Alüminyum Pencere Ve Kapılar

T.C.

MLL ETM BAKANLII

METAL TEKNOLOJS

ALMNYUM PENCERE VE KAPILAR

Ankara, 2014

i

Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve retim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarak rencilere

rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renme materyalidir.

Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir.

PARA LE SATILMAZ.

ii

AIKLAMALAR ................................................................................................................... iv GR ....................................................................................................................................... 1 RENME FAALYET1 .................................................................................................... 2 1. ALMNYUM DORAMA PENCERE YAPMA ............................................................. 2

1.1. Alminyum Pencere Doramacl .............................................................................. 2 1.1.1. Alminyum Dorama Pencerelerin Tanm ve Kullanm Alanlar ......................... 2

RENME FAALYET1 ............................................................................ 2

1.1.1.1. Alminyum Pencerelerin Dier Dorama Pencerelerle

Karlatrlmas ............................................................................................... 3

1.1.1.2. Alminyum Dorama Pencerelerin stnlkleri ................................ 4 1.1.1.3. Alminyum Dorama Pencere eitleri ............................................. 4

1.1.2. Alminyum Dorama Pencereleri Oluturan Elemanlar ....................................... 6 1.1.3. Alminyum Dorama Pencerelerde Kullanlan Profiller ...................................... 6

1.1.3.1. Alminyum Pencere Kasa Profilleri ................................................... 7 1.1.3.2. Alminyum Pencere Kanat Profilleri .................................................. 9

1.1.3.3. Alminyum Pencere Cam tas Profilleri ........................................ 10 1.1.3.4. Alminyum Pencere Orta Kayt Profilleri ........................................ 11

1.1.4. Alminyum Dorama Pencerelere Kesim Plan Hazrlanmas ............................ 13 1.1.5. Alminyum Pencereleri Oluturan Elemanlar ve Tamamlayc Aksesuarlar ..... 15

1.1.5.1. Alminyum Pencerelerde Kullanlan Kilitleme Mekanizmalar ....... 15

1.1.5.2. Alminyum Pencerelerde Kullanlan Menteeler ............................. 18 1.1.5.3. Alminyum Pencerelerde Kullanlan Su Tahliye Kapaklar ............................ 20 1.1.6. Alminyum Profillerin Birletirilerek Doramann Oluturulmas ..................... 20

1.1.6.1. Kasa Profillerinin Birletirilmesi ...................................................... 21 1.1.6.2. Kanat Profillerinin Birletirilmesi ..................................................... 22

1.1.6.3. Alminyum Pencere Aksesuarlarnn Balanmas ............................ 23 1.1.7. Alminyum Pencerelerin malat Projelerinin izilmesi ...................................... 25

UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 31 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 44

RENME FAALYET2 .................................................................................................. 47 2. ALMNYUM DORAMA KAPI YAPMA ................................................................... 47

2.1. Alminyum Kap Doramacl ................................................................................ 47 2.1.1. Alminyum Dorama Kaplarn Tanm ve Kullanm Alanlar ........................... 47 2.1.2. Alminyum Dorama Kap eitleri ................................................................... 48

2.2. Alminyum Dorama Kaplar Oluturan Elemanlar ................................................. 50 2.2.1. Alminyum Dorama Kaplarda Kullanlan Profiller ......................................... 51

2.2.1.1. Alminyum Dorama Kap Kasa Profilleri ...................................... 51 2.2.1.2. Alminyum Dorama Kap Kanat Profilleri ..................................... 53 2.2.1.3. Alminyum Dorama Kap Orta Kayt ve Etek Profilleri ................ 55

2.2.1.4. Alminyum Dorama Kap Cam tas Profilleri ............................................ 56 2.2.1.5. Alminyum Dorama Kap Adaptr Profilleri ................................................. 56 2.2.2. Alminyum Dorama Kaplara Kesim Plan Hazrlanmas................................. 57

2.3. Alminyum Kapda Para karma lemlerini Yapmak ........................................... 57 2.4. Alminyum Kaplar Oluturan Elemanlar ve Tamamlayc Aksesuarlar ................. 58

NDEKLER

file:///C:\Users\win7\Desktop\ALPEREN%20KAAR%206\Metal%20Tek\1-2-5ALMNYUM%20PENCERE%20VE%20KAPILAR.doc%23_Toc387392552file:///C:\Users\win7\Desktop\ALPEREN%20KAAR%206\Metal%20Tek\1-2-5ALMNYUM%20PENCERE%20VE%20KAPILAR.doc%23_Toc387392553file:///C:\Users\win7\Desktop\ALPEREN%20KAAR%206\Metal%20Tek\1-2-5ALMNYUM%20PENCERE%20VE%20KAPILAR.doc%23_Toc387392558

iii

2.4.1. Alminyum Kaplarda Kullanlan Kilitleme Mekanizmalar .............................. 58 2.4.1.1. Alminyum Kaplarda Kullanlan Gmme Kilitler .......................... 59

2.4.1.2. Alminyum Kaplarda Kullanlan Otomatik Kilitler ........................................ 59 2.4.1.3. Alminyum Kaplarda Kullanlan spanyolet Kilitleme

Mekanizmalar ................................................................................................ 60 2.4.2. Alminyum Kaplarda Kullanlan Menteeler ..................................................... 60

2.4.2.1. Yuval Kap Mentee Mekanizmalar ............................................... 61 2.4.2.2. Eksantrik Kap Mentee Mekanizmalar ........................................... 61

2.5. Alminyum Dorama Kapy Birletirmek ................................................................. 61 2.5.1. Alminyum Profillerin Birletirilerek Dorama Kaplarn Oluturulmas .......... 62

2.5.1.1. Kasa Profillerinin Birletirilmesi ...................................................... 62

2.5.1.2. Kanat Profillerinin Birletirilmesi ..................................................... 64

2.5.1.3. Alminyum Kap Aksesuarlarnn Balanmas ................................. 65 2.6. Alminyum Kaplarn malat Projelerinin izilmesi .................................................. 68 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 73 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 83

RENME FAALYET3 .................................................................................................. 86 3. ALMNYUM DORAMALARIN MONTAJINI YAPMA ........................................... 86

3.1. malat Tamamlanm Doramalara Uygulanacak lemler ........................................ 86 3.1.1. Alminyum Doramalarn Ambalaj, Nakliye ve Depolanmalar ........................ 86 3.1.2. Alminyum doramalarn yerlerine montajnn yaplmas .................................. 87 3.1.3. Alminyum doramalara camlarn taklmas ve takozlanmas ............................ 88

3.1.3.1. Alminyum pencerelerde kullanlan camlar ..................................... 89 3.1.3.2. Alminyum kaplarda kullanlan camlar .......................................................... 91 3.1.4. Alminyum doramalarda kullanlan fitillerinin taklmas ................................. 92

3.1.4.1. Alminyum pencerelerde kullanlan fitiller ...................................... 92

3.1.4.2. Alminyum kaplarda kullanlan fitiller ............................................ 95 3.1.5. Alminyum kaplarda kullanlan kap alt fralar .............................................. 97

UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 98 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 99

MODL DEERLENDRME ............................................................................................ 101 CEVAP ANAHTARLARI ................................................................................................... 102 KAYNAKA ....................................................................................................................... 104

iv

ALAN Metal Teknolojisi

DAL/MESLEK Metal Dorama/ Metal Doramac

MODLN ADI Alminyum Pencere ve Kaplar

MODLN TANIMI

Alminyum pencere ve kap resimlerini izmek/okumak

ve resimlere gre kesim plan yaparak alminyum

pencere ve kap yapmnn kazandrld bir renme

materyalidir.

SRE 40/32

N KOUL Bu modln n koulu yoktur.

YETERLK

Alminyum Pencere Kap imal etmek; imal edilen

Alminyum Pencere Kap profillerinin yerine

montajlarn yapmak

MODLN AMACI

Genel Ama

Gerekli ortam ve ekipman salandnda Alminyum

profillerden pencere ve kap imal ederek montajn

yapabileceksiniz.

Amalar

1. Alminyum pencere resmi izmek/okumak ve resme gre kesim plan yaparak alminyum pencereyi

yapabileceksiniz.

2. Alminyum kap resmi izmek/okumak ve resme gre kesim plan yaparak alminyum kapy

yapabileceksiniz.

3. Alminyum doramalar ambalajlayarak nakliyesini ve yerine montajn yapmak; tamamlayc

elemanlarn takmak iini yapabileceksiniz.

ETM RETM

ORTAMLARI VE

DONANIMLARI

Ortam: Alminyum sistem serisi profilleri, alminyum

ekillendirme takm ve makineleri, mentee ve kilitleme mekanizmalar, s fitilleri Donanm: Standart atlye donanm, izim ara-

gereleri, grsel ve basl kaynaklar, televizyon,

projeksiyon, bilgisayar, bilgisayar donanmlar vb.

salanmaldr.

LME VE

DEERLENDRME

Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra

verilen lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz.

retmen modl sonunda lme arac (oktan semeli

test, doru-yanl testi, boluk doldurma, eletirme vb.)

kullanarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve

becerileri lerek sizi deerlendirecektir.

AIKLAMALAR

1

Sevgili renci,

Bu modl ile, alminyum dorama dersi modllerinden biri olan alminyum

pencere ve kaplar reneceksiniz. Mesleki bilgilerin, gemiten gnmze doru hep

gelime ierisinde olmas gerekir. Sizler de bu alanda mesleki bilgilerinizi artrp

gelitireceksiniz.

Bu modlle alminyum pencere ve kap resimlerini izebilecek/okuyabilecek;

resimlere gre kesim plan yaparak alminyum pencere ve kaplarn imalatn

reneceksiniz.

Bu modl aldnzda, alminyum pencere ve kaplarn resimlerini

izebileceksiniz. Gerektiinde alminyum pencere ve kaplarn resimlerini

okuyabileceksiniz.

Planlanan kesim programna gre alminyum pencere ve kaplarn imalatn

yapabileceksiniz.

Alminyum doramalar ambalajlayarak nakliyesini ve yerine montajn

yapabilecek; montajnda tamamlayc elemanlarn takma iini de yapabileceksiniz.

Alminyum Pencere ve Kaplar Modl, alminyum dorama dersinin de bir

paras olmasndan dolay bu alandaki bilgi ve becerileri bilmeniz gerekecektir.

GR

2

RENME FAALYET1

Alminyum pencere resmi izip/ okuyabilecek ve resme gre kesim plan

hazrlayarak alminyum pencereyi imal edebileceksiniz.

Alminyum pencere doramada kullanlan profillerin kullanm alanlarna gre farkl olup olmadklarn aratrarak not ediniz.

Alminyum pencere doramada kullanlan tamamlayc aksesuarlarn ilem farkllklarn aratrarak rapor ediniz.

Bu aratrmalar yapmak iin evrenizde, alminyum dorama ile ilgili uygulamalar

yapan iletmelerden, eitim kurumlarndan (niversite ve mesleki retim veren

ortaretim kurumlar), ktphanelerden veya internet ortamndan yararlanabilirsiniz.

1. ALMNYUM DORAMA PENCERE

YAPMA

1.1. Alminyum Pencere Doramacl

Pencerelerin oluturulmasnda kullanlan malzemelerin trne gre doramalar

isimlendirilir. Alminyum profiller kullanlarak alminyum pencere doramas yaplr.

1.1.1. Alminyum Dorama Pencerelerin Tanm ve Kullanm Alanlar

Bir yapnn duvarna alan bolua monte edilen, i mekna doal n girmesini,

d ortamn grnmesini salayan ve gerektiinde havalandrma amal olarak kullanlan,

alminyum pencere dorama olarak tanmlanr.

Yaplarn ihtiyac olan alminyum dorama pencereler, k ve havalandrma

amacnn dnda iyi bir grnm salamas da gerekir.

Gnmzde mimar yaplarda; konut, bro, i merkezi ve sosyal alanlarda farkl tip

alminyum doramalardan olumu pencereler kullanlmaktadr.

RENME FAALYET1

AMA

ARATIRMA

3

Resim 1.1: Alminyum doramada pencere eitlerinin kullanm

1.1.1.1. Alminyum Pencerelerin Dier Dorama Pencerelerle

Karlatrlmas

Gnmzde pencere dorama yapmnda en ok kullanlabilen drt malzeme tr

vardr. Bunlar:

Demir dorama pencereler: Yksek dayanm ve gvenlik gerektiren yaplarda tercih edilir.Is iletimi ve nemli blgelerde paslanma zelliinden dolay

devaml bakm gerektirir.

Ahap dorama pencereler: Doall ve s yaltm bakmndan tercih edilir. Ahap doramalar d etkenlerden korunamad takdirde devaml tamir ve

bakm isterler.

PVC dorama pencereler: Yksek seviyede ses ve s yaltm iin tercih edilir.

Gece ve gndz ile mevsimler aras scaklk farkllklarnn fazla olduu

blgelerde PVC doramalar olumsuz etkilenir.

Alminyum dorama pencereler: Dayanm, gzel grnm ve cam ile olan mkemmel ortak kullanmndan dolay tercih edilir.

Her iklim koulu ve doa artlarna kar en uygun malzeme olarak alminyum

doramalar karmza kmaktadr.

4

Alminyum doramadan yaplm pencereler, bakm gerektirmeden uzun yllar

kullanlabilirler.

Alminyum dorama pencerelerin dier doramalara gre grlen olumsuz ynleri:

Is geirgenliinin fazla olmas ve darbeli, sarsntl yerlerde balantlarnn gevemesidir.

Ancak gnmzde alminyum profiller retilirken, s yaltmn salamak amacyla s

bariyerleri kullanlm ve bu sorun da giderilmitir.

1.1.1.2. Alminyum Dorama Pencerelerin stnlkleri

Darbelere kar mukavemetlidir. Gaz, nem, ya ve k gibi d etkenlere kar dayankldr. Dk ve yksek scaklklarda mekanik zellikleri iyidir. Korozyona kar dayankldr. lkemiz zengin alminyum rezervine sahip olduu iin ham madde sknts

yoktur.

Dier malzemelerden retilen pencerelere nazaran daha hafiftir. Bakm kolaydr, kullanm sresince boya veya baka bir ilem gerektirmez. lenmesi kolay bir malzemedir. Kimyasal bileimi dier doramalara nazaran daha salkldr. Alminyum, geri dnml bir malzeme olmas nedeniyle evreyi kirletmez. Alminyum pencereler yangna kar dayankldr.

1.1.1.3. Alminyum Dorama Pencere eitleri

Yaplarda kullanlan pencere biimleri, ncelikle kullanm alan, iklim koullar,

imalat teknikleri, kullanlan malzemeler ve kltre gre farkllklar gsterir. Gnmz

mimarisinde en ok kullanlan alminyum dorama pencereler unlardr.

Sabit pencere: Sadece aydnlk (k alma) gerektiren yaplarda tercih edilir.

Resim 1.2: Sabit blmeli pencere

Normal kanatl pencere: En ok kullanlan pencere eididir

5

Resim 1.3: Sabit blmeli pencere

Vasistas pencere: Havalandrmay yukardan veya aadan gerektiren yaplarda kullanlr.

A.Vasistas pencere B. Ters vasistas pencere

Resim 1.4: Vasistas pencereler

ift alr pencere: Farkl almlar gerekletiren, maliyeti yksek penceredir.

A. Yatay alml B. Dikey alml

Resim 1.5: ift alr(karma) pencereler

Pivot pencere: ift ynl hava ak salayan yaplarda tercih edilir.

6

Resim 1.6:Pivot pencereler

1.1.2. Alminyum Dorama Pencereleri Oluturan Elemanlar

Alminyum dorama bir pencerede bulunmas gereken elemanlar, aada

gsterilmitir. ekli dikkatli bir ekilde inceleyerek kullanlm olan elemanlar

eletirerek tanynz.

A. Ke takozu B. Mentee

C. Vidalar D. Fitiller

E. Tutamak, kol F. Profiller

Resim 1.7: Pencereleri Oluturan Elemanlar

1.1.3. Alminyum Dorama Pencerelerde Kullanlan Profiller

7

Alminyum doramalarda, belli statik mukavemet ve eitli fonksiyonlar yerine

getiren trnak, yuva, kulak vb. girinti ve kntlara sahip, ekstrzyon yoluyla elde edilmi

olan alminyum profiller kullanlr.

Alminyum doramacl tekniine uygun imalat gerekletirebilmenin nemli

basamaklarndan birisi de, imalat yaplacak ie uygun profil ve aksesuarlar semektir.

Alminyum profil reticisi firmalarn, retim kataloglarndan faydalanarak profil

seimini yapabilirsiniz.

Alminyum profil reticileri, rettikleri sistemlerin serilerinde kullandklar

profillere sistem serisi profilleri adn vermektedir.

Sistem serisi profilleri deyimi; teknik, ekonomik, estetik, fonksiyonellik gereklerine

uygun olarak tasarlanm ve retilmi seriler iin kullanlr. rnein: Bir pencerenin

imalatna girecek tm elemanlarn, en ince detayna kadar belirlenmesi ve retilmesi ile

oluan serilerdir.

Bu nedenle profillerin seiminde, sorunsuz bir dorama oluturmak iin sadece bir

eit sistem serisi profiller tercih edilmelidir.

1.1.3.1. Alminyum Pencere Kasa Profilleri

Alminyum dorama pencerelerin tayc profili olarak adlandrlan kasa

profilleridir. Bu profiller vidalamaya maruz kalacaklarndan, en az 2 mm kesit

kalnlnda olanlar tercih edilmelidir.

Aada belirtilen profiller geliigzel seilerek sistem harfleri verilmitir:

A sistem serileri: Dz seri olarak kullanlr.

Resim 1.8: A sistem pencere kasa profilleri

izim 1.1: A sistem pencere kasa profil lleri

8

B sistem serileri: C60 sistem serisi sadece kasa profili olarak kullanlr.

Resim 1.9: B sistem pencere kasa profili

izim 1.2: B sistem pencere kasa profil lleri

C sistem serileri: Is yaltm serisi olarak kullanlr.

Resim 1.9: C sistem pencere kasa profili

9

izim 1.3: C sistem pencere kasa profil lleri

1.1.3.2. Alminyum Pencere Kanat Profilleri

Alminyum dorama pencerelerin kanat profilleri, pencerenin alan paralardr.

A sistem serileri:

Resim 1.10: A sistem pencere kanat profili

izim 1.4: A sistem pencere kanat profil lleri

B sistem serileri: Pencerenin C60 sistem serisi olarak bilinir ve kanat iin kullanlr.

10

Resim 1.11: B sistem pencere kanat profili

izim 1.5: B sistem pencere kanat profil lleri

izim 1.6: B sistem pencere kanat profil lleri

1.1.3.3. Alminyum Pencere Cam tas Profilleri

Alminyum dorama cam tas profilleri; kasa, kanat veya orta kayt profillerinde

bulunan trnaklara taklmas suretiyle, camn doramaya sabitlenmesinde kullanlr. Cam

tas profilleri sistem serisi iindeki cam talarndan, camn kalnlna uygun olan

seilerek kullanlmaldr.

11

Resim 1.13: A sistem pencere ta profili

izim 1.7: A sistem pencere ta profil lleri

Resim 1.14: B sistem pencere ta profili

izim 1.8: B sistem pencere ta profil lleri

1.1.3.4. Alminyum Pencere Orta Kayt Profilleri

Alminyum dorama orta kayt profilleri, kasa veya kanat zerinde herhangi bir

blnt yaplmak istenildiinde kullanlan profillerdir. Pencere orta kayt profilleri, kasa

profiline yardmc aralarla taklr.

A sistem serileri:

12

Resim 1.15: A sistem pencere orta kayt profili

izim 1.9: A sistem pencere orta kayt profil lleri

B sistem serileri: Sadece C 60 sistem serisinde, s camlarda kullanlr.

Resim 1.16: B sistem pencere orta kayt profili

izim 1.10: B sistem pencere orta kayt profil lleri

C sistem serileri:

13

Resim 1.17: C sistem pencere orta kayt profili

izim 1.11: C sistem pencere orta kayt profil lleri

1.1.4. Alminyum Dorama Pencerelere Kesim Plan Hazrlanmas

Alminyum dorama pencerelerin imalatnn gerekletirilmesi iin, kullanlacak

sistem profillerinin seilmesinden sonra bu profillerin hangi llerde kesileceinin

belirlenmesi gerekmektedir.

Alminyum profillerin hassas llere sahip olmalar ve hassas ller ierisinde

almalar nedeniyle, doru bir kesim plan ile hatasz lye sahip dorama imalat

yapmak gerekir.

Gnmz teknolojisinde kesim llerinin belirlenmesinde, bilgisayar ortamndan

da yararlanlmaktadr. Doramann yaplaca boluk lsnn, bilgisayar programna

girilmesi ve kullanlacak profilin seilmesi ile birlikte, doramaya ait tm profillerin

kesim lleri program tarafndan belirlenebilmektedir. Alnan bu veriler sayesinde, CNC

alminyum ileme tezgahlarnda, her trl kesim, delik, kanal vb. ilemler tek aamada

yaplabilmektedir. Her atlye ortamnda bu tip program ve makineler bulunmayabilir, bu

durumda alminyum doramacs, kesim llerini kendisi belirlemek durumundadr.

Alminyum profillerin kesit lleri yardm ile de kesim plan karlabilir.

Alminyum profil reticisi firmalarn rn kataloglarndan seilen sistem profillerinin,

kesit lleri bu kataloglarda yer almaktadr. Profil kesit llerinin ve sistemin

gerektirdii aada belirtilen durumlar gz nne alnarak kesim plan hazrlanr:

14

Kesim plann hazrlanmasndan nce, doramann taklaca boluun lsnn doru bir ekilde alnmas gerekmektedir.

izim 1.12: Kasa kesim ls

Yatay ve dey ller tek bir yerden alnmamal, farkl noktalardan da alnacak llerle boluk ls belirlenmelidir.

Boluun kelerinden apraz l alnarak gnye kontrol yaplmaldr. Boluktan daha byk retilmi bir dorama, bu bolua giremeyecei iin

sorun yaanr; ayn ekilde doramann boluktan daha kk olmas

durumunda ise oluan boluklar kapatmak yine sorun olmaktadr. Bu nedenle,

doramann bolua montajnn, sorunsuz olarak gerekleebilmesi iin tm

llerin doru bir ekilde alnm olmalar bir zorunluluktur.

Doramann yaplaca lnn belirlenmesinden sonra, profillerin kesim ls belirlenir. Kasa, kanat, ve orta kayt profilleri iin seilen alminyum

profiller kesim iin hazrlanr.

izim 1.13: Kanat kesim ls

Cam tas profilleri de, bu kesim plan ierisinde yer almaldr ancak lsnn bulunmasnda zorluk yayorsanz, dorama oluturulduktan sonra da dorama

zerinden l alarak kesimini gerekletirebilirsiniz.

15

izim 1.14: Yatay ta kesim ls

izim 1.15: Dik ta kesim ls

1.1.5. Alminyum Pencereleri Oluturan Elemanlar ve Tamamlayc

Aksesuarlar

Alminyum pencerelerin fonksiyonlarn yerine getirebilmeleri iin, doramay

tamamlayc nitelikte ve aksesuar olarak kullanlan tm elemanlarn eksiksiz olarak

kullanlmas zorunludur. Dorama iin seilen sistem alminyum profillerine, uygun olan

tamamlayc eleman ve aksesuarlarn kullanlmas, pencerenin sorunsuz olarak

almasnda en nemli etkenlerden biridir.

1.1.5.1. Alminyum Pencerelerde Kullanlan Kilitleme Mekanizmalar

Pencerelerin kullanl amacna gre ortamn havalandrlmasn salayabilmeleri

iin alp kapanmalar ve korunma amal olarak kilitlenmeleri gerekmektedir.

Alminyum dorama pencerelerinin bu ilevleri yerine getirebilmesi iin en nemli unsur,

seilecek doru bir kilitleme mekanizmas ile olacaktr. Seilecek kilitleme mekanizmas,

kasa ile kanadn uygun ekilde almalarn salayacaktr.

Yaplardaki s kaaklarnn byk blmnn pencerelerden kaynakl olmas

nedeniyle, pencerelerin imalat ekilleri s yaltm deerlerine direkt etki etmektedir.

16

Seilecek kilitleme mekanizmas ayn zamanda s, ses, su ve toz yaltm konusunda da

nemli bir rol oynayacaktr.

Gnmzde pencerelerin kilitleme mekanizmalar ile ilgili pek ok alternatif

gelitirilmitir. Alminyum dorama pencereler de bu geliimden etkilenerek srekli bir

deiim ve geliim iindedir. Alminyum dorama pencerelerde kullanlan kilitleme

mekanizmalarnn en sk kullanlanlar:

Tek noktadan Kilitleme Mekanizmalar

Tek noktadan kilitleme yapan mekanizmalara vasistas ad verilmektedir.

Kasa zerine balanan dii paraya, kanat zerindeki dilin gemesi ile

almaktadr (Resim 1.18:A). Bu yntem genellikle havalandrma amal kullanlan

havalk pencerelerinde kullanlmaktadr.

Yukardan aaya alan trdeki pencerelerde (Resim 1.18:B) vasistas makas

taklmak suretiyle, pencerenin belli bir lye kadar almas da salanabilmektedir.

A. stten kilitleme mekanizmas B. Alttan kilitleme mekanizmas

Resim 1.18:Tek noktadan kilitleme mekanizmalar

ift ve ok Noktadan Kilitleme Mekanizmalar

Birden ok noktada alan kilitleme mekanizmasna, ispanyolet kilit ad

verilmektedir.

Bu yntemde; kanat profil trnaklarna taklan srg profilinin (tij profili), kasa

profiline karlk olarak taklan paraya sktrlmas ile kilitleme ilemi

gereklemektedir.

Kanat profili zerine balanan pencere kolunun (ispanyolet kolu), srg profilini

hareket ettirmesi ile kilitleme ve sktrma ilemi gerekletirilmektedir.

17

Resim 1.19:ift noktadan kilitleme mekanizmalar

Srg profili mekanizmas, tek veya ift ynde kilitleme yapabilecek ekilde tek

veya ift paradan meydana gelmektedir. Kullanlacak ispanyolet kolu, srg

mekanizmasnn alma ekline gre tek veya ift ynde hareket edebilen trden seilir.

Srg profili zerine balanacak silindirik makaralarn kanat yksekliine gre en az iki

adet paslanmaz elikten imal edilmi olmalar gerekir. 120 cm den daha byk boydaki

pencerelerde ispanyolet makara 3 veya 4 adet olmaldr. Karlk olarak kullanlacak

parann sktrmaya olanak verecek trden elik malzemeden imal edilmi olmas

gereklidir.

spanyolet kollar; kilitleme mekanizmasnn altrlmas kadar estetik olarak

doramayla btnlk salayacak ekilde, kaliteli retilmi olan kollardan seilmelidir.

spanyolet kollarnn alminyum malzemeden eloksal kapl veya elektrostatik toz boya

yntemi ile boyanarak kullanlabildii gibi farkl malzemelerden de retilmi olanlar da

bulunmaktadr.

ift Eksenli Alm ve Kilitleme Mekanizmalar

Bir pencereden en fazla fayday salayabilmek ve farkl alr istekleri de

gerekletirebilmek amacyla kullanlan ift eksenli alm mekanizmalar, pencerenin iki

eksende almasn salayan kilitleme ve alm mekanizmasdr.

Pencere imalat iin seilen alminyum sistem profillerine uygun olan

mekanizmalarn tercih edilmesi gerekmektedir.

Hem havalandrma hem de ieriye alm taleplerini karlamak amac ile kullanlan

pencerelerdir.

18

Resim 1.20: ift eksenli alm ve kilitleme mekanizmas

1.1.5.2. Alminyum Pencerelerde Kullanlan Menteeler

Alminyum pencerelerde mentee, kasaya kanad balayan ve pencere kanadnn

almasn salayan mekanizmadr.

Seimi yaplacak menteenin, sistem profil serisine uygun veya retici firmann

nerdii menteelerden biri olmas gerekir.

Dorama kanadn tayan eleman olarak kullanlan menteeler, kanadn arlna

ve doramaya gelen statik yklerin (rzgr vb.) durumuna gre seilmelidir.

Alminyum pencere menteeleri, genellikle alminyumdan retilmi olup; eloksal

kapl olarak veya elektrostatik toz boyama yntemi ile istenen renge boyanarak

doramalarda kullanlmaktadr.

Ar kanatl pencereler iin, elik yuval menteelerin kullanlmas gerekmektedir.

Alminyum pencere menteeleri, genellikle kasa ve kanat birletirildikten sonra yerine

balanmaktadr.

Menteenin dorama zerine balanmasnda vidal birletirme yntemi

kullanlmaktadr ve bu vidalarn tm de birletirme iin byk nem tamaktadr.

Vidalardan birinin dahi iyi sklmamas, kanadn kaymasna ve doramann almamasna

neden olabilir. Kullanlacak mentee profil, zerine kanal veya delik almasn gerektiren

trden ise, kasa ve kanat profilleri birletirilmeden nce kanal veya delik ama

ilemlerinin yaplmas gerekmektedir. Alminyum dorama pencerelerde en ok

kullanlan mentee eitleri unlardr:

Normal Alr Mentee Mekanizmalar

Resim 1.21: Normal alr mentee mekanizmalar

19

Yuval Mentee Mekanizmalar

Resim 1.22: Yuval mentee mekanizmalar

Eksantrik Mentee Mekanizmalar

Resim 1.23: Eksantrik mentee mekanizmalar

Yaprak Mentee Mekanizmalar

Resim 1.24: Yaprak mentee mekanizmalar

Pivot Mentee Mekanizmalar

Resim 1.25: Pivot mentee mekanizmalar

20

1.1.5.3. Alminyum Pencerelerde Kullanlan Su Tahliye Kapaklar

Alminyum pencerelerde kullanlan su tahliye kanallar, kasa ile kanat arasndaki

bolukta hava sirklasyonunu salayarak, oluan rutubetin kurutulmasn ve bu bolukta

olabilecek suyun tahliyesini salamak iin kullanlmaktadr.

Su tahliye kanal, kasa yatay alt profilinin d ortamda bulunan yzeyine alan en

az iki adet kanaldan olumaktadr.

Direkt rzgr etkisi altnda bulunan kanallardan giren hava, doramadan slk sesi

kmasna neden olur. Bu durumda su tahliye kanallarnn, PVC kapaklarla kapatlarak

direkt rzgr girii nlenmelidir.

izim 1.16: Alminyum pencerelerde kullanlan su tahliye kapa detay

1.1.6. Alminyum Profillerin Birletirilerek Doramann Oluturulmas

Kesimi tamamlanm, gerekli olan delik, kanal vb. ilemleri bitmi, zvanalar

balanm ve fitilleri taklm olan dorama profillerinin birletirme ileminin uygulama

aamasna geilebilir. Doramalarn oluturulmas srasnda, profillerin birbirine

balanmalarnda kullanlacak yntem ve teknikler Alminyum Profilleri Kesme ve

Birletirme adl modlde anlatlmtr.

Alminyum doramaclk tekniine uygun olarak pencere imalatnda, ncelikle

doramay oluturacak profillerin kesimi yaplr. Kesimi yaplan profillerin

birletirilmesinden nce, profillerin bir dizi ilem srasndan daha gemeleri

gerekmektedir. Dorama birletirildikten sonra bu ilemlerin uygulanmasndaki zorluklar

ve baz durumlarda bu ilemlerin uygulanmasnn mmkn olamayacandan dolay,

dorama birletirilmeden nce bu ilemlerin uygulanmas gerekmektedir. Kesimi

tamamlanm pencere profillerine uygulanacak ilem basamaklar unlardr:

Kasa profiline su tahliye kanal almas Kanat profiline ispanyolet kol kanal almas Mentee kanal veya delii almas T birleim var ise zvanalarnn balanmas

21

T birleim orta kayt profillerinin kertilmesi Kasa takoz fitili, kanat kulak fitili ve d cam fitilinin yerlerine taklmas

lem basamaklarndan Alminyum profillerden para karma ve birletirmeye

ilikin uygulamalar konusunda eksik bilgileriniz olduunu dnyorsanz, Alminyum

Profilleri Kesme ve Birletirme adl modle dnerek eksikliklerinizi gideriniz.

1.1.6.1. Kasa Profillerinin Birletirilmesi

Kesimi ve gerekli ilemleri tamamlanm kasa profillerinin birletirilerek, kasa

oluturulmasnda kullanlacak yntem, ke (L) birletirme yntemidir. Bu birleim

tekniinin uygulanmasnda, gerekli mukavemetlerin salanabilmesi iin seilen profil

sisteminin nerdii malzeme ve yntemler kullanlmaldr. Alminyum doramacl

tekniine uygun birletirmelerde, ke birleim takozu ile birleim gerekletirilmektedir.

Kasa profillerinin birletirilmesi ilemi aada belirtilen ilem basamaklarna gre

yaplmaldr:

Kesim lleri yaplr Uygun ebatta ke birletirme takozu hazrlanr Vida ile birletirme yaplr.

Resim 1.26:Ke takozlarn(avu) ilk montaj

Dier ke, profilin montaj iin nce iinden sonra dndan vidalanr,

Resim 1.27:Ke takozlarnn ikinci montaj

Kasa oluturulmadan nce ikence ile sktrldktan sonra i vidalama drt keden yaplarak oluturulur.

22

Resim 1.28:Kasann oluturulmas

1.1.6.2. Kanat Profillerinin Birletirilmesi

Kesimi ve gerekli ilemleri tamamlanm kanat profillerinin birletirilerek, kanat

oluturulmasnda kullanlacak yntem, ke (L) birletirme yntemidir. Bu birleim

tekniinin uygulanmasnda, gerekli mukavemetlerin salanabilmesi ve pencerenin

fonksiyonellii iin seilen profil sisteminin nerdii malzeme ve yntemler

kullanlmaldr. Kullanlan kanat profilleri, l kesim toleranslarn gre yapacaksnz.

Kanat profillerinin birletirilmesi aada belirtilen ilem basamaklarna gre

yaplmaldr:

Kasaya gre kanat kesim lleri yaplr.

Resim 1.29:Kasaya gre kesim llerinin alnmas

Ke birletirme takozlarn montaj yaplr.

Resim 1.30:Ke takozlarn(avu) montaj

kence ile sktrldktan sonra i vida montaj yaplr.

23

Resim 1.31:Ke takozlarnn vidal montaj

Kanadn montaj oluturulur.

Resim 1.32:Kanadn oluturulmas

1.1.6.3. Alminyum Pencere Aksesuarlarnn Balanmas

Alminyum pencerelerin istenilen fonksiyonlar yerine getirmesi, doramay

tamamlayc nitelikteki aksesuarlarn, birleimi tamamlanm doramaya uygun ekilde

balanmalarna baldr. malat yaplacak pencerenin tasarm ekline gre bu

aksesuarlarda farkllklar olmaktadr.

Kasa ve kanadn mentee ile birbirine balanmas

Alminyum pencerelerde, kanadn kasaya balanmasn ve alm salayan

menteelerin, profil sistem serisine uygun veya retici firmann nerdii menteelerden

seilmesi gerekir.

Kasa ve kanadn birletirilmesinde uygulanacak ilem basamaklar unlardr:

Pencere kasasnda mentee yeri ls dtan genellikle 150 mm alnr.

Birletirilme ilemi tamamlanm kasa ve kanada, mentee mekanizmasnn balanmas iin profile kanal alr.

24

Resim 1.33:Kasa ve kanada mentee yeri iin kanal almas

Kasa ve kanadn mentee ile birbirine vida ile balanmas yaplr.

Resim 1.34:Kasa ve kanadn mentee ile birbirine balanmas

Pencere kolunun taklmas

Alminyum pencere kilit mekanizmas birletirilmesi srasnda zarar grebilecei

iin, birletirme ilemi tamamlandktan sonra ispanyolet kolu balanmaldr.

Resim 1.35:Pencere kolunun taklmas

25

Kilit mekanizmas karlklarnn balanmas

Birletirme ilemi tamamlanm, kilit mekanizmas balanm doramalara kilit

karlklarnn balanmas gerekmektedir. Kasa ile kanad birbirine kilitleme ve sktrma

fonksiyonlarn yerine getirmesinden dolay, kilit karlklarnn teknie uygun ekilde

balanmas nemlidir. Sktrma ilevini yerine getiremeyen pencerelerden ieri; hava,

su, ses, rzgr, toz vb. gireceinden, karlklarn sistem firmasnn nerdii ekilde veya

kullanlan kilitleme mekanizmasna uygun olarak seilmesine dikkat edilmelidir.

Resim 1.36:Zamak aksesuarn taklmas

Su tahliye kapaklarnn taklmas

Alminyum pencere zerine alm bulunan su tahliye kanallarna, uygun PVC su

tahliye kapaklarnn taklmas zorunludur. Bu kapaklarn olmamas durumunda, direkt

rzgar bu kanallara girerek ses olumasna ve kanallarn fonksiyonunu yerine

getirmemesine neden olmaktadr. PVC kapaklarn trnaklar, kasa profili zerine uygun

olarak alm kanala geirilerek taklrlar.

1.1.7. Alminyum Pencerelerin malat Projelerinin izilmesi

Alminyum pencerelerin imalatlarnn yaplabilmesi iin, yapm projelerinin

izilmi olmas gerekmektedir.

ift blmeli, tek kanatl alminyum pencere yapm resmi verilmitir, dikkatle inceleyiniz.

26

izim 1.17: Pencerenin n grn

izim 1.18: A-detay aklamas

27

izim 1.19: B-detay aklamas

Tek blmeli, tek kanatl, stten havalandrmal alminyum pencere yapm resmi verilmitir, dikkatle inceleyiniz.

izim 1.20: Pencerenin n grn

28

izim 1.21: A-A kesiti

izim 1.22: B-B kesiti

Tek kanatl havalandrma alminyum pencere yapm resmi verilmitir, dikkatle inceleyiniz.

29

izim 1.23: n grn


30


31

UYGULAMA FAALYET

Aada serbest- lsz izimi verilen alminyum dorama profillerinin Kasa Ke

Birletirme imalat uygulamasn yapnz.

ORTAM(Ara-gere, ekipman ve koullar):

Alminyum sistem serisi kasa profili, ke birletirme takozu(avu), mercimek

bal matkap ulu vida, alminyum ekillendirme takm ve makineleri

lem Basamaklar neriler Alminyum dorama pencere ke

birletirmesini oluturacak sistem serisi

profilleri seiniz.

Alminyum doramaya uygun kesim plan hazrlaynz.

Kasa profilini yaklak 200 mm boyunda 2

lem basamaklarna uygun bir alma dzenini salaynz.

UYGULAMA FAALYET

32

adet olarak kesiniz.

Alminyum pencerede kullanlacak tamamlayc elemanlar ve aksesuarlar tespit

ediniz. Birletirme takozu(avu) kullannz.

Alminyum profilleri doru l ve doru ada kesiniz.

Alminyum profilleri birletirmeye hazrlaynz.(Delme, kertme, kanal ama v.b.).

Alminyum profilleri, birletirme takozu kullanarak birletiriniz.

Emniyet tedbirlerini uygulaynz.

33

Alminyum doramay tamamlayc elemanlar balaynz (Mentee, kilit, kol

v.b.).

Alminyum pencere imalat resmini iziniz.

nl ve eldiven kullannz.

i verilen srede bitiriniz.

34

KONTROL LSTES

Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler

iin Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi

deerlendiriniz.

Deerlendirme ltleri Evet Hayr 1. stenilen l ve ekilde alminyum pencere profil birletirme

resimlerini izdiniz mi?

2. izilmi resmi okudunuz mu?

3. Alminyum pencere ke birletirmeleri iin sistem serisi profilleri setiniz mi?

4. Alminyum pencere retimi iin kesim plan hazrladnz m? 5. Kesim plan dahilinde alminyum profilleri kestiniz mi?

6. Profilleri ve aksesuarlar ile birletirmeyi yaptnz m? 7. i zamannda ve i gvenlii kurallar dahilinde yaptnz m?

DEERLENDRME

Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.

Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz

Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.

35

Aada serbest-lsz izimi verilen alminyum dorama profillerinin Kasa

Orta Kayt Birletirme imalat uygulamasn yapnz.


Alminyum sistem serisi kasa ve orta kayt profilleri, ke birletirme

takozu(avu), orta kayt birletirme takozu(U balant), mercimek bal matkap ulu

vida, alminyum ekillendirme takm ve makineleri

lem Basamaklar neriler Alminyum dorama pencereyi oluturacak

sistem serisi profilleri seiniz.

Alminyum doramaya uygun kesim plan hazrlaynz. Kasa profilini yaklak 300

mm boyunda 1 adet olarak kesiniz. Orta

kayt profilini ise 200 mm boyunda 1 adet

Gerektiinde alminyum pencere imalat resmini iziniz.

UYGULAMA FAALYET-2

36

olarak kesiniz.

Alminyum pencerede kullanlacak tamamlayc elemanlar ve aksesuarlar, ke

takozu ve orta kayt birletirme (U balant)

aralarn tespit ediniz.

Alminyum profilleri doru l vedoru ada kesiniz.

Alminyum profilleri birletirmeye hazrlaynz.(Delme, kertme, kanal ama

v.b.). Orta kayt bindirme payn keserek

alnz.

lem basamaklarna uygun alma dzenini salaynz.


37

Alminyum profilleri birletiriniz. Kasa profiline nce U balant aksesuarn

vidalaynz.

Orta kayt profilini U balant aksesuarnn zerine bindirerek birletiriniz.


v.b.).




38

KONTROL LSTES



deerlendiriniz.

Deerlendirme ltleri Evet Hayr

1 stenilen l ve ekilde alminyum pencere profil birletirme

resimlerini izdiniz mi?

2 izilmi resmi okudunuz mu?

3 Alminyum pencere orta kayt birletirmeleri iin sistem serisi

profilleri setiniz mi?

4 Alminyum pencere retimi iin kesim plan hazrladnz m? 5 Kesim plan dahilinde alminyum profilleri kestiniz mi?

6 Profilleri ve aksesuarlar ile birletirmeyi yaptnz m? 7 i zamannda ve i gvenlii kurallar dahilinde yaptnz m?

DEERLENDRME




39

Aada ll resmi verilen alminyum dorama profillerine Havalk

Penceresinin imalat uygulamalarn yapnz.


Alminyum sistem serisi kasa ve kanat profilleri, ke birletirme takozu(avu),

vasistas kolu, mentee, mercimek bal matkap ulu vida, alminyum ekillendirme takm

ve makineleri.

lem Basamaklar neriler Alminyum dorama pencereyi oluturacak sistem

serisi profil seiniz.


Kasa profili: 750 mm den 2 adet, 650 mm den 2

Gerektiinde alminyum pencere imalat resmini

iziniz.

UYGULAMA FAALYET-3

40

adet al kesiniz.

Kanat profili ve talar kesim planna gre hesaplaynz.

Alminyum pencerede kullanlacak tamamlayc elemanlar ve aksesuarlar tespit ediniz.

Alminyum profilleri doru l ve doru ada kesiniz.

lem basamaklarna uygun bir alma dzenini

salaynz.




41


Alminyum profilleri birletiriniz.

42

Alminyum doramay tamamlayc elemanlar balaynz (Mentee, kilit, kol v.b.).


43

KONTROL LSTES



deerlendiriniz.

Deerlendirme ltleri Evet Hayr stenilen l ve ekilde alminyum pencere profil birletirme resimlerini

izdiniz mi?

izilmi resmi okudunuz mu?

Alminyum pencere ke birletirmeleri iin sistem serisi profilleri

setiniz mi?

Alminyum pencere retimi iin kesim plan hazrladnz m? Kesim plan dahilinde alminyum profilleri kestiniz mi?

Profilleri birletirme takozu kullanarak yaptnz m?

Profilleri ve aksesuarlar ile birletirmeyi yaptnz m? i zamannda ve i gvenlii kurallar dahilinde yaptnz m?

DEERLENDRME




44

LME VE DEERLENDRME

Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

1. Aadakilerden hangisi yaplarn ihtiyac olan alminyum dorama pencere zelliklerden biri deildir?

A) Yksek s yaltm B) Havalandrma C) yi grnm D) Ik alma

2. Aadakilerden hangisi pencere kasasnda genellikle iten alnan mentee yeri balang lsdr?

A) 50 mm B) 150 mm C) 250 mm D) 350 mm

3. Aadakilerden hangisi alminyum doramann dier doramalar ile karlatrlmasndaki en nemli zelliidir?

A) Her iklim kouluna karn bakm gerektirmez B) Yksek s yaltmn salamas C) Yksek ses yaltmn salamas D) Darbeli ve sarsntl yerlerde kullanlmas

4. Aadakilerden hangisi alminyum dorama pencerelerin stnlklerinden biri deildir?

A) Korozyona kar dayankldr B) Yksek s yaltmn salamasdr. C) Bakm kolaydr, kullanm sresince boya veya baka bir ilem gerektirmez D) Ham madde sknts yoktur

5. Aadakilerden hangisi yukardan havalandrma gerektiren yaplarda kullanlan pencere eididir?

A) Pivot B) Vasistas C) Kanatl D) ift alr

6. Aadakilerden hangisi farkl almlar gerekletiren, maliyeti yksek pencere eididir?

A) ift alr B) Vasistas C) Kanatl D) Pivot

LME VE DEERLENDRME

45

7. Aadakilerden hangisi En ok kullanlan pencere eididir? A) Pivot B) Vasistas C) Kanatl D) ift alr

8. Aadakilerden hangisi alminyum dorama pencerelerin alan paralardr? A) Kasa profilleri B) Kanat profilleri C) Cam ta profilleri D) Orta kayt profilleri

9. Aadakilerden hangisi kasa veya kanat zerinde herhangi bir blnt yaplmak istenildiinde kullanlan profillerdir?

A) Kasa profilleri B) Kanat profilleri C) Orta kayt profilleri D) Cam ta profilleri

10. Aadakilerden hangisi kasa ve kanat profillerin birletirilmesinde kullanlan ke birletirme mekanizmasdr?

A) Conta B) Fitil C) Mentee D) Takoz(avu)

11. Aadakilerden hangisi kasaya kanad balayan ve pencere kanadnn almasn salayan mekanizmadr?

A) Conta B) Fitil C) Mentee D) Takoz(avu)

12. Aadakilerden hangisi alminyum pencerelerin imalatlarnn yaplabilmesi iin nceden yaplacak ilemdir?

A) Kasa profilleri birletirme B) Kanat profilleri birletirme C) Aksesuvarlarn konulmas D) Yapm projelerinin izimi

Aadaki cmlelerin sonunda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen

bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz.

13. ( ) Bir yapnn duvarna alan bolua, i mekna doal n girmesini ve havalandrmay salayan yap elemanna pencere ad verilir.

46

14. ( ) Gnmzde alminyum doramalar sadece i merkezlerinin doramalarnn oluturulmasnda kullanlmaktadr.

15. ( ) Alminyum dorama pencereler, her iklim koulunda kullanlabilen ve doa artlarna en dayankl dorama trdr.

16. ( ) Alminyum pencerelerde kullanlacak sistem profillerin seiminde, retici firmalarn yaynladklar kataloglardan yararlanlmaldr.

17. ( ) Teknik, ekonomik, estetik, fonksiyonellik gereklerine uygun olarak tasarlanm ve retilmi profillere sistem profilleri ad verilmektedir.

18. ( ) Cam tas profilleri, sistem serisinden ve kullanlacak cam boluunun lsne gre seilmelidir.

19. ( ) Alminyum profiller, hassas ller ierisinde altklarndan dolay hatasz bir kesim plan karmak gerekmektedir.

20. ( ) Doramann taklaca boluk lsnn alnmasnn, doramann kesim plann etkilemeyeceinden nemi yoktur.

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap

verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.

Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

47

RENME FAALYET2

Alminyum kap resmi izip, okuyabilecek ve resme gre kesim plan yaparak

alminyum kapy imal edebileceksiniz.

Alminyum kap doramada kullanlan profillerin kullanm alanlarna gre farkl olup olmadklarn aratrarak not ediniz.

Alminyum kap doramada kullanlan tamamlayc aksesuarlarn ilem farkllklarn aratrarak rapor ediniz.

Bu aratrmalar yapmak iin evrenizde, alminyum dorama ile ilgili uygulamalar

yapan iletmelerden, eitim kurumlarndan (niversite ve mesleki retim veren


2. ALMNYUM DORAMA KAPI YAPMA

2.1. Alminyum Kap Doramacl

Yaplarn vazgeilmez ihtiyac olan kaplarn, giri- k ilevinin dnda gvenlii

salanma fonksiyonu da nemli yer tutar.

2.1.1. Alminyum Dorama Kaplarn Tanm ve Kullanm Alanlar

Bir yapnn iine girmeye veya dna kmaya olanak veren ve bir kapanma

dzeneiyle donatlm yap elemanlarna kap ad verilmektedir.

Doramalar, kaplarn oluturulmasnda kullanlan malzemenin trne gre

isimlendirilmektedir. Alminyum profiller kullanlarak imalat gerekletirilmi kaplara,

Alminyum dorama kaplar denir.

Gnmz mimar yaplarnda; okul, hastane, maaza, i merkezi, resm daire,

apartman vb. pek ok kullanm alanlarnda, alminyum doramalardan oluturulmu

kaplar kullanlmaktadr.

RENME FAALYET2

AMA

ARATIRMA

48

2.1.2. Alminyum Dorama Kap eitleri

Yaplarda kullanlan alminyum kaplar, iklim koullarna, imalat tekniklerine ve

kullanm amacna gre farkllklar gstermektedir. Gnmz yaplarnda kullanlacak

kaplarn, boyut ve ekillerinin belirlenmesinde mimar tasarmlar nem tamaktadr.

Kullanlacak yerin zelliklerine gre en ok kullanlan alminyum kap eitleri

unlardr:

Tek kanatl kaplar

Resim 2.1: Tek kanatl kap

ift kanatl kaplar

Resim 2.2: ift kanatl kap

49

arpma kanatl kaplar

Resim 2.3: arpma kanatl kap

Srme kanatl kaplar

Resim 2.4: Srme kanatl kayar kap

Acil k kaplar ve yangna dayankl kaplar

Resim 2.5: Acil k kaps

50

Dner Kaplar

Resim 2.6: Dner kap

Katlanr kanatl kaplar

Resim 2.7: Katlanr kanatl kaplar

2.2. Alminyum Dorama Kaplar Oluturan Elemanlar

Alminyum profiller kullanlarak oluturulacak, tek kanatl alminyum dorama bir

kapda bulunmas gereken elemanlar Resim 2.8de gsterilmitir. ekli dikkatli bir ekilde

inceleyerek kullanlm olan elemanlar tanynz.

A. Ke takozu B. Tutamak, kol

51

C. Vidalar D. Fitiller

E. Mentee F. Profiller

Resim 2.8: Alminyum dorama kaplar oluturan elemanlar

2.2.1. Alminyum Dorama Kaplarda Kullanlan Profiller

Alminyum dorama kaplarn, gelebilecek statik mukavemetlere kar

koyabilecek, srekli kullanmda dahi fonksiyonlarn yitirmeden grevini srdrebilecek

niteliklere sahip profil ve aksesuar kullanlarak retimleri yaplmaldr. Alminyum

dorama kap retimine girecek olan profillerin, sistem dahilinde eitli fonksiyonlar

yerine getiren trnak, yuva, kulak vb. girinti ve kntlara sahip, ekstrzyon yoluyla elde

edilmi profiller olmalar gerekmektedir. Doramay oluturacak profillerin seiminde,

profil reticisi firmalarn yaynladklar, retim kataloglarndan yararlanlmaldr.

2.2.1.1. Alminyum Dorama Kap Kasa Profilleri

Alminyum dorama kaplarn tayc profili olarak isimlendirilen kasa profilleri,

gerekli mukavemetleri ve gelecek statik ykleri karlayacak ve fonksiyonlarn yerine

getirecek kesit kalnlna sahip olmaldr. Kasa profilleri vidalama ve kilitleme gibi

fonksiyonlarn gerekletirilebilmesi iin en az 2 mm kesit kalnlnda olmaldr. Kap

kasa profilleri, kullanlacak yerin zelliine gre normal veya s yaltml sistem

serilerinden seilebilir. Resim 2.9da eitli sistem serilerine ait kasa profil kesit rnekleri

verilmitir:

A sistem serileri:

Resim 2.9: A sistem kap kasa profilleri

52

izim 2.1: A sistem kap kasa profil lleri

B sistem serileri:

Resim 2.10: B sistem kap kasa profili

izim 2.2: B sistem kap kasa profil lleri

C sistem serileri:

Resim 2.11: C sistem kap kasa profili

53

izim 2.3: C sistem kap kasa profil lleri

2.2.1.2. Alminyum Dorama Kap Kanat Profilleri

Alminyum dorama kaplarn tayc ve hareketli ksmn oluturan kanat

profilleri, gerekli mukavemetleri karlayacak ve fonksiyonlarn yerine getirecek kesit

kalnlnda seilmelidir. Bu profiller vidalanmaya ve ke presinde preslenmeye maruz

kalacaklarndan dolay en az 2 mm kesit kalnlnda seilmelidir. Kap kanat profilleri,

kullanlacak yerin zelliine gre, normal veya s yaltml sistem serilerinden seilebilir.

A sistem serileri:

Resim 2.12: A sistem kap kanat profili

izim 2.4: A sistem kap kanat profil lleri

B sistem serileri: C60 sistem serisinde genellikle kanat profili olarak kullanlr.

54

Resim 2.13: B sistem kap kanat profili

izim 2.5: B sistem kap kanat profil lleri

C sistem serileri : C60-70 sistem serisi alminyum kalite standartlar ile AB normlarnda retilmektedir. Bu sistemlerde genellikler 10 mm temperli cam

(security) cam kullanlmaktadr. Bu serilerde sistem tayc zellii olarak st

kasa ve rulmanlar ile salanmaktadr. Kanat ileri gizli takoz sistemleri

gvenlik salanmas amal kullanlmaktadr.

Resim 2.14: C sistem kap kanat profili

55

izim 2.6: C sistem kap kanat profil lleri

2.2.1.3. Alminyum Dorama Kap Orta Kayt ve Etek Profilleri

Alminyum dorama kap orta kayt profilleri, kasa veya kanat zerinde herhangi

bir blnt yaplmak istenildiinde veya doramann dayanm artrlmak istenildiinde

kullanlmaktadr. Bu profiller vidalanmaya ve ke presinde preslenmeye maruz

kalacaklarndan dolay en az 2 mm kesit kalnlnda seilmelidir. Orta kayt profilleri

kullanlacak yerin zelliine gre, normal veya s yaltml sistem serilerinden seilebilir.

Alminyum dorama kaplarda, kap eiklerinde kullanlan profile etek profili ad

verilmektedir. Etek profilleri, kap kanad altnda ve kasa alt eik profilinin kullanlmad

durumlarda kullanlmaktadr. Is, toz vb. unsurlarn ieri girmesini nlemek amacyla etek

profilin alt ksmna kap alt fras taklmaktadr.

Resim 2.15: Kap etek profilleri

56

izim 2.7: Kap orta kayt ve etek profil lleri

Kap kanadnn arlna bal olarak kullanlacak orta kayt balama profili, vida yeri dayanmna uygun yaplmtr.

Resim 2.16: Kap orta kayt balama profili

2.2.1.4. Alminyum Dorama Kap Cam tas Profilleri

Alminyum dorama kap cam tas profilleri, kasa, kanat ve orta kayt

profillerinde bulunan uygun trnaklara taklmak suretiyle, cam veya benzeri rt

malzemesinin sabitlenmesinde kullanlmaktadr. Cam talar, profil sistem serisi

ierisinden ve cam kalnlna uygun olarak seilmelidir. ekil 2.17de kullanlan cam

talarna rnekler verilmitir, dikkatle inceleyiniz.

Resim 2.17: Kap talar

2.2.1.5. Alminyum Dorama Kap Adaptr Profilleri

Alminyum dorama kap ve pencerelerin oluturulmasnda, darya alan

kanadn, kasa profiline uyum salamas iin alminyum adaptr profilinin kullanlmas

gerekmektedir.

Resim 2.18: Kap adaptr profilleri

57

izim 2.8: Kap adaptr profil lleri

Resim 2.19: Kap adaptr uygulamalar

2.2.2. Alminyum Dorama Kaplara Kesim Plan Hazrlanmas

Alminyum dorama kaplarnn imalatnn gerekletirilebilmesi iin, kullanlacak

sistem profillerinin belirlenmesi ileminden sonra bu profillerin hangi llerde

kesileceinin belirlenmesi gerekmektedir. Alminyum profillerin hassas l

toleranslarnda retilmi olmalar ve hassas ller ierisinde almalar nedeniyle,

hatasz bir kesim plan ile istenilen lye uygun dorama imalat yaplabilmektedir.

renme Faaliyeti-1 de Alminyum Dorama Pencerelere Kesim Plan

Hazrlanmas Bkz.

2.3. Alminyum Kapda Para karma lemlerini Yapmak

Aada kapda para karma iin yaplacak ilem basamaklar belirtilmitir:

Belirtilen lye gre markalama yaplr.

58

Resim 2.20: Farkl markalamalar

El frezesi ile markalanan yere nce delik alr sonra ilem uygulanr.

Resim 2.21: El frezesi ile paralar alma

Markalanan lye gre ara kontroller ile paralarn karlm hali oluturulur.

Resim 2.22: Paralarn karlm hali

Para kontrol yaplr.

Resim 2.23: Para kontrol

2.4. Alminyum Kaplar Oluturan Elemanlar ve Tamamlayc

Aksesuarlar

Alminyum kaplardan beklenen fonksiyonlarn yerine getirebilmesinde, doramay

tamamlayc nitelikte olmas ve aksesuar olarak kullanlan tm elemanlarn eksiksiz olarak

kullanlmas gerekmektedir. Dorama iin seilen sistem serisi alminyum profillere,

uygun olan tamamlayc eleman ve aksesuarlarn kullanlmas ile kapnn gvenli ve

konforlu olarak almas salanabilmektedir.

2.4.1. Alminyum Kaplarda Kullanlan Kilitleme Mekanizmalar

59

Alminyum kaplarn alma ekillerine gre, alp kapanmalarn salamak ve

kt amal giriimleri engelleyebilmek iin gvenli olarak kilitlenmeleri gerekmektedir.

Alminyum dorama kaplarn bu ilevlerini yerine getirebilmesinde en nemli unsur,

amaca uygun kilitleme mekanizmas semektir. Seimi yaplacak kilitleme mekanizmas,

yaltm deerlerinin korunmasnda ve gerekli gvenlik artlarnn yerine getirilmesinde

nemli unsurlardan biri olacaktr. Gnmzde kap kilitleme ve kapatma mekanizmalar

ile ilgili pek ok alternatif gelitirilmitir. Bu alternatifler ierisinden ihtiyaca ynelik ve

dorama sistemine uygun olann seilmesi gerekir.

2.4.1.1. Alminyum Kaplarda Kullanlan Gmme Kilitler

Alminyum dorama kaplarda sklkla kullanlan gmme kilitler, kapnn bir kol

yardmyla alp kapanmasna ve ayn zamanda kilitlenmesine olanak salayan

mekanizmalardr.

Gmme kilitler kapnn kullanm amacna gre farkllklar gsterebilirler; normal

kaplar iin dilli gmme kilit kullanlrken, arpma kaplar iin silindirik makaral gmme

kilitler kullanlmaktadr.

Alminyum dorama kap kanad zerine kopya freze makinesinde alan kilit

kanalna vida ile balanan kilit mekanizmasnn, kasa profiline balanan karlk ile

kilitleme ilemi gerekletirilmektedir.

Resim 2.24: Gmme kilitler

2.4.1.2. Alminyum Kaplarda Kullanlan Otomatik Kilitler

Gnmz mimarisinde yaygn olarak kullanlan alminyum kaplarda, beklenen

fonksiyonellik dorultusunda otomatik kap ama ve kapatma sistemleri de

kullanlmaktadr. Bu beklentilere cevap verecek niteliklere sahip olan alminyum

dorama kaplarn, kullanlacak kilit mekanizmasnn zelliklerine uygun olarak

montajlar yaplmaktadr. Resim 2.25de kullanlabilecek otomatik kilitlere rnekler

verilmitir.

60

Resim 2.25: Otomatik kilitler

2.4.1.3. Alminyum Kaplarda Kullanlan spanyolet Kilitleme

Mekanizmalar

Alminyum dorama kaplarda kullanlan ispanyolet kilit mekanizmalar, genellikle

gvenlik ihtiyac ok fazla duyulmayan yerlerde ve i meknlarda kullanlan kaplarda

kullanlmaktadr. Alminyum pencerelerde kullanlan ispanyolet kilit mekanizmas ile

ayn zelliklere sahiptir ve dorama zerine montaj yntemi de ayn ekilde

yaplmaktadr.

Resim 2.26: spanyolet kilitleme mekanizmalar

Alminyum dorama kaplarda kullanlacak ispanyolet kilit mekanizmalarnn,

kilitleme ve sktrma ilevini yerine getirebilmesinde srg profili zerinde bulunan

silindirik makaralarn, kap zerinde en az drt noktadan balanmas gerekmektedir. Kap

boyunun bymesi durumunda, kullanlacak silindirik makara says da artrlmaldr.

Kilit mekanizmasn altracak olan ispanyolet kol, dorama ile btnlk salayacak

ekilde ve kaliteli malzemeden retilmi olan kollardan seilmelidir.

Resim 2.27: kap kollar

2.4.2. Alminyum Kaplarda Kullanlan Menteeler

61

Alminyum kaplarda kullanlan menteeler, kanadn kasaya balantsn

gerekletiren, kanad tayan ve kap kanadnn alp kapanmasn salayan

mekanizmadr. Dorama kanad, dorama boluk rts ve doramaya gelen statik

ykleri tayan menteeleri, sistem profil serisine uygun olarak seilmelidir. Ar kanatl

kaplar iin elik yuval menteeler tercih edilmelidir.

2.4.2.1. Yuval Kap Mentee Mekanizmalar

izim 2.9: Yuval kap menteesi

2.4.2.2. Eksantrik Kap Mentee Mekanizmalar

izim 2.10: Eksantrik kap menteesi

2.5. Alminyum Dorama Kapy Birletirmek

Alminyum doramaclk tekniine uygun kap imalatnda, ncelikle doramay

oluturacak profillere kesim plan hazrlanarak, kesim ilemi yaplmaktadr. Kesimi

tamamlanm profillerin birletirilme ilemine geilmeden nce, dorama profillerinin bir

dizi ilemden daha gemeleri gerekmektedir. Dorama oluturulduktan sonra bu

ilemlerin uygulanmasndaki zorluklar yznden ve baz durumlarda bu ilemlerin

uygulanmasnn mmkn olamamasndan dolay, dorama profilleri birletirilmeden nce

bu ilemlerin uygulanmas gerekmektedir. Kesimi yaplm olan kap profillerinin teknie

uygun olarak imalatnn gerekletirilebilmesi iin, uygulanacak ilem basamaklar

unlardr:

62

T birleimler iin orta kayt profillerinin kertilmesi T birleimler iin etek profillerinin kertilmesi T birleim zvanalarnn balanmas Kanat profiline kilit kanal almas Kanat profiline kap kolu ve barel delii almas Kasa profiline kilit dili karlnn almas Mentee kanal veya delii almas Kasa takoz fitilinin taklmas Kanat kulak fitillerinin taklmas D cam fitilinin taklmas

Kesim plan hazrlanarak dorama kapy oluturacak llerde kesimi

tamamlanm; gerekli delik, kanal, kertme, zvana balants ve fitilleri taklm olan

dorama kap profillerinin doramaclk tekniine uygun olarak birletirilmesi gerekir.

2.5.1. Alminyum Profillerin Birletirilerek Dorama Kaplarn

Oluturulmas

Doramalarn oluturulmas srasnda, profillerin birbirine balanmalarnda

kullanlacak yntem ve teknikler Alminyum Profilleri Kesme ve Birletirme adl

modlde anlatlmtr. Uygulamalar hakknda bilgilenmek iin bu modle dnerek

tamamlayabilirsiniz.

2.5.1.1. Kasa Profillerinin Birletirilmesi

Kesim plan ierisinde kesimi gerekletirilmi, kullanlacak kilit, mentee vb. iin

gerekli olabilecek delik, kanal vb. ilemleri tamamlanm, fitilleri taklm sistem serisi

profillerin birletirilmesinde, ke (L) ve kap tasarmna bal olarak T birletirme teknii

kullanlmaktadr. Bu birleim tekniklerinin uygulanmasnda, gerekli mukavemetlerin

salanabilmesi ve kapnn sorunsuz olarak alabilmesi iin, seilen sistem profil

serisinin nerdii birleim elemanlar ve birleim yntemleri kullanlmaldr.

Birleim yntemleri aadaki ilem basamaklarna gre yaplr:

Kap kasa kesim llerine gre profiller kesilir.

Resim 2.28: Kap kasa profilleri kesme

Ke birletirmelerde ke takozu kullanlr.

63

Resim 2.29: Kap kasa profilleri birletirme

Profillerin vidalanmasnda skma ikence kullanlr.

Resim 2.30:Kap kasa profilleri ikence ile skma

Orta kayt birletirme sac ile markalama yaplr.

Resim 2.31: Orta kayt birletirme sac

Plastik eki ile birletirme yerlerinin dzlemleri ayarlanp kasa bitirilir.

Resim 2.32: Dzlem ayar

Resim 2.33de kasa profiline nerilen ke birleim takozu verilmitir. Alminyum

doramacl tekniine uygun ke birleimlerinde ke takozu ve ke gnyelerinin

kullanlmas ve ke presinde birletirilmeleri gerekmektedir. Alminyum kap

64

tasarmnda, kasay oluturacak profillerin preslenme ilem sras dikkat edilmesi gereken

bir konudur. Tasarmda orta kayt profillerinin bulunuyor olmas, bu profillerin de kasa

birleimine dhil edilmesini gerektirmektedir. Kasa birleim ilemi tamamlandktan sonra

orta kayt profillerinin zvanalarna taklmas mmkn olmamaktadr. Bu nedenle

doramann oluturulmasnda presleme ilem srasna dikkat edilmesi gerekir.

Resim 2.33: Kaln etli ke birletirme takozu

2.5.1.2. Kanat Profillerinin Birletirilmesi

Kapnn sorunsuz olarak alabilmesi iin, kasa ve kanat kesim llerinin dikkatli

alnmas ve seilen sistem profil serisinin nerdii birleim elemanlar ve birleim

yntemlerinin doru kullanlmas gerekmektedir.

Birleim yntemleri aadaki ilem basamaklarna gre yaplr:

Kasa i ls alnr.

Resim 2.34: Kasa i ls

Birletirme takozlar taklr.

Resim 2.35: ift birletirme takozunu kullanma

Kelerin birletirilmesinde nce iten vidalama yaplr.

65

Resim 2.36: ten vidalama yaplmas

Etek alt kelerin birletirilmesinde orta kayt birletirme sac kullanlr.

Resim 2.37: Etek alt kelerin birletirilmesi

Kanadn son birleimimde aprazlar llerek vidalama yaplr.

Resim 2.38: Dtan vidalama yaplmas

2.5.1.3. Alminyum Kap Aksesuarlarnn Balanmas

Alminyum kapdan beklenen fonksiyonlar yerine getirmesi iin kullanlan

doramay tamamlayc nitelikteki aksesuarlarn, birleim ilemi tamamlanm doramaya

uygun ekilde balanmalar gerekmektedir. malat gerekletirilecek kapnn tasarm

ekline ve fonksiyonelliine bal olarak kullanlacak aksesuarlarda farkllklar

olabilmektedir.

Kasa ve kanadn mentee ile birbirine balanmas

Alminyum dorama kaplarda; birleim ilemleri tamamlanm kanadn, kasaya

balantsn gerekletirerek kapnn almn salayan menteelerin, profil sistem

serisine uygun veya retici firmann nerdii menteelerden seilmesi gerekir. Kapya

66

gelen hareketli ve statik yklerin tanmasndaki eleman olarak kullanlacak menteelerin,

mukavemet deerlerinin tayc nitelikte ve ekilde olmas gerekmektedir.

Alminyum dorama kaplarda genellikle bu yklerin tanmas ve kapda

olabilecek sarkmalarn nlenmesi iin profil sistemine ve serisine uygun en az adet

mentee kullanlmas gerekmektedir.

Aada kasa ve kanadn mentee ile birbirlerine taklma ilem basamaklar

verilmitir:

Kap kasasnda mentee yeri ls genellikle 200 mm alnr. Ortadaki ise dayanm ve momente gre orta lden yukarya yakn alnr.

Kasa ve kanadn mentee ll yeri markalanr.

Resim 2.39: Mentee yeri markalama

Mentee yeri hazrlanr.

Resim 2.40: Mentee yeri hazrlama

Menteeler kanada balanr.

Resim 2.41: Menteeleri kanada balama

Menteeleri kasaya balanr.

67

Resim 2.42: Menteeleri kasaya balama

Kap kilit mekanizmas ve kolunun taklmas

Alminyum dorama kaplarda kullanlacak kilit mekanizmas ve ama kapama

kolunu taklma ilem basamaklar aada belirtilmitir:

Kanat profili zerine kilit markalamas yaplr.

Resim 2.43: Kilit yeri markalama

Kilit yeri delikleri ve kanal el frezesi ile alr.

Resim 2.44: Kilit yeri deliklerini ama

Vidalama ncesinde tm kilit bileenleri taktrlarak, alm olan kanal ve deliklerin kontrol yaplmaldr. Sonra kilit taklarak sabitlenmelidir.

Resim 2.45: Kilidi vida ile sabitleme

Kap kolu, kilit hizasnda ayarlamalar yaplarak vidalanr.

68

Resim 2.46: Kap kolunu takma

Kilit mekanizmas karlklarnn balanmas

Birletirme ilemi tamamlanm, kilit mekanizmas balanm kaplarn kilit

karlklarnn balanmas gerekmektedir. Kasa ile kanad birbirine kilitlemesi, sktrma

fonksiyonlarn yerine getirmesi ve gvenli kilitlemeyi salamasndan dolay, kilit

karlklarnn teknie uygun ekilde balanmas nemlidir.

Resim 2.47: Kilit karlklar

2.6. Alminyum Kaplarn malat Projelerinin izilmesi

Alminyum dorama kaplarn, alminyum doramaclk tekniine uygun olarak

imalatlarnn gerekletirilmesi iin, imalat yapm projelerinin izilmi olmas

gerekmektedir. izim 2.11de rnek olarak:

Tek kanatl alminyum kap yapm resmi verilmitir, dikkatle inceleyiniz.

69

izim 2.11: Tek kanatl kapnn n grn

70

izim 2.12: Tek kanatl kapnn A-A kesiti

izim 2.13: Tek kanatl kapnn B-B kesiti

Tek kanatl alminyum lambrili kapnn yapm resmi verilmitir, dikkatle inceleyiniz.

71

izim 2.14: Tek kanatl lambrili kapnn n grn

72



izim 2.17: C-C kesiti

73

UYGULAMA FAALYET

Aada ll izimi verilen alminyum dorama Kap Kasasnn imalat

uygulamalarn yapnz.

UYGULAMA FAALYET

74

ORTAM(Ara-gere,ekipman ve koullar):

Alminyum sistem serisi kasa profilleri, alminyum ekillendirme takm ve

makineleri, mentee mekanizmalar, s fitilleri

lem Basamaklar neriler Alminyum dorama kap

kasasnn oluturacak sistem serisi

profilleri seiniz.


Alminyum kap kasasnda kullanlacak tamamlayc elemanlar ve aksesuarlar tespit

ediniz.


75

Alminyum profilleri dou l ve doru ada kesiniz.

Alminyum profilleri birletirmeye hazrlaynz.(Delme, kertme, kanal ama

v.b.).

Alminyum kasa profillerini birletiriniz.



76


v.b.).

Alminyum kap kasasnn imalat resmini iziniz.


77

KONTROL LSTES

Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri

Evet, kazanamadnz becerileri Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi

deerlendiriniz.

Deerlendirme ltleri Evet Hayr 1. stenilen l ve ekilde alminyum kap kasas resimlerini

izdiniz mi?


3. Alminyum kap kasasnn birletirmeleri iin sistem serisi profilleri setiniz mi?

4. Alminyum kap kasas retimi iin kesim plan hazrladnz m? 5. Kesim plan dahilinde alminyum profilleri kestiniz mi?

6. Profilleri ve aksesuarlar ile birletirmeyi yaptnz m?

7. i zamannda ve i gvenlii kurallar dahilinde yaptnz m?

DEERLENDRME




78

Aada ll resmi verilen alminyum dorama Kap Kanadnn imalat

uygulamalarn yapnz.

UYGULAMA FAALYET-2

79


Alminyum sistem serisi kanat ve etek profilleri, alminyum ekillendirme takm

ve makineleri, mentee ve kilitleme mekanizmalar, s fitilleri

lem Basamaklar neriler Alminyum dorama kap kanadn oluturacak

sistem serisi profilleri seiniz.


Alminyum kap kanadnda kullanlacak tamamlayc elemanlar ve aksesuarlar tespit

ediniz.



80

Alminyum kanat profillerini doru l ve doru ada kesiniz.


Alminyum profilleri birletiriniz.


81

Alminyum doramay tamamlayc elemanlar balaynz (Mentee, kilit, kol v.b.).

Alminyum kap kanadnn imalat resmini iziniz.


82

KONTROL LSTES Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler


deerlendiriniz.

Deerlendirme ltleri Evet Hayr 1. stenilen l ve ekilde alminyum kap kanad resimlerini

izdiniz mi?


3. Alminyum kap kanadnn birletirmeleri iin sistem serisi profilleri setiniz mi?

4. Alminyum kap kanad retimi iin kesim plan hazrladnz m?

5. Kesim plan dahilinde alminyum profilleri kestiniz mi?

6. Profilleri ve aksesuarlar ile birletirmeyi yaptnz m? 7. i zamannda ve i gvenlii kurallar dahilinde yaptnz m?

DEERLENDRME




83

LME VE DEERLENDRME

Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

1. Bir yapnn iine girmeye veya dna kmaya olanak veren ve bir kapanma dzeneiyle donatlm yap elemanlarna denir.

Yukarda belirtilen tanm aadakilerden hangisidir?

A) Kap B) Pencere C) Vasistas D) Blme

2. Aadakilerden hangisi, iklim koullarna, imalat tekniklerine ve kullanm amacna gre farkllklar gsteren kap eitlerinden biri deildir?

A) Sabit kanatl kap B) arpma kanatl kap C) Srme kanatl kap D) Acil kl kap

3. Aadakilerden hangisi alminyum dorama kaplarn tayc profili olarak isimlendirilen profil eididir?

A) Kasa profili B) Kanat profili C) Orta kayt profili D) Etek profili

4. Aadakilerden hangisi dorama kaplarn tayc ve hareketli ksmn oluturan profil eididir?

A) Kasa profili B) Kanat profili C) Orta kayt profili D) Etek profili

5. Aadakilerden hangisi dorama kaplarda, kap eiklerinde kullanlan profil eididir?

A) Kasa profili B) ta profili C) Adaptr profili D) Etek profili

6. Aadakilerden hangisi dorama kap cam tas profilleri, kasa, kanat ve orta kayt profillerinde bulunan uygun trnaklara taklmas suretiyle kullanlan profil eididir?


LME VE DEERLENDRME

84

7. Aadakilerden hangisi dorama kap ve pencerelerin oluturulmasnda, darya alan kanadn, kasa profiline uyum salamas iin kullanlan profil eididir?


8. Aadakilerden hangisi kap kasasnda genellikle iten alnan mentee yeri balang lsdr?

A) 100 mm B) 200 mm C) 300 mm D) 400 mm

9. Aadakilerden hangisi ar kanatl kaplar iin tercih edilen mentee eididir? A) Yuval mentee B) Normal mentee C) Eksantirik mentee

D) elik yuval mentee

10. Aadakilerden hangisi dorama kaplarda genellikle yklerin tanmas ve kapda olabilecek sarkmalarn nlenmesi iin kullanlmas gereken mentee saysdr?

A) 2 B) 3 C) 4

D) 5

Aadaki cmlelerin sonunda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen

bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz.

11. ( ) Bir yapnn iine girmeye veya dna kmaya olanak veren ve bir kapanma dzeneiyle donatlm yap elemanna kap ad verilir.

12. ( ) Kaplarn giri k ilevlerinin dnda gvenlii salayc gibi unsurlar da salamas gerekir.

13. ( ) Alminyum dorama kaplar, her iklim koulunda kullanlabilen ve doa artlarna en dayankl dorama trdr.

14. ( ) Alminyum doramacl tekniine uygun imalat gerekletirmenin en nemli kriteri en pahal profilin seimi ile olmaktadr.

15. ( ) Teknik, ekonomik, estetik, fonksiyonellik gereklerine uygun olarak tasarlanm ve retilmi profillere sistem profilleri ad verilmektedir.

85

16. ( ) Cam tas profilleri, sistem serisinden ve kullanlacak cam boluunun lsne gre seilmelidir.

17. ( ) Alminyum profiller, hassas ller ierisinde altklarndan dolay hatasz bir kesim plan karmak gerekmektedir.

18. ( ) Doramann taklaca boluk lsnn alnmasnn, doramann kesim plann etkilemeyeceinden nemi yoktur.

19. ( ) Alminyum kap kanat profilleri, gerekli mukavemetleri karlayacak ve fonksiyonlarn yerine getirecek kesitte olmaldr.

20. ( ) Alminyum kap profillerinin s bariyerli olarak retilerek kullanlmasnda nemli bir enerji tasarrufu salanmaktadr.

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap

verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.

Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

86

RENME FAALYET3

Alminyum doramalar ambalajlayarak nakliyesini ve yerine montajn yaparak

tamamlayc elemanlarn takma iini yapabileceksiniz.

Alminyum doramalarn gvenli bir ekilde ambalajlanmas ve nakliyesi iin yaplmas gereken ilemleri aratrarak not ediniz.

Alminyum doramalarn montaj yerindeki i gvenlii tedbirleri hakknda farkl yapl doramalar da aratrarak rapor ediniz.

Bu aratrmalar yapmak iin evrenizde, alminyum dorama veya dier tr

dorama yapan iletmelerden, eitim kurumlarndan (niversite ve mesleki retim veren


3. ALMNYUM DORAMALARIN

MONTAJINI YAPMA

3.1. malat Tamamlanm Doramalara Uygulanacak lemler

Atlye imalat tamamlanm, aksesuarlar balanm alminyum pencerelerin

ambalajlanmas, nakliye edilmesi, depolanmas ve yerlerine montaj edilmesinde uyulmas

gereken kurallar bulunmaktadr. Bu kurallarn alminyum doramacl tekniine uygun

olarak yaplmas, doramalarn sorunsuz olarak almalarn ve uzun yllar bakm

gerektirmeden kullanlmalarn salamaktadr.

3.1.1. Alminyum Doramalarn Ambalaj, Nakliye ve Depolanmalar

malat tamamlanm, aksesuarlar balanm alminyum pencerelerin, depolanma

ve nakliyeleri esnasnda zarar grmemeleri iin ambalajlanmalar gerekmektedir.

yi bir depolama ve nakliye iin yaplmas gereken ilemler aada belirtilmitir:

Keskin kelerin, knt yapan aksesuarlarn (ispanyolet kolu, mentee vb.) zarar grmemesi ve zarar vermemesi iin bu gibi yerlerin kpk veya oluklu

mukavva ile korunmaya alnmas gerekir.

RENME FAALYET3

AMA

ARATIRMA

87

Alminyum pencerelerin, PVC bantlarla sarlarak ambalajlanmas ve bu ekilde depolanmas veya nakliyesi gerekletirilmelidir.

Ambalaj yaplmam doramalarn, nakliyesi ve depolanmas kesinlikle yaplmamaldr.

Alminyum doramalar kapal alanlarda, yerle temas etmeyecek ekilde altlarna ahap latalar konularak, dikey pozisyonda yan yana dizilerek

depolanmal veya nakliyesi yaplmaldr.

Dorama kire, har, imento vb. malzemelerin yannda bulundurulmamaldr.

3.1.2. Alminyum doramalarn yerlerine montajnn yaplmas

Alminyum dorama imalatnn tamamlanmas ve montaj yaplacak alana nakliyesi

salandktan sonra, doramalarn binaya montaj ilemine geilebilir. Teknie uygun

olarak imalat gerekletirilen doramalarn, yerine doru ekilde montaj edilmemesi,

doramadan beklenen fonksiyonlar yerine getirememesine neden olmaktadr. Bu nedenle

montaj kurallarna dikkat edilmesi gerekmektedir. Aada teknie uygun olarak

yaplacak montaj kurallar ve kr kasa zerine montaj detay ekil 3.1de gsterilmitir.

ekil 3.1: Dorama montaj

Alminyum pencerelerin montajn yapacak kiilerin, gerekli bilgi ve beceriye sahip olmas gerekir. Montaj iin gerekli olacak takm ve makinelere sahip

olunmal ve alma ortamnda her trl gvenlik nlemleri alnmaldr.

Is yaltml pencerelerde, kr kasann alminyum profillere direkt temas nlenmelidir, aksi takdirde buralarda s kprs olumaktadr. Kr kasa ile

temas nlemek iin PVC pestil fitilleri kullanlmaldr.

Kr kasa olarak kullanlan malzemenin, korozyona kar korunmu olmas gerekir. Genellikle kr kasalar elik profillerden retilmektedir ve korozyona

kar boyanarak korunmaktadrlar. Kr kasann da bina ile izolasyonun

salanmas gerekir.

88

Metal kr kasa kullanlmamas durumunda, doramalarn binaya montajnda elik dbeller kullanlmaldr. Bu trdeki balantlarda da, alminyum

profillerin temasn nlemek iin pestil fitiller ile yaltm yaplmaldr.

Alminyum pencerenin montajnda kullanlacak balant elemanlarnn, korozyona kar direnli olmalar gerekmektedir. Bu elemanlar (vida, perin

vb.) gizli olacak ekilde ve grnmeyecek yerlerden yaplmaldr.

Alminyum pencerenin kr kasaya balants yaplmadan nce, gnye ve terazi ayarlarnn yaplmas gerekir. Sadece ankaraj elemanlar pencereyi tamakta

yeterli olmaz, doramaya gelecek ykleri binaya da tatmak gerekir. Pencereye

gelecek yklerin dengeli ekilde datlabilmesi ve pencerenin gnyeye alnmas

iin tama takozlar kullanlmas gerektiinde PVC veya polietilen

malzemelerden retilmi tama takozlar kullanlmaldr.

Pencere montajndan sonra kr kasalar akta kalmayacak ekilde detay tadilat yaplmaldr. Gerektiinde ilave alminyum kapatma profilleri kullanlmal ve

uygun bir silikon veya mastik macunla yaltm yaplmaldr.

Montaj yaplan pencerelerin kire, sva, har vb. inaat artklarndan korunmas salanmaldr. Bu malzemelerin alminyum zerinde olumsuz etkileri

olumaktadr. Profillerin zerinde bulunan koruyucu film tabakas, dorama

kullanlmaya balamadan karlmamaldr.

3.1.3. Alminyum doramalara camlarn taklmas ve takozlanmas

Alminyum doramalarn binaya montajnn gerekletirilmesinden sonra, dorama

boluunun kapatlmas iin cam rt malzemesi kullanlmaktadr. Camlarn doramaya

taklmasn gerekli bilgi ve deneyime sahip kiilerin yapmas gerekmektedir.

Doramalarda oluabilecek sarkmalarn en byk nedeni, camlarn doramaya hatal

taklmas ve gerektii gibi takozlanmamasdr. Taklacak camlarn alminyum profillere

temas etmemesi ve pencere camna gelecek yklerin (rzgr vb.) uygun ekilde

datlmas gerekir, bu nedenle PVC cam takozlar kullanlmaktadr.

Alminyum pencerelerin alma ekillerine gre, kullanlacak takozlarn gelen

ykleri alabilmesi iin, takozlama prensiplerine uygun olarak yerletirilmi olmas

gerekmektedir. ekil 3.2de pencerelerin al ekline gre takozlama prensipleri

verilmitir.

89

Resim 3.1: Cama takoz yerletirme

ekil 3.2: Camlar takozlama

Alminyum kaplarn binaya montajnn gerekletirilmesinden sonra, dorama

boluunun kapatlmas iin cam rt malzemesi kullanlmaktadr. Camlarn doramaya

taklmasn gerekli bilgi ve deneyime sahip kiilerin yapmas gerekmektedir. Kaplarda

oluabilecek sarkmalarn en byk nedeni, camlarn doramaya hatal taklmas ve

gerektii gibi takozlanmamasdr. Taklacak camlarn alminyum profillere temas

etmemesi ve kap camna gelecek yklerin (rzgr vb.) uygun ekilde datlmas gerekir.

Bu nedenle PVC cam takozlar kullanlmaktadr. Alminyum kaplarn alma

ekillerine gre, kullanlacak takozlarn gelen ykleri alabilmesi iin, takozlama

prensiplerine uygun olarak yerletirilmi olmaldr.

3.1.3.1. Alminyum pencerelerde kullanlan camlar

Pencere boluklarnn kapatlmasnda en sk kullanlan cam rtler, gne nn

ieri girmesini ve ieriden darnn grnmesini salamaktadr ve estetik kullanm

nedeniyle tercih edilmektedir. Alminyum pencerelerde dz cam kullanlabilecei gibi,

farkl amalar da gerekletirecek camlar da kullanlabilir. Profil sistemleri tasarlanrken,

farkl cam kalnlklarna uyum salayabilecek, cam boluklar ve cam talarnn tasarm

90

yaplmaktadr. Gnmzde enerji tasarrufunun nemli bir konu haline gelmesi,

alminyum pencerelerde s yaltml camlarn kullanmna da olanak vermitir.

Is yaltml camlar, iki cam plan arasna, alminyum ara boluk tas konularak

plastik ve elastik dolgu maddeleri ile yaptrlmasyla oluturulan, s ve ses yaltmnda

kullanlan cam rtdr. Alminyum ara boluk tas, cam plaklar arasndaki geniliin

belirlenmesinde ve iindeki nem emici maddeler ile camn buulanmasn nlemektedir.

ki cam arasndaki genilik, s geirgenliinin belirlenmesinde rol oynayan etkendir.

DI

A

ARA BOLUK ITASI

NEM EMC

ELASTK DOLGU VE YAPITIRICI

A DETAYI

CAM PLAKLAR

CAM TAKOZU

ekil 3.4: Camlar takma

Alminyum pencerelerde kullanlan s yaltml camlarn, cam kalnlklarnn ve

ara boluklarnn belirlenmesinde, cam yzey alanna ve rzgar yklerine gre farkllklar

olumaktadr. Aada verilen tabloda, normal rzgar yk altnda ideal cam

kalnlklarnn belirlenmesinin ne ekilde olduu gsterilmitir:

CAM KALINLII ARA BOLUK MAX. BOYUT VE ALAN

BOYUT (mm) ALAN (m2)

3+3

6 1500 1.00

9 1600 1.20

12 1600 1.40

4+4

6 1600 1.50

9 1800 2.00

12 2000 2.60

5+5

6 2100 3.00

9 2300 3.80

12 2500 4.20

6+6

6 2500 5.00

9 2700 5.80

12 3000 6.90

Tablo 3.1: deal cam kullanma lleri

91

3.1.3.2. Alminyum kaplarda kullanlan camlar

Alminyum dorama kaplarda, dorama oluturulduktan sonra oluan dorama

boluunun kapatlmasnda kullanlan malzemelere rt malzemeleri ad verilmektedir.

Alminyum kaplarda dorama boluunun kapatlmasnda mimari tasarmlarda salad

avantajlar nedeniyle yaygn olarak cam kullanlmaktadr. Bir kapdan beklenen

fonksiyonlar, kullanm yerinin zellikleri dikkate alnarak belirlenebilir. Bu nedenle de s,

ses, toz, mukavemet, gvenlik, yangna kar diren vb. kriterler dikkate alnarak cam

tercihi yaplmaldr. Cam endstrisi bu gibi ihtiyalar karlayabilecek geni rn

yelpazesine sahiptir. Alminyum kaplarda kullanlabilecek bu rnlerden bazlar aada

rneklenmitir:

Flotal (dz) camlar: Cam uygulamalarnda temel olarak kullanlan camdr. Kap cam olarak kullanldnda belli kalnlklara kadar tek cam olarak

kullanlabilir ancak s, ses, gvenlik vb. kriterlere kar tek cam yetersiz

kalabilir. Is faktrnn nemli olduu durumlarda s yaltml cam olarak da

imal edilebilir. Cam harmanna renklendirici katk elemanlar eklenerek renkli

cam da elde edilebilmektedir.

Temperli cam: Cam retim tesislerinde, camlarn yumuama noktasna yakn bir dereceye kadar stlp hzla soutulmas ile cam yzeylerine mukavemet

kazandrlmas ilemidir. Isl ilemsiz camlara gre yaklak be kat daha

dayankl olan temperli camlar krld zaman kk, keskin keleri olmayan

paralara ayrlarak yaralanma riskini azaltt iin ve darbelere kar daha

direnli olduu iin gvenlik cam olarak kullanm uygundur. Temperleme,

camn gcn ve sl gerilimlere kar direnci de artrr.

Lamine cam: zel balayc polivinil butiral (PVB) film tabakalar yardmyla iki veya daha fazla cam plakann s ve basn altnda birletirilmesi ile retilir.

Krlma halinde paralar yerinde tutarak yaralanma risklerini azaltr, bir

taraftan dier tarafa istenmeyen geileri nler veya geciktirir. Ayn zamanda

dk UV n geirgenlii ile eyalarn doal renklerinin daha uzun sre

korunmas ve grlt kontrol asndan yararldr.

Buzlu camlar: Mimar amalara uygun, eitli renk ve desenlerdeki buzlu camlar k ve gizliliin bir arada nem kazand yap blmlerinde kullanlr.

Renksiz ve renkli cam eriyiin biri desenli, iki merdane arasndan geirilmesi

suretiyle retilen buzlu camlarn bir yz dz, dieri desenlidir. Desenlerin

derinlii ve dokusu buzlu camn k ve grnt geirgenliini belirler. Buzlu

camlar du kabinlerinde ve i blmelerde olduu gibi gvenlik gerektiren

yerlerde temperli olarak kullanlmaktadr.

Telli cam: Eriyik halindeki cam hamuruna, elik tel rgnn yerletirilmesi ile retilmektedir. Buzlu telli cam testler ile belgelenmi sreler iinde yangn, alev

ve dumann geiini nler. Krldnda cam paracklar kolaylkla dalmad

iin yaralanma risklerinin azaltlmas asndan da yararldr.

92

3.1.4. Alminyum doramalarda kullanlan fitillerinin taklmas

Alminyum dorama boluklarna, camlar takozlanarak yerletirildikten sonra cam

talar taklr ve camlarn sabitlenmesi salanr. Cam talar, plastik veya ahap bir

tokmak yardmyla hafife vurularak alminyum profil trnaklarna taklr. Cam talarnn

taklmasnda ncelikle yataydaki alt ve st talarn taklmas, sonrasnda deydeki

talarn taklmas gerekir.

Dorama camlar ve cam talar yerlerine taklm doramlarn, i cam fitilleri

taklabilir. D cam fitili ile i cam fitili arasndaki cam sktrlarak doramann cam

boluundan ieri su, rzgr, hava, toz vb. unsurlarn girmesi nlenmi olmaktadr.

Doramadan beklenen fonksiyonlarn yerine getirilmesinde, i cam fitillerinin uygun

ekilde taklmalar zorunludur. U kelerden kmamas iin geii kapatlr.

Resim 3.2: Fitilin ucunu kapatma

cam fitilleri, kelere gelen yerlerde 45 ada kesilerek taklrlar. Cam tas ile

camn arasna sktrlrken, doramaya ve cama zarar vermeyecek sert bir malzeme ile

uygulanmaldr.

3.1.4.1. Alminyum pencerelerde kullanlan fitiller

Alminyum pencerelerde kullanlan fitiller s, ses, su, rzgar, toz vb. unsurlarn

d atmosferden ieri girmesini nler. Bylece kasa-kanat aras boluun d basnca

eitlenmesini ve hava sirklasyonunu salayarak dorama ierisindeki rutubetin

kurumasn salar. Doramalarda kullanlan fitillerin tm birden bu grevleri yerine

getirmektedir. Fitilleri birbirinden bamsz olarak dnmek mmkn deildir.

Doramalarda kullanlacak Fitillerin, kauuk esasl malzemeden retilmi EPDM fitiller

olmas gerekmektedir. EPDM fitillerinin doramalarda tercih edilmesinin sebepleri

unlardr:

Atmosferdeki ozon gaznn etkisi ile atlamaz. Gne nlarna kar dayankldr. Fiziksel etkenlere kar mukavemetlidir. Gerdirme, burkulma ve sktrma gibi nedenlerden dolay deforme olmaz. Srtnmelerden dolay meydana gelen anmalara kar dayankldr. Is altnda yalanmaya kar dayankldr. stenilen renk ve kesitte retimi mmkndr.

93

Profil reticisi firmalar, doramalar iin sistem profili tasarmlarn yaparken

sisteme uygun fitillerin tasarmn da yaparlar. Bu nedenle doramalarn yaltm

kon

Alüminyum Pencere Ve Kapılar

Documents

Transcript of Alüminyum Pencere Ve Kapılar