Amasya protokolleri
-
Upload
betuel-okcan -
Category
Documents
-
view
106 -
download
5
Transcript of Amasya protokolleri
SAMSUN
İstanbul
Amasya
Erzurum
Sivas
AMASYA PROTOKOLLERİ (20-22 EKİM 1919)
“Efendiler, sıra gelmişken bir noktayı
belirtmek isterim. Biz milli teşkilatların
ve Heyeti Temsiliye’nin İstanbul
Hükümetince resmi olarak tanınmış bir
siyasal varlık olduğunu;
görüşmelerimizin resmi olduğunu ve
sonuçlarına göre iş görmek gerektiğinin
taraflarca kabul edilmiş bulunduğunu
açıkça ortaya koydurmak istiyorduk.”
>>>
AMASYA PROTOKOLLERİToplam 5 protokol imzalanmıştır.
1. Protokol (Salih Bey’in Talepleri) Ordunun siyasetle uğraşmaması
İttihatçılığın tekrar uyanmaması
Hükümeti küçük düşürecek müdahelelerden kaçınılması
Teşkilata muhalefet ettikleri için tutuklananların bırakılmaları
Tehcir suçlularının cezalandırılmaları
Seçimlerin serbestçe yapılması
Asayişi bozacak hallere meydan verilmemesi
AMASYA PROTOKOLLERİ 2. Protokol (Temsil Heyetinin Talepleri) Hilâfet ve Saltanat hakkında karşılıklı teminatlar
verilmiş Sivas Kongresi’nin diğer kararları da Meclis-i
Mebusan’ın kabulüne sunulmak şartıyla uygun görülmüştür
Çukurova, Aydın vilayeti, Meriç nehri ve Edirne dahil olmak üzere ülke sınırları belirlenmiştir.
Kürtlük propagandasının önüne geçilmesi uygun görülmüştür
Müslüman olmayan azınlıklara siyasî hâkimiyet ve sosyal dengeyi bozacak biçimde ayrıcalıkların verilmemesi
Meclisin barış sonuna kadar Anadolu’nun emniyetli bir yerinde toplanmasına karar verilmiştir.
AMASYA PROTOKOLLERİ4.Protokol
Bazı komutanların ordudan çıkarılmasına ve bir kısım subayların Harp Divanı’na verilmelerine dair Padişah iradeleri ve diğer emirlerin düzeltilmesi.
Malta’ya sürülmüş olanların İstanbul’a getirilmesi Ermeni zalimlerinin de mahkemeye verilmesi (Meclis-i Mebusan’a bırakılacaktır). İzmir’in boşaltılması için İstanbul Hükümeti tarafından yeniden protesto yapılması ve gerekirse gizli
talimatla halka mitingler yaptırılması. Jandarma Genel Komutanı, Merkez Komutanı, Polis Müdürü ve Dahiliye Müsteşarı’nın değiştirilmeleri
(Harbiye ve Dahiliye Nezaretlerince). İngiliz Muhipler Cemiyeti’nin (kapı kapı dolaşıp) halka kâğıt mühürlettirmelerine engel olmak. Yabancı parasıyla satın alınmış cemiyetlerin faaliyetlerine ve bu gibi gazetelerin zararlı yayınlarına
son verilmesi (Bilhassa subay ve memurların bu gibi cemiyetlere girmelerinin kesinlikle yasaklanması).
Aydın Kuvâ-yı Milliyesi’nin güçlendirilmesi ve beslenmelerinin kolaylıkla sağlanması. (Bu husus Harbiye Nezareti’nce düzenlenir. Donanma Cemiyeti’nin 400.000 lirasından lüzumu kadarı, hükümet tarafından, bu maksat için ayrılabilir).
Millî Mücadele’ye katılmış memurların her tarafta tam bir sükûnet ve güvenlik sağlanıncaya kadar yerlerinden kaldırılmamaları ve millî davaya aykırı hareket etmelerinden dolayı millet tarafından işten el çektirilmiş memurlarla yeni memuriyetlere tayinlerinden önce özel olarak görüşülmesi.
Batı Trakya göçmenlerinin sevk ve naklinin sağlanması. Acemî Sadun Paşa ve adamlarının uygun şekilde desteklenmesi.
AMASYA PROTOKOLLERİ 3. Protokol Temsil Heyeti seçimlere müdahale
etmeyecek. 5. Protokol Barış Konferansı’na gidecek heyetin
belirlenmesi
AMASYA PROTOKOLLERİ Vatanın bütünlüğü korunacak İşgale izin verilmeyecek Manda yönetimi kabul edilmeyecek Meclis-i Mebusan İstanbul dışında bir
yerde toplanacak Hükümet Sivas Kongresi kararlarını
kabul edecek Barış görüşmeleri sürecine Temsil
Heyeti de katılacak.Hükümetten katılacak kişiler için onay alınacak
AMASYA PROTOKOLLERİ Yabancı unsurlara siyasal ve ekonomik
dengemizi bozacak imtiyazlar verilmeyecektir Anadolu ve Rumeli Müdafaa-ı Hukuk Cemiyeti
İstanbul Hükümeti tarafından tanınacaktır. Azınlık çalışmalarına engel olunacaktır. Milli Mücadeleye düşman basınları hakkında
gerekli işlemler uygulanacaktır. Ermeni Göçü sırasında suç işleyenler mebus
olamayacak ama Hristiyanlar seçime katılabilecek.
AMASYA PROTOKOLLERİ Komutanların askerlikten kovulması ve bazı
subayların askeri mahkemeye verilmesi ile ilgili padişah buyruklarının düzeltilmesi
Malta’ya sürülmüş olanların İstanbul’a getirilmesi
Kıyım yapmış Ermenilerin yargılanması Ermeni Göçü sırasında suç işleyenlerin
mebus seçilmemesi Bazı komutan ve polis müdürlerinin
değiştirilmesi
AMASYA PROTOKOLLERİ Zararlı yayınların engellenmesi Barış görüşmelerinde Osmanlı Devleti’ni
temsil etmesi istenen isimlerin belirlenmesi
Bazı subaylarla ilgili padişah kararlarının geri alınması
AMASYA PROTOKOLLERİNİN ÖNEMİ İstanbul Hükümeti Temsil Heyeti’ni resmen
tanımıştır. Bu protokol İstanbul Hükümetine sunulmuş ancak
kabul edilmemiştir. Sadece Mebusan Meclisi’nin açılması konusunda
görüş birliğine varılmıştır. Ulusal direnişin göz ardı edilemeyeceği anlaşılmıştır. İtilaf Devletleri Türk ulusunu diledikleri
gibi yönlendiremeyeceklerini anlamaya başladılar.
PROTOKOLLERİN ARDINDAN; Meclis-i Mebusan’ın toplanma yeri Toplantıdan sonra Temsilciler Kurulunun
alacağı biçim ve çalışma yöntemi Paris Konferasında meydana gelebilecek
gelişmelere karşı takınılacak tututum.