𝑊𝑟𝑚 =𝑍𝑛

𝑀𝑐

• Wskaźnik rentowności majątku czystego netto 𝑊𝑟𝑚𝑐 :

𝑊𝑟𝑚𝑐 =𝑍𝑛

𝑀𝑛

• Wskaźnik rentowności kapitału całkowitego (ROI – Return on/of Investment) 𝑊𝑟𝑘 :

𝑊𝑟𝑘 =𝑍𝑛

𝐾𝑐

• Wskaźnik rentowności kapitału własnego (ROE – Return on Equity) 𝑊𝑟𝑘𝑤 :

𝑊𝑟𝑘𝑤 =𝑍𝑛

𝐾𝑤

•Gdzie: • 𝑍𝑛- zysk netto • 𝑀𝑐- majątek całkowity • 𝑀𝑛- majątek netto

(czysty) • 𝐾𝑐 - kapitał całkowity • 𝐾𝑤 - kapitał własny

Uwaga! Proszę pamiętać o zasadzie dotyczącej wartości zasobowych i strumieniowych

Wskaźniki rentowności oparte na bilansie

Wskaźnik 2013 2014 Dyn.

Wskaźnik rentowności majątku ROA. 16% 17% 104%

Wskaźnik rentowności majątku netto/czystego. 23% 23% 101%

Wskaźnik rentowności kapitału całkowitego ROI. 16% 17% 104%

Wskaźnik rentowności kapitału własnego ROE. 23% 23% 101%

Przykład: ROA w branży przemysł lekki (Kukla 2015)

-5,55%

-4,54%

-3,49%

3,38%

2,77%

-6,00%

-5,00%

-4,00%

-3,00%

-2,00%

-1,00%

0,00%

1,00%

2,00%

3,00%

4,00%

2010 2011 2012 2013 2014

ŚREDNIA BRANŻOWA ROA

Przykład: ROE w branży przemysł lekki (Kukla 2015)

-2,40%

-5,40%

-4,21%

3,37%

4,19%

-6,00%

-4,00%

-2,00%

0,00%

2,00%

4,00%

6,00%

2010 2011 2012 2013 2014

ŚREDNIA BRANŻOWA ROE

Wskaźniki rynku kapitałowego

• Wskaźnik zyskowności jednej akcji EPS (earnings per share):

𝐸𝑃𝑆 =𝑧𝑦𝑠𝑘 𝑛𝑒𝑡𝑡𝑜

𝑙𝑖𝑐𝑧𝑏𝑎 𝑎𝑘𝑐𝑗𝑖

• Wskaźnik dywidendy na jedną akcję DPS (dividends per share):

D𝑃𝑆 =𝑧𝑦𝑠𝑘 𝑝𝑟𝑧𝑒𝑧𝑛. 𝑛𝑎 𝑑𝑦𝑤𝑖𝑑𝑒𝑛𝑑𝑦

𝑙𝑖𝑐𝑧𝑏𝑎 𝑎𝑘𝑐𝑗𝑖

• Wskaźnik stopy wypłaty dywidendy DPR (dividend pay-out ratio):

𝐷𝑃𝑅 =𝐷𝑃𝑆

𝐸𝑃𝑆

• Wskaźnik ceny rynkowej akcji PER (price earnings ratio)

𝑃𝐸𝑅 =𝑐𝑒𝑛𝑎 𝑟𝑦𝑛𝑘𝑜𝑤𝑎 𝑎𝑘𝑐𝑗𝑖

𝐸𝑃𝑆

• Wskaźnik stopy dywidendy DYR (dividend yield ratio):

𝐷𝑌𝑅 =𝐷𝑃𝑆

𝑐𝑒𝑛𝑎 𝑟𝑦𝑛𝑘𝑜𝑤𝑎 𝑎𝑘𝑐𝑗𝑖

• Uwaga!!! • Liczba akcji znajduje się w raporcie. Proszę pamiętać, ze wartości są w tys. a liczba w szt.

• Cena rynkowa akcji znajduje się w archiwum GPW – kurs zamknięcia na dany dzień

Wskaźniki rynku kapitałowego

Wskaźnik 2013 2014 Dyn.

EPS 44,45 53,65 121%

DPS 11,00 14,00 127%

DPR 0,25 0,26 105%

PER 17,95 23,11 129%

DYR. 1,38% 1,13% 82%

Analiza płynności

Czym jest płynność finansowa?

• „Zdolność przedsiębiorstwa do regulowania zobowiązań krótkoterminowych w wymagalnej wysokości i ustalonym czasie” (W. Gabrusewicz, 2014, s.328)

• Zdolność (możliwość) dokonywania wszelkich zakupów w ramach działań gospodarczych za gotówkę bez kredytu kupieckiego (U. Wojciechowska)

• „Od płynności finansowej należy też odróżnić płynność majątku, czyli zdolność i tempo zamiany poszczególnych jego elementów na środki pieniężne” (M. Sierpińska, T. Jachna 2014, s. 146)

• Długoterminowa płynność finansowa = wypłacalność „równowaga dochodowa” (M. Sierpińska, T. Jachna 2014, s. 145)

Czynniki kształtujące płynność finansową (Grabowska 2012, s. 20)

Czynniki

Rodzaje:

Koniunktura

Dostępność kredytu

Polityka podatkowa

Etc.

Czynniki zewnętrzne – ogólne:

Specyfika branży

Poziom rozwoju branży

Ryzyko branżowe

Etc.

Czynniki zewnętrzne – branżowe:

Poziom należności,

Poziom zapasów

Sposoby pozyskiwania gotówki

Polityka zakupów

Kształtowanie zadłużenia

Czynniki wewnętrzne

Kapitał Obrotowy

Istota kapitału obrotowego netto

• Pojęcie kapitał obrotowy netto wiąże się najczęściej z podejmowaniem krótkoterminowych decyzji finansowych.

• Kluczowe decyzje: • określenie wielkości niezbędnych aktywów obrotowych

• określenie sposobów ich finansowania.

Czym jest kapitał stały?

K. Mazur 17

Aktywa trwałe

Aktywa obrotowe

Kapitały własne

Zobowiązania krótkoterminowe

Zobowiązania długoterminowe

Kap

itał stały

Czym jest kapitał obrotowy netto?

K. Mazur 18

Aktywa trwałe

Aktywa obrotowe

Kapitały własne

Zobowiązania krótkoterminowe

Zobowiązania długoterminowe

Kap. obr. net.

Kap

itał stały

Podstawowe definicje

• Kapitał stały = kapitały własne + zobowiązania długoterminowe

• Kapitał obrotowy (pracujący) netto= kapitał stały – aktywa trwałe

• Kapitał obrotowy netto= majątek obrotowy – kapitały obce krótkoterminowe

• Kapitał obrotowy = kapitał pracujący

• Kapitał obrotowy brutto to aktywa bieżące (aktywa krótkoterminowe), czyli środki spółki służące do finansowania bieżącej działalności.

• Po odjęciu od kapitału obrotowego brutto krótkoterminowych zobowiązań otrzymujemy kapitał obrotowy netto

Znaczenie kapitału obrotowego netto

• W początkowych fazach rozwoju przedsiębiorstwa zwykle brakuje kapitału finansującego aktywa obrotowe

• Dlatego aktywa obrotowe finansowane są początkowo kapitałem obrotowym w formie zobowiązań: • zobowiązań wobec pracowników (gdy wynagrodzenia są płacone „z dołu” lub

gdy są opóźniane),

• zobowiązań wobec dostawców,

• zobowiązań wynikających z operacyjnego (manipulacyjnego) odroczenia płatności np. odroczonej płatności faktury

Dlatego jest tworzona rezerwa na kapitał obrotowy

Cykl operacyjny kapitału obrotowego netto

Okres utrzymania zapasów Okres spływu należności

Cykl operacyjny kapitału obrotowego netto

Okres regulowania zobowiązań Okres konwersji gotówki

Zak

up

Sp

rzedaż

Ro

zliczenie

Zak

up

Ro

zlic

zen

ie

COKON – podstawowe wzory • Okres utrzymania zapasów

𝑂𝑈𝑍 =𝑃𝑟𝑧𝑒𝑐𝑖𝑒𝑡𝑛𝑎 𝑤𝑎𝑟𝑡𝑜ść 𝑧𝑎𝑝𝑎𝑠ó𝑤

𝐾𝑜𝑠𝑧𝑡𝑦 𝑚𝑎𝑡𝑒𝑟𝑖𝑎łó𝑤 𝑖 𝑠𝑢𝑟𝑜𝑤𝑐ó𝑤× 𝑂

• Okres spływu należności:

𝑂𝑆𝑁 =𝑃𝑟𝑧𝑒𝑐𝑖𝑒𝑡𝑛𝑎 𝑤𝑎𝑟𝑡𝑜ść 𝑛𝑎𝑙𝑒𝑧𝑛𝑜ś𝑐𝑖

𝑆𝑝𝑟𝑧𝑒𝑑𝑎ż 𝑘𝑟𝑒𝑑𝑦𝑡𝑜𝑤𝑎× 𝑂

• Okres regulacji zobowiązań

𝑂𝑅𝑍 =𝑃𝑟𝑧𝑒𝑐𝑖𝑒𝑡𝑛𝑎 𝑤𝑎𝑟𝑡𝑜ść 𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎ń

𝐾𝑜𝑠𝑧𝑡𝑦 𝑚𝑎𝑡𝑒𝑟𝑖𝑎łó𝑤 𝑖 𝑠𝑢𝑟𝑜𝑤𝑐ó𝑤× 𝑂

• Gdzie: • O- liczba dni w badanym okresie • zobowiązania – tylko wobec dostawców

Rodzaje wskaźników płynności finansowej

• Wskaźniki statyczne

• Wskaźniki dynamiczne

Wskaźniki statyczne

Rodzaje wskaźników statycznych – na dany moment

• Wskaźnik bieżącej płynności finansowej

• Wskaźnik przyspieszonej płynności finansowej („wskaźnik szybki")

• Wskaźnik płynności gotówkowej - wskaźnik środków pieniężnych /wskaźnik natychmiastowej płynności

Wskaźnik bieżącej płynności finansowej

𝑊𝑠𝑘. 𝑏𝑖𝑒ż. 𝑝ł =𝑎𝑘𝑡𝑦𝑤𝑎 𝑏𝑖𝑒żą𝑐𝑒

𝑝𝑎𝑠𝑦𝑤𝑎 𝑏𝑖𝑒żą𝑐𝑒

𝑊𝑠𝑘. 𝑏𝑖𝑒ż. 𝑝ł =𝑎𝑘𝑡𝑦𝑤𝑎 𝑜𝑏𝑟𝑜𝑡𝑜𝑤𝑒

𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎𝑛𝑖𝑎 𝑘𝑟ó𝑡𝑘𝑜𝑡𝑒𝑟𝑚𝑖𝑛𝑜𝑤𝑒

Przedział optymalny: (1,2 – 2,0) – w przedsiębiorstwach poza branżą produkcyjną (1,5 - 2,0) – w przedsiębiorstwach o charakterze produkcyjnym (W. Gabrusewicz) Niedopłynność - Przedział optymalny - Nadpłynność

Wskaźnik „Szybki” • Wskaźnik przyspieszonej płynności finansowej

• Wskaźnik szybkiej płynności finansowej

𝑊𝑠𝑘. "szybki" =

𝑎𝑘𝑡𝑦𝑤𝑎 𝑏𝑖𝑒żą𝑐𝑒 − 𝑧𝑎𝑝𝑎𝑠𝑦 − 𝑟𝑜𝑧𝑙𝑖𝑐𝑧𝑒𝑛𝑖𝑎 𝑚𝑖ę𝑑𝑧𝑦𝑜𝑘𝑟𝑒𝑠𝑜𝑤𝑒 𝑐𝑧𝑦𝑛𝑛𝑒

𝑝𝑎𝑠𝑦𝑤𝑎 𝑏𝑖𝑒żą𝑐𝑒

• Przedział optymalny: (1,0-1,2)

• Powinien być zbliżony do wskaźnika bieżącej płynności finansowej

𝑊𝑠𝑘. "𝑠𝑧𝑦𝑏𝑘𝑖" =𝑎𝑘𝑡𝑦𝑤𝑎 𝑜𝑏𝑟𝑜𝑡𝑜𝑤𝑒 − 𝑧𝑎𝑝𝑎𝑠𝑦

𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎𝑛𝑖𝑎 𝑘𝑟ó𝑡𝑘𝑜𝑡𝑒𝑟𝑚𝑖𝑛𝑜𝑤𝑒

Wskaźnik płynności gotówkowej • Wskaźnik płynności gotówkowej

• * inwestycje krótkoterminowe

• Według M. Sierpińskiej i T. Jachny:

• Wielkość optymalna – kilka do kilkunastu procent

• Jeśli wskaźnik przyjmuje formę wskaźnika natychmiastowej płynności to:

𝑊𝑠𝑘. 𝑛𝑎𝑡𝑦𝑐ℎ𝑚𝑖𝑎𝑠𝑡𝑜𝑤𝑒𝑗 𝑝ł𝑦𝑛𝑛𝑜ś𝑐𝑖 =ś𝑟𝑜𝑑𝑘𝑖 𝑝𝑖𝑒𝑛𝑖ęż𝑛𝑒

𝑧𝑜𝑏. 𝑏𝑖𝑒żą𝑐𝑒 𝑑𝑜 3 𝑚 − 𝑐𝑦

𝑊𝑠𝑘. 𝑝ł𝑦𝑛𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑔𝑜𝑡ó𝑤𝑘𝑜𝑤𝑒𝑗 =ś𝑟𝑜𝑑𝑘𝑖 𝑝𝑖𝑒𝑛𝑖ęż𝑛𝑒 ∗

𝑝𝑎𝑠𝑦𝑤𝑎 𝑏𝑖𝑒żą𝑐𝑒

𝑊𝑠𝑘. 𝑝ł𝑦𝑛𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑔𝑜𝑡ó𝑤𝑘𝑜𝑤𝑒𝑗 =𝑝𝑟𝑧𝑒𝑝ł. 𝑝𝑖𝑒𝑛𝑖ęż𝑛𝑒 𝑧 𝑑𝑧𝑖𝑎ł. 𝑜𝑝𝑒𝑟𝑎𝑐.

𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤. 𝑏𝑖𝑒żą𝑐𝑒

Przykład

Wskaźnik 2013 2014

Wskaźnik bieżącej płynności finansowej 2,37 2,68

Wskaźnik "szybki" 1,99 2,30

Wskaźnik płynności gotówkowej 0,36 0,60

Płynność spółek branży motoryzacyjnej (Olszewska 2015)

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

2009 2010 2011 2012 2013

ŚREDNIA

Wielton S.A.

Stomil Sanok S.A.

Groclin S.A.

Dębica S.A.

Wskaźniki dynamiczne

Wskaźniki wydajności gotówkowej

Informują w jakiej relacji pozostaje gotówka z działalności operacyjnej do poszczególnych pozycji bilansu i rachunku zysków i strat

𝑾𝒔𝒌𝒂ź𝒏𝒊𝒌 𝒘𝒚𝒅𝒂𝒋𝒏𝒐ś𝒄𝒊 𝒈𝒐𝒕ó𝒘𝒌𝒐𝒘𝒆𝒋 𝒔𝒑𝒓𝒛𝒆𝒅𝒂ż𝒚 =𝑪𝑭 𝒛 𝒅𝒛𝒊𝒂ł𝒂𝒍𝒏𝒐ś𝒄𝒊 𝒐𝒑𝒆𝒓𝒂𝒄𝒚𝒋𝒏𝒆𝒋

𝑷𝒓𝒛𝒚𝒄𝒉𝒐𝒅𝒚 𝒛𝒆 𝒔𝒑𝒓𝒛𝒆𝒅𝒂ż𝒚

𝑊𝑠𝑘𝑎ź𝑛𝑖𝑘 𝑤𝑦𝑑𝑎𝑗𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑔𝑜𝑡ó𝑤𝑘𝑜𝑤𝑒𝑗 𝑧𝑦𝑠𝑘𝑢 =𝐶𝐹 𝑧 𝑑𝑧𝑖𝑎ł𝑎𝑙𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑜𝑝𝑒𝑟𝑎𝑐𝑦𝑗𝑛𝑒𝑗

𝑍𝑦𝑠𝑘 𝑧 𝑑𝑧𝑖𝑎ł𝑎𝑙𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑜𝑝𝑒𝑟𝑎𝑐𝑦𝑗𝑛𝑒𝑗

𝑊𝑠𝑘𝑎ź𝑛𝑖𝑘 𝑤𝑦𝑑𝑎𝑗𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑔𝑜𝑡ó𝑤𝑘𝑜𝑤𝑒𝑗 𝑚𝑎𝑗ą𝑡𝑘𝑢 =𝐶𝐹 𝑧 𝑑𝑧𝑖𝑎ł𝑎𝑙𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑜𝑝𝑒𝑟𝑎𝑐𝑦𝑗𝑛𝑒𝑗

𝑀𝑎𝑗ą𝑡𝑒𝑘 𝑜𝑔ół𝑒𝑚

𝑊𝑠𝑘𝑎ź𝑛𝑖𝑘 𝑤𝑦𝑑𝑎𝑗𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑔𝑜𝑡ó𝑤𝑘𝑜𝑤𝑒𝑗 𝑚𝑎𝑗ą𝑡𝑘𝑢 𝑡𝑟𝑤𝑎ł𝑒𝑔𝑜 =𝐶𝐹 𝑧 𝑑𝑧𝑖𝑎ł𝑎𝑙𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑜𝑝𝑒𝑟𝑎𝑐𝑦𝑗𝑛𝑒𝑗

𝑀𝑎𝑗ą𝑡𝑒𝑘 𝑡𝑟𝑤𝑎ł𝑦

𝑊𝑠𝑘𝑎ź𝑛𝑖𝑘 𝑤𝑦𝑑𝑎𝑗𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑔𝑜𝑡ó𝑤𝑘𝑜𝑤𝑒𝑗 𝑚𝑎𝑗ą𝑡𝑘𝑢 𝑜𝑏𝑟𝑜𝑡𝑜𝑤𝑒𝑔𝑜 =𝐶𝐹 𝑧 𝑑𝑧𝑖𝑎ł𝑎𝑙𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑜𝑝𝑒𝑟𝑎𝑐𝑦𝑗𝑛𝑒𝑗

𝑀𝑎𝑗ą𝑡𝑒𝑘 𝑜𝑏𝑟𝑜𝑡𝑜𝑤𝑦

Wskaźniki wystarczalności gotówki

Informują o możliwościach spłaty różnych zobowiązań ze środków pieniężnych z działalności operacyjnej

𝑊𝑠𝑘. 𝑜𝑔ó𝑙𝑛𝑒𝑗 𝑤𝑦𝑠𝑡𝑎𝑟𝑐𝑧𝑎𝑙𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑔𝑜𝑡ó𝑤𝑘𝑖

=ś𝑟𝑜𝑑𝑘𝑖 𝑝𝑖𝑒𝑛𝑖ęż𝑛𝑒 𝑧 𝑑𝑧𝑖𝑎ł𝑎𝑙𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑜𝑝𝑒𝑟𝑎𝑐𝑦𝑗𝑛𝑒𝑗

𝑆𝑝ł𝑎𝑡𝑎 𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎ń + 𝑤𝑦𝑝ł𝑎𝑡𝑎 𝑑𝑦𝑤𝑖𝑑𝑒𝑛𝑑 + 𝑧𝑎𝑘𝑢𝑝𝑦 𝑚𝑎𝑗ą𝑡𝑘𝑢 𝑡𝑟𝑤𝑎ł𝑒𝑔𝑜

𝑊𝑠𝑘. 𝑠𝑝ł𝑎𝑡𝑦 𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎ń 𝑜𝑔ół𝑒𝑚 =ś𝑟𝑜𝑑𝑘𝑖 𝑝𝑖𝑒𝑛𝑖ęż𝑛𝑒 𝑧 𝑑𝑧𝑖𝑎ł𝑎𝑙𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑜𝑝𝑒𝑟𝑎𝑐𝑦𝑗𝑛𝑒𝑗

𝑆𝑝ł𝑎𝑡𝑎 𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎ń 𝑜𝑔ół𝑒𝑚

𝑊𝑠𝑘. 𝑠𝑝ł𝑎𝑡𝑦 𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎ń 𝑑ł𝑢𝑔𝑜𝑡𝑒𝑟𝑚𝑖𝑛𝑜𝑤𝑦𝑐ℎ =ś𝑟𝑜𝑑𝑘𝑖 𝑝𝑖𝑒𝑛𝑖ęż𝑛𝑒 𝑧 𝑑𝑧𝑖𝑎ł𝑎𝑙𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑜𝑝𝑒𝑟𝑎𝑐𝑦𝑗𝑛𝑒𝑗

𝑆𝑝ł𝑎𝑡𝑎 𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎ń 𝑑ł𝑢𝑔𝑜𝑡𝑒𝑟𝑚𝑖𝑛𝑜𝑤𝑦𝑐ℎ

𝑊𝑠𝑘. 𝑠𝑝ł𝑎𝑡𝑦 𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎ń 𝑘𝑟ó𝑡𝑘𝑜𝑡𝑒𝑟𝑚𝑖𝑛𝑜𝑤𝑦𝑐ℎ =ś𝑟𝑜𝑑𝑘𝑖 𝑝𝑖𝑒𝑛𝑖ęż𝑛𝑒 𝑧 𝑑𝑧𝑖𝑎ł𝑎𝑙𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑜𝑝𝑒𝑟𝑎𝑐𝑦𝑗𝑛𝑒𝑗

𝑆𝑝ł𝑎𝑡𝑎 𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎ń 𝑘𝑟ó𝑡𝑘𝑜𝑡𝑒𝑟𝑚𝑖𝑛𝑜𝑤𝑦𝑐ℎ

𝑊𝑠𝑘. 𝑧𝑎𝑘𝑢𝑝ó𝑤 𝑖𝑛𝑤𝑒𝑠𝑡𝑦𝑐𝑦𝑗𝑛𝑦𝑐ℎ =ś𝑟𝑜𝑑𝑘𝑖 𝑝𝑖𝑒𝑛𝑖ęż𝑛𝑒 𝑧 𝑑𝑧𝑖𝑎ł𝑎𝑙𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑜𝑝𝑒𝑟𝑎𝑐𝑦𝑗𝑛𝑒𝑗

𝑊𝑦𝑑𝑎𝑡𝑘𝑖 𝑛𝑎 𝑧𝑎𝑘𝑢𝑝 𝑎𝑘𝑡𝑦𝑤ó𝑤 𝑡𝑟𝑤𝑎ł𝑦𝑐ℎ (𝑟𝑧𝑒𝑐𝑧. 𝑖 𝑤𝑛𝑖𝑝)

𝑾𝒔𝒌. 𝒘𝒚𝒑ł𝒂𝒕𝒚 𝒅𝒚𝒘𝒊𝒅𝒆𝒏𝒅 =ś𝒓𝒐𝒅𝒌𝒊 𝒑𝒊𝒆𝒏𝒊ęż𝒏𝒆 𝒛 𝒅𝒛𝒊𝒂ł𝒂𝒍𝒏𝒐ś𝒄𝒊 𝒐𝒑𝒆𝒓𝒂𝒄𝒚𝒋𝒏𝒆𝒋

𝑾𝒚𝒑ł𝒂𝒕𝒂 𝒅𝒚𝒘𝒊𝒅𝒆𝒏𝒅

Przykład

Wskaźnik 2013 2014

Wskaźnik wydajności gotówkowej sprzedaży 0,13 0,13

Wskaźnik wypłaty dywidendy 4,36 3,58

Wydajność gotówkowa spółek branży motoryzacyjnej (Olszewska 2015)

0,00

2,00

4,00

6,00

8,00

10,00

12,00

14,00

16,00

18,00

20,00

2009 2010 2011 2012 2013

ŚREDNIA

Wielton S.A.

Stomil Sanok S.A.

Groclin S.A.

Dębica S.A.

Analiza zadłużenia

Dźwignia finansowa

O dźwigni finansowej jest mowa, jeśli przyrost zysków z tytułu inwestycji wspomaganej długiem (lewarowanej) jest wyższy niż odsetki (koszt długu)

𝐷𝐹𝐿 =𝐸𝐵𝐼𝑇

𝐸𝐵𝐼𝑇−𝑤𝑦𝑑𝑎𝑡𝑘𝑖 𝑧𝑤𝑖ą𝑧𝑎𝑛𝑒 𝑧 𝑜𝑏𝑠ł𝑢𝑔ą 𝑑ł𝑢𝑔𝑢

Podstawowe grupy wskaźników zadłużenia

• Wskaźniki poziomu zadłużenia

• Wskaźniki wypłacalności – wskaźniki zdolności do obsługi zadłużenia

Wskaźniki poziomu zadłużenia

Wskaźnik ogólnego zadłużenia

𝑤𝑠𝑘𝑎ź𝑛𝑖𝑘 𝑜𝑔ó𝑙𝑛𝑒𝑔𝑜 𝑧𝑎𝑑ł𝑢ż𝑒𝑛𝑖𝑎 =𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎𝑛𝑖𝑎 𝑜𝑔ół𝑒𝑚

𝑎𝑘𝑡𝑦𝑤𝑎 𝑜𝑔ół𝑒𝑚

• Przedział optymalny: (0,57-0,67).

• Poniżej 0,57 – niedostateczne wykorzystanie efektu dźwigni finansowej, ale wysoka samodzielność

• Powyżej 0,67 – duże ryzyko związane ze spłatą kredytów, niska samodzielność, wysokie koszty odsetek

Wskaźnik zadłużenia długoterminowego (wg. M. Sierpińskiej i T. Jachny)

𝑊𝑠𝑘. 𝑧𝑎𝑑ł. 𝑑ł𝑢𝑔𝑜𝑡𝑒𝑟𝑚𝑖𝑛𝑜𝑤𝑒𝑔𝑜 =𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎𝑛𝑖𝑎 𝑑ł𝑢𝑔𝑜𝑡𝑒𝑟𝑚𝑖𝑛𝑜𝑤𝑒

𝑘𝑎𝑝𝑖𝑡𝑎ł 𝑤ł𝑎𝑠𝑛𝑦

• Proszę zwrócić uwagę, że forma tego wskaźnika odbiega od zaleceń prof. Gabrusewicza

• Wskaźnik wskazuje na strukturę kapitałów stałych

• Przedział optymalny wynosi (0,5-1,0)

• Spółki, w których wskaźnik jest wyższy są uważane za nadmiernie zadłużone

Wskaźniki wypłacalności wskaźniki pokrycia obsługi długu

Wskaźnik pokrycia obsługi długu I

𝑊𝑠𝑘. 𝑝𝑜𝑘𝑟𝑦𝑐𝑖𝑎 𝑜𝑏𝑠𝑢𝑔𝑖 𝑑ł𝑢𝑔𝑢 𝐼 =𝑧𝑦𝑠𝑘 𝑏𝑟𝑢𝑡𝑡𝑜 + 𝑜𝑑𝑠𝑒𝑡𝑘𝑖

𝑟𝑎𝑡𝑦 𝑘𝑟𝑒𝑑𝑦𝑡ó𝑤 + 𝑜𝑑𝑠𝑒𝑡𝑘𝑖

• Informuje, czy zysk brutto przed odjęciem odsetek (EBIT – ustalane na podstawie RZiS lub EBITDA) jest wyższy od rocznych rat z odsetkami (ustalane na podstawie ZPP)

• Wartość minimalna: 1

• Bank Światowy za minimum przyjmuje poziom 1,3 albo 2,5

Wskaźnik pokrycia obsługi długu II

𝑊𝑠𝑘. 𝑝𝑜𝑘𝑟𝑦𝑐𝑖𝑎 𝑜𝑏𝑠𝑢𝑔𝑖 𝑑ł𝑢𝑔𝑢 𝐼𝐼 =𝑧𝑦𝑠𝑘 𝑛𝑒𝑡𝑡𝑜 + 𝑜𝑑𝑠𝑒𝑡𝑘𝑖 (1 − 𝑇)

𝑟𝑎𝑡𝑦 𝑘𝑟𝑒𝑑𝑦𝑡ó𝑤 + 𝑜𝑑𝑠𝑒𝑡𝑘𝑖

• T- stopa podatku dochodowego

• Informuje, czy zysk netto jest wyższy od rocznych rat z odsetkami (ustalane na podstawie ZPP)

• Wartość minimalna: 1

• Malejąca wielkość wskaźników: nieefektywne zarządzanie przedsiębiorstwem, niska rentowność inwestycji, zbyt ambitne plany rozwojowe

• Stabilny niski poziom: może świadczyć o konieczności wydłużenia okresu spłaty kredytu

• Proszę zwrócić uwagę, że forma tego wskaźnika odbiega od zaleceń prof. Gabrusewicza

Wskaźnik pokrycia długu nadwyżką finansową

𝑊𝑠𝑘. 𝑝𝑜𝑘𝑟𝑦𝑐𝑖𝑎 𝑜𝑏𝑠𝑢𝑔𝑖 𝑑ł𝑢𝑔𝑢 𝑛𝑎𝑑𝑤𝑦ż𝑘ą 𝑓𝑖𝑛𝑎𝑛𝑠𝑜𝑤ą =𝑧𝑦𝑠𝑘 𝑏𝑟𝑢𝑡𝑡𝑜 + 𝑎𝑚𝑜𝑟𝑡𝑦𝑧𝑎𝑐𝑗𝑎

𝑟𝑎𝑡𝑦 𝑘𝑟𝑒𝑑𝑦𝑡ó𝑤 + 𝑜𝑑𝑠𝑒𝑡𝑘𝑖

Gdzie:

• T- stopa podatku dochodowego

• Informuje o zdolności przedsiębiorstwa do spłaty rat kredytów powiększonych o należne odsetki

• Wartość minimalna: 1,5

• suma zysku brutto i amortyzacji powinna być co najmniej o 50% wyższa niż roczna rata kredytu wraz z odsetkami.

• Wg M. Sierpińskiej i T. Jachny we wzorze powinien być zastosowany zysk netto

Uwaga!

• Proszę uwzględniać raty leasingu finansowego oraz odsetki z tytułu leasingu

Przykładowe wskaźniki

Wskaźnik 2012 2013

Wskaźnik ogólnego zadłużenia 0,29 0,27

Wskaźnik zadłużenia długoterminowego 0,07 0,06

Analiza aktywności/sprawności

Istota wskaźników aktywności

• Informują o gospodarowaniu zasobami majątkowymi

• Umożliwiają ocenę efektywności zarządzania zasobami majątkowymi

• Inaczej nazywane jako: wskaźniki obrotowości, wskaźniki rotacji

Wskaźnik obrotowości aktywów/majątku 𝑊𝑜𝑚

• 𝑊𝑜𝑚 =𝑃

𝑀𝑐

• Gdzie: • 𝑃- przychody ze sprzedaży (w innych opracowaniach: przychody całkowite)

• 𝑀𝑐-majątek całkowity (wartość uśredniona)

• Informuje, ile jednostek przychodów przypada na jednostkę majątku (ile razy w ciągu roku przedsiębiorstwo obraca majątkiem)

Wskaźnik obrotowości aktywów obrotowych/majątku obrotowego 𝑊𝑜𝑚𝑜

• 𝑊𝑜𝑚𝑜 =𝑃

𝑀𝑜

• Gdzie: • 𝑃- przychody ze sprzedaży • 𝑀o-majątek obrotowy (wartość uśredniona)

• Informuje, ile jednostek przychodów przypada na jednostkę majątku obrotowego (ile razy w ciągu roku przedsiębiorstwo obraca majątkiem obrotowym)

Wskaźnik obrotowości/rotacji zapasów 𝑊𝑜𝑧

• 𝑊𝑜𝑧 =𝑃

𝑍

• Gdzie: • 𝑃- przychody ze sprzedaży • 𝑍-zapasy (wartość uśredniona)

• Informuje, ile jednostek przychodów przypada na jednostkę zapasów (ile razy w ciągu roku przedsiębiorstwo obraca zapasami)

Wskaźnik obrotowości zapasów w dniach (długość cyklu obrotu zapasami w dniach) 𝑊𝑐𝑑

• 𝑊𝑐𝑑 =𝑍×365

𝑃

• Gdzie: • 𝑃- przychody ze sprzedaży • 𝑍-zapasy(wartość uśredniona)

• Informuje, na ile dni wystarczy zapasów

Wskaźnik obrotowości należności w razach 𝑊𝑟𝑛

• 𝑊𝑟𝑛 =𝑃

𝑁

• Gdzie: • 𝑃- przychody ze sprzedaży • 𝑁-należności (wartość uśredniona)

• Informuje, ile jednostek przychodów przypada na jednostkę należności (ile razy w ciągu roku przedsiębiorstwo obraca należnościami/ ile razy w roku należności zostaną spłacone)

• Optimum 7-17 razy (lub ustalenie standardu w branży)

Wskaźnik obrotowości należności w dniach (długość cyklu inkasa należności) 𝑊𝑐𝑖

• 𝑊𝑐𝑖 =𝑁×365

𝑃

• Gdzie: • 𝑃- przychody ze sprzedaży • 𝑁- należności (wartość uśredniona)

• Informuje, przez ile dni utrzymywane są należności (52-21 dni lub ustalenie średniej branżowej)

Powiązania pomiędzy wskaźnikami

Analiza piramidalna Wskaźnik

rentowności kapitału własnego

Wskaźnik rentowności

majątku

Wskaźnik rentowności

sprzedaży

Zysk netto

Przychody ogółem

Koszty całkowite

Przychody ogółem

Wskaźnik obrotowości

majątku

Przychody ogółem

Majątek całkowity

Majątek trwały Majątek

obrotowy

Mnożnik kapitału własnego

+ -

: :

x

Powiązania

𝑍𝑛

𝑀=

𝑍𝑛

𝑆×

𝑆

𝑀

Co powinno rosnąć szybciej, rentowność majątku, czy rentowność sprzedaży?

Literatura:

• Gabrusewicz W. (2014), Analiza finansowa przedsiębiorstwa. Teoria i zastosowanie, PWE, Warszawa