Analiza e leasing ut dhe detyrimeve jashte bilancit(Leksion)

Kontabiliteti i institucioneve financiare

1

Analiza e Leasing-ut dhe Detyrimeve Jashte Bilancit

1.Natyra e qerase(lease)

Lizingu është një marrëveshje ndërmjet dy palëve për marrjen e një aktivi.

Qiradhënësi, i cili është pronar ligjor i aktivit, jep me qera aktivin për qiramarrësit.

Për një periudhë të caktuar kohore, qiramarrësi do të paguajë një qira qiradhënësit në

këmbim të se drejtës per përdorim të aktivit.

2.Klasifikimi I Leasing-ut

Në përputhje me SNK 17, klasifikimi i një kontratë qeraje ka si qender rreziqet dhe

përfitimet e transferimit të pronësisë te qiramarrësi.

Leasing-u (qerate) mund klasifikohen si leasing financiar dhe leasing operativ.

Nje leasing klasifikohet si leasing financiar nese plotesohet nje nga kriteret e

meposhtem:

Kjo është një qera, sipas SNK 17, qe "transferon kryesisht të gjitha rreziqet dhe

shpërblimet e rastit për pronësinë e një aktivi ". Në fund të afatit të qerasë,

titulli mund ose nuk mund të transferohet tek qiramarresi.

Titulli i pronesise i transferohet qiradhenesit ne fund te periudhes se leasing-ut.

Ekziston opsioni i marreveshjes se blerjes.

Periudha e leasing-ut eshte te pakten 75% e jetes se aktivit.

Vlera aktuale e pagesave te leasing-ut eshte te pakten 90% e vleres se

brendshme te aktivit. Norma e skontimit e perdorur per te llogaritur vleren

aktuale eshte norma me e ulet midis normes se interesit te borxhit shtese dhe

normes se nenkuptuar te interesit ne leasing-un. Norma e nenkuptuar e

interesit per leasing-un do te konsiderohet norma e skontimit qe e barazon

vleren aktuale te pagesave te leasing-ut me vleren e brendshme te aktivit te

dhene me qera.

Nje leasing qe nuk ploteson te pakten nje nga kriteret e mesiperme klasifikohet si nje

leasing operativ. Ky lloj eshtë çdo forme qeraje përveç qerasë financiare. Është e

nevojshme që të shqyrtohen të gjitha kushtet e qerasë në mënyrë që përmbajtja e

marrëveshjes së qerasë mund të identifikohet dhe te mund te behet gjykimi nëse qiraja

është një qera financiare apo një qera operative.

Nese leasing-u klasifikohet si nje leasing operativ, asnje veprim kontabel nuk mund te

behet ne filllimin e leasing-ut. Pagesat e bera nga qiramarresi trajtohen si shpenzime

qiraje dhe i ngarkohen pasqyres se te ardhurave duke ndikuar ne fitimin nga

operacionet e vazhdueshme dhe flukset monetare operative.

Shembulli 1

Më 1 janar 2008,ABC Limited (ABC) ka hyrë në një kontratë qeraje me GHI Limited

(GHI) në lidhje me Makinerine X. Kushtet e qerasë janë si më poshtë:


2

(1) ABC kishte për të paguar një depozitë fillestare prej 1600 $ dhe katër pagesa të

mëtejshme prej 2,000 $,secili ne daten 31 Dhjetor të viteve 2009, 2010, 2011 dhe

2012.

(2) ABC do të jetë përgjegjës për sigurimin,riparimin dhe mirëmbajtjen e Makinerise X.

(3) ABC ka mundësi per te blere aktivin për $ 500 në fund të qerasë.

(4) ABC ka të drejtë për të zgjatur qerane për një vit dhe në fund të afatit të qerasë te

pagoje 800 $.

(5) Nuk ka asnjë klauzolë te përfshirë në afatit e lizingut.

Gjithashtu eshte ne dispozicion informacioni i mëposhtëm:

(A) Aktivi ka një jetë të dobishme të pritur 5 vjet, kohë në të cilën aktivi do të ketë një

vlerë të mbetur zero. Vlera e parashikuar e mbetur e Makinerise X në fund të afatit të

qerasë është $ 1,500.

(B) Norma e interesit e nënkuptuar në qera është 10%.

(C) Çmimi ne te holla i Makinerise X ishte $ 8,000.

(D) Makineria X është projektuar posaçërisht për linjën e prodhimit në Fabriken Z te

ABC.

(E) Drejtori i ABC vendos të ushtrojë opsionin dhe të blejë Makinerine X në fund të

afatit te qerase

(F) Qeraja ne treg per makineri të ngjashme me Makinerine X është rreth 2,000 $ për

një vit.

Kërkohet:

Përcaktoni nëse qiraja mes ABC dhe GHI është një qira financiare apo një qera e

zakonshme.

Zgjidhje

Qeraja mes ABC dhe GHI është një qira financiare për arsyet e mëposhtme:

(1) Në fillim të lizingut, vlera aktuale e pagesave minimale të qerasë ($ 1,600 + $ 2,000

× 3.169865 = $7940) arrin gati të gjithë vlerën e drejtë($ 8,000) të aktivit të dhënë me

qera.

(2)Afati I qerase,i cili është 4 vjet, është për pjesën më të madhe të jetës ekonomike te

Makinerise X per 5 vjet. Për më tepër, nuk ka asnjë klauzolë në qira dhe nuk ka

dyshim se ABC gëzon shumicen e përfitimeve të ardhshme të Makinerise X dhe vetëm

një vlerë e mbetur jo materiale mund ti kthehet GHI në skadim te qerasë.

(3) ABC është përgjegjës për sigurimin,riparimin dhe mirëmbajtjen e aktivit dhe kjo

tregon rolin e ABC si pronar. Kjo tregon se ABC mban rrezikun e pronësisë së

Makinerise X.

(4) ABC ka mundësi për të blerë Makinerine X me një çmim prej $500 që pritet të jetë

më i ulët se vlera e drejtë në datën qe opsion ushtrohet. Vlera e mbetur e vleresuar në

fund të afatit të qerasë ($1500) është një referencë për vlerën e drejtë në datën qe

opsioni ushtrohet. Gjithashtu, ABC pret të ushtrojë opsionin me të hyrë ne nje


3

marrëveshje qeraje me GHI. ABC merr pjese në përfitimet e ardhshme ekonomike të

Makinerise X edhe pse qiramarrësi nuk ka bazë juridike.

(5) Makineria X është i një natyre të specializuar pasi ajo është projektuar posaçërisht

për linjë prodhimi në Fabriken Z. te ABC-se dhe si rezultat, ABC mund ta përdor

makinerine pa modifikime të mëdha.

(6) ABC ka të drejtë të vazhdojë me qera për një periudhë mesatarisht prej një viti me

një qera prej $800, e cila është shumë më e ulët se ajo e qerase se tregut prej $ 2,000.

3.Kontabiliteti për qeratë operative(ose te zakonshme)

Në librin e qeramarrësit, qeraja e paguar është regjistruar si shpenzim operativ dhe

përfshihet ne pasqyren e te ardhurave.

4.Kontabiliteti për qerate financiare

4.1 Qiramarrësi

Në fillim të qerasë, qiramarrësi duhet të njohë qeratë financiare si aktive dhe pasive në

shuma të barabarta me vlerën e drejte me te ulet dhe vlerën aktuale të pagesave

minimale të qerasë të aktivit të dhënë me qera, te cilat përcaktohen në fillim të qe rasë.

SNK 17 përcakton si pagesa minimale te qerase ,pagesat e bëra nga qeramarrësi gjatë

afatit të qirasë ,te cilat:

• përjashtojnë shpenzimet për shërbimet dhe taksat që do të paguhen dhe do

rimbursohen për qiradhënësin.

• përfshijnë(për qiramarrësin),çfarëdolloj shume të garantuar nga qeramarresi ose nga

pala e lidhur me qiramarrësin, ose për qiradhënësin, çdo vlerë te mbetur te garantuar

për të.

SNK 17 specifikon më tej se pagesat minimale te qirasë përbëjnë pagesat minimale te

pagueshme përgjatë afatit të qerasë dhe të pagesës për opsion,nëse çmimi i ushtrimit

është mjaft me i ulët se vlera e drejtë e aktivit në datën qe opsioni ushtrohet.

Nese leasing-u konsiderohet financiar ne momentin e nenshkrimit te kontrates

ne bilancin e qiramarresit krijohet nje llogari aktivi qe quhet “aktive nga

leasingu”, si dhe nje llogari pasive qe quhet “detyrime nga leasingu”. Vlera e

tyre eshte e barabarte me vleren aktuale te pagesave te leasingut.

Shpenzimet e interesit llogariten ne te njeten menyre si per nje detyrim afat

gjate (obligacion). Ato llogariten cdo vit duke shumezuar vleren kontabile te

detyrimit te nje leasingu me normen e nenkuptuar te leasingut. Ky shpenzim

interesi i ngarkohet pasqyres se te ardhurave duke ndikuar ne fitimin nga

operacionet e vazhdueshme dhe flukset monetare operative.

Vlera kontabel e detyrimeve nga leasingu llogaritet:


4

Ripagimi i principalit = Pagesa e leasingut – Shpenzimet e interesit

Vlera kontabel e detyrimit vit i n= Vlera kontabile e detyrimitvit i n-1- ripagimin e principalit

Ripagimi i principalit nuk prek pasqyren e te ardhurave dhe shpenzimeve si dhe

nuk prek flukset monetare—ai konsiderohet si nje fluks monetar financues.

Mbi aktivet nga leasingu gjate jetes se leasing-ut aplikohet amortizimi linear

(SL). Amortizimi ngarkohet ne pasqyren e te ardhurave por nuk ndikon ne

fluksin monetar operacional.

Shembulli 2

Përdorni informatat në Shembullin 1. Llogaritni vlerën aktuale të pagesave minimale të

qerasë të aktivit së dhënë për ABC

Zgjidhje

Vlera aktuale e pagesave minimale të qerasë të aktivit të dhënë me qera është $ 8281.

Periudha Shuma Faktori skontues Vlera e tashme (PV)

1.1.09 Depozita fillestare 1600 1 1600

31.12.09 Qera vjetore 2000 0.909091 1818

31.12.10 Qera vjetore 2000 0.826446 1653

31.12.11 Qera vjetore 2000 0.751315 1503

31.12.12 Qera vjetore 2000 0.683013 1366

31.12.12 Qera vjetore 500 0.683013 341

8281

Shuma që ABC pagon për të ushtruar opsionin përfshihet në llogaritje sepse çmimi

ushtrimor është $ 1000 ($ 1,500 - $ 500) pra me e ulët se vlera e mbetur e vleresuar e

aktivit në datën qe opsioni ushtrohet dhe ne daten qe do të ushtrohet.

Zakonisht, aktivi i dhënë me qira duhet të zhvlerësohet për nje periudhe më të

shkurtër se periudha e qirasë dhe jeta e dobishme e aktivit.

Periudha e amortizimit varet nga periudha që qiramarrësi përfiton nga aktivi i dhënë

me qira.

Interesi i përllogaritur duhet të jap një kthim periodik mbi balancen e papaguar të

kredisë.Pagesa e qerasë përfaqëson pjesërisht pagesën e elementit të kapitalit ne kredi

dhe pjesërisht ngarkesen financiare në kredi.

Shembull 3

Pas informacionit në shembullin 1, supozojmë se politika e ABC-se eshte për të

zhvlerësuar pronën, makinerite dhe pajisjet duke përdorur metodën lineare.

Përgatitni regjistrimet në ditar ne lidhje me transaksionet e qerasë për vitin e mbyllur më

31 Dhjetor 2009


5

Data Transaksioni Debi Kredi

1.1.09 (1) Makineri me qera 8000

Detyrim qeraje 8000

Rregjistimi ne fillim te qerase

Detyrim qeraje 1600

Banke 1600

Rregjistrimi i pageses se depozites fillestare

31.12.09 Shpenzime interesi 640

Detyrim qeraje 640

Rregjistrimi I ngarkeses financiare ne

detyrimin e papaguar [(8,000 -1,600) x 10%]

(2) Shpenzime amortizimi 1600

Amortizimi I akumuluar 16000

Sigurimi I amortizimit per aktivin ($8,000/5 vjet)

Detyrim qeraje 2000

Banke 2000

Rregj.i pageses me keste dhe uljes se det.qeraje

Shënim (1): Ngaqe vlera e drejtë e aktivit të dhënë me qera në fillim të lizingut është

më e ulët se vlera e tij aktuale e pagesave minimale të qerasë, vlera e drejtë (që është,

çmimi i saj të holla),$ 8000 është përdorur për të regjistruar aktivin e dhënë me qira

dhe detyrimin.

Shënim (2): Qe kur drejtori i ABC vendosi të ushtrojë opsionin, ABC është në gjendje

për të hyrë në përfitimet e ardhshme ekonomike të aktivit të dhënë me qira aq sa

eshte vlera e jetes se dobishme. Jeta e dobishme, në vend se afatit te qerase, është

përdorur pastaj për llogaritjen e amortizimit.

Shembull 3

Affordable Leasing Company jep me qira nje makineri te saj per kater vjet me pagesa

vjetore prej $10,000. Ne fund te leasing-ut qiradhenesi rimerr zoterimin e aktivit dhe

pritet qe aktivi te shitet si skrap. Norma e skontimit e leasing-ut eshte 6% dhe norma

e borxhit shtese eshte 7%. Llogarisni ndikimin e leasing-ut ne pasqyren e bilancit dhe

pasqyren e te ardhurave te Afordable Leasing per secilin nga kater vitet duke perfshire

ndikimin e menjehershem. Affordable Leasing i amortizon te gjitha aktivet me nje baze

SL. Supozoni qe pagesat e leasing-ut behen ne fund te vitit.

Pergjigje:

Leasing-u klasifikohet si nje leasing financiar sepse aktivi po jepet me qira per te

pakten 75% te jetegjatesise se tij (ne e dime kete sepse ne fund te termave te leasing-

ut (qerase) aktivi do te shitet per skrap. Norma e skontimit qe duhet te perdoret per te

vleresuar


6

leasing-un eshte 6% e cila eshte norma me e ulet ndermjet normes se leasing-ut dhe

normes se borxhit shtese. Vlera aktuale e pagesave te leasing-ut me 6% eshte

$34,651.

N = 4; I/Y = 6; PMT = 10,000; FV = 0; CPT → PV = 34,651

Kjo shume regjistrohet menjehere ne bilanc edhe si aktiv edhe si detyrim.

Gjate kater viteve te ardhshem amortizimi do te jete $34,651/4 = 8,663 per vit.

Vlera e aktivit do te zvogelohet cdo vit me shumen e amortizimit dhe do te jete:

$25,988, $17,326, $8,663 dhe 0 ne fund te secilit nga kater vitet e ardhshme.

Krahasimi midis Leasing-ut Operativ dhe Financiar:

Raportet Leasing-u financiar Leasing-u operativ

Rrotullimi i aktiveve Me i ulet Me i larte

Kthimi mbi aktivet Me i ulet Me i larte

Kthimi mbi kapitalin e vet Me i ulet Me i larte

Borxhi mbi kapitalin e vet Me i larte Me i ulet

Viti (1)

Vlera e detyrimit

te leasing-ut ne

fillim

(2)

Shpenzime interesi

(1) x 6%

(3)

Pagesa e leasing-

ut

(4)

Vlera e detyrimit

te leasing-ut ne

fund

(1)+(2)-(3)

0 34,651

1 34,651 2,079 10,000 26,730

2 26,730 1,604 10,000 18,334

3 18,334 1,100 10,000 9,434

4 9,434 566 10,000 0

Totalet e pasqyrave

financiare

Leasing-u financiar Leasing-u operativ

Aktivet Me te larta Me te ulta

Detyrimet Me te larta Me te ulta

Fitimi neto (ne vitet e

hershme)

Me te ulta Me te larta

Flukset monetare nga

operacionet

Me te larta Me te ulta

Flukset monetare financuese Me te ulta Me te larta

Flukset monetare totale Njesoj Njesoj


7

Pasqyra e Bilancit

Leasing-u financiar krijon nje aktiv dhe nje detyrim. Si rrjedhim, raportet e qarkullimit

te aktiveve totale ose fikse qe perdorin shumen e aktiveve ne emeruesin e tyre do te

shfaqen me te ulta per leasing-un financiar ne krahasim me leasing-un operativ.

Kthimi mbi aktivet gjithashtu do te jete me i ulet per leasing-un financiar. Per me

teper, raportet e leves financiare si: raporti i borxhit dhe raporti borxh mbi kapitalin e

vet do te jene me te larta me leasing-un financiar per shkak rritjes se detyrimeve.

Pasqyra e te Ardhurave

Fitimi operativ do te duket me i larte ne rastin e leasing-ut financiar sepse shpenzimet

e amortizimit ne leasing-un financiar jane gjithmone me te ulta sesa pagesat e leasing-

ut, te cilat konsiderohen shpenzime sipas leasing-ut operativ.

Totali i fitimit te realizuar gjate gjithe jetes se leasing-ut do te jete i njejte per leasing-

un operativ dhe leasing-un financiar, sepse shuma e amortizimit plus shpenzimet e

interesit do te barazojne totalin e pagesave te leasing-ut gjate gjithe jetes. Megjithate,

edhe pse pagesat e leasing-ut dhe amortizimit jane konstante, shpenzimet e interesit

jane me te larta ne vitet e para (kjo sjellje e shpenzimeve te interesit eshte tipike per

nje borxh qe po amortizohet). Si rrjedhim, fitimi neto ne vitet e para te leasing-ut do te

jene i ulet per leasing-un financiar sepse shuma e amortizimit dhe shpenzimet e

interesit i kalojne pagesat e leasing-ut ne vitet e para te jetes se leasing-ut.

Flukset Monetare

Per nje leasing financiar, vetem pjesa e shpenzimeve te interesit te leasing-ut

konsiderohet fluks dales kur logariten flukset operacionale CFO—pjesa e amortizimit

nuk eshte eshte fluks monetar. Per nje leasing operativ e gjithe pagesa e leasing-ut

zbritet ne llogaritjen e flukseve monetare nga operacionet. Si rrjedhim, flukset

monetare operative jane me te larta per leasing-un financiar sesa per leasing-un

operues.

Komponenti i ripagimit te principalit te leasing-ut (pagesa e leasing-ut–shpenzime

interesi) perfaqeson nje fluks monetar financues sipas leasing-ut financiar.

Per kompanine Affordable Leasing te marre si shembull 3, llogarisni ndryshimet qe

rrjedhin nga trajtimi i leasing-ut si operativ ose financiar ne zerat e meposhtem te

pasqyres se te ardhurave, pasqyres se bilancit dhe zerave te pasqyres se Cash flow-t.

Aktive totale ne fillim te vitit te pare.

Borxhi total ne fillim te vitit te pare.

Kapital i aksionereve ne fillim te vitit te pare.

Fitimi operativ ne vitin e pare.

Fitimet para taksave ne vitin e pare.

Flukset monetare nga operacionet ne vitin e pare.

Pergjigje:

Aktivet do te jene $34,651 me te larta per leasing-un financiar.


8

Borxhi total do te jete $34,651 me i larte per leasing-un financiar.

Nuk ka ndryshime ne kapitalin e aksionereve ne fillim te vitit te pare.

Avantazhet e leasing-ut operativ

Risku i pronesise, qendron me qiradhenesin. Nje qiradhenes eshte ne nje

pozicion me te mire per tu marre me keto risqe.

Fitimi neto eshte me i larte ne vitet e hershme me leasing-un operativ.

Raportet e leves financiare jane me te ulta me nje leasing ope rativ.

Aktivet dhe borxhi jane me te uleta ne leasing-un operativ duke bere qe raportet

e leves financiare te duken me te ulta dhe raportet e qarkullimit dhe te kthimit

mbi aktivet te duken me te larta.

Avantazhet e leasing-ut financiar

Qiramarresi merr avantazhet e taksave nga perdorimi i amortizimit dhe zbritjet

e shpenzimeve te pershpejtuara te interesit.

Flukset monetare operative shfaqen me te larta me nje leasing financiar.

Seksioni B.Analiza e Qiradhenesit

Leasing-u Financiar

Leasing-u i llojit te shitjeve dhe

Leasing-u financiar i Drejtperdrejte

Kontabiliteti per Leasing-un e llojit te shitjeve

Krahasimi midis leasing-ut financiar dhe operativ per qiradhenesin

Kur hyn në një qera financiare, qiradhënësi ne thelb eshte duke dhene një kredi për

qiramarrësin,ne menyre qe ky I fundit te kete mundesi per të blerë aktivin dhe

sigurisht kredia do të paguhet me këste sebashku me interesat. Qiradhënësi nuk ka

qasje me përfitimet e ardhshme ekonomike të aktivit të dhënë me qera, pavarësisht

nga fakti se ajo ka titullin ligjor të aktiveve.Prandaj, aktivi i dhënë me qera duhet të

njihet si një e arkëtueshme te një shume të barabartë me investimin neto ne qerane

financiare.

Investimi neto në qera referohet investimit bruto në qera skontuar me normën e

interesit

te nënkuptuar po në qera. SNK 17 përcakton investimet bruto në qera si bashkim të:

(A)pagesave minimale të qirasë ,të arkëtueshme nga qiradhënësi sipas një qeraje

financiare, dhe

(B) çdo vlerë e mbetur të pagarantuar që rrjedh për qiradhënësi.


9

Nje leasing duhet te klasifikohet si nje leasing financiar nese ndodh njeri nga kater

kriteret e perdorura per qiramarresin dhe nese qendrojne edhe dy kritere te tjera:

1. Arketimi i pagesave te leasing-ut eshte i parashikueshem.

2. Nuk ka paqartesi domethenese rreth shumes se kostove te parimbursueshme te

cilat priten per tu bere nga qiradhenesi.

Leasing-u i llojit te shitjeve perfshin fitimin e prodhimit ose shitjes si edhe fitimin e

financimit

Leasing-u financiar i drejtperdrejte perfshin vetem nje fitim financiar dhe zakonisht

ofrohet nga institucionet financiare ose ndermjetesit e leasing-ut.

Kontabiliteti per Leasing-un e ngjashem me shitjen

A. Kontabiliteti ne Shitje

B. Transaksionet periodike

C. Gjendja ne Fund

Transaksionet periodike

Te ardhurat nga interesi llogariten cdo vit duke shumezuar vleren fillestare ne fillim te

vitit te investimit ne leasing-un neto me normen e skontimit te leasing-ut. Te ardhurat

nga interesi ndikojne ne pasqyren e te ardhurave edhe ne flukset e mjeteve monetare

nga operacionet.

Investimi neto ne leasing ne fund te cdo viti llogaritet duke zbritur nga gjendja e

investimeve neto ne fillim diferencen midis pageses se leasing-ut dhe te ardhurat nga

interesi.

Gjendja ne Fund

Pasi kontrata e leasing-ut ka perfunduar, vlera e mbetur nga aktivi mbetet gjendje ne

aktive. Nese aktivi shitet, ky eshte nje fluks hyres investues.

Makineria ne shembullin e meparshem e marre me qira nga Affordable Leasing ishte

dhene me qira nga Kompania Silvio. Prodhimi i makinerise i kushtoi Silvios $30,000.

Silvio vlereson qe ajo do te jete ne gjendje ta shese makinerine ne fund te kater viteve

per $6,000.

Llogarisni ndikimin e leasing-ut ne pasqyren e bilancit dhe pasqyren e te ardhurave te

Silvios per secilin nga te kater vitet, duke perfshire ndikimin e drejtperdrejte.

Pergjigje:

Vlera aktuale e pagesave te leasing-ut eshte $34,651. Vlera aktuale e vleres se mbetur

eshte $4,753.

N = 4; I/Y = 6; PMT = 6,000; FV = 0; CPT → PV = 4,753


10

kostoja e produktit te shitur do te jete 30,0000-4753=25,274$

Fitmi i produktit te shitur eshte $34,651 - $25,247 = $9,404. Kjo listohet ne pasqyren

e te ardhurave si nje fluks monetar operativ pozitiv dhe si nje fluks monetar investues

negativ.

Investimi neto ne leasing eshte $34,651 + $4, 753 = $39,404.

Viti (1)

Investimi

fillestar ne

leasing

(2)

Te ardhura

nga interesi

(1)x 6%

(3)

Pagesa e

leasing-ut

(4)

Pakesimi i

investimit ne

leasing

(1)+(2)-(3)

0 39,404

1 39,404 2,364 10,000 31,768

2 31,768 1,906 10,000 23,674

3 23,674 1,420 10,000 15,094

4 15,094 906 10,000 6,000

Krahasimi midis leasing-ut financiar dhe operativ per qiradhenesin

Efektet ne Pasqyren e Bilancit, Pasqyren e te Ardhurave dhe ne Pasqyren e

Flukseve Monetare

I ngjajshem me shitjen Operativ

Ne fillim

Fitimi nga shijta Ekziston Nuk eksziston

Aktivet Me te medha Asnje ndryshim

Gjate termit te leasing-

ut

Fitime Te menjehershme Te mevonshme

Totali i flukseve

monetare

Njesoj Njesoj

Flukset monetare nga

operacionet

Me pak Me shume

Pasqyra e Bilancit

Leasing-u financiar krijon nje aktiv me nje vlere me te madhe, krahasuar me leasing-

un operativ. Leasing-u financiar gjithashtu krijon fitime te menjehersheme qe rrjedhin

nepermjet fitimit te pashperndare tek kapitali i aksionereve. Raportet e leves

financiare, sic jane: raporti i borxhit dhe raporti i borxhit mbi kapitalin e vet do te

duken me te ulet ne leasing-un financiar.


11

Pasqyra e te Ardhurave

Fitimi total gjate gjithe jetes se kontrates se leasing-ut do te jete i njejte per leasing-un

operativ dhe financiar sepse shuma e fitimit ne shitjet e regjistruara te aktivit dhe te

ardhurat nga interesi nga nje leasing financiar do te jene te barabarta me diferencen

midis pagesave te leasing-ut dhe amortizimit ne nje leasing operativ. Megjithate,

njohja e shumices se fitimit per nje leasing financiar do te jete menjehere ne kohen e

shitjes, keshtu qe e ardhura per nje leasing financiar do te njihet me heret sesa nje

leasing operativ.

Flukset Monetare

Per nje leasing financiar vetem fitimi i shitjeve te regjistruara te aktivit dhe fitimi nga

interesi llogariten si flukse monetare operative, prandaj te gjitha pagesat e leasing-ut

per nje leasing operativ konsiderohen flukse monetare operative hyrese. Per nje

leasing operativ flukset monetare operative totale do te jene me te medha gjate jetes se

leasing-ut.

Ne shembullin e meparshem llogarisni diferencat per Silvio Co qe rrjedhin nga nje

trajtim i kontrates se leasingut si leasing operativ ose leasing financiar ne zerat e

meposhtem te pasqyres se te ardhurave, pasqyres se bilancit dhe pasqyres se flukseve

monetare :

Aktive totale ne fillim te vitit te pare

Kaptiali i aksionereve ne fillim te vitit te pare.

Fitimi operativ ne vitin e pare.

Fitimi para taksave ne vitin e pare.

Flukset monetare nga operacoinet ne vitin e pare.

Pergjigje:

Aktivet jane $39,404 sipas leasing-ut financiar.

Sipas leasing-ut operativ aktivet do te regjistroheshin me koston e tyre prej $30,000.

Keshtu qe aktivet dhe shuma e fitimit te pashperndare do te jete ne rastin e leasingut

financiar.

Nga sa thame ne paragrafin e mesiperm diferenca prej 9,404$ do te reflektohe j

menjehere ne vitin e pare tek kapitali i aksionereve, duke sjelle si rezultat nje kapital

me te larte aksioner ne rastin e leasing-ut financiar.

Amortizimi sipas leasing-ut operativ do te ishte $6,000 per vit (kostoja $30,000 minus

vleren embetur $6,000 e shperndare linearisht neper te kater vitet).

Kontributi neto ne fitimin nga operacionet e vazhdueshme nga leasing-u operativ ne

vitin e pare do te ishte pagesa e leasing-ut minus amortizimin, kontribut i cili ne

rastin tone eshte (10,000$-6,000$)=4,000$.

Kontributi neto ne fitim nga operacionet e vashdueshme ne rastin e leasingut financiar

eshte 2,364$.


12

Sic shihet ne rastin e leasingut operativ kemi nje fitim 1,736$ me te madh se sa fitimi

ne rastin e leasingut financiar.

Flukset monetare nga operacionet per leasing-un operativ jane $10,000, te cilat jane

$7,636 ($10,000 - $2,364) me te medha sesa flukset monetare nga operacionet sipas

leasing-ut te financiar te cilat paraqiten nga shpenzimet e interesit

Detyrimet Jashte Pasqyres se Bilancit

Leasing-u operativ eshte thjesht nje shembull i detyrimeve kontraktuale te cilat nuk

njihen si detyrime ne pasqyren e bilancit. Te gjitha pasqyrat financiare duhet te

rregullohen per te reflektuar realitetin ekonomik te te gjitha aktiviteteve financuese

jashte pasqyres se bilancit.

Shembuj te detyrimeve jashte pasqyres se bilancit

Merr ose paguaj

Sipas kontrates merr ose paguaj, firma blerese zotohet me bleje sasine minimale te nje

inputi (zakonisht nje material te paperpunuar) per nje periudhe kohe te specifikuar.

Cmimet mund te jene fikse ose te jene te ndryshueshme ne varesi te cmimeve te

tregut. Ky angazhim kontraktual nuk njihet ne pasqyren e bilancit. Megjithate bleresi

duhet te shenoje pershkruaje ne shenimet e pasqyrave financiare natyren dhe pagesat

minimale te kerkuara.

Per qellime te analizes, vlera aktuale e ketyre angazhimeve kontraktuale duhet te

shtohet ne bilanc me ane te nje llogarie aktive dhe me ane te nje llogari detyrimesh.

Raportet e borxhit te llogaritura pas ketyre rregullimeve do te paraqesin me mire

sitituaten financiare te kompanise.

Shitja e llogarive te arketueshme (Factoringu)

Nje firme mund t’ia shese llogarite e arketueshme te saj paleve te treta qe nuk kane

lidhje me te. Ka raste kur firma vazhdon t’u sherbeje llogarive te arketueshme

origjinale dhe cdo arketim ia transferon “pronarit te ri” te llogarive te arketueshme.

Meqenese transaksione te tilla regjistrohen si shitje te llogarive te arketueshme , te

cilat cojne ne ulje te llogarive te arketueshme dhe rritje te flukseve monetare operative,

bleresi ka ekspozim te kufizuar ndaj riskut, sepse risku i mos arketimit mbetet perseri

tek shitesi. Prandaj transaksioni nuk eshte vecse nje borxh i kolaterizuar.

Per qellime te analizes financiare llogarite e arketueshme dhe detyrimet korrente

duhet te rriten me shumen e llogarive te arketueshme qe u shiten para se te

llogariteshin raportet financiare (p.sh. raporti korrent, qarkulimi i llogarive te

arketueshme dhe raportet e leves financiare). Gjithashtu flukset monetare nga

operacionet duhet te rregullohen duke e klasifikuar shitjen e llogarive te arketueshme

si mjete monetare nga financimi ne vend qe te trajtohen si mjete monetare nga

operacionet.


13

Obligacionet e lidhura me mjetet ose produketet (Asset back Securities)

Obligacionet e lidhura me produktet jane borxh me pagesa interesi ose ripagime te

principalit te varura nga cmimi i tregut te produktit apo mjetit te lidhur. Ndryshimi i

cmimeve te objektit te ketyre obligacioneve duhet te monitorohet per te percaktuar

ndikimin e tyre ne pagesat e mundshme te borxhit te lidhur me objektin ne fjale. Cdo

ndryshim ne vlere duhet te konsiderohet kur llogarisim raportet e leves financiare.

Obligacionet e lidhura me Investimet e Kompanise

Obligacionet e lidhura me investimet jane borxhe afat gjata te shkembyeshme (e drejte

e mbajtesit te obligacionit) me aksionet e zakonshme te nje firme tjeter te tregtuar

publikisht dhe te mbajtura nga firma ne fjale. Keto obligacione kane nje norme interesi

me te ulet dhe kane avantazhe tatimore. Nese konvetimi i obligacionit te firmes eshte

me perfitim per obligacionmbajtesin, atehere per qellime te analizes ai do te trajtohet

sikur te ishte konvertuar. Pra do te kishim nje ulje te aktivit te kompanise (si rezultat i

pakesimit te investimeve) dhe nje ulje te borxhit te kompanise (pasi, mbajtesi i

obligacionit heq dore nga titulli i borxhit per te marre aksionet ku kishte investuar

firma) gje e cila do te ndikoje ne llogaritjet e raporteve te leves financiare, mbulimit te

interesit dhe perfitueshmerise.

Efektet mbi raportet

Kontratat merr ose paguaj dhe marreveshjet throughput

Meqenese angazhimet kontraktuale merr ose paguaj dhe marreveshjet throughput

jane jashte pasqyres se bilancit, efekti ne raporte konsiston ne ulje te raporteve te

leves financiare, sic jane raporti i borxhit dhe raporti borxh mbi kapitalin e vet.

Prandaj, per qellime analitike, vlera aktuale e detyrimeve kotraktuale duhet ti shtohet

detyrimeve dhe aktiveve afatgjata duke na dhene vlera te tjera per raportet e borxhit.

Shitja e llogarive te arketueshme

Shitja e llogarive te arketueshme redukton ne menyre artificiale gjendjen e llogarive te

arketueshme dhe aktivin afat shkurter. Si rrjedhim, raportet e leves financiare jane

shume te ulet, qarkullimi i llogarive te arketueshme eshte shume i larte dhe raporti

korrent (duke supozuar qe eshte me i madh se 1) eshte shume i ulet. Prandaj, per

qellime analitike, llogarite e arketueshme dhe detyrimi afat shkurter duhet ti shtohen

serish gjendjes ne vleren e librit dhe raportet duhet te llogariten perseri me vlerat e

reja.

Analiza e leasing ut dhe detyrimeve jashte bilancit(Leksion)

Economy & Finance

Transcript of Analiza e leasing ut dhe detyrimeve jashte bilancit(Leksion)