Bilanci i Bilanci i gjendjesgjendjes

Pasqyra e te Pasqyra e te ArdhuraveArdhurave

Pasqyra e Pasqyra e fitimieve te fitimieve te mbajturambajtura

Bazat e Bazat e

Analizes se Analizes se

Pasqyrave Pasqyrave

FinanciareFinanciare

Bazat e Bazat e

Analizes se Analizes se

Pasqyrave Pasqyrave

FinanciareFinanciare

AnalizaAnaliza

Horizontale Horizontale

dhe Vertikaledhe Vertikale

AnalizaAnaliza

Horizontale Horizontale

dhe Vertikaledhe Vertikale

Analiza Analiza

proporcionale proporcionale

(Ratio)(Ratio)

Analiza Analiza

proporcionale proporcionale

(Ratio)(Ratio)

Fuqia e Fitimit Fuqia e Fitimit

dhe pikat e dhe pikat e

parregulltaparregullta

Fuqia e Fitimit Fuqia e Fitimit

dhe pikat e dhe pikat e

parregulltaparregullta

Cilesia e te Cilesia e te

ArdhuraveArdhurave

Cilesia e te Cilesia e te

ArdhuraveArdhurave

Nevojat per Nevojat per analiza analiza krahasuesekrahasuese

Mjetet e Mjetet e analizesanalizes

LikuiditetiLikuiditeti

ProfitabilitetiProfitabiliteti

SolventitetiSolventiteti

PermbledhjaPermbledhja

Aktivitetet qe Aktivitetet qe nuk vazhdojnenuk vazhdojne

Mjetet e Mjetet e jashtezakonshjashtezakonshmeme

Ndryshimet ne Ndryshimet ne parimet e parimet e kontabilitetitkontabilitetit

Te ardhurat Te ardhurat gjitheperfshiregjitheperfshiresese

Metodat Metodat alternative te alternative te kontabilitetit kontabilitetit

Pro forma te Pro forma te ardhuratardhurat

Njohja e Njohja e pavend e te pavend e te ardhuraveardhurave

Analiza e Pasqyrave FinanciareAnaliza e Pasqyrave FinanciareAnaliza e Pasqyrave FinanciareAnaliza e Pasqyrave Financiare

Analiza financiare • Analiza financiare është një mjet i rëndësishëm te cilin menaxheri financiar

e përdor në marrjen e vendimet te lidhura me biznesin e kompanisë. Ajo i paraprin procesit të menaxhimit, ose konkretisht, para procesit të planifikimit si një pjesë integrale e menaxhimit. Në varësi të interesave të subjektit që kryen analizën (kompania, huadhënësi, investitori) ekzistojnë lloje të ndryshme të analizave.

• E përbashkëta e këtyre analizave është zbatimi i mjeteve analitike të ndryshme dhe teknikave me të cilat te dhënat nga raportimi financiar konvertohen në informata të dobishme relevante për menaxhim.

• Është e rëndësishme të theksohet se informacionet qe rrjedhin nga këto analiza nuk janë të plota dhe nuk ofrojnë informacionet e biznesit te ndërmarrjeve në tërësi. Analiza ofron vetëm informacion financiar.

• Mjetet themelore dhe procedurat e përdorura në analizat e pasqyrave financiare janë:

•1. Pasqyrat financiare krahasuese2. Pasqyrat financiare strukturore3. Analiza e treguesve të përdorimit

Pasqyrat financiare krahasuese

• Shërbejnë si bazë për zbatimin e analizave horizontale, që na mundësojnë për të monitoruar ndryshimet me kalimin e kohës (më shume periudhat kontabël).

• Nga kjo rezulton se ne duhet të disponojë të dhëna minimum prej dy vjetësh. Më se shumti (zakonshme) një vit merret si vit bazë, dhe të tjerët shqyrtohen ne raport me vitin bazë. Nëpërmjet analizës horizontale ruhet tendenca e ndryshimeve dinamike të pozicioneve bazë të pasqyrave financiare.

• Variabël kyçe ne analizën horizontale është koha, që nga krahasimet e elementeve te pasqyrat financiare, të shprehura në njësitë monetare, ndërmjet dy ose më shumë periudha bihen vendimet në lidhje me lëvizjet gjatë periudhës së vëzhguar mbi bazën e të cilat është e mundur të identifikohen fushat me problematike të biznesit.

Analizat financiare strukturore

• elementet e pasqyrat financiare shprehen ne në përqindje. Pasqyrat financiare të strukturuara shërbejnë si bazë për zbatimin e analizave vertikale. Analizat vertikale nënkuptojnë krahasimet e ndërsjella te elementeve te raportimeve financiare gjate një viti. Zakonisht te bilanci totali i aktiveve dhe detyrimet barazohen me 100 dhe llogaritet pjesëmarrja e ndonjë elementi te cilat e përbejnë aktiven dhe pasiven.

• Tek pasqyrat e të ardhurave zakonisht shitjet neto ose totale i te hyrave barazohen me 100. Pasqyrat financiare të strukturuara shqyrtohen ne kontekstin e ndarjeve (radhitjeve), ndërsa te pasqyrat financiare krahasuese shqyrtimi behet ne kontekstin e krahasimit.

Treguesit e analizës financiare-

• Janë tregues racional, gjegjësisht numrat dmth. indekset financiare te peshimit të madhësive të caktuara tregojnë suksesin e afarizmit te biznesit të tyre.

• Shumica e të dhënave të përdorura për të llogaritur treguesin është në pasqyrat financiare themelore- bilanc, ne pasqyrat e të ardhurave dhe humbjeve, si dhe deklaratën e flukset e mjeteve monetare.

• Qëllimi i krijimit dhe llogaritjeve te raporteve financiare është krijimi i informacionitbaza për të sjelle një vendim të caktuar. Informacioni si parametra për menaxhimin e ndërmarrjes, për vendim-marrje në kompani, bëjë lidhjen midis empirizmit dhe racionalizmi si baze kryesore e burimit te njohjes. Zgjedhja e treguesve që do të llogariten dhe interpretohet thjesht varet nga vendimi që duhet të bëhet.

Grupe të raporteve (treguesve) financiare:

• 1. Treguesit e likuiditetit (eng. Liquidity ratios) mat aftësinë e kompanivepër të përmbushur detyrimet e mbërritura të saja afatshkurtra.

• 2. Treguesit e borxhit (eng. Leverage ratios) mat deri në çfarë masenjë ndërmarrje financohet nga burimet e mjeteve te huaj

• 3. Treguesit aktiviteti (eng. Activity ratios) mat se sa ne mënyrë efikase kompania përdor burimet e veta,

• 4. Treguesit e efikasitetit (ekonomicitetit) mat raportin e të ardhurave dhe shpenzimeve

• 5. Treguesit e profitabilitetit (eng. Profitability ratios), masat e kthimin e kapitalit te angazhuar

• 6. Treguesit e investimeve (eng. Investibilty ratios) mate sukseshmerine e investimeve ne aksione të zakonshme.

Treguesit e likuiditetit•

Likuiditetit (aftësisë pagimi) është pasuri ose pjese e aseteve të tij individuale që mund të konvertohet në para të gatshme te mjaftueshme për të mbuluar detyrimet e mbërritura.

• Likuiditeti është se bashku me rentabilitetin një nga parimet themelore te afarizmit te ndërmarrjes ne ekonominë mall-para.

• Ndërmarrjet ne afarizmin e tyre tentojnë ne ruajtjen e likuiditetit dmth. aftësinë qe me kohe ti përmbushin obligimet e veta.

• Raportet e likuiditetit krahasojnë obligimet afatshkurta me burimet afatshkurtra apo të tanishme në dispozicion për të përmbushur detyrimet afatshkurtra.

•Raportet më të zakonshme të likuiditetit janë:1. Koeficienti rrjedhës i likuiditetit,2. Koeficienti i përshpejtuar i likuiditetit,3. Koeficienti i likuiditetit aktuale4. Koeficienti i stabilitetit financiar

Koeficienti rrjedhës i likuiditetit

• Koeficienti rrjedhës i likuiditetit (eng. current radio) është tregues i likuiditetit i shkalles më të lartë, sepse venë në raport mbulesën dhe nevojat për kapital ne një afate prej një viti.

• Pasuria afatshkurtër• Koeficienti i likuiditetit rrjedhës = ----------------------• Obligimet afatshkurta• Ky indikator mat aftësinë e kompanisë për të përmbushur detyrimet e saj

afatshkurtra. Vlera e llogaritur e këtij treguesit behet duke krahasuar me treguesit e tjerë të ndërmarrjeve në të njëjtën degë të industrisë.

• Vlera më e ulët e raportit kundrejt mesatares së industrisë tregon problemet e mundshme në aspektin e likuiditetit te ndërmarrjes.

• Besohet se koeficienti rrjedhës i Likuiditeti nëse është më pak se 1,5 nënkupton mundësinë që kompania te mbetet pa mjete për shlyerjen e detyrimet aktuale.

• Treguesi (koeficienti ) vlera e të cilit është dukshëm më e lartë se mesatarja ne industri mund të thotë se kompania nuk është duke përdorur burimet e veta në mënyrë efektive.

•Vlera të kënaqshme të raportit aktual është se ajo nuk do të devijojnë rëndësishëm se mesatarja e industrisë, dhe në qoftë se mesatarja industrial nuk është i njohur, atëherë ky raport duhet të jetë përafërsisht 2:1.

Koeficienti i likuiditetit të shpejtë

• Koeficienti i likuiditetit të shpejtë (eng. quick ratio) është një masë e veçante e likuiditetit te shkalles se dytë, dhe është llogaritur duke përdorur formulën:

• Asetet afatshkurta - rezervat• Koeficienti i likuiditetit të shpejtuar = ------------------------- • Obligimet e përgjithshme afatshkurta

•Ky tregues tregon se kompania ka mjete të mjaftueshme afatshkurtra për përmbushjen e detyrimet e tij, pa shitjen e rezervave. Si tek koeficientin rrjedhesi likuiditetit, vlera e preferuar e këtij treguesi është se ajo nuk do të devijojnë shumë nga mesatarja e industrisë.

• Nëse mesatar industrial nuk është i njohur, është e dëshirueshme koeficienti i përshpejtuar i likuiditetit te jete përafërsisht i barabartë me raportin e 1:1.

• Vlera e preferuar minimale e këtij raporti është 0.9.

Koeficienti i likuiditetit momental

• Koeficienti i likuiditetit momental (Eng. cash ratio) është llogaritur duke përdorur formulën:

Paraja

Koeficienti i likuiditetit momental = -------------------------------------- Obligimet e përgjithshme afatshkurta

Koeficienti i stabilitetit financiar

•

• Koeficienti i stabilitetit financiar duhet të jetë më pak se 1 për shkak se nga pjesë afat-gjatë te burimeve duhet të financohet pasuria afatshkurtër.

• Në qoftë se kjo është më e madhe se 1 do të thotë se pasuria afatgjate është e financuara nga obligimet afatshkurtra, dmth. se ka një deficit te kapitalit punues.

• Pasuritë afatgjata• Koeficienti i stabilitetit financiar = --------------------------------------• Kapitali + obligimet afatgjata

Treguesit e obligimeve (borxheve)

• Borxhi ose treguesit i përdormi të levave (Eng. Leverage ratios) tregojnë strukturën e kapitalit dhe mënyrat në të cilat kompania financon asetet e saj.

• Ata përfaqësojnë një lloj mase të nivelit të rrezikut te investimeve ne kompaninë, gjegjësisht përcaktojnë shkallen e shfrytëzimit e mjeteve financiare te huazuara.

• Kompanitë me një shumë më të larta te niveli te borxhit humbin fleksibilitetin financiar, mund të ketë probleme ne gjetjen e investitorëve të ri, dhe përballen me rrezikun e falimentimit.

• Megjithatë, nëse borxhi është nen kontroll dhe vazhdimisht përcjellët me kohe, dhe mjetet e huazuar shfrytëzohen ne mënyrë te duhur borxhi mund me rezultua me rritjen e investimeve te kthyera.

•Treguesit më i zakonshëm që përdoret të borxhit janë:

• Koeficienti i borxhit (obligimeve)• koeficienti i financimit vetanak• Raporti i borxhit ndaj kapitalit• Niveli i mbuluar I• Niveli i mbuluar II.

Koeficienti i obligimeve

• Koeficienti i obligimeve (eng. Debt ratio, leverage ratio) tregon se deri ne çfarë mase ndërmarrja i shfrytëzon borxhet si forme e financimit , gjerësisht sa është përqindja e pasurisë e siguruar nga huamarrja.

• Sa me i madh te jete raporti ne mes borxhit dhe pasurisë, me i madhe është rreziku financiar, e sa me i ulet te jete, rreziku financiar është me i ulët.

• Si rregull, vlera e koeficientet te borxhit do te duhej te jete 50% ose më pak.

• Obligimet e përgjithshme• Koeficienti i obligimeve = -------------------------------- • Pasuria e përgjithshme

Koeficienti i financimet vetanak

• Koeficienti i financimit vetanak tregon se sa pasuria (asetet) janë financuara nga kapitalit vetanak dhe vlera e saj duhet të jetë më e madhe se 50%.

• Koeficienti i financimit vetanak llogaritet me formulën e mëposhtme.

• Kryegjëja (aktivi) • Koeficienti i financimit vetanak = ------------------------• Pasuria e

përgjithshme

Raporti i borxhit ndaj kapitalit• Kufiri i sipërm i borxhit dhe kapitalit është zakonisht 2:, me pjesën e

borxhit afat-gjatë jo më shumë se një të tretën. • Vlera e larte e këtij treguesi tregon vështëriste lidhur me rastin e

kthimit te mjeteve te huazuara dhe pagesën e kamatave. • Raporti ne mes borxhit dhe kapitalit (kryegjësë) është llogaritur si

më poshtë:• Borxhi i përgjithshëm • Raporti i borxhit ndaj kapitalit = -----------------------------• Kryegjëja e Përgjithshme • Të tre treguesit e deritanishme te listuara te borxhit tregojnë për

obligimet statike për periudhë të caktuar kohe.

Shkalla e mbulimit I dhe niveli i mbulimit II

• Shkalla e mbulimit I dhe II flasim për mbulimin e pasurisë afatgjate me kryegjënë (shkalla e mbulimit I) si dhe kryegjënë te rritur për obligimet afatgjata (shkalla e mbulimit II).

• Te dy treguesit llogariten ne baze te të dhënave nga bilanci. • Është e nevojshme te theksohet se te vlera e treguesve te mbulimit te shkalles II ai duhet te jete

me i madh se një. • Ky konstatim rrjedh nga fakti se pjesa e burimeve afatgjata , për mbajtjen e likuiditetit, duhet te

shfrytëzohet për financimin e pasurive afatshkurta. • Me vete këtë, treguesi i shkalles te mbulimit është e mundur te merret edhe si tregues i

likuiditetit. • • Llogaritet si vijon:•

Kapitali vetanak X100• Shkalla e mbulimit 1 = ---------------------- • Pasuria afatgjate

• (Kapitali vetanak + obligimet afatgjata) x 100• Shkalla e mbulimit 2 = -----------------------------• Pasuria afatgjate

Treguesit e aktiviteteve • Treguesit e aktiviteteve tregojnë për shpejtësinë e qarkullimit të pasurisë në procesin e biznesit, dhe llogariten

në bazë të raportit të qarkullimit dhe gjendjes mesatare.• • Shuma e lartë e amortizimin te akumuluar në raport me asetet fikse afatgjata mund të jenë tregues te vjetërsisë

dhe nevojave te përmirësimit te tyre, ndërsa rritja e ndjeshme e parasë mund te sugjeroj se ka mjete te tepërta. • Raportet e aktivitetit shprehin, ne forma te ndryshme, madhësinë relative te kapitalit te cilën e mbështet vëllimin e

transaksioneve afariste.

• Nëse është i ditur koeficienti i qarkullimit, atëherë është e mundur te llogaritet edhe ditët mesatare te lidhjeve te mjeteve si dhe zgjatja mesatare e qarkullimi.

• Të gjitha këto të dhëna janë përcaktuar në bazë të të dhënat nga bilanci dhe llogarite e fitimit dhe humbjeve, ndërsa një rregull e përgjithshme thotë se është me mirë qe koeficienti i qarkullimit te jete sa me i madhe, dmth. koha e lidhjes se përgjithshme dhe te veçante te ndonjë lloj te pasurisë te jetë sa me i shkurte.

• Raportet më të përdorura janë:1. Koeficienti i qarkullimit te pasurisë se tërësishme

• 2. koeficienti i qarkullimit te pasurisë afatgjate• 3. koeficienti i qarkullimit te pasurisë afatshkurtër

4. Koeficienti i qarkullimit te rezervave I• 5. Koeficienti i qarkullimit te rezervave II• 6. koeficienti i qarkullimit te kërkesave

Koeficienti i qarkullimit te pasurisë se përgjithshme

•Koeficienti i qarkullimit te pasurisë se përgjithshme tregon se sa here pasuri e përgjithshme qarkullon gjate një viti, ose sa kompania ka përdorur me sukses pronën në mënyrë që të krijojë ardhura.

• Ky është një nga treguesit më të zakonshëm të përdoret për tregimin e veprimtarisë që shpreh madhësia e pasurisë se nevojshme për kryerjen e një niveli të caktuar të shitjes, ose anasjelltas.

• Ky është llogaritur nga formula e mëposhtme:• • Te hyrat e përgjithshme• Koeficienti i qarkullimit te pasurisë se përgjithshme = ------------• Pasuria e përgjithshme • Totali mund të llogaritet si vlera mesatare e aseteve në fillim dhe në fund të

periudhës.

Koeficienti i qarkullimit te pasurisë afatgjate

• Qarkullimi i pasurisë afatgjate matë te hyrat e përgjithshme dhe pasurinë fikse dhe tregon se sa suksesshëm shfrytëzohet pasuria afatgjate me qellim te krijimit te të ardhurave.

• • Ne përgjithësi është e dëshirueshme për të arritur koeficient sa me të lartë

sepse kjo do të thotë se ka më pak paratë e nevojshme për të ardhurat në asetet fikse.

• Treguesi zbritës mund te jete indikator i para investimeve ne hapësira, pajisje apo ne ndonjë investim ne ndonjë pasuri tjetër afatgjate.

• Te hyrat e përgjithshme • Koeficienti i qarkullimit te pasurisë afatgjate = ------------------• Pasuria afatgjate

Koeficienti i qarkullimit të pasurisë afatshkurtër

• Koeficienti i qarkullimit te pasurisë afatshkurtër tregon se sa here asetet aktuale të kompanisë qarkullojnë (sjellën) gjatë një viti, dhe ajo mat efikasitetin relativ me të cilën kompania nga pasuria afatshkurtër i përdor për të krijuar të ardhura.

Te hyrat e përgjithshme

Koeficienti i qarkullimit të pasurisë afatshkurtër = ----------------------

Pasuria afatshkurtër

Analiza e rezervave dhe analiza e kërkesave

• Rezervat • Në pasuri parimi baze për pasuritë afatshkurtër

janë rezervat dhe kërkesat e konsumatoreve. • Llogaritja dhe përcjellja e cila ka te bej me te dy

madhësi është veçanërisht me rendësi me rastin e përcaktimit te efikasitetit relativ te rezervave dhe kërkesave.

• Analiza e rezervave dhe kërkesave kryhet duke vene ne raport te hyrat nga shitja apo shpenzimet e shitjes se mallit (prodhimit) ne raport me vlerën e rezervave apo kërkesave te lexuara nga bilanci

Koeficienti i qarkullimit te rezervave

• Është e zakonshme se për llogaritjen e koeficientit te qarkullimit te rezervave përdoret mesatarja e rezervave ne fillim apo fund te periudhës kohore.

• Te ardhurat nga shitja• Koeficienti i qarkullimit te rezervave 1 = ----------------• Gjendja e stoqeve •

Koeficienti i qarkullimit te rezervave tregon se sa here rezervat qarkullojnë për gjate një viti. Pasi qe rezervat janë forme e pasurisë me se paku likuide, është e dëshirueshme një shkalle me e larte e koeficientit.

• Nga ana tjetër, koeficienti i cili është shume me i madhe se sa mesatarja ne industri mund te kupton zvogëlimin apo një reduktim në shitje për shkak të furnizimeve të pamjaftueshme të mallrave.

Kërkesat

• Kërkesat nga blerësit paraqesin shitjet te cilat nuk janë paguar, kështu qe ato mund te trajtohen edhe si një forme e kreditit te cilin ju jepet blerësve te tyre me caktim te afatit te pagesës.

• Me vete këtë kërkesat dukshëm ndikojnë ne rrjedhën e parëse se ndërmarrjes.

• Koeficienti i qarkullimit te kërkesës • Koeficienti i qarkullimit te kërkesës ven ne raport apo mate gjendjen

e shitjes ne konton e kërkesave. Ne baze te vlerës se fituar te koeficienti është i mundur vlerësimi i zgjatjes mesatare te pagesës se kërkesave.

• Gjithashtu është e mundur për të llogaritur koeficientin e qarkullimit te kërkesave për çdo blerës individual.

• Te hyrat nga shitja • Koeficienti i qarkullimit te kërkesës = -------------------- • Kërkesat

Treguesit e ekonomizimit

• Treguesit e ekonomizimit janë llogaritur bazuar në llogarinë e fitimit dhe humbjes. Mat raportin e të ardhurave dhe shpenzimeve, dhe të tregojnë se si të ardhurat krijohen për njësitë e shpenzimet.

• Nëse vlera e raportit të rentabilitetit është më pak se 1, do të thotë se kompania operon në një humbje.

•Tregues i ekonomizimit te afarizmit te tërësishëm ven ne raport te hyrat e përgjithshme dhe shpenzimet e tërësishme.

Te hyrat e përgjithshme • Ekonomizimi i afarizmit te tërësishëm = ------------------• Shpenzimet e përgjithshme • Ky është i ashtu quajtur treguesi kryesor i efikasitetit ekonomik. • Është e mundur për të llogaritur të tjera treguesit e ekonomisë.

• Te hyrat nga aktivitetet afariste• Ekonomiciteti i aktiviteteve afariste = ------------------------------• Te dalat nga aktivitetet afariste

• Te ardhurat nga financimi• Ekonomiciteti i financimit = ------------------------• Te dalurtat nag financimi

• Te hyrat e jashtëzakonshme• Ekonomiciteti i aktiviteteve te jashtëzakonshme = --------------------- • Te dalat e jashtëzakonshme • Rregulli i përgjithshëm për vlerën e treguesit të ekonomiscitetit është qe i te jete sa me i madhe.

Treguesit e profitabilitetit

• Analiza e rentabilitetit të kompanive klasifikohet në pjesët më të rëndësishme të analizës financiare.

• Treguesit janë të lidhura me fitimet që lidhen me shitjet dhe të ardhurat nga investimet, dhe tregojnë performancen e përgjithshme te biznesit.

•Treguesit më i zakonshëm që përdoret të profitabilitetit janë:

• 1. marzha e fitimit2. Norma e kthimit mbi aktivet (pasurinë)3. Norma e kthimit mbi kapitalin

Marzha e fitimi

• Marzha e fitimit është llogaritur në bazë të të dhënave nga llogaria e fitimit dhe humbjes. Neto Marzha e fitimit është llogaritur si raport i të ardhurave neto ndaj totalit të të ardhurave.

• Fitimi neto• Neto marzha e fitimit = ------------• Te hyrat e përgjithshme • Marzha neto fitimi gjithashtu demonstron aftësinë e menaxhimit në

udhëheqjen e kompanisë. Raporti i fitimit neto të shitjes në thelb shpreh nivelin e marrëdhënieve kosto / çmim ne biznes.

• Nëse marzha e fitimi shumëzohet me koeficientin e totalit të aktiveve, si rezultat do te fitohet treguesi i rentabilitetit ne ndërmarrje. Kjo do të thotë se rentabiliteti mund te rritet duke rritur koeficientin e qarkullimit apo rritjen e marzhës se fitimit.

Norma e kthimit te pasurisë • Norma e kthimit mbi asetet (Eng. return to assets) është një tregues i efikasitetit të shfrytëzimit të pasurisë dhe

krijimit te te ardhurave. • Ky tregues tregon se sa është intensive pasuria e kompanisë. Industritë intensive kapitale siç janë ai i prodhimit te

makinave kërkojnë pajisje të shtrenjta dhe hapësira (gjithashtu edhe shkalle te larte te shpenzimeve për mirëmbajtje te cilat ndikojnë ne zvogëlimin e fitimit dhe me vete ketë edhe ne profitabilitenin me te ulët te pasurisë). Anasjelltas, agjenci reklamash për shembull, kanë një intensitet shumë të ulët të pasurisë, sepse kërkesat e tyre për asetet janë minimale.

• Nga kjo rezulton se shkalla e vlerës se kthimit te pasurisë variron varësisht nga industritë dhe veprimtaritë me te cilat ndërmarrjet merren.

• Norma e kthimit mbi aktivet është shprehur si një përqindje dhe është llogaritur si më poshtë:• Fitimi neto • Norma e kthimit te pasurisë = ----------------------• Pasuria e përgjithshme • Treguesi i njëjti mund të llogaritet duke përdorur formulën e mëposhtme:• Norma e kthimit te pasurisë = marzha neto e fitimit x koef.i qarkullimit te përgjithshëm te pasurisë• Sa me i ulet te jete fitimi për njësi monetare është me e madhe shkalla e intensitetit te pasurisë, dhe anasjelltas. • Nen kushtet te tjera te pandryshuara , shkalla me e larte e intensitetit te pasurisë kërkon shuma me te mëdha te

parave për ri investim ne afarizëm me qellim qe edhe me tutje te krijohet fitimi. Nëse vlera e treguesit NKP te kompanisë është 20%, kjo do të thotë se ajo fiton 0,20 njësi për secilën njësi monetare te pasurisë.

• Rregulli i përgjithshëm është se të gjitha treguesit e indeksit nën 5% nënkuptojnë një nivel të lartë të intensitetit te pasurisë, deri sa vlerat mbi 20% tregojnë intensitetin te ulët te pasurisë.

Norma e kthimit mbi kapitalin (kryegjën)

• Norma e kthimit mbi kapitalin ose norma e kthimit të kapitalit ose të përfitimit të tij (Eng. return on equity) është ndoshta treguesi më i rëndësishëm i profitabilitetit. Ai tregon se sa njësitë te fitimit të monedhës realizohet ne njësinë e kapitalit vetanak.

• Ai llogaritet si vijon:• • Fitimi neto• Norma e kthimit te kapitalit = --------------------• Kapitali vetanak • Ne baze te përdorimit te profitabilitetit te kapitalit vetanak dhe profitabilitetit

te pasurisë dhe normave te kamatave te cilat e përmbajnë çmimin e huazimit te kapitalit te huaj, është e mundur te arrihet deri te konkludimi për përdorimin e përbashkët te levës financiare, gjegjësisht pagueshmerine e shfrytëzimit te kapitalit te huaj apo vetanak.

• Nëse norma e kthimit të kapitalit vetanak është shumë e larte, madje edhe më të larte nga shkalla e profitabilitetit te pasurisë, ndërmarrjes do ti paguhet qe te shfrytëzoj kapitalin e huaj te huazuar, dhe anasjelltas.

Treguesit e investimeve • Treguesit e investimeve shërbejnë për matjen e performancës se

investimeve ne aksione te zakonshëm te kompanisë. • Për të llogaritur këto parametra, përveç të dhënave nga pasqyrat

financiare të kërkuara nga të dhënat mbi aksionet, veçanërisht për numrin dhe vlerën e tregut te aksioneve.

•Treguesit më i zakonshëm që përdoret të investimeve në vijim:1. Fitimet për aksion (EPS)2. Dividendi për aksion (DPS)3 Raporti i pagimit te disidentit (DPR)4 Totali i rentabilitetit te aksione (P / E Raporti)5 Rentabilitetin i disidentes se aksionit

Fitimet për aksion

• Fitimet për aksion (Eng. earnings per share) tregon marrëdhëniet në mes të fitimit neto dhe numrin e aksionet, gjegjësisht shpreh shumën e fitimit te krijuar nga një aksion.

• • Llogaritur në bazë të formulës:• Fitimi neto• Fitimi për aksion = ---------------------• Numri i aksioneve • Fitimet për aksion, si tregues i investimit, paraqet ne te

vërtet atraktivitetin e investimeve ne ndërmarrje dhe shpreh aftësinë e tij për te krijuar fitim.

Dividendi për aksion

• Fitimi për dividendë (Eng. dividends per share- DPS), të ngjashme si fitimi nga aksioni, shpreh shumën e dividendëve që aksionarët do të marrë për çdo aksion në pronësi.

Pjesa e fitimit neto nga dividendi

Dividendi për aksion = --------------------

Numri i aksioneve

Raporti i pagimit te dividendit

• Raporti i pagimit te dividentave (eng. divident payout ratio) mbulon marrëdhëniet e dividenteve për aksion dhe fitimet për aksion.

• Si rregull, ky tregues është më pak se 1.• Dividendi për aksion

• Raporti i pagesave te disidentes = -----------------------• Fitimi nga aksionet

•

Rentabiliteti i përgjithshme i aksioneve

• Treguesit më të rëndësishëm i investimit janë treguesit e rentabilitetit te aksioneve (eng. price earnings ratio) dhe rentabilitetit i dividentave te aksioneve.

• Rentabilitetit i përgjithshëm i aksioneve vene ne raport fitimin nga aksioni dhe çmimin e aksionit, duke pasur për baze se kapitali vetanak nuk është treguar me vlerë te kontabilitetit te vete por me atë te vlerës se tregut.

• • Fitimi nga aksionet• Rentabiliteti i përgjithshëm i aksioneve= ------------------• Çmimi i tregut te aksioneve

Rentabiliteti i deividentave te aksioneve

• Rentabiliteti i dividentave te aksioneve apo te hyrat nga dividenta është tregues i ngjashëm i rentabilitetit te aksioneve. Raporti ne mes këtyre dy treguesve varet nga ajo se a janë dividentet te paguara nga fitimet e mbajtura te akumuluara nga periudhe e me hershme kohore llogaritëse.

• Të dy treguesit janë shprehur zakonisht si një përqindje.

• Dividendi për aksion• Rentabiliteti i deividentave te aksioneve= ------------------------• Çmimi i tregut te aksioneve